Jakie środki językowe mogą służyć realizacji funkcji impresywnej tekstu?

Wstęp

Każda podstawowa komunikacja, wypowiedź ustna czy pisemna zawiera w sobie podstawowe funkcje
komunikatywne. W zależności na jaki ze składnikó w aktu komunikacji jest ona nastawiona, funkcje te są
dobierane do konkretnej sytuacji. Jedną z nich jest funkcja impresywna, któ ra jest nastawiona na odbiorcę.
Ma ona na celu wpłynięcie na poglądy, zachowanie odbiorcy, nakłonienie go do konkretnych działań
czy wybrania jakiejś postawy. Występuje bardzo często w ró żnych formach wypowiedzi: reklamach,
hasłach, rozkazach, regulaminach, ale i zaró wno w codziennych, zawodowych wypowiedziach. Daną
funkcję komunikatywną w wypowiedzi można realizować za pomocą ró żnych środkó w językowych.
Dzięki nim podkreślamy dany rodzaj funkcji komunikatywnej w wypowiedzi. Typowe dla funkcji
impresywnej jest zastosowanie fleksyjnych środkó w stylistycznych, trybu rozkazującego, wykrzyknień ,
pytań retorycznych, słownictwa oceniającego i wiele innych.

Rozwinięcie

① Odwołując się do przytoczonego fragmentu przemó wienia Martina Luthera Kinga można ujrzeć, iż
King podczas swej przemowy zastosował funkcję impresywną wypowiedzi. Głó wnym tematem jego
przemó wienia była walka o ró wność i wolność dla czarnoskó rych obywateli USA. Powiedział, iż jest to
jego marzenia. „Mam marzenie” jest przykładem typowego zwrotu do odbiorcy, któ ry ma wpłynąć na
odbiorcę i jego poglądy. Zastosował wiele wykrzyknień , któ re miały pobudzić słuchaczy. Wypowiedź w 1
os. lp. lub mn. wyraża także pewne poglądy i emocje, jakie towarzyszyły mężczyźnie. Nacechowanie
emocjonalne tych wyrazó w sprawić miała refleksje u słuchaczy. Duża ilość epitetó w określające
rzeczowniki wzbogaca wartość przekazywanej przemowy. Na początku tekstu można ujrzeć apostrofę
skierowaną do obywateli, aby pokazać im, nie muszą widzieć tej niesprawiedliwości i że łącząc siły mogą
coś razem osiągnąć. Ukazanie zaimkó w: my, wy.

② W drugiej kolejności odwołam się do własnych doświadczeń komunikacyjnych. Rozmawiając z daną

osobą, można przedstawić konkretną informację, zawierającą osobisty pogląd na sprawę. Może to
prowadzić to pró by zmiany poglądó w odbiorcy. Obecnie ja i moi ró wieśnicy z klasy jesteśmy
maturzystami. Od dłuższego czasu padają w naszą stronę wypowiedzi ze strony nauczycieli, któ re mają
nas skłonić do intensywniejszego przykładania się do nauki w celu jak najlepszego zdania matury.

Np. : Powinniście, a nawet musicie więcej czasu poświęcić na przygotowania do matury. Wiedza sama nie
wejdzie do głowy. Trzeba umieć naprawdę dużo! Intensywna nauka przełoży się na wasze wyniki. Wystarczy
tylko chcieć i skupić się. Chcecie się dostać na wymarzone studia?

 Słownictwo oceniające, wartościujące

 zaimki: wy, wasze
 Tryb rozkazujący - nauczyciele mó wią do nas abyśmy się przyłożyli i wykonywali solidnie prace
domowe. 
 Apostrofa - grupa maturzystó w do któ rych jest skierowana wypowiedź
 Bezokolicznik - skupić się, chcieć, umieć. 
 specyficzne czasowniki tj. chcieć, powinno się, musieć
 Pytania retoryczne - Chcecie się dostać na wymarzone studia? 
③ W ostatniej kolejności odwołam się do jednej z form wypowiedzi jaką jest reklama społeczna -
reklama mająca na celu wywołanie zmian społecznie pożądanych. Często funkcja ta idzie w parze z
funkcją perswazyjną. Na przykładzie reklamy społecznej Krajowej Rady Bezpieczeń stwa Ruchu
Drogowego – pt. „Kierowco! Czy to cię tłumaczy.”. Jest to kampania skierowana do kierowcó w w związku
ze zmianami w ruchu drogowym. Ma ona na celu uświadomienie kierowcó w o bezpieczeń stwie na
drogach i konsekwencjach związanych z wypadkami drogowymi.  

Każdy ma powó d aby przekroczyć dozwoloną prędkość. Każdy myśli że jemu wypadek się nie wydarzy. A
gdy się zdarzy? Jak wytłumaczysz, że jechałeś za szybko? Nie szukaj wymó wek, pośpiech, sprawa do
załatwienia, czy to cię tłumaczy ?

Pytania retoryczne – Czy to cię tłumaczy ?

specyficzne czasowniki – zachować ostrożność, tłumaczyć się

zaimki – cię

apostrofa – kierowco

Zakończenie

Reasumując można zauważyć, że wiele środkó w stylistycznych może posłużyć do realizacji ukazania
funkcji impresywnej komunikacji. Najczęściej stawiając tryb rozkazujący, pytania retoryczne czy
wykorzystując specyficzne czasowniki i słownictwo wzbogacające jesteśmy w stanie uwydatnić w
wypowiedzi impresywność.