Pagsulat NG Filipino Sa Piling Larang

You might also like

Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 7

----------Akademikong Pagsulat------------ AKADEMIKON

MASINING
NA
G PAGSULAT
- ito ay isang masinop at sistematikong pagsulat PAGSULAT
ukol sa isang karanasang panlipunan na maaaring Ang madla ay
naka-pokus para Hindi limitado
maging batayan ng marami pang pag-aaral na
MAMBABASA sa isang ang maaaring
magagamit sa ikatataguyod. spesipikong bumasa nito
larangan
- ito ay isinasagawa sa isang akademikong
Maaaring
institusyon kung saan kinakailangan ang mataas na antas maging
ng kasanayan sa pagsulat. Pormal at may
MGA impormal ang
sinusudan na
SALITANG mga salita at
- layunin nito na magbigay ng makabuluhang spesipikong
GINAGAMIT pwede rin
impormasyon sa halip na manlibang lamang. bokabularyo
gamitan ng
babal
Mga Institusyon sa Paggawa ng Akademikong Sistematiko, Maaaring
Pagsulat obhetibo at gamitan ng
ESTILO NG
direktibo sa literary
A. Silid-Aralan PAGSULAT
pagpapahayag ng language at
impormasyon ito’y subhetibo
B. Silid-Aklatan Ang manunulat
Kahit sino ang
nito ay ang mga
C. Study Hub/Coffee Shop MANUNULAT maaaring
dalubhasang tao
sumulat
sa isang larangan
D. Tahanan

E. Ilang Opisina na Pwedeng Pagkunan ng Datos - Ang pagbuo ng akademikong sulatin ay nakadepende
Katangian ng Akademikong Pagsulat sa kritikal na pagbasa ng isang indibidwal.

 Mas nangangilangan ng mahigpit na tuntunin sa - Ang katangian ng isang akademikong manunulat ay


pagbuo ng sulatin. may kakayahang mangalap ng mahahalagang datos,
mag-organisa ng mga ideya, lohikal mag-isip, mahusay
 Mayroon itong isang paksa na may magsuri, marunong magpahalaga sa orihinalidad ng
magkakaugnay na mensahe. gawa at may inobasyon at kakayahang gumawa ng
sintesis.
 Maayos na inihahanay ang mga pangungusap,
talata at seksyon upang maging malinaw ang Katangian ng Akademikong Pagsulat
pagkakabuo ng mga ideya at paliwanag ng mga
ito. A. Pormal

 Gumagamit ng piling-piling salita at - Ang mga ganitong uri ng sulatin ay pormal at


isanasaalang-alang ang target na mambabasa. hindi ginagamitan ng mga impormal o balbal na
pananalita.
 Mahigpit sa paggamit ng tamang bantas at
baybay ng salita.

 Karaniwang estraktura:

o Simula- karaniwang nilalaman ng B. Obhetibo


introduksyon. - ang layunin ng akademikong pagsulat ay
pataasin ang antas ng kaalaman ng mga mag-aaral sa
o Gitna- nilalaman ng mga paliwanag.
pagbasa at pagsulat sa iba’t ibang disiplina o larang.
o Wakas- nilalaman ng resolusyon,
kongklusyon at rekomendasyon.
- binibigyang diin ang mga impormasyong  Napahahalagahan at naiingatan ang mga
gustong ibigay at ang argumento sa mga ideya na nagawang sulatin sa pamamagitan ng paggawa
sumusuporta sa paksa. ng portfolio.

C. May Paninindigan -------------Proseso sa Pagsulat-------------


- ang nilalaman nito ay pag-aaral o mahalagang - ang pagsulat ay umiinog sa mga paksa, tema o
impormasyon na dapat idinudulog at dinedepensahan, mga tanong na bibigyang kasagutan ng manunulat sa
ipinapaliwanag at binibigyang-katwiran ang kanyang sulatin depende sa kanyang kaligiran, interes at
mahahalagang layunin at ilahad ang kahalagahan ng pananaw.
pag-aaral.
- ito ay sa kadahilanang ginagamit ng tao ang
D. May Pananagutan kanyang sariling kaalaman at karanasan upang
maunawaan ang mga bagay sa kanyang paligid at
- mahalagang matutuhan ang pagkilala sa mga
maipaliwanag ito sa iba.
sangguniang pinaghanguan ng mga impormasyon.
- ang pagsulat din ay isang continuum process
E. May Kalinawan
ng mga gawain sa pagitan ng mekanikal o pormal na
- dapat na maging malinaw ang pagsulat ng mga aspekto ng pagsulat bilang masalimuot na gawain
impormasyon at ang pagpapahayag sa pagsulat ay sapagkat nangangailangan ng kasanaya.
direktibo at sistematiko.
A. Bago Sumulat
Layunin sa Pagsasanay sa Akademikong Pagsulat
- dumaraan muna sa brainstorming.
 Makapagsagawa ng wastong pangangalap ng
- malayang mag-isip at magtala ng kaalaaman at
mga impormasyon at malikhaing pagsasagawa
karanasan ng may kinalaman sa paksa.
ng ulat.
- dito din nangangalap ng impormasyon sa
 Nagagamit ang mga kasanayan sa pagbasa sa
pamamagitan ng pagtatanong o pagsasaliksik ukol sa
pagsusuri ng iba’t ibang uri ng teksto na
paksang gagawin.
magagamit sa mga gawain ng akademikong
pagsulat - dito rin mapapagpasiyahan kung ano ang
susulatin ng mag-aaral, ano ang layunin sa pagsulat,
 Natatalakay ang paksa ng mga naisagawang
estilo at pormat na kanyang gagamitin.
pag-aaral ayon sa pananaw ng may-akda
kasabay rin ang pag-unawa ng mag-aaral bilang B. Habang Sumusulat
mambabasa.
- sa bahaging ito, naisusulat ang unang burador
 Nakapagsusuri at nakakabuo ng wastong na ihaharap ng manunulat sa isang maliit na grupo upang
konsepto mula sa tinatalakay na paksa ng mga magkaroon ng interaksiyon kung saan tatalakayin ang
naisagawang pag-aaral. mga mungkahing pagbabago o mga puna.
 Malinang ang kasanayan ng mga mag-aaral para - sa puntong ito hindi rin matatawaran ang
makasulat ng iba’t ibang anyo ng akademikong halaga ng ibang taong makakabasa ng sulatin sa
sulatin. manunulat dahil mayroon silang makikita na kadalasan
na kinulang sa pagpapaliwanag o pagsasaayos sapagkat
 Matukoy na ang akademikong pagsuat ay isang
nakasanayan o alam na nung manunulat ang aralin na
kurso na lumilinang sa pagiging inobatibo ng
iyon para sa kanya.
mag-aaral sa pagkakaroon ng mataas na
pagkilala sa edukasyon. C. Pagkatapos Sumulat

- dumaraan ang sulatin sa rebisyon.


- sa puntong ito, ginagawa ang mga pagbabago Gamit ng Bionote
sa pamamagitan ng pagdaragdag, pagkakaltas at
paglilipat-lipat ng mga salita, pangungusap o talata.  Bilang personal file upang may lingunin.

- dito na din pagtutuonan ang mekaniks ng  Ginagamit din ito ng mga susing tagapag-salita
sulatin tulad ng baybay, bantas at gramatika. upang mabigyan ng ideya ang mga tagapakinig
ukol sa kakayahan ng susing tagapag-salita.
Bahagi ng Teksto
 Sa paglalathala ng mga journal, magazine,
A. Panimula antolohiya at iba pang publikasyon na
nangangailangan ng pagpapakilala ng
- ang bahaging ito ay nararapat na maging manunulat.
kawili-wili upang mahikayat sa simula pa lamang ang
mambabasa at maenganyong tapusin ito.  Pagpapakilala para sa pag-aplay sa kolehiya at
sa trabaho.
B. Katawan
Bionote vs Biograpiya vs Talambuhay vs Kasaysayan
- sa pagsulat ng bahaging ito, matatagpuan ang
wastong paglalahad ng mga detalye at kaisipang nais Bionote Biograpiya
ipahayag sa akda. Maikling salaysay ng isang Mahabang salaysay ng
buhay ng tao isang buhay ng tao
- mahalagang magkaroon ng ugnayan at Direkta sa impormasyon at
Ginagamit ng mga
kaisahan ang mga kaisipang ipinapahayag upang hindi bawal gumamit ng
masining na salita
mailto ang mambabasa dahil ito ang pinakamalakng masining na salita
bahagi ng teksto. Isang talata Maraming talata

Tatlong Hakbang sa Paggawa ng Katawan


Bionote Talambuhay
1. Pagpili ng Organisasyon Tala ng buhay simula
Simula kapanganakan
kapanganakan hanngang
hanggang sa kasalukuyan
2. Pagbabalangkas ng Nilalaman kamatayan
Siniksik ang mga
Detalyadong isinasalaysay
3. Paghahanda sa Transisyon ng Talataan impormasyon at itinampok
ang mga impormasyon
din lamang ang mga
hinggil sa buhay ng isang
highlights ng kabuoan ng
tao
pagkakakilanlan

C. Wakas Kasaysayan Talambuhay


Isinulat mismo ng
- dito maaaring magbigy ng buod sa paksang Ibang buhay ang isinulat
tagapagsulat ang kanyang
tinalakay ang manunulat o mag-iwan ng isang ng tagapagsulat
buhay.
makabuluhang pag-iisip at repleksiyon.

----------------------Bionote--------------------- Mga Dapat Tandaan sa Pagsulat ng Bionote

- Bio (Griyego) = buhay, Note (Ingles) = dapat  Dapat na maikli lamang ang nilalaman.
tandaan, Graphia (Griyego) = tala
 Palaging ginagamit ang ikatlong panauhan sa
- ito ay isang maikling talang pagkakakilanlan sa pagtukoy ng taong inilalahad inilalarawan sa
pinakamahalagang katangian ng isang tao batay sa bionote.
kanyang mga nagawa,
 Dapat kinikilala ang mambabasa na tutuonan sa
- nanggaling sa biograpiya na kung saan ito ay pagsulat ng bionote.
ang mahabnag salaysay ng buhay ng isang tao.
 Binibigyang-diin ang pinakamahalagang 2. Talumpating Hindi Maisusulat
impormasyon. Mahalagang gamitin ang pyramid
style sa pagsulat ng bionote upang maging - sa oras na malaman mo na ang punto o isyung
gabay sa pagsulat – mula sa mga natamong kailangang nigyan ng talumpati, linawan ang pag-iisip,
karangalan hanggang sa maliit na detalye ng huwag masyadong magbanggit ng maliliit na detalye
buhay. bagkus ay lagumin ang nasa isip, mahalagang magsalita
nang may kabagalan upang maunawaan ng mga
 Bigyang-halaga lamang ang mga angkop na nakikinig ang iyong sinasabi at makakapag-isip ka rin sa
kasanayan o katangian sa pagpapakilala ng proseso at sumagot nang tuwid dahil maaaring ang
panauhin. pagsagot ay may oras lamang.

 Dapat maging tapat sa paglalahad ng sulating B. Pagpapanatili ng Kawilihan ng Tagapakinig


impormasyon.
- tiyaking hindi mawawala ang kawilihan o
--------------------Talumpati-------------------- interes ng mga tagapakinig sa iyong talumpati kung
kaya’t mag-isip ng mga tektik sa pagsulat pa lamang o
- isang sining ng pagsasalita na maaaring paghahanda sa pagbigkas nito.
nanghihikayat, nangangatwiran o tmatalakay ng isang
paksa para sa mga tagapakinig. - pukawin ang diwa sa paggamit ng
matatalinhagang pananalita at mga tayutay.
- masusukat sa sining na ito ang katatasan, husay
ar dunong ng mananalumpati sa paggamit ng wika at C. Pagpapanatili ng Kasukdulan
katatagan ng kanyang paninindigan.
- dapat maihatid ng mananalumpati ang kanyang
- ang isang mahusay na talumpati ay dapat tagapakinig sa pinakamatinding emosyon, batay sa
nakakpagbigay-impormasyon, nakakapagpaunawa, kanyang paksa, na siyang pinakamahalagang mensahe
nakakapagturo at nakakahikayat ng mga konsepto at ng talumpati.
paninindigan sa mga manonood at tagapakinig.
D. Pagbibigay ng Kongklusyn sa Tagapakinig
Gabay sa Pagsulat ng Talumpati
- ito ang huling bahagi ng pagsulat ng talumpati
 Isaalang-alang ang uri ng wikang dapat mong o pagbigkas nito.
gamitin na kaaya-aya sa mga tagapakinig.
- sa pamamagitan ng pagbubuod sa
 Gumawa ng balangkas na dapat sundin sa mahahalagang puntong tinalakay sa talumpati,
isusulat na talumpati. magagawa mong mag-iwan ng mahalagang mensahe o
diwa sa mga tagapakinig sa iyong pagtatapos.
 Iayon ang mga salita, tayutay, kasabihan o
salawikaing gagamitin sa pagpapahayag ng mga Iba’t Ibang Uri ng Talumpati Ayon sa Paghahanda
ideya sa talumpati.
A. Impromptu
Mga Dapat Isaalang-alang sa Pagtatalumpati
- ito ang uri ng talumpati na biglaan at walang
A. Paghahanda ganap na paghahanda.

1. Talumpating Maisusulat Pa B. Extempore

- ihanda ang iyong sarili na makapag-isip nang - binibigyan ng maikling oras ang isang
mabuti sa paksa ng talumpating iyong isusulat. mananalumpati para maghanda para sa kanyang
talumpati.
- palaging isipin na mahalagang mapukaw ang
interes ng mga makikinig o manonood sa talumpati at C. Isinaulong Talumpati
maunawaan ila ang punto ng pagbigkas.
- ang uri na ito ay isinusulat muna at pagkatapos - ito ay naglalaman ng malaking bahagi ng
ay isinasaulo ng mananalumpati. salaysay, obserbasyon , realisasyon at natutuhan.

D. Pagbasa ng Papel sa Kumperensiya - ipinaliliwanag din dito kung anong mga bagay
ang nais ng mga manunulat na baguhin sa
- isinusulat ng mananalumpati ang kanyang karanasan,kapaligiran o sistema.
talumpati at pagtapos ay kanya niya itong babasahin.
C. Kongklusyon
-----------Replektibong Sanaysay-----------
- dapat mag-iwan ng isang kakintalan sa
- ang replektibong sanaysay au pumapaksa sa mambabasa.
mga pangkaraniwang isyu, pangyayari o karanasan na
hindi na nangangailangan pa ng mahabang pag-aaral. - dito na mailalabas ng manunulat ang punto at
kahalagahan ng isinasalaysay niyang pangyayari o isyu
- may kalayaan ang pagtalakay sa mga puntong at mga pananaw niya rito.
nilalaman nito na karaniwan ay mula sa karanasan ng
manunulat o pangyayaring kanyang nasaksihan. - dito na rin masasabi kung ano ang ambag ng
kanyang naisulat sa pagpapabuti ng katauhan at
- inaasahan na ang mambabasa ay nagsusuri din kaalaman para sa lahat.
at humuhusga sa halaga, sa halaga, bigat at katotohanan
ng paksang inilalatag ng manunlat sa piyesa. Sanaysay- ay anyo ng pagsasalaysay na mas maikli
kompara sa ibang anyo tulad ng maikling kwento at
Katangian ng Replektibong Sanaysay nobela.

 Batay sa Sariling Karanasan/May Katotohanan -----------------Posisyon Papel----------------


 Maiksi - isang sanaysay na naglalahad ng opinyon na
naninindigan hinggil sa isang mahalagang isyu
 Gumagamit ng Unang Panauhan
patungkol sa batas, akademiya, politika at iba pang mga
 May Ebidensya larangan.

 Hindi Patula ang Estraktura - layunin nito na mahikayat ang mga mambabasa
na magkaroon ng kamulatan sa argumentong inihain sa
 Pormal kanila.
Mga Bahago ng Replektibong Sanaysay - ito ay isinusulat sa pinakasimple at detalyadong
format.
A. Panimula
Mga Pinaggagamitan ng Posisyong Papel
- ang paniula ay sinisimulan sa pagpapakilala o
pagpapaliwanag ng paksa o gawain. A. Pampolitikong Kampanya
- maaaring ipahayag nang tuwiran o di tuwiran B. Mga Organisasyon ng Gobyerno
ang pangunahing paksa.
C. Sa Mundo ng diplomasya
- ang mahalaga ay mabigyang-panimula ang
mahalagang bahagi ng buhay na pupukaw sa interes ng D. Mga Hakbang na Naglalayong Baguhin ang mga
mambabasa. Pagpapahalaga ng Komunidad at Organizational
Branding
B. Katawan
Mga Dapat Isaalang-Alang sa Pagsulat ng Posisyon
- katulad ng maikling kuwento, sa bahaging ito Papel
ay binibigyang-halaga ang maigting na damdamin sa
pangyayari. A. Pagpili ng Paksa Batay sa Interes
- pumiili ng paksa ayon sa iyong interes upang  Itala ang mga posibleng kasalungat na pananaw
mapadali ang pagpapatibay ng iyong paninindigan o ng iyong posisyon.
posisyon.
 Ipakita rin ang mga sumusuportang punto ng
- upang hindi mawalan ng gana o interes sa mga kasalungat na pananaw ng iyong posisyon.
paggawa at mas malawak ang nagagawang pananaliksik.
 Pangatwiranang pinakamahsay at nakatatayo pa
rin ang iyonh posisyon sa kabila ng mga inilahad
na mga kontra-argumento.
B. Magsagawa ng Paunang Pananaliksik
 Ibuod ang iyong argumento at muling igiit ang
- ang paunang pananaliksik ay ginagawa upang iyong posisyon.
matukoy kung ang katibayan ay magagamit upang
suportahan ang iyong paninindigan. ------------Panukalang Proyekto-------------
- mga mapagkakatiwalaang web site: - ay karaniwang gawainng mga taong
educational site (.edu) at ,ga institusyong akademiko nanunungkulan sa gobyerno o pribadong kompanya na
(.gov). naghahain ng bagong programa na may layuning
magbigay ng dagdag na kita, trabaho, kaayusan sa
C. Hamunin ang Iyong Sariling Paksa
komunidad atbp.
- kailangan alamin at unawain ang kabaligtarang
- mahalaga na maging makatotohanan ang
pananaw bukod pa sa nalalman mo tungkol sa iyong
panukalang proyekto dahil kung ang panustos mo ay
paksa upang mapagtibay ang iyong kaalaman at
hindi umaayon sa kinakailangang salaping igugol para sa
paninindigan sa iyong isusulat na posisyon papel.
proyekto ay hindi ito maaaring payagan o sang-ayunan.
- dapat din harapin ang mga hamon na ito para
- naisasagawa iito sa pamamagitan ng direktang
mabigyan ito ng kontra-argumento upang mas mapatibay
pagdedetalye ng mga kinakailangang bagay sa proyekto
ang iyong pananaw.
at direkta ring paliwanag sa proseso ng pagsasagawa ng
D. Magpatuloy Upang Mangolekta ng proyekto.
Sumusuportang Katibayan
Mga Bahagi ng Panukalang Proyekto
- patuloy na maghanap ng mapagkukunang
A. Panimula
datos.
- dito inilalahad ang mga rasyonal o ang mga
- maaaring maging sa opinyon ng isang
suliranin, layunin o motibasyon.
dalubhasa o eksperto sa paksa o isang personal na
karanasan na mula sa isang kaibigan o miyembro ng B. Katawan
pamilya, salaysay ng ibang tao at iba pa na maaaring
makaantig sa damdamin ng mambabasa. - dito inilalagay ang detalye ng mga kailangang
gawin at ang inimumungkahing badyet para sa mga ito.
E. Lumikha ng Balangkas
C. Kongklusyon
- upang matukoy ang magiging daloy ng iyong
posisyong papel. - dito inilalahad ang mga benepisyong maaaring
idulot ng proyekto.
Halimbawa Kung Paano Babalangakasin ang Isang
Posisyong Papel - maaari din na maging bahagi dito ang
rekomendasyon na maibibigay para sa mga sumusunod
 Ipakilala ang iyong paksa gamit ang maikling pang proyekto.
paglalahad ng pangkaligirang impormasyon at
gumawa ng pahayg ng tesis na iginigiit ang Mga Espesipikong Laman ng Panukalang Proyekto
iyong posisyon.
A. Pamagat

- dapat na malinaw at maikli.

B. Proponent ng Proyekto

- tumutukoy sa tao o organisasyong


nagmumungkahi ng proyekto.

C. Kategorya ng Proyekto

- nalalaman dito kung ang proyekto ba ay


seminarm kumperensiya, palihan, pnanaliksik,
patimpalak, konsiyerto o outreach program atbp.

D. Petsa

- kung kailan ipadadala ang proposal at ano ang


inaasahang haba ng panahon upang maisakatuparan ang
proyekto.

E. Rasyonal

- ilalahad dito ang mga pangangailangan sa


pagsasakatuparan ng proyekto at kung ano ang
kahalagaan nito.

F. Deskripsyon ng Proyekto

- isusulat dito ang panlahay at tiyak na layunin.

- nakadetalye dito ang mga pinaplanong paraan


upang maisagawa ang proyekto at ang inaasahang haba
ng panahon.

G. Badyet

- itatala rito ang detalye ang lahat ng inaasahang


gastusin sa pagkompleto ng proyekto.

H. Pakinabang

- nakatala dito ang pakinabang ng proyekto sa


mga direktang maaapektuhan nito sa ahensiya o
indibidwqal na tumulong upang maisagawa ang
proyekto.

You might also like