VI.

15 Giả sử người tiêu dùng có hàm lợi nhuận U = 12xy + 8x ( x ≥ 0 , y ≥0 ) trên hai
loại hàng hoá X, Y ( x,y là lượng hàng hoá X,Y tương ứng). Đơn giá của từng loại
hàng hoá là p1= 4USD, p2= 9 USD. Giả sử người tiêu dùng muốn thụ hưởng mức
lợi ích cố định là U0= 10800. Hãy chọn túi hàng để tôis ưu hoá chi phí và xác định
lượng cầu Hick tương ứng.
Giải
Với mỗi túi hàng (x,y), chi phí tiêu dùng là C = 4x + 9y, x≥ 0 , y ≥ 0. Vấn đề kinh tế
trở thành bài toán cực tiểu điều kiện sau: tìm (x,y) để C = 4x + 9y cực tiểu với điều
kiện U(x,y) = 12xy + 8x = 10800, x ≥ 0 , y ≥0 .
Giải bài toán này bằng phương pháp Lagrance, ta có:
⇔
 Điều kiện 12xy + 8x = 10800 12 xy+ 8 x−10800=0
Hàm điều kiện φ=12 xy + 8 x −10800
 Hàm Lagrange: L=4 x +9 y + λ(12 xy +8 x−10800)
 Các đạo hàm riêng của L và φ
L’x = 4 + 12λy + 8λ, L’y = 9 +12λ; x≥ 0 , y ≥ 0
L’’xx = L’’yy= 0, L’’xy = 12λ; x ≥ 0 , y ≥0
φ ' x =12 y +8 , φ ' y =12 x ; x ≥ 0 , y ≥ 0.

 Ta tìm điểm dừng:

{ { {
x=45
L' x =0 ⇔ 4+12 λ y +8 λ=0 ⇔ 58
y=
L ' y =0 9+12 λ x=0 3
φ(x , y) =0 12 xy +8 x−10800=0 −1
λ=
60

58
Như vậy là chỉ có duy nhất một điểm dừng M(45, 3 ) ứng với nhân tử
−1
Langrange duy nhất λ= 60
58 −1
 Kiểm tra điều kiện cực trị tại điểm M(45, 3 ) và λ= 60 , ta có
L’’xx=L’’yy=0, L’’xy = -0,2, φ ' x =240 , φ ' y =540

| || |
L ' ' xx L ' ' xy φ ' x 0 −0,2 240
H= L ' ' xy L ' ' yy φ ' y −0,2 0 540 =−51840
=
φ 'x φ 'y 0 240 540 0
58
 Do đó M(45, 3 ) là điểm cực tiểu với điều kiện Cmin= 354 USD
 Kết luận vấn đề kinh tế: Để chi phí tối thiểu, lượng cầu Hick tương ứng là
58
x=45, y= 3 , lúc đó chi phí C = 354 USD nhỏ nhất.

VI.16 Giả sử người tiêu dùng có hàm lợi nhuận U = xy + 2y ( x ≥ 0 , y ≥0 ) trên hai
loại hàng hoá X, Y ( x,y là lượng hàng hoá X,Y tương ứng). Đơn giá của từng loại
hàng hoá là p1= 18USD, p2= 8 USD. Giả sử người tiêu dùng muốn thụ hưởng mức
lợi ích cố định là U0= 1800. Hãy chọn túi hàng để tối ưu hoá chi phí và xác định
lượng cầu Hick tương ứng.
Giải
Với mỗi túi hàng (x,y), chi phí tiêu dùng là C = 18x + 8y, x≥ 0 , y ≥ 0. Vấn đề kinh tế
trở thành bài toán cực tiểu điều kiện sau: tìm (x,y) để C = 18x + 8y cực tiểu với
điều kiện U(x,y) = xy + 2y = 1800, x ≥ 0 , y ≥0 .
Giải bài toán này bằng phương pháp Lagrance, ta có:
⇔
 Điều kiện U(x,y) = xy + 2y = 1800 xy +2 y−1800=0
Hàm điều kiện φ=xy +2 y−1800
 Hàm Lagrange: L=18 x +8 y + λ( xy + 2 y−1800)
 Các đạo hàm riêng của L và φ
L’x = 18 + λy , L’y = 8 + λx + 2λ; x≥ 0 , y ≥ 0
L’’xx = L’’yy= 0, L’’xy = λ; x ≥ 0 , y ≥0
φ ' x = y , φ ' y =x+ 2; x ≥ 0 , y ≥0 .

 Ta tìm điểm dừng:

{ { {
L' x =0 ⇔ x=−2+20 √ 2
18+ λ y =0 ⇔
y=45 √ 2
L ' y =0 8+ λ x +2 λ=0
− √2
φ(x , y) =0 xy+ 2 y−1800=0 λ=
5

Như vậy là chỉ có duy nhất một điểm dừng M(−2+20 √ 2, 45 √2) ứng với nhân
tử Langrange duy nhất λ¿− √ .
2
5
Kiểm tra điều kiện cực trị tại điểm M(−2+20 √ 2, 45 √ 2) và λ¿− √ , ta có
2
5
L’’xx=L’’yy=0, L’’xy = √ , φ ' x =45 √2 , φ ' y =20 √ 2
− 2
5
 | |
− √2

| |
0 45 √ 2
L ' ' xx L ' ' xy φ ' x 5
H= L ' ' xy L ' ' yy φ ' y = − √2 =−360 √ 2
0 20 √ 2
φ 'x φ 'y 0 5
45 √ 2 20 √ 2 0
 Do đó M(−2+20 √ 2, 45 √ 2) là điểm cực tiểu với điều kiện Cmin≈ 982 USD
Kết luận vấn đề kinh tế: Để chi phí tối thiểu, lượng cầu Hick tương ứng là x=
−2+20 √ 2, y=45 √ 2, lúc đó chi phí C ≈ 982 USD nhỏ nhất.