Professional Documents
Culture Documents
1 1897766266 PDF
1 1897766266 PDF
�� �ن ����
ﺍﻳــﻦ ﻛﺘــﺎﺏ ﻣﺘــﻦ ﭘﻴــﺎﺩﻩ ﺷــﺪﻩ ﭘﺎﺳــﺦ ﻫــﺎﻯ ﺣﺠــﺖ ﺍﻻﺳــﻼﻡ ﺳــﻴﺪ ﻣﺤﻤــﺪ ﺣﺴــﻴﻦ ﺭﺍﺟــﻰ
ﺑــﻪ ﺷــﺒﻬﺎﺕ ﻣﻨﺘﻘﺪﻳــﻦ ﻣﻰﺑﺎﺷــﺪ ﻛــﻪ ﺗﻮﺳــﻂ ﺍﻧﺪﻳﺸــﻜﺪﻩ ﺭﺍﻫﺒــﺮﺩﻯ ﺳــﻌﺪﺍء ﮔــﺮﺩﺁﻭﺭﻯ ﻭ
ﺗﺪﻭﻳــﻦ ﮔﺮﺩﻳــﺪﻩ ﺍﺳــﺖ.
�� ون ���� : �ـــ�م ا�ــ�
����������� را�� : ����
����� ا��دی : ����آرا
��وش زارع : ��اح ���
ا������ه را���دی ���اء : ����
ر��� : ���
���� ۵۰۰۰ : �ــ��ر��ن
���� ۵۸۰۰۰ن : ����
ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ
آیــا وجــود گشــت ارشــاد در جامعــه �زم اســت؟ آیــا شــما مخالــف وجــود
گشــت ارشــاد هســتید؟
ممکــن اســت نســبت بــه مــدل فعلــی گشــت ارشــاد انتقــاد وجــود داشــته باشــد ،امــا
پیرامــون اصــل آن منطــق مشــخصی وجــود دارد.
ا گرچــه کشــورهای دنیــا روی حــد و حــدود پوشــش قانونــی بــا هــم اختــاف دارنــد ،امــا
هــر کــدام از آنهــا ،یــک حــدی از پوشــش را بــرای انســانها ضــروری میداننــد.
حــال ،تصــور کنیــد کــه خانمــی نــه تنهــا ســر خــود را نپوشــاند کــه بخواهــد لباسهــا را
از تــن درآورده و برهنــه کامــل در خیابــان راه بــرود .آیــا در چنیــن موقعیتــی بایــد برخــوردی
صــورت گیــرد یــا خیــر؟ ا گــر بلــه ،نــام آن نهــاد چیســت؟ آیــا بــه آن گشــت ارشــاد نمیگوینــد؟
در همــه کشــورها پلیــس مســئول مقابلــه بــا بیقانونــی از جملــه برخــورد بــا بدپوششــی
اســت .بهعنــوان نمونــه چنــد مــاه پیــش در 13مــی 2022دانــش آمــوزان یــک دبیرســتان
دخترانــه در کانــادا ،در اعتــراض بــه الــزام پوشــش زیــاد در مدرســه اعتــراض کردنــد کــه
پلیــس وارد شــد و برخــی را دســتگیر کــرد.1
در بخش شبهات در حوزه آزادی و زنان به بحث پوشش اشاره خواهد شد.
1. https://globalnews.ca/news/8834056/ottawa-high-school-dress-code-protest-police/amp/.
8
یک ون شبهه
•در جشــنواره کــن «الرس فــون تریــر» درنشســت خبــری گفــت« :ضدیهــود
نیســتم؛ امــا اســرائیل مــوی دمــاغ اســت» ،بافاصلــه جشــنواره طــی
بیانیــهای او را «عنصــر نامطلــوب» خوانــد و از جشــنواره اخراجــش کــرد و بــا
تهدیــد مجبــور بــه عذرخواهــی شــد.
•«کلــت کلــر» صاحــب ۵مــدال المپیــک بــرای آمریــکا بــه خاطــر شــرکت در
اعتراضــات کنگــره بــه 30ســال زنــدان محکــوم و بــرای همیشــه از تیــم ملــی
کنــار گذاشــته شــد.
9
یک ون شبهه
•مــردی کــه بــا اتومبیــل روی پرچــم همجنسبــازان نقاشــی شــده کــف
تقاطــع رد الســتیک انداختــه بــود بــه ۵ســال زنــدان و 12000دالر جریمــه
محکــوم شــد.
•یوتیــوب ،مصاحبــه« تولســی گابــارد» نماینــده کنگــره بــا فا کــس نیــوز را
کــه در آن بایــدن و هیــاری کلینتــون را بــه بــر افروختــن جنــگ در افغانســتان
و تحریــک اوکرایــن علیــه روســیه متهــم کــرده بــود ،حــذف کــرد.
•انــدی اســتون ،ســخنگوی «شــرکت متــا» گفــت کــه متــا بهطــور موقــت
ممنوعیــت تحریــک بــه خشــونت علیــه ارتــش روســیه و نــه علیــه غیرنظامیان
روســی را لغــو کــرده اســت.
•نیوزویــک :بــه دلیــل اینکــه بنــگالدش در ســازمان ملــل علیــه روســیه رأی
م میلیــون وا کســن بــه ایــن کشــور را لغــو کــرد.
نــداده ،لیتوانــی اهــدای نیـ
•کانــادا یــک نــوع ســیبزمینی ســر خکرده کــه تلفــظ اســمش شــبیه بــه
نــام رئیسجمهــور روســیه یعنــی «پوتیــن» بــود را تــا اطــاع ثانــوی از منــو
برداشــت.
10
یک ون شبهه
•«خانــم فاطمــه انــوری» ،معلــم ایرانــی در اســتان کبــک کانــادا ،بــه خاطــر
داشــتن روســری از تدریــس منــع شــد.
•«برنــا الچیــن» ســلبریتی معــروف ترکی ـهای گفتــه بــرای ادای توضیحــات
احضــار شــده ،چــون در صفحــه شــخصیش گفتــه «گیــاس گــران اســت»!
کشــورهای مدعــی آزادی هــرگاه تاجوتخــت خــود را درخطــر ببیننــد ،معنــای آزادی را
عــوض کــرده و بــه بدتریــن صــورت بــا مخالفــان برخــورد میکننــد.
11
یک ون شبهه
مناســب اســت ایــن برخــورد را بــا برخــورد جمهــوری اســامی بــا فتنــۀ عظیــم ســال 88
مقایســه کنیــم:
12
یک ون شبهه
ً
جمهــوری اســامی ا گــر واقعــا اســامی اســت،
�ــرا بــه اقلیتهــای دینــی آزادی نمیدهــد؟
نظــام جمهــوری اســامی ایــران ،بــا الهــام از آموزههــا و تعالیــم حیاتبخــش اســام،
اهمیــت و جایــگاه ویــژهای در احتــرام و رعایــت حقــوق اقلیتهــای مذهبــی قائــل بــوده و
ایــن مهــم بــا مراجعــه بــه اصــول قانــون اساســی جمهــوری اســامی ایــران و ســایر قوانیــن
عــادی و عملکردهــا و اقدامــات نظــام اســامی بعــد از پیــروزی انقــاب ،در قبــال ایــن دســته
از هموطنانمــان بهخوبــی قابــل اثبــات اســت.
یوناتــن بــت کلیــا ،نماینــدۀ آشــوریها و کلدانیهــا در دورۀ هفتــم ،هشــتم و نهــم
مجلــس شــورای اســامی ،میگویــد:
ـبت جمعیـ ِـت یــک دیــن را بــه نمایندههایــش در نظــر بگیریــم ،بایــد
ا گــر نسـ ِ
بگویــم مــا چنــد برابــر مســلمانان در مجلــس نماینــده داریــم و داشــتن ایــن
حــق بــرای مــا بــا ارزش اســت و دیــدگاه نظــام جمهــوری اســامی همــواره
در قبــال اقلیتهــای دینــی و مذهبــی بســیار مثبــت و احترامآمیــز بــوده و
حــق مشــارکت مــا در برنامههــای فرهنگــی_ اجتماعــی همــواره فراهــم شــده
1
اســت. ...
* «یهــودا گرامــی» خاخــام ارشــد یهودیــان ایــران گفــت :مــا آزادی عقیــدۀ کامــل
داریــم .تمامــی کنیســهها (عبادتــگاه یهودیــان) بــاز بــوده و آموزشهــای تــورات در آنجــا
13
یک ون شبهه
صــورت میپذیــرد .مــا تمامــی انــواع مؤسســات آموزشــی ،از جملــه ابتدایــی و متوســطه را
داریــم .فعالیتهــای مذهبــی یهودیــان در ایــران بــه صــورت آزادانــه و بــدون هیچگونــه
محدودیــت صــورت میگیــرد ... .همســایگان مســلمان مــا احتــرام زیــادی بــرای مــا بــه
عنــوان یهودیانــی کــه در ایــران زندگــی میکننــد قائــل هســتند .برخــاف اروپــا ،در ایــران
نیــازی بــه حضــور نیروهــای امنیتــی بــرای حفاظــت از کنیسـهها و مــدارس یهــودی وجــود
1
نــدارد و امنیــت شــخصی مــا عالــی اســت.
* «همایــون ســامه یــح» رئیــس انجمــن کلیمیــان تهــران گفــت :اقلیتهــای مذهبــی
بهویــژه کلیمیــان ،زیــر ســایه نظــام جمهــوری اســامی و حمایتهــای همهجانبــه از
ســوی دولــت در ایــن کشــور زندگـی میکننــد و شــکرگزار خدمــات دولــت و نظــام بــه جامعــۀ
کلیمیــان هســتند و تمامــی فرایــض مذهبــی کلیمیــان بــه صــورت آزادانــه در حــال برگــزاری
2
اســت.
* «یوناتــن بــت کلیــا» نماینــدۀ آشــوریان در مجلــس شــورای اســامی بــا صــدور
بیانی ـهای بــه شایعهســازیهایی بــر ضــد جمهــوری اســامی پاســخ داد .در ایــن بیانیــه
آمــده اســت :آشــوریان قرنهــای متمــادی در ارومیــه زندگــی کــرده و در حــال حاضــر،
َ
بیــش از نـ َـود کلیســا در روســتاهای ایــن شــهر داشــته کــه بــه انجــام فرایــض مذهبــی خــود
میپردازنــد .قدیمیتریــن کلیســای جهــان بــه نــام «کلیســای ننهمریــم» نیــز در ایــن
.aspx.ـiran.ir/news78281ـ1 . http://humanrights
.aspx.ـiran.ir/news77972ـ2 . http://humanrights
.aspx.ـiran.ir/news76740ـ3 . http://humanrights
14
یک ون شبهه
شــهر اســت؛ کلیســایی کــه در قــرن اول مســیحیت بنــا نهــاده شــده اســت .جــدای از ایــن
َ
نـ َـود کلیســا ،شــش کلیســا در تهــران بــه برپایــی آیینهــا و اعیــاد مذهبــی همــت کــرده و
انجمنهــای ایــن کلیســاها بــا اجــرای برنامههــای متنــوع فرهنگــی و مذهبــی باعــث
جلــب رضایــت مــردم خــود شــدهاند .عــاوه بــر کلیسـاهای مختلــف آشــوریان ،کلیسـاهای
دیگــری نیــز در تهــران فعــال هســتند کــه دو کلیســا متعلــق بــه ارتدوکسهــای یونانــی و
روس ،چندیــن کلیســا متعلــق بــه کاتولیکهــای واتیــکان و چنــد کلیســا بــه پروتســتانها،
عــاوه بــر ایــن کلیســاهایی در همــدان ،کرمانشــاه ،قزویــن ،ســلماس ،شاهینشــهر ،کــرج
1
و اهــواز فعــال هســتند.
میــزان احتــرام جمهــوری اســامی و مــردم مســلمان بــه ســایر ادیــان تــا بدانجاســت
کــه در زمانــی كــه آمریــكا ،اتهــام نقــض حقــوق یهودیــان و نحــوۀ غیرقانونــی محا كمـ ۀ آنهــا
را بــر ایــران وارد میكــرد ،خاخامهــای یهــودی وابســته بــه گــروه «نتوریا كارتــا» _ كــه در
آمریــکا مســتقرند_ پــس از بازدیــد دوهفت ـهای خــود از ایــران ،در بازگشــت بــه نیویــورك در
یــك كنفرانــس خبــری از مقامــات ایــران بــه جهــت مهماننــوازی از جامعــۀ یهودیــان ایــران
تشــكر و تأ كیــد كردنــد كــه در دیــدار بــا اقشــار مختلــف ،شــاهد بودهانــد كــه یهودیــان ایــران
نســبت بــه یهودیــان ســایر كشــورها ،از وضــع بهتــری برخوردارنــد و جوســازی رســانهها
دربــاره وضــع یهودیــان ایــران،بیمــورد و سیاســی اســت 2.ایــن در حالــی اســت كــه ســایر
مســلمانان جهــان _ كــه در كشــورهای مســیحی نشــین و ...زندگــی میكننــد_ نهتنهــا از
حق داشــتن حقــوق اجتماعــی یكســان بــا ســایر شــهروندان آن كشــورها برخوردار نیســتند و ّ
ً
نماینــده در مجالــس قانونگــذاری و ...را ندارنــد ،بلكــه معمــوال مــورد خشــونت و آزار واقــع
شــده و حتــی از عمــل بــه تعالیــم مذهبــی خویــش نیــز منــع میشــوند (مانند مســئله حجاب
در فرانســه و یــا ِاعمــال خشــونت شــدید نســبت بــه مســلمانان در آمریــکا و!)...
.aspx.ـiran.ir/news73964ـ1 . http://humanrights
.2حمید عبادی ،چالشهای ایران و آمریكا ،مركز اسناد انقالب اسالمی ، 1381 ،ص .188
15
یک ون شبهه
بــا مقایســه آمــار كلیسـاهای ایــران نســبت بــه مســاجد مســلمانان در فرانســه ،روشــن
میشــود كــه مســیحیان ایــران _ بهرغــم تعــداد بســیار اندكــی كــه دارنــد_ در مقابــل جمعیت
عظیــم مســلمانان فرانســه ،از اما كــن مذهبــی بســیار بیشــتری برخوردارنــد .ایــن تعــداد از
عبادتگاههــای اقلیتهــا نهتنهــا در مقایســه بــا مســاجد مســلمانان در کشــورهای دیگــر،
ـود ایــران هــم شــگفتیآور
بلکــه حتــی در مقایســه بــا ســرانۀ فضــای عبــادی مســلمانان در خـ ِ
اســت ،زیــرا اقلیتهــای دینــی ،نزدیــک بــه 3برابــر مســلمانان بــه نســبت جمعیــت،
فضــای عبــادی دارنــد .مســیحیان بیــش از ۲۵۰کلیســا در ســطح کشــور در اختیــار دارنــد و
ً
تقریبــا بــه ازای جمعیتــی حــدود 320نفــر (و بــه عبارتــی 500نفــر) ،یــک کلیســا بــرای آنــان
وجــود دارد؛ در حالــی کــه بــه ازای هــر 1100مســلمان یــک زیارتــگاه وجــود دارد .اما کــن
مذهبــی اقلیتهــاهمچنیــن بهطــور پیوســته از ســوی دولــت و بــا هزینــۀ عمومــی ترمیــم
و بازســازی میشــود؛ بــرای نمونــه :کلیســای تاریخــی «ســنت هوانــس» مراغــه کــه قدمتــی
هشتصدســاله دارد و تنهــا کلیســای جنــوب اســتان آذربایجــان شــرقی اســت ،توســط
1
ادارۀ میــراث فرهنگــی و گردشــگری در حــال بازســازی اســت.
ً
امــا در فرانســه کــه بهاصطــاح مهــد آزادی اســت وضــع کامــا متفــاوت اســت ،اســام
بزرگتریــن اقلیــت دینــی فرانســه اســت و بیشــترین تعــداد مســلمانان در کشــورهای غربــی
در ایــن کشــور زندگــی میکننــد .ســازمان ســیا جمعیــت مســلمانان در فرانســه را بیــن 9-7
درصــد جمعیــت فرانســه یعنــی حــدود 5میلیــون نفــر میدانــد 2البتــه جمعیــت مســلمانان
در فرانســه را تــا ۸میلیــون بــرآورده کردهانــد کــه ایــن اختــاف ،بــه دلیــل عــدم تظاهــر
بســیاری بــه اســام میباشــد؛ چــرا کــه مذهــب بــه عنــوان مانعــی در راه جــذب مســلمانان
در جامعــه فرانســوی اســت.
امــا بــا وجــود جمعیــت بســیار زیــاد مســلمانان ،در کل فرانســه ،فقــط ۸مســجد
1 . http://irna.ir/news/82590583.
2 https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/france/
16
یک ون شبهه
ً
جامــع وجــود دارد و عــاوه بــر آن ،میتــوان از حــدود صــد نمازخانــه تقریبــا آبرومنــد و
نمازخانههــای کوچکــی کــه در مغازههــا ،خانههــا ،کارگاههایــی کــه در سراســر فرانســه
بــه ایــن امــر اختصاصیافتــه ،نــام بــرد .درمجمــوع حــدود ۱۵۰۰مســجد و محــل عبــادت
مختــص مســلمانان وجــود دارد .1یعنــی بــه ازای هــر 3300مســلمان فقــط یــک مــکان
عبــادی وجــود دارد .البتــه برخــی معتقدنــد کــه آمــار مرا کــز عبــادی در حــال حاضــر در
فرانســه 2500عــدد اســت 2کــه بازهــم عــدد قابــل توجهــی فاصلــه میــان اقلیــت مســیحی در
ایــران و اقلیــت مســلمان در فرانســه وجــود دارد.
. 1مجله اسالم و غرب ،مرداد ،1378شماره 24؛ گزارش; وضعیت اسالم در فرانسه
2 www.irna.ir/news/81502385/
. 3طبق سرشماری سال 1395مرکز آمار ایران.
17
یک ون شبهه
ســاختار سیاســی کشــور ،همــواره بــا چالشهــای خاصــی همــراه بــوده اســت؛ امــا یهودیــان
کــه کمتــر از مســلمانان جمعیــت دارنــد 38نماینــده در مجلــس آمریــکا دارنــد!
ایــن مقایســه ،گوش ـهای از توجــه جمهــوری اســامی بــه اقلیتهــا در مقابــل ظلــم
آمریــکا و کشــورهای غــرب را نشــان میدهــد.
18
یک ون شبهه
در جمهــوری اســامی ،بــه دالیــل بســیار زیــاد ،انتخابــات در ســامت کامــل انجــام
میشــود کــه میتــوان بــه نمونههایــی از آن اشــاره کــرد:
•ا گــر انتخابــات ســالم نبــود ،آیــا منطقــی بــود عالیتریــن مقامــات _کــه
مطلــع از وضعیــت انتخابــات هســتند_ خودشــان را چنــد بــار در معــرض رأی
مــردم قــرار دهنــد و بــا وجــود رأی نیــاوردن در یــک انتخابــات ،در انتخابــات
بعــدی نیــز ثبتنــام کننــد؟
19
یک ون شبهه
•در ســال 92کــه دائــم القــا میشــد ،کــه رئیسجمهــور از قبــل مشــخص
ً
شــده و قطعــا آقــای روحانــی رأی نخواهــد آورد؛ امــا آقــای روحانــی
رئیسجمهــور شــد در حالــی کــه او تنهــا 0/71درصــد بیشــتر از حــد نصــاب
رأی آورد و ا گــر نظــام اهــل تقلــب بــود بهراحتــی و فقــط بــا ابطــال چنــد
صنــدوق ،انتخابــات را بــه دور دوم میکشــاند ،امــا از رأی مــردم کوتــاه
نیامــد.
ـاب نظــام از ابتــدا مشــخص بــود ،چــرا رســانههای معانــد در • ا گــر انتخـ ِ
حمایــت از یــک کاندیــدای خــاص هزینــه میکننــد؟ آیــا آنهــا متوجــه ایــن
مســئله نشــدند کــه نظــام خــودش انتخــاب میکنــد کــه ایــن همــه هزینــه
نکننــد؟
20
یک ون شبهه
فرآینــد انتخابــات در ایــران بهگونـهای اســت کــه امــکان تقلــب وجــود نــدارد .بهعنــوان
مثــال هــر نامــزد میتوانــد در پــای هــر صنــدوق رأی و همچنیــن در مراحــل تجمیــع و ...
یــک نماینــده داشــته باشــد کــه از ابتــدا تــا انتهــای فراینــد رأیگیــری و شــمارش حضــور
داشــته باشــد .در چنیــن شــرایطی کوچکتریــن تغییــری بهراحتــی قابــل تشــخیص و
ً
پیگیــری و اثبــات اســت همچنیــن مجریــان انتخابــات عمدتــا معتمدیــن مــردم و اقشــار
مختلــف مــردم هســتند و از همیــن روی گروههــای مختلــف در ایــن فرآینــد شــرکت داشــته
و ناظــر یکدیگــر میباشــند.
21
یک ون شبهه
22
یک ون شبهه
ً
اوال:
چــه کســی گفتــه مــا در کشــور حجــاب اجبــاری داریــم؟ حجــاب تعریــف دارد حجــاب
یعنــی آن چیــزی کــه اســام مشــخص کــرده اســت ،یعنــی یــک الخ مــوی یــک زن نبایــد
بیــرون باشــد ،مــچ دســتش و ســاعد دســت نبایــد دیــده شــود ،حــال ا گــر کمــی از مــو دیــده
شــد آیــا پلیــس او را میگیــرد؟!
در کشــور مــا حجــاب اجبــاری نیســت بلکــه پوشــش اجبــاری اســت .بیــن حجــاب
اجبــاری و پوشــش اجبــاری تفــاوت زیــادی وجــود دارد .در تمــام دنیــا پوشــش اجبــاری
اســت .همیــن خانمــی کــه چنــد وقــت پیــش در هلنــد کشــف حجــاب کــرد چــرا پاییــن
تنــهاش را برهنــه نکــرد؟ چــون طبــق قانــون هلنــد ا گــر پاییــن تنــهاش را کامــل برهنــه
میکــرد ،مرتکــب جــرم شــده بــود ودســتگیر میشــد .پــس ایــن یعنــی در هــر کشــوری بــه
یــک انــدازهای پوشــش اجبــاری وجــود دارد.
هیــچ کشــوری نمییابیــد کــه اجــازه دهنــد خانمهــا در خیابــان یــا مدرســه و دانشــگاه
لخــت مــادر زاد راه برونــد .بهعنــوان مثــال اردیبهشــت امســال دخترخانمهــای دبیرســتانی
در کانــادا بــه خاطــر پوشــش زیــادی در مدرســه اعتــراض کردنــد ،پلیــس هــم وارد شــد و
23
یک ون شبهه
دستگیرشــان کــرد .1در همــه جــای دنیــا پوشــش وجــود دارد و بــه کســی اجــازه نمیدهنــد
بــا هــر پوششــی راه بــرود ،پــس حداقـ ِـل پوشــش همهجــا وجــود دارد.
ً
دومــا :میگوینــد شــاید یکــی اعتقــاد بــه حجــاب نداشــته باشــد .مگــر مالنیــا ترامــپ
یعنــی همســر ترامــپ بــه حجــاب عقیــده دارد؟ پــس چــرا وقتــی بــه واتیــکان مـیرود روســری
ســر میکنــد؟!
مگــر مــا کســی را بـهزور مســلمان کردیــم؟! در کشــور بایــد قوانیــن اجــرا شــود .معنــی ال
ا کــراه فــی الدیــن ایــن اســت کــه «افــکار برخــاف افعــال قابــل اجبــار نیســت» یعنــی شــما
َ
نمیتوانیــد فکــر یــک نفــر را بهاجبــار تغییــر بدهیــد؛ چــرا؟ چــون در ادامــه آیــه آمــده...« :قـ ْـد
ً
َت َب َّیـ َـن »...بایــد تبییــن شــود .در تمــام دنیــا قانــون وجــود دارد مثــا در دانشــگاه پنســیلوانیا
خانــم اجــازه نــدارد بــا کفــش پاشــنه بلنــد وارد دانشــگاه شــود ،ایــن کــه بــه اســام ربطــی
ّ َ ْ
الدیـ ِـن »...نــدارد.نــدارد قانــون اســت .پــس قانــون وجــود دارد و ربطــی بــه «ل ِإ كـ َـر َاه ِفــی ِ
1 https://globalnews.ca/news/8834056/ottawa-high-school-dress-code-protest-police/amp/
24
یک ون شبهه
آیا میدانید جمهوری اسامی برای زنان چهکارهایی انجام داده است؟
1 http://www3.weforum.org/docs/WEF_GGGR_2018.pdf
2 https://ourworldindata.org/grapher/share-of-women-15-years-and-older-with-no-education?year=1975
3 https://ourworldindata.org/grapher/share-of-women-15-years-and-older-with-no-education?year=2010
25
یک ون شبهه
1
رســیده اســت.
•تعــداد مربیــان ورزشـ ِـی خانــم نیــز رشــدی نجومــی داشــته و از 9مربــی
بــه 53000 مربــی افزایــش یافتــه اســت.
•تعــداد داوران زن نیــز از ۷نفــر بــه 61000نفــر رســیدهاســت کــه نشــان از
داور زن اســت. افزایــش ۲هــزار برابــری ِ
1 https://knoema.com/atlas/Iran/topics/Education/Tertiary-Education/Female-students-in-tertiary-education
2 https://data.worldbank.org/indicator/SE.TER.TCHR.FE.ZS?locations=IR
26
یک ون شبهه
•در تعــداد پزشــک بانــوان ،پــس از انقــاب ،تعداد پزشـکهای فوق تخصص
مــرد 3برابــر شــده امــا خانمهــا 12برابر شــده اســت.
و. ...
ً
مــا دقیقــا کــدام ظلــم را بایــد تمــام کنیــم؟! جمهــوری اســامی در حــوزهی بانــوان
فوقالعــاده کار کــرده در حــدی کــه نیویورکتایمــز چنــد ســال پیــش یــک گزارشــی را
منتشــر کــرد کــه انقــاب 1979میــادی یعنــی ســال 57نقطـهی عطفــی بــرای زنــان ایرانــی
5
در هم ـهی حوزههــا بــوده اســت.
1 https://data.worldbank.org/indicator/SP.DYN.LE00.FE.IN?locations=IR-1W
2 https://lib.ohchr.org/HRBodies/UPR/Documents/Session7/IR/A_HRC_WG6_7_IRN_1_ANNEXV_E.pdf
3 https://lib.ohchr.org/HRBodies/UPR/Documents/Session7/IR/A_HRC_WG6_7_IRN_1_ANNEXV_E.pdf
4 https://lib.ohchr.org/HRBodies/UPR/Documents/Session7/IR/A_HRC_WG6_7_IRN_1_ANNEXV_E.pdf
5 https://www.nytimes.com/2005/06/29/books/women-writing-novels-emerge-as-stars-in-iran.html
27
یک ون شبهه
در ابتــدا بایــد ســؤال کــرد کــه چــه کســی گفته اســت زنــان در ایــران آزادی ندارنــد؟ بلکه
دســتاوردهای ایــران در حــوزه زنــان نشــاندهنده فراهــم شــدن زمینههــای پیشــرفت
همهجانبــه زنــان اســت.
امــا ا گــر منظــور از آزادی زنــان در غــرب ،آزادی در پوشــش و روابــط و آن چیزهایــی
اســت کــه در فمینیســم تبلیــغ مــی شــود ،بایــد گفــت:
ً
اوال در غــرب نیــز آزادی بــرای زنــان وجــود نــدارد؛ بلکــه دیکتاتــوری رســانهای و ســبک
زندگــی تحکیــم شــده غربــی توســط رســانهها آنهــا را مجبــور میکنــد کــه آنگونــه باشــند
وگرنــه مــورد پذیــرش واقــع نمیشــوند.
ً
ثانیــا مشــکاتی کــه بــرای زنــان از ناحیــه همیــن آزادی و فمینیســم بــه وجــود آمــده
اســت بــه وضــوح نشــان میدهــد کــه در غــرب آزادی زن معنــا نــدارد.
•رشــد ســریعتر میــزان خودکشــی در زنــان ،نســبت بــه مــردان در آمریــکا :در
میــان ســالهای 2000تــا ،2016بــا وجــود اینکــه آمــار خودکشــی در مــردان
28
یک ون شبهه
نیــز بــا میــزان 21درصــد در حــال افزایــش بــود ،افزایــش ایــن آمــار بــرای بانــوان
1
نزدیــک بــه 50درصــد بــود.
•گزارشــی بــه نــام «پارادوکــس خوشــبختی زنــان» کــه توســط دفتــر ملــی
تحقیقــات اقتصــادی 2منتشــر شــد ،میگویــد علیرغــم بهبــود شــاخصهای
کمــی ســامت ،طــی 35ســال گذشــته در آمریــکا ،شــادی کلــی ذهنــی در
میــان زنــان هــم بهطــور مطلــق و هــم بهطــور نســبی نســبت بــه شــادی
مــردان کاهشیافتــه اســت.
•پــس از یــک قــرن آزادی زنــان ،وزارت بهداشــت و خدمــات انســانی آمریــکا
گــزارش میدهــد کــه از هــر 5زن آمریکایــی بیــش از ۱نفــر ،در طــول زندگــی
خــود بــه بیمــاری روانــی مبتــا میشــود .همچنیــن زنــان دو برابــر بیشــتر از
مــردان در معــرض افســردگی قــرار دارنــد.
•مــوارد ســندرم الــکل جنینــی در نــوزادان تــازه متولــد شــده از ســال 1996
تــا 2018دو و نیــم برابــر شــده اســت.
بالیــی کــه فمینیســم بــر ســر زنــان غربــی آورد ایــن بــود کــه بــه اســم آزادی و برابــری زنــان
برخــی از حقــوق آنهــا را حــذف کــرد .بهعنــوان مثــال:
•حجــم ســاعات کاری یــا شــرایط خاصــی کــه بــه نفــع زنــان در برخــی
کشــورها وضــع شــده بــود بــه ضــرر زنــان تغییــر کــرد .طبــق برخــی قوانیــن
اجبــار نیــروی کار زن بــه برداشــتن و جابجایــی بــار بیــش از یــک وزن معیــن
1. npr.org/sections/health-shots/2018/06/14/619338703/u-s-suicides-rates-are-rising-faster-among-women-
than-men
2. National Bureau of Economic Research
29
یک ون شبهه
ممنــوع بــود امــا بــه اســم برابــری زن و مــرد ایــن امتیــازات زنــان لغــو شــد.
تشــویق زنــان بــه کســب شــغل و اســتقالل مالــی ،پــروژهای بــود کــه توســط مــوج اول
فمینیســم ترویــج شــد:
•بــا ترویــج ضــرورت کســب شــغل توســط زنــان ،اشــتغال اولویــت باالتــری
نســبت بــه ازدواج پیــدا کــرد .در ســال 70 ،2020درصــد طالقهــا توســط
زن صــورت گرفتــه اســت .کــه در میــان زنــان تحصیلکــرده دانشــگاه ،تعــداد
کســانی کــه دادخواســت طــاق را آغــاز میکننــد بــه 90درصــد میرســد؛
چــرا کــه آنهــا در معــرض تبلیغــات فمینیســتی بســیار بیشــتری از طریــق
برنامههــای مطالعــات زنــان و جنســیت هســتند.
ظلــم مهمــی کــه یکــی از نتایــج اصلــی ایــن مــوج از فمینیســم بــود ،تحمیــل بــار
اقتصــادی زندگــی بــر دوش زنــان بــود:
30
یک ون شبهه
بزرگتریــن جنایــات علیــه زنــان در غــرب و از جملــه در عربســتان اتفــاق میافتــد امــا
کســی تــا حــاال عکسالعملــی از مقامــات آمریــکا و اروپــا ســراغ دارد؟
31
یک ون شبهه
•عفــو بینالملــل گــزارش میدهــد زنــان ســعودی کــه بــرای حــق رانندگــی
در ایــن کشــور کمپیــن تشــکیل داده بودنــد بازداشــت شــدند و اآلن در حــال
شــکنجه شــدن هســتند.
ایــن جنایــات علیــه زنــان و دختــران در عربســتان ســعودی دائــم انجــام میشــود
امــا هیــچ صدایــی از مســئولین غربــی و آمریکایــی در نمیآیــد .امــا خــدا نکنــد یــک اتفــاق
غیــر عمــد در ایــران بیفتــد آن وقــت تمــام رســانههای عربــی ،عبــری و غربـ ِـی دنیــا از لجــن
پرا کنــی _ علیــه ایــن انقــاب ُپــر میشــود .آنهــم انقالبــی کــه دســتاوردهای بســیار بزرگــی
بــرای زنــان داشــته اســت.
ایــن دیگــر اســتاندارد دوگانــه نیســت ،ایــن خباثــت دوگان ـهی رســانههای اســتکبار
اســت.
32
یک ون شبهه
بــرای اینکــه از میــزان چشــم و دل ســیری یــک جامعــه آزاد و پیشــرفته بــه نــام آمریــکا
آشــنا شــویم کافــی اســت بــه وضعیــت کشــور آمریــکا دقــت کنیــم:
•بنــا بــر گــزارش بخــش مبــارزه بــا جرائــم و مــواد مخــدر ســازمان ملــل ،نــرخ
تجــاوز در آمریــکا و کشــورهای اســکاندیناوی و غــرب اروپــا ،باالتــر از دیگــر
1
نقــاط جهــان بــوده اســت.
.1محاســبه شــده توســط پایــگاه آمــاری Statistaبرگرفتــه از داده هــای ســازما مبــارزه بــا جرایــم و مــواد مخــدر ملــل متحــد ( )UNODCو مرکــز کنتــرل و
پیشگیــری از بیمــاری دولــت آمریــکا ()CDC
https://www.statista.com/chart/3848/the-us-murder-rate-compared-to-other-countries/
2. National Sexual Violence Resource Center
3. Finkelhor, D., Hotaling, G., Lewis, I. A., & Smith, C. (1990). "Sexual abuse in a national survey of adult men
and women: Prevalence, characteristics and risk factors." Child Abuse & Neglect 14, 19-28. doi:10.1016/0145-
2134(90)90077-7.
33
یک ون شبهه
•از هــر 5دانشــجوی زن ،یــک نفــر در طــول دوران تحصیــل خــود ،در
2
معــرض تعــرض جنســی قــرار گرفتــه اســت.
آزادی روابــط جنســی هی ـچگاه و در هیــچ جــا منجــر بــه کاهــش و یــا کنتــرل غریــزه و
روابــط جنســی نشــده اســت و وضعیــت کنونــی غــرب گویــای ایــن موضــوع اســت.
رونــد آزادی روابــط جنســی در غــرب باعــث شــد کــه از روابــط جنســی قانونــی در
خانــواده ،بــه همجنسبــازی ،تجــاوز و رابطــه بــا محــارم ،حیوانــات و ...برســند.
•ســازمان مجاهدیــن خلــق نیــز کــه ایــن روزهــا ســردمدار مطالبــه آزادی
زنــان بــود ،کارنامــه ســیاهی در سوءاســتفاده جنســی از دختــران ایــن فرقــه
توســط مســعود رجــوی و رهبــران آن دارد.
1. Miller, T. R, Cohen, M. A., & Wiersema, B. (1996). Victim costs and consequences: A new look (NCJ
155282). (Retrieved from the U.S. Department of Justice, Office of Justice Programs, National Institute of
)Justice: https://www.ncjrs.gov/pdffiles/victcost.pdf.
)2. Krebs, C. P., Lindquist, C., Warner, T., Fisher, B., & Martin, S. (2007). The campus sexual assault (CSA
study: Final report. (Retrieved from the National Criminal Justice Reference Service: http://www.ncjrs.gov/
)pdffiles1/nij/grants/221153.pdf.
34
یک ون شبهه
بررســی آمــار ســقط جنیــن نیــز کــه ناشــی از روابــط بــی قیدوبنــد و همچنیــن افزایــش تجــاوز
بــه عنــف اســت گویــای ایــن ماجــرا اســت:
35
یک ون شبهه
گام ابتدایــی فمینیســم مطالبــه آزادی زنــان در حــوزه پوشــش و روابــط بــود .در اوایــل
کار ایــن مــوج تبلیغاتــی کــه بــرای بســیاری از زنــان و بهخصــوص مــردان جذابیــت داشــت،
بــا ایــن عنــوان کــه آزادی �وشــش و روابــ� ،یــ� حــق و مســئله شــخصی اســت و هیــچ
ارتبــاط و اثــری در جامعــه نخواهــد داشــت توجیــه شــد.
بهمــرور افــراد زیــادی بــا مطالبــه ظاهــری ایــن مــوج فمینیســتی همــراه شــدند .در
کشــور مــا نیــز برخــی از زنــان از آن اســتقبال کردنــد .حتــی برخــی زنــان کــه خــود حا�ــر بــه
کشــف حجــاب و یــا داشــتن روابــ� ناســال� نیســتند نیــز ایــن ادعــا کــه آزادی �وشــش و
روابــ� یــ� مســئله شــخصی اســت و ارتباطــی بــه جامعــه نــدارد را پ�یرفتنــد.
.۱امــا ا کنــون بــا گذشــت چنــد دهــه از گســترش مــوج اول فمینیســم در جهــان ،آثــار و
نتایــج اجتماعــی ایــن امــر دیگــر قابــل کتمــان نیســت! یکــی از مهمتریــن و اولیــن آثــار آن نیــز،
تخریــب ســاختار خانــواده ،افزایــش فرزنــدان طــاق و افزایــش تولــد فرزنــدان نامشــروع اســت:
36
یک ون شبهه
ً
• غالبــا پــس از تولــد کــودکان نامشــروع ،بســیاری از این مردان ،مــادر و فرزند
را تــرک میکننــد :در ســال 2017میــادی 45 ،درصــد از کــودکان نامشــروع بــا
پــدران یــا مــادران تنهــا زندگــی میکردهانــد (گــزارش موسســه پیــو).
.2نتیجــه افزایــش تعــداد فرزندانــی کــه بــد سرپرســت یــا بیسرپرســت هســتند،
افزایــش جــرم و جنایــت و بزهــکاری در آمریــکا بــوده اســت:
37
یک ون شبهه
.3در نهایــت فروپاشــی خانــواده کــه موجــب کاهــش فرزنــدآوری ،افزایــش کــودکان
بدسرپرســت و افزایــش فرزنــدان نامشــروع اســت ،خســارت اقتصــادی ســنگینی بــرای
جامعــه آمریــکا بــه جــا گذاشــته اســت:
•هزینههــای رفاهــی دولــت ایــاالت متحــده بــا افزایــش تولدهــای خــارج از
ازدواج ،از 50میلیــارد دالر در هــر ســال ،در ســال 1950بــه 700میلیــارد دالر
1
در ســال 2010افزایــش یافتــه اســت.
1. Occult Feminism The Secret History of Womens Liberation (Rachel Wilson).
. 2متن کامل گزارش دیوان محاسبات آمریکا در نشانی ذیل قابل دسترسی است:
https://www.gao.gov/products/GAO-17-732
38
یک ون شبهه
مبحــث مهــم اســتفاده از بحــث آزادی جنســی زنــان در خدمــت اهــداف سیاســی و
اقتصــادی اســتکبار:
جنبــش فمینیســم کــه بــا شــعار برابــری زنان و مــردان روی کار آمــد و در ظاهر به دنبال
تأمیــن حقــوق زنــان بــود ،اولیــن گامهــای خــود را در راســتای تحقــق آزادی همهجانبــه
زنــان قــرارداد و توانســت در سراســر جهــان بــرای خــود طرفدارانــی را جمــع کنــد.
امــا بســیاری از ایــن طرفــداران آ گاه نیســتند کــه جنبــش فمینیســم و همچنیــن
اســتفاده از زنــان بــرای تحریــک افــکار عمومــی مــردم جهــان ،از اســاس ،پــروژه غربیهــا و
ســرویسهای جاسوســی آنهــا بــرای رســیدن بــه اهــداف سیاســی بــوده اســت .بهعنــوان
مثــال خانــم «گلوریــا اشــتاینم» کــه شــخص اول فمینیســم در عصــر خــود و یکــی از ۵
شــخصیت بــزرگ تاریــخ فمینیســم اســت ،مأمــور و عامــل ســرویس اطاعاتــی CIAبــود.
•در ســال 2010وقتــی هلنــد بــا تــداوم اعــزام ســرباز بــه جنــگ افغانســتان
مخالفــت کــرد ،آمریــکا احســاس کــرد کــه ممکــن اســت اتفــاق مشــابهی در
فرانســه و آلمــان نیــز رخ دهــد و همراهــی ناتــو در افغانســتان تضعیــف شــود.
39
یک ون شبهه
سیاســتی کــه توســط CIAو بهصــورت محرمانــه بــرای مقابلــه بــا ایــن مســئله اتخــاذ
شــد ،اســتفاده از زنــان افغانســتان بهعنــوان ســوژه اصلــی رســانهای جهــت تحریــک افــکار
عمومــی اروپاییــان بــود.
تبلیــغ بــر علیــه حکومــت افغانســتان مبنــی بــر ممانعــت از تحصیــل زنــان بهخوبــی
میتوانســت احساســات عمومــی را بــرای ادامــه حضــور نظامــی ناتــو در افغانســتان را
تحریــک کنــد.
_1. https://wikileaks.org/wiki/CIA_report_into_shoring_up_Afghan_war_support_in_Western_Europe,_11
Mar_2010 .
40
یک ون شبهه
•در طــول تهاجــم ســال [ 2003آمریــکا بــه عــراق] ،ســیا در نظــر داشــت
یــک فیلــم مســتهجن بــا حضــور دو نفــری کــه شــبیه صــدام حســین بودنــد،
2
بهعنــوان راهــی بــرای مشــروعیتزدایی از دولــت او تهیــه کنــد.
•در اواســط دهــه ،50ســیا یــک فیلــم مســتهجن تولیــد کــرد تــا ســوخارو،
3
رئیسجمهــور اندونــزی را ســرنگون کنــد.
•ایــاالت متحــده در ســال 1989در حملــه بــه پانامــا ،از پورنوگرافــی بهعنــوان
4
ســاح اســتفاده کــرد.
.1رجوع کنید به کتاب «روح انقالبی یهود و تأثیر آن بر تاریخ جهان» نوشته مایکل جونز.
2. http://gawker.com/5547523/the-cias-plot-to-make-osama-and-saddam-into-gay-porn-stars
3. http://williamblum.org/chapters/killing-hope/indonesia
.4رجوع شود به کتاب «لیبدو دومینندی :آزادی جنسی و بازگشت کنترل سیاسی» نوشته دکتر جونز.
41
یک ون شبهه
•تحقیقــات نشــان داده اســت کــه پورنوگرافــی در ابتــدا افــراد را بــه داشــتن
رابطــه جنســی عالقهمنــد میکنــد ،امــا در نهایــت روش طبیعــی عشــق
42
یک ون شبهه
2
•صنعت پورنوگرافی ساالنه 97میلیارد دالر درآمد دارد.
.1رجوع کنید به کتاب «مغزی که خودش را تغییر میدهد :داستانهای پیروزی شخصی از مرزهای علم مغز» نوشته نورمن دیوج.
2. https://fightthenewdrug.org/how-does-the-porn-industry-actually-make-money-today/.
43
یک ون شبهه
بــه نظــر شــما چــرا جمهــوری اســامی بایــد روی حجــاب پافشــاری کنــد و بــرای آن
اینقــدر توهیــن بشــنود و هزینــه بدهــد؟
آیــا راحتتــر نیســت کــه پوشــش و ســایر محدودیتهــا در روابــط را آزاد کنــد و اجــازه
دهــد مــردم در ایــن لذتهــای مــادی غــرق شــوند و دیگــر کاری بــه حکومــت نداشــته
باشــند؟
ً
اتفاقــا تمــام نظامهــای سیاســی دنیــا نفــع خــود را در ایــن میبیننــد کــه مــردم و
بهخصــوص جوانــان در ســرگرمی و لذتهــای جنســی غــرق باشــند و در عــوض خــود بــه
حکومــت خــود ادامــه دهنــد؛ اتفاقــی کــه در کشــورهای غربــی رخداده اســت .جمهــوری
ً
اســامی نیــز ا گــر صرفــا حفــظ قــدرت و حکومــت برایــش مهــم باشــد ،راحتتریــن کار همیــن
است!
امــا ازآنجاییکــه کرامــت انســانی و رشــد اســتعدادهای انســان بــرای جمهــوری اســامی
مهــم اســت ،روی ایــن اصــل ایســتاده اســت و بــرای آن هزینــه میدهــد و شــهید تقدیــم
میکنــد.
برای روشن شدن اهمیت این اقدام ،کافی است به سند زیر دقت کنید:
در ســال ،2001شــاهزاده بنــدر بــن ســلطان ،ســفیر عربســتان ســعودی در واشــنگتن،
44
یک ون شبهه
ـتان امــروز و
در گفتوگویــی کــه بــا نیویورکتایمــز انجــام میدهــد ،دربــارۀ مقایســۀ عربسـ ِ
ـان شــاه میگویــد:
ـران زمـ ِ
ایـ ِ
«در ســالهای پایانـ ِـی دهــۀ ،1960شــاه ایــران تعــدادی نامــۀ محرمانــه بــه ملــک
فیصل ،پادشــاه عربســتان نوشــت .وی در یکی از آنها نوشــته بود٬ :برادرم! از تو خواهش
میکنــم دســت بــه مدرنیزاســیون بــزن .درهــای کشــور خــود را بــاز کــن .آموزشــگاههای
مختلــط پســر و دختــران را بــاز بگــذار .دیســکو برگــزار کــن .مــدرن بــاش ،وگرنــه تضمیــن
نمیکنــم کــه بتوانــی تاجوتخــت خــودت را نگــه داری».1
یعنــی همیــن کاری کــه امــروز بــن ســلمان در عربســتان انجــام میدهــد .کنســرتهای
مختلــط و انــواع برنامههــای آزاد بــرای جوانــان برگــزار میکنــد تــا دیگــر کســی بــه اقدامــات
جنایتکارانــه او ،ماننــد حملــه بــه یمــن یــا اعــدام بیــش از ۸۰نفــر جــوان معتــرض در یــک
روز و یــا قتــل شــیعیان ،توجــه نکنــد.
در پایــان خــوب اســت بــه محیطــی کــه محمدرضــا پهلــوی در جامعــه بــرای مشــغول
کــردن جوانــان بــه فســاد و بیبندوبــاری ایجــاد کــرده بــود اشــارهکنیــم .در دوران پهلــوی:
45
یک ون شبهه
2
200عنــوان کتــاب 1بــود.
.1البته طبق خوشبینانهترین آمار ،این عدد 1.۵00عنوان هم ذکر شدهاست (مصاحبه با مسئول اسناد کتابخانۀ ملی ،فروردین .)97
.2ویلیام شوکراس ،آخرین سفر شاه ،ص .41
نشانی:
ِ .3گزارش مقایسۀ عملکرد وزارت علوم از ۵7تا ،94به
public.msrt.ir/file/download/page/1394-1357-148569585٣.pdf
.4سید جالالدین مدنی ،تاریخ سیاسی معاصر ایران ،ج ،2ص .139
.۵ویلیام شوکراس ،آخرین سفر شاه ،ص .41
46
یک ون شبهه
47
یک ون شبهه
ممکــن اســت ســؤال شــود کــه چــرا اول انقــاب امــام� ایــن کار را انجــام دادنــد؟
پاســخ ایــن اســت کــه آن زمــان حکومــت اســامی تشــکیل نشــده بــود و پیــش از تشــکیل
حکومــت اســامی خــود را بــه رفرانــدوم گذاشــت .امــا وقتــی کــه حکومــت اســامی تشــکیل
شــد کــه دیگــر بــرای برانــدازی آن رفرانــدوم برگــزار نمیشــود.
امیرالمؤمنیــن علــی� نیــز کــه پــس از ســالها مــردم بــرای قبــول خافــت بــه ایشــان
مراجعــه کردنــد ،در ابتــدا نپذیرفتنــد؛ تــا اینکــه عمــوم مــردم بــا اصــرار ایشــان را بهعنــوان
خلیفــه انتخــاب کردنــد .امــا بعــد کــه پذیرفتنــد و حکومــت خــود را آغــاز کردنــد ،در برابــر
مخالفیــن خــود جنگیدنــد و ســه جنــگ بــزرگ بــرای حفــظ حکومت اســامی انجــام دادند.
از ســوی دیگــر ،فــرض کنیــد رفرانــدوم برگــزار شــده و جمهــوری اســامی از بیــن بــرود؛
آنــگاه نیروهــای انقابــی بایــد دوبــاره قیــام کننــد تــا آن حکومت را ســرکوب کننــد و حکومت
اســامی شــکل بگیــرد.
•از منظــر ســکوالر نیــز ،شــخص میگویــد بــه اســام کاری نــدارم ،ســؤال
48
یک ون شبهه
پاســخ ایــن اســت کــه ایــن ســؤاالت را فقــط بــرای مــردم ایــران درســت میکننــد .وگرنــه
چیــک از مــردم آمریــکا نشــنیدید کــه چــرا آمریــکا خــود را بــه رفرانــدوم نمیگــذارد!
شــما از هی
ً
•اوال هیــچ کشــوری در دنیــا حتــی یکبــار خــودش را بــه رفراندوم نگذاشــته
اســت .نزدیــک 250ســال از زمــان حکومــت آمریــکا میگــذرد .چــرا آمریــکا
یکبــار خــودش را بــه رفرانــدوم نمیگــذارد؟ چــرا انگلیــس ،ایتالیــا ،آلمــان،
کــره ،ژاپــن و ...یکبــار خودشــان را بــه رفرانــدوم نمیگذارنــد؟!
ً ً
•ثانیــا اصــا امــکان برگــزاری رفرانــدوم وجــود نــدارد چــون سیســتم انتقــال
ً
قــدرت همــراه بــا قوانینــش توســط چــه کســی اجــرا شــود؟ مثــا میگوینــد ایــن
حکومــت فاقــد صالحیــت اســت؛ حــاال ا گــر فاقــد صالحیــت اســت چطــوری
ً
انتخابــات برگــزار کننــد؟ اصــا انتخابــات زیــر نظــر چــه کســی قــرار بگیــرد؟
ً
•ثالثــا کســانی کــه ایــن درخواســت را دارنــد چنــد ســال یکبــار میخواهنــد
ً
رفرانــدوم برگــزار شــود؟ مثــا شــخصی میگویــد 2ســال یکبــار؛ نظــر دیگــری
ایــن اســت کــه 8ســال یکبــار 10 ،ســال یکبــار یــا 50ســال یکبــار .ســؤال
ایــن اســت کــه کــدام حکومتــی برنام ـهی خــودش را 2ســاله 5ســاله یــا
40ســاله میبنــدد؟ حکومتهــا برنام ـهی خــود را 200ســاله 500 ،ســاله
ً
میبندنــد؛ مثــا فــرض کنیــد شــما مدرسـهای ســاختهاید و مدیــر آن عــوض
میشــود .بعــد مدیــر جدیــد بگویــد ایــن ســاختمان خــوب نیســت آن را
خــراب کنیــد مــن نقش ـهی دیگــری دارم و شــروع بــه ســاختن کنــد تــا بــه
اواســط کار میرســد نفــر بعــدی میآیــد و میگویــد مــن نقشــهی دیگــری
دارم! نتیجــه ایــن میشــود کــه آن ســاختمان هیچوقــت ســاخته نمیشــود.
چــون در یــک کشــور بایــد ثبــات اتفــاق بیفتــد ،آن کشــور هیچوقــت اجــازه نمیدهــد
49
یک ون شبهه
رفرانــدوم برگــزار شــود و مــردم کشــور را بــه رأی بگذارنــد و حکومــت عــوض شــود.
ً
•رابعا فرض کنید جمهوری اسالمی نباشد؛ حاال چه کسی بیاید؟
وقتــی خبرنــگار از یکــی از افــرادی کــه صریحتریــن دشــمنی بــا جمهــوری اســامی را
دارد ،یعنــی نیمــا (روحاهلل) زم ،ســؤال کــرد آیــا شــما تــا بــه حــال ناامیــد شــدهاید؟ گفــت
بلــه؛ جایــی ناامیــد شــدم کــه بــا خــود گفتــم حــاال جمهــوری اســامی نــه؛ چــه کســی بیایــد؟
ً
یعنــی رضــا پهلــوی اینجــا بیایــد و حکومــت کنــد؟! فرضــا جمهــوری اســامی هــم رفــت
ـود رضــا پهلــوی آمــد؛ چــه کســی نخس ـتوزیر شــود؟ یــا بایــد همیــن افــرادی کــه اآلن خـ ِ
در کشــور ســرکار هســتند نخسـتوزیر شــوند یــا کســانی کــه رضــا پهلــوی مدنظــرش اســت،
ً
باالخــره کســی از کــرهی مــاه و مریــخ نمیآیــد کــه رئیسجمهــور شــود .اصــا فــرض کنیــد
مــردم والیتفقیــه را نمیخواهنــد ،مــردم بــرای ریاســت جمهــوری بــه چــه کســی رأی
میدهنــد؟ بــه یکــی از همیــن افــراد رأی میدهنــد ،پــس فرقــی نکــرد.
یکــی از شــبهات ایــن روزهــا ،مقایســه دموکراســی در ایــران و آمریــکا اســت و اینگونــه
وانمــود میشــود کــه نظــام آمریــکا الگــو و نمونــه دموکراســی و خواســت مــردم اســت .بررســی
تاریــخ آمریــکا بهوضــوح چنیــن خیالــی را باطــل میکنــد:
آمریــکا بیــش از 230ســال پیــش ،نــوع حکومــت و قانــون اساسـیاش را مشــخص کــرد؛
بــدون اینکــه مــردم دخالــت مســتقیم یــا غیرمســتقیم در آن داشــته باشــند.
ایــن کار نیــز فقــط در 11ایالــت آمریــکا آنهــم توســط افــرادی کــه هیچیــک نماینــده
مــردم آمریــکا نبودنــد صــورت گرفــت ۳۷ .نفــر کنــار هــم نشســتند و متنــی را کــه یــک نفــر از
آنهــا نوشــته بــود بهعنــوان قانــون اساســی انتخــاب کردنــد.
مــردم فعلــی آمریــکا نیــز هیچیــک نــه تنهــا خودشــان ،بلکــه پــدر و پدربزرگهــای
50
یک ون شبهه
آنهــا نیــز در زمــان تصویــب قانــون اساســی آمریــکا نبودنــد .امــا آیــا تــا بــه حــال از مردمــش
شــنیدهاید کــه بگوینــد چــرا رفرانــدوم برگــزار نمیشــود و نظــر مــا را نمیپرســید؟
جالــب اســت کــه اولیــن انتخاباتهــای تاریــخ آمریــکا بــا مشــارکت ۱۱درصــدی و ۶
ً
درصــدی برگزارشــده اســت کــه طبیعتــا نامــزد انتخابشــده درصــد پایینتــری از مشــارکت
مــردم را داشــته اســت.
حتــی رئیسجمهــور آمریــکا کــه ا کنــون انتخــاب میشــود هــم بــا رأی مســتقیم مــردم
نیســت و تنهــا ۵۳۸نفــر از افــرادی کــه آنهــم توســط هیئــت حا کمــه و احــزاب آمریــکا تأییــد
میشــوند رئیسجمهــور را انتخــاب میکننــد.
جالــب اســت کــه از زمــان اســتقالل آمریــکا از پادشــاهی بریتانیــا تــا کنــون ،غالــب
رؤســای جمهــور آمریــکا از خانــدان ســلطنتی بریتانیــا یــا فرانســه بودهانــد .یعنــی ایــن هــم
از وضعیــت اســتقالل آنهــا اســت.
شــما نمیشــنوید کــه در آمریــکا کســی قانــون اساســی و نظــام آمریــکا را زیــر ســؤال
ببــرد و از ســوی دیگــر بــا معارضیــن ســاختار آمریــکا نیــز بــه بدتریــن شــکل ممکــن برخــورد
میشــود .نمونــه بــارز آن نیــز رئیسجمهــور وقــت آمریــکا ،ترامــپ اســت .کــه بــا وجــود اینکــه
خــودش هنــوز رئیسجمهــور آمریــکا اســت ،فضــای مجــازی را بــرای اظهارنظــر او بســتند بــه
جــرم اینکــه دعــوت بــه اعتــراض و شــورش کــرده اســت.
در واقــع و در پایــان بایــد از کســانی کــه از جمهــوری اســامی میخواهنــد کــه خــود
را بــه رفرانــدوم بگــذارد تــا ببینــد چقــدر مــردم خواســتار آن هســتند بایــد پرســید :چــرا در
آمریــکا رفرانــدوم برگــزار نشــده و نمیشــود؟!
51
یک ون شبهه
بــرای اثبــات نادرســتی ایــن مطلــب ،کافــی اســت اختیــاران رهبــر ایــران ،بــا پادشــاه
انگلیــس ،رئیسجمهــور فرانســه و رئیسجمهــور آمریــکا مقایســه شــود.
52
یک ون شبهه
نحوه انتخاب
پادشــاه انگلیــس هیـچگاه نــه بهصــورت مســتقیم و نه باواســطه توســط مردم انتخابشــده
است در حالی که رهبر ایران مانند رئیسجمهور آمریکا با رأی غیرمستقیم انتخاب میشوند.
حــال؛ روشــن شــد کــه رهبــر ایــران اختیاراتــی بــه مراتــب پایینتــر از پادشــاه انگلیــس،
رئیسجمهــور فرانســه و رئیسجمهــور آمریــکا دارد.
53
یک ون شبهه
طبــق قانــون نظــارت بــر رهبــری بــه عهــده مجلــس خبــرگان اســت .در خبــرگان یــک
کمیســیون اســت بــه نــام «کمیســیون تحقیق» کــه کارش تحقیــق و تفحص از رهبری اســت.
آیتاهلل مجتهد شبستری که عضو این کمیسیون بودند میفرمودند:
بارهــا و بارهــا شــد کــه بــرای مــا ســؤال پیــش آمــده بــود و رفتیــم پیــش رهبــری
و پرســیدیم و جــواب گرفتیــم.
54
یک ون شبهه
55
یک ون شبهه
نظــام جمهــوری اســامی بــا سیاســتگذاریهای دقیــق و بــه همــت مــردم خــود ،پــس
از گذشــت 43ســال ،در حوزههــای بســیاری بــه جایگاههــای رفیــع دســتیافته اســت.
دکتــر ســعید جلیلــی ،دبیــر ســابق و نماینــده فعلــی مقــام معظــم رهبــری در شــورای
عالــی امنیــت ملــی تعریــف میکننــد:
پرودی ،نخستوزیر سابق ایتالیـا بـود و جـدای از آن ،دارای دکتـری اقتصـاد
و نظریهپــرداز توســعه .مدتهـــا پی ــش ب ــه تـه ــران آمـــد و بــا مــن ماقــات کــرد.
پــرودی در آن دیــدار میگفــت« :ســی ســال اســت کــه مســائل ایـــران را دنبــال
میکنــم و میبینــم کشـــور ش ــما در چــه وضعیتــی اســت ،امـــا آنچـــه اهمیــت
دارد ای ــن اس ــت ک ــه شـمـــا فـق ــط مقاومت نکردهاید پیش ــرفت هـــم کردهاید».
ای ــن فقــط ح ــرف پــرودی نبـــود ،ایــن تعابیــر را س ــران بعضــی از کشــورهای
اروپایــی هــم در دیدارهــای خــود بهصراحــت بیــان میکردنــد .گاهــی
هــم میگفتنـــد« :ا گــر فشـــاری ک ــه ب ــه ش ــما وارد میشـــود ب ــه دولــت مـــا وارد
میشـــد ،ش ــش مــاه هــم نمیتوانســتیم دوام بیاوریــم .ش ــما سالهاســت کــه
هــم مقاومــت میکنیــد و هــم پیش ــرفت ».انــگار آنهــا هــم میفهمیدنــد ایــن
1
انقــاب از جنــس دیگــری اســت.
.1امواج ارادهها (گوشهای از اراده و توان ایرانی به سمت خودکفایی و پیشرفت) ،گردآوری و تدوین میاد حبیبی و پژمان عرب ،ص.186
56
یک ون شبهه
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه رتبــه 10دنیــا از نظــر طراحــی ،ســاخت و
1
پرتــاب ماهــواره ،متعلــق بــه اوســت.
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه زمــان دفاع مقــدس ،حتی اجــازه واردات
ســیمخاردار نداشــت؛ امــا امــروز نهتنهــا خــود مجهــز بــه پیشــرفتهترین
تجهیــزات نظامــی ماننــد پهپــاد ،زیردریایــی ،ناوشــکن ،موشــکهای
رادار گریــز ،کــروز ،بالســتیک و ...اســت 3،بلکــه مــردم فلســطین نیــز کــه تــا
چنــد ســال پیــش بــا ســنگ مقابــل رژیــم غاصــب صهیونیســم ایســتادگی
میکردنــد امــروزه دارای پدافنــد بــوده و بــا موشــک بــه گســتاخیهای ایــن
رژیــم متخاصــم پاســخ میدهنــد.
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه برحســب قــدرت توپخانــه ،رتبــه 6دنیــا،
برحســب تعــداد کشــتیهای زیردریایــی رتبــه 5دنیــا ،همچنیــن برحســب
نــاوگان تانکهــای جنگــی رتبــه 7دنیــا و ...را داراســت و بــه معنــای واقعــی
4
در عرصــه نظامــی بــه یــک ابرقــدرت تبدیــل شــده اســت.
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه نهتنهــا اســتقرار تعــداد کثیــر پایگاههــای
نکــه حتــی فاصلــه برخــی از ایــن نظامــی آمریکایــی ،در اطــراف مرزهــای آ
پایگاههــا بــه کمتــر از 200کیلومتــر بــا شــهرهای ایــران میرســد ،خدشـهای
5
بــه امنیــت داخلــی آن وارد نمیکننــد؛ بلکــه ،او میتوانــد مهمتریــن پایــگاه
1. https://theiranproject.com/blog/2015/10/07/world-space-week-iran-among-top-9-countries-with-satellite-
capability/ .
2. https://www.worldatlas.com/articles/countries-where-stem-cell-research-is-most-popular.html .
3. https://mehrnews.com/news/4465400 .
4. https://www.globalfirepower.com/aircraft-total.php .
5. https://www.businessinsider.com/us-military-bases-surrounding-iran-2012-01 .
57
یک ون شبهه
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه 40ســال پیــش ناامنتریــن کشــور دنیــا
یکــه فقــط در بیــن ســالهای 1361-1360ه.ش 17000 ،نفــر در بــود ،بهطور
یکــه امــروزه بــه امنتریــن کشــور
شــهرها و روســتاهای آن تــرور شــدند؛ درحال
2
دنیــا در ناامنتریــن منطقــه کــره زمیــن تبدیــل شــده اســت.
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه 40ســال پیــش حتــی جــزء 50کشــور
اول دنیــا در تولیــد علــم هــم نبــود ،امــا ا کنــون رتبــه 15دنیــا در تولیــد علــم
3
را داراســت.
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه پیــش از انقــاب در مقــاالت پــر اســتناد
دنیــا جایگاهــی نداشــت؛ امــا در حــال حاضــر 3/1درصــد ایــن مقــاالت،
نوشــته نخبــگان و دانشــمندان ایرانــی اســت و ۵درصــد مقــاالت داغ 4دنیــا
5
توســط ایرانیــان نوشــته میشــود.
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه ابتــدای پیــروزی انقــاب ،حتــی جــزء
30کشــور اول دنیــا بــر اســاس تعــداد اختراعــات ثبتشــده نبــود ،امــا امــروزه
6
هفتمیــن کشــور دنیــا در ایــن حــوزه اســت.
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه نــرخ ثبتنــام در مــدارس ابتدایــی آن
در پیــش از انقــاب 59/۳ ،درصــد بــوده ،درحالیکــه امــروزه ۹۹/۲درصــد
58
یک ون شبهه
1
کــودکان ایرانــی در مــدارس ابتدایــی تحصیــل میکننــد.
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه از نظــر رشــد درصــد باســوادان بــاالی 15
2
ســال ،در بعــد از انقــاب اســامی جایــگاه اول جهــان را داراســت.
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه میــزان رشــد تحصیــل در افــراد بــاالی 15
ً
3
ســال آن ،حــدودا 3برابــر میانگیــن جهانــی اســت.
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه بــه گــزارش ،WEFرتبــه یــک دنیــا ،در
4
بحــث برابــری نســبت دختــر بــه پســر در تحصیــات ابتدایــی را داراســت.
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه نــرخ بیســوادی زنــان آن از 70تــا 80
درصــد درســال 1354ه.ش ،بــه کمتــر از 10درصــد در ســال 1389ه.ش
5
کاهــش یافتــه اســت.
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه اهمیــت بــه بانوانــش تــا جایــی اســت کــه
رشــد فــوق تخصصیــن زنهایــش بیــش از 12برابــر بــوده اســت؛ درحالیکــه
7
رشــد آقایانــش 3برابــر بــوده اســت.
1.https://knoema.com/atlas/Iran/topics/Education/Primary-Education/Net-enrolment-rate-in-primary-educati
on?compareTo=US,JP,FR,DE.
2. https://ourworldindata.org/grapher/gross-enrollment-ratio-in-secondary-education?tab=chart&country=I
RN+OWID_WRL .
_3. https://data.worldbank.org/indicator/SE.ADT.LITR.ZS?end=2014&locations=IR-1W&start=1976&view=chart&year
high_desc=true .
.4متن کامل این گزارش در نشانی زیر قابلدسترسی است:
http://www3.weforum.org/docs/WEF_GGGR_2018.pdf
5. https://ourworldindata.org/grapher/share-of-women-between-15-and-19-years-old-with-no-education?year=2010/ .
6. https://lib.ohchr.org/HRBodies/UPR/Documents/Session7/IR/A_HRC_WG6_7_IRN_1_ANNEXV_E.pdf .
7. https://lib.ohchr.org/HRBodies/UPR/Documents/Session7/IR/A_HRC_WG6_7_IRN_1_ANNEXV_E.pdf .
59
یک ون شبهه
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه رتبــه 11دنیــا از نظــر کاهــش مرگومیــر
در نــوزادان ،در هــر 100هــزار نــوزاد (طــی بــازه 2015-1990م) ،متعلــق بــه
1
اوســت.
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه رتبــه 10دنیــا از نظــر رشــد در شــاخصه
2
امیــد بــه زندگــی ،متعلــق بــه اوســت.
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه در بیــن 20کشــور پاییــن دنیــا از نظــر نــرخ
3
خودکشــی قرار دارد.
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه 40ســال پیــش بــه گــزارش بانــک جهانــی
46درصــد مردمــش ،زیرخــط فقــر بودنــد ،امــا در ســال 1392ه.ش بــه ۸/۱
بگــرای تدبیــر و امیــد ،آمــار
درصــد رســید کــه متأســفانه در دوران دولــت غر
4
فقــر بهشــدت افزایشیافتــه اســت.
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه در طــول 40ســال بــه گــزارش بانــک
جهانــی ،ضریــب جینــی (فاصلــه طبقاتــی) خــود را تــا ابتــدای ســال 1392
5
ه.ش کاهــش داد.
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه پیــش از انقــاب مصــرف کالــری روزانــه
آن ،طبــق بــرآورد ســازمان ملــل متحــد در دهه 1950میــادی ( 1330ه.ش)،
بــرای هــر بزرگســال روزانــه کمتــر از 1800کالــری ،یعنــی پایینتــر از تمامــی
مناطــق فقیرنشــین خاورمیانــه بــود؛ 6درحالیکــه در حــال حاضــر میــزان
60
یک ون شبهه
ســرانه عرضــه روزانــه کالــری در آن ،بیــش از 3000کیلوکالــری بـهازای هــر نفــر،
1
یعنــی باال تــر از میانگیــن دنیــا اســت.
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه رتبــه 7دنیــا از نظــر رشــد در جــذب
6
گردشــگر (طــی بــازه 2018-1990م) ،متعلــق بــه اوســت.
•اینجــا ایــران اســت ،کشــوری کــه مشــارکت مردمــش در کمــک بــه همنــوع
خــود بهجایــی رســیده اســت کــه از 40گــروه جهــادی در زلزلــه بــم ،بــه 2520
گــروه جهــادی در زلزلــه اخیــر کرمانشــاه و ســیل پلدختــر رســیده اســت کــه
برخــی از آنــان بــرای اعــزام ،هیـچگاه نوبتشــان نشــد.
1.https://ourworldindata.org/grapher/daily-per-capita-supply-of-calories?country=IRN+OWID_WRL
.2دفتــر برنامــه توســعه ســازمان ملــل متحــد( ، )UNDPبــه دلیــل اهمیــت شــاخصه توســعه انســانی ،ســالیانه گزارشــی بیــش از 1000صفحــه تحــت عنــوان
«گــزارش توســعة انســانی» HDIاز وضعیــت کشــورهای دنیــا از حیــث ایــن شــاخصه کــه نشــاندهنده ســطح ســامت ،تحصیــات و درآمــد انســانها در
جوامــع مختلــف اســت ،ارائــه میدهــد.
.3متن کامل این گزارش در نشانی زیر قابلدسترسی است:
https://www.undp.org/content/dam/undp/library/corporate/HDR/2011%20Global%20HDR/English/HDR_2011_EN_Complete.pdf .
4.https://knoema.com/atlas/topics/Energy/Gas/Natural-gas-production?baseRegion=IR .
5.https://knoema.com/atlas/topics/Energy/Electricity/Electricity-net-generation?baseRegion=IR .
6.https://www.telegraph.co.uk/travel/comment/how-the-travel-map-has-changed-since-1990/.
61
یک ون شبهه
مهمتریــن دلیلــی کــه ایــران اســامی موفــق شــد در حوزههــای مختلــف ،بــه چنیــن
دســتاوردهایی برســد «اعتمــاد بــه ظرفیــت داخلــی و نیــروی جوانــان مؤمــن انقالبــی»
بــود و در هــر حــوزهای کــه ســرعت پیشــرفت کــم بــوده و یــا متوقــف شــده اســت حضــور
غربگرایــان پرمدعــا بهوضــوح قابلمشــاهده اســت.
در ادامــه بــه چنــد مصــداق بهعنــوان نمونــه از ماجــرای حصــول ایــن پیشــرفتها در
حوزههــای مختلــف اشــاره میکنیــم.
.1نک :حسین فردوست ،ظهور و سقوط سلطنت پهلوی؛ خاطرات حسین فردوست ،ج ،۱ص100تا.10۴
2. https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=42835 .
62
یک ون شبهه
و یــا در بحــث دســتاوردهایی کــه پژوهشــگاه رویــان در شــاخه علــوم پزشــکی بــرای
ایــران بــه ارمغــان آورده اســت ،دکتــر محمدحســین نصــر 2روایــت میکنــد:
بیــش از 40ســال پیــش بــود کــه لوئیــس بــراون 3متولــد شــد و خبــر تولــدش
تــوی دنیــا پیچیــد .لوئیــس اولیــن بچــه لقــاح آزمایشــگاهی دانشــگاه
کمبریــج انگلســتان بــود و تولــدش حرکتــی بــزرگ و نویــدآور بــرای زوجهــای
نابــارور بــود .بعــد از آن بــود کــه خیلــی از زوجهــا روانــه انگلســتان میشــدند
تــا حــدود دویســت هــزار دالر 4هزینــه کــرده و شــانس ۱۰درصدیشــان را
بــرای فرزنــدآوری امتحــان کننــد .ابتــدای ســال ۷۰آقــای کاظمــی آشــتیانی
پژوهشــگاه رویــان را پایهگــذاری کــرد تــا در تهــران مرکــز پژوهشــی_تحقیقاتی
در زمینــه نابــاروری ایجــاد کنــد .همزمــان مــن از دانشــگاه کمبریج انگلســتان
بــه ایــران آمــدم .جــزو اولیــن نفراتــی بــودم که جنینشناســی بــا رویکــرد نازایی
یکــردم چــون محلــی بــرای را خوانــده بــودم؛ امــا در شــهرکرد زبــان تدریــس م
رشــته و کار مــن نبــود .بعــد از مدتــی دکتــر آشــتیانی مــن را بــه تهــران دعــوت
کــرد بــرای شــروع همــکاری .ایــن همــکاری ســالها بعــد موجــب پایهگــذاری
مرکــز نابــاروری اصفهــان شــد .ســال ۱۳۹۵رویــان اصفهــان جشــنی بــا هــزاران
فرزنــدی کــه از ایــن روش بــه دنیــا آمــده بودنــد ،برگــزار کــرد .نتیجــه همــکاری
.1امواج ارادهها (گوشهای از اراده و توان ایرانی به سمت خودکفایی و پیشرفت) ،گردآوری و تدوین میالد حبیبی و پژمان عرب ،ص .267
.2ریاست پژوهشکده زیستفناوری رویان اصفهان.
3 Louise Brown.
.4با احتساب دالر 25هزار تومان؛ این مبلغ 5میلیارد تومان میشود.
63
یک ون شبهه
1
مــن و دکتــر روز قشــنگی را رق ـمزده بــود؛ هرچنــد دکتــر دیگــر در میــان مــا نبــود.
در بحــث تولیــد دارو نیــز جمهــوری اســامی توانســت بــا اتــکا بــه ظرفیتهــای داخلــی،
افتخــارات بزرگــی کســب کــرده و از خــروج ارز بســیار زیــادی از کشــور جلوگیــری کنیــد؛
داروهــای بیمــاران ام اس 2از ایــن جملهانــد.
یکی دیگر از ابعاد پیشــرفت جمهوری اســامی در حوزه نظامی اســت که بهعنوان نمونه
میتوان به ســاخت ســریعترین شــناورهای ســطحی نظامی ،در اوج تحریمها اشــاره کرد.
.1امواج ارادهها (گوشهای از اراده و توان ایرانی به سمت خودکفایی و پیشرفت) ،گردآوری و تدوین میالد حبیبی و پژمان عرب ،ص .162
.2ام اس بیماری ای التهابی است که در آن سلولهای عصبی در مغز و نخاع آسیب میبینند.
.3مدیرعامل شرکت تولیدی و تحقیقاتی سیناژن.
.4امواج ارادهها (گوشهای از اراده و توان ایرانی به سمت خودکفایی و پیشرفت) ،گردآوری و تدوین میالد حبیبی و پژمان عرب ،ص .169
.5فرمانده وقت نیروی دریایی سپاه.
64
یک ون شبهه
قایقهــا را بــه کشــتی حمــل کاال تحویــل داد تــا بــه ایــران برســد .کشــتی
حامــل بلیدانــر بیشــتر راه را آمــده بــود کــه نــاو جنگــی آمریکایــی جلــوی
راهــش قــرار گرفــت .نیروهــای امنیتــی آمریــکا دیــر خبــردار شــده بودنــد؛ امــا
در اقیانــوس هنــد ،بــه کشــتی رســیدند .نــاو آمریکایــی نزدیــک کشــتی آمــد
و تــاش زیــادی کــرد تــا قایقهــا بــه آبهــای ایــران نرســد؛ امــا کشــتی بــه ۶۵
کیلومتــری کشــور رســیده بــود و بــا کمــک یــگان اســکورت نیــروی دریایــی
ســپاه بــه آبهــای ایــران رســید .دســتور نــاو آمریکایــی را هــم ابــاغ کردیــم،
بایــد منطقــه را تــرک میکــرد.
تنهــا قابلیــت بلیدرانــر انگلیســی مســابقات قایقرانــی بــود؛ امــا متخصصــان
مــا در صنایــع دریایــی ،آن را بــه شــناوری بــا قابلیــت حمــل را کتاندازهــای
دریایــی ۱۰۷میلیمتــری 11لول ـهای پایــدار شــده ،رادار جس ـتوجوی دریایــی
بــا بــرد حــدود ۳۰کیلومتــر و تیربــار ۷٫۱۲میلیمتــری تبدیــل کردند .این شــناور
بعدهــا بــه پرتابگرهــای موشــک و اژدر 1هــم تجهیــز شــد و بهطــور گســترده در
خدمــت واحدهــای عملیاتــی در تمــام آبهــای جنوبــی ایــران قــرار گرفــت.
حدا کثــر ســرعت شــناورهای آمریکایــی ۳۱نــات 1اســت؛ امــا متخصصــان مــا
توانســتند بهجــای بلیدرانــر شــناوری بــا ســرعت ۸۰نــات بســازند .شــناوری کــه
2
ســریعترین شــناور ســطحی نظامــی جهــان لقــب گرفــت.
البتــه نکتــه بســیار مهــم و حائــض اهمیــت در بحــث دســتاوردهای 40ســاله ایــن
اســت کــه مــا هنــوز راه بســیاری را در پیــش داریــم و همچنــان در ابتــدای راه هســتیم.
مقــام معظــم رهبــری؟دم؟ در بیانیــه گام دوم انقــاب میفرماینــد:
.1واحد اندازهگیری مسافت بر دریا یا همان گره که خود معادل 1852متر است.
.2امواج ارادهها (گوشهای از اراده و توان ایرانی به سمت خودکفایی و پیشرفت) ،گردآوری و تدوین میالد حبیبی و پژمان عرب،ص.96
.3بیانیه «گام دوم انقالب» خطاب به ملت ایران. ۲۲/۱۱/۱۳۹۷ ،
https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=41673 .
65
یک ون شبهه
ا گــر فقــط بــه تعــداد جادههــا و بیمارســتانها و مــدارس و ...ا کتفــا شــود حــق بــا
منتقدیــن اســت درحالیکــه کتــاب صعــود 40ســاله بــه رتبهبنــدی و مقایســه بــا کشــورها
پرداختــه اســت .مگــر میشــود در شــاخصهای ماننــد امیــد بــه زندگــی در 40ســال پیــش از
همــه کشــورهای منطقــه ،شــوروی و همــه کشــورهای وابســتهاش و نیــز از تمــام کشــورهای
آمریــکای التیــن و ...پایینتــر باشــیم و امــروز از ا کثــر آنــان باال تــر؛ آنوقــت بگوییــم بایــد در
ایــن 40ســال پیشــرفت میکردیــم .مگــر کشــورهای دیگــر پیشــرفت نمیکردنــد؟
ایــن مطلــب مثــل آن اســت کــه شــخصی در یــک کاس 40نفــره در تــرم اول رتبــه 3۵
کاس را بــه دســت آورد و در تــرم بعــدی نفــر ســوم کاس شــود؛ آنوقــت همــه بــه او بگوینــد
کــه طبیعــی بــود بایــد در یکتــرم پیشــرفت میکــردی! و او خواهــد گفــت :مگــر بقیــه درس
نمیخواندنــد؟ مگــر آنــان پیشــرفت نمیکردنــد؟ بلکــه پیشــرفت مــن بســیار باالتــر از آنــان
بــوده اســت.
66
یک ون شبهه
یکــی از گزارشــاتی کــه بــه توانمنــدی نظامــی ایــران بهخوبــی اشــاره میکنــد گزارشــی
موســوم بــه «چالــش هــزاره 1»2002اســت.
ً
چالــش هــزاره 2002یــک رزمایــش مهــم (احتمــاال بزرگتریــن ،گرانتریــن و
پیچیدهتریــن رزمایــش از نــوع خــود در تاریــخ )2بــود کــه توســط نیروهــای مســلح آمریــکا در
میانــۀ ســال 2002اجــرا شــد .ایــن تمریــن کــه از 24ژوئیــه تــا 1۵آ گوســت اجــرا شــد و 2۵0
میلیــون دالر هزینــه داشــت ،3شــامل تمرینهــای واقعــی بــه همــراه شبیهســازیهای
کامپیوتــری بــود .ایــن رزمایــش بــا هــدف آزمایشــی بــرای تحــول آینــده نیــروی نظامــی
آمریــکا برگــزار میشــد 4.در ایــن شبیهســازی ،ایــاالت متحــده آمریــکا تحــت عنــوان «آبــی»
۵
به نبرد با دشمن فرضی تحت عنوان «قرمز» در خلیجفارس ،یعنی ایران میرفت.
مراحــل آمادهســازی مقدمــات اجــرای ایــن رزمایــش ،حــدود 2ســال بــه طــول
67
یک ون شبهه
انجامیــد .1هرچنــد اعــام شــده بــود کــه رزمایــش مذکــور بهمنظــور شبیهســازی جنــگ
احتمالــی بــا عــراق در زمــان صــدام تــدارک دیــده شــدهاســت ،امــا هــدف اصلــی از برگــزاری
2
ایــن رزمایــش ،تمریــن رویارویــی بــا ایــران در خلیجفــارس بــوده اســت.
در ســناریوی رزمایــش چالــش هــزاره ،۲۰۰۲ایــران بــا شــلیک تعــداد قابلتوجهــی
موشــک ،بــه تهاجــم نظامــی آمریــکا پاســخ مـیداد کــه باعــث بــر هــم خــوردن آرایــش نظامــی
نیروهــای آمریکایــی و نابــودی ۱۶نــاو آمریکایــی ،شــامل یــک نــاو هواپیمابــر 10 ،رزمنــاو و 5
کشــتی آمفــی بــی (هوانــاو) میشــد .برآوردهایــی کــه پــس از ایــن رزمایــش بــه عمــل آمــد،
نشــان داد کــه در صــورت وقــوع ایــن ســناریو بهصــورت واقعــی ،بیــش از ۲۰هــزار نظامــی
آمریکایــی در روز اول جنــگ بــا ایــران کشــته خواهنــد شــد.4.3
1.https://nationalinterest.org/blog/buzz/2002-us-military-conducted-iran-war-simulation-iran-won-82906.
2. https://www.globalresearch.ca/video-united-states-war-iran/5700164 .
3. FLYNT LEVERETT , HILLARY MANN LEVERET, GOING TO TEHRAN, WHY AMERICA MUST
ACCEPT TIHE ISLAMIC REPUBLIC OF IRAN, p. 80.
رفتن به تهران ،چرا آمریکا باید جمهوری اسالمی ایران را بپذیرد ،فلینت لوورت و هیالری مان لوورت کتاب ،ص.80
4. https://www.globalresearch.ca/the-geo-politics-of-the-strait-of-hormuz-could-the-u-s-navy-be-defeated-
by-iran-in-the-persian-gulf/28516.
68
یک ون شبهه
هرچنــد تــورم و بیــکاری از عوامــل تأثیرگــذار و بســیار مهــم در احســاس فا کــت یــا
ســعادت مــردم یــک کشــور بــه شــمار مــیرود امــا بیتوجهــی ایــن شــاخص نســبت بــه
پارامترهــای توزیعــی اقتصــاد ماننــد نــرخ فقــر و نــرخ نابرابــری باعــث شــده تــا درک نادرســتی
از ایــن شــاخص در ذهــن مخاطــب ایجــاد شــود.
بهعنــوان مثــال میتــوان بــه سیاســتگذاری اقتصــادی نادرســت بــرای مهــار تــورم در
بســیاری از کشــورهای آفریقایــی اشــاره کــرد .یکــی از نمونههــای بــارز آن کشــور بورونــدی
بــا نــرخ فقــر 6۵درصــد اســت کــه از فقیرتریــن کشــورهای دنیــا محســوب میشــود امــا نــرخ
تــورم آن در ســالهای گذشــته همــواره تکرقمــی و حتــی در ســال 2018و 2019منفــی
69
یک ون شبهه
بــوده اســت! نمونــه دیگــر نیــز کشــور جمهــوری دموکراتیــک کنگــو بــا نــرخ فقــر 77.2درصــد
اســت کــه در ســالهای گذشــته تــورم تکرقمــی داشــته اســت.
سیاس ـتگذاریهای نادرســت بــرای مهــار تــورم و یــا ایجــاد اشــتغال حتــی در
ایاالتمتحــده آمریــکا نیــز تعارضهایــی را بیــن شــاخص فال کــت و وضعیــت زندگــی مــردم
بــه وجــود آورده اســت .در ســال 1980میــادی رونالــد ریــگان جمهوریخــواه در مناظــرات
تلویزیونــی ،کارتــر دموکــرات را بــه دلیــل رســیدن شــاخص فال کــت بــه عــدد 20در دوره
ریاســت جمهــوری وی ناالیــق خوانــد و بــا تکیــه بــه همیــن مســئله توانســت در انتخابــات از
رئیسجمهــور وقــت ســبقت بگیــرد و رئیسجمهــور شــود .در دولــت بــوش پــدر کــه همفکــر
ریــگان بــود و بالفاصلــه پــس از وی روی کارآمــد علیرغــم اینکــه شــاخص فال کــت نســبت بــه
دوره دموکراتهــا پاییــن آمــده بــود امــا فقــر و نابرابــری بــه حــدی افزایــش پیــدا کــرده بــود
کــه مــردم دیگــر بــه بــوش پــدر رأی نــداده و یــک دموکــرات بنــام بیــل کلینتــون را بــه ریاســت
جمهــوری ایــاالت متحــده رســاندند.
در پژوهشــی کــه پــس از رأی آوردن بیــل کلینتــون و چهارســاله شــدن دولــت
بــوش پــدر در دانشــگاه ایالنــووا انجــام شــد اعــام شــد کــه بــه علــت سیاس ـتهای غلــط
اقتصــادی جمهوریخواههــا بــرای مهــار تــورم و بیــکاری ،رابطــه شــاخص فال کــت و فقــر در
ایاالتمتحــده رابط ـهای معکــوس اســت.
ایــن شــاخص اقتصــادی همچنیــن بــرای ضربه زدن به اســتقالل اقتصادی کشــورهای
درحالتوســعه نیــز مورداســتفاده قــرار میگیــرد .رتبهبنــدی ســاالنه کشــورهای دنیــا بــر
اســاس ایــن شــاخص باعــث شــده هــر اقدامــی کــه منتهــی بــه تــورم شــود در سیاسـتگذاری
مذمــوم تلقــی شــود ،در صورتــی کــه ســرمایهگذاری در بخشهــای مختلــف اقتصــاد در
کوتاهمــدت تــورم زاســت .یکــی از دالیــل توســعه اقتصــادی ژاپــن عــدم توجــه بــه ارزیابــی
هــای ســالیانه ترازهــای مالــی و تمرکــز بــر موفقیــت سیاس ـتها در انتهــای مــدت اجــرای
70
یک ون شبهه
طر حهــای اقتصــادی بــود .در واقــع بــا برجستهســازی رتبهبندیهــای ســالیانه کشــورها
بــر اســاس شــاخصهایی ماننــد شــاخص فال کــت ،کشــورهای توســعهیافته لگــد بــه
نردبانــی میزننــد کــه خــود بهواســطه آن نردبــان بــه قلههــای قــدرت و ثــروت رســیدند.
البتــه ایــن واقعیــات بــدان معنــا نیســت کــه ایــن شــاخصها هیــچ اهمیــت اقتصــادی
ً
ندارنــد .مســلما تورمهــای ســرکش و نــرخ بیــکاری بــاال ضربــه زننــده بــه معیشــت مــردم
هــر کشــوری اســت امــا بایــد توجــه داشــت چــه سیاســتی بــرای مهــار ایــن عالئــم بــه کار
گرفتــه میشــود و رتبهبندیهــای ســالیانه ایــن شــاخصها مســئوالن را بهســوی
اتخــاذ سیاس ـتهای مســکن مقطعــی کــه در بلندمــدت منجــر بــه تشــدید بیماریهــای
اقتصــادی کشــور میشــود ســوق ندهــد؛ هماننــد اقــدام دولــت یازدهــم در مهــار تــورم بــا
اســتفاده از افزایــش نــرخ ســود بانکــی کــه ضربــه مهلکــی بــه بخــش تولیــدی کشــور وارد کــرد
و زمینــه افزایــش شــدید نقدینگــی و تــورم ســرکشتری را پدیــد آورد.
1
رابطه مستقیم کاهش شاخص فال کت با افزایش فقر و نابرابری در آمریکا
1. Martin A. Asher, Robert H. Defina & Kishor Thanawala (1993) The Misery Index: Only Part
of the Story, Challenge, 36:2, 58-62.
71
یک ون شبهه
مفســد اقتصــادی بیشــترین ضربــه را بــه ایــن کشــور زده چــون اعتمــاد مــردم را از بیــن
بــرد .امــا اینکــه در مقابــل جمهــوری اســامی ،از حکومــت پهلــوی تعریــف شــود ظلــم بزرگــی
اســت .فســاد در ایــن حکومــت را بــا حکومــت پهلــوی مقایســه میکنیــد؟!
حکومــت پهلــوی ســرتاپا فســاد و فســاد پــرور بــود؛ فقــط UNODCکــه ســازمان جرائــم
مجرمانــه ذیــل ســازمان ملــل اســت ،میــزان اختــاس 10دیکتاتــور بــزرگ دنیــا را بهعنــوان
بیشــترین کســانی کــه تــا حــاال اختــاس کردنــد گــزارش میدهــد کــه محمدرضــا پهلــوی
رتبــهی اول را داراســت ،ایــن ســازمان گــزارش میدهــد کــه محمدرضــا فقــط در یــک ســال
ً
3۵میلیــارد دالر اختــاس کــرده؛ اصــا چــرا در ایــن کشــور کاپیتوالســیون تصویــب شــد؟ بــه
خاطــر اینکــه آمریــکا وام 200میلیــون دالری بــه مــا بدهــد 200 ،میلیــون دالر!! اینطــرف
شــاه 3۵میلیــارد دالر اختــاس میکنــد ،کل بودجــهی نفتــی مــا در آن دوران کــه باالتریــن
72
یک ون شبهه
حــد بودج ـهی نفتــی بــوده 31میلیــارد دالر بــوده شــاه فقــط یــک ســال 35میلیــارد دالر
اختــاس کــرده ،چــه چیــزی را بــا چــه چیــزی مقایســه میکنیــد؟!!! بلــه اینجــا جمهــوری
اســامی اســت ،نبایــد حتــی یــک اختــاس ،یــک فســاد و یــک حقــوق نجومــی باشــد ،مــا بــه
همـهی اینهــا معتــرض هســتیم ،مــا طلبــکار هســتیم ،غربگراهــا آمدنــد اختــاس کردنــد.
نکتــه مهــم آن اســت کــه فضــای رســانه بــه صورتــی اســت کــه ا گــر با اختــاس گــر برخورد
ً
شــود ،معمــوال بــه گــوش مردم نمیرســد.
بهعنوان نمونه:
معروفتریــن اختــاس در جمهــوری اســامی اختــاس 3هــزار میلیــارد تومــان اســت.
چــه کســی میدانــد عاقبتــش چــه شــد؟
جمهــوری اســامی نهتنهــا 3هــزار میلیــارد تومــان را بــه بیتالمــال برگردانــد بلکــه هــزار
و دویســت میلیــارد بهعنــوان جریمــه هــم بــرای مــردم دریافــت کــردَ .مهآفریــد امیرخســروی
کــه اختــاس را انجــام داده بــود در 3خــرداد 1393اعــدام شــد .در هنــگام رســیدگی بــه
پرونــده مشــخص شــد رئیــس بانــک ملــی 3میلیــون دالر رشــوه گرفتــه کــه در آن زمــان از
کشــور خــارج شــده بــود و بــا وجــود درخواس ـتهای پیاپــی ایــران از کشــور کانــادا ،هنــوز
پلیــس کانــادا همــکاری نکــرده اســت.
73
یک ون شبهه
انــواع و اقســام تعریفهــا بــرای فســاد سیســتمی یــا سیســتماتیک آمــده؛ بــا تمــام ایــن
تعاریفــی کــه بــوده ،مــا در کتــاب فســاد سیســتماتیک بــه ایــن نتیجــه رســیدیم کــه فســاد
سیســتماتیک در مقابــل فســاد رشــوهپذیر اســت.
فســاد سیســتمی یــا سیســتماتیک کــه بعضیهــا ایــن دو را از هــم مجــزا میداننــد ،در
کشــور مــا نیســت امــا فســاد رشــوهپذیر در کشــور مــا وجــود دارد .تفــاوت ایــن دو فســاد ایــن
اســت کــه فســاد سیســتمی از سیاســت بــه اقتصــاد میرســد امــا فســاد رشــوهپذیر از اقتصــاد
بــه سیاســت میرســد .در فســاد سیســتمی ،قوانیــن شــما را بــه ســمت فســاد میبرنــد و
تولیدکننــده را فاســد میکننــد .در واقــع ســاختار و قانــون بــرای فســاد نوشتهشــده اســت
و فســاد را قانونــی میکنــد .ماننــد تعریــف شــغلی بــه نــام البیگــری در ســاختار آمریــکا
کــه افــرادی از شــرکتها پــول میگیرنــد تــا بتواننــد نمایندگانــی را بــا خــود همــراه کــرده و
بــه کنگــره بفرســتند تــا طرحهــای مدنظــر آنهــا را تصویــب کننــد .درحالــی کــه در فســاد
رشــوهپذیر قانــون بــه هیچوجــه فســاد را بــه رســمیت نمیشناســد و بــا آن مبــارزه میکنــد.
امــا افــرادی بــا پرداخــت رشــوه ،برخــی مجریــان قانــون را بــه ســرپیچی از قانــون وامیدارنــد.
74
یک ون شبهه
وقتــی یارانــه بــه کاال تعلــق میگیــرد ،آن فردی که پولدارتر اســت نســبت به مســتضعفین
بیشــتر میتوانــد خریــد کنــد و از ایــن یارانه اســتفاده کند.
متأســفانه بــه دلیــل نظــارت ضعیــف در ســالهای اخیــر ،برخــی از شــرکتها و افــراد،
بیدلیــل ،ارز 4200تومانــی دریافــت کــرده و بــا آن واردات بیرویــه غیــر اساســی انجــام
دادهانــد و یــا ارز دولتــی گرفتــه و در بــازار بــه ارز آزاد تبدیــل کردنــد و یــا بــه قاچــاق کاال روی
آوردنــد .حجــم پروندههــای فســاد و گــزارش انحــراف رانتهــا بیــش از 300تــا 400هــزار
میلیــارد تومــان گــزارش شــده اســت.
در ایــن زمینــه بیــش از 1248پرونــده تشــکیل شــده کــه بیــش از ۵۵۵نفــر در ارتبــاط
بــا ایــن پروندههــا دســتگیر شــدهاند و ارزش مالــی ایــن پروندههــا نیــز بیــش از 10میلیــارد
دالر اعــام شــده اســت.
75
یک ون شبهه
درواقــع بــا ایــن نــوع قیمتگــذاری ارزی ،دولــت در حــال پرداخــت یارانــه بــه کاالهــای
وارداتــی اســت و ایــن موضــوع باعــث میشــود کاالهــای وارداتــی در مقایســه بــا کاالهــای
نتــر تمــام شــود و نــه تنهــا تولیــد آن بــرای تولیدکننــده صرفــه ای
مشــابه تولیــد داخــل ،ارزا
ی شــود.
نــدارد بلکــه تمایــل مصــرف کننــده بــه ســمت آن نیــز بیشــتر مـ
دولــت بــه دلیــل کمبــود منابــع بــرای تأمیــن ارز ۴۲۰۰تومانــی مجبــور بــه اســتقراض و
اســتفاده از ذخایــر ارزی شــد کــه باعــث کســری بودجــه و تــورم گردیــد.
ا گــر کســی خــودش ابتکاری داشــته باشــد تا تحریمهــا را دور بزند ،چــون ارز وارداتیاش
بــا نــرخ ۴۲۰۰تومــان نیســت و بــا نــرخ بــازار آزاد بایــد واردات کنــد ،قــدرت رقابــت نــدارد و
ً
کامــا وارداتمــان زیــر نظــر ســایر کشــورها ماننــد آمریــکا خواهــد بــود.
حــدود ۲۴۰تــا ۲۵۰درصــد بــه طــور متوســط افزایــش قیمــت کاالهــای اساســی از
فروردیــن ۹۷تــا شــهریور ۱۴۰۰داشــتهایم ،درحالیکــه شــاخص قیمــت در ایــن مــدت کمتــر
از ۲۰۰درصــد رشــد داشــته اســت .حتــی کاالهایــی کــه ارز ۴۲۰۰تومانــی پرداخــت شــده،
بیــش از تــورم افزایــش پیــدا کــرده اســت.
از ســال 1960تــا ،2015در دنیــا 390بــار ارز ترجیحــی حــذف شــد .تمــام کشــورها و تمــام
دولتهــا مجبــور شــدند ارز ترجیحــی و ارز 2نرخــی را حــذف کننــد؛ یــا تــورم وحشــتنا ک
76
یک ون شبهه
َ
یعنــی ا َبرتــورم اتفــاق افتــاد یــا شــورش مردمــی اتفــاق افتــاد یــا بدهــی خارجــی بــه باالتریــن
حــد رســید .ایــن دولــت ،جــزء معــدود کشــورهای دنیــا و معــدود دولتهــای دنیــا اســت
َ
کــه اجــازه نــداد ایــن کشــور بــه ا َبرتــورم برســد ،اجــازه نــداد مجبــور شــویم بدهــی خارجــی
بــه بــار بیاوریــم ،زودتــر از آبرویــش مایــه گذاشــت ارز 2نرخــی را برداشــت .ایــن خدمــت
ایــن دولــت بــود حــاال ممکــن اســت پیرامــون چگونگـیاش انتقــادی وجــود داشــته باشــد.
اینکــه آیــا الزم بــود ایــن شــوک ایجــاد شــود یــا امــکان داشــت ایــن اتفــاق بــدون شــوک
1
بیفتــد بحــث مجزایــی اســت؛ امــا بــه اصــل الزم بــودن ایــن کار دقــت کنیــم.
1. https://eitaa.com/soada_ir/5852.
77