Tóm Tắt Lịch Sử Sổ Cái

Tài liệu tham khảo- Buổi 2- Blockchain và Tiền tệ - MIT Việt hóa: Dương Hiển Dũng
TÓM TẮT LỊCH SỬ VỀ SỔ CÁI
https://medium0.com/unraveling-the-ouroboros/a-brief-history-of-ledgers-
b6ab84a7ff41
Trước khi bắt đầu nghiên cứu về sổ cái phân tán, tôi đã thực hiện một số nghiên cứu
về lịch sử của sổ cái. Những gì tôi tìm thấy thực sự đặt blockchain trong quan điểm cá
nhân của tôi.
Bạn sẽ không bị trách khi nghĩ rằng “blockchain” và “bitcoin” chỉ là các meme công
nghệ như “deep learning”, “smart cities” và “the cloud”. Sự cuồng nhiệt đầu cơ tiền
điện tử thậm chí có thể khiến chúng giống như sản phẩm của lòng tham của con người
hơn là sự khéo léo. Trong bối cảnh lịch sử, blockchain chỉ đơn giản là một cách mới
để tạo sổ cái. Đây là lý do tại sao tôi nghĩ rằng nó sẽ có tác động lâu dài. Trong bài
viết này, tôi trình bày ba ví dụ nơi các công nghệ sổ cái mới thay đổi mạnh mẽ xã hội
và cố gắng chỉ ra lý do tại sao blockchain có thể làm được như vậy.
Viên hình ảnh (3.200 năm trước Công nguyên)

Hơn 5.000 năm trước, người Lưỡng Hà cổ đại bắt đầu ghi lại số lượng trên các viên
đất sét. Họ đã phân vùng mảnh thành các hàng và cột. Trong mỗi ô, họ vẽ một bức
tranh về loại mặt hàng và tạo các lỗ cho biết số lượng của nó. Mỗi loại mặt hàng có
biểu diễn bằng hình ảnh tiêu chuẩn riêng, làm cho ngôn ngữ sổ cái này trở thành dạng
chữ viết sớm nhất của con người mà chúng tôi phát hiện ra¹. Nó được gọi là “Proto-
cuneiform” vì sau này nó đã phát triển thành một ngôn ngữ viết hoàn chỉnh được gọi
là “Cuneiform”. Nói cách khác, người xưa đã phát minh ra Excel trước Word!
1
https://www.facebook.com/groups/blockchainandmoney/
Viên hình nêm proto, Uruk, khoảng 3100–2900 trước Công nguyên.
Những viên hình nêm Proto đầu tiên đến từ Uruk vào khoảng năm 3200–3000 trước
Công nguyên. Đồng thời, Uruk trở thành thành phố đầu tiên trên thế giới - nơi lần đầu
tiên hàng chục nghìn người đến định cư trong cùng một khu vực. Ý nghĩa cụ thể của
nhiều bức tranh vẫn còn là một bí ẩn. Điều tốt nhất chúng ta có thể làm là nghiên cứu
chúng và phỏng đoán hợp lý về chức năng và tầm quan trọng của chúng. Sáng kiến
Thư viện Kỹ thuật số Cuneiform (CDLI) có một cơ sở dữ liệu có thể tìm kiếm được
về những viên hấp dẫn này. Dưới đây là một số điều tôi thấy mà tôi cho là đặc biệt
đáng chú ý:
2
 W 05233, b: Phân phối các loại sản phẩm ngũ cốc để chào mừng lễ hội ngôi
sao buổi tối của nữ thần Inanna. HÌNH ẢNH, MÔ TẢ
 MSVO 3, 11: Tính toán lượng bột lúa mạch và mạch nha cần thiết để đáp ứng
một đơn hàng một số loại bia. Cho thấy mặt trái của các tính toán để đạt được
tổng yêu cầu của bữa ăn và mạch nha từ các số lượng khác nhau của mỗi loại
bia. HÌNH ẢNH, MÔ TẢ
 MSVO 3, 82: Hình trên. Mô tả hai phân bổ của lúa mạch. Mỗi lỗ đại diện cho
10 gur. Một gur tương đương với 300 lít¹, vì vậy tổng cộng mỗi lần phân bổ là
khoảng 6.000 lít. Mặt trước và mặt sau của nó có dấu ấn của một con dấu xi
lanh để chứng minh tính xác thực. HÌNH ẢNH, DÒNG NGHỆ THUẬT
 MSVO 3, 29: Mô tả 135.000 lít lúa mạch (sản xuất, cho mượn, cho mượn?)
Trong thời gian 37 tháng HÌNH ẢNH, MÔ TẢ
Và đây là danh sách sơ bộ các tính năng mà tôi thu được từ chúng:
 Mô tả bằng hình ảnh về mục đích của từng giao dịch / phân bổ và siêu dữ liệu
khác.
 Các phép tính tăng dần thành tổng phụ và sau đó là tổng để các phép tính có thể
được xác minh.
 Chữ ký của một quan chức để chỉ định người đã ủy quyền giao dịch.
 Phương tiện xác thực bằng con dấu xi lanh.
 Một hệ thống hẹn hò có thể chỉ định ngày tháng hoặc khoảng thời gian.
Quả là một thành tựu đáng kinh ngạc, nhưng chúng thực sự có ý nghĩa gì đối với sự
phát triển của nền văn minh? Khi xã hội ngày càng trở nên đông dân và phức tạp, hồ
sơ các sự kiện cũng vậy. Có thể ghi dữ liệu bên ngoài bộ nhớ của một người rõ ràng
sẽ làm cho mọi thứ hiệu quả hơn và ít bị lỗi hơn.
Tôi nghĩ rằng các máy tính bảng cũng giúp tạo điều kiện thuận lợi cho việc phân công
lao động. Để từ bỏ cuộc sống nông dân và tiếp nhận một nghề thành thị, bạn phải có
thể tin tưởng vào hệ thống nuôi sống bạn. Việc phát triển lòng tin có thể khó khăn
trong một cộng đồng lớn. Trong các cộng đồng nông dân nhỏ, bạn có thể kết nối với
3
đại gia đình như mạng xã hội của mình, nhưng ở một thành phố, bạn cần mức độ hợp
tác rộng rãi hơn. Viên hình nêm Proto cho phép các hợp đồng được viết ra để chúng
không bị tranh chấp sau này. Các con dấu xi lanh cung cấp một cơ chế tin cậy kỹ thuật
khiến chúng không thể bị bác bỏ. Có hồ sơ hành chính nói chung có thể làm cho hệ
thống có vẻ đáng tin cậy, có hệ thống và công bằng. Một khi niềm tin và sự ổn định đã
được thiết lập, mọi người có thể ổn định chuyên môn hóa mà không cần quan tâm đến
sự sống còn của họ.
Tất nhiên, chúng ta chỉ có thể suy đoán về mức độ thiết yếu của những chiếc máy tính
bảng này đối với sự bùng nổ dân số ở Uruk. Những gì chúng ta có thể nói là việc phát
minh ra sổ cái trùng với buổi bình minh của nền văn minh.
Hệ thống nhập liệu kép (1340 SCN)

Khoảng 700 năm trước, một phương pháp kế toán mới đã xuất hiện trong giới thương
nhân và những người cho vay tiền ở miền bắc nước Ý. Công nghệ sổ cái mới này cho
phép các mục của nó có mối quan hệ logic. Mỗi mục phải được nhập hai lần, một lần
dưới dạng Ghi Có và một lần dưới dạng Ghi Nợ. Theo một số học giả, sự lan rộng của
nó đã dẫn đến cái mà ngày nay chúng ta gọi là “chủ nghĩa tư bản”. Nhà kinh tế học
theo chủ nghĩa Marx, Werner Sombart là một trong những người đầu tiên tạo ra mối
liên hệ⁴:
Chính khái niệm vốn bắt nguồn từ cách nhìn nhận sự việc này; người ta có thể nói
rằng vốn, như một phạm trù, đã không tồn tại trước khi ghi sổ kép (kế toán).
Có thể dễ dàng hiểu tại sao anh ấy lại nghĩ như vậy - mục nhập kép về cơ bản là một
thuật toán tổ chức các giao dịch của một doanh nghiệp theo phương trình sau:
Tài sản = Nợ phải trả + Nguồn vốn
Trong đó “vốn” đo lường vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp. Sắp xếp lại phương trình
ta nhận được:
4
Vốn = Tài sản - Nợ phải trả
Rõ ràng chúng ta phải làm gì với tư cách là chủ sở hữu doanh nghiệp: Có được nhiều
tài sản hơn mà không tăng thêm nợ phải trả, tức là tối đa hóa vốn. Do đó, Sombart coi
kế toán kép là điều kiện cần thiết để chuyển đổi sang một xã hội dựa trên các công ty
tư nhân tối đa hóa vốn, tức là chủ nghĩa tư bản.
Hệ thống hoạt động bằng cách lấy danh sách các giao dịch từ sổ nhật ký của người
bán (sổ cái ghi một lần) và chuyển chúng sang sổ cái nhập kép. Mỗi mục đi vào hệ
thống ghi kép bằng cách thêm một khoản ghi có vào một tài khoản và một khoản ghi
nợ tương ứng trong một tài khoản khác. Đối với tôi, đó là một điều rất khó hình dung,
vì vậy đây là một ví dụ: bạn đã bán một chiếc áo sơ mi với giá 5 đô la mà ban đầu bạn
mua với giá 3⁵. Trong hệ thống nhập kép, bạn sẽ:
 Ghi có vào tài khoản hàng tồn kho của bạn (tài khoản tài sản) $ 3. Có, bởi vì
hàng tồn kho là một tài khoản tài sản được giảm xuống bằng cách ghi có. Ghi
có này sẽ loại bỏ chiếc áo sơ mi khỏi kho của bạn.
 Ghi nợ tài khoản “giá vốn hàng bán” (tài khoản vốn) $ 3. Ghi nợ, vì bạn đã
đánh mất một chiếc áo sơ mi và các khoản ghi nợ sẽ giảm trong tài khoản vốn.
 Ghi nợ tài khoản tiền mặt của bạn (tài khoản tài sản) $ 5. Nợ vì tiền mặt là một
tài khoản tài sản được tăng lên bằng cách ghi nợ.
 Ghi có vào tài khoản “doanh thu bán hàng” của bạn (tài khoản vốn) $ 5. Ghi có
vì doanh thu bán hàng là một tài khoản vốn được tăng lên bằng cách ghi có.
Có bốn mục vì hai điều xảy ra trong giao dịch này. Bạn bị mất chiếc áo sơ mi và bạn
kiếm được 5 đô la. Tổng hợp các mục nhập trên tài khoản vốn của chúng tôi (giá vốn
hàng bán và doanh thu thu được), chúng tôi có một khoản ghi có 5 đô la và một khoản
ghi nợ 3 đô la cho tổng nợ (tăng vốn) là 2 đô la.
Trong một hoạt động kinh doanh phức tạp, tiền và tài sản có thể ra vào những nơi
khác nhau vì những lý do khác nhau. Việc nhập mọi thứ hai lần cung cấp hai chế độ
5
xem của cùng một sự kiện ở các vị trí khác nhau. Bạn có thể xem xét tài khoản vốn
của mình và xem điều gì đang gây ra các khoản ghi nợ (mất vốn). Tương tự như vậy,
bạn có thể nhìn vào tài khoản tiền mặt của mình để xem dòng tiền của bạn đang hoạt
động như thế nào. Điều gì đó đang hút tiền mặt của bạn có thể đang ảnh hưởng đến
vốn của bạn hoặc có thể không, ví dụ như nếu bạn đang trả nợ (được ghi trong tài
khoản nợ phải trả). Sổ cái bút toán kép giúp bạn dễ dàng suy luận về những điều này.
Khi tính năng nhập kép trở nên phổ biến, nó đã mang lại cho các doanh nghiệp, nhà
đầu tư và người cho vay một ngôn ngữ chung. Báo cáo tài chính xuất phát từ hệ thống
bút toán kép, giống như bảng cân đối kế toán, đã trở thành một phương thức tiêu
chuẩn để các doanh nghiệp chứng minh mức độ tín nhiệm hoặc tiềm năng đầu tư của
họ. Điều này đã mở đường cho một tầng lớp nhà đầu tư, một đặc điểm thiết yếu của
chủ nghĩa tư bản, chuyên về phân tích của họ.
Một lần nữa, chúng ta không thể nói dứt khoát rằng việc bút toán kép đã gây ra chủ
nghĩa tư bản. Nhưng đối với tôi, có vẻ như khi hệ thống bút toán kép lan rộng ra khỏi
miền bắc nước Ý, thế giới phương Tây đã định hướng lại về mặt kinh tế theo hướng
theo đuổi lợi nhuận một cách hợp lý và có hệ thống.
Ngân hàng trung ương và tiền pháp định (fiat) - Các mục nhập sổ cái như tiền
(1931 sau Công nguyên)
Trước khi phát minh ra tiền fiat, các bút toán sổ cái luôn đo lường một số lượng của
một thứ hữu hình thuộc sở hữu hoặc nợ. Nợ phải trả trên sổ cái là tài sản của người
khác vì nó đại diện cho một số lượng thứ mà con nợ phải chuyển cho chủ nợ trong
tương lai. Vì vậy, làm thế nào bạn có thể làm cho một tài sản sổ cái có giá trị trừ khi
nó có thể đổi lấy một thứ gì đó có giá trị?
Câu trả lời nằm ở ý tưởng nền tảng về giá trị kinh tế. Mọi thứ có thể có giá trị vì hai lý
do:
6
 Chúng là, hoặc là một phương tiện để đạt được một lợi ích kinh tế (một cái gì
đó mà một cá nhân mong muốn).
 Chúng là một phương tiện để tránh một điều tồi tệ về kinh tế (một điều gì đó
không mong muốn đối với một cá nhân)
Quy đổi các mục sổ cái bằng vàng mang lại giá trị cho chúng vì lý do trước đây. Trích
dẫn sau đây của Adam Smith minh họa cách bạn có thể sử dụng lý do thứ hai để cung
cấp giá trị tiền giấy thông qua hệ thống thuế:
Một hoàng tử, người sẽ ban hành rằng một tỷ lệ thuế nhất định của mình phải
được trả bằng một loại tiền giấy nhất định, do đó có thể mang lại một giá trị nhất
định cho loại tiền giấy này; mặc dù thời hạn trả cuối cùng và sự trả hết hoàn toàn
phụ thuộc vào ý muốn của hoàng tử
- Adam Smith, Một cuộc điều tra về bản chất và nguyên nhân của sự giàu có của
các quốc gia
Nói cách khác, việc bắt bỏ tù là một thiệt hại về kinh tế. Các chính phủ có các nhà tù.
Chính phủ bỏ tù người dân vì không nộp thuế. Vì vậy, cách để các mục sổ cái trao đổi
giá trị là hiển nhiên: Bắt mọi người nộp thuế bằng cách chuyển các khoản Ghi có trên
sổ cái của họ cho bạn. Đề án này đã được hệ thống ngân hàng trung ương thực hiện và
thực hiện đại khái như sau:
1. Một ngân hàng được trao quyền pháp lý đặc biệt. Nó được gọi là ngân hàng
trung ương. Chính phủ của đất nước có tài khoản tại ngân hàng này.
2. Ngân hàng trung ương phát hành giấy bạc ngân hàng có thể mua lại bằng Ghi
có tại ngân hàng trung ương theo mệnh giá.
3. Ngân hàng trung ương không mua lại các khoản nợ của mình để làm gì.
4. Chính phủ chỉ chấp nhận thanh toán thuế bằng cách ghi có vào tài khoản của
mình tại ngân hàng trung ương (thường thông qua ngân hàng thương mại), hoặc
thanh toán bằng giấy bạc ngân hàng.
7
Với bốn điểm này, một công nghệ sổ cái mới đã đạt được. Các con số trên sổ cái của
ngân hàng trung ương có giá trị một cách kỳ diệu mặc dù bạn không thể đổi chúng để
lấy bất cứ thứ gì!
Lịch sử của Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) thể hiện điều trên khá độc đáo (Tôi đã
gắn nhãn sự thỏa mãn các tiêu chí ở trên):
Đạo luật Điều lệ Ngân hàng năm 1844 đã trao cho BoE một độc quyền rất hiệu quả
trong việc phát hành tiền giấy (1). Giấy bạc ngân hàng £1 có thể được BoE quy đổi
cho một Sovereign (một đồng tiền vàng) hoặc có thể được chuyển đổi thành một
khoản tiền gửi £ 1 (tín dụng ngân hàng) (2). Năm 1931, BoE ngừng quy đổi tiền giấy
và tiền gửi của họ bằng vàng (3). Giờ đây, tiền giấy chỉ có thể được đổi lấy tín dụng
và ngược lại. Tiền vàng đã và vẫn là tiền pháp định, nhưng chúng giao dịch với giá
cao hơn tiền giấy ngân hàng, vì vậy bạn sẽ thật ngu ngốc khi trả thuế bằng chúng. Tín
dụng ngân hàng BoE và bằng giấy bạc ngân hàng ủy nhiệm, hiện là những thứ duy
nhất bạn có thể dùng để trả thuế (4).
Dễ dàng nhận thấy công nghệ này được các chính phủ mong muốn như thế nào. Thật
vậy, mọi chính phủ trên trái đất đều tham gia vào một hệ thống ngân hàng trung ương
nào đó. Nguồn cung cấp tín dụng của ngân hàng trung ương nằm trong sự kiểm soát
của một số ít người do chính phủ bổ nhiệm. Mặt khác, vàng là một nguyên tố trong
bảng tuần hoàn được tìm thấy trên khắp thế giới. Nguồn cung cấp của nó hoàn toàn
nằm ngoài phạm vi chính trị. Sau khi giải phóng tiền giấy khỏi vàng, ngân hàng trung
ương có thể sử dụng vàng của mình như bất kỳ tài sản nào khác. Quan trọng hơn,
ngân hàng trung ương có thể mua các tài sản mới vô cùng lớn bằng cách giao dịch
chúng để lấy tín dụng mà ngân hàng trung ương đã tạo ra bằng một mục nhập sổ cái
không thể thay đổi được. Thông thường, quyền lực này được sử dụng để mua hoặc
bán nợ chính phủ nhằm mở rộng hoặc ký hợp đồng cung tiền phù hợp với dữ liệu kinh
tế và các lý thuyết kinh tế mà các chủ ngân hàng trung ương nắm giữ.
8
Hệ thống ngân hàng trung ương tạo ra các con số trên sổ cái, không phải hàng hóa,
tiền của nhân loại. Hầu hết mọi người dành phần lớn cuộc đời của họ để làm việc để
được trả lương. Bây giờ, điều này cụ thể có nghĩa là nhận được sự gia tăng số lượng
trong tài khoản ngân hàng của bạn hoặc nhận được giấy bạc ngân hàng trung ương.
Ngân hàng trung ương đã tạo ra một sự thay đổi cơ bản nhưng tinh tế trong trạng thái
con người. Động lực ban đầu của nhân loại để thu thập của cải đã được chuyển hướng
từ hàng hóa thực sang các con số trên sổ cái trên cơ sở dữ liệu giấy và điện tử.
Sổ cái phân tán (2009 sau Công nguyên)

Hơn 10 năm trước, một người ẩn danh có tên là “Satoshi Nakamoto” đã phát hành
một bài báo có tên “Bitcoin: Hệ thống tiền mặt điện tử ngang hàng”. Cốt lõi của nó là
một công nghệ sổ cái mới được gọi là “blockchain”. Blockchain chạy trên một mạng
ngang hàng phi tập trung, nơi tất cả những người tham gia đi đến sự đồng thuận về
trạng thái của sổ cái. Đó là sổ cái đầu tiên không phải là công cụ của bất kỳ cá nhân,
nhóm hay chính phủ cụ thể nào. Bitcoin là một sổ cái công khai phi tập trung cho toàn
thế giới.
Nhưng một sổ cái công khai của cái gì? Cũng giống như trong hệ thống ngân hàng
trung ương, số mục nhập sổ cái (bitcoin), chính là tiền. Giống như tín dụng ngân hàng
trung ương, Bitcoin không thể đổi lấy bất kỳ thứ gì, nhưng không giống như tín dụng
ngân hàng trung ương, bạn không thể trả thuế bằng nó. Blockchain chỉ là một sổ cái
công khai vì mục đích có một sổ cái công khai. Thật kỳ lạ, mọi người quyết định rằng
việc sở hữu các mục trên sổ cái này là đáng giá.
Một lý thuyết đầy đủ về lý do tại sao mọi người sẵn sàng từ bỏ số tiền ngân hàng khó
kiếm được của họ cho số bitcoin nằm ngoài phạm vi của bài viết này. Tôi sẽ thử và
giải thích điều đó vào lần khác. Như một điểm khởi đầu, đây là một số tài sản được
phân phối sổ cái công khai có sổ cái ngân hàng trung ương không:
9
 Không được phép: Không giống như sổ cái của ngân hàng trung ương hoặc
ngân hàng thương mại, bạn không cần bất kỳ ai cho phép để sở hữu một mục
nhập. Điều này đặc biệt liên quan đến hàng tỷ người không có quyền truy cập
vào các hệ thống tài chính điện tử đáng tin cậy. IOHK, công ty đứng sau
Ouroboros, đang thành lập văn phòng tại Ghana, Ethiopia và Kenya vào năm
2018 vì lý do này⁶.
 Không có cơ quan trung tâm: Hoạt động của giao thức là thứ duy nhất quyết
định trạng thái tiếp theo của hệ thống. Nếu bạn tin tưởng giao thức thì bạn có
thể tin tưởng hệ thống. Điều này cũng có nghĩa là không có cách nào để tạo tiền
mới trên sổ cái trừ khi giao thức xác định cách để thực hiện điều đó.
 Thực thi hợp đồng: Chuỗi khối có thể được mở rộng bằng một ngôn ngữ lập
trình. Các hợp đồng phức tạp có thể được viết bằng ngôn ngữ và được thực thi
công khai trên blockchain.
 Công khai: Bạn có thể chứng minh mình sở hữu thứ gì đó hoặc đã làm điều gì
đó công khai bằng cách sử dụng mật mã miễn là nó có thể được đại diện trên
blockchain.
 Ẩn danh tùy chọn: Bạn có thể sở hữu một mục nhập mà không cần tiết lộ danh
tính cá nhân của mình.
Bản thân các thuộc tính này không có nghĩa là bitcoin hoặc các loại tiền điện tử khác
phải có giá trị trao đổi. Nhưng nếu bằng cách nào đó chúng ta có thể giả định rằng
một ngày nào đó chúng có thể có giá trị ổn định đáng tin cậy, thì sẽ dễ dàng nhận thấy
tiềm năng của những sổ cái này để biến đổi nền văn minh.
Tương lai
Mỗi công nghệ sổ cái ở trên có lẽ có vẻ lành tính vào thời điểm chúng được phát minh
và phát triển sơ khai. Chỉ khi nhìn lại, sau khi logic của chúng đã có nhiều năm thấm
nhuần trong xã hội, chúng ta mới có thể thấy được tầm quan trọng của chúng.
Công nghệ sổ cái phân tán vẫn còn trong giai đoạn sơ khai. Nó đã giành được vị trí
của mình trong lịch sử sổ cái. Giống như các phát minh sổ cái khác, nó có thể đóng
một vai trò quan trọng trong sự phát triển của xã hội tương lai của chúng ta.
10
Ghi chú:
1. Có những trường hợp xưa hơn về việc con người cào các ký hiệu vào mọi thứ
nhưng việc sử dụng ngôn ngữ viết thực sự hữu ích trước đó chưa được xác
nhận.
2. http://cdli.ox.ac.uk/wiki/doku.php?id=old_babylonian_scripal_schools, “Cầu
nối giữa đơn vị thể tích và công suất: 1 sar-volume tương đương với 60 gur
(khoảng 18 m3 hoặc 18 000 lít)” .
3. http://ianmorris.org/docs/social-development.pdf, xem [9.2] Ước tính về quy
mô thành phố phía Tây
4. https://web.archive.org/web/20110722064638/http://www.dse.unive.it/summer
school/course2007/accounting%20and%20rationality.pdf, Sombart’s được
trích dẫn trên trang 33.
5. Tôi lấy ví dụ này từ video này: https://youtu.be/VxPVM8CRtEM
6. Được đề cập trong video này https://youtu.be/D_QLfnucgh0?t=52m15s
11

Tóm Tắt Lịch Sử Sổ Cái

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tóm Tắt Lịch Sử Sổ Cái

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Tài liệu tham khảo- Buổi 2- Blockchain và Tiền tệ - MIT Việt hóa: Dương Hiển Dũng

TÓM TẮT LỊCH SỬ VỀ SỔ CÁI

Viên hình ảnh (3.200 năm trước Công nguyên)

Hệ thống nhập liệu kép (1340 SCN)

Tài sản = Nợ phải trả + Nguồn vốn

Vốn = Tài sản - Nợ phải trả

Sổ cái phân tán (2009 sau Công nguyên)

You might also like