14 10.

Sınıf
Felsefe
Sanat Felsefesi

1. Karlarla kaplı bir ağaç, izlediğimiz bir film niçin hoşumuza 4. M.Ö. 5. yüzyılda yaşamış ressam Zeuxis, elinde üzüm
gider? Niçin bizde sevinç duygusu uyandırır? Bunun ce- tutan bir çocuğun resmini yapmış ve üzümler öylesine
vabı kısaca “güzel” oldukları içindir. İşte güzel diye adlan- gerçek gibi duruyorlarmış ki kuşlar gelip yemeye kalkış-
dırılan ve bizde hoş bir duygu, zevkli bir heyecan uyandı- mışlar. Bundan dolayı övüldüğü zaman Zeuxis üzülerek,
ran her şeyi irdeleyen felsefe disiplinine estetik denir. “Çocuğun resmini daha iyi yapsaydım kuşlar ondan çeki-
Bu parçadan yola çıkılarak aşağıdaki yargılardan nir, üzümleri yemeğe gelmezdi” demiş.
hangisine ulaşılamaz? Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?
A) Güzel, insanda sevinç duyguları uyandırır. A) Güzelliğin sadece sanatla sınırlı olduğu
B) Güzellik kişiye göre değiştiği için estetiğin ilgisini çek- B) Sanat eserinin dış dünyayı güzelleştirdiği
miştir.
C) Sanat eserinin doğayı yansıttığı ölçüde değerli olduğu
C) Estetiğin konusu duyusal olandır.
D) Estetik doğadaki veya çevremizdeki nesnelerin güzel D) İnsanlardaki beğeninin nedenlerinin farklı olduğu
olup olmadığını sorgular. E) Sanatın, yaratıcı hayal gücüne dayanan bir etkinlik olduğu
E) Estetik güzel üstüne düşünür.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

2. Sanatçı için güzel, yapıtının sonucudur; izleyici için yapıt, 5. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte sanat eserlerinin çoğal-
güzelin kaynağıdır. tılabilme olanağı oluşsa da, yeni oluşturulan ürün asıl
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? olanın yerini hiçbir zaman tutmamıştır. Sanat eseri kendi
özel atmosferini yaratarak diğerlerinden ayrılır, farkını or-
A) İzleyici ve sanatçının güzele bakış açıları farklıdır. taya koyar. O tekrarlanamadığı için sanattır.
B) Sanatçı için güzel ortaya koyduğu ürünüdür. Parçada sanat eserinin hangi özelliği vurgulanmaktadır?
C) Sanatçı için güzel olan izleyici için de güzeldir. A) Estetik kaygılarla ortaya çıkması
D) Güzellik hem sanatçı hem de izleyici için önemlidir. B) Beğeniye hitap etmesi
E) İzleyici için sanat eseri güzeldir. C) Biricik ve tek olması
D) Toplumsal yaşamdan etkilenmesi
E) Güzel olması
●
MEB 2018 - 2019

3. Güzellik varlıkların yapısında var olan bir şey değildir, ruhu- 6. Sanat eserinin temel özelliklerinden birisi de düş gücü
muzun bir eylemidir. Güzellik bir yanılsamadır. Mutlak güzel- ve becerisi sonucunda ortaya çıkmasıdır. Bundan ötü-
lik yoktur. Fakat bizim kendine özgü ve kendi içinde uyumlu rü doğada görülen söz gelimi Kapadokya’daki Peri
olarak düşündüğümüz şey, bize güzelmiş gibi görünür. Bacaları, Damlataş Mağarası’ndaki sarkıt ve dikitler,
Pamukkale’deki travertenler harika oluşumlar olsalar da
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?
sanat eseri sayılmazlar.
A) Güzelliğin nesneye değil, algılayana bağlı olduğu Parçada sanat eserinin hangi özelliği vurgulanmak
B) İnsan beğenisinin nesneye dayandığı istenmiştir?
C) Ortak estetik yargıların olabileceği
D) Güzelliğin nesneden bağımsız olmadığı A) Estetik kaygı taşıması
E) Evrende uyumluluk içerisinde olan şeylerin güzel ol- B) Yaratıcılık ürünü olması
madığı C) Somut olması
D) İçinde bulunduğu kültürden etkilenmesi
E) Sanat için ortaya konması

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
 14 10. Sınıf
Felsefe
Sanat Felsefesi

7. Eğer bir etkinlik öncelikle bir gereksinimi gidermeye ya da 10. Duygu sahibi olmayan insan yoktur. Ama her insan bir Van
bir konunun açıklamasını yapmaya yönelikse, o etkinlik- Gogh olamaz. Sanatçı duygularını ses, boya gibi unsurları
ten doğan ürün sanat eseri olamaz. Örneğin bir bisiklet ya kullanarak, farklı oranlarda birleştirerek ya da farklı soyut
da bir fizik kitabı sanat eseri değildir. ya da somut malzemeleri bir araya getirerek somutlaştıra-
Parçada sanat eserinin hangi özelliği vurgulanmak bilen, onlara duygu katabilen bir beceriye sahiptir.
istenmiştir? Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine
ulaşılabilir?
A) Aynısının bir daha yapılamadığı
A) İnsan hem duygu hem düşünce varlığıdır.
B) Çıkar amacı ile yapılmadığı
B) Her insan farklı duygulara sahip olabilir.
C) İçinde üretildiği toplumu yansıttığı C) Tüm insanlar duygularını somutlaştırma becerisine
D) Yaratıcılık gerektirdiği sahiptir.
E) Somutlaşmış bir ürün olduğu D) Sanatçı olmak özel bir yetenek gerektirir.
E) Her insan sanatçı olabilir.

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

8. Sanatçı, içinde yaşadığı doğal ve toplumsal çevrenin bü- 11. “Sanat diye bir şey yoktur; yalnızca sanatçı vardır.”
yük ölçüde etkisi altında kalır. Ormanlık ya da dağlık böl- Bu sözden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine
gelerde, sisli ya da güneşli ülkelerde yaşayan sanatçılar ulaşılabilir?
eserlerinde geniş ölçüde doğal çevrelerini yansıtmışlardır.
Bunun gibi, sanatçının ele aldığı konu öncelikle kendi in- A) Sanat, sanatçının sanat adına ürettiği her şeydir.
sanı, kendi toplumudur. Onun sanat anlayışına yön veren B) Sanat insanda haz uyandıran her türlü güzel üründür.
de toplumsal değerleridir. Nitekim Osmanlı Devleti’nde C) Sanat alımlayıcıda beğeni duygusu oluşturan şeydir.
sanatçılar İslam dininin etkisiyle Batı türü resim sanatına D) Sanat güzelin toplumsal nitelik kazanmasıyla oluşur.
değil çini, minyatür ve hattatlık alanına yönelmişlerdir. E) Sanat insana faydalı olan, yarar sağlayan her türlü
Bu parçaya dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisi- etkinliktir.
ne ulaşılamaz?
A) Her sanatçı kendi kültürünün insanını konu edinir.
B) Sanatçı içinde yaşadığı fiziki yapıdan etkilenir.
C) Sanat eseri sanatçının içinde yaşadığı toplumun de-
ğerlerini yansıtır.
D) Doğal çevre, sanatçıları farklı şekillerde etkileyebilir.
●

E) Her sanat eserinin, topluma vereceği bir mesaj vardır.

MEB 2018 - 2019

9. Sanat öyle bir şeydir ki bir ressam aynı çiçeğin resmini 12. Bir tablonun karşısına onlarca insan geçip dakikalarca
defalarca yapsa bile ortaya çıkan eserlerin hiçbiri diğeri- bakabilir. Kimi olağanüstü bir eser derken, kimisi çok da
nin aynısı olamaz. Aynı şekilde bir ses sanatçısı defalar- güzel değil “renkleri karıştırıp sürmüşler” diyebilir. Bazıları
ca aynı şarkıyı söylese bile her seferinde esere farklı bir ise anlamsız bir eser olduğunu söyleyebilir.
duygu katar. Her seferinde farklı bir ses tonu ortaya çıkar. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangi-
Kısacası hiçbir deneme birbirinin aynısı olamaz. sine ulaşılabilir?
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine
A) Güzelin kaynağı eserin kendisidir.
ulaşılabilir?
B) Sanatçının duyguları eserine de yansır.
A) Sanat eseri somuttur. C) Sanat eserine bakış açısı kişiden kişiye değişir.
B) Sanat eseri biriciktir. D) Güzellik anlayışının gelişmesi için bireyin iyi bir eğitim
C) Müzik, resime göre daha öznel bir etkinliktir. alması gerekir.
D) Bazı sanatçılar çoğu zaman tekrara düşmektedirler. E) Resim sanatı, diğer sanat türlerine göre anlaşılması
E) Sanat eserine bakış açısı, toplumdan topluma farklı- daha zor bir sanattır.
lık gösterir.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.