Republic of the Philippines

Laguna State Polytechnic University

ISO 9001:2015 Certified
Province of Laguna
Level I Institutionally Accredited
LSPU Self-Paced Learning Module (SLM)
Course FILDIS ( Filipino sa Ibat ibang Disiplina)
Sem/AY First Semester/2021-2022
Module No. 1
Lesson Title Oryentasyon ng Paksa/Metaporposis at Pagtalakay sa Wikang Filipino
Week
1-5
Duration
Date Oct. 04 - Nov 05
Magagamit ang kaalaman sa wika sa pakikipag-ugnayan sa kapwa na may wastong
Description kaasalan.
of the Maipakikitaangtamangpamamahalasasilid-aralansa pamamagitnngberbalnapakikipag-
Lesson ugnayan.
Makasusulat ng iba’tibang pahayag gamit ang kaalaman at kakayahang pangwika.
Magagamit ang wika sa wastong pagpapahayag sa paraang pasulat at pasalita.

Learning Outcomes
Intended Ang mga mag-aral ay inaasahang makamit ang mga sumusunod na layunin:
Learning  Maunawaan ang kahulugan, ebolusyon at probisyong pangwika sa kasaysayan
Outcomes ng wikang pambansa.
 Makapagbabahagi ng kaalaman hinggil sa kasaysayan ng wikang pambansa.
 Makagagawa ng isang reaksyong papel sa patungkol sa kahulugan at
ebolusyong pangwika.
Targets/ Matapos ang aralin ay inaasahan sa mga mga-aaral ang mga sumusunod:
Objectives  Natutukoy ang kahulugan ng wika, dayalek, idyolek at iba pang konseptong
pangwika.
 Nabibigyang pansin ang mga konsiderasyon para sa varayti at varyasyon ng
wika.
 Nababatid ang kahalagahan at kahulugan ng domeyn at rejister ng wika.

Student Learning Strategies

Online Activities Para sa online na talakayan sa pamamagitan ng google meet

(Synchronous/
Ang mga mag-aaral ay dadalo ng klase sa pamamagitan ng google meet
Asynchronous) at tatalakayin ang Kahulugan, Ebolusyon at Probisyong Pangwika sa
Kasaysayan ng Wikang Pambansa kabilang ang iba pang uri nito.
Magsisimula ang online na talakayan sa _____________________________ mula

LSPU SELF-PACED LEARNING MODULE: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO

 Republic of the Philippines
Laguna State Polytechnic University
ISO 9001:2015 Certified
Province of Laguna
Level I Institutionally Accredited
________________________
Mga gabay na tanong:

1. Ano ang ibig sabihin ng wika?

2. Anu - ano ang tatlong (3) kahalagahan ng wika?
3.Alin sa Varayrti at Varyasyon ng Wika ang madalas mong gamitin?
4.Ano sa mga antas ng Wika ang palagian nating naririrnig sa mga kabataan?
5.Ano ang sistema ng ating Wika sa kasalukuyan?
6.Mahirap bang gamitin ang ating mother tounge sa pag-aaral?
Offline Activities
(e-Learning/Self- Paksa
Paced)
MGA KONSEPTONG PANGWIKA
Ang Wikang Filipino
Ang Filipino ay ang katutubong wika na ginagamit sa buong Pilipinas bilang
wika ng komunikasyon ng mga etnikong grupo. Katulad ng iba pang wikang
buhay, ang Filipino ay dumaraan sa proseso ng paglinang sa pamamagitan ng
mga panghihiram sa mga wika ng Pilipinas at mga di katutubong wika at sa
ebolusyon ng iba’t ibang varayti ng wika para sa iba-ibang sitwasyon, sa mga
magsasalita nito na may iba’t ibang sanligang sosyal, at para sa mga paksa ng
talakayan at iskolarling pagpapahayag.
Ang Wikang Filipino ang pagkakakilanlan ng ating pagkatao kaya, marapat na
ito ay bigyang halaga ng bawat mamamayan. Ito rin ang bumubuo sa ating
kultura na nagpapatibay sa atin bilang Pilipino, kahit na tayo ay maraming
wikang alam hindi ito magiging sagabal upang talikuran ang sarili nating wika
bagkus paigtingin mas higit ang paggamit nito hanggnag kasalukuyan.

EBOLUSYON AT PROBISYONG PANGWIKA SA KASAYSAYAN NG WIKANG

PAMBANSA
Ang Pilipinas ay binubuo ng 7,107 mga pulo at ito ay nahahati sa tatlong
malalaking pangkat, ang Luzon, Visayas, at Mindanao. Ang tatlong malalaking
pangkat na ito ay kinabibilangan ng labing anim (16) ng rehiyon.
Ang Pilipinas ay isa sa mga bansang napakaraming wika. Ayon sa listahan ni
Grimes (2000) mayroong nakatalang 168 na buhay na wika sa bansa,
samantalang sa sensus ng NSO noong 2000 mayroon itong 144 na buhay na
wika.
Batay kay sibayan (1974) humigit kumulang 90% ng populasyon sa bansa ay
nagsasalita ng isa sa siyam na pangunahing wika.
Matatagpuan sa Pilipinas ang humigit kumulang na walumpung wikain (80).
Siyam rito ang sa ngayon ay kinikilalang pangunahing wika.
1.Tagalog 6.Maranao
2.Kapampangan 7.Bicolano
3.Cebuano 8.Bisayang Waray
4.Ilocano 9.Bisayang Hiligaynon
5.Pangasinense

Batay sa kasaysayan, may mga dayuhang may ibat-ibang dalang kulturang

pangwika tulad ng Indones,Malay,Tsina,India at Arabia na nakaimpluwensiya

LSPU SELF-PACED LEARNING MODULE: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO

 Republic of the Philippines
Laguna State Polytechnic University
ISO 9001:2015 Certified
Province of Laguna
Level I Institutionally Accredited
sa mga Pilipino na nagpalubha ng husto sa mga suliranin, sa di
pagkakaunawaan ng mga mamamayan.

Ayon kay Hutch (1991), ang wika ay malimit na binibigyang-kahulugan bilang

sistema ng mga tunog, arbitraryo na ginagamit sa komunikasyong pantao.

Bouman (1990) naman ang nagsabing ang wika ay isang paraan ng

komunikasyon sa pagitan ng mga tao, sa isang tiyak na lugar, para sa isang
partikular na layunin na ginagamitan ng mga berbal at Biswal na signal para
makapagpahayag.

Ayon kay Webster, ang wika ay kalipunan ng mga salitang ginagamit at

naiintindihan ng isang maituturing na komunidad. Ito ay naririnig at binibigkas
na pananalita na nalilikha sa pamamagitan ng dila at ng kalakip na mga
sangkap ng pananalita.
Ngunit sa lahat ng ito, natatangi ang pagpapakahulugan ni Gleaso (1961) sa
wika. Ayon sa kanya, ang wika ay isang masistemang balangkas ng sinsalitang
tunog na pinili at isinaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng mga taong
nabibilang sa isang kultura.

Mga Katangian ng Wika

ANG WIKA AY TUNOG. Sa pagsisimula ng pag-aaral ng wika ay unang

natutuhan ang mga tunog ng wikang pinag-aaralan kaysa ang pagsulat na
paglalahad. Ang mga ito ay niririprisinta ng mga titik.

ANG WIKA AY ARBITRARYO. Maraming tunog na binibigkas at ang mga ito’y

maaaring gamitin para sa isang tiyak na layunin

ANG WIKA AY MASISTEMA. Kung pagsama-samahin ang mga tunog ay

makakabuo ng makahulugang yunit ng salita , gayundin naman, kung
pagsasama-samahin ang mga salita ay mabubuo ang pangungusap o parirala.

LSPU SELF-PACED LEARNING MODULE: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO

 Republic of the Philippines
Laguna State Polytechnic University
ISO 9001:2015 Certified
Province of Laguna
Level I Institutionally Accredited
ANG WIKA AY SINASALITA. Nabubuo ang wika sa tulong ng iba’t ibang sangkap
ng pananalita tulad ng labi, dila, ngipin, ilong, ngalangala, at lalamunan.

ANG WIKA AY NAGBABAGO. Dahil sa patuloy na pag-unlad ng wika ay patuloy

rin itong nagbabago.

ANG WIKA AY KABUHOL NG KULTURA – Ang kultura at wika ay dalawang

bagay na di mapaghihiwalay. Ang wika ay aspekto ng kultura.

ANG WIKA AY MALIKHAIN – Malikhain ang wika dahil walang limitasyon ang
bilang ng mga salitang maaring mabuo. Sa tuwing tayo ay magsasalita,
ipinapahayag natin ang ating mga sarili sa ibat-ibang paraan.

ANG WIKA AY MAKAPANGYARIHAN – Sinuman ang epektibong gumamit ng

wika ay nakapagtatamo ng malaking impluwensiya o kapangyarihan.

ANG WIKA AY MAY KAPANGYARIHANG LUMIKHA – Ang wika ay nagsisilbing

kagamitan sa paglikha ng ating mundo sa pamamagitan ng pagtawag o
pagleleybel sa ating mga karanasan.

ANG WIKA AY MAY KAPANGYARIHANG MAKAAPEKTO SA KAISIPAN AT

PAGKILOS – Ang pagkakaugnay ng pamilya o sistema ng pagkilala ng kulay ay
nag-iiba mula sa isang kultura. Ito ay ilan lamang sa mga hal. Kung paano
hinuhubog ng kultura ang ating pag-iisip.

ANG WIKA AY MAY KAPANGYARIHANG MAKAAPEKTO SA POLISIYA AT

PAMAMARAAN – Gamit ang wika ay nagagawa ng tao na magpahayag ng
kanyang nararamdaman at naiisip.Nagagawa rin niyang maisakatuparan ang
kanyang mga balakin at ang kanyang mga panaginip ay nagiging realidad.

Sulyap sa Ebolusyon ng Wika

1937 - (Dis. 30 ) Bilang pag-alinsunod sa tadhanan ng btas Komonwelt Blg. 184,

sa pamamagitan ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 ay ipinahayag ng
Pangulong Quezon ang wikang pambansa ng Pilipinas na batay sa Tagalog.

1955 ( Sept. 23 ) Nilagdaan ng Pangulong Ramon Magsaysay ang Proklama Blg.

186 na nagsususog sa Proklama Blg. 12 serye ng 1954, na sa pamamagitan
nito’y inililipat ang panahon ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa
taun taon simula sa ika- 13 hanggang ika 19 ng Agosto. Nakapaloob sa
panahong saklaw ng pagdiriwang ng kaarawan ni Quezon( Agosto).

1959 (Agosto 13) Pinalalabas ng Kalihim Jose E. Romero ng Kagawaran ng

Edukasyon ang kautusang Pangkagawaran Blg. 7 na nagsasaad na kailanma’t
tutukuyin ang Wikang Pambansa, ang salitang PILIPINO ay siyang gagamitin.

1986 (Agosto 12 ) Nilagdaan ni Pangulong Corazon C. Aquino ang Proklama

LSPU SELF-PACED LEARNING MODULE: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO

 Republic of the Philippines
Laguna State Polytechnic University
ISO 9001:2015 Certified
Province of Laguna
Level I Institutionally Accredited
Blg. 19 na kumikilala sa Wikang Pambansa na gumawa ng napakahalagang
papel sa himagsikang pinasiklab ng Kapangyarihang Bayan na nagbunsod sa
bagong pamahalaan.

Dahil dito, ipinahayag niya taun-taon, ang panahong Agosto 13 hanggang 19,
araw ng pagsilang ng naging Pangulong Manuel L. Quezon itinuturing na Ama
ng Wikang Pambansa ay LInggo ng Wikang Pambansang Pilipino na dapat
ipagdiwang ng lahat ng mga mamayan sa buong bansa , pangunguna ng mga
nasa pamahalaan at mga paaralan, at gayun din ng mga lider ng iba’t ibang
larangan ng buhay.

1987 (Peb. 2 ) Pinagtibay ang Bagong Konstitusyon ng Pilipinas. SA Art. XIV ,

Sek. 6 - 9, nasasaad ang mga sumusunod:

Sek. 6 Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay FILIPINO. Samantalang nililinang,

ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas
at sa iba pang mga wika.
Alinsunod sa mga tadhana ng batas at sang-ayon sa nararapat na maaring
ipasya ng Kongreso, dapat magsasagawa ng mga hakbangin ang Pamahalaan
upang ibunsod at puspusang itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang ofisyal
na komunikasyon at bilang wika ng pagtuturo sa sistemang pang-edukasyon.

3 Kahalagahan ng Wika

PANSARILI
Napaloloob dito ang indibidwal na kapakinabangan
PANLIPUNAN
Walang alinlangang ang tao ay hindi namumuhay nang mag-isa.
Kailangan niya ang kaniyang kapwa upang bumuo ng isang lipunan.

PAGPAPALIWANAG :
“ Walang taong nabubuhay na mag-isa”.
“ No man is island”
Ano ang pagkakaiba ng salitang :
“ PAG-ibig - Pagmamahal
“ Puso - Isip”
GLOBAL/INTERNASYONAL
Ang kahalagahang ito ay kailan lamang ganap na napag-ukulan
ng pansin. Naging mainit ang isyung ito nang magkaroon ng 2001 Revisyon ng
Alfabeto. Mga dagdag na letra ; F, J, V, at Z.

Halimbawa:

Fan , Tofu, Jam, Janitor, Visa, Oval, Zebra.

GAMIT NG WIKA

Ayon kay Michael A.K. Halliday:

LSPU SELF-PACED LEARNING MODULE: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO

 Republic of the Philippines
Laguna State Polytechnic University
ISO 9001:2015 Certified
Province of Laguna
Level I Institutionally Accredited
 Interaksyonal - nakapagpapanatili, nakapagpapatatag ng relasyong
sosyal.
 Instrumental- tumutugon sa mga pangangailangan ng nga tao sa
paligid.
 Regulatori -wikang gumagamit ng kondisyonal . kumokontrol,
gumagabay sa
kilos/asal ng iba.
Personal - nakapagpapahayag ng sariling damdamin o opinyon.
Imajinativ - nakapagpapahayag ng imahinasyon sa malikhaing
paraan. (ie, mga tula, awit atbp.)
 Heuristik - naghahanap ng mga informasyon/datos at gamit ng mga
taong nais magkamit ng kaalamang akademiko at/o
profesyonal.
 Informativ - ito ay naglalarawan na kung saan mayroong nailalalhad
din dito ang lugar, araw tao at batay na rin sa tunay na
pangyayari at nagbibigay ng informasyon/datos. Ginagamit ito sa
pagtuturo, mga talumpati, pagbabalita atbp.
Mga Halimbawa

1. Interaksyonal: nakapagpapanatili, nakapagpapatatag ng relasyong

sosyal
2. Instrumental:
Halimbawa: Pagmumungkahi, Paguutos at paghihikayat.
a. Ipinanghiwa ko ang kutsilyo
b. Nanghuli ako ng isda gamit ang sibat

3. Regulatori:
Halimbawa: Pag-ayon, Pagtutol at Pagsagot sa telepono
a.  Pagbibigyan kita ngunit sundin mo muna ang nais ko.

4. Personal: Ano ang personal na pagsusulat?

a. Ang personal na sulatin ay informal, walang tiyak na
balangkas at pansarili.
b. Ito ang pinakamagamit na uri ng sulatin sa mga mag-aaral
dahil nagagawa nilang iugnay anumang paniniwala, pag-
iisip, o di kaya'y tungkuling taglay nila sa kanilang sarili.
Halimbawa: Shopping o Groseri List, Tala, Diary, Dyornal, Dayalog,
Liham, Mensahe, Pagbati.
5. Heuristik:
Halimbawa: • Pagtatanong •Pagsagot,
• Pangangatwiran at Pagbigay ng konklusyon.
6. Informativ
Halimbawa: • Paglalahad

LSPU SELF-PACED LEARNING MODULE: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO

 Republic of the Philippines
Laguna State Polytechnic University
ISO 9001:2015 Certified
Province of Laguna
Level I Institutionally Accredited
• Pagsisinungaling at paghahatid ng mensahe, katulad
ng balita sa telebisyon

7. Imajinativ - mga imahinasyon ng isang tao sa pamamagitan ng

pagsulat ng ; tula kuwento at dula

Ayon kay Roman Jakobson:

1. Kognitibo/Reperensiyal/Pangkaisipan - pagpaparating ng mensahe
o impormasyon.
2. Conative - paghimok at pag-impluwensya sa iba sa pamamagitan ng
mga paguutos o pakiusap.
3. Emotive -pagpapahayag ng damdamin,saloobin at emosyon.
4. Phatic -pakikipagkapwa tao.
5. Metalinggwal - paglinaw sa mga suliranin.
6. Poetic - patula,paggamit ng wika para sa sariling kapakanan.

Ayon kay W.P. Robinson:

1. Estetiko – Paggamit ng wika sa paglikha ng panitikan
2. Ludic – Pagtutugma, paggawa ng mga salitang walang katuturan o
kawawaan, pagsubok sa mga posibilidad ng wika habang
natututuhan ito, pagbibiro.
3. Pag – alalay sa pakikisalamuha at pakikipagkapwa-tao
paggamit ng wika upang simulan, alalayan at tapusin ang pagkikita
(nangyayari kapag ang dalawa o higit pang tao ang nagkikita), mga
ritwal sa wika (kumusta/pagbati), wika bilang kagandahang –
asal (kumusta ka?); pagbati, pasasalamat, pagpapahayag ng
kalungkutan o pakikiramay.
4. Pag-alalay sa iba – Paggamit ng wika upang alalayan o
impluwensiyahin ang kilos o damdamin ng iba – paggamit ng
mga tuntunin at ekspresyon ng tungkulin/ obligasyon – pag-
uutos, pakiusap, pagbababa, pagpuna, pagpapalakas ng loob,
panghihikayat, pag-aanyaya, pagpapahintulot, panghihiram,
pagtawad.
5. Pag-alalay sa sarili – Kaugnay ang ugali at damdamin “Pagkausap
sa Sarli” nang tahimik o mag-isa, pagpaparating sa iba ng ating
iniisip, pagbibigay ng opinyon, pangangatwiran, pagpapaliwanag.
6. Pagpapahayag ng Sarili – Pagpapahayag ng sarili, katauhan at
damdamin – tuwiran sa pamamagitan ng pandamdam, paggamit ng
mga salita tungkol sa damdamin; di-tuwiran sa
pamamagitan ng bilis, taas ng tinig, tunog ng tinig (voice quality).
7. Pagtatakda sa tungkulin o Papel sa lipunan - paggamit ng wika
upang itakda o ipahayag ang kaugnayang pansosyal ng mga tao
- mga ginagamit kapag nakikipag-usap sa isang tao at mga
ginagamit kapag nagsasalita tungkol sa iba (G. Gng. Bb…)
8. Pagtukoy sa daigdig na di-panglinggwistika -

LSPU SELF-PACED LEARNING MODULE: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO

 Republic of the Philippines
Laguna State Polytechnic University
ISO 9001:2015 Certified
Province of Laguna
Level I Institutionally Accredited
a. Pagkilala (discrimination) – pagkilala at pagpapahayag ng
kaibhan at pagkakatulad ng mga bagay.
b. Pagbuo (organization) – pag-uuri-uri at pagbibigay –
katuturan sa mga kaugnayan ng mga bagay sa ibang bagay.
9. Pagtuturo – Paggamit ng wika sa pagpaparating (imparting) ng
bagong impormasyon at kasanayan.
10. Pagtatanong at Panghuhula – Pagtataka, paghahanap, paghingi ng
impormasyon at panuto, pagbuo ng haraya (imagining)
pagpapasubali (suppoising).
11.Metalangguage - Paggamit ng wika sa pagtalakay.

Ugnayan ng Wika, Kultura at Kamalayan

Ano ba ang kaugnayan ng wika sa kultura? Ang wika ay nalilinang dahil sa
kultura, ang kultura ay nalilinang dahil sa wika at ang wika ay angkultura
mismo. Maari natin itong ituring bilang batayang gabay sa matibay na
kaugnayan ng wika at kultura bilang mabisang kasangkapan sa pagtataguyod
ng pagkakakilanlan nating mga Pilipino.
 
Ang wika ay nalilinang dahil sa kultura. Ayon kay Walt Whitman, ang wika ay
hindi abstraktong nilikha ng mga nakapag-aral o ng bumubuo ngdiksyunaryo,
kundi ito ay isang bagay na nalikha mula sa mga gawa, pangangailangan,
kaligayahan, panlasa ng mahabang talaan ng henerasyon nglahi at nagtataglay
ito ng malawak na batayang makamasa (Peñ a et. al 2012). Malinaw na ang wika
ay nalilinang at napagtitibay sapagkat ang kulturaang nagbibigay katuturan sa
ipinapahayag na kaisipan ng wika. Ginagamit ang wika dahil ito ay daluyan
ng komunikasyon upang magpasimula ngisang tiyak na pagkilos o paggawa. Ito
rin ay pangangailangan ng tao sa pakikipag-ugnayan sapagkat siya ay
itinuturing na may pangangailangang
sosyal. Ang wika ay nakapagpapahayag din ng iba’t ibang damdamin at
natutukoy din dito ang pananaw sa iba’t ibang bagay napag
 papasiyahan kungano ang magiging kalugod-lugod sa atin, ang
pagpapasiyang mayroong impluwensiya mula sa ating kapuwa at ng kabuuan
ng lipunang atingkinabibilangan.

Ugnayan ng Wika at Pulitika

Gamit ng Wika sa Pulitika

Ginagamit ang wika sa mga usaping pulitika sa pamamagitan ng

pangangampanya tuwing sasapit ang halalan o eleksyon.
Ginagamit ang wika ng mga pulitiko lalo na ang Pangulo ng Pilipinas sa mga
mahahalagang okasyon.
Nang dahil sa wikang gamit ng mga pulitiko, nagkakaroon ng kamalayan ang
mga mamamayan sa mga nagaganap at nangyayari sa pamahalaan o gobyerno.
Nakatutulong ang wika sa mamamayan upang lubos na makilala ang tamang

LSPU SELF-PACED LEARNING MODULE: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO

 Republic of the Philippines
Laguna State Polytechnic University
ISO 9001:2015 Certified
Province of Laguna
Level I Institutionally Accredited

pulitiko na kanilang ihahalal upang mamamahala at mamumuno sa bansa at sa

bayan.
Naririnig sa iba't ibang panig ng bansa ang mga mahahalagang isyu tungkol sa
pamahalaan gayundin sa mga pulitiko, sa radyo at telebisyon na may
kinalaman sa pulitika.
Wika ang ginagamit ng mga pulitiko upang mahusay na makipag-ugnayan sa
isa't isa tungo sa maayos na pamamahala at pagpapaunlad ng bansa.
Wika rin ang ginagamit ng mga tao upang maipabatid ang mga opinyon,
saloobin at hinaing ukol sa pamahalaan.

Kakabit na ng wika ang kapangyarihang kontrolin ang isipan ng mga tao kaya

hindi na maiaalis ang paggamit nito upang itago ang katotohanan at bigyan ng
iba’t ibang kahulugan ang mga salita. Hawak ng tao ang susi kung papaano
mapabuti ang lipunan—ang wika.

Ang wika bilang instrumento ng Komunikasyon  

Ang wika ay nagmula sa salitang Latin na “lengua” na ang kahulugan ay dila.

Ito’y isang masistemang gamit sa pakikipagtalastasan o
pakikipagkomunikasyon na binubuo ng mga simbolo at panuntunan. Ito’y isang
paraan ng pagpapahayag ng damdamin at opinyon sa pamamagitan ng mga
salita upang magkaunawaan ang mga tao.  

Ang wika ay nagagamit bilang instrumento ng komunikasyon dahil ginagamit

ang wika upang ipahayag ang ating damdamin, pangangailangan, at iniisip
sapagkat ito ang ginagamit sa pakikipagtalastasan at pakikipag-ugnayan ng
isang tao sa lahat ng pagkakataon.  

Ang wika ay may taglay na malalim, malawak at natatanging kaalaman at

karunungan. Kung mahusay nating magagamit ito sa ating buhay at iba-iba
pang mga aspeto nito ay masasabi ngang magbubunga ito ng kaunlaran at
karunungan. Ang wikang ito na mahiwaga na nagpababatid ng mga kaalaman
ay lalong mabisang maikakasangkapan sa ating pambansang kaunlaran kung
ito'y lubos at puspusang pinapairal sa iba't-ibang larangan at disiplina.  

Samakatuwid, napakahalaga ng wika sapagkat ito ang nagbibigay buhay, diwa

at ang nagpapakilala sa bansa, ito ang sumasalamin sa kultura, kaugalian,
paniniwala, kaalaman at karunungan ng mga mamayan, ang nagbabatid ng
kakayahan ng mga tao, ito ang daluyan ng ating komunikasyon, ito ang larawan
na nagpapakita ng ating pagkakakilanlan, kung paano tayo tatanawin at
ituturing ng mga tao sa labas ng bansa. 

LSPU SELF-PACED LEARNING MODULE: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO

 Republic of the Philippines
Laguna State Polytechnic University
ISO 9001:2015 Certified
Province of Laguna
Level I Institutionally Accredited

Ang Wika sa Bansa; mga Tala at Pahayag

Isa ang Pilipinas sa mga bansang may pinakamaraming wika sa buong daigdig.

Maliban sa pambansang wikang Filipino, kasama nang mahigit sa sandaang
katutubong wika. Sinasalita rin ang mga wikang banyaga tulad
ng Ingles, Mandarin, Fookien, Cantonese, Kastila, at Arabe.
Ang mga katutubong wika sa Pilipinas ay napapaloob sa pamilya ng mga
wika na kung tawagin ay mga wikang Austronesyo. Ang mga ito ay ang pangkat
ng mga wika na ginagamit ng mga tao mula sa Tangway ng Malay hanggang sa
mga watak-watak na pulo ng teritoryong Polynesia sa Karagatang Pasipiko.
Tinatayang ito ang may pinakamalaking pamilya ng mga wika sa buong daigdig.
Datapwat mas maraming wika ang kasapi ng pamilyang ito kumpara sa
ibang pamilya ng mga wika, maliliit lamang ang bilang na pangkalahatan ng
mga taong gumagamit nito.
Sa mga katutubong wika sa kapuluang Pilipinas, ang mga sumusunod ang
pinakamalaki at malimit gamitin bilang pangunahing wika sa kaniya-kaniyang
rehiyon sa bansa:

 Tagalog: Wikang batayan ng Filipino. Pangunahing wika ng mga

naninirahan sa katimugang bahagi ng Luzon. Sinasalita ng 24% ng
kabuuang bilang ng mga Pilipino sa buong kapuluan. Taal na gamit sa mga
lalawigan ng Cavite, Laguna, Bataan, Batangas, Rizal, Quezon (kilala rin sa
tawag na CALABARZON). Ginagamit rin ito sa mga lalawigan
ng Mindoro, Marinduque, Romblon, at Palawan (kilala rin sa tawag
na MIMAROPA). Ito rin ang pangunahing wika ng Pambansang Punong
Rehiyon na siyang kabisera ng bansa.
 Ilokano: Kilala rin sa tawag na "Iloko." Pangunahing wika ng mga
naninirahan sa Hilagang Luzon lalo na sa kabuuan ng Rehiyon I at Rehiyon
II, at ilang bahagi ng Rehiyon III.
 Cebuano: Ang pinakakilala at pinakamalawig na wikang "Bisaya."
Pangunahing wika ng lalawigan ng Cebu, Silangang
Negros, Bohol, Leyte, Timog Leyte, at malaking bahagi ng Mindanao.
Tinatayang sinasalita ng 27% ng kabuuang populasyon ng bansa.
 Hiligaynon: Isang wikang Bisaya na tinatawag ding Ilonggo batay sa
pinakakilalang diyalekto nito mula sa Lungsod ng Iloilo. Pangunahing wika
ng Kanlurang Visayas lalo na sa Iloilo, Capiz, Guimaras, kabuuan ng Negros
Occidental, at sa timog-silangang Mindanao tulad ng Lungsod ng Koronadal.
 Waray: Isang wikang Bisaya na tinatawag ding Waray-Waray. Pangunahing
wika ng Silangang Visayas partikular sa buong pulo ng Samar, hilagang-
silangang Leyte, at ilang bahagi ng Biliran. Sinasalita sa Lungsod ng
Tacloban.
 Kapampangan: Pangunahing wika ng mga naninirahan sa Gitnang
Luzon partikular na sa Pampanga, timog Tarlac, at iilang bahagi

LSPU SELF-PACED LEARNING MODULE: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO

 Republic of the Philippines
Laguna State Polytechnic University
ISO 9001:2015 Certified
Province of Laguna
Level I Institutionally Accredited
ng Bulacan at Bataan.
 Bikol: Pangunahing wika (lingua franca) ng mga naninirahan sa Tangway ng
Bicol sa timog-silangang Luzon. Sinasalita sa mga lungsod
ng Naga at Legazpi.
 Pangasinan: Malimit ding tawagin sa maling pangalan na Panggalatok. Isa sa
mga pangunahing wika ng Lalawigan ng Pangasinan.
 Meranao: Isa sa mga pinakamalaking wika ng mga Moro. Pangunahing
sinasalita sa Lungsod ng Marawi at buong Lanao del Sur, at ilang bahagi
ng Lanao del Norte.
 Maguindanao: Isang pangunahing wika ng mga Moro at ng Autonomous
Region of Muslim Mindanao. Sinasalita sa Lungsod ng Cotabato.
 Kinaray-a: Isang wikang Bisaya. Pangunahing sinasalita sa pulo
ng Panay partikular sa Antique at ilang bahagi ng Lalawigan ng
Capiz at Iloilo tulad ng Lungsod ng Passi.

Wika ang pinakamabisang kasangkapan sa paghahatid at pagpabatid ng iniisip at

saloobin ng tao sa kanyang kapwa subalit sa isang bansang nagsasarili, higit
ang pagkabisa ng wika kung ito ay wikang pambansa. Ngayon ay ang Buwan ng
Wikang Pambansa sa buong Pilipinas. Bakit nga ba sa lahat ng bansa sa daigdig
ay tanging tayong mga Pilipino lamang ang mayroon nito? Sa isang aklat ng
yumaong dating punong komisyoner ng Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) Dr.
Ponciano B.P. Pineda ay sinabi niyang “Ang pagdiriwang sa Buwan ng Wikang
Pambansa ay isang pagpapaalala sa mga Pilipino, na katulad ng ibang lahing
malalaya, ang Pilipinas ay may sarili ring wikang pambansa. Matatapos lamang
ang pagdiriwang na ito kapag ang lahat ng Pilipino ay tanggap na sa kanilang
diwa at dila na ang Filipino ay wikang pambansa ng Pilipinas, tulad ng Ingles sa
Inglatera, Niponggo ng bansang Hapon, Mandarin ng Tsina at Espanyol ng
Espanya.”

Sariling Wika para sa Bansang Malaya

“Ang hindi magmahal sa sariling wika ay higit sa hayop at  malansang isda;

kaya ating pagyamaning kusa, gaya ng  inang sa atin ay nagpala.” Ito ang
mga tanyag na katagang  nagmula sa ating pambansang bayani na si Gat
Jose P. Rizal na nagbibigay importansya sa kahalagahan ng wika sa buhay
ng isang tao.

GAWAING PANGKAISIPAN:

Pangalan: Kurso/Seksyon:
Propesor: Iskor:

LSPU SELF-PACED LEARNING MODULE: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO

 Republic of the Philippines
Laguna State Polytechnic University
ISO 9001:2015 Certified
Province of Laguna
Level I Institutionally Accredited
A. Mag-isip ng 20 salita at bigyan ito ng ibat ibang katawagan ayon sa
bawat genra. Ipaliwanag ang kahulugan ng bawat salita.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
B. Gumawa ng Reaksyong Papel base sa Kahulugan at Ebolusyong
Pangwika.

Rubric

Pamantayan Puntos
Nakapagtatala ng isang daang salita sa bawat reaksyong papel 5
Nakasusulat ng organisado, malikhain at kahikahikayat 5
Nakasusulat ng reaksyong papel batay sa maingat, wasto at 5
angkop na paggamit ng wika
May isang tiyak na paksa ang reaksyong papel na nabuo 5
Kabuuang puntos 20

LSPU SELF-PACED LEARNING MODULE: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO

 Republic of the Philippines
Laguna State Polytechnic University
ISO 9001:2015 Certified
Province of Laguna
Level I Institutionally Accredited

Performance Tasks
PT 1

Maghanap ng limang kapitbahay na marunong magsalita ng iba’t ibang dayalekto. Gamitin ang
telepono upang kuhanan ng larawan ang bawat kapibahay. Pagkatapos ay itala sa ibaba ang mga tig
sasampung salita sa kanilang dayalekto at isama ang mga larawan na patunay na ikaw ay nagsaliksik.

Halimbawa: (Bisaya- Gihigugma kita Tagalog- Mahal Kita)

(Dayalektong Ginamit) ( salin sa Tagalog)

1. ___________________________________ _______________________________________
2. ___________________________________ _______________________________________
3. ___________________________________ _______________________________________
4. ___________________________________ _______________________________________
5. ___________________________________ _______________________________________
6. ___________________________________ _______________________________________
7. ___________________________________ _______________________________________
8. ___________________________________ _______________________________________
9. ___________________________________ _______________________________________
10. ___________________________________ ________________________________________

PT 2

Pumili ng lima sa Katangian ng Wika at gumawa ng tulang may sukat at tugma (12,14, at 16) na may
dalawang saknong at apat na taludtod.

Pamagat ng tula_____________________________________________
Paksa (Katangian ng Wika)________________________________________________
Tula_________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________

LSPU SELF-PACED LEARNING MODULE: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO

 Republic of the Philippines
Laguna State Polytechnic University
ISO 9001:2015 Certified
Province of Laguna
Level I Institutionally Accredited
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________

Understanding Directed Assess

Rubric

Pamantayan Puntos
Katugmaan ng mga salitang ginamit 5
Pagkamalikhain 5
Kaayusan ng mga salita sa daloy ng tula 5
May isang tiyak na paksa ang tula 5
Kabuuang puntos 20

Learning Resources

Hermeline Aguilar, Kontekstwalisadong Komunikasyon sa Filipino (2018)

Melvin Orio Mortera, Kontekstwalisadong Komunikasyon sa Filipino (2019)

Carada, Imelda G. et.al. 2014 Komunikasyon sa Makabagong Filipino : Intramuros Manila,

Mindshapers Co. INC.

Villafuerte, Patrocinio V. et.al. 2005 Komunikasyon sa Akademikong Filipino: Quezon City,Metro

Manila, Lorimar Publishing Co. Inc.

Santiago, Erlinda M. et.al. 1988 Ang Sining ng Pakikipagtalastasan sa Kolehiyo ,National

Bookstore

San Juan,David Michael M. et.al. 2018 PIGLAS-DIWA (Kontekswalisadong Komunikasyon sa

LSPU SELF-PACED LEARNING MODULE: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO

 Republic of the Philippines
Laguna State Polytechnic University
ISO 9001:2015 Certified
Province of Laguna
Level I Institutionally Accredited
Filipino):Malabon City,Mutya Publishing House

LSPU SELF-PACED LEARNING MODULE: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO