Đánh giá tiềm năng giảm thiểu và đề xuất HTXL nước thải tại Công ty Du Lịch-Bia NGK Hà Nam

§å ¸n tèt nghiÖp ViÖn khoa häc & C«ng nghÖ m«i trêng
Çc ch÷ viÕt t¾t
Tªn viÕt t¾t

BOD Nhu cÇu «xy sinh häc
COD Nhu cÇu «xy hãa häc
F/M Tû lÖ thøc ¨n/vi sinh vËt
MLSS ChÊt r¾n l¬ löng trong hçn hîp chÊt láng
SS Hµm lîng chÊt r¾n l¬ löng
SVI ChØ sè thÓ tÝch bïn
SXSH S¶n xuÊt s¹ch h¬n
BVMT B¶o vÖ m«i trêng
PTBV Ph¸t triÓn bÒn v÷ng
HTXL HÖ thèng xö lý
KTMT Ký thuËt m«i trêng
QTSX Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
CNSX C«ng nghÖ s¶n xuÊt
KTKT Kinh tÕ kü thuËt
TCVN Tiªu chuÈn ViÖt Nam
`SVTH : Lª Anh Quang 1 Líp : CNMT K47

Më ®Çu
Bia lµ mét trong nh÷ng lo¹i ®å uèng ®· xuÊt hiÖn rÊt l©u ë ViÖt Nam, tõ
cuèi thÕ kØ 19 ®Çu thÕ kØ 20. Cïng víi çc ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c, ngµnh bia cã
tèc ®é ph¸t triÓn nhanh chãng trong nh÷ng n¨m qua. Sau h¬n 10 n¨m thùc hiÖn chñ
tr¬ng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, ngµnh bia ®· vµ ®ang ®¹t ®îc thµnh
tùu ®¸ng khÝch lÖ. Bªn c¹nh viÖc ®Çu t kh«i phôc çc nhµ m¸y hiÖn cã, hiÖn nay
rÊt nhiÒu nhµ m¸y míi ®· ®îc x©y dùng. Theo thèng kª cña Bé c«ng nghiÖp, ViÖt
Nam cã kho¶ng 469 c¬ së s¶n xuÊt bia bao gåm 2 c«ng ty quèc doanh trung ¬ng, 6
c«ng ty liªn doanh víi níc ngoµi vµ 461 c¬ së s¶n xuÊt bia ®Þa ph¬ng, t nh©n, cæ
phÇn...
Tõ n¨m 1990 ®Õn nay, lîng tiªu thô bia b×nh qu©n ®Çu ngêi ë ViÖt Nam ®·
t¨ng gÊp 5 lÇn tríc ®©y. Bia ®· trë thµnh níc gi¶i kh¸t th«ng dông phæ biÕn trong
tiÖc vui ®êi sèng hµng ngµy cña ngêi d©n. S¶n lîng bia n¨m 2002: 893 triÖu lÝt.
Theo quy ho¹ch ph¸t triÓn s¶n lîng bia ®Õn n¨m 2010 lµ 1500 triÖu lÝt bia, cã
nghÜa lµ tiÕp tôc t¨ng trëng tõ 10 – 12% tõ nay cho ®Õn n¨m 2010.
Ngµnh c«ng nghiÖp bia còng nh çc ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt kh¸c lu«n
tån t¹i mét quy luËt, ®ã lµ bªn c¹nh viÖc t¹o ra çc s¶n phÈm cã Ých th× còng ph¸t
sinh çc lo¹i chÊt th¶i díi nhiÒu d¹ng kh¸c nhau nh chÊt th¶i r¾n, khÝ vµ ®Æc biÖt
lµ níc th¶i...Ngµnh c«ng nghiÖp bia lµ mét ngµnh s¶n xuÊt sö dông rÊt nhiÒu níc
®Æc biÖt t¹i çc doanh nghiÖp ®Þa ph¬ng ë ViÖt Nam víi c«ng nghÖ cha hiÖn ®¹i
nh hiÖn nay th× lîng níc th¶i th¶i ra m«i trêng còng rÊt lín vµ t¶i lîng « nhiÔm cao
g©y ¶nh hëng lín tíi m«i trêng. Víi xu thÕ ph¸t triÓn hiÖn nay vµ ¸p lùc ph¶i thùc
hiÖn luËt m«i trêng çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt bia ph¶i cã chÝnh s¸ch quan t©m
tho¶ ®¸ng ®èi víi nguån chÊt th¶i ®ã chÝnh lµ çc ®iÒu kiÖn tån t¹i cña doanh
nghiÖp, ®ång thêi BVMT, thùc hiÖn PTBV. Mét trong çc c«ng cô ®Ó doanh
nghiÖp thùc hiÖn tèt çc yªu cÇu trªn ®ã lµ ¸p dông çc gi¶i ph¸p ng¨n ngõa gi¶m
thiÓu chÊt th¶i t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp, ngoµi ra ®Ó gi¶m tèi ®a çc t¸c
®éng cña nguån chÊt th¶i g©y ra doanh nghiÖp cÇn ph¶i kÕt hîp víi KTMT. §ã còng

chÝnh lµ môc ®Ých cña ®Ò tµi em thùc hiÖn t¹i C«ng ty Du LÞch-Bia NGK Hµ
Nam : “§¸nh gi¸ tiÒm n¨ng gi¶m thiÓu vµ ®Ò xuÊt HTXL níc th¶i t¹i C«ng ty Du
LÞch-Bia NGK Hµ Nam”.
Ch¬ng i
TæNG QUAN vÒ NGµNH c«ng nghiÖp BIA
I.1 Giíi thiÖu vÒ ngµnh c«ng nghiÖp Bia
Ngµnh bia lµ mét ngµnh s¶n xuÊt cã lÞch sö ph¸t triÓn l©u ®êi trªn thÕ giíi
vµ ë ViÖt Nam. Nhu cÇu tiªu dïng bia tuú thuéc lín vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn, møc
sèng vµ tËp qu¸n cña nh©n d©n mçi níc. Cho ®Õn nay møc tiªu dïng b×nh qu©n
gi÷a çc nuíc cßn chªnh lÖch nhau kh¸ xa.
§©y lµ mét ngµnh cã tû suÊt lîi nhuËn cao vµ thÞ trêng kh«ng ngõng ®îc më
réng, çc nuíc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ®· h×nh thµnh çc h·ng s¶n xuÊt lín xuyªn
quèc gia, thùc hiÖn chiÕn lîc toµn cÇu ho¸, ®ang c¹nh tranh s¶n xuÊt bia trªn toµn
thÕ giíi.
§èi víi ViÖt Nam, s¶n xuÊt bia còng ®· h×nh thµnh tõ l©u ®êi. Tuy nhiªn
trong thêi gian dµi, ®èi tîng tiªu dïng cßn h¹n chÕ trong diÖn hÑp, nªn s¶n xuÊt ph¸t
triÓn chËm.
Tõ cuèi thËp kû 80, do ®êng lèi ®æi míi cña §¶ng ®êi sèng cña nh©n d©n ®-
îc n©ng cao, cïng víi sù giao lu hoµ nhËp quèc tÕ, níc ta l¹i lµ níc cã khÝ hËu nhiÖt
®íi nãng nhiÒu, nªn nhu cÇu vÒ bia ®· trë thµnh phæ biÕn vµ tèc ®é ph¸t triÓn rÊt
nhanh.
XuÊt ph¸t tõ thÞ trêng vµ lîi nhuËn ®· ®Èy nhanh tèc ®é ®Çu t vµo ngµnh
bia, dÉn tíi sù ¹nh tranh gay g¾t gi÷a çc doanh nghiÖp trong vµ ngoµi níc, thuéc
nhiÒu thµnh phÇn khinh tÕ kh¸c nhau, bao gåm: Quèc doanh trung ¬ng, Quèc doanh
®Þa phu¬ng, liªn doanh vµ100% vèn ®Çu t níc ngoµi, t nh©n vµ cæ phÇn, hµng
ngo¹i nhËp.
Trong bèi c¶nh nh vËy, viÖc ®Çu t vµo ngµnh s¶n xuÊt bia kh«ng thÓ tr¸nh
khái nh÷ng h¹n chÕ vÒ çc mÆt, lµm gi¶m hiÖu qu¶ kinh tÕ, ph¸t triÓn trµn lan

kh«ng quy ho¹ch mÊt c©n ®èi gi÷a çc vïng vµ ®Æc biÖt lµ g©y « nhiÔm m«i trêng
g©y ¶nh hëng tíi søc khoÎ cña c«ng nh©n vµ céng ®ång.
I.2 HiÖn tr¹ng s¶n xuÊt vµ tiªu thô bia trªn thÕ giíi vµ khu vùc
Bia lµ lo¹i níc gi¶i kh¸t ®· ®îc s¶n xuÊt tõ rÊt l©u ®êi trªn thÕ giíi. Tõ thêi cæ
®¹i bia ®· ®îc chÕ biÕn tõ lóa m¹ch nhng ®Õn thÕ kØ 19, khi Loui Pasteur thµnh
c«ng trong nh÷ng nghiªn cøu vÒ sinh vËt vµ Chritisan Hansen (§an M¹ch) ph©n lËp
®îc nÊm men vµ ¸p dông vµo s¶n xuÊt bia th× míi trë thµnh mét ®å uèng h¶o h¹ng,
®îc nhiÒu ngêi trªn kh¾p thÕ giíi a chuéng. Çc níc cã s¶n lîng bia cao lµ Mü, CHLB
§øc(trªn 10tû lit/n¨m). Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, víi tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ nhanh cña
nhiÒu níc thÕ giíi, chÊt lîng cuéc sèng cña ngêi d©n ngµy cµng ®îc ®¶m b¶o, nhu
cÇu tiªu dïng gia t¨ng ®· lµm cho s¶n lîng bia trªn toµn thÕ giíi t¨ng 2,3%/n¨m. N¨m
2003, s¶n lîng bia trªn thÕ giíi ®¹t 144,296 tû lÝt, n¨m 2004 ®¹t 150,392 tû lÝt. N¨m
2005, s¶n lîng bia trªn thÕ giíi ®¹t kho¶ng 153 tû lÝt/n¨m, n¨m 2006 xÊp xØ 160 tû
lÝt/n¨m. N¨m 2004, ba níc ®øng ®Çu thÕ giíi vÒ tiªu thô bia lµ Trung Quèc, Mü vµ
§øc.
B¶ng I.2.1 Çc níc tiªu thô bia lín trªn thÕ giíi n¨m 2003 vµ 2004 [1]
XÕ 2004 2003
X p
Õ h¹n Níc Tæng tiªu T¨ng so Tæng tiªu Thèng
p g thô Thèng kª víi thô kª
h¹ n¨m (1 triÖu theo níc n¨m (1 triÖu theo n-
ng 200 lÝt) 2003 lÝt) íc
3
1 1 Trung Quèc 28.640 19,0% 14.6% 24.995 17.3%
2 2 Mü 23.974 15.9% 0.9% 23.771 16.5%
3 3 §øc 9.555 6.4% -1.6% 9.711 6.7%
4 4 Brazil 8.450 5.6% 2.8% 8.220 5.7%
4 5 Nga 8.450 5.6% 11.1% 7.606 5.3%

6 6 NhËt 6.549 4.4% 0.7% 6.500 4.5%

7 7 Anh 5.920 3.9% -1.8% 6.030 4.2%
8 8 Mexico 5.435 3.6% 2.0% 5.328 3.7%
T©y Ban
9 9 3.376 2.2% 0.9% 3.345 2.3%
Nha
10 10 Ba lan 2.670 1.8% -2.4% 2.735 1.9%
11 11 Nam Phi 2.530 1.7% 3.3% 2.450 1.7%
12 12 Canada 2.183 1.5% 0.8% 2.165 1.5%
13 13 Ph¸p 2.020 1.3% -4.6% 2.117 1.5%
14 14 Hµn Quèc 1.897 1.3% 2.0% 1.860 1.3%
15 15 CH SÐc 1.878 1.2% 2.1% 1.839 1.3%
16 18 Ukraina 1.729 1.1% 3.9% 1.665 1.2%
17 16 Italia 1.719 1.1% -1.5% 1.745 1.2%
18 17 Australia 1.678 1.1% -0.7% 1.689 1.2%
19 19 Colombia 1.658 1.1% 2.0% 1.625 1.1%
20 21 Th¸i Lan 1.595 1.1% 10.0% 1.450 1.0%
21 20 Venezuela 1.525 1.0% 2.5% 1.488 1.0%
22 25 Philippines 1.409 0.9% 15.6% 1.219 0.8%
23 23 Rumani 1.302 0.9% 1.5% 1.283 0.9%
24 24 Argentina 1.281 0.9% 4.5% 1.225 0.8%
25 22 Hµ Lan 1.269 0.8% -1.8% 1.292 0.9%
NhËn xÐt: Trung Quèc lµ níc tiªu thô bia lín nhÊt thÕ giíi trong 2 n¨m liªn
tiÕp. T¹i §øc, s¶n lîng bia ®îc tiªu thô cã xu híng gi¶m dÇn vµ §øc chØ cßn ®øng thø
3 trªn thÕ giíi.
B¶ng I.2.2 S¶n lîng tiªu thô bia b×nh qu©n ®Çu ngêi trªn thÕ giíi n¨m 2004 [1]
XÕp XÕp Níc S¶n lîng tiªu thô
h¹ng h¹ng (lÝt / ngêi)
n¨m

2003
1 1 Céng hßa SÐc 156,9
2 2 Ailen 131,1
3 3 §øc 115,8
4 4 Australia 109,9
5 5 ¸o 108,3
6 6 Anh 99,0
7 8 BØ 93,0
8 7 §an M¹ch 89,9
9 16 PhÇn Lan 85,0
10 10 Luc-X¨m-Bua 84,4
11 9 Slovakia 84,1
12 12 T©y Ban Nha 83,8
13 13 Mü 81,6
14 11 Croatia 81,2
15 14 Hµ Lan 79,0
16 15 New Zealand 77,0
17 17 Hungary 75,3
18 18 Ba Lan 69,1
19 19 Canada 68,3
20 22 Bå §µo Nha 59,6
21 26 Bulgaria 59,5
22 23 Nam Phi 59,2
23 29 Nga 58,9
24 21 Venezuela 58,6
25 24 Rumani 58,2
26 25 §¶o SÝp 58,1
27 20 Thôy Sü 57,3

28 27 Gabon 55,8
29 32 Na Uy 55,5
30 30 Mexico 51,8
31 28 Thôy §iÓn 51,5
32 31 NhËt 51,3
33 33 Brazil 47,6
34 34 Hµn Quèc 38,5
35 36 Colombia 36,8
NhËn xÐt: Trung Quèc mÆc dï lµ níc tiªu thô bia lín nhÊt thÕ giíi nhng khi
tÝnh theo b×nh qu©n ®Çu ngêi (chØ 22,1lÝt/n¨m), ngêi d©n Céng hßa SÐc l¹i lµ
ngêi tiªu thô bia nhiÒu nhÊt thÕ giíi trong 1 n¨m (156,9 lÝt/n¨m). T¹i §øc, mÆc dï
vÉn ®øng thø 3 thÕ giíi nhng s¶n lîng tiªu thô bia b×nh qu©n ®Çu ngêi cña §øc
®ang cã chiÒu híng gi¶m ®i.
H×nh I.1 S¶n lîng tiªu thô bia theo khu vùc n¨m 2004 [1]
Tuy nhiªn, ë Ch©u ¢u t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô bia còng cã nhiÒu híng
thay ®æi kh¸c nhau:

- T¹i CHLB §øc, t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô bia cã chiÒu híng gi¶m trong vµi
n¨m trë l¹i ®©y: n¨m 2002 gi¶m so víi n¨m 1999 tíi 4,9%. Tæng tiªu thô tuy gi¶m nh-
ng xuÊt khÈu l¹i t¨ng ®Òu hµng n¨m: n¨m 2002 t¨ng h¬n so víi n¨m 1999 lµ 16,68 %.
- T¹i ý, s¶n lîng ®¹t 1.22 tû lÝt/n¨m trong n¨m 1998. MÆc dï s¶n lîng bia cña
Y thÊp h¬n so víi çc níc kh¸c ë ch©u ¢u, nhng møc tiªu thô trªn ®Çu ngêi l¹i rÊt cao:
26,9 lÝt/ngêi trong n¨m 1998.
-T¹i Ch©u Mü Latinh, tæng s¶n lîng bia xuÊt khÈu t¨ng 0,4% n¨m 2003, çc
quèc gia cã ngµnh s¶n xuÊt bia ph¸t triÓn gåm Colombia, Argentina vµ Mü. Mü lµ
mét thÞ trêng bia s«i ®éng n¨m 2003 chØ thua Trung Quèc trong t¬ng lai kh«ng xa
Mü cã kh¶ n¨ng vît Trung Quèc vÒ s¶n lîng bia.
Ch©u ¸ lµ khu vùc cã ngµnh c«ng nghiÖp bia ph¸t triÓn muén h¬n Ch©u ¢u.
Nhng khu vùc nµy cã d©n sè ®«ng vµ lµ thÞ trêng trÎ cho nªn møc tiªu thô bia ®ang
ngµy cµng t¨ng. S¶n xuÊt vµ tiªu thô bia h»ng n¨m cña mét sè níc trong khu vùc tríc
kia thÊp, nhng ®Õn nay ®· t¨ng trëng kh¸ nhanh, b×nh qu©n 6,5% /n¨m, vÝ dô: Th¸i
Lan cã møc t¨ng b×nh qu©n cao nhÊt 26,5%/n¨m, tiÕp ®Õn lµ Philipin 22,2%/n¨m,
Malaysia 21,7%/n¨m, In®onªsia 17,75/n¨m. Trung Quèc cã møc t¨ng trëng trªn
20%/n¨m.
B¶ng I.2.3 S¶n lîng vµ møc tiªu thô bia ë ch©u ¸ [4]
Quèc gia S¶n lîng bia 2003 Tiªu thô bia b×nh Dù kiÕn s¶n lîng
(105 lÝt) qu©n 2003 (l/ng- bia 2009 (105 lÝt)
êi/n¨m)
Trung Quèc 260.000 20 345.000
NhËt B¶n 40.000 31 38.000
Hµn Quèc 17.753 37 19.580
Philippines 15.040 17 19.500
Th¸i Lan 14.500 25 19.554
ViÖt Nam 12.950 16 17.500
Ên §é 6.800 1 9.100
§µi Loan 4.900 22 5.300

Malaysia 1.550 7 1.806

Hång K«ng 1.470 21 1.584
Indonesia 1.386 1 1.650
Singapore 670 15 784
Lµo 711 12 1.224
Campuchia 610 5 800
Sril©nka 491 2 900
Myanma 415 1 575
Nepal 253 1 375
M«ng Cæ 100 4 100
Tæng céng 369.549 12 477.332
I.3 HiÖn tr¹ng s¶n xuÊt, tiªu thô vµ xu thÕ ph¸t triÓn ngµnh bia ë ViÖt
Nam
I.3.1 HiÖn tr¹ng s¶n xuÊt, tiªu thô bia ë ViÖt Nam
Ngµnh c«ng nghiÖp bia ë ViÖt Nam ®· cã lÞch sö ph¸t triÓn tõ rÊt l©u. Nhµ
m¸y bia ®Çu tiªn ë ViÖt Nam ®îc x©y dùng díi thêi Ph¸p thuéc vµo n¨m 1890 - Nhµ
m¸y bia Hµ Néi. Ban ®Çu, c«ng suÊt cña nhµ m¸y chØ lµ 150lÝt/ngµy víi h¬n 30
c«ng nh©n. §Õn n¨m 1954, khi miÒn B¾c ®îc gi¶i phãng, nhµ m¸y bia Hµ Néi ®îc
Nhµ níc trùc tiÕp qu¶n lý, tiÕp tôc s¶n xuÊt bia vµ ngµy cµng më réng vÒ quy m«,
sè lîng còng nh vÒ chÊt lîng s¶n phÈm, kh«ng ngõng ph¸t triÓn cho tíi ngµy nay.
Sau khi §Êt níc thèng nhÊt, mét lo¹t çc nhµ m¸y, c¬ së s¶n xuÊt bia kh¸c ®·
®îc h×nh thµnh ë níc ta nh: nhµ m¸y bia Sµi Gßn, nhµ m¸y bia §µ N½ng (thiÕt bÞ
TiÖp Kh¾c), nhµ m¸y bia Huda - HuÕ (thiÕt bÞ §an M¹ch), nhµ m¸y bia Vinh, thiÕt
bÞ §an M¹ch), nhµ m¸y bia §«ng Nam ¸ (thiÕt bÞ §an M¹ch), c«ng ty bia ViÖt Hµ,
çc nhµ m¸y bia liªn doanh trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng kh¸c… gãp phÇn n©ng cao s¶n
lîng bia trªn toµn quèc.

B¶ng I.3.1: HiÖn tr¹ng c«ng nghÖ nghµnh bia [5]

S Lo¹i h×nh Sè Thùc tr¹ng nguån gèc §¸nh gi¸
T c¬ së c¬ thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ
T së
1 Quèc doanh TW 2
Bia Sµi Gßn ThiÕt bÞ níc ngoµi, chñ yÕu HiÖn ®¹i, tù
cña §øc, Ph¸p, NhËt… vµ mét ®éng hãa mét
sè trong níc chÕ t¹o phÇn
Bia Hµ Néi
HÖ thèng lªn ThiÕt bÞ lªn men tõ thêi Ph¸p, Ph¬ng ph¸p lªn
men cò c«ng nghÖ truyÒn thèng. men c«ng nghÖ
cò
HÖ thèng lªn ThiÕt bÞ §øc, c«ng nghÖ hiÖn HiÖn ®¹i, tù
men míi ®¹i kÕt hîp víi truyÒn thèng ®éng mét phÇn,
ph¬ng ph¸p lªn
men Tank out
door
2 Liªn doanh níc 6 ThiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ níc HiÖn ®¹i, tù
ngoµi ngoµi; thiÕt bÞ míi; mét sè ®éng hãa mét
thiÕt bÞ cò ®· sö dông phÇn
3 Bia ®Þa ph¬ng 14 ThiÕt bÞ níc ngoµi, c«ng nghÖ HiÖn ®¹i, tù
níc ngoµi, mét sè c«ng nghÖ ®éng hãa nhiÒu
trong níc bé phËn
4 Bia ®Þa ph¬ng 20 ThiÕt bÞ chÕ t¹o trong níc Kh«ng ®ång bé,
hoÆc nhËp lÎ mét phÇn thiÕt cha tù ®éng hãa
bÞ níc ngoµi, c«ng nghÖ trong
níc, 2 d¹ng c«ng nghÖ: c«ng
nghÖ lªn men cò hoÆc c«ng

nghÖ lªn men míi

5 Bia ®Þa ph¬ng 427 ThiÕt bÞ chÕ t¹o trong níc, Kh«ng ®ång bé,
c«ng nghÖ trong níc, cã 2 d¹ng l¹c hËu, lao ®éng
c«ng nghÖ: lªn men cò vµ lªn thñ c«ng, chÊt l-
men míi îng kÐm.
Ngµnh s¶n xuÊt bia ë ViÖt Nam cã tèc ®é t¨ng trëng nhanh. Trong 5 n¨m gÇn
®©y, do nÒn kinh tÕ níc ta t¨ng trëng kh¸, ®êi sèng thu nhËp cña ngêi d©n ®îc
n©ng cao, ngµnh c«ng nghiÖp bia ViÖt Nam cã tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n kho¶ng
8-12% n¨m, s¶n lîng s¶n xuÊt vît chØ tiªu cña quy ho¹ch ®Õn n¨m 2005. N¨m 2004,
s¶n lîng ®¹t 1,4 tû lÝt (t¨ng 17% so quy ho¹ch 2005), møc tiªu thô b×nh qu©n ®Çu
ngêi ®¹t kho¶ng 17 lÝt/ngêi/n¨m, t¨ng gÊp ®«i n¨m 1997. S¶n lîng bia s¶n xuÊt n¨m
2005 c¶ níc ®¹t kho¶ng 1,5 tû lÝt, t¨ng 25% so víi chØ tiªu quy ho¹ch n¨m 2005. N¨m
2006 s¶n lîng bia sÏ ®¹t 1,7 tû lÝt/n¨m. Bªn c¹nh ®ã, víi vÞ thÕ lµ mét ngµnh cã lîi
nhuËn cao, rîu - bia - níc gi¶i kh¸t ®· trë thµnh ngµnh c«ng nghiÖp tiªu dïng quan
träng, cã møc t¨ng trëng vµ ®ãng gãp ng©n s¸ch t¬ng ®èi lín. Tõ chç chØ cã 2 nhµ
m¸y bia Hµ Néi vµ Sµi Gßn th× ®Õn nay, c¶ níc ®· cã tíi 469 c¬ së s¶n xuÊt bia víi
®ñ çc thµnh phÇn kinh tÕ tham gia trong ®ã bao gåm 2 C«ng ty quèc doanh TW, 6
c«ng ty liªn doanh víi níc ngoµi vµ 461 c¬ së s¶n xuÊt bia ®Þa ph¬ng, t nh©n, cæ
phÇn,… ®ùoc ph©n bè tËp trung chñ yÕu ë çc thµnh phè lín vµ nh÷ng khu vùc d©n
c ®«ng.

Bia địa
Bia phương, tư
liên doanh nhân, cổ
25% phần
42%
Bia TW
32%
H×nh I.2 Tû träng cña çc lo¹i h×nh s¶n xuÊt bia ë ViÖt Nam [6]
§Ó ®¸p øng çc nhu cÇu cña thÞ trêng, çc s¶n phÈm bia còng rÊt ®a d¹ng vµ
phong phó vÒ chñng lo¹i. Ngoµi çc s¶n phÈm bia tiªn tiÕn nh 333, bia Hµ Néi vµ
çc lo¹i bia liªn doanh kh¸c, trªn thÞ trêng còng xuÊt hiÖn nh÷ng s¶n phÈm bia cao
cÊp cña çc h·ng bia næi tiÕng trªn thÕ giíi nh Tiger, Heniken, Carlsberg.
I.3.2 Xu thÕ ph¸t triÓn ngµnh bia ViÖt Nam trong t¬ng lai
Bia ®îc xem lµ nghµnh c«ng nghiÖp träng ®iÓm cña ViÖt Nam v× ®ãng gãp
nhiÒu cho ng©n s¸ch quèc gia. Theo chñ tr¬ng cña ChÝnh phñ còng nh ®Þnh híng
ph¸t triÓn tíi n¨m 2010, ViÖt Nam kh«ng cÊp giÊy phÐp ®Çu t, còng kh«ng phª
duyÖt më réng c«ng suÊt cña çc dù ¸n níc ngoµi trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp s¶n
xuÊt bia. Theo dù b¸o ®Õn n¨m 2010, s¶n lîng bia b×nh qu©n ®Çu ngêi ViÖt Nam sÏ
®¹t 28 lÝt/ngêi/n¨m. S¶n lîng bia c¶ níc lóc ®ã sÏ vµo kho¶ng 2,5 tû lÝt/n¨m.

H×nh I.3 Tû lÖ dù kiÕn chñng lo¹i s¶n phÈm bia [6]

ViÖt Nam vµ Ch©u Á lµ mét trong nh÷ng khu vùc cã møc tiªu dïng bia ®ang
t¨ng nhanh. C¨n cø vµo thu nhËp, thÞ hiÕu tiªu dïng, dù kiÕn chñng lo¹i s¶n phÈm
bia nh sau: bia lon : 10-15%, bia chai: 50-60%, bia h¬i: 30%.
T¹i ViÖt Nam, thÞ trêng tiªu thô bia trong níc vÉn lµ chÝnh, thÞ trêng xuÊt
khÈu chñ yÕu lµ khu vùc §«ng Nam Á, Ch©u Á Th¸i B×nh D¬ng, mét phÇn Ch©u
¢u vµ Mü. S¶n lîng xuÊt khÈu dù kiÕn kho¶ng 20-30 triÖu lÝt/n¨m víi s¶n phÈm chñ
yÕu cña C«ng ty bia Hµ Néi vµ C«ng ty bia Sµi Gßn.
I.4 C«ng nghÖ s¶n xuÊt bia
I.4.1 Nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt bia
 Nguyªn liÖu chÝnh
Bia ®îc s¶n xuÊt tõ çc nguyªn liÖu chÝnh gåm: Malt (®¹i m¹ch), g¹o tÎ, hoa
houblon, níc, nÊm men. HiÖn nay, nguyªn liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt bia lµ malt ®¹i
m¹ch vµ hoa houblon ®Òu ph¶i nhËp ngo¹i. Tõ nhiÒu n¨m nay, ViÖt Nam ®· trång
thö nghiÖm ®¹i m¹ch vµ houblon ë mét sè vïng nhng n¨ng suÊt thu ho¹ch cßn thÊp,
chÊt lîng ®Òu cha ®¹t yªu cÇu. Theo HiÖp héi Rîu - Bia - Níc gi¶i kh¸t ViÖt Nam,
s¶n lîng bia ë níc ta hµng n¨m t¨ng 15%. Trong n¨m 2005 s¶n lîng bia ®¹t 1.500 triÖu
lÝt. §Ó ®¹t s¶n lîng nµy cÇn 225 ngµn tÊn malt ®¹i m¹ch. Lîng malt bia nµy chóng
ta ph¶i nhËp 100% víi gi¸ mua lµ 350 USD/tÊn, tèn kho¶ng 80 triÖu USD mçi n¨m.

ChÝnh v× thÕ, nÕu ViÖt Nam tù trång ®îc lóa m¹ch th× sÏ chñ ®éng ®îc nguyªn
liÖu, tiÕt kiÖm ®îc kho¶n lín ngo¹i tÖ.
Malt (®¹i m¹ch)
Malt lµ h¹t ®¹i m¹ch ®îc n¶y mÇm trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nh©n t¹o (ë nhiÖt
®é vµ ®é Èm thÝch hîp). Trong qu¸ tr×nh n¶y mÇm, mét lîng lín çc enzym h×nh
thµnh vµ tÝch tô trong h¹t ®¹i m¹ch, trong ®ã chñ yÕu lµ çc nhãm enzym amylaza,
ngoµi ra cßn cã enzym proteaza vµ çc enzym kh¸c. Çc enzym trong malt ®¹i m¹ch
lµ t¸c nh©n ph©n gi¶i çc hîp chÊt gluxit, protein trong malt thµnh nguyªn liÖu mµ
nÊm men cã thÓ sö dông ®Ó lªn men (çc lo¹i ®êng, axit amin tù do, çc vitamin).
H¹t ®¹i m¹ch chøa 4 - 5% ®é Èm, hµm lîng hßa tan chiÕm 76%, thµnh phÇn
chñ yÕu lµ tinh bét (kho¶ng 58%) vµ protein (10%).
G¹o tÎ
ë viÖt Nam, g¹o tÎ thêng ®îc sö dông lµm thÕ liÖu kÌm theo malt ®Ó h¹ gi¸
thµnh s¶n phÈm. Tû lÖ sö dông kho¶ng 30%, g¹o tÎ lµ nguån nguyªn liÖu trong níc,
dÔ kiÕm, víi hµm lîng hßa tan chiÕm 76%, 12% ®é Èm. Thµnh phÇn hãa häc cña
g¹o chñ yÕu lµ tinh bét (75%) vµ protein (8%).
Ngoµi g¹o tÎ, mét sè lo¹i ngò cèc kh¸c giµu tinh bét nh bét ng«, bét mú, thãc
nÕp, tiÓu m¹ch… còng ®îc sö dông lµm nguyªn liÖu kÌm theo ®¹i m¹ch ®Ó s¶n
xuÊt bia.
B¶ng I.4.1 Thµnh phÇn hãa häc cña malt vµ g¹o tÝnh theo phÇn tr¨m chÊt kh« [7]
Thµnh phÇn Tû lÖ phÇn tr¨m trong Tû lÖ phÇn tr¨m
malt (%) trong g¹o tÎ)
Hµm Èm 4-5 12
§é hßa tan 76 76
Tinh bét 58 75
§êng khö 4 -
Saccaroza 5 -
ChÊt bÐo 2,5 1 - 1,5
Protein 10 8

Pentoza hßa tan 1 -

Kho¸ng 2,5 1 - 1,2
X¬ 6 0,5 - 0,8
Hexoza vµ pentoza kh«ng hßa tan 9 -
Hoa houblon
Hoa houblon chøa çc chÊt th¬m, çc chÊt cã vÞ ®¾ng ®Æc trng. Nhê ®ã, bia
cã vÞ dÔ chÞu, cã h¬ng th¬m, bät l©u tan vµ bÒn khi thêi gian b¶o qu¶n kÐo dµi.
Thµnh phÇn hãa häc cña hoa houblon chØ ra trong b¶ng chñ yÕu lµ çc
glycozit (chÊt ®¾ng-15-21%) vµ çc hîp chÊt protein (15-21%)
B¶ng I.4.2 Thµnh phÇn hãa häc cña houblon tÝnh theo phÇn tr¨m chÊt kh« [7]
Thµnh phÇn Tû lÖ phÇn tr¨m trong hoa houblon (%)
Níc 11 - 13
ChÊt ®¾ng 15 - 21
Polyphenol 2,5 - 6
ChÊt kho¸ng 5-8
Protein 15 - 21
Tinh dÇu th¬m 0,3 - 1
Xenluloza 12 - 14
Çc hîp chÊt kh¸c 26 - 28
Níc
C«ng nghiÖp s¶n xuÊt bia ®ßi hái mét lîng lín níc cho çc môc ®Ých sö dông
kh¸c nhau: níc nguyªn liÖu, níc lµm l¹nh, níc röa thiÕt bÞ, bao b×, vÖ sinh nhµ xëng,
níc nåi h¬i … ChÊt lîng bia phô thuéc nhiÒu vµo chÊt lîng nguån níc cÊp. Níc dïng
cho s¶n xuÊt bia ph¶i lµ níc ®· qua xö lý, ®¹t çc tiªu chuÈn níc nguyªn liÖu cho s¶n
xuÊt níc gi¶i kh¸t:
- Kh«ng mµu, kh«ng mïi
- §é pH cña níc : 6,5 - 7

- NH3 vµ NO2- : kh«ng cã

- ChØ sè Coli = 0
- §é cøng : 8 -120H
- Fe2+ : kh«ng cã hoÆc cã rÊt Ýt
NÊm men
NÊm men ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong s¶n xuÊt bia v× qu¸ tr×nh trao ®æi
chÊt cña tÕ bµo nÊm men bia chÝnh lµ qu¸ tr×nh chuyÓn hãa nguyªn liÖu thµnh s¶n
phÈm, qu¸ tr×nh chuyÓn hãa nµy l¹i g¾n liÒn víi sù tham gia cña hÖ thèng enzym
trong tÕ bµo nÊm men, do ®ã viÖc nu«i cÊy nÊm men thu ®îc mét hÖ enzym cã
ho¹t lùc cao lµ mét kh©u kü thuËt hÕt søc quan träng. Hai chñng nÊm men thêng
dïng trong s¶n xuÊt bia lµ nÊm men næi Sacchatomyces cerevisiae vµ nÊm men
ch×m Saccharomyces carlsbergensis. Sö dông nÊm men næi ®ßi hái ph¶i kÌm theo
nh÷ng biÖn ph¸p läc cÈn thËn míi cã s¶n phÈm trong suèt v× tÕ bµo nÊm men vÉn
cßn trong dÞch lªn men ngay c¶ ë cuèi thêi kú lªn men phô. NÊm men ch×m cã u
®iÓm h¬n ®ã lµ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, tÕ bµo cña chóng kÕt dÝnh vµo nhau
thµnh chïm råi l¾ng xuèng ®¸y thiÕt bÞ lªn men thµnh líp chÆt, thuËn lîi cho viÖc
t¸ch líp tÕ bµo ®ã lµm men gièng cho ç ®ît s¶n xuÊt tiÕp sau. Ngoµi ra, nÊm men
ch×m cã kh¶ n¨ng lªn men ë nhiÖt ®é díi 0oC trong khi nÊm men næi chØ cÇn nhiÖt
®é thÊp h¬n 10oC lµ ®· trë nªn v« ho¹t, nhê nh÷ng u ®iÓm ®ã mµ mµ chñng nÊm
men S. carlsbergensis ®îc sö dông rÊt réng r·i trong ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt bia.
 Phô liÖu
Ngoµi çc nguyªn liÖu chÝnh, c«ng nghÖ s¶n xuÊt bia cßn sö dông çc phô
liÖu sau:
- ChÊt trî läc diatomit: §îc sö dông nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ vµ rót ng¾n thêi
gian läc bia. Khi röa thiÕt bÞ chÊt trî läc cuèn theo níc röa sÏ lµm t¨ng hµm l-
îng chÊt r¾n trong níc th¶i. Trong hÖ thèng xö lÝ, chÊt trî läc thêng l¾ng l¹i ë
bÓ l¾ng s¬ cÊp. §Þnh møc diatomit cho 1000 lÝt bia lµ 1,5kg.

- Muèi h¹t: ®îc sö dông nh»m t¹o ra chÊt t¶i l¹nh díi d¹ng dung dÞch muèi ®Ó
chèng ®ãng b¨ng, ph¶i ®¶m b¶o s¹ch, Ýt t¹p chÊt. §Þnh møc muèi h¹t cho
1000 lÝt bia lµ 4kg.
- Hãa chÊt khö trïng: (Xót + P3 +Reecon + Dioree, Ozonia,…) ®îc sö dông ®Ó
chÕ dung dÞch röa (CIP nãng, CIP l¹nh), khö trïng, vÖ sinh thiÕt bÞ. Çc chÊt
nµy ®îc tuÇn hoµn t¸i sö dông ®Õn khi pha lo·ng ®îc x¶ ra cïng víi níc th¶i
lµm cho pH cña níc th¶i thay ®æi.
- DÇu mì, t¸c nh©n l¹nh (amoniac, freon, glycon,…) ®îc sö dông trong m¸y
nÐn, m¸y l¹nh. Khi bÞ rß rØ chóng sÏ g©y « nhiÔm m«i trêng níc, kh«ng khÝ.
I.4.2 Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt
Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt bia ®îc thÓ hiÖn trªn s¬ ®å (h×nh 1.4)
Quy tr×nh bao gåm çc c«ng ®o¹n chÝnh sau:
 ChuÈn bÞ nguyªn liÖu
 NÊu - §êng ho¸
 Lªn men
 Läc bia
 B·o hoµ CO2 vµ chiÕt bia

Malt Gạo tẻ Houblon
NghiÒn bét Nghiền bột
Níc c«ng nghÖ Ngâm trương Níc
Hồ hóa
Ngâm khuấy kĩ Ngâm
trương
Dịch hóa
Níc röa
Đường hóa Hồ hóa
Dịch hóa
Đun sôi
Rửa bã Lọc trong Ngâm
khuấy
Nấu hoa
Nước
rửa Lọc bã hoa Bã hoa
Bã
malt Để lắng
Để lắng30phút
30phút
Làm
Làm lạnh
lạnhnhanh
nhanhanhnhanh
nhanh
Lên men chính Men giống
chính
Làm lạnh
Thu Thu hồi men
CO2 Lên men phụ
Lọc trong
Chai lon Bão hòa CO2
Röa
Chai Chiết chai,lon Chiết bom Bia hơi thành phẩm
chai
lon
lon
Thanh trùng Bia chai, lon thành phẩm
Níc
Hình 1.4: Sơ đồ dây chuyền công nghệ sản xuất bia
 ChuÈn bÞ

G¹o tÎ vµ malt ®îc röa, ng©m, nghiÒn thµnh bét vµ ®Þnh lîng s½n cho tõng
mÎ. Sau ®ã, ®îc trén ®Òu ë 50oC, chuÈn bÞ cho c«ng ®o¹n nÊu g¹o.
 NÊu- ®êng ho¸
- Qu¸ tr×nh nÊu:
Nguyªn liÖu g¹o vµ malt tõ kho vËt t tËp kÕt t¹i ph©n xëng nghiÒn nguyªn
liÖu, g¹o vµ malt ®îc nghiÒn theo tõng mÎ víi khèi lîng ®óng theo c«ng thøc nÊu cho
tõng lo¹i bia.
G¹o sau khi nghiÒn ®îc ®a vµo nåi nÊu ch¸o víi dung tÝch 9m 3, bæ sung
1300 lÝt níc cã nhiÖt ®é 50oC vµo nåi, thªm 50kg bét malt ®Ó tr¸nh khª khÐt vµ cho
chÊt phô gia, sau ®ã khuÊy ®Òu vµ n©ng nhiÖt ®é tõ tõ nåi ch¸o lªn 90 oC trong 20
phót råi n©ng lªn 100oC trong thêi gian 30 phót, tinh bét ®îc hå hãa hoµn toµn ®¹t
chÊt lîng ®îc chuyÓn vµo nåi ®êng hãa
- Qu¸ tr×nh ®êng hãa
Bét malt víi khèi lîng 550kg vµ 1800 lÝt níc (ë nhiÖt ®é 45oC) ®îc ®a vµo
hai nåi ®êng hãa cã thiÕt bÞ khuÊy trén. Níc vµ malt ®îc trén ®Òu, khi níc vµ malt
vµo ®ñ th× cho çc phô gia vµo ®Ó víi thêi gian lµ 10 phót.
TiÕp theo, b¬m ch¸o tõ nåi ch¸o sang nåi ®êng hãa, khi ch¸o sang hÕt, nhiÖt
®é nåi ®êng hãa ®¹t 67oC gi÷ trong thêi gian 60 phót, sau ®ã t¨ng lªn 76 oC ®Ó thêi
gian 5 ®Õn 10 phót thö ph¶n øng b»ng ièt. Trong thêi gian nµy,díi t¸c dông cña
enzim cã trong malt, tinh bét bÞ thñy ph©n thµnh ®êng, protein ®îc ph©n gi¶i thµnh
peptit vµ axit amin. Sau ®êng hãa, dÞch hÌm ®îc b¬m ®Õn nåi läc. Trong khi b¬m
dÞch hÌm, cÇn b¬m 200 lÝt níc 76oC ®Õn møc níc ngËp sµng läc kho¶ng 1cm sau
®ã míi tiÕn hµnh b¬m dÞch ®êng hãa vµo ®Ó läc, b· sau läc ®îc röa 2 ®Õn 3 lÇn
sao cho ®êng sãt díi 1% th× x¶ b·.
Nhê t¸c dông cña hÖ enzym gåm α,β- amilaza, tinh bét ®îc chuyÓn thµnh
glucoza, maltoza, maltotrioza, maltotetraoza, fructoza, saccaroza vµ çc dextrin cã
ph©n tö lîng kh¸c nhau trong kho¶ng nhiÖt ®é 63-78oC. Çc lo¹i ®êng nµy hßa tan
vµo dung dÞch chÝnh lµ thµnh phÇn chÝnh cña níc nha. Lîng protein hßa tan chiÕm
40-50% lîng protein cã trong malt. Enzym proteaza thñy ph©n protein thµnh albumin,

pepton, polypeptit; enzym peptidaza thñy ph©n peptit thµnh aminoaxit ë nhiÖt ®é
45-52oC. Nhê t¸c dông cña enzym phitaza, çc chÊt h÷u c¬ chøa photpho ®îc chuyÓn
hãa m¹nh t¹o thµnh axit phophoric ë nhiÖt ®é tèi u 48oC. Çc photpho v« c¬ gi÷ vai
trß rÊt quan träng trong sù h×nh thµnh tÝnh ®Öm cña m«i trêng, yÕu tè nµy rÊt
quan träng, n©ng cao tÝnh æn ®Þnh vµ ho¹t lùc cña çc enzym.
- Läc dÞch ®êng, nÊu hoa: qu¸ tr×nh läc dÞch ®êng diÔn ra theo 2 bíc:
- Bíc 1: Läc hçn hîp dÞch ®êng thu níc ban ®Çu.
- Bíc 2: Dïng níc nãng röa b· läc thu níc nha cuèi vµ t¸ch b· malt.
Níc nha ®Çu vµ níc nha cuèi sau khi läc ®îc thu vµo nåi nÊu hoa. Qu¸ tr×nh
nÊu hoa houblon nh»m môc ®Ých t¹o h¬ng vÞ cho bia. NÊu hoa gåm 2 giai ®o¹n:
khi dÞch ®êng ë nåi nÊu hoa s«i, cho 2/3 lîng hoa vµo vµ tríc khi kÕt thóc nÊu
kho¶ng 10-15 phót th× cho nèt lîng hoa cßn l¹i. Thêi gian nÊu s«i tõ 60-90 phót. ë
nhiÒu c¬ së s¶n xuÊt bia, hoa houblon ®îc bæ sung díi d¹ng bét hoÆc cao houblon
- T¸ch b· vµ lµm l¹nh dÞch ®êng
Sau khi nÊu hoa, dÞch ®êng ®îc läc t¸ch b· hoa råi ®îc b¬m vµo thïng l¾ng
xo¸y, ®Ó l¾ng trong 30 phót råi b¬m dÞch qua l¹nh nhanh b¶n máng ®Ó h¹ nhiÖt ®é
xuèng cßn kho¶ng 8 - 10o ®Ó thÝch hîp cho qu¸ tr×nh lªn men chÝnh, sau ®ã oxy ®-
îc bæ sung vµo víi lîng 30 - 35 ml khÝ/lÝt t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho nÊm men ph¸t
triÓn råi chuyÓn vµo thiÕt bÞ lªn men. Lîng nÊm men ®îc bæ sung víi tØ lÖ 1 -
1,5% so víi lîng dÞch ®êng.
 Qu¸ tr×nh lªn men
§©y lµ qu¸ tr×nh quan träng nhÊt trong c«ng nghÖ s¶n xuÊt bia: ®êng cã
trong níc nha ®îc lªn men víi t¸c dông cña nÊm men.
NÊm men gièng ®îc chuÈn bÞ trong thiÕt bÞ chuyªn dông theo qu¸ tr×nh v«
trïng kÝn. Qu¸ tr×nh lªn men gåm lªn men chÝnh vµ lªn men phô.
- Lªn men chÝnh: Thêi gian cho qu¸ tr×nh lªn men chÝnh tõ 6 - 10 ngµy, nhiÖt
®é duy tr× trong giai ®o¹n lªn men chÝnh tõ 8 - 10 oC. Khi lªn men, nhiÖt ®é cña
dÞch ®êng trong thïng t¨ng vµ cho phÐp lªn ®Õn 14 - 16 oC víi ¸p suÊt khèng chÕ ë
møc 1,3 - 1,5 bar.

- Lªn men phô: Sau khi qu¸ tr×nh lªn men chÝnh kÕt thóc, nhiÖt ®é h¹ xuèng
4oC, gi÷ tiÕp trong mét ngµy n÷a råi tiÕp tôc lµm l¹nh bia trong thïng xuèng -1 oC.
Khi lµm l¹nh, men l¾ng xuèng phÝa díi ®¸y thïng vµ ®îc lÊy ra chuyÓn vµo thïng
chøa men, çc cÆn mÞn vµ çc chÊt keo tô (tannin, protein pectin kh«ng tan vµ nhùa
hoa houblon) l¾ng lµm trong bia còng ®îc lÊy ra tríc khi ®i läc bia. Lîng men thu håi
®îc cã thÓ ®îc sö dông l¹i nhiÒu lÇn vµ theo tû lÖ do bé phËn kÜ thuËt c«ng nghÖ
quyÕt ®Þnh. NhiÖt ®é trong thïng h¹ xuèng tíi -1 oC gi÷ thªm 1-3 ngµy n÷a sau ®ã
míi ®em ®i läc.
KhÝ CO2 tho¸t ra trong qu¸ tr×nh lªn men kh¸ s¹ch, ®îc nÐn vµ ®ãng chai thu
håi ®Ó n¹p l¹i cho bia ë giai ®o¹n b·o hßa CO 2. Lîng CO2 d cã thÓ b¸n cho çc c¬ së
s¶n xuÊt níc gi¶i kh¸t.
Thïng lªn men liªn hîp (Combitank) ®îc thiÕt kÕ cã ¸o l¹nh vµ b¶o «n bªn
ngoµi. PhÇn ¸o l¹nh ®îc thiÕt kÕ sao cho cã thÓ ®iÒu chØnh ®îc nhiÖt ®é cña lîng
bia trong thïng khi cÇn thiÕt. C«ng nghÖ hiÖn ®¹i cã u ®iÓm lín lµ ®· rót ng¾n ®îc
thêi gian lªn men, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng cho c«ng nh©n, tr¸nh ®îc sù t¹p
nhiÔm vµ hao hôt s¶n phÈm.
 Läc bia
Bia ®îc lµm trong qu¸ tr×nh läc cã sö dông chÊt trî läc diatomit hoÆc t¸ch ly
t©m. Bia sau khi läc ®îc ®a vÒ thïng chøa bia thµnh phÈm.
 B·o hßa CO2 vµ chiÕt bia
Thïng chøa bia trong cã thÓ ®îc b·o hßa thªm CO2 (nÕu cÇn thiÕt) råi ®a ®i
chiÕt chai, chiÕt bom hoÆc ®ãng lon. Bao b× ®îc röa, sau ®ã chiÕt, ®ãng n¾p,
thanh trïng, kiÓm tra, d¸n nh·n, ®ãng kÐt vµ xuÊt xëng.
I.4.3 §Þnh møc sö dông nguªn nhiªn liÖu ho¸ chÊt trong s¶n xuÊt bia
 §Þnh møc sö dông nguyªn liÖu, ho¸ chÊt cho s¶n xuÊt bia ®îc thÓ hiÖn trong
çc b¶ng sau:
B¶ng I.4.3 §Þnh møc sö dông nguyªn liÖu, ho¸ chÊt [6,7]
STT Tªn nguyªn liÖu Nguån cung §¬n vÞ ChØ tiªu Tû lÖ

cÊp tÝnh cho 1000 trong bia

lÝt bia
1 Malt ®¹i m¹ch NhËp kg 72,4 - 113 70%
2 G¹o tÎ Trong níc kg 33 - 48 30%
3 Hoa houblon NhËp kg 0,8 – 1,12
4 ChÊt trî läc NhËp Kg 1,5
5 GiÊy läc NhËp M2 0,05
5 NaOH kg 1,4
6 §iÖn Kw/h 110 - 120
 Nhu cÇu nhiªn liÖu: Than (than çm, than cñ,…) , dÇu FO ®Ó ®èt lß cung
cÊp h¬i níc cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Þnh møc cho 1000 lÝt bia tõ 70 - 75 kg
than hoÆc 45 - 60 kg dÇu FO.
 Nhu cÇu níc: Víi ®Þnh møc sö dông cho 1000 lÝt bia h¬i lµ 10m 3 níc. VÝ dô
mét nhµ m¸y s¶n xuÊt 20.000 lÝt bia 1 ngµy th× cÇn 200 m 3 níc. Trong ®ã
bao gåm:
- Níc cho nÊu bia (níc c«ng nghÖ): 20m3/ngµy
- Níc cho çc nhu cÇu lµm m¸t, röa thiÕt bÞ, vÖ sinh sµn, röa chai: 130 - 140
m3/ngµy
- Níc sinh ho¹t: ®Þnh møc sö dông cho mäi ngêi trong mét ngµy lµ 80 - 100
lÝt/ngêi. NÕu nhµ m¸y cã 100 c«ng nh©n lµm viÖc th× sÏ tiªu thô tõ 8 - 10 m3/ngµy.
- Níc cÊp cho nåi h¬i : nhµ m¸y cã 2 lß h¬i, mçi lß c«ng suÊt 1 tÊn h¬i/1 giê
th× lîng níc tiªu thô trong mét ngµy lµ tõ 30 - 48 m3.
- Níc cøu háa: cã thÓ ®îc lÊy tõ bÓ dù tr÷ cña nhµ m¸y. Do sù cè x¶y ra háa
ho¹n lµ biÕn cè ngÉu nhiªn nªn kh«ng tÝnh lµ nguån níc sö dông thêng xuyªn. Khi sö
dông ®Ó cøu háa, lîng níc hao hôt sÏ ®îc bæ sung.
I.5 Çc nguån th¶i chÝnh trong s¶n xuÊt bia

Çc nguån th¶i chÝnh trong s¶n xuÊt bia gåm cã khÝ th¶i, chÊt th¶i r¾n vµ n-
íc th¶i ®îc thÓ hiÖn díi b¶ng 1.10, ngoµi ra cßn cã çc nguån g©y « nhiÔm phô kh¸c
®ã lµ tiÕng ån, « nhiÔm nhiÖt vµ mïi.
B¶ng I.5.1 Çc nguån th¶i chÝnh trong s¶n xuÊt bia
Nguån th¶i Nguån « nhiÔm T¸c ®éng ®Õn m«i trêng
1. N¹p, nghiÒn nguyªn - Bôi, khÝ th¶i - ¤ nhiÔm khÝ
liÖu
2.NÊu ®êng hãa b»ng
h¬i - SO2, NOx, CO2, CO, bôi - ¤ nhiÔm khÝ
- Nåi h¬i - Níc th¶i - ¤ nhiÔm ®Êt, níc
- Röa nåi nÊu
3. L¾ng - läc - ChÊt th¶i r¾n (b· malt, b· - ¤ nhiÔm ®Êt, níc
hoa)
- Röa thiÕt bÞ lªn men - Níc th¶i - ¤ nhiÔm níc
4. Lµm l¹nh NH3, freon…rß rØ - ¤ nhiÔm khÝ
5. Lªn men - CO2 - ¤ nhiÔm khÝ
- Röa thiÕt bÞ lªn men - Níc th¶i - ¤ nhiÔm níc
6. Läc bia t¬i - ChÊt th¶i r¾n (men bia, - ¤ nhiÔm ®Êt
trî läc, cÆn protein)
- Níc th¶i - ¤ nhiÔm níc
7. B·o hßa CO2 - CO2 - ¤ nhiÔm khÝ
8. Röa vµ chiÕt bom, - Bia r¬i v·i - ¤ nhiÔm níc
chai, lon
9. Röa nhµ xëng vÖ sinh - Níc th¶i - ¤ nhiÔm níc
c«ng nghiÖp
10. ChÊt th¶i sinh ho¹t - B· th¶i r¾n - ¤ nhiÔm ®Êt, níc
- Níc th¶i - ¤ nhiÔm níc

I.5.1 Çc chÊt th¶i g©y « nhiÔm kh«ng khÝ

KhÝ « nhiÔm ph¸t sinh chñ yÕu ë bé phËn lß h¬i vµ lªn men chÝnh, lîng vµ
lo¹i phô thuéc vµo thiÕt bÞ sö dông vµ ®iÒu kiÖn c«ng nghÖ.
KhÝ CO2 sinh ra trong qu¸ tr×nh lªn men chÝnh kh¸ s¹ch vµ cã thÓ tËn thu
b»ng thiÕt bÞ thu håi vµ ®îc ®ãng chai ë ¸p lùc cao ®Ó sö dông.
Çc chÊt khÝ vµ bôi « nhiÔm ph¸t sinh chñ yÕu do ®èt nhiªn liÖu than, dÇu
ë lß h¬i gåm: SO2, NOx, CO2, CO, bôi than,… Çc khÝ nµy ®Òu lµ khÝ ®éc g©y
nhøc ®Çu, chãng mÆt, çc bÖnh vÒ m¾t, çc bÖnh vÒ ®êng h« hÊp, bÖnh ngoµi
da,… lµm ¶nh hëng ®Õn søc kháe cña ngêi lao ®éng vµ d©n c vïng phô cËn. Thªm
vµo ®ã, çc khÝ nµy cßn g©y ma axit, ph¸ hñy mïa mµng, çc c«ng tr×nh kiÕn tróc,
h¹ tÇng c¬ së… Nh vËy ®Ó kh¾c phôc, cã thÓ thay dïng nguyªn liÖu dÇu b»ng than
víi hµm lîng lu huúnh thÊp, çc lß h¬i ®Òu cÇn cã hÖ thèng t¸ch bôi, läc khÝ, cã èng
khãi cao sÏ h¹n chÕ lîng khÝ th¶i ®éc h¹i vµ kh«ng g©y « nhiÔm côc bé, gi¶m «
nhiÔm m«i trêng kh«ng khÝ.
Bôi tõ kh©u xay, nghiÒn nguyªn liÖu cã thÓ kh¾c phôc b»ng çch sö dông
ph¬ng ph¸p xay ít, läc b»ng tói v¶i hoÆc bao che kÝn hÖ thèng nghiÒn vµ t¶i liÖu.
Ngoµi ra cßn cã khÝ NH3, Freon… cã thÓ sinh ra khi hÖ thèng m¸y l¹nh bÞ rß
rØ.
I.5.2 ChÊt th¶i r¾n
ChÊt th¶i r¾n ®îc ph¸t sinh ë nhiÒu c«ng ®o¹n s¶n xuÊt, lîng chÊt th¶i r¾n
ph¸t sinh phô thuéc vµo c«ng nghÖ s¶n xuÊt, tr×nh ®é thao t¸c cña c«ng nh©n vµ çc
biÖn ph¸p qu¶n lý mÆt b»ng… Çc chÊt th¶i r¾n bao gåm çc chÊt th¶i cã thÓ xö lý
sinh häc giµu chÊt h÷u c¬ vµ çc chÊt th¶i kh«ng thÓ xö lý sinh häc.
ChÊt th¶i giµu chÊt h÷u c¬ cã thÓ xö lý sinh häc chiÕm lîng lín bao gåm b·
malt vµ men bia… cã thÓ ®îc tËn thu : cø 1000kg nguyªn liÖu ban ®Çu cã thÓ thu
®îc 125kg b· t¬i víi hµm lîng chÊt kh« tõ 20 - 25%.
B· malt ®îc dïng lµm thøc ¨n gia sóc. B· ít, ®Æc biÖt trong mïa hÌ, rÊt dÔ bÞ
chuyÓn hãa. §Ó b¶o qu¶n b· l©u h¬n, ë mét sè xÝ nghiÖp níc ngoµi ngêi ta ñ b·

trong çc hÇm xi m¨ng ®Æc biÖt. Men bia cã gi¸ trÞ dinh dìng cao, cã thÓ sö dông
lµm thuèc ch÷a bÖnh, thuèc bæ vµ lµm thøc ¨n bæ sung cho gia sóc rÊt cã hiÖu qu¶.
MÇm malt, çc phÕ liÖu h¹t t¹o ra trong qu¸ tr×nh lµm s¹ch, ph©n lo¹i, ng©m
h¹t ®¹i m¹ch vµ nghiÒn malt còng ®îc tËn dông lµm thøc ¨n cho gia sóc.
B· hoa houblon vµ cÆn protein hiÖn Ýt ®îc sö dông cho ch¨n nu«i v× cã vÞ
®¾ng, thêng ®îc thu gom cïng r¸c th¶i sinh ho¹t. CÆn protein cã thÓ ®îc dïng lµm
thøc ¨n cho çm ë nhiÒu níc ngêi ta vÉn dïng cÆn nµy lµm chÊt kÕt dÝnh chi lµm
®êng vµ lµm ph©n bãn.
Çc chÊt th¶i r¾n dÔ chuyÓn hãa sinh häc nÕu kh«ng ®îc xö lý kÞp thêi sÏ bÞ
thèi r÷a, lµm mÊt mü quan c¬ së, g©y « nhiÔm ®Êt, níc, kh«ng khÝ, ¶nh hëng tíi
søc kháe cña c«ng nh©n vµ céng ®ång d©n c xung quanh.
Çc chÊt th¶i kh«ng thÓ xö lý sinh häc ®îc bao gåm: bao b×, thñy tinh, kÐt
nhùa, xØ than, chÊt trî läc… Nh÷ng phÇn cã gi¸ trÞ cã thÓ hîp ®ång b¸n l¹i cho çc
c¬ së s¶n xuÊt bao b×, vá lon, chai. XØ than ®îc tËn dông s¶n xuÊt vËt liÖu x©y
dùng. PhÇn cßn l¹i ®îc thu gom vËn chuyÓn cïng víi r¸c th¶i sinh ho¹t.
C«ng t¸c qu¶n lý chÊt th¶i r¾n cÇn ph¶i ®îc thùc hiÖn tèt sÏ gãp phÇn lµm
t¨ng lîi Ých kinh tÕ cho nhµ m¸y b»ng viÖc thu thªm çc s¶n phÈm phô, gi¶m chi
phÝ xö lý chÊt th¶i.
I.5.3 §Æc tÝnh chung níc th¶i ngµnh bia
Níc th¶i cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bia lµ níc th¶i chÝnh ®¸ng lu ý. C«ng nghÖ
s¶n xuÊt bia sö dông mét lîng lín níc vµ th¶i ra 1 lîng níc ®¸ng kÓ, lîng níc thØa gÊp
10 – 20 lÇn lîng bia thµnh phÈm
Níc th¶i ngµnh bia (h×nh vÏ I.5) bao gåm:
- Níc lµm l¹nh, níc ngng ®©y lµ nguån níc th¶i Ýt hoÆc hÇu nh kh«ng bÞ «
nhiÔm cã kh¶ n¨ng tuÇn hoµn t¸i sö dông.
- Nêc th¶i tõ bé phËn nÊu, dêng ho¸, chñ yÕu lµ níc vÖ sinh thïng nÊu, bÓ
chøa, sµn nhµ…níc th¶i nµy chøa b· malt, tinh bét, b· hoa, chÊt h÷u c¬.
- Nø¬c th¶i tõ hÇm lªn men, vÖ sinh thiÕt bÞ lªn men, sµn nhµ.. níc th¶i nµy
chøa men, chÊt h÷u c¬.

- Níc th¶i tõ c«ng ®o¹n röa chai lµ dßng th¶i « nhiÔm lín cña c«ng nghÖ s¶n
xuÊt bia, qu¸ tr×nh nµy ®îc thùc hiÖn qua çc bíc: röa níc nãng, röa b»ng
dung dÞch kiÒm lo·ng nãng NaOH (1 – 3%), tÝªp ®ã röa s¹ch bÈn vµ nh·n
chai, cuèi cïng phun kiÒm nãng röa bªn trong vµ bªn ngoµi chai tiÒp ®ã
dïng níc nãng vµ níc l¹nh röa s¹ch do ®ã dßng th¶i nµy cã pH cao
Thµnh phÇn h÷u c¬ g©y « nhiÔm trong níc th¶i s¶n xuÊt bia bao gåm Protein,
Aminoaxit tõ nguyªn liÖu vµ nÊm men, Hydratccbon (Dextrim vµ ®êng) còng nh
Pectin tan kh«ng tan, Axit h÷u c¬, rîu tõ nguyªn liÖu vµ s¶n phÈm r¬i v·i.
Ngoµi níc th¶i tõ s¶n xuÊt 1 nguån « nhiÔm kh¸c ®ã lµ níc th¶i sinh ho¹t th¶i
ra tõ nhµ vÖ sinh, nhµ bÕp phôc vô çn bé c«ng nh©n viªn nhµ m¸y. Níc th¶i chøa
BOD, SS, N, P, vi sinh vËt cã nång ®é « nhiÔm trung b×nh,
Mét nguån th¶i kh¸c lµ níc ma ch¶y trµn: níc ma do ch¶y trµn ®· kÐo theo
chÊt th¶i trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh¸c nh cÆn dÇu, ®Êt çt, r¸c th¶i…Nguån níc
nµy cã thÓ ®îc coi lµ nguån níc s¹ch vµ cho phÐp x¶ trùc tiÕp vµo nguån thØa sau
xö lý.
C«ng nghÖ s¶n xuÊt bia lµ c«ng nghÖ gi¸n ®o¹n, phô thuéc vµo mïa vô, thêi
tiÕt trong n¨m v× vËy níc thØa s¶n xuÊt bia biÒn ®éng lín c¶ vÒ lu lîng cung nh
thµnh phÇn tÝnh chÊt trong ngµy s¶n xuÊt thËm chÝ theo giê. §Ó thiÕt kÕ hÖ
thèng xñ lý cÇn biÕt chÝnh x¸c lu lîng, ®Æc tÝnh níc th¶i ®Ó lùa chän ph¬ng ph¸p
xö lý kh¶ thi víi hiÖu qu¶ cao.


G¹o Malt
Níc cÊp ®Ó röa sµn, thiÕt bÞ
Phô gia
Xay
H¬i
Níc nãng
NÊu
Xay
NÊu
Läc b· bia
H¬i, phô gia B· bia
NÊu hoa
H¬i
T¸ch b· (xo¸y lèc)

Níc lµm l¹nh B· hoa
Lµm l¹nh
M¸y l¹nh ChÊt

t¶i l¹nh
Lªn men
chÝnh, B· men
phô
Lµm nguéi M«i chÊt tuÇn hoµn
níc nãng
Läc bia
ChÊt trî läc B· läc
Röa chai, lon

B·o hßa CO2 CO2 thu håi
Bia r¬i v·i

Xót, h¬i ChiÕt bia
Chai, lon s¹ch
§ãng n¾p Bao b× hháng
Thanh trïng
t
KiÓm tra,
®ãng nh·n, Níc th¶i
®ãng kÐt
S¶n phÈm Nh·n kÐt hháng
H×nh I.5: S¬ ®å c«ng nghÖ vµ dßng th¶i cña qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt bia

B¶ng I.5.2 Nguån ph¸t sinh níc th¶i chÝnh vµ ®Æ trng mçi lo¹i [7,8]
Nguån ph¸t sinh Thµnh phÇn trong níc th¶i §Æc trng
NÊu, ®êng ho¸ B· h¹t, ®êng BOD, SS
L¾ng t¸ch b· Protein,®êng BOD
Röa TB lªn men NÊm men bia, protein BOD
Röa TB läc Diatomit, nÊm men, bia BOD, SS
Röa chai, bom Bia, xót , nh·n chai BOD, SS, pH cao
B¶ng I.5.3 §Æc trng ®iÓn h×nh cña níc th¶i nhµ m¸y bia [7]
§Æc trng Kho¶ng gi¸ trÞ
pH 5,5 – 7,4
SS mg/l 244 - 650
BOD5 200c mg/l 450
COD mg/l 590
Tæng Nit¬ mg/l 24 - 50
I.6 S¶n xuÊt s¹ch h¬n vµ çc gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu níc th¶i ngµnh bia
[11,12]
I.6.1 Kh¸i niÖm SXS
- Theo ®Þnh nghÜa cña unep: SXsH lµ qu¸ tr×nh øng dông liªn tôc chiÕn lîc
tæng hîp phßng ngõa vÒ m«i trêng trong çc qu¸ tr×nh c«ng nghÖ, çc s¶n phÈm vµ
dÞch vô nh»m n©ng cao hiÖu suÊt kinh tÕ, gi¶m thiÓu rñi ro ®èi víi con nghêi vµ
m«i trêng.
- §èi víi QTSX: SXSH bao gåm qu¸ tr×nh b¶o toµn nguyªn liÖu vµ n¨ng lîng,
lo¹i trõ çc nguyªn liÖu ®éc h¹i vµ gi¶m vÒ lîng còng nh ®éc tÝnh cña tÊt c¶ çc khÝ
th¶i vµ chÊt th¶i tríc khi ra khái QTSX.

- §èi víi s¶n phÈm: ChiÕn lîc tËp trung vµo gi¶m thiÓu çc t¸c ®éng, cïng víi
toµn bé dßng ®êi s¶n ph¶m tÝnh tõ kh©u khai th¸c nguyªn liÖu ®Õn kh©u xö lý
cuèi cïng khi lo¹i bá s¶n phÈm ®ã.
- §èi víi dÞch vô: SXSH ®a çc yÕu tè vÒ m«i trêng vµo trong thiÕt kÕ vµ
ph¸t triÓn çc dÞch vô.
Nãi nh vËy kh«ng cã nghÜa lµ chØ hoµn toµn ¸p dông SXSH trong CNSX bia
mµ kh«ng cÇn KTMT nµo kh¸c. §iÒu quan träng lµ ph¶i biÕt ¸p dông SXSH vµo
tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng nhµ m¸y, trong trêng hîp cÇn thiÕt ¸p dông kÕt hîp
víi KTMT nh»m gi¶m tèi ®a ¶nh hëng cña QTSX tíi con ngêi vµ m«i trêng.
I.6.2 Kü thuËt s¶n xuÊt s¹ch h¬n
Trong gÇn h¬n hai m¬i n¨m qua, çc nhµ nghiªn cøu/ qu¶n lý ®· x©y dùngmét
lo¹t ý tëngnh»m lµm gi¶m tèi ®a mäi chÊt g©y « nhiÔm ph¸t sinh t¹i nguån th¶i. Çc
gi¶i ph¸p nµy ®· cho çc doanh nghiÖp tiÕt kiÖm ®îc nguyªn liÖu, n¨ng lîng, níc,
gi¶m « nhiÔm, gi¶m qui m« hÖ thèng xö lý, thËm chÝ gi¶m sù cÇn thiÕt ph¶i l¾p
®Æt hÖ thèng xö lý chÊt th¶i. Nhê ¸p dông çc gi¶i ph¸p SXSH mµ doanh nghiÖp ®·
®em l¹i lîi Ých cho chÝnh m×nh vÒ c¶ kinh tÕ vµ ®¶m b¶o ®îc çc yªu cÇu BVMT.
Mét lo¹t çc kü thuËt kh¸c nhau ®îc tËp hîp vµ liªn kÕt víi nhau h×nh thµnh kü thuËt
SXSH ®îc m« t¶ h×nh I.6:
H×nh I.6 Çc kü thuËt SXSH

Kü thuËt
SXSH
Gi¶m chÊt th¶i t¹i T¸i sinh chÊt th¶i Thay ®æi s¶n
nguån phÈm
Qu¶n lý néi Thay ®æi qu¸ T¸i sö dông T¹o s¶n

vi tr×nh s¶n xuÊt cho s¶n xuÊt phÈm phô
Thay ®æi KiÓm so¸t C¶i tiÕn Thay ®æi

nguyªn liÖu qu¸ tr×nh thiÕt bÞ c«ng nghÖ
®Çu vµo tèt h¬n
§Ó thùc hiÖn SXSH çc nhµ qu¶n lý ph¶i tu©n theo 3 bíc sau:
1. Ph¸t hiÖn çc nguån th¶i tõ s¬ ®å c«ng nghÖ. §©y lµ bíc tiÒn ®Ò mµ bÊt
k× 1 biÖn ph¸p SXSH nµo còng ph¶i tr¶i qua.
2. §¸nh gi¸ nguyªn nh©n sinh ra chÊt th¶i ®ã. Sö dông çc nguyªn nh©n chuÈn
®Ó ®¸nh gi¸ ¶nh hëng ®èi víi sù ph¸t sinh chÊt th¶i tõ quy tr×nh c«ng nghÖ.
-VËn hµnh vµ b¶o dìng thiÕt bÞ
- HiÖu suÊt qu¸ tr×nh
- ThiÕt bÞ vµ bè trÝ thiÕt bÞ
- Lùa chän c«ng nghÖ s¶n xuÊt
- Lùa chän chÊt lîng vËt liÖu ®Çu vµo
- Sù cã mÆt cña nguyªn liÖu, s¶n phÈm trung gian trong dßng th¶i
- Sù cã mÆt cña çc thµnh phÇn cã gi¸ trÞ trong dßng th¶i
- Danh môc s¶n phÈm
3. T×m ra çc ph¬ng ¸n h¹n chÕ çc nguyªn nh©n sinh ra chÊt th¶i trªn c¬ së
çc ph¬ng ¸n ®· nªu trªn (KTSXS). §ã lµ tÊt c¶ çc vÊn ®Ò ®îc ®Ò cËp trong chiÕn

lîc SXSH. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kh«ng thÓ tr¸nh khái çc c¶n trë vÒ mÆt
KTKT, luËt ph¸p. Tríc khi tÝnh to¸n SXSH cÇn ph©n tÝch vµ xem xÐt kÜ çc c¶n
trë ®ã.
I.6.3 Nh÷ng th¸ch thøc trong øng dông SXSH t¹i ViÖt Nam
1. ChÝnh s¸ch vµ luËt ph¸p
- HiÖn nay nhµ níc ta vÉn thiÕu chÕ tµi ®ñ m¹nh ®Ó b¾t buéc çc doanh
nghiÖp ph¶i thùc thi tr¸ch nhiÖm BVMT.
- ThiÕu hoÆc kh«ng cã çc quy ph¹m phßng ngõa « nhiÔm cña tõng ngµnh.
- ThiÕu hoÆc kh«ng cã biªn chÕ chuyªn ngµnh vÒ phßng ngõa « nhiÔm.
2. Tµi chÝnh
- HiÖn nay vÉn cßn thiÕu chÝnh s¸ch u ®·i cho c«ng t¸c BVMT.
- Cha cã quy ®Þnh tµi chÝnh cho c«ng t¸c BVMT.
- ThiÕu çc biÖn ph¸p khuyÕn khÝch doanh nghiÖp gi¶m thiÓu « nhiÔm.
- ViÖc ®¸nh thuÕ m«i trêng vÉn cha s¸t thùc tÕ.
3. NhËn thøc
- ThiÕu hiÎu biÕt vÒ SXSH, phßng ngõa « nhiÔm nhÊt l¸ çc doanh nghiÖp
®Þa ph¬ng.
- ThiÕu c¬ héi ®µo t¹o, häc tËp qu¶n lý m«I trêng c«ng nghiÖp.
- ThiÕu th«ng tin vµ trao ®æi kinh nghiÖm qu¶n lý vµ gi¶m thiÓu « nhiÔm.
4. Nguån lùc
- Kh«ng cã vèn ®Çu t SXSH.
- Çc doanh nghiÖp thiÕu nguån lùc ®Ó tù ®¶m ®¬ng çc ch¬ng tr×nh phßng
ngõa « nhiÔm.
- ThiÕu thùc tÕ qu¶n lý vµ kh«ng cã c«ng cô ®¸nh gi¸ kiÓm to¸n çc t¸c ®éng
m«i trêng.
NÕu vît qua nh÷ng th¸ch thøc nµy ®a s¶n xuÊt s¹ch h¬n vµo ¸p dông th× sÏ
®em l¹i cho doanh nghiÖp nh÷ng lîi Ých sau:
- Gi¶m bít chi phÝ cho m«i trêng s¹ch.
- N©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm.

- Gi¶m rñi ro søc khoÎ cho c«ng nh©n.

- Gi¶m tr¸ch nhiÖm lµm s¹ch l©u dµi.
- N©ng cao uy tÝn vµ t¨ng cêng lßng tin cña nhµ ®Çu t.
- Tho¶ m·n nhiÒu h¬n nhu cÇu cña kh¸ch hµng.
- N©ng cao tÝnh c¹nh tranh nhê gi¶m gi¸ thµnh.
Dùa trªn nh÷ng ®¸nh gi¸ kinh tÕ gi÷a khã kh¨n vµ lîi Ých ë trªn chóng ta thÊy
viÖc ¸p dông SXSH vµo çc c¬ së s¶n xuÊt lµ rÊt tiÒm n¨ng.
I.6.4 Çc gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu níc th¶i trong ngµnh bia
1. KiÓm so¸t tèt mÆt b»ng s¶n xuÊt
- Ph¸t hiÖn kÞp thêi ng¨n chÆn, söa ch÷a çc ®iÓm rß rØ nguyªn nhiªn liÖu
ho¸ chÊt vµ níc t¹i çc ®êng èng, van vßi vµ ®iÓm nèi.
- Che phñ tÊt c¶ nguyªn nhiªn liÖu nh Malt, g¹o, than, çc thing ®ùng ho¸
chÊt…
- KiÓm so¸t sù rß rØ, ch¶y trµn khi vËn chuyÓn vµ chuÈn bÞ ho¸ chÊt vµ phô
gia.
2. KiÓm so¸t quy tr×nh tèt h¬n
- Tèi u ho¸ qu¸ tr×nh nÊu (thêi gian, nhiÖt ®é, liÒu lîng, ho¸ chÊt…)
- Tèi u ho¸ qu¸ tr×nh chiÕt rãt, läc, lªn men nh»m gi¶m hao hôt bia.
3. C¶i tiÕn thiÕt bÞ
- Çch nhiÖt tèt çc ®êng èng cÊp nhiÖt, çc tank lªn men.
- C¶i tiÕn thiÕt bÞ röa nåi b»ng vßi phun ¸p lùc...
4. Thay ®æi nguyªn liÖu ®Çu vµo
- Thay thÕ than kÐm chÊt lîng b»ng dÇu cã nhiÖt trÞ cao.
- Nghiªn cøu t¨ng tû lÖ nguyªn liÖu thay thÕ trong níc...
5. TuÇn hoµn t¹i chç
- Thu håi níc ngng cÊp cho lß h¬i.
- Thu håi níc röa chai, thanh trïng….
6. TuÇn hoµn s¶n phÈm cã Ých
- Thu håi xØ than lµm vËt liÖu x©y dùng.

- Thu håi b· men, b· Malt lµm thøc ¨n gia sóc.

7. Thay ®æi s¶n phÈm
- Thay ®æi s¶n phÈm cho phï hîp thÞ trêng vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña nhµ
m¸y.
B¶ng I.6.1 Mét sè ho¹t ®éng gi¶m thiÓu nguyªn nhiªn liÖu trong s¶n xuÊt bia [2]
Nguyªn Bé phËn Ho¹t ®éng KÕt qu¶/vÝ dô Ghi chó
liÖu
N.liÖu NÊu T¨ng hiÖu suÊt läc Gi¶m COD/BOD Khi sai kh¸c
chÝnh b·, thu håi dÞch nÊu trong níc th¶igi÷a phßng thÝ
ngoµi lo·ng, thu håi b· men, Gi¶m tiªu thô nghiÖm vµ
níc hoa nguyªn liÖu thùc tÕ lín h¬n
1% lµ sö dông
Thu/ xö lý men, thu Khi gi¶m ®îc 1% nguyªn liÖu
Lªn men bia r¬i v·i. thu håi nguyªn liÖu mÊt kÐm hiÖu qu¶.
khÝ CO2 , hãa chÊt m¸t cã thÓ tiÕt
kiÖm 0,2kg
malt/100lÝt bia
Thu håi bia r¬i v·i,
tÝa sö dông bao b×
Hoµn
thiÖn
Mét nhµ m¸y t¹i ch©u A ®· cã hÖ thèng xö lý níc thØ l¾p bÓ thu vµ çc
®êng èng trén b· vµ çc kh«ng tan víi çc b· malt r¬i v·i, t¨ng lîng thøc ¨n
gia sóc, gi¶m ®îc 15% t¶i träng « nhiÔm trong níc th¶i. HÖ thèng cã
®Æc trng: dïng cho c«ng suÊt 10 triÖu lit bia/n¨m, ®Çu t 20000$, gi¶m
t¶i träng « nhiÔm trong níc th¶i: 0,25kg BOD/100 lÝt/bia, thêi gian hoµn
vèn kho¶ng 3 th¸ng.
T¹i mét nhµ m¸y bia ë ch©u ¢u, ®Ó gi¶m bia vµ men r¬i v·i ®· l¾p ®Æt
hÖ thèng ly t©m men. HÖ thèng cã ®Æc trng: dïng cho c«ng suÊt 100
triÖu lÝt bia/n¨m, ®Çu t 500000 – 700000$, vËn hµnh 20000$, tiÕt
kiÖm 2 triÖu lÝt/n¨m (hay 10$/100 lÝt), thiÕt bÞ sö dông ®îc trong 15

n¨m, thêi gian hoµn vèn: 3 - 4 n¨m.

Níc NÊu Tèi u hãa hÖ thèng n- Gi¶m lîng níc sö
íc nãng, hÖ thèng röa dông
CIP, sö dông vßi
phun ¸p suÊt cao. Nhµ m¸y bia
qu¶n lý vµ vËn
hµnh tèt c©n
trung b×nh 5-6
Tèi u hãa CIP, röa lÝt níc/1lÝt bia.
sµn b»ng bµn ch¶i
Lªn men ThiÕt bÞ röa chai
míi tiªu thô 0,5
lÝt níc cho 1 chai
1 lÝt trong khi
®ã çc thiÕt bÞ
cò cÇn 3-4 lÝt/n-
C¶i thiÖn hiÖu suÊt íc cho 1 chai 1lit
s¶n xuÊt, tuÇn hoµn
níc thanh trïng, tèi u
Hoµn ho¸ thiÕt bÞ röa chai.
thiÖn
TuÇn hoµn níc lµm T¹i bé phËn thanh
l¹nh cho m¸y nÐn trïng, nÕu tuÇn
khÝ, níc ngng tô hoµn ®îc níc lµm
l¹nh qua th¸p lµm
l¹nh (cã bæ xung
Qu¶n lý nhµ xëng chÊt diÖt vi
Phô trî khuÈn) tiÕt kiÖm
®îc 80% níc sö
dông
Mét nhµ m¸y bia ë ch©u A sö dông hÖ thèng thanh trïng më l¾p ®Æt
th¸p lµm l¹nh ®Ó chuyÓn thµnh hÖ kÝn. Th¸p cã ®Æc ®iÓm: sö dông
cho c«ng suÊt 50 triÖu lÝt/n¨m, ®Çu t: 45000$, tiÕt kiÖm 50000m3 n-

íc /n¨m, thêi gian hoµn vèn: kho¶ng 1 n¨m.

NhiÖt NÊu TËn thu nhiÖt nåi Gi¶m « nhiÔm TËp trung gi¶m
nÊu, tèi u hãa hÖ khÝ nhiÖt ë kh©u
thèng níc nãng, b¶o nÊu (tiªu thô
«n, söa ch÷a rß rØ, Gi¶m tiªu thô nhiÒu nhÊt).
®iÒu chØnh tû lÖ n¨ng lîng Kh©u nÊu lµm
bay h¬i bay h¬i 6% -
§Ó s¶n xuÊt 100 12% dÞch nÊu
lÝt bia, mét nhµ võa mÊt nhiÖt,
m¸y cã hiÖu qu¶ võa g©y mïi
cÇn 150MJ, nhµ khã chÞu.
m¸y kh«ng cã
hiÖu qu¶ cÇn
350MJ
B¶o «n CÇn tÝnh CB
Lªn men níc nãng cho
C¶i thiÖn hiÖu suÊt Cø ®un níc nåi toµn nhµ m¸y.
Hoµn d©y chuyÒn, b¶o «n h¬i lªn tríc ®îc
thiÖn 60C sÏ gi¶m 1%
nhiªn liÖu tiªu
thô/ 1 m3 níc ng-
ng tô mÊt m¸t
KiÓm tra hiÖu suÊt, (850C) t¬ng ®¬ng
tuÇn hoµn níc ngng, víi 8,7 kg dÇu
tiÒn xö lý níc, b¶o mÊt m¸t.
Phô trî «n, ®Æt hÖ thèng
ngng tô kÝn Mét van h¬i hë
nhÑ, kho¶ng 1kg
Qu¶n lý nhµ xëng h¬i/giê t¬ng ®-
¬ng víi lîng nhiªn
liÖu 700kg
dÇu/n¨m hay
n¨ng lîng ®ñ ®Ó

s¶n xuÊt 20000

lÝt bia ë nhµ m¸y
bia sö dông nhiªn
liÖu cã hiÖu qu¶
Tèi u hãa hÖ thèng níc nãng: ë mét nhµ m¸y bia ë ch©u ¢u, dÞch nÊu ®îc
lµm l¹nh qua bé phËn trao ®æi nhiÖt vµ níc ®îc ®a lªn 600C vµ dïng ®Ó
ñ malt, phÇn cßn l¹i th¶i ra ngoµi. HÖ thèng míi cã bÒ mÆt trao ®æi
nhiÖt réng vµ mét bÓ chøa cho phÐp ®a níclµm l¹nh lªn 850C vµ do ®ã
cã thÓ sö dông thªm nh cho röa chai, vÖ sinh. HÖ thèng cã ®Æc ®iÓm:
dïng cho c«ng suÊt 100 triÖu lÝt/n¨m, ®Çu t: 120000$, gi¶m tiªu thô
dÇu: 340 tÊn/n¨m, gi¶m tiªu thô níc: 40000 m3/n¨m, thêi gian hoµn vèn:L
kho¶ng 3 n¨m
Nguyªn NÊu Tèi u hãa CIP, l¾p Gi¶m pH trong níc th¶i.
liÖu bÓ l¾ng kiÒm Gi¶m lîng kiÒm sö dông.
phô trî: Lªn men
KiÒm
Hoµn Khi l¾p bÓ l¾ng kiÒm,
thiÖn thêi gian sö dông kiÒm
t¨ng tõ 1-3 tuÇn lªn 3-6
th¸ng. Mét nhµ m¸y cì võa
gi¶m ®îc 75% kiÒm tiªu
thô tøc lµ gi¶m ®îc
80000$/n¨m
I.7 Çc ph¬ng ph¸p xö lý níc th¶i [10,13,14]

Do tÝnh chÊt cña níc th¶i cña s¶n xuÊt bia cã hµm lîng çc chÊt h÷u c¬ cao
vµ çc chÊt h÷u c¬ chñ yÕu ë d¹ng hoµ tan, tû lÖ BOD 5/COD = 0,5 - 0,7 nªn cã thÓ
dïng ph¬ng ph¸p xö lý sinh häc ®Ó xö lý níc th¶i lo¹i nµy. Ph¬ng ph¸p sinh häc hiÖn
nay ®îc coi lµ ph¬ng ph¸p kinh tÕ nhÊt vµ ph¬ng ph¸p cßn cã u ®iÓm lµ kh«ng g©y
« nhiÔm thø cÊp.
I.7.1 Çc ph¬ng ph¸p hç trî cho xö lý sinh häc

Níc th¶i s¶n xuÊt bia chøa chñ yÕu lµ çc chÊt h÷u c¬ cÆn l¾ng vµ cÆn l¬
löng cã nguån gèc tõ nguyªn liÖu vµ vËt t sö dông trong s¶n xuÊt. Çc phêg ph¸p hç
trî cho xö lý sinh häc níc th¶i cña s¶n xuÊt bia thêng lµ: Çc ph¬ng ph¸p c¬ häc, ph-
¬ng ph¸p ho¸ lý vµ ph¬ng ph¸p ho¸ häc.
 Ph¬ng ph¸p c¬ häc: Xö lý c¬ häc nh»m n©ng cao chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ cña
çc bíc xö ký tiÕp theo. Çc d¹ng xö lý c¬ häc gåm: song hay líi ch¾n r¸c ®Ó
ng¨n çc cËt cøng, vËt nái cã kÝch thíc lín tr¸nh lµm t¾c b¬m;bÓ l¾ng çt, bÓ
l¾ng s¬ cÊp lo¹i bá cÆn nÆng g©y c¶n trë qu¸ tr×nh xö lý sinh häc, ®Æc
biÖt lµ qu¸ tr×nh xö lý b»ng Aeroten hay bÓ läc sinh häc. BÓ l¾ng thø cÊp
®Ó l¾ng bïn ho¹t tÝnh sau Aeroten.
 Ph¬ng ph¸p ho¸ lý: Çc ph¬ng ph¸p ho¸ lý bao gåm
- §«ng keo tô lµ ph¬ng ph¸p dïng ®Ó t¸ch çc chÊt « nhiÔm d¹ng huyÒn phï,
d¹ng keo, d¹ng ho¸ tan. B«ng keo sÏ hÊp phô cÆn l¬ löng kÝch thíc vµ tû träng
nhá, çc ion kim lo¹i v¸ c¶ tÕ bµo vi sinh vËt, t¹o thuËn lîi cho qu¸ tr×nh l¾ng
trong ë çc bÓ l¾ng ë c«ng ®o¹n tiÕp theo.
- Ph¬ng ph¸p tuyÓn næi: Ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc sö dông ®Ó t¸ch çc t¹p
chÊt ë dang r¾n hoÆc láng ph©n t¸n kh«ng tan, tû träng nhá l¾ng kÐm ra khái pha
láng. TuyÓn næi ®Ó t¸ch dÇu mì c«ng nghiÖp. Çc thiÐt bÞ tuyÓn næi thêng ®îc
®Æt tríc c«ng ®o¹n xö lý sinh häc.
- Trao ®æi ion l¸ ph¬ng ph¸p ®îc øng dông ®Ó t¸ch çc kim lo¹i nh Zn, Cu,
Cr, Ni, Hg, Mn… còng nh hîp chÊt cña As, ph«tpho, Xyanua…ra khái níc th¶i. Ph-
¬ng ph¸p nµy cho phÐp thu håi çc chÊt cã gi¸ trÞ ®¹t møc ®é lµm s¹ch cao. Phong
ph¸p nµy Ýt ®îc ¸p dông kÕt hîp víi ph¬ng ph¸p sinh häc vµ chØ ®îc ¸p dông khi níc
th¶i h÷u c¬ chøa kim lo¹i nÆng g©y øc chÕ vi sinh vËt
- Ngoµi phong ph¸p trªn mét sè ph¬ng ph¸p ho¸ lý kh¸c còng ®îc øng dông nh:
Ph¬ng ph¸p t¸ch b»ng mµng (thÈm thÊu ngîc, siªu läc, thÈm tÝch vµ ®iÖn thÈm
t¸ch); Ph¬ng ph¸p ®iÖn ho¸, ®«ng tô ®iÖn, tuyÓn næi b»ng ®iÖn. Çc ph¬ng ph¸p
nµy Ýt ®îc sö dông ®Ó kÕt hîp trong çc c«ng tr×nh xö ký níc th¶i do chi phÝ cao.

 Ph¬ng ph¸p ho¸ häc: çc ph¬ng ph¸p ho¸ häc thêng ®îc dïng trong xö lý níc
th¶i gåm: trung hoµ, oxi ho¸ vµ khö. Çc ph¬ng ph¸p nµy ®Òu dïng t¸c nh©n
ho¸ häc nªn chi phÝ cao. Thùc tÕ thêng dïng çc ph¬ng ph¸p ho¸ häc ®Ó trung
hoµ vµ khö trïng níc sau khi xö lý sinh häc.
1.7.2 Ph¬ng ph¸p xö lý sinh häc
1.7.2.1 Ph¬ng ph¸p hiÕu khÝ
Ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc sö dông ®Ó xö lý níc th¶i cã hµm lîng BOD trong
kho¶ng tõ 500- 1000mg/l
Nguyªn t¾c: Sö dông çc vi sinh vËt ®Ó «xy ho¸ çc hîp chÊt h÷u c¬ vµ v« c¬
cã kh¶ n¨ng chuyÓn ho¸ sinh häc ®îc ®ång thêi chÝnh çc vi sinh vËt sö dông mét
phÇn h÷u c¬ vµ n¨ng lîng khai th¸c ®îc tõ qu¸ tr×nh «xy ho¸ ®Ó tæng hîp nªn sinh
khèi cña chóng.
T¸c nh©n sinh häc cña qu¸ tr×nh xö lý hiÕu khÝ lµ çc vi sinh vËt h« hÊp
hiÕu khÝ vµ tuú tiÖn: Psendomonas Putida, Psendomonas Stutzeri, Aerobacter
Aerogenes, Nitrosomonas (Nitrat ho¸), Vinogratski, Bacillus Subtilis (thuû ph©n),
Flavo Bacterium, Alealigenes (giµu S, Fe)
Cã rÊt nhiÒu d¹ng xö lý hiÕu khÝ:
D¹ng «xy ho¸ b»ng cÊp khÝ tù nhiªn (çnh ®ång tíi vµ çnh ®ång läc, hå sinh
häc). «xy ho¸ b»ng cÊp khÝ cìng bøc(läc sinh häc, bÓ aeroten).
 Xö lý hiÒu khÝ b»ng hå tù nhiªn
Hå sinh häc ®îc sö dông khi ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ mÆt b»ng cho phÐp. Xö
lý b»ng hå sinh häc cã u ®iÓm lín lµ chi phÝ vËn hµnh thÊp, tuy nhiªn hå chØ xö lý
®îc níc th¶i cã ®é « nhiÔm thÊp (BOD < 200 mg/l), t¶i träng thêng nhá 150 – 300
kg/ ngay nªn thêi gian lu thêng dµi (10 – 20 ngµy). Tuy nhiªn níc thØa s¶n xuÊt bia
kh«ng thÓ trùc tiÕp xö lý b»ng hå sinh häc hiÕu khÝ do hµm lîng chÊt « nhiÔm cao
(BOD > 400 mg/l). CÊp khÝ cìng bøc cho hå sinh häc cã thÓ n©ng cao hiÖu xuÊt xö
lý vµ rót ng¾n thêi gian lu xuèng cßn 3 – 5 ngµy.
 Th¸p läc sinh häc

Nguyªn t¾c lµm viÖc cña thiÕt bÞ nµy lµ t¹o ra bÒ mÆt gi¸ thÓ trong th¸p
b»ng çch cho çc vËt liÖu ®Öm (®¸, gç, çc vËt liÖu ®Öm b»ng nhùa PVC d¹ng
bãng, hoa ,tÊm…). ChÊt láng ®îc tíi tõ trªn xuèng ch¶y thµnh mµng trªn bÒ mÆt gi¸
thÓ, kh«ng khÝ ®îc thæi tõ díi lªn sôc qua líp mµng t¹o ra bÒ mÆt tiÕp xóc gi÷a pha
khÝ vµ níc th¶i (gièng nh mét th¸p ®Öm). Th¸p läc sinh häc cã thÓ ®îc cÊp khÝ
b»ng kh«ng khÝ tù nhiªn. Bïn sinh häc sÏ t¹o ra vµ b¸m vµo bÒ mÆt trªn gi¸ thÓ. Khi
träng lîng líp bïn lín sÏ tù t¸ch rêi khái bÒ mÆt råi ®îc dßng níc cuèn xuèng bÓ l¾ng.
T¸c nh©n cña hÖ thèng lµ c¶ vi sinh vËt h« hÊp yÕm khÝ vµ hiÕu khÝ.
Ph¬ng ph¸p cã u ®iÓm lµ thiÕt bÞ d¹ng th¸p nªn chiÕm Ýt mÆt b»ng,bÒ
mÆt tiÕp xóc pha lín, cÊp khÝ cìng bøc nªn qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ nhanh, thiÕt bÞ
gän, tèn Ýt n¨ng lîng cho cung cÊp khÝ. Nhng còng cßn cã nhîc ®iÓm lµ chi phÝ
x©y dùng lín, yªu cÇu cã khu hÖ sinh vËt æn ®Þnh, nh¹y c¶m khi t¶i träng thay ®æi.
S¬ ®å hÖ thèng xö lý b»ng th¸p läc sinh häc. (H×nh vÏ phô lôc 1.5 )
 HÖ thèng aeroten
Aeroten lµ bÓ oxy hãa ®îc cÊp khÝ cìng bøc. Trong hÖ thèng, çc vi sinh vËt
sinh trëng, ph¸t triÓn vµ tån t¹i díi d¹ng b«ng sinh häc (bïn ho¹t tÝnh). ViÖc cÊp khÝ
®¸p øng 2 yªu cÇu cña qu¸ tr×nh :
- §¶m b¶o ®é oxy hßa tan, gióp cho vi sinh vËt thùc hiÖn qu¸ tr×nh oxy hãa
çc chÊt « nhiÔm.
- Duy tr× bïn ho¹t tÝnh ë tr¹ng th¸i l¬ löng trong níc cÇn xö lý, t¹o ra hçn hîp
láng - huyÒn phï, t¹o ®iÒu kiÖn tèi u cho qu¸ tr×nh tiÕp xóc gi÷a 3 pha : r¾n, láng,
khÝ, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ oxy hãa.
Trong qu¸ tr×nh oxy hãa çc chÊt h÷u c¬ cã trong níc th¶i, lîng sinh khèi (bïn
ho¹t tÝnh) ®îc t¹o thµnh, mét phÇn bïn ®îc tuÇn hoµn trë l¹i bÓ aeroten ®Ó æn
®Þnh hµm lîng sinh khèi trong bÓ, phÇn cßn l¹i ®îc ®a vÓ bÓ xö lý bïn d.
HiÖu suÊt xö lý níc th¶i trong hÖ thèng phô thuéc vµo thµnh phÇn vµ tÝnh
chÊt níc th¶i, ®iÒu kiÖn thñy ®éng häc vµ ®iÒu kiÖn m«i trêng nh : nhiÖt ®é, pH
cña níc th¶i, sù cã mÆt cña çc nguyªn tè dinh dìng,…
Ph¬ng ph¸p nµy vËn hµnh t¬ng ®èi ®¬n gi¶n, æn ®Þnh, chi phÝ x©y dùng t-
¬ng ®èi thÊp. Tuy nhiªn mét h¹n chÕ rÊt lín cña hÖ thèng nµy lµ chi phÝ cÊp khÝ t-
¬ng ®èi lín. Thùc tÕ cho thÊy, chi phÝ vËn hµnh hÖ thèng chñ yÕu lµ chi phÝ cho

cÊp khÝ. MÆc dï cßn nhiÒu h¹n chÕ, hÖ thèng Aeroten lµ hÖ thèng xö lý cã hiÖu
qu¶ vµ ®· ®îc ¸p dông réng r·i ë nhiÒu níc trªn thÕ giíi vµ còng ®· ®îc ¸p dông t¹i
nhiÒu nhµ m¸y t¹i ViÖt Nam.
§Ó qu¸ tr×nh vËn hµnh, ho¹t ®éng cña bÓ Aeroten ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt th×
çc yÕu tè ¶nh hëng k×m h·m ®Õn qu¸ tr×nh ph¶i ®îc lo¹i bá ®Õn møc tèi ®a. Sau
®©y lµ çc yÕu tè cã ¶nh hëng lín ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña bÓ xö lý hiÕu khÝ
Aeroten.
- §é oxy hßa tan (DO)
§iÒu kiÖn ®Çu tiªn ®Ó ®¶m b¶o cho bÓ Aeroten ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ lµ
ph¶i ®¶m b¶o cung cÊp ®ñ lîng oxy hßa tan trong m«i trêng láng mét çch liªn tôc,
®¸p øng nhu cÇu oxy hãa cña vi sinh vËt. §Ó ®¶m b¶o tèc ®é oxy hãa, ®é oxy hßa
tan trong bÓ cÇn ®¹t gi¸ trÞ DO 4mg/l.
ThiÕu oxy hßa tan còng lµ mét nguyªn nh©n g©y hiÖn tîng phång cña bïn do
vi khuÈn d¹ng sîi ph¸t triÓn m¹nh. ViÖc cung cÊp ®ñ oxy hßa tan cßn cã t¸c dông
lµm ph©n r· çc khèi b«ng lín do l¾ng ®äng, tr¸nh çc ®iÓm chÕt trong thiÕt bÞ
ph¶n øng, n©ng cao hiÖu qu¶ lµm s¹ch vµ rót ng¾n thêi gian lu cña níc th¶i trong hÖ
thèng xö lý.
§é oxy hßa tan phô thuéc nhiÒu yÕu tè nh ph¬ng thøc cÊp khÝ (thæi khÝ
hoÆc nÐn khÝ), chiÒu cao cét níc, kÕt cÊu thiÕt bÞ ph©n phèi khÝ ( ®êng kÝnh
h¹t khÝ cµng gi¶m th× bÒ mÆt riªng cµng lín, hµm lîng DO cµng t¨ng).
HiÖu suÊt sö dông oxy hßa tan phô thuéc nhiÖt ®é xö lý, tÝnh chÊt níc th¶i,
tû sè F/M (Food/Microorganism) lµ tû lÖ gi÷a nguån dinh dìng - chÊt h÷u c¬ vµ lîng
sinh khèi dïng ®Ó xö lý, tèc ®é sinh trëng, ®Æc tÝnh sinh lý vµ ®Æc trng cña vi
sinh vËt.
- NhiÖt ®é vµ pH
NhiÖt ®é níc th¶i trong bÓ aeroten cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng sèng
cña çc vi sinh vËt. Tèc ®é ph¶n øng sinh häc sÏ t¨ng cùc ®¹i t¹i gi¸ trÞ nhiÖt ®é tèi u.
NhiÖt ®é nµy thêng n»m trong kho¶ng 16 - 37oC. Khi nhiÖt ®é níc th¶i t¨ng, ®é oxy
hßa tan trong níc th¶i sÏ gi¶m.
Ảnh hëng cña nhiÖt ®é tíi tèc ®é ph¶n øng sinh hãa ®îc thÓ hiÖn qua biÓu
thøc sau [13] :
Trong ®ã : rT, r20 : tèc ®é ph¶n øng ë nhiÖt ®é ToC vµ 20oC t¬ng øng

: hÖ sè nhiÖt ®é (cã gi¸ trÞ trung b×nh 1,04 ®èi víi hÖ thèng bïn
ho¹t
hãa)
T : nhiÖt ®é, oC
NhiÖt ®é cao cã thÓ lµm chÕt çc vi sinh vËt cßn nhiÖt ®é thÊp lµm tèc ®é
oxy hãa gi¶m ®¸ng kÓ vµ qu¸ tr×nh thÝch nghi cña vi sinh vËt víi m«i trêng chËm
l¹i.
Gi¸ trÞ pH tèi u ®èi víi hÖ thèng aeroten n»m trong kho¶ng tõ 6,5 - 8,5
- Hµm lîng sinh khèi (MLSS) vµ tû lÖ F/M
§Ó cã tèc ®é oxy hãa tèi u, ph¶i lùa chän ph¬ng ph¸p xö lý, thiÕt bÞ vµ nång
®é sinh khèi thÝch hîp nh»m duy tr× sù trao ®æi chÊt æn ®Þnh trong suèt qu¸ tr×nh
xö lý. Trong çc hÖ thèng Aeroten, sinh khèi ®îc t¸ch ra khái níc ®· xö lý trong bÓ
l¾ng thø cÊp vµ ®îc tuÇn hoµn l¹i mét phÇn vµo bÓ Aeroten. Tuy nhiªn, víi çc lo¹i
níc th¶i giµu chÊt h÷u c¬, nguån nguyªn liÖu cho qu¸ tr×nh tæng hîp sinh khèi phong
phó nªn lîng sinh khèi t¹o thµnh lín. Hµng ngµy ph¶i lo¹i ra mét tû lÖ nµo ®ã sao cho
lîng sinh khèi cã trong bÓ æn ®Þnh, ®¶m b¶o tèc ®é oxy hãa vµ hiÖu qu¶ xö lý níc
th¶i.
§èi víi bÓ Aeroten, hµm lîng sinh khèi trong bÓ cã thÓ tõ 500 - 3000 mg/l. Tïy
theo hµm lîng vµ b¶n chÊt cña çc chÊt « nhiÔm cã trong níc th¶i còng nh ho¹t lùc
cña bïn ho¹t tÝnh mµ hµm lîng sinh khèi sÏ kh¸c nhau :
- Çc hÖ thèng cao t¶i thêng sö dông hµm lîng sinh khèi cao : 1500 - 3000
mg/l
- Víi çc hÖ thèng Aeroten th«ng thêng, hµm lîng sinh khèi dao ®éng trong
kho¶ng tõ 500 - 1500 mg/l.
Tû lÖ F/M còng lµ mét th«ng sè quan träng ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh sinh tr-
ëng vµ ph¸t triÓn cña vi sinh vËt trong bÓ Aeroten.
- NÕu F/M < 1 : sinh khèi t¹o thµnh Ýt, kÝch thíc b«ng bïn tèi u, bïn l¾ng
nhanh, bÓ ho¹t ®éng hiÖu qu¶.
- NÕu F/M > 1 : vi khuÈn ph¸t triÓn nhanh, kh«ng t¹o nha bµo nªn kh«ng kÕt
dÝnh víi nhau l¹i thµnh b«ng, kÝch thíc b«ng bïn gi¶m, bïn khã l¾ng lµm níc ra sau
xö lý kh«ng ®¹t yªu cÇu.
- Thµnh phÇn dinh dìng

§Ó t¨ng tèc ®é ph¶n øng sinh hãa, duy tr× sù ph¸t triÓn cña vi sinh vËt, ®¶m
b¶o qu¸ tr×nh lµm s¹ch níc theo yªu cÇu th× dßng th¶i ph¶i ®îc cung cÊp ®Çy ®ñ
dinh dìng C, N, P vµ mét sè nguyªn tè kho¸ng cho vi sinh vËt ph¸t triÓn. Çc nguyªn
tè vi lîng thêng cã s½n trong níc th¶i nhng thµnh phÇn nit¬ vµ photpho cña níc th¶i
s¶n xuÊt bia thêng thÊp. Sù thiÕu hôt çc thµnh phÇn nµy sÏ k×m h·m sù ph¸t triÓn
cña çc vi sinh vËt, h¹n chÕ qu¸ tr×nh oxy hãa sinh häc. ThiÕu nit¬ vµ photpho trong
thêi gian dµi lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n thay ®æi t¬ng t¸c trong khu hÖ vi sinh
vËt cña hÖ thèng Aeroten. Çc vi khuÈn d¹ng sîi thuéc nhãm Microthrix, Thiothrix
ph¸t triÓn ®îc trong níc th¶i nghÌo nit¬, photpho. V× chóng ph¸t triÓn m¹nh lÊn ¸t
trùc khuÈn lµm cho khèi bïn trong bÓ t¨ng lªn. HiÖn tîng nµy gäi lµ sù phång lªn cña
bïn. Khi ®ã bïn xèp, khã l¾ng, dÔ bÞ cuèn ra khái hÖ thèng xö lý, lµm gi¶m sù sinh
trëng cña bïn ho¹t tÝnh, gi¶m cêng ®é oxy hãa. ChØ sè thÓ tÝch bïn lín g©y khã
kh¨n cho qu¸ tr×nh l¾ng bïn ë bÓ l¾ng thø cÊp sau xö lý níc th¶i.T¬ng t¸c gi÷a çc
thµnh phÇn dinh dìng phô thuéc vµo ®Æc trng cña níc th¶i vµ tû lÖ cña chóng ®îc
x¸c ®Þnh b»ng thùc nghiÖm. Ngêi ta thêng lÊy tû lÖ COD :N :P = 100 : 5 : 1.
Trong xö lý sinh häc, nguån nit¬ ®îc sö dông díi nhiÒu d¹ng kh¸c nhau tïy theo
tÝnh chÊt cña níc th¶i, cã thÓ dïng muèi nitrat, muèi am«n, urª…
Còng nh Nit¬, photpho lµ mét thµnh phÇn kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong qu¸
tr×nh ph¸t triÓn cña vi sinh vËt. Ngoµi t¸c dông cung cÊp nguån dinh dìng, muèi
photpho cßn t¹o nªn tÝnh ®Öm æn ®Þnh cho m«i trêng, duy tr× pH æn ®Þnh cho qu¸
tr×nh xö lý. Photpho thêng ®îc bæ sung díi d¹ng muèi photphat KH2PO4, (NH4)HPO4
vµ supephotphotphat…
- Çc chÊt ®éc
ViÖc kiÓm so¸t hµm lîng çc chÊt ®éc trong níc th¶i còng lµ mét trong nh÷ng
yÕu tè quan träng ®Ó ®¶m b¶o sù ho¹t ®éng cña hÖ thèng Aeroten. ViÖc x¸c ®Þnh
nµy chØ cho ta thÊy lo¹i níc th¶i nµo cã thÓ xö lý b»ng bïn ho¹t tÝnh trong bÓ
Aeroten ®îc hay kh«ng.
Nång ®é muèi v« c¬ trong níc th¶i kh«ng qu¸ 10 g/l. NÕu lµ muèi v« c¬
th«ng thêng, cã thÓ pha lo·ng níc th¶i vµ xö lý b»ng ph¬ng ph¸p bïn ho¹t tÝnh, cßn
nÕu lµ çc chÊt ®éc nh kim lo¹i nÆng, çc chÊt ®éc h÷u c¬ th× ph¶i tiÕn hµnh
ph©n tÝch cÈn thËn vµ cã biÖn ph¸p xö lý riªng biÖt (hÊp phô, trao ®æi ion,…) sau
®ã míi cã thÓ xö lý b»ng ph¬ng ph¸p sinh häc.

I.7.2.2 Ph¬ng ph¸p yÕm khÝ

Ph¬ng ph¸p yÕm khÝ ®îc sö dông chñ yÕu trong qu¸ tr×nh xö lý níc th¶i c«ng
nghiÖp khi lîng chÊt h÷u c¬ cao (BOD=1500-5000mg/l), xö lý bïn, cÆn, b· th¶i r¾n
nhê çc vi khuÈn ph©n huû yÕm khÝ çc chÊt h÷u c¬.
T¸c nh©n sinh häc cho qu¸ tr×nh nµy lµ çc vi khuÈn kÞ khÝ nh çc vi khuÈn
thuéc çc nhãm nh Psendomonas, Poteus, Micrococcus, clstridum vµ vi khuÈn
mªtan ho¸ nh çc nhãm Methanobacterium, Methanococcus vµ Methanosarcina,
Methanobacillus, Methanospirillium, Methanothrix.
Qu¸ tr×nh ph©n huû yÕm khÝ kh«ng triÖt ®Ó, do ®ã sau ph©n huû yÕm khÝ thêng
cã hÖ thèng ph©n huû hiÕu khÝ ®Ó xö lý triÖt ®Ó çc chÊt « nhiÔm cßn l¹i.
Ph¬ng ph¸p cã u ®iÓm lµ sinh ra Ýt bïn h¬n so víi qu¸ tr×nh ph©n huû hiÕu
khÝ, kh«ng cÇn thiÕt bÞ cung cÊp khÝ. Nhng ph¬ng ph¸p cßn cã nhîc ®iÓm lµ thêi
gian ph©n huû dµi, ph©n huû kh«ng triÖt ®Ó.
B¶ng 1.7.1 Çc ph¬ng ph¸p xö lý sinh häc phæ biÕn ®ùoc dïng cho xö lý níc th¶i
[17]
Qu¸ tr×nh xö lý Kh¶ n¨ng gi¶m BOD Gihi chó
Xö lý b»ng bïn ho¹t tÝnh
- Qu¸ tr×nh cæ T¶i träng riªng < 2
®iÓn 1000 -> 150 mg/l kg/m3/ngµy, hiÖu xuÊt khö
- Thæi khÝ tõng BOD > 90%
cÊp
- Thæi khÝ kÐo
dµi
- Thæi oxy
Xö lý b»ng läc sinh häc T¶i träng riªng < 2
- Th¸p läc sinh häc 300 ->30 mg/l kg/m3/ngµy, hiÖu xuÊt khö
- §Üa läc sinh häc BOD > 90%
- TiÕp xóc cã cÊp T¶i träng riªng < 1
khÝ kg/m3/ngµy, hiÖu xuÊt khö

- Läc sinh häc thæi 300 ->30 mg/l BOD > 75-80%
khÝ
T¶i träng riªng < 3
- TÇng s«i 300 ->30 mg/l kg/m3/ngµy, hiÖu xuÊt khö
BOD > 90%
10.000 ->300 mg/l cã T¶i träng riªng < 5
Xö lý yÕm khÝ u ®iÓm l¸ sinh Ýt bïn kg/m3/ngµy, hiÖu xuÊt khö
vµ thu ®ùoc khÝ BOD >80- 90%
CH4.
T¶i träng riªng < 30
Qu¸ tr×nh UASB 300 ->30 mg/l kg/m3/ngµy, hiÖu xuÊt khö
BOD >80- 90%

Ch¬ng II
Thùc tr¹ng s¶n xuÊt vµ hiÖn tr¹ng m«I trêng cña c«ng ty bia Hµ Nam
II.1 Giíi thiÖu vÒ c«ng ty Du lÞch- Bia NGK Hµ Nam
Nh»m ®¸p øng nhu cÇu tiªu thô m¹nh mÏ çc s¶n phÈm ®å uèng cã ®é cån
thÊp cña thÞ trêng, ngµy cµng cã nhiÒu nhµ m¸y s¶n xuÊt çc s¶n phÈm nµy ®îc
®Çu t x©y dùng víi quy m« hiÖn ®¹i, c«ng xuÊt lín. C«ng ty Du lÞch - Bia NGK Hµ
Nam lµ mét trong nh÷ng c«ng ty míi ®îc x©y dùng víi quy m« t¬ng ®èi lín, d©y
chuyÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i vµ ®i vµo s¶n xuÊt ®· ®¸p øng dÇn dÇn nhu cÇu thÞ tr-
êng.
C«ng ty Du lÞch - Bia NGK Hµ Nam ®ãng t¹i ®Þa chØ 103- 104 §êng TrÇn
Phó- phêng Quang Trung- ThÞ x· Phñ Lý- Hµ Nam lµ c«ng ty cæ phÇn kinh doanh
®a ngµnh bao gåm kinh doanh dÞch vô kh¸ch s¹n, du lÞch l÷ hµnh vµ s¶n xuÊt kinh
doanh bia níc gi¶i kh¸t. TiÒn than cña c«ng ty lµ kh¸ch s¹n chuyªn gia Phñ Lý ®îc
thµnh lËp n¨m 1973. Qua h¬n 30 n¨m ho¹t ®éng vµ trëng thµnh C«ng ty ®· cã kh¸ch
s¹n Hoµ B×nh víi h¬n 40 phßng nghØ ®¹t tiªu chuÈn Quèc tÕ hai sao.
Song song víi kh¸ch s¹n C«ng ty cßn cã nhµ m¸y s¶n xuÊt bia c«ng xuÊt 26
triÖu lÝt/n¨m n¨m 2006 víi c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ cña céng hoµ liªn b¨ng §øc vµ
hiÖn nay ®ang më réng s¶n xuÊt n©ng c«ng suÊt lªn 35 triÖu lÝt/n¨m.
HiÖn nay, nhµ m¸y chñ yÕu s¶n xuÊt lo¹i bia chai Sµi Gßn, bia Nager. Bªn
c¹nh ®ã còng s¶n xuÊt lo¹i bia h¬i ®ãng Box. Nhµ m¸y ®· më réng m¹ng líi tiªu thô
tõ MiÒn B¾c vµo miÒn Trung b»ng viÖc më çc ®¹i lý tiªu thô nhá. Bia Nager ®·
hai lÇn ®îc tÆng huy ch¬ng vµng héi trî th¬ng m¹i quèc tÕ EXPO 1999 vµ 2000.
Th¬ng hiÖu cña s¶n phÈm ®ang ®îc ngêi tiªu dïng trong vµ ngoµi tØnh a chuéng.
C«ng ty Du lÞch- Bia NGK Hµ Nam thùc hiÖn s¶n xuÊt Bia- NGK n¨m 1997.
Quy m« ban ®Çu lµ 3 triÖu lÝt/n¨m.
Sè lîng CBCNV : 65 ngêi
DiÖn tÝch : 4.000 m2 (khu vùc s¶n xuÊt Bia- NGK)
N¨m 2005

Tæng s¶n phÈm vµ tiªu thô : 23.357.142 lÝt

Sè lîng CBCNV : 200 ngêi
DiÖn tÝch : 5000 m2
N¨m 2006
Tæng s¶n phÈm vµ tiªu thô : 25.748.654 lÝt
Trong ®ã bia SG chiÕm 62,18%; bia Nager 12,24; bia h¬i 25,58%.
II.2 MÆt b»ng s¶n xuÊt vµ hÖ thèng tho¸t níc cña c«ng ty
MÆt b»ng s¶n xuÊt vµ hÖ thèng tho¸t níc cña c«ng ty Du lÞch – Bia NGK Hµ
Nam ®îc thÓ hÖn râ trªn çc b¶n vÏ ë phô lôc.
II.3 T×nh h×nh s¶n xuÊt cña c«ng ty
C«ng ty Du lÞch – Bia NGK Hµ Nam b¾t ®Çu s¶n xuÊt bia trªn d©y truyÒn
cña Céng Hoµ Liªn bang §øc n¨m 1996 vµ ®îc söa ch÷a l¾p ®Æt thªm çc thiÕt bÞ
m¸y mãc do c«ng ty Polyco thùc hiÖn n©ng c«ng suÊt lªn 26 triÖu lÝt n¨m 2006 víi
tû lÖ çc s¶n phÈm nh sau bia Sµi Gßn chiÕm 62,18%; bia Nager 12,24; bia h¬i
25,58%. HiÖn nay c«ng ty tiÕp tôc c¶i tiÕn n©ng c«ng suÊt lªn 30 triÖu lÝt/n¨m.
II.3.1 §Þnh møc tiªu hao nguyªn nhiªn liÖu, ho¸ chÊt cho tõng lo¹i s¶n
phÈm
HiÖn nay c«ng ty ®ang s¶n xuÊt 3 lo¹i bia: bia chai Sµi Gßn, bia chai Nager,
bia h¬i. §Þnh møc tªu hao nguyªn nhiªn liÖu, vËt t cho tõng lo¹i s¶n phÈm ®îc thÓ
hiÖn ë b¶ng sau.
B¶ng II.1 §Þnh møc sö dông nguyªn vËt lÖu, ho¸ chÊt s¶n xuÊt s¶n phÈm bia chai
Sµi Gßn vµ Nager 450 ml
TT Tªn nguyªn liÖu §¬n §Þnh møc trªn §Þnh møc trªn Ghi chó
,ho¸ chÊt vÞ 1000l Bia SG 1000l Bia
Nager
I Nguyªn liÖu
1 Malt óc kg 116,74 116,74
2 G¹o tÎ kg 38,92 38,92

3 Houblon cao Gram 38,14 23,36 Nguyªn chÊt

4 Houblon viªn Gram 21,01 38,83 Nguyªn chÊt
5 Maturex kg 21,29 21,29
6 Vicant kg 20,06 20,06
7 Collupulin kg 22,0 22,0
8 Polyclar 10 kg 0,185 0,185
II VËt liÖu
1 Vá chai ChiÕc 2262,4 2262,4 Tiªu hao
7,4
2 Nót chai ChiÕc 2255 2255
3 Nh·n th©n ChiÕc 2255 2255
4 Nh·n phoi ChiÕc 2255 2255
5 Bét trî läc th« kg 0,684 0,684
6 Bét trî läc tinh kg 0,476 0,476
7 GiÊy läc 600- Tê 0,061 0,061
1210
8 Keo d¸n nh·n kg 0,71 0,71
III Ho¸ chÊt
1 NaOH (96%) kg 2,99 2,99
2 Trimeta kg 0,137 0,137
HC(ES)
3 Stabilon P3Níc kg 0,18 0,18
4 Reecon C kg 0,011 0,011
5 Polix XT kg 0,039 0,039
B¶ng II.2 §Þnh møcsö dông nguyªn vËt liÖu, ho¸ chÊt s¶n xuÊt s¶n phÈm bia h¬i
®ãng chai 450ml, ®ãng box.
TT Tªn nguyªn liÖu, ho¸ §¬n vÞ §Þnh møc trªn Ghi chó

chÊt 1000l SP
I Nguyªn liÖu
1 Malt óc kg 98,09
2 G¹o tÎ kg 53,07
3 Houblon cao Gram 26,53 Nguyªn chÊt
4 Houblon viªn Gram 28,05 Nguyªn chÊt
5 Maturex kg 12,44
6 Vicant kg 20,06
7 Polyclar 10 kg 0,180
II VËt liÖu
1 Vá chai ChiÕc 2268 Tiªu hao
8,0
2 Nót chai ChiÕc 2260
3 Nh·n th©n ChiÕc 2260
4 Nh·n phoi ChiÕc 2260
5 Bét trî läc th« kg 0,684
6 Bét trî läc tinh kg 0,476
7 GiÊy läc 600-1210 Tê 0,061
8 Keo d¸n nh·n kg 0,71
III Ho¸ chÊt
1 NaOH (96%) kg 2,6
2 Trimeta HC (ES) kg 0,12
3 Stabilon P3 Níc kg 0,15
4 Reecon C kg 0,01
5 Polix XT kg 0,031
Do yªu cÇu vÒ chÊt lîng bia cña çc s¶n phaamr bia kh¸c nhau do vËy mµ
®Þnh møc nguyªn nhiªn liÖu, ho¸ chÊt sö dông còng cã sù thay ®æi.
II.3.2 Nguyªn vËt liÖu, ho¸ chÊt sö dông s¶n xuÊt n¨m 2005 vµ 2006

Nguyªn vËt liÖu, ho¸ chÊt chÝnh ®îc tiªu thô trong n¨m 2005 vµ 2006 thÓ
hiÖn trong b¶ng II.3.1 díi ®©y.
B¶ng II.3.1 Nguyªn vËt liÖu, ho¸ chÊt sö dông s¶n xuÊt n¨m 2005 vµ 2006
Tªn nguyªn liÖu, n¨ng
TT §VT 2005 2006
suÊt
I N¨ng suÊt lÝt 23.357.142 25.748.654
II Nguyªn vËt liÖu s¶n
xuÊt
1 Malt Kg 2.530.000 2.896.789
2 G¹o tÎ Kg 874.000 1.075.341
3 Houblon Cao Kg 874 882,15
4 Houblon Hoa Kg 483 625,662
III Ho¸ chÊt sö dông
1 NaOH 96% Kg 46.000 48.176
2 Trimeta HC Kg 2.300 3.172
3 Stabilon ACP Kg 3.200 2.935
4 Recon C Kg 230 275
5 Pol ix XT Kg 650 611
IV Nhiªn liÖu
1 Than Kg 1.943.811 2.142.857
2 DÇu DO(ph¸t ®iÖn) Kg 5.500 6.063
 Nguån níc cÊp cho s¶n xuÊt

- Níc cÊp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ 1000m3/ngµy ®ªm ®îc mua tõ c«ng ty
cÊp níc ThÞ x· Phñ Lý Hµ Nam víi gi¸ 6000®/m3.
II.4 HiÖn tr¹ng m«i trêng cña c«ng ty

II.4.1 ChÊt th¶i r¾n

- B· bia (Kg) ph¸t sinh ë qu¸ tr×nh nÊu : 242530/th¸ng

- CÊn men (Kg) ph¸t sinh ë qu¸ tr×nh lªn men : 13229/th¸ng
- XØ than lß h¬i (Kg) : 98900/th¸ng
 Ph¬ng ¸n xö lý hiÖn nay
B· bia- NGK: C«ng ty ®· lµm hîp ®ång mua b¸n víi xÝ nghiÖp chÕ biÕn
thøc ¨n gia sóc (gi¶i phãng hµng ngµy).
CÊn men vµ chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t: Hîp ®ång vËn chuyÓn víi c«ng ty m«i tr-
êng ®« thÞ thÞ x· Phñ Lý (vËn chuyÓn gi¶i phãng hµng ngµy)
XØ than lß h¬i: Sö dông chÕ vËt liÖu x©y dùng, ®êng giao th«ng (hîp ®ång
gi¶i phãng theo tuÇn theo ®ît).
II.4.2 KhÝ th¶i
KhÝ th¶i cña nhµ m¸y ph¸t sinh tõ çc nguån sau (chñ yÕu lµ ë lß h¬i)
- KhÝ th¶i tõ 2 lß h¬i lµ (lß h¬i ®èt than, c«ng xuÊt: 2.500Kg h¬i/giê)
- Lîng khÝ th¶i: khÝ th¶i bao gåm: CO2, CO, SO2, NOx...
- KhÝ th¶i CO2 ph¸t sinh ë hÖ thèng thu håi do sù rß rØ ë çc van, do¨ng cña
hÖ thèng thu håi g©y tæn thÊt CO2 cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ g©y ¶nh hëng tíi søc
khoÎ c«ng nh©n vËn hµnh, tríc ®©y ®· cã xÈy ra sù cè rß rØ nhng ®· kh¾c phôc.
- KhÝ NH3 ph¸t sinh t¹i çc m¸y nÐn cña hÖ thèng lµm l¹nh rß rØ do van,
do¨ng mÆt m¸y cø 6 th¸ng ph¶i bæ xung 1 lÇn tõ 300 ®Õn 400 kg NH3 láng.
II.4.3 TiÕng ån
TiÕng ån cña nhµ m¸y chñ yÕu tËp trung ë khu chiÕt chai vµ m¸y l¹nh ¶nh hëng
kh¸ lín ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c«ng ty cÇn ph¶i trang bÞ çc thiÕt bÞ b¶o hé
cho ngêi lao ®éng.
II.4.4 ¤ nhiÔm nhiÖt
¤ nhiÔm nhiÖt chñ yÕu ë khu lß hëi vµ khu vùc nÊu do mÆt b»ng khu nÊu l¾p
®Æt 3 hÖ nÊu cïng víi m¸i lîp t«n thÊp nªn nhiÖt ®é mïa hÌ lªn 40-45 0C ¶nh hëng lín
®Õn søc khoÎ cña c«ng nh©n ®Én ®Õn gi¶m hiÖu xuÊt lµm viÖc. CÇn thiÕt kÕ
çc « tho¸ng vµ bè trÝ qu¹t th«ng h¬i h¹ nhiÖt ®é.

II.4.5 Níc th¶i

Trong tÊt c¶ çc lo¹i chÊt th¶i cña c«ng ty th× níc th¶i lµ vÊn ®Ò ®¸ng quan
t©m nhÊt. Níc th¶i cña c«ng ty ph¸t sinh ë hÇu hÕt çc c«ng ®o¹n s¶n xuÊt víi lu lîng
890m3/ngµy ®ªm.
- Níc th¶i ph¸t sinh tõ hÖ thèng lµm l¹nh vµ thu håi CO 2 lµ níc ngng, níc röa
sµn, thiÕt bÞ chøa NH3 ë m¸y nÐn, dÇu mì ®éng c¬...
- Níc th¶i tõ c«ng ®o¹n nÊu: lµ níc dïng dÓ röa läc, níc ngng tô, níc vÖ sinh
çc thiÕt bÞ (níc CIP: cø sau 16 mÎ th× CIP 1 lÇn ban ®Çu ch¹y níc nãng 85oC trong
10 phót sau ®ã ch¹y NaOH 2% trong 60 phót råi ch¹y l¹i níc nãng trong 20 phót cuèi
cïng ch¹y níc thêng cho ®Õn khi s¹ch xót), níc röa sµn. §Æc ®iÓm níc th¶i c«ng
®o¹n nµy lµ pH kho¶ng 6 - 6,5, SS, dÇu mì ®éng c¬ BOD 5, COD cao... V× chøa
dÞch ®êng, tinh bét, b· bia...Lîng níc th¶i c«ng ®o¹n nÊu chiÕm 20% tæng lîng níc
th¶i.
- Níc th¶i qu¸ tr×nh lªn men: Níc th¶i sinh ra do qu¸ tr×nh röa, CIP thiÕt bÞ
(ch¹y níc thêng 20 phót, ch¹y NaOH 2% 40 phót, ch¹y níc thêng 20 phót, ch¹y Trimeta
50 phót, ch¹y níc thêng 20 phót, ch¹y Oxonia s¸t trïng), x¶ cÊn men trong çc tank lªn
men, níc vÖ sinh sµn thiÕt bÞ. §Æc ®iÓm níc th¶i c«ng ®o¹n nµy lµ SS, BOD5,
COD cao... v× chøa dÞch bia, cÊn men.
- Níc th¶i qu¸ tr×nh läc: níc CIP thiÕt bÞ (nh CIP QT nÊu), níc röa thiÕt bÞ läc
khung b¶n sau khi lo¹i bá b· läc. §Æc ®iÓm níc th¶i c«ng ®o¹n nµy lµ SS, ®é mµu
cao, do chøa cÊn men, bét läc ®iatomit, polyclar...Lîng níc th¶i cña qu¸ tr×nh läc vµ
lªn men chiÕm kho¶ng 30% tæng lîng níc th¶i.
- Níc th¶i khu vùc röa, chiÕt chai, thanh trïng: chñ yÕu níc thanh trïng, röa
chai thuû tinh chai pet vµ bom bia, níc CIP vÖ sinh sµn nhµ, thiÕt bÞ, dÞch bia. §Æc
®iÓm níc th¶i c«ng ®o¹n nµy mang tÝnh kiÒm, dÇu mì ®éng c¬, COD, BOD 5
kh«ng cao, SS cao do bôi, çt... b¸m vµo chai. Níc th¶i nµy cã thÓ xö lý s¬ bé ®em t¸i
s¶n xuÊt. Lîng níc th¶i qu¸ tr×nh chiÕt chiÕm 35 - 40% tæng lîng níc th¶i.
- Níc röa sµn chiÕm kho¶ng 10 -15 % tæng lîng níc th¶i.

B¶ng II.3.2 KÕt qu¶ ph©n tÝch chÊt lîng níc do Së c«ng nghÖ m«i trêng Hµ Nam
thùc hiÖn ngµy 29/01/2007
Tiªu chuÈn TCVN
TT ChØ tiªu §¬n vÞ KÕt qña 5945-1995(Gi¸ trÞ giíi
h¹n B)
1 pH 8,31 5,5-9
1 COD mg/l 660 100
2 BOD5(200C) mg/l 396 50
3 TSS mg/l 183 100
4 §é mµu Pt-Co 193 50
5 Tæng N mg/l 29,43 30
6 Tæng P mg/l 6,38 6
7 Coliform MPN/100ml 14,5.105 5000
B¶ng kÕt qu¶ ph©n tÝch trªn cho thÊy çc chØ tiªu quan träng nh COD,
BOD5, SS…trong níc th¶i cña c«ng ty th¶i ra m«i trêng ®Òu vît nhiÒu lÇn tiªu chuÈn
cho phÐp (TCVN) vµ ¶nh hëng rÊt xÊu tíi m«i trêng. Do dã yªu cÇu cÊp b¸ch ®Æt
ra cho c«ng ty lµ gi¶m tèi ®a çc t¸c ®éng cña níc th¶i tíi m«i trõ¬ng nh»m ®¸p øng
®îc yªu cÇu BVMT. Sau kho¶ng thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty t«i thÊy r»ng cã thÓ ¸p
dông çc gi¶i ph¸p ng¨n ngõa, gi¶m thiÓu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó gi¶m thiÓu l-
îng níc th¶i vµ ng¨n ngõa « nhiÔm n©ng cao hiÖu suÊt lµm viÖc cña c«ng ty. Çc
gi¶i ph¸p ng¨n ng¨n ngõa gi¶m thiÓu níc th¶i ®îc nghiªn cøu vµ tr×nh bµy ë ch¬ng III
cña ®å ¸n.

Ch¬ng III
§Ò xuÊt çc c¬ héi gi¶m thiÓu níc th¶i t¹i c«ng ty du lÞch- bia ngk hµ naM
HiÖn nay níc th¶i ®ang lµ vÊn ®Ò hÕt søc cÊp thiÕt cÇn ®îc quan t©m nhÊt
lµ ®èi víi çc c«ng ty, doang nghiÖp s¶n xuÊt ph¸t sinh nhiÒu níc th¶i. Víi hÖ thèng
thiÕt bÞ nh hiÖn nay cña c«ng ty Du lÞch – Bia NGK Hµ Nam th× viÖc sö dông vµ
th¶i ra mét lîng níc lín nh trªn lµ rÊt l·ng phÝ vµ lµm gi¶m lîi nhuËn cña c«ng ty do
®ã viÖc nghiªn cøu vµ ¸p dông çc gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu níc th¶i trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Sau thêi gian h¬n 1 th¸ng thùc tËp t¹i c«ng ty, qua nghiªn
cøu t×nh h×nh thùc tÕ s¶n xuÊt cña c«ng ty em thÊy r»ng c«ng ty cã thÓ thùc hiÖn
çc gi¶i ph¸p ng¨n ngõa, gi¶m thiÓu lîng níc th¶i ra m«i trêng còng nh t¶i lîng «
nhiÔm tr¸nh l·ng phÝ nh hiÖn nay.
III.1 Ph©n tÝch çc bíc c«ng nghÖ
III.1.1 Níc th¶i ph¸t sinh tõ çc c«ng ®o¹n
Do c«ng ty cha cã hÖ thèng ®ång hå ®o lu lîng níc sö dông cho tõng c«ng
®o¹n trong toµn bé d©y truyÒn s¶n xuÊt cho nªn viÖc tÝnh c©n b»ng níc lµ rÊt khã
thùc hiÖn. Theo ph©n tÝch nguån vµ ®Æc tÝnh níc th¶i cña c«ng ty ë ch¬ng II ta cã
b¶ng ph©n phèi lu lîng níc th¶i ë çc c«ng ®o¹n s¶n xuÊt nh sau.
B¶ng III.1 Lu lîng níc th¶i ë çc c«ng ®o¹n s¶n xuÊt
Tæng lîng níc Lo¹i níc th¶i Khu vùc s¶n Lîng níc th¶i PhÇn tr¨m
sö dông (m3) xuÊt (m3) theo lîng níc
th¶i s¶n xuÊt
Níc th¶i s¶n NÊu 178 20%
xuÊt Lªn men ,läc 267 30%
1000 Röa, chiÕt 310 -356 35-40%
chai, thanh
trïng
Níc röa sµn 89 - 135 10-15%

Níc th¶i sinh 25 - 30

ho¹t
Theo nh b¶ng ph©n tÝch trªn th× lîng níc sö dông cho s¶n xuÊt bia cña c«ng
ty lµ 12,5 lÝt níc/ lÝt bia vµ th¶i ra kho¶ng 11,4 lÝt níc/ 1 lÝt bia cao h¬n so víi
trung b×nh sö dông níc ngµnh bia níc ta lµ 10 lÝt níc/ lÝt bia. Níc th¶i cña c«ng ty
ph¸t sinh do çc nguyªn nh©n ®îc ph©n tÝch díi ®©y.
III.1.2 X¸c ®Þnh nguyªn nh©n g©y th¶i
Trong qu¸ tr×nh thùc tËp vµ kh¶o s¸t t¹i c«ng ty t«i nh©n thÊy nh÷ng nguyªn
nh©n g©y ra lîng níc th¶i nh sau:
- C«ng ty ®ang trong qu¸ tr×nh n©ng cÊp t¨ng c«ng suÊt, viÖc kÕt hîp gi÷a
thiÕt bÞ cò vµ míi cha hiÖu qña.
- HÖ thèng qu¶n lý cha tèt, lîng níc tæn thÊt do rß rØ cßn cao, c«ng nh©n cha
cã ý thøc tiÕt kiÖm níc
- Cha cã hÖ thèng ®ång hå ®o lîng níc sö dông cho tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt.
- Cha thu håi vµ tuÇn hoµn níc ngng, níc lµm l¹nh trong c«ng ®o¹n nÊu.
- Cha cã hÖ thèng thu håi tuÇn hoµn níc khu vùc röa, chiÕt chai , thanh trïng.
B¶ng III.2 B¶ng ph©n tÝch nguyªn nh©n g©y th¶i
Níc th¶i tõ çc c«ng Nguyªn nh©n
®o¹n
NÊu - Cha thu håi vµ tuÇn hoµn níc ngng, níc lµm l¹nh
- Cha tuÇn hoµn níc röa lÇn 2 cho röa lÇn 1
- Qu¶ tr×nh röa sau läc b»ng tay cña c«ng nh©n
kh«ng hiÖu qu¶
Lªn men, läc - Cha thu håi bia trong men s÷a th¶i
- Hai bån röa çc èng thu dÞch thêng xuyªn bÞ ch¶y
trµn
- Röa thiÕt bÞ läc khung b¶n kh«ng hiÖu qu¶ tiªu tèn
nhiÒu níc

Röa, chiÕt, thanh - Cha cã hÖ th«ng thu håi vµ tuÇn hoÇn níc khu vùc
trïng nµy
Röa sµn - Röa sµn kh«ng hiÖu qu¶ ( do thiÕt bÞ vµ ý thøc

c«ng nh©n)
III.2 §Ò xuÊt c¬ héi gi¶m thiÓu níc th¶i

III.2.1 X©y dùng çc c¬ héi gi¶m thiÓu níc th¶i
Çc c¬ gi¶m thiÓu níc th¶i ®îc ®Þnh ra tõ çc nguyªn nh©n sinh ra chÊt th¶i.
tõ çc nguyªn nh©n ph¸t sinh níc th¶i trªn t«i ®Ò xuÊt 1 lo¹t c¬ héi gi¶m thiÓu níc
th¶i ®èi víi toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
B¶ng III.3 LiÖt kª çc kh¶ n¨ng gi¶m thiÓu níc th¶i øng víi mçi nguyªn nh©n
Dßng th¶i Nguyªn nh©n Gi¶i ph¸p
1.1 Qu¶n lý s¶n xuÊt kh«ng 1.1.1 Cñng cè qu¶n lý qu¸ tr×nh s¶n
hiÖu qu¶ xuÊt
1.1.2 VÖ sinh kh« tríc khi x¶ níc
2.1 Cha cã ®ång hè ®o lîng níc 2.1 L¾p ®ång hå ®o lîng
sö dông, cha ®Þnh møc 2.1.2 §Þnh lîng níc sö dông vµ ®Æt ra
quy chÕ thëng ph¹t
3.1 Röa nåi nÊu, läc kh«ng 3.1.1 Röa b»ng vßi phun ¸p lùc cao
Níc hiÖu qu¶
th¶i 3.2 Kh«ng tuÇn hoµn níc röa 3.2.1 TuÇn hoµn níc röa lÇn cuèi cho
sau cïng nuíc röa lÇn ®Çu
3.3 Kh«ng thu håi níc ngng 3.3.1 Thu håi tuÇn hoµn níc ngng trë
l¹i lß h¬i
3.4 Kh«ng kiÓm so¸t dßng th¶i 3.4.1 L¾p ®Æt ®ång hå ®o níc
níc lµm l¹nh 3.4.2 KiÓm tra nhiÖt ®é ra ®Ó kiÓm

so¸t dßng th¶i

4.1 Kh«ng kiÓm so¸t lîng bia 4.1.1 Ph©n tÝch thµnh phÇn vµ hµm
trong men s÷a lîng bia trong men s÷a
4.1.2 Thu håi bia tõ men s÷a b»ng hÖ
thèng ly t©m vµ thiÕt bÞ phô trî
5.1 Kh«ng kiÎm so¸t níc ch¶y 5.1.1 Sö dông hiÖu qu¶ níc ch¶y trµn
trµn ë hai bån röa èng thu dÞch ë hai bån röa èngthu dÞch
6.1 Kh«ng thu håi tuÇn hoµn n- 6.1.1 Thu håi vµ tuÇn hoµn t¸i sö
íc khu vùc röa , chiÕt chai dông níc khu vùc röa, chiÕt chai
thanh trïng thanh trïng
7.1 Sö dông níc röa sµn kh«ng 7.1.1 Röa b»ng vßi phun ¸p lùc cao
hiÖu qu¶ 7.1.2 N©ng cao tr×nh ®é c«ng nh©n
III.2.2 Lùa chän c¬ héi gi¶m thiÓu níc th¶i cã thÓ thùc hiÖn ®îc
Çc c¬ héi gi¶m thiÓu níc th¶i ®îc ®a ra ë trªn ph¶i ®îc xem xÐt vÒ kh¶ n¨ng
thùc hiÖn chóng theo sù ph©n lo¹i vÒ møc ®é:
- C¬ héi gi¶m thiÓu níc th¶i cÇn / cã thÓ thùc hiÖn ngay
- C¬ héi gi¶m thiÓu níc th¶i cÇn ph©n tÝch thªm
- C¬ héi gi¶m thiÓu níc th¶i kh«ng thÓ thùc hiÖn dîc/lo¹i bá
Së dÜ ph©n lo¹i nh vËy v× cã thÓ cã nh÷ng gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu níc th¶i ®îc
®a ra nhng kh«ng thùc hiÖn ®îc tÊt c¶ chóng v× mét lÝ do vÒ kinh tÕ, kü thuËt hay
ho¹t ®éng kh«ng ®îc phÐp ngõng.
B¶ng III.2.2 KÕt qu¶ sµng läc gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu theo nguyªn t¾c trªn
TT C¬ héi gi¶m thiÎu níc th¶i Thùc CÇn Ph©n lo¹i

hiÖn ph©n
ngay tÝch
thªm
1 Cñng cè qu¶n lý qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x GH
2 VÖ sinh kh« tríc khi x¶ níc x GH
3 L¾p ®ång hå ®o lîng x EM

4 §Þnh lîng níc sö dông vµ ®Æt ra quy x GH
chÕ thëng ph¹t
5 Röa b»ng vßi phun ¸p lùc cao x EM
6 TuÇn hoµn níc röa lÇn cuèi cho nuíc röa x OR
lÇn ®Çu
7 Thu håi tuÇn hoµn níc ngng trë l¹i lß h¬i x GP1 OR
8 Ph©n tÝch thµnh phÇn vµ hµm lîng bia x GM
trong men s÷a
9 Thu håi bia tõ men s÷a b»ng hÖ thèng ly x GP2 OR
t©m vµ thiÕt bÞ phô trî
10 Sö dông hiÖu qu¶ níc ch¶y trµn ë hai x GH
bån röa èngthu dÞch
11 Thu håi vµ tuÇn hoµn t¸i sö dông níc x GP3 OR

khu vùc röa , chiÕt chai thanh trïng
12 N©ng cao tr×nh ®é c«ng nh©n x GH
Chó thÝch:
GH: Qu¶n lý néi vi PM: Thay ®æi c«ng nghÖ s¶n xuÊt
EM: C¶i tiÕn, thay ®æi thiÕt bÞ PM: KiÓm so¸t qu¸ tr×nh tèt h¬n
OR: TuÇn hoµn t¸i sö dông MC: Thay ®æi nguyªn liÖu S¶n xuÊt

GP : Gi¶i ph¸p
Theo nh b¶ng ph©n tÝch trªn hÇu hÕt çc gi¶i ph¸p ®· ®Ò xuÊt cã thÓ thùc
hiÖn ngay vµ cã 3 gi¶i ph¸p cÇn ph©n tÝch thªm. Muèn xem xÐt xem çc ph¬ng ¸n
®ã cã thÓ thùc hiÖn ®îc hay kh«ng ta tiÕn hµnh ph©n tÝch tÝnh kh¶ thi c¶ vÒ kü
thuËt, kinh tÕ vµ m«i trêng.
III.3 Lùa chän çc gi¶i ph¸p
III.3.1 §¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi vÒ kü thuËt
TÝnh kh¶ thi kü thuËt cña çc gi¶i ph¸p ®îc ®¸nh gi¸ dù¨ trªn yªu cÇu kü thuËt
vµ t¸c ®éng cña nã tíi 1 lo¹t vÊn ®Ò. B¶ng III.3.1 cho biÕt kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ tÝnh
kh¶ thi vÒ mÆt kü thuËt cña çc gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu níc th¶i.
B¶ng III.3.1 KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi vÒ mÆt kü thuËt çc gi¶i ph¸p gi¶m
thiÓu
Gi¶i ph¸p gi¶m Yªu cÇu kü thuËt ¶nh hëng vÒ kü thuËt
thiÓu níc th¶i MÆt Söa Lao Dõng T¸c TiÕt TÝnh
b»ng ch÷a ®éng s¶n ®éng kiÖm kh¶ thi
/thay xuÊt tíi m«i níc vÒ kü
thÕ trêng thuËt
thiÕt
bÞ
GP1: Thu håi tuÇn Cã Cã Kh«n Kh«n Ýt t¸c + xxx
hoµn níc ngng trë g g ®éng
l¹i lß h¬i
GP2: Thu håi bia tõ Cã Cã Cã Kh«n tèt - xxx
men s÷a b»ng thiÕt g
bÞ ly t©m vµ thiÕt
bÞ phô trî
GP3: Thu håi vµ Cã Kh«ng Cã Kh«n Ýt t¸c + xxx
tuÇn hoµn t¸i sö g ®éng

dông níc khu vùc

röa, chiÕt chai
thanh trïng
Chó thÝch:
X : TÝnh kh¶ thi thÊp + : T¸c ®éng tèt
XX : TÝnh kh¶ thi trung b×nh - : Ýt t¸c ®éng
XXX : TÝnh kh¶ thi cao
III.3.2 TÝnh kh¶ thi vÒ kinh tÕ
Tõ çc ph©n tÝch tÝnh kh¶ thi vÒ mÆt kü thuËt, tiÕp tôc ph©n tÝch tÝnh
kh¶ thi vÒ mÆt kinh tÕ nh»m xem xÐt çc khÝa c¹nh nh vèn ®Çu t, chi phÝ vËn
hµnh, çc lîi nhuËn thu ®îc vµ thêi gian hoµn vèn. Bíc ph©n tÝch nµy rÊt quan
träng, ®Æc biÖt ®èi víi ngêi qu¶n lý ®Ó chÊp nhËn hoÆc lo¹i bá çc gi¶i ph¸p gi¶m
thiÓu ®· ®Ò xuÊt.
 GP1: TuÇn hoµn níc ngng trë l¹i lß h¬i
NhiÖt lîng ®a níc tõ nhiÖt ®é 250C lªn 800C lµ:
Kcal/h.
Trong ®ã:
m : khèi lîng níc tuÇn hoµn m = 1,25 m3/h.
C : trong kho¶ng 1-1000C ,Cp H20 = 1,1 Kcal/kg ®é.
T1,2: nhiÖt ®é cña níc.
Khèi lîng than tiÕt kiÖm ®îc trong 1 n¨m lµ:
kg
Trong ®ã:
m : khèi lîng than kg.
Q : nhiÖt lîng Kcal/h.
q : nhiÖt trÞ than kiplª.
t : thêi gian ho¹t ®éng cña lß h¬i.

: hiÖu suÊt cña lß h¬i. NÒu chÊp nhËn hiÒu suÊt lß h¬i lµ 55% (hiÖu suÊt
çc lß h¬i ®èt than ®ang sö dông réng r·i ë ViÖt Nam , [19]
Theo nh tÝnh to¸n mét ngµy thu håi 30m3 níc ngng/ngµy. L¾p ®Æt tank chøa
35m3 víi gi¸ 200 tr®; 2b¬m c«ng suÊt 2kw/h gi¸ 6tr®/b¬m.; hÖ thèng ®êng èng, hép
®iÖn, val...:50 tr®.
Nh vËy tæng ®Çu t thiÕt bÞ lµ: I = 200 + 12 + 50 = 262 tr®.
TiÒn ®iÖn íc tÝnh ph¶i tr¶ trong 1 n¨m lµ: 2x2500x320 = 8 tr®.
Theo c«ng ty gi¸ than c«ng ty nhËp vµo 3100 ® nh vËy trong mét n¨m c«ng ty
tiÕt kiÖm ®îc: 3100 150857 = 467,7 tr®/n¨m.
Nh vËy thêi gian hoµn vèn: P = §Çu t/ (lîi Ých – chi phÝ)
P = 262/(467,7 – 8) =0,57 n¨m (kho¶ng 7 th¸ng/ n¨m).
 GP2: Thu håi bia tõ men s÷a b»ng hÖ thèng ly t©m
Tæng ®Çu t çc thiÕt bÞ cña hÖ thèng ly t©m thu håi bia ®îc m« t¶ díi b¶ng
sau:
TT Tªn TB Sè lîng Gi¸ cña mét Tæng gi¸ Nguån cung
TB (tr®) trÞ (tr®) cÊp
1 TB ly t©m 03 95 285 EU
2 Tank chøa bia 01 150 150 ViÖtNam
3 TB lµm l¹nh 01 250 250 Germay
4 TB röa men 01 120 120 ViÖtNam
5 B¬m ly t©m 03 4 12 EU
6 B¬m b¸nh r¨ng 3 6 18 EU
7 Hép ®iÖn, ®êng 01 bé 60 60 ViÖtNam
èng vµ phô tïng
Tæng 895
Nh vËy tæng ®Çu t cho hÖ thèng ly t©m thu håi bia lµ:I= 860 tr®.
Theo b¶ng I.13 ta l¾p ®Æt hÖ thèng ly t©m vËn hµnh íc tÝnh 6000$/n¨m
nh vËy trong 1 n¨m c«ng ty ph¶i chi phÝ mÊt: 6000x16000 = 96 tr®.

C«ng ty s¶n xuÊt trung b×nh ngµy: 81000l/ngµy.

Gi¶ sö thiÕt bÞ ly t©m thu håi 1% bia vËy lîng bia thu håi ®îc trong 1 n¨m:
26.000.000.1% = 260.000l/n¨m. Víi gi¸ bia hiÖn nay trong 1 n¨m c«ng ty tiÕt kiÖm
®îc: S =4500 260.000 = 1170 tr®.
Nh vËy thêi gian hoµn vèn: P = §Çu t/ (lîi Ých – chi phÝ)
P = 895/(1170 – 96) =0,83 n¨m (kho¶ng 10 th¸ng/ n¨m).
 GP3: TuÇn hoµn níc th¶i ë khu vùc röa, chiÕt chai, thanh trïng
Níc th¶i khu vùc chiÕt chai chiÕm 3540%Qth¶i tøc lµ vµo kho¶ng 312356
m3/ngµy.
Nh vËy ®Ó tËn thu l¹i lîng níc nµy ta thiÕt kÕ bÓ l¾ng 3 ng¨n b»ng bª t«ng
cèt thÐp thÓ tÝch V= 360 m3/ngµy. Theo gi¸ thÞ trêng hiÖn nay gi¸ thµnh x©y bÓ sÏ
lµ: 360 100000 = 360 tr®.
HÖ thèng tuÇn hoµn níc khu vùc nµy sö dông 3 b¬m c«ng suÊt 2kw/h víi gi¸ 6
trvn®/b¬m. Trong mét n¨m c«ng ty ho¹t ®éng 320 ngµy vµ hai b¬m ho¹t ®éng liªn
tôc th× tiÒn ®iÖn c«ng ty ph¶i tr¶ lµ: 2x2500x320 = 16 tr®/n¨m.
Nh vËy tæng ®Çu t cho hÖ thèng lµ: I = 360 + 3x6 = 378 trd.
Theo nh b¸o ço cña c«ng ty níc c«ng ty sö dông cho s¶n xuÊt cã gi¸ 6000®.
Gi¶ sö c«ng ty s¶n xuÊt trong 320 ngµy vµ mçi ngµy tiÕt kiÖm 250 m 3 nh vËy trong
mét n¨m c«ng ty sÏ tiÕt kiÖm ®îc: S = 6000. 320 250 = 480 tr®.
Nh vËy thêi gian hoµn vèn lµ: P = §Çu t/ (lîi Ých – chi phÝ)
P= 378/(480 – 16) = 0,81 n¨m (kho¶ng10 th¸ng).
Çc gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu níc th¶i cã tÝnh kh¶ thi cao lµ nh÷nggi¶i ph¸p cã vèn
®Çu t thÊp vµ thêi gian thu håi vèn nhanh, çc kÕt qu¶ tÝnh to¸n cho ë b¶ng III.3.2
B¶ng III.3.2 §¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi vÒ mÆt kinh tÕ çc gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu
Çc gi¶i ph¸p gi¶m Chi Chi phÝ Tæng lîi Thêi gian TÝnh
thiÓu níc th¶i phÝ s¶n céng Ých / hoµn vèn kh¶ thi
®Çu t xuÊt/n¨m n¨m
GP1: Thu håi tuÇn 262 8 467,7 0,57 Cao
hoµn níc ngng l¹i lß

h¬i
GP2: Thu håi bia tõ 895 96 991 1170 0,83 Cao
men s÷a b»ng thiÕt bÞ
ly t©m vµ thiÕt bÞ phô
trî
GP3: Thu håi vµ tuÇn 378 16 394 480 0,81 Cao
hoµn t¸i sö dông níc
khu vùc röa , chiÕt
chai thanh trïng
III.3.3 ¶nh hëng cña çc gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu níc th¶i tíi m«i trêng
Ngoµi çc ph©n tÝch tÝnh kh¶ thi cña çc gi¶i ph¸p vÒ ph¬ng diÖn kü thuËt
vµ hinh tÕ, çc gi¶i ph¸p cßn ph¶i ®îc ®¸nh gi¸ ¶nh hëng cña nã tíi m«i trêng.
 GP1: TuÇn hoµn níc ngng trë l¹i lß h¬i
Thùc hiÖn gi¶i ph¸p nµy sÏ gi¶m 30m3 níc th¶i vµ tiÕt kiÖm than dïng trong
s¶n xuÊt.
TiÕt kiÖm than sÏ gi¶m ®îc lîngkhÝ th¶i « nhiÔm. Than kiplª cã hµm lîng S
trung b×nh lµ 0,4 % ; tro lµ 10%. Trªn c¬ së hÖ sè « nhiÔm theo ph¬ng ph¸p ®¸nh
gi¸ nhanh cña WHO [3], cã thÓ tÝnh ®îc kh¶ n¨ng gi¶m lîng çc chÊt khÝ « nhiÔm
khi tiÕt kiÖm 150857 kg than nh sau:
- Lîng SO2 gi¶m ®îc: 150,857 19,5 0,4 =1176,7 (kg/n¨m)
- Lîng bôi gi¶m ®îc: 150,857 5 10 =7542,9 (kg/n¨m)
- Lîng CO gi¶m ®îc: 150,857 0,3 =45,25kg/n¨m
- Lîng N0x gi¶m ®îc: 150,857 10,5 =1583,99 kg/n¨m
- Lîng CO2 gi¶m: gi¶ sö nhiÖt ®é khãi lß lµ ~200 0C, hÖ sè kh«ng khÝ d  =
1,3 th× lîng khÝ th¶i theo kinh nghiÖm lµ 15m 3/kg than vµ thÓ tÝch CO2 lµ
1,5m3/kg than (~ 10% thÓ tÝch khÝ th¶i). Tõ khèi lîng riªng cña than cña CO 2 ë

2000C, dCO2 = 1,2kg/m3, ta cã kh¶ n¨ng gi¶m lîng CO2 khi tiÕt kiÖm 150857 kg than
lµ:
Lîng CO2 gi¶m: 150,857 1,5 1,2 =271,5kg/n¨m
Lîng VOC gi¶m ®îc: 150,857 0,055 =8,3kg/n¨m.
 GP2: Thu håi bia tõ men s÷a b»ng hÖ thèng ly t©m
Sau khi l¾p ®Æt vµ sö dông hÖ thèng ly t©m thu håi bia tuy gi¶i ph¸p nµy
kh«ng gi¶m ®îc ®¸ng kÓ lîng níc th¶i nhng l¹i lµm gi¶m t¶i lîng « nhiÔm cña níc
th¶i. Theo tÝnh to¸n ë trªn lîng bia thu håi trong 1 ngµy lµ 810l/ngµy. Theo kÕt qu¶
ph©n tÝch thùc hiÖn ngµy 12/5/2007 t¹i phßng hÝ nghiÖm ViÖn khoa häc & C«ng
nghÖ m«i trêng th× COD = 111.256 mg/l; BOD5 bia =95.520 mg/l. Nh vËy sÏ lµm
Bia
gi¶m t¶i lîng « nhiÔm níc th¶i: COD = 111256x810/890000 =101 mg/l
BOD5 = 95.520x810/890000 = 87 mg/l
 GP3: TuÇn hoµn níc th¶i ë khu vùc röa, chiÕt chai, thanh trïng
Sau khi thùc hiÖn gi¶i ph¸p nµy c«ng ty sÏ gi¶m 250m3 níc th¶i.
B¶ng III.3.3 Ph©n tÝch kh¶ thi vÒ mÆt m«i trêng
Gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu níc th¶i TÝnh kh¶ thi vÒ mÆt m«i trêng
Çc t¸c ®éng

GP1: Thu håi tuÇn hoµn níc ng- -Tiªu thô ®iÖn n¨ng (-)
ng l¹i lß h¬i - Gi¶m lîng khÝ th¶i ra m«i trêng.
- Gi¶m lîng níc th¶i ra m«i trêng (+), (gi¶m
30m3/ngµy)
GP2: Thu håi bia tõ men s÷a - Tiªu thô ®iÖn n¨ng (-)
b»ng thiÕt bÞ ly t©m vµ thiÕt - Gi¶m lîng níc th¶i ra m«i trêng (-)
bÞ phô trî - Gi¶m t¶i lîng « nhiÔm (+), (gi¶m COD -101
mg/l)
GP3: Thu håi vµ tuÇn hoµn t¸i - Tiªu thô ®iÖn n¨ng (-)
sö dông níc khu vùc röa , chiÕt - Gi¶m lîng níc th¶i ra m«i trêng (+), (gi¶m 250
m3/ngµy)

chai thanh trïng

Chó thÝch:
(-) : T¸c ®éng tiªu cùc
(+): T¸c ®éng tÝch cùc
III.3.4 Lùa chän çc gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu níc th¶i ®Ó thùc hiÖn
1. Ph¬ng ph¸p lùa chän
Dùa trªn çc nghiªn cøu kh¶ thi vÒ kü thô©t , kinh tÕ vµ m«i trêng, çc gi¶i
ph¸p sÏ ®îc lùa chän. ViÖc lùa chän nµy, thùc chÊt chØ nh»m s¾p xÕp çc gi¶i ph¸p
theo thø tù u tiªn, v× çc gi¶i ph¸p thêng cã nhiÒu mµ tµi chÝnh cña c«ng ty kh«ng
ph¶i lóc nµo còng cã s½n cho viÖc thùc hiÖn chóng. Çc gi¶i ph¸p hÊp dÉn dÏ ®îc
chÊp nhËn nhÊt lµ çc gi¶i ph¸p cã lîi vÒ tµi chÝnh vµ cã tÝnh kh¶ thi vÒ kü thuËt.
Ph¬ng ph¸p lùa chän
- LiÖt kª çc gi¶i ph¸p vµ cho ®iÓm ®èi víi tõng gi¶i ph¸p
- Céng ®iÓm ®èi víi tõng ph¬ng ¸n vµ so s¸ng, s¾p xÕp theo thø tù u tiªn.
Nguyªn t¾c cho ®iÓm nh sau:
- Chän hÖ sè quan träng ®èi víi tÝnh kh¶ thi vÒ kü thuËt, kinh tÕ vf m«i tr-
êng lµ 0,3; 0,5; 0,2.
- §iÓm cao nhÊt ®èi víi mçi tÝnh kh¶ thi lµ +5, nÕu:
+ TÝnh kh¶ thi vÒ kü thuËt lµ dÔ thùc hiÖn
+ TÝnh kh¶ thi vÒ kinh tÕ cã thêi gian hoµn vèn < 1 n¨m
+ TÝnh kh¶ thi vÒ m«i trêng lµ cã thÓ gi¶m ®îc « nhiÔm lín
- §iÓm thÊp nhÊt ®èi víi mçi tÝnh kh¶ thi lµ -5, nÕu:
+ TÝnh kh¶ thi vÒ kü thuËt lµ rÊt khã thùc hiÖn
+ TÝnh kh¶ thi vÒ kinh tÕ lµ ®Çu t lín vµ chi phÝ vËn hµnh cao
+ TÝnh kh¶ thi vÒ m«i trêng lµ cã thÓ g©y « nhÔm lín
2. KÕt qu¶ lùa chän
B¶ng III.3.4 KÕt qu¶ lùa chän çc gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu
Gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu níc th¶i TÝnh kh¶ thi Tæng xÕp
Kü thuËt Kinh tÕ M«i tr- ®iÓm h¹ng

êng u tiªn
HÖ sè quan träng 0,3 0,5 0,2
Thu håi tuÇn hoµn níc ngng l¹i 5 5 3 4,6 1
lß h¬i
Thu håi vµ tuÇn hoµn t¸i sö dông 5 4 3 4,1 2
níc khu vùc röa , chiÕt chai thanh
trïng
Thu håi bia tõ men s÷a b»ng 4 3 4 3,5 3
thiÕt bÞ ly t©m vµ thiÕt bÞ phô
trî
Sau khi thùc hiÖn çc gi¶i ph¸p nªu trªn th× lu lîng còng nh ®Æc tÝnh chÝnh
cña níc th¶i cña c«ng ty thay ®æi nh b¶ng sau:
B¶ng III.3.5 Mét sè th«ng sè chÝnh níc th¶i sau khi ¸p dông gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu
Th«ng sè §¬n vÞ KÕt qu¶
Q (lu lîng níc th¶i) m3 610
COD mg/l 815
BOD5 mg/l 449

Ch¬ng IV
ThiÕt kÕ hÖ thèng xö lý níc th¶I c«ng ty du lÞch- bia ngk hµ nam
Theo nh kÕt qu¶ ch¬ng III , sau khi ¸p dông çc biÖn ph¸p gi¶m thiÓu níc th¶i
th× níc th¶i cña c«ng ty Du lÞch – Bia NGK Hµ Nam cã lu lîng vµ ®Æc trng nh
ph©n tÝch ë ch¬ng III. Víi ®Æc trng dßng th¶i nh vËy ta chän hÖ thèng Aeroten ®Ó
xö lý níc th¶i cña c«ng ty theo s¬ ®è nh sau.
Níc th¶i Níc ra
BÓ ®iÒu BÓ Aeroten BÓ l¾ng

hoµ l¾ng 1 Thø cÊp
Song ch¾n
r¸c
HÖ thèng
xö lý bïn Bïn th¶i
IV.1 TÝnh to¸n thiÕt kÕ bÓ ®iÒu hßa - l¾ng 1

BÓ ®iÒu hßa – l¾ng 1 cã nhiÖm vô ®iÒu hoµ lu lîng vµ lµm ®ång ®Òu
nång ®é chÊt « nhiÔm trong níc th¶i tríc khi ®a vµo HTXL tiÕp theo v× níc th¶i
®Çu vµo cã l lîng vµ thÇnh phÇn çc chÊt bÈn kh«ng æn ®Þnh. Sù giao ®éng nµy
nÕu kh«ng ®îc ®iÒu hoµ sÏ ¶nh hëng ®Õn chÕ ®é ho¹t ®éng cña HTXL níc th¶i,
®ång thêi g©y tèn kÐm nhiÒu vÒ x©y dung c¬ b¶n vµ qu¶n lý.
Th«ng thêng khoang l¾ng trong çc nhµ m¸y xö lý níc th¶i cã c«ng suÊt lín
h¬n 100m3/ngµy th× cÇn ®îc thiÕt kÕ sao cho cã thÓ gi÷ l¹i ®îc çc h¹t cã khÝch th-
íc≥ 2mm. NÕu chän kÝch thíc bÐ h¬n sÏ cã nhiÒu cÆn h÷u c¬ l¾ng xong sÏlµm cho
bïn cÆn bÞ h«i thèi khã xö lý.
NÕu lùa chän h¹t l¾ng cã kÝch thíc tõ 0,25mm trë lªn th× theo b¶ng IV.1 tèc
®é l¾ng cña çc h¹t trong níc th¶i hay t¶i träng bÓ mÆt cña bÓ l¾ng lµ U o = 24,2
m3/m2 ngµy).
B¶ng IV.1 T¶i träng bÒ mÆt cña bÓ l¾ng çt hay ®é lín thuû lùc theo ®êng kÝnh
h¹t trong níc th¶i ®« thÞ ë 15oC [15]
§êng kÝnh h¹t 0,1 0,12 0,15 0,2 0,25 0,3 0,35 0,4 0,5
(mm)
Uo 5,12 7,37 11,5 18,7 24,2 28,3 34,5 40,7 51,6
DiÖn tÝch phÇn h×nh ch÷ nhËt cña khoang l¾ng çt ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng
thøc [14]:
(m2)
Trong ®ã: Q : Lu lîng níc th¶i, m3/ngµy.

Uo: T¶i träng bÒ mÆt l¾ng, m3/m2 ngµy
K = 1,1 khi Uo = 24,2.
Ta cã: (m2)

Chän chiÒu cao l¾ng H =1,2m ; thÓ tÝch khoang l¾ng sÏ lµ:
Vlscap = HxF =1,2 27,7 = 33,3 (m3)
Thêi gian lu níc trong khoang l¾ng:
(ngµy) =1,3 (giê).
Chän kÝch thíc khoang l¾ng:

ChiÒu cao : 1,2m
ChiÒu dµi : 6m
ChiÒu réng : 5m
Chän thêi gian lu níc th¶i trong bÓ ®iÒu hoµ lµ 3h, thÓ tÝch bÓ diÒu hoµ-
l¾ng ®îc tÝnh:
(m3).
ThÓ tÝch khoang ®iÒu hoµ:

Vdh = Vdh-lscap - Vlscap = 76,3 – 33,3 = 43 m3
Chän kÝch thíc khoang ®iÒu hoµ:
ChiÒu cao : 1,2m
ChiÒu dµi : 7m
ChiÒu réng : 5,5m
Trong bÓ ®iÒu hßa l¾ng 1 cã sôc khÝ nªn x¶y ra qu¸ tr×nh xö lý vi sinh.
Chän hiÖu qu¶ xö lý cña bÓ ®iÒu hßa l¾ng1 lµ 20%, nh vËy nång ®é COD thùc tÕ
ë thêi ®iÓm tríc khi vµo bÓ aroten lµ: So = S – 0,2S = 815 - 815 0,2 = 652(mg/l);
Nång ®é BOD5 thùc tÕ tríc khi vµo bÓ lµ: S1 = S – 0,2S = 449- 449x0,2 = 359
(mg/l).
Níc th¶i vµo bÓ Aeroten ®îc trén víi níc th¶i sinh ho¹t l lîng 30m3
B¶ng IV.2 T¶i lîng vµ nång ®é chÊt bÈn trong níc th¶i sinh ho¹t[18]
Th«ng sè T¶i lîng trung b×nh ngµy Nång ®é

(g/ng.ngµy) (mg/l)
CÆn l¬ löng 35 - 50 200 - 290
BOD5 30 - 35 172 - 200
COD 50 - 55 290 - 315
Tæng nit¬ 6 - 17 35 - 100
Tæng photpho 3-5 18 - 29
Nh vËy nång ®é COD vµo bÓ Aeroten lµ: S0 = mg/l
Nh vËy nång ®é BOD5 vµo bÓ Aeroten lµ: S1 = mg/l
IV.2 TÝnh to¸n thiÕt kÕ bÓ Aeroten

BÓ Aeroten cã chøc n¨ng xö lý níc th¶i sau giai ®o¹n xö lý yÕm khÝ.
 Çc th«ng sè cña dßng th¶i tríc khi ®i vµo bÓ Aeroten nh sau:
- Lu lîng níc th¶i: 640m3/ngµy
- COD níc th¶i : S0 = 636 mg/l
- BOD níc th¶i : S1 = 354 mg/l
- Tû lÖ BOD/COD = 0,56
 Çc th«ng sè ®Çu ra cña bÓ Aeroten :
Nång ®é COD dßng ra, S1 = 80 mg/l (®¹t TCVN 5945 - 2005 ®èi víi níc th¶i
läai B)
 Çc th«ng sè vËn hµnh bÓ Aeroten:
Hµm lîng MLSS trong bÓ, XA = 2500 (mg/l)
Thêi gian lu cña bïn trong hÖ thèng, = 7 (ngµy)
IV.2.1 TÝnh thÓ tÝch bÓ Aeroten
ThÓ tÝch Aeroten ®îc tÝnh dùa vµo c«ng thøc sau:[15]
Trong ®ã:
VA: ThÓ tÝch bÓ Aeroten, m3

Qv : Lu lîng dßng vµo bÓ, Qv = 640 (m3/ngµy)

c : Thêi gian lu bïn trong hÖ thèng, chän c = 7 (ngµy)
Y : HÖ sè n¨ng suÊt sö dông chÊt nÒn cùc ®¹i, chän Y = 0,3[15]
kd : HÖ sè ph©n hñy néi bµo, chän kd = 0,06 (ngµy-1) [15]
S0, S1: Hµm lîng COD trong níc th¶i vµo vµ ra khái bÓ aeroten, mg/l
XA : Nång ®é sinh khèi trong bÓ Aeroten, chän XA = 2500 mg/l
ThÓ tÝch bÓ Aeroten:
(m3)
§Ó t¨ng hiÖu qu¶ lµm viÖc còng nh ®Ó vËn hµnh hÖ thèng 1 çch thu©n lîi
h¬n, nªn chia bÓ Aeroten lµm 2 ®¬n nguyªn, mçi ®¬n nguyªn sÏ cã thÓ tÝch 106 m 3.
KÝch thíc cña mçi ®¬n nguyªn lµ:
ChiÒu dµi :7m
ChiÒu réng : 5 m
ChiÒu cao : 3,5 m, chiÒu cao dù ch÷ 0,3m
IV.2.2 TÝnh thêi gian lu cña níc trong bÓ
(ngµy) = 7,9 giê
IV.2.3 TÝnh tèc ®é t¨ng trëng cu¶ bïn

Tèc ®é t¨ng trëng cña bïn ®îc tÝnh theo c«ng thøc: [14]
Trong ®ã:
Yb: Tèc ®é t¨ng trëng cña bïn (mg/mg)
Y : HÖ sè sö dông chÊt nÒn cùc ®¹i, chän Y = 0,3
Kd : HÖ sè ph©n hñy néi bµo, chän kd = 0,06 ngµy-1
: Tuæi cña bïn, = 7 ngµy
Ta cã:

IV.2.4 TÝnh lîng bïn ho¹t tÝnh sinh ra trong 1 ngµy

Víi Abïn lµ lîng bïn sinh ra trong 1 ngµy, ta cã c«ng thøc: [15]
Abïn = Yb x Q x (S0 - S1)
Abïn = 0,2113 x 640 x (636 - 80) = 75189 (g/ngµy)
IV.2.5 TÝnh lu lîng bïn tuÇn hoµn
Ph¬ng tr×nh c©n b»ng lîng bïn trong bÓ ®îc tÝnh theo c«ng thøc: [15]
Trong ®ã:
Qv, QT : Lu lîng níc vµo vµ tuÇn hoµn
Xv, XT : Nång ®é sinh khèi trong dßng vµo vµ dßng tuÇn hoµn. Chän nång ®é
bïn ho¹t tÝnh trong dßng tuÇn hoµn lµ 8500 (mg/l)
XA: nång ®é sinh khèi trong bÓ Aeroten
Do nång ®é sinh khèi trong dßng vµo X v lµ kh«ng ®¸ng kÓ vµ cã thÓ coi b»ng 0 nªn
c«ng thøc trªn sÏ lµ:
Ta rót ra tØ lÖ tuÇn hoµn lµ:
VËy lu lîng bïn tuÇn hoµn vÒ bÓ Aeroten trong 1 ngµy lµ:

(m3/ngµy) = 8,8(m3/h)
Thêi gian tÝch lòy cÆn (tuÇn hoµn l¹i toµn bé) kh«ng x¶ cÆn ra ngoµi:
(ngµy)
§iÒu nµy cã nghÜa lµ trong 7 ngµy ®Çu vËn hµnh hÖ thèng th× toµn bé lîng
bïn sinh ra ®Òu ®îc tuÇn hoµn trë l¹i bÓ Aeroten mµ kh«ng x¶ ra ngoµi. Trªn thùc
tÕ th× sè ngµy cã thÓ lªn tíi 30 - 40 ngµy v× trong nh÷ng ngµy ®Çu vËn hµnh, nång

®é bïn cha ®ñ trong bÓ, hiÖu qu¶ xö lý ban ®Çu sÏ thÊp vµ v× vËy lîng bïn sinh ra
Ýt h¬n nhiÒu so víi Abïn ho¹t tÝnh sinh ra.
 KiÓm tra çc th«ng sè ho¹t ®éng cña bÓ Aeroten:
Tû sè :
T¶i träng riªng:
( kg COD/kg bïn.ngµy)
IV.2.6 X¸c ®Þnh lîng khÝ cÇn cÊp cho qu¸ tr×nh oxy hãa trong bÓ Aeroten
Theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng oxy hãa, hÖ sè oxy hãa ®èi víi COD lµ k COD =
0,68; nghÜa lµ cø 1 oxy hãa 1mg COD th× cÇn 0,68 mg oxy hßa tan. Lîng oxy cÇn
cung cÊp cho qu¸ tr×nh xö lý trong bÓ Aeroten lµ:
(kg/ngµy)
Lîng kh«ng khÝ cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh xö lý ®îc tÝnh theo c«ng thøc:[15]
Trong ®ã:
Wkk: Nhu cÇu kh«ng khÝ cÇn thiÕt cÊp cho bÓ Aeroten
WO2: Nhu cÇu «xy cÇn thiÕt cÊp cho bÓ Aeroten
: Hµm lîng cña oxy trong kh«ng khÝ (phô thuéc ®é Èm, nhiÖt ®é...),
= 0,232 (kg/kg kh«ng khÝ)
: HiÖu qu¶ sö dông khÝ (phô thuéc vµo ph¬ng ph¸p cÊp khÝ, kÕt cÊu,
chiÒu cao líp níc trong bÓ Aeroten), th«ng thêng = 7 - 12%, chän = 10%
: Khèi lîng riªng cña kh«ng khÝ t¹i t = 25oC, ®é Èm 85%
= 1,225 (kg/m3)
Ta cã lîng kh«ng khÝ cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh xö lý:
(m3/h)

VËy lîng kh«ng khÝ cÇn cÊp cho 1m3 níc th¶i khi xö lý lµ:
(m3kk/m3 níc th¶i)
Lîng kh«ng khÝ cÇn cÊp cho xö lý 1 kg COD:
V× 2 ®¬n nguyªn Aeroten cã kÝch thíc t¬ng tù nhau nªn cã thÓ xem lu lîng
khÝ cÊp vµo cho qu¸ tr×nh oxy hãa lµ kh«ng kh¸c nhau gi÷a çc bÓ. Nh vËy, qu¸
tr×nh tÝnh to¸n thiÕt kÕ hÖ thèng ph©n phèi kh«ng khÝ vµo trong bÓ Aeroten ®îc
tÝnh chØ cho 1 ®¬n nguyªn.
VËy, lu lîng cÊp nguyªn l khÝ vµo cho 1 ®¬n µ:
(m3/ngµy), t¬ng ®¬ng 177,4m3/h
èng dÉn khÝ cã thÓ ®îc chän b»ng èng nhùa PVC lo¹i 1, èng PE hoÆc èng
nhùa chÞu sù thay ®æi cña nhiÖt ®é.
IV.2.7 TÝnh ®êng kÝnh èng ph©n phèi khÝ chÝnh
§êng kÝnh èng ph©n phèi khÝ chÝnh ®îc tÝnh nh sau:
[15]
Trong ®ã:
Wkk: lu lîng kh«ng khÝ, m3/s
VËn tèc trung b×nh cña kh«ng khÝ trong èng dÉn. Tèc ®é chuyÓn ®éng
cña kh«ng khÝ trong èng dÉn vµ qua hÖ thèng ph©n phèi khÝ tõ 10 - 15 (m/s), chän
= 10 (m/s)
VËy ®êng kÝnh èng dÉn khÝ chÝnh ®i vµo bÓ Aeroten lµ:

Chän ®Çu khuyÕch t¸n khÝ lµ nh÷ng ®Üa ph©n phèi khÝ cã c«ng suÊt 4m 3/h, sè
chôp cÇn bè trÝ trong mét ®¬n nguyªn bÓ Aeroten lµ:
®Üa
Çch bè trÝ hÖ thèng ph©n phèi khÝ nh sau:

-
Dµn ph©n phèi khÝ ®Æt çch ®¸y 0,2 m
-
¤ng dÉn khÝ ®Æt n»m trïng víi trôc dµi cña bÓ
-
Bè trÝ mçi trôc ngang cña bÓ sè ®Üa khÝ lµ 6 ®Üa mçi ®Üa çch nhau
0,9 m.
-
Trªn trôc chÝnh ®Æt 10 nh¸nh ngang, mçi nh¸nh çch nhau 0,5 m.
IV.3 TÝnh to¸n thiÕt kÕ bÓ l¾ng thø cÊp
Lùa chän lo¹i bÓ. Chän d¹ng bÓ l¾ng ®øng, lµ lo¹i bÓ phï hîp víi çc nhµ m¸y
s¶n xuÊt cã c«ng suÊt nhá, cho hiÖu suÊt l¾ng cao 60 - 90% võa tiÕt kiÖm mÆt
b»ng x©y dùng.
TÝnh diÖn tÝch bÓ l¾ng:
[15]
Trong ®ã:
Q = 640 (m3/ngµy) = 26,7 ( m3/h)
: hÖ sè tuÇn hoµn = 0,33
XA : nång ®é sinh khèi trong bÓ Aeroten, XA = 2500 (mg/l)
XT : nång ®é sinh khèi trong dßng tuÇn hoµn, XT = 8000 (mg/l)
VL: VËn tèc l¾ng cña bÒ mÆt ph©n chia øng víi nång ®é XT, m/h.
Çch tÝnh vËn tèc l¾ng nh sau:
[15]
¥ ®©y:
Vmax: vËn tèc l¾ng cùc ®¹i, chän Vmax = 7 m/h
K = 600 ®èi víi cÆn cã chØ sè thÓ tÝch SVI n»m trong kho¶ng tõ 80 - 150
(ml/g)

XL: Nång ®é bïn trung b×nh trong bÓ l¾ng, mg/l, chän XL = 1/2.XT = 4250
(mg/l)
VËn tèc l¾ng cña bïn:
DiÖn tÝch phÇn l¾ng cña bÓ:
Chän kiÓu bÓ l¾ng ®øng, h×nh trßn cã èng trung t©m dÉn níc vµo ë gi÷a.
Th«ng thêng th× diÖn tÝch ®êng èng trung t©m b»ng kho¶ng 10% so víi diÖn tÝch
cña phÇn l¾ng nªn diÖn tÝch tÝnh cho c¶ èng trung t©m lµ:
SL = 18,3 1,1 = 20,2 (m2)
§êng kÝnh bÓ:
§Ó x¸c ®Þnh ®îc ®êng kÝnh èng trung t©m, ta cÇn t×m ®îc mèi t¬ng quan
gi÷a ®êng kÝnh èng trung t©m d vµ ®êng kÝnh bÓ D nh sau:
Do S ®êng èng trung t©m = 10% S phÇn l¾ng nªn:
VËy ®êng kÝnh èng trung t©m lµ:

d = 0,3 D = 0,3 5 = 1,5 m
DiÖn tÝch buång ph©n phèi trung t©m:
DiÖn tÝch vïng l¾ng cña bÓ:

SL = 20,2 – 1,8 = 18,4 (m2)

T¶i träng thñy lùc:
(m3/m2.ngµy)
VËn tèc ®i lªn cña dßng níc trong bÓ:
M¸ng thu níc ®îc ®Æt ë vßng trßn cã ®êng kÝnh b»ng 0,8 ®êng kÝnh bÓ:
Dm¸ng = 1,2 5 = 6 (m)
ChiÒu dµi m¸ng thu níc:
L= Dm¸ng = 3,14 6 = 18,84( m)
T¶i träng thu níc trªn mét mÐt chiÒu dµi cña m¸ng:
dµi.ngµy)
T¶i träng bïn:
X¸c ®Þnh chiÒu cao bÓ:

Chän chiÒu cao bÓ lµ H = 4 m, trong ®ã chiÒu cao dù tr÷ trªn mÆt tho¸ng h1
= 0,3 m, chiÒu cao cét níc trong bÓ lµ 3,7 m bao gåm:
-
ChiÒu cao phÇn níc trong: h2 = 1,5 m
-
ChiÒu cao phÇn chãp ®¸y bÓ cã gãc nghiªng = 200
-
ChiÒu cao phÇn ®¸y c«n:
(trong ®ã dbïn lµ ®êng kÝnh èng hót bïn, chän dbïn = 0,5 m)
ChiÒu cao bïn ë phÇn h×nh trô:
h4 = H - h1 - h2 - h3 = 4 - 0,3 -1,5 – 0,82 = 1,38 (m)
Dung tÝch bÓ l¾ng: (phÇn trô)
VL = H x SL = 3,7 20,2 = 74,74 (m3)

Lu lîng níc ®i vµo bÓ l¾ng:

QL = (1 + ) Qv = 1,3 26,7 =34,7 (m3/h)
Thêi gian lu níc trong bÓ l¾ng:
Tl¾ng =
ThÓ tÝch phÇn chøa bïn: (phÇn c«n lµ chñ yÕu)

Vbïn = S L tæng h4 = 20,2x1,38 = 27,9 m3
Nång ®é bïn trung b×nh trong bÓ:
Lîng bïn chøa trong bÓ l¾ng:

Gbïn = Vbïn Ctb = 27,9 6375 =178 (kg)
IV.4 Lùa chän thiÕt bÞ xö lý bïn
Bïn cÆn cña níc th¶i trong nhµ m¸y xö lý lµ hçn hîp cña níc vµ cÆn l¾ng cã
chøa nhiÒu chÊt h÷u c¬ cã kh¶ n¨ng ph©n hñy, dÔ bÞ thèi r÷a vµ cã çc vi khuÈn cã
thÓ g©y h¹i cho m«i trêng v× thÕ cÇn cã biÖn ph¸p xö lý tríc khi th¶i ra nguån tiÕp
nhËn. Môc ®Ých cña qu¸ tr×nh xö lý bïn cÆn lµ gi¶m khèi lîng cña bïn cÆn b»ng
çch g¹n mét phÇn hay phÇn lín lîng níc cã trong hçn hîp vµ ph©n hñy çc chÊt h÷u
c¬ dÔ bÞ thèi r÷a chuyÓn chóng thµnh çc chÊt h÷u c¬ æn ®Þnh. Bïn sinh ra trong
qu¸ tr×nh xö lý níc th¶i cña nhµ m¸y bia t¹i nhiÒu vÞ trÝ kh¸c nhau nh tõ song ch¾n
r¸c, bÓ ®iÒu hßa - l¾ng s¬ cÊp 1, bÓ aeroten, bÓ l¾ng thø cÊp. Tuy nhiªn lîng bïn
cÆn chñ yÕu lµ ë 2 vÞ trÝ:
-
BÓ l¾ng thø cÊp
-
Bïn sinh ra tõ bÓ xö lý hiÕu khÝ Aeroten
Çc c«ng tr×nh xö lý cÆn ¸p dông phæ biÕn nhÊt hiÖn nay lµ c« ®Æc, æn
®Þnh cÆn, gi¶m ®é Èm tõ 99% xuèng 80 - 75% thµnh cÆn t¬ng ®èi ®Æc vµ kh«,
kiÓm tra hµm lîng çc chÊt dinh dìng vµ çc chÊt ®éc h¹i (kim lo¹i nÆng) nÕu cho
phÐp th× vËn chuyÓn ®Õn n¬i cÇn c¶i t¹o ®Êt trång hoÆc ®a ®Õn n¬i cÇn san
lÊp.Trong ®å ¸n nµy, Em chän s¬ ®å xö lý bïn cÆn nh sau:

Hãa chÊt keo

tô
CÆn tõ bÓ l¾ng thø BÓ xö lý æn M¸y läc CÆn kh« ®a

cÊp
vµ tõ bÓ l¾ng 1
®Þnh vµ c« Ðp b¨ng ra b· th¶i
®Õn ®Æc cÆn t¶i
Níc b¬m trë l¹i

khu xö lý
CÆn thu ®îc sau khi xö lý æn ®Þnh vµ lµm kh« cßn chøa mét sè chÊt dinh d-
ìng cã lîi cho c©y trång, cã thÓ dïng lµm chÊt c¶i t¹o ®Êt. HiÖn nay, m¸y läc Ðp bïn
kiÓu b¨ng t¶i ®îc sö dông kh¸ phæ biÕn v× qu¶n lý ®¬n gi¶n, Ýt tèn n¨ng lîng, hiÖu
suÊt lµm kh« cña cÆn chÊp nhËn ®îc.
Nguyªn t¾c lµm viÖc cña hÖ thèng Ðp bïn kiÓu b¨ng t¶i nh sau [15]: HÖ thèng läc
Ðp cÆn trªn b¨ng t¶i gåm m¸y b¬m bïn tõ bÓ c« ®Æc ®Õn thïng hßa trén hãa chÊt
keo tô (nÕu cÇn) vµ ®Þnh lîng cÆn (1), thïng nµy ®Æt trªn ®Çu vµo cña b¨ng t¶i,
hÖ thèng b¨ng t¶i, trôc Ðp, thïng ®ùng vµ xe vËn chuyÓn cÆn kh«, b¬m níc s¹ch
®Ó röa b¨ng t¶i, thïng thu níc läc vµ b¬m níc läc vÒ n¬i xö lý. §Çu tiªn, cÆn tõ thïng

®Þnh lîng vµ ph©n phèi (1) ®i vµo ®o¹n ®Çu cña b¨ng t¶i (2). T¹i ®o¹n nµy, níc ®îc
läc qua b¨ng t¶i theo nguyªn t¾c läc träng lùc, ®i qua cÇn g¹t (3) ®Ó san ®Òu cÆn
trªn toµn bé chiÒu réng b¨ng t¶i råi ®i qua çc trôc Ðp (4) vµ (5) cã ¸p lùc nÐn t¨ng
dÇn.
HiÖu suÊt lµm kh« cÆn phô thuéc nhiÒu yÕu tè nh: ®Æc tÝnh cña cÆn, cã
trén hãa chÊt keo tô kh«ng, ®é rçng cña b¨ng läc, tèc ®é di chuyÓn vµ lùc Ðp cña
b¨ng t¶i. Nång ®é cÆn sau khi lµm kh« trªn m¸y läc Ðp bïn kiÓu b¨ng t¶i ®¹t ®îc tõ
15 - 25%.
ChØ tiªu thiÕt kÕ: m¸y Ðp bïn b¨ng t¶i trªn thÞ trêng cã chiÒu réng b¨ng t¶i tõ
0,5 - 3 m, phæ biÕn lµ lo¹i m¸y cã chiÒu réng b¨ng 1,0 m, 1,2 m, 1,5 m vµ 2 m.
T¶i träng nÐn trªn 1m chiÒu réng cña b¨ng t¶i dao ®éng tõ 90 - 680 kg/m.
chiÒu réng b¨ng giê, tïy thuéc vµo lo¹i cÆn vµ lo¹i m¸y. Lîng níc läc qua b¨ng tõ 1,6
®Õn 6,3 l/m réng.gi©y. M¸y läc Ðp b¨ng t¶i nªn ®Æt n¬i ®Êt réng, tho¸ng giã ®Ò
phßng nång ®é H2S qu¸ møc cho phÐp.
IV.5 Lùa chän mét sè thiÕt bÞ chÝnh
IV.5.1 Chän thiÕt bÞ cÊp khÝ cho bÓ aeroten
Lu lîng khÝ cÊp cho 2 ®¬n nguyªn lµ 8514,1m 3/ngµy (180 m3/h cho 1 ®¬n
nguyªn). ThiÕt bÞ cÊp khÝ lµ çc m¸y thæi khÝ (air blower). §Ó lùa chän m¸y thæi
khÝ, ngoµi lu lîng cßn cÇn x¸c ®Þnh ¸p lùc khÝ cÇn cã ®Ó th¾ng ®îc trë lùc trªn ®-
êng èng dÉn khÝ. HÖ thèng ph©n phèi khÝ cã d¹ng nh h×nh sau:
H×nh IV.4 Bè trÝ hÖ thèng ph©n phèi khÝ

Kho¶ng çch gi÷a çc èng x¬ng ç lµ: 500mm. ChiÒu dµi phÇn chøa èng lµ
4,5m. Khi ®ã sè èng ph©n phèi lµ: èng. Trªn mçi èng sÏ bè trÝ 5 ®Üa
ph©n phèi khÝ víi kho¶ng çch mçi ®Üa lµ 1m.

 TÝnh trë lùc hÖ thèng:
- Tæn thÊt thñy lùc cña èng dÉn khÝ bao gåm tæn thÊt theo chiÒu dµi vµ tæn thÊt
côc bé [15]:
l, D : chiÒu dµi vµ ®êng kÝnh èng dÉn, m

g: gia tèc träng trêng, g = 9,81 m/s2
v: vËn tèc chuyÓn ®éng cña khÝ trong èng, v = 10m/s
: khèi lîng riªng cña kh«ng khÝ ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn, =1,293 g/l
: hÖ sè søc c¶n thñy lùc
: hÖ sè nh¸m, ®îc tÝnh theo c«ng thøc [15]:
Cã ®êng kÝnh èng dÉn lµ 120 mm = 0,12m, thay vµo ®îc:
VËy tæn thÊt theo chiÒu dµi (tæn thÊt ma s¸t) lµ:
- Tæn thÊt côc bé: (gåm trë lùc do van, trë lùc t¹i ng· ba vµ trë lùc cña ®Üa)
+ Trë lùc do van:
Chän kiÓu van tiªu chuÈn cã = 2,9 - 5[15]. Chän =4
Chän ®êng kÝnh èng ph©n phèi d = 50 mm = 0,05m
VËn tèc khÝ trong èng ph©n phèi tÝnh theo c«ng thøc sau:
VËy trë lùc qua van:

+ Trë lùc ë ng· ba:
Theo [15] th× = 3,8 vµ A = 100
VËy
+ Trë lùc cña ®Üa: víi lu lîng khÝ 3 m3/h th× trë lùc cña ®Üa lµ 150mm níc
hay 0,15 m níc. VËy trë lùc cña hÖ thèng ®Üa lµ:
- ¸p suÊt cña líp chÊt láng trong bÓ Aeroten lµ [15]:
atm
VËy trë lùc cña hÖ thèng lµ:

Hm = Pm + hd + hc1 + hc2 + hc3 = 0,39 atm
 C«ng suÊt m¸y thæi khÝ:
Chän m¸y thæi khÝ ly t©m, c«ng suÊt thæi khÝ ®o¹n nhiÖt theo [15]:
Trong ®ã:
G: n¨ng suÊt m¸y thæi khÝ, kg/s:
n : hÖ sè, ta cã:
Víi k: chØ sè ®o¹n nhiÖt, ®èi víi kh«ng khÝ, k = 1,395. Thay k vµo ta cã:
R: h»ng sè khÝ lý tëng, R = 8,314 kJ/kmol.oK.

T: nhiÖt ®é tuyÖt ®èi cña kh«ng khÝ ®Çu vµo
T = 273 + 25 = 298 oK
P1: ¸p suÊt tuyÖt ®èi cña kh«ng khÝ ®Çu vµo, atm
p1 = 1 atm

P2: ¸p suÊt tuyÖt ®èi cña kh«ng khÝ ®Çu ra, atm
p2 =p1 + pm = 1,39 atm
e: hiÖu suÊt cña m¸y thæi khÝ, e = 0,7 - 0,8 [14], chän e = 0,7
Thay vµo, ta cã:
(kW)
C«ng suÊt ®éng c¬ ®iÖn [16]:
kW
Trong ®ã:
: hiÖu suÊt c¬ khÝ cña m¸y nÐn, = 0,96 - 0,98, chän = 0,97
hiÖu suÊt truyÒn ®éng, , chän
: hiÖu suÊt ®éng c¬, chän = 0,95
: hÖ sè dù tr÷ c«ng suÊt, = 1,1 - 1,15, chän = 1,13
Ta cã : N®c = 3,3kW Chän m¸y nÐn cã c«ng suÊt 4kW
IV.5.2 Lùa chän b¬m bïn
B¬m bïn tõ bÓ l¾ng thø cÊp tuÇn hoµn l¹i bÓ Aeroten cã çc th«ng sè nh sau:
- Lu lîng bïn tuÇn hoµn:
Q = x 640 = 0,33 x 640 = 211,2 (m3/ngµy) = 8,8 m3/h
- ¸p suÊt toµn phÇn cña b¬m :
H = Hhót + H®Èy + HmÊ
+ Do lùa chän lo¹i b¬m ch×m nªn nªn ¸p suÊt hót b»ng kh«ng (Hhót = 0).
+ ChiÒu cao ®Èy cÇn thiÕt lµ chiÒu cao tõ bÓ l¾ng thø cÊp lªn ®Õn bÓ
Aeroten, H®Èy = 4 m H2O .
+ HmÊt sinh ra do lùc c¶n cña çc van, ma s¸t vµ çc khuûu, nh¸nh rÏ trªn
®êng èng dÉn bïn. HmÊt ®îc tÝnh theo c«ng thøc [16]:
Trong ®ã: hmh, hmd: ¸p suÊt tæn thÊt ®Ó th¾ng toµn bé trë lùc trªn ®êng èng
hót vµ ®Èy, m
dtd : ®êng kÝnh t¬ng ®ong, dtd = 0,3m

*TÝnh hÖ sè ma s¸t, [15]:
Trong ®ã: Re ®îc tÝnh nh sau:
Víi : ®é nhít hçn hîp níc bïn, = 0,8007.10-3 N.s/m2
* TÝnh hÖ sè trë lùc côc bé, [15]

Víi ®o¹n èng cong: gãc = 900 --> A = 1
VËy 1 = A x B x C = 1 x 0,15 x 1,45 = 0,2175

Víi van th¼ng (D=0,3m), 1 = 1,4
Ta cã: HmÊt =
VËy H = 5 + 4,24 = 9,24 (m)

- C«ng suÊt b¬m ®îc tÝnh theo c«ng thøc [16]:
Trong ®ã:
Q: lu lîng bïn cÇn b¬m, m3/s
: Khèi lîng riªng cña bïn, kg/m3
g: gia tèc träng trêng, g = 9,81 m/s2
dongco: HiÖu suÊt cña ®éng c¬, chän b»ng 0,75
bom : HiÖu suÊt cña b¬m, chän b»ng 0,75
VËy c«ng suÊt cña b¬m:
Chän b¬m çnh hë cã c«ng suÊt 1 (kW)

IV.6 Dù to¸n kinh phÝ x©y dùng vµ vËn hµnh hÖ thèng

IV.6.1 Dù to¸n kinh phÝ x©y dùng
Dù trï kinh phÝ x©y dùng cho viÖc x©y dùng hÖ thèng xö lý níc th¶i ®îc
x©y dùng dùa trªn gi¸ c¶ thÞ trêng, chi phÝ nh©n c«ng x©y dùng, chi phÝ cung cÊp,
l¾p ®Æt vµ vËn hµnh hÖ thèng xö lý níc th¶i cho nhµ m¸y bia.
B¶ng IV.1 B¶ng çc h¹ng môc x©y dùng vµ íc tÝnh chi phÝ (x 1.000 ®ång)
STT Tªn h¹ng môc VËt liÖu Dung tÝch §¬n gi¸ Thµnh tiÒn
(1000 ®) (1000®)
1 BÓ ®iÒu hßa Bª t«ng thÐp 77 m3 1200/m3 92.400
l¾ng 1
2 BÓ Aeroten Bª t«ng thÐp 211 m3 1500/m3 316.500
3 BÓ l¾ng thø Bª t«ng thÐp 75m 3
1500/m 3
112.500
cÊp
Tæng chi phÝ x©y dùng míi 521.400
B¶ng IV.2 B¶ng danh môc çc thiÕt bÞ cÇn ®Çu t (x1000 ®ång)
STT Tªn thiÕt bÞ Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh
(1000®) tiÒn
(tr.®ång)
1 B¬m níc th¶i Q =27m3/h 02 20.000 40.000
H=7m
N= 1,5kW
2 B¬m bïn Q = 9 m3/h 02 20.000 40.000
H = 10 m
N = 1kW
3 ThiÕt bÞ läc Ðp bïn kiÓu b¨ng t¶i 01 300.000 300.000
4 M¸y nÐn khÝ Q = 180 m3/h 02 80.000 160.000
N = 4kW
6 §êng èng, van, chôp ph©n phèi, 150.000
®ång hå, b¶ng ®iÖn, thiÕt bÞ ®o
ph©n tÝch trong phßng thÝ
nghiÖm

Tæng céng 690.000
Tæng ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n vµ mua s¾m thiÕt bÞ:

521.400.000 + 690.000.000 = 1.211.400.000 ®
IV.6.2 TÝnh to¸n chi phÝ vËn hµnh hÖ thèng xö lý níc th¶i
Çc chi phÝ vËn hµnh hÖ thèng bao gåm:
 TiÒn l¬ng cho c«ng nh©n vËn hµnh:
HÖ thèng cÇn kho¶ng 4 c«ng nh©n vËn hµnh víi thêi gian 3 ca 1 ngµy. TiÒn
l¬ng cho c«ng nh©n kho¶ng 1,5 triÖu ®ång mçi th¸ng, céng thªm tiÒn b¶o hiÓm
x· héi, thëng, ¨n tra, båi dìng trùc ®ªm.., tæng céng kho¶ng 2 triÖu th¸ng, t¬ng ®-
¬ng víi:
/ ngµy
Chi phÝ cho 4 c«ng nh©n trong mét ngµy lµ:

TT = 77.000 x 4 = 308.000 ®/ngµy
 Chi phÝ ®iÖn n¨ng:
Chi phÝ ®iÖn n¨ng ®îc tÝnh cho thiÕt bÞ bao gåm b¬m níc th¶i, b¬m bïn,
qu¹t thæi khÝ. Chi phÝ ®iÖn n¨ng ®îc tÝnh nh sau:
T®iÖn = ( thiÕt bÞ x 2000 x 24 + Tsinh ho¹t)
= (4 + 1 + 1,5) x 24 x 2500 + 200.000
= 590.000 ®/ngµy
 Chi phÝ phô
Chi phÝ phô phôc vô cho hÖ thèng ®îc tÝnh to¸n cho çc c«ng t¸c b¶o hµnh,
b¶o tr× m¸y mãc, chi phÝ khÊu hao thiÕt bÞ, bao gåm çc thay thÕ phô tïng ®¬n
gi¶n. Chi phÝ nµy ®îc íc tÝnh kho¶ng 500.000 ®/ngµy
VËy tæng chi phÝ cho viÖc vËn hµnh hÖ thèng trong 1 ngµy lµ:
Ttæng = TT + T®iÖn + Tphô = 308.000 + 590.000 + 500.000 = 1.398.000 ®/ ngµy
VËy chi phÝ cho xö lý 1m3 níc th¶i trong nhµ m¸y lµ:
(®ång / m3)
IV.7 Çc biÖn ph¸p qu¶n lý kü thuËt ®èi víi hÖ thèng xö lý níc th¶i
NÕu nh hÖ thèng xö lý níc th¶i ®· ®Ò xuÊt ë trªn ®îc tiÕn hµnh x©y dùng
vµ ®i vµo vËn hµnh th× çc biÖn ph¸p qu¶n lÝ kÜ thuËt hÖ thèng, ho¹t ®éng b¶o

hµnh b¶o tr×, tiÕn hµnh kiÓm tra ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña hÖ thèng còng
nh kÞp thêi söa ch÷a thay thÕ m¸y mãc thiÕt bÞ háng hãc lµ hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó
®¶m b¶o hÖ thèng ®îc ho¹t ®éng theo ®óng çc th«ng sè kÜ thuËt ban ®Çu.
Mét vµi biÖn ph¸p kÜ thuËt cÇn ®îc thùc hiÖn thêng xuyªn bao gåm:
-
KiÓm tra ®Þnh k×, ®¶m b¶o c«ng tr×nh vµ thiÕt bÞ lu«n lu«n trong t×nh
tr¹ng ho¹t ®éng tèt, æn ®Þnh theo thiÕt kÕ.
-
Theo dâi thêng xuyªn, hîp lÝ hãa chÕ ®é cña hÖ thèng, lËp kÕ ho¹ch
kiÓm tra, b¶o dìng ®Þnh k×.
-
KiÓm tra ®Þnh k× chÊt lîng níc tríc vµ sau khi xö lÝ ®Ó cã nh÷ng ®¸nh
gi¸ hîp lÝ vµ ®iÒu chØnh kÞp thêi nh÷ng sai sãt ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh
vËn hµnh.
-
Thùc hiÖn çc c«ng t¸c vÖ sinh kÜ thuËt vËn hµnh, vÖ sinh c«ng nghiÖp,
tu©n thñ vËn hµnh ®óng çc th«ng sè kÜ thuËt thiÕt bÞ .
Khi tu©n thñ tèt çc biÖn ph¸p qu¶n lÝ kÜ thuËt trªn kh«ng nh÷ng võa ®¶m
b¶o hiÖu qu¶ xö lÝ níc th¶i cña hÖ thèng mµ cßn n©ng cao tuæi thä cña thiÕt bÞ vµ
n©ng cao gi¸ trÞ ®Çu t hÖ thèng.
KÕt luËn
Sau khi ViÖt Nam gia nhËp WTO, xö lý chÊt th¶i, b¶o vÖ m«i trêng lµ mét
trong nh÷ng ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó hµng hãa ViÖt Nam cã thÓ ®îc chÊp nhËn
xuÊt khÈu sang thÞ trêng níc ngoµi. Ngoµi ra b¶o vÖ m«i trêng còng gãp phÇn n©ng

cao chÊt lîng m«i trêng sèng, t¹o ®iÒu kiÖn cho ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Trong vßng 10
n¨m qua, ngµnh bia ë ViÖt Nam ®· cã sù ph¸t triÓn nhanh chãng, ®Æc biÖt lµ sù
t¨ng rÊt nhanh cña çc c¬ së s¶n xuÊt bia ®Þa ph¬ng - nguån chÝnh g©y ra « nhiÔm
m«i trêng. ChÝnh sù ph¸t triÓn nhanh chãng nhng chØ chó träng ®Õn d©y chuyÒn
s¶n xuÊt nh»m n©ng cao s¶n lîng mµ kh«ng quan t©m tíi viÖc xö lý chÊt th¶i, ®Æc
biÖt lµ níc th¶i, ®· g©y ra nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc tíi m«i trêng.
Trong khu«n khæ cña ®å ¸n nµy, em ®· nghiªn cøu ¸p dông çc gi¶i ph¸p ng¨n
ngõa, gi¶m thiÓu vµ kÕt hîp sö dông hÖ thèng Aeroten ®Ó gi¶m thiÓu vµ xö lý níc
th¶i cña c«ng ty Du lÞch – Bia NGK Hµ Nam cã c«ng suÊt 26 triÖu lÝt/n¨m . Ph¬ng
ph¸p nµy cã nhiÒu u ®iÓm vÒ c¶ kinh tÕ vµ kü thuËt, hiÖu suÊt xö lý cao vµ l¹i phï
hîp víi ®Æc trng níc th¶i ngµnh bia. Em còng ®· tÝnh to¸n, thiÕt kÕ mét sè thiÕt bÞ
chÝnh trong hÖ thèng xö lý chÊt th¶i vµ ®a ra çc th«ng sè cã liªn quan dùa trªn
nh÷ng kiÕn thøc ®· ®îc häc.
KÕt qu¶ thu ®îc sau khi thùc hiÖn çc gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu níc th¶i th× c«ng
ty gi¶m ®îc 280m3 níc th¶i vµ gi¶m t¶i lîng « nhiÔm (COD gi¶m 101 mg/l).
KÕt qu¶ t×nh to¸n ®a ra ®èi víi hÖ thèng xö lý níc th¶i c«ng ty Du lÞch – Bia
NGK Hµ Nam nh sau:
1. BÓ ®iÒu hoµ l¾ng1 cã dung tÝch 77 m3 trong ®ã khoang l¾ng (dµi 6m,
réng 5m, cao 1,2m), khoang ®iÒu hoµ (dµi 7m, réng 5,5m, cao 1,2 m).
2. BÓ Aeroten cã dung tÝch 211 m3 chia 2 ®¬n nguyªn mçi ®¬n nguyªn cã
kÝch thíc (dµi 7m, réng 5m, cao 3,5m).
3. BÓ l¾ng thø cÊp dung tÝch 75 m3.
Tuy vËy, tõ lý thuyÕt tíi thùc tÕ cã rÊt nhiÒu nh÷ng ®iÒu kh¸c nhau nªn em
mong nhËn ®îc sù gãp ý cña çc thÇy c« gi¸o.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!!!
Tµi liÖu tham kh¶o

1. http://kirin.co.jp/english/ir/news_release051212_1.html thùc hiÖn ngµy

15/12/2005
2. UNEP/IE: EnvØonmental Manangemnet in the Brewing industry- Technical
No33
3. Alexander P.E conomopoulos- Assessment of Sources of Air, water and land.
Pollution, part1_rapid Inventory in Evironmental Pollution – World Health
Organization(WHO), Gªnva 1993.
4. Tæng C«ng ty Rîu – Bia – NGK Hµ Néi : ‘Tµi liÖu tæng hîp b¸o ço s¶n
lîng tiªu thô bia 2004”.
5. HiÖp héi rîu bia nuíc gi¶i kh¸t ViÖt Nam - C«ng ty cæ phÇn th«ng tin
kinh tÕ ®èi ngäai, “Ngµnh Rîu - Bia - Níc gi¶i kh¸t ViÖt Nam ph¸t huy truyÒn
thèng híng tíi t¬ng lai”.
6. ViÖn chiÕn lîc C«ng nghiÖp - Bé C«ng nghiÖp, “KÕ ho¹ch ph¸t triÓn
bÒn v÷ng vµ b¶o vÖ m«i trêng ngµnh rîu - bia - níc gi¶i kh¸t ®Õn n¨m 2010”.
7. Hå Sëng (1992), “C«ng nghÖ s¶n xuÊt bia”, NXBKHKT - Hµ Néi
8. TrÇn HiÕu NhuÖ,” Xö lý níc th¶i b»ng ph¬ng ph¸p sinh häc”, NXB §HXD
Hµ Néi 1990.
9. TrÇn V¨n Nh©n, Ng« ThÞ Nga, “Gi¸o tr×nh c«ng nghÖ xö lý níc th¶i”,
NXB KHKT Hµ Néi – 2005
10. TrÇn LÖ Minh, luËn v¨n th¹c sÜ khoa häc kü thuËt,” Nghiªn cøu ¶nh hëng
cña mét sè yÕu tè tíi qu¸ tr×nh xö lý níc th¶i s¶n xuÊt bia b»ng bïn ho¹t ho¸”,
Hµ Néi 1997.
11. Vò Têng Anh, “ Bµi gi¶ng nguyªn lý s¶n xuÊt s¹ch” cho líp C«ng nghÖ
m«i trêng, ViÖn khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i trêng.
12. Trung t©m s¶n xuÊt s¹ch ViÖt Nam, “ Tµi liÖu híng dÉn s¶n xuÊt s¹ch
h¬n”.
13. NguyÔn ThÞ S¬n, “Bµi gi¶ng vi sinh trong c«ng nghÖ m«i trêng” cho líp
C«ng nghÖ m«i trêng, ViÖn khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i trêng.
14. §Æng Xu©n HiÓn, “Bµi gi¶ng xö lý níc th¶i trong c«ng nghÖ m«i trêng”
cho líp C«ng nghÖ m«i trêng, ViÖn khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i trêng.

15. TrÞnh Xu©n Lai,“TÝnh to¸n thiÕt kÕ çc c«ng tr×nh xö lý níc th¶i” ,
NXBXD - Hµ Néi – 2003.
16.TrÇn Xoa, NguyÔn Träng Khu«ng, Hå Lª Viªn, “Sæ tay qu¸ tr×nh vµ
thiÕt bÞ c«ng nghÖ hãa chÊt”, NXBKHKT Hµ Néi – 2004.
17. Së khoa häc vµ c«ng nghÖ M«i trêng NghÖ An n¨m 1998: ‘’B¸o ço ®Ò
xuÊt gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ gi¶m thiÓu « nhiÔm m«i trêng do s¶n xuÊt bia’’.
18. TrÇn §øc H¹, “ Xö lý níc th¶i sinh ho¹t quy m« nhá vµ võa”, NXBKHKT
Hµ Néi 2002.
19. Nguyªn Ngäc L©n, NguyÔn SÜ M·o, “HÖ qu¶ vÒ m«i trêng sö dông
nguyªn liÖu ho¸ th¹ch cña çc ngµnh s¶n xuÊt hµng c«ng nghiÖp”. §Ò tµi
nghiªn cøu khoa häc -09-05 Hµ Néi th¸ng12-1998.
20. L©m Minh TriÕt, NguyÔn Thanh Hïng, NguyÔn Phíc D©n, “Xö lý níc
th¶i ®« thÞ vµ c«ng nghiÖp, tÝnh to¸n thiÕt kÕ c«ng tr×nh”, NXB§HQG
thµnh phè Hå ChÝ Minh – 2004.

Đánh giá tiềm năng giảm thiểu và đề xuất HTXL nước thải tại Công ty Du Lịch-Bia NGK Hà Nam

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Đánh giá tiềm năng giảm thiểu và đề xuất HTXL nước thải tại Công ty Du Lịch-Bia NGK Hà Nam

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Đánh giá tiềm năng giảm thiểu và đề xuất HTXL nước thải tại Công ty Du Lịch-Bia NGK Hà Nam

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

§å ¸n tèt nghiÖp ViÖn khoa häc & C«ng nghÖ m«i trêng

C¸c ch÷ viÕt t¾t

Tªn viÕt t¾t

`SVTH : Lª Anh Quang 1 Líp : CNMT K47

`SVTH : Lª Anh Quang 2 Líp : CNMT K47

`SVTH : Lª Anh Quang 3 Líp : CNMT K47

`SVTH : Lª Anh Quang 4 Líp : CNMT K47

6 6 NhËt 6.549 4.4% 0.7% 6.500 4.5%

`SVTH : Lª Anh Quang 5 Líp : CNMT K47

`SVTH : Lª Anh Quang 6 Líp : CNMT K47

`SVTH : Lª Anh Quang 7 Líp : CNMT K47

`SVTH : Lª Anh Quang 8 Líp : CNMT K47

Malaysia 1.550 7 1.806

`SVTH : Lª Anh Quang 9 Líp : CNMT K47

B¶ng I.3.1: HiÖn tr¹ng c«ng nghÖ nghµnh bia [5]

`SVTH : Lª Anh Quang 10 Líp : CNMT K47

nghÖ lªn men míi

`SVTH : Lª Anh Quang 11 Líp : CNMT K47

`SVTH : Lª Anh Quang 12 Líp : CNMT K47

H×nh I.3 Tû lÖ dù kiÕn chñng lo¹i s¶n phÈm bia [6]

`SVTH : Lª Anh Quang 13 Líp : CNMT K47

`SVTH : Lª Anh Quang 14 Líp : CNMT K47

Pentoza hßa tan 1 -

`SVTH : Lª Anh Quang 15 Líp : CNMT K47

- NH3 vµ NO2- : kh«ng cã

`SVTH : Lª Anh Quang 16 Líp : CNMT K47

`SVTH : Lª Anh Quang 17 Líp : CNMT K47

Malt Gạo tẻ Houblon

NghiÒn bét Nghiền bột

N­íc c«ng nghÖ Ngâm trương N­íc

Chai lon Bão hòa CO2

Hình 1.4: Sơ đồ dây chuyền công nghệ sản xuất bia

`SVTH : Lª Anh Quang 18 Líp : CNMT K47

`SVTH : Lª Anh Quang 19 Líp : CNMT K47

`SVTH : Lª Anh Quang 20 Líp : CNMT K47

`SVTH : Lª Anh Quang 21 Líp : CNMT K47

cÊp tÝnh cho 1000 trong bia

`SVTH : Lª Anh Quang 22 Líp : CNMT K47

`SVTH : Lª Anh Quang 23 Líp : CNMT K47

I.5.1 C¸c chÊt th¶i g©y « nhiÔm kh«ng khÝ

`SVTH : Lª Anh Quang 24 Líp : CNMT K47

`SVTH : Lª Anh Quang 25 Líp : CNMT K47

`SVTH : Lª Anh Quang 26 Líp : CNMT K47

`SVTH : Lª Anh Quang 27 Líp : CNMT K47

T¸ch b· (xo¸y lèc)

M¸y l¹nh ChÊt

Röa chai, lon

Bia r¬i v·i

§ãng n¾p Bao b× h­háng

S¶n phÈm Nh·n kÐt h­háng

`SVTH : Lª Anh Quang 28 Líp : CNMT K47

`SVTH : Lª Anh Quang 29 Líp : CNMT K47

`SVTH : Lª Anh Quang 30 Líp : CNMT K47

Qu¶n lý néi Thay ®æi qu¸ T¸i sö dông T¹o s¶n

Thay ®æi KiÓm so¸t C¶i tiÕn Thay ®æi

`SVTH : Lª Anh Quang 31 Líp : CNMT K47

`SVTH : Lª Anh Quang 32 Líp : CNMT K47

- Gi¶m rñi ro søc khoÎ cho c«ng nh©n.

`SVTH : Lª Anh Quang 33 Líp : CNMT K47

Níc c«ng nghÖ Ngâm trương Níc

§ãng n¾p Bao b× hháng

S¶n phÈm Nh·n kÐt hháng

Níc th¶i Níc ra