U NIVERSITETI FAN.S.

NOLI

FAKULTETI I SHKENCAVE NATYRORE DHE HUMANE

LËNDA: PSIKOLOGJI EDUKIMI

TEMA: Si ndikon vetë-efikasiteti dhe mendësia e mësuesit në

angazhimin e nxënësve dhe performancën e tyre.

PUNOI:

Danjesa Gega

Dega: BIOLOGJI-KIMI

MASTER PROFESIONAL NE MËSIMDHËNIE

VITI: I

LËNDA: PSIKOLOGJI EDUKIMI

PRANOI:

PROF.DR. Bardhyl MUSAI

KORCE ,2023

1|
Qëllimi i punimit: Të njihemi me rëndësinë e vetë-efikasitetit dhe mendësinë e mësuesit në

angazhimin e nxënësve në performancën e tyre .

Objektivat:

1. Të shpjegojmë çfarë vetë-efikasitetit është duke evidentuar rëndësinë e tij në

performancën akademike.

2. Të identifikojmë faktorët që ndikojnë në një vetë-efikasitetit pozitiv te shëndetshëm.

3. Të paraqesim strategjitë që duhen të përdoren nga mësuesit për të angazhuar nxënësit

në procesin mësimor.

4. Të paraqesim studime lidhur mbi ndikimin e vetë-efikasitetit dhe mendësinë e

mësuesit në angazhimin e nxënësve në performancën e tyre

Abstrakti.

Një nga sfidat kryesore me të cilat përballen mësuesit është përshtatja dhe përfshirja e

strategjive, metodologjive dhe teknikave me në qendër studentin që nxisin kompetencën për

t'u mësuar dhe inkurajojnë të nxënit e pavarur. Suksesi i këtyre aktiviteteve dhe praktikave të

mësimdhënies varet në një masë të madhe nga vetë-perceptimi i mësuesve dhe besimi në

aftësinë e tyre profesionale për t'u përballur me ndryshimet e përfshira në modelet e

përqendruara te të mësuarit.Ky perceptim i vetvetes, i quajtur vetë-efikasitet, luan një rol të

madh në mënyrën se si mësuesit zgjedhin detyrat dhe aktivitetet, duke formësuar përpjekjet

dhe këmbënguljen e tyre kur adresojnë sfida të caktuara, madje edhe në reagimin e tyre

emocional ndaj situatave të vështira. Vetë-efikasiteti përfundimisht llogaritet për një

2|
konstrukt kognitiv që ndërmjetëson midis njohurive dhe veprimit. Së bashku me variablat e

tjerë, kjo përcakton suksesin e vetë veprimeve .

Hyrje.

Perceptimi i mësuesit për vetë-efikasitetin e tyre të mësimdhënies përfshin një grup të tërë

besimesh rreth aftësisë së tyre për të dhënë mësim dhe për të ushtruar një efekt pozitiv në të

nxënit e nxënësve. Këto besime janë të lidhura me modelet e sjelljes që mësuesit tregojnë në

klasë dhe që krijojnë dallime të dukshme në llojin e mësimdhënies dhe në strategjitë dhe

metodologjitë e përdorura nga mësuesit në praktikën e tyre të përditshme.

Çfarë është vetë-efikasitetit?

Vetë-efikasiteti përkufizohet si besimi i njerëzve për aftësitë e tyre për të prodhuar nivelet e

përcaktuara të performancës që ushtrojnë ndikim mbi ngjarjet që ndikojnë në to jeton.

Besimet e vetë-efikasitetit përcaktojnë se si njerëzit ndihen, mendojnë, motivojnë veten dhe

silleni. Besime të tilla prodhojnë këto efekte të ndryshme përmes katër proceseve kryesore.

Ata përfshijnë proceset njohëse, motivuese, afektive dhe përzgjedhëse.

Pse është i rëndësishëm vetë-efikasitetit?

Vetë-efikasiteti është i rëndësishëm për secilin individ për të formuluar njohje bazuar në

aftësitë, aftësitë dhe qëndrimet e tyre për të arritur suksesin ose për t'u përballur me një sfidë.

Vetë-efikasiteti luan një rol të rëndësishëm në formimin e personalitetit dhe në motivimin e

njerëzve për të arritur qëllime të ndryshme.Një person me një vetë-efikasitet i lartë është i

aftë të përballet me sfida të ndryshme sepse e di që ka njohuritë dhe aftësitë e nevojshme për

3|
të arritur qëllimin e tij. Prandaj, Bandura thekson se vetë-efikasiteti është çfarë përcakton

mënyrën e të menduarit dhe të vepruarit të secilit person kush e di cilat janë aftësitë, aftësitë

dhe kufizimet e tyre për të pasur sukses ose për të parandaluar dështimin. Sidoqoftë, vetë-

efikasiteti formohet gjatë gjithë jetës së një personi, sepse lidhet drejtpërdrejt me përvojat e

tij dhe aftësitë që ata fitojnë gjatë viteve pas sukseseve ose gabimeve të bëra. Prandaj, ajo

varion nga foshnjëria deri në moshën e rritur.

VETË-EFIKASITETI I MËSUESVE DHE MENDËSIA NE ANGAZHIMIN DHE

PERFORMANCËN E NXËNËSVE.

Një nga sfidat kryesore me të cilat përballen mësuesit është përshtatja dhe përfshirja e

strategjive, metodologjive dhe teknikave me në qendër studentin që nxisin kompetencën për

t'u mësuar dhe inkurajojnë të nxënit e pavarur. Suksesi i këtyre aktiviteteve dhe praktikave të

mësimdhënies varet në një masë të madhe nga vetë-perceptimi i mësuesve dhe besimi në

aftësinë e tyre profesionale për t'u përballur me ndryshimet e përfshira në modelet e

përqendruara te të mësuarit.

Ky perceptim i vetvetes, i quajtur vetë-efikasitet, luan një rol të madh në mënyrën se si

mësuesit zgjedhin detyrat dhe aktivitetet, duke formësuar përpjekjet dhe këmbënguljen e

tyre kur adresojnë sfida të caktuara, madje edhe në reagimin e tyre emocional ndaj situatave

të vështira.1 (Rodríguez, Núñez, Valle, Blas, & Rosario, 2009 ).

Efektet e vetë-efikasitetit në mësimdhënie dhe të nxënit.

1
(Rodríguez, Núñez, Valle, Blas, & Rosario, 2009 ).
(Allinder, 1994; Ashton , 1985; Bamburg, 2004

4|
Studime të shumta vënë në dukje se mësuesit me nivele të larta të vetë-efikasitetit janë më të

hapur ndaj ideve të reja, tregojnë gatishmëri më të madhe për të provuar metoda të reja të

mësimdhënies, për të hartuar dhe organizuar klasat e tyre më mirë dhe janë më entuziastë dhe

më të kënaqur me mësimdhënien e tyre2 (Allinder, 1994; Ashton , 1985; Bamburg, 2004)

Guskey, 1998; Tschannen-Moran & Woolfolk Hoy, 2001). Shkurtimisht, besimet e vetë-

efikasitetit ndikojnë në praktikën e mësimdhënies dhe qëndrimin ndaj procesit edukativo-

arsimor dhe rrjedhimisht në cilësinë e mësimdhënies dhe të të nxënit. Megjithatë, perceptimi

i efikasitetit nuk lidhet vetëm me rezultatet e nxënësve në aspektin e performancës, por ato

janë gjithashtu të lidhura me motivimin3(Ashton & Webb, 1986) dhe me efikasitetin e vetë-

perceptuar të studentëve4 (Anderson, Greene & Loewen, 1988; Tschannen-Moran & Hoy,

2007).

Rezultati mesatar i përgjithshëm i shkallës është vendosur në një vlerë prej 5.06 në një

interval të mundshëm prej 1 deri në 6. Mesatarja e arritur nga dimensionet që përbëjnë

shkallën janë ndërmjet një vlere prej 4.91 dhe 5.19, që tregon se rezultatet janë të larta.2

FAKTORI KOMBËSI!

2
(Allinder, 1994; Ashton , 1985; Bamburg, 2004; Guskey, 1998; Tschannen-Moran &
Woolfolk Hoy, 2001).
(Ashton & Webb, 1986)
(Anderson, Greene & Loewen, 1988; Tschannen-Moran & Hoy, 2007).

5|
Vihet re më tej se kombësia shënon dallime të rëndësishme në nivelet e vetë-efikasitetit të

mësuesve. Mësuesit nga vendet perëndimore kane një nivel më të lartë si në Vetë-efikasitetin

e Përgjithshëm ashtu edhe në dimensionet që lidhen me Përfshirjen e Studentëve në Mësim,

Ndërveprim dhe Vlerësim sesa mësuesit me kombësi tjetër.

Besimet e vetë-efikasitetit të mësuesve në përgjithësi dhe në dimensionet e Përfshirjes dhe

Ndërveprimit kanë një korrelacion domethënës, pozitiv dhe të moderuar me rezultatet e të

nxënit të perceptuar nga nxënësit, por jo me dimensionet e planifikimit dhe vlerësimit.

Mësuesit me nivele më të larta të efikasitetit të përgjithshëm kanë nxënës me nivele më të

larta të perceptuara të të nxënit sesa mësuesit me nivele më të ulëta të vetë-efikasitetit.

Mund të vërehet se, duke qenë se mësuesit ndihen më të sigurt kur kryejnë me sukses detyrat

e analizuara, nxënësit gjithashtu kanë një perceptim më të lartë për arritjet e tyre të të nxënit,

përveç në detyrat që lidhen me planifikimin dhe vlerësimin, ku niveli i efikasitetit të

perceptuar nuk ndikon tek nxënësit. rezultatet e perceptuara.

Tendenca e mësuesve për të dhënë mësim sipas bindjeve të tyre të vetë-efikasitetit ngre një

reflektim mbi propozimet praktike për zhvillimin e programeve të trajnimit për pedagogët e

universitetit.

Për shkak të ndikimit të madh që ka ky konstrukt në mësimdhënien dhe të nxënit e

studentëve, është thelbësore të krijohet një ndjenjë e lartë efikasiteti nga trajnimi fillestar i

mësuesve, pasi, sipas autorëve, pasi të vendoset perceptimi i efikasitetit në sistemin e besimit

të mësuesve. , kjo priret të jetë e qëndrueshme dhe rezistente ndaj ndryshimeve .Megjithatë,

pavarësisht nga rëndësia që besimet e mësuesve për vetë-efikasitetin mund të kenë në

mësimdhënie, ato vetëm nuk garantojnë efektivitetin e mësimdhënies. Ata duhet të kenë

6|
njohuritë dhe aftësitë e nevojshme për të ndihmuar studentët të arrijnë rezultatet e dëshiruara

të të nxënit. Fakti që e konsideron veten të aftë për mësimdhënie nuk garanton në vetvete

cilësinë e mësimdhënies; njohuritë, trajnimet dhe aftësitë e mësimdhënies janë thelbësore në

çdo rast për të nxitur të nxënit e studentëve.3 (Achurra & Villardón, 2012; Chacón, 2004;

Pajares 1992; Woolfolk, Hoy, & Murphy, 2001).

Bibliografia:

 Bandura, A. (1991a). Self-efficacy mechanism in physiological activation and health-

promoting behavior. In J. Madden, IV (Ed.), Neurobiology of learning, emotion and affect

(pp. 229- 270). New York: Raven.

3
.(Achurra & Villardón, 2012; Chacón, 2004; Pajares 1992; Woolfolk, Hoy, & Murphy,

2001).

7|
  Lent, R. W., & Hackett, G. (1987). Career self-efficacy: Empirical status and future directions.

Journal of Vocational Behavior, 30, 347-382.

 Anderson, R., Greene, M., & Loewen, P. (1988). Relationships among teachers' and

students' thinking skills, sense of efficacy, and student achievement. Alberta Journal of

Educational Research, 34(2), 148-165.

 Ashton, P. (1985). Motivation and Teachers´ Sense of Efficacy in C. Ames & R. Ames

(eds.). Research on Motivation in Education II: The Classroom Milieu (pp. 141-174).

Orlando. FL. Academic Press

 Rodríguez, S., Núñez, J. C., Valle, A. Blas, R., & Rosario, P. (2009). Auto- eficacia docente,

motivación del profesor y estrategias de enseñanza. Psychological Writings vol. 3 Retrieved

on March 2012 from http://www.redalyc.org/src/inicio/ArtPdfRed.jsp?iCveë271020403001

Shtojcë:

Teza: Vetë-efikasiteti luan një rol të rëndësishëm në formimin e personalitetit dhe në

motivimin e njerëzve për të arritur qëllime të ndryshme ,njerzit me vetë-efikasitetit janë më të

hapur ndaj ideve të reja, tregojnë gatishmëri më të madhe për të provuar risi.

Shënimi I ideve: Perdorimi I ideve dhe përkufizimeve që lidhen me vetë-efikasitetit, dhe

mendësine e mësuesve si fillim si pjesë e personalitetit dhe më pas menyra që do të percjellin

dhe nxisin tek nxënësit për ti angazhuar dhe rritur performancën e tyrë akademike.

8|
 Skica e idesë:

 Përmban njohjen me termat bazë qe lidhen me këtë teme , si vetë-efikasiteti dhe

mendësia.

 Analizon sesi ndikon vetë-efikasiteti dhe mendësia në performancën e mësuesve ,në

mënyrën sesi ata do tëperceptojnë , do të zhvillohen dhe do krijojnë personalitetin.

 Jep mendime direkte sesi faktorë të ndryshëm ndikojnë në vetë-efikasitetin ,

mendësine dhe sesi mësuesit do e kultivojnë këtë tek nxënësit për të krijuar

personalitetin dhe performancën e tyre mësimore.

Konkluzione:

Vihet re më tej se kombësia shënon dallime të rëndësishme në nivelet e vetë-efikasitetit të

mësuesve. Besimet e vetë-efikasitetit të mësuesve janë të lidhura ndjeshëm, por mesatarisht

me të nxënit e perceptuar të nxënësve, me përjashtim të dimensioneve të planifikimit dhe

vlerësimit.Mësuesit me nivele më të larta të efikasitetit të përgjithshëm kanë nxënës me

nivele më të larta të perceptuara të të nxënit sesa mësuesit me nivele më të ulëta të vetë-

efikasitetit. Mund të vërehet se, duke qenë se mësuesit ndihen më të sigurt kur kryejnë me

sukses detyrat e analizuara, nxënësit gjithashtu kanë një perceptim më të lartë për arritjet e

tyre të të nxënit, përveç në detyrat që lidhen me planifikimin dhe vlerësimin, ku niveli i

efikasitetit të perceptuar nuk ndikon tek nxënësit. rezultatet e perceptuara. Megjithatë,

pavarësisht nga rëndësia që besimet e mësuesve për vetë-efikasitetin mund të kenë në

mësimdhënie, ato vetëm nuk garantojnë efektivitetin e mësimdhënies. Ata duhet të kenë

njohuritë dhe aftësitë e nevojshme për të ndihmuar studentët të arrijnë rezultatet e dëshiruara

të të nxënit. Fakti që e konsideron veten të aftë për mësimdhënie nuk garanton në vetvete

9|
cilësinë e mësimdhënies; njohuritë, trajnimet dhe aftësitë e mësimdhënies janë thelbësore në

çdo rast për të nxitur të nxënit e studentëve.

10 |