MQCH WVFJ, F J Ysñ: Udkjydia % MSG Ydia %SH Ix.%Yh" 22 L, DMH" 2014$2015

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 13

100 udkjYdia;% mSG Ydia;%Sh ix.

%yh" 22 l,dmh" 2014$2015

 úfÊisxy" r;ak Y%S" brngq ;rej" f.dvf.a" fld<U" 1998' fõoh


 úfÊisxy" r;ak Y%S" iqÿ fk¿u" f.dvf.a" fld<U" 1993'
 ùrisxy" iuka pkaøkd;a" wfma ldf,a iriaj;S" fld<U" 1990'
 iïm;a" ìfyaIa" yo ne¢ meÈ" .d,a," 2009' mQcH Wvfj, f¾j; ysñ
 isoaOd¾: ysñ" rUqlk" ixidf¾ wms" fldÜgdj" 2005'
 isoaOd¾: ysñ" rUqlk" iir okõj" fldÜgdj" 2006' There are four Vedas which are the sacred texts of
 fyar;a" iuka;" isxy, Ñ;%mg .S; idys;Hh" f.dvf.a" fld<U" Hinduism such as the Rig Veda, Sama Veda, Yajur
Veda  and Atharva Veda.  Scholars  have  determined
1995' that the Rig Veda, the oldest of the four Vedas, was
 fya r ;a " iuka ; iy fj;a ; is x y" iuq ø " wcka ; d .S ; dj,S " composed about 1500 B.C., and compiled about 600
f.dvf.a" fld<U" 2002' B.C. Besides its spiritual value, it also gives a unique
view of everyday life in India four thousand years ago.
The rigveda is also the most ancient extensive text in
an Indo-European language and invaluable source in
the study of comparative linguistics. The book is orga-
nized in ten texts known as mandalas of varying age
and qualities. From two to seven sections are said to
be “family books” that are considered the oldest and
shortest components of Rigveda. The first & the Tenth
Mandalas are the youngest and the longest texts. Each
mandala consists of hymns called Sukta. Within each
mandala the hymns are collocated in collections each
dealing with a particular deity. Agni comes first and
Indra comes second so forth. Within each section the
hymns are regulated in the descending order.

wdhH_ kaf.a m%dÖk;u idys;Hh fõohhs' Ndr;fha


muKla fkdj uq¿ f,dj u we;s me/Ks;u idys;Hh fuhhs'
fiiq idys;Hhka ys l%ñ l jQ wLKa v mßmQ K_ úldYkhla
wm%;HCIh' tfy;a fuh tf,i läka lv ¨ma; fkdjQ mßmQK_
idys;Hhls'1 bkaÈhdjg ixl%uKh jQ wdÈ u wdhH_ f.da;l
%s hkaf.a
men÷ï" yDoa.; Ndjd;aul fÉIAgdjka wvx.= .S;sldjkaf.ka
ffjÈl ixys;d idys;Hh iliaj we;' wdhH_ f.da;sl% fhda Ôú;h
m%S;sfhka .;l<y' Tjqyq ks¾NS; jQ o rKldó jQ o wd.ñl
© lÓldpd¾h mQcH Wvfj, f¾j; ysñ
ixia' uydpd¾h meÜá%la r;akdhl" wdpd¾h fla' î' chj¾Ok" fcHIAG lÓldpd¾h
Èk,s m%kdkaÿ
udkjYdia;% mSG Ydia;%Sh ix.%yh" 22 l,dmh" 2014$2015
udkjYdia;% mSGh" le,Ksh úYajúoHd,h
102 ë - udkjYdia;% mSG Ydia;%Sh ix.%yh" 22 l,dmh" 2014$2015 fõoh 103

yeÕSfuka fkdisia jQfjda o jk nj .S;sld ms<sn| úpdrmQj_l úoa ^{dfk& Od;=fjka lu_d¾:fhys wÉ fyda i[a m%;Hh
wOHhkfhka meyeÈ,s fõ' ù fõo hehs iE§ we;'6 ±k.ekSu fyda ±kSu hkq tys idudkH
wre;hs' fõo hkafkys w¾:h ±kqu hs' ta o W;=ï ±kquhs' tkï
me/Ks u bka§h idys;Hh iaudrlh f,iska fuka u
mQckSh wd.ñl ±kquhs' fõo .S;sld wOHhkfhka miq iïmQK_
me/Ks u bkaÿ-hqfrdamSh iaudrlh f,i;a" f,dal idys;Hfhys
{dkh - ±kqu ,o yels nj wdhH_ka úYajdi lrkakg we;'
fõohg jeo.;a ;ekla ysñ fõ' fuys mj;akd fm!rdKsl nj
fõohg àld ,shQ wdpdhH_ idhkfhda o"
ksid u fuh bka§h idys;Hfhys uQ,ia:dkh o fõ'2 ;j o fõo
m%f;HfCIKdkqñ;Hdjd hia;=mdfhd k nqOHf;
idys;Hh ms<sn| wkNHdifhka" ;;ajQ mßÈ bkaÈhdkqjkaf.a
t;oaúoka;s fjfok ;iaud;a fjoiH fjo;d
wdOHd;añl Ôú;h yd ixialD;sh jgyd .; yels fkdfõ'
hkqfjka" m%;HCIdÈ m%udKhkaf.ka o; fkdyels i;Hmod¾:h
iïNdú; ffjÈl idys;Hh uka;% fyj;a ixys;d yd n%dyauK fuhska o; yels neúka óg fjo hehs jHjydr lrk nj mji;s'
hehs fomßÈ fõ' uka;% fldgi ;s%msgl idys;Hfhys tk md<sh
fõo Yíofhka Y=oO a O¾uh hk Ndjh o m%lg fõ' ta wkqj
jeksh' n%dyauK fldgi wgqjd jeksh' wgqjdj fkdue;sj fm<
Y=oO
a O¾u we;=<;a .%k: a Y=oO
a .%k:
a fyj;a fõo .%k:a fõ'7 wd.ñl
f;areïl< fkdyels jkakd fia u" n%dyuKj,ska f;drj fõoh
.%k:a flfrys mQcH;ajhla fuka u Y=oOa ;ajhla o wdfrdamKh lsÍu
f;areï.; o fkdyelsh' È' ks' wïnÜG iQ;%fhys fõol;_Dka
idudkH iïuq;h s ls' ta kHdh fõo .%k:a hka flfrys o fhduq ù
ms<sn| uk;dkx l;;dfrd - u;;dkx mj;;dfrd hk w¾:
we;s nj fõo hk jpkfhys w¾:úNd. mÍCIKfhka m%;HCI fõ'
újrK yuq fõ' uka ;% h ka ys wdÈl;_ D kï fjk nj bka
wNsfm%;Ndjh hs' fõofha ckauN+ñh jQfha wdhH_kaf.a f;jeks fõodka;._; uka;% .S; moH m%Odk jYfhka fldgia ;%hlg
jdiia:dkh jQ l=re rghs' ta m%foaYh wdhH_dj¾; kñka o ye¢ka fnfoa' tkï" RÉ kñka olakd iQl; a .S; moH;a" hcqia kñka olakd
fõ'3 flfia fj;;a fõoh bkaÈhdfõ mQcH NdIdfõ iy a K kñka olakd uka;% moH;ah'8 RÉ
hd. iQ;% moH;a" iduka yd n%yu
idys;Hfhys wdÈ;u yd jeo.;au wjêh ksfhdackh lrkakls' hkq iaf;%d;% Yaf,dlhg kuls' ta wkqj iaf;%d;% iajrEmS iQl;
a fuys
tfy;a fõo .%ka: rÑ; ld,mßÉfþoh ms<sn| úúO ú;l_ olakg ,efí' flfia fj;;a mQfj_dla; uka;% .S; fjk fjk u
mj;S' fõofha wdrïNh ls%( mQ( 2500 § muK ù hehs wkqudk tl;= fldg ilia lrk ,o .%k: a h ixys;d kï fõ'
flf¾' 03 jk ishjfika miqjg Èk kshu l< fkdyels njg
R.a" hcq¾" iduka" w:j_ka hehs kdu jYfhka fõoh p;=¾úOh'
o u;hla mj;S'4
tfy;a R.a hcq¾ iduka hk fõo;%hg muKla m<uqj ixys;d
ms<f
s h< ù ;sìKs' ta wkqj fm!rdKslfhda p;=¾fõo hk iïuq;h s
fõo hkq l=ulao@ fkdms<.s ;a w;r ;sf % õoh hk wNsOdkh ms<. s ;a nj;a meyeÈ,s fõ'
fõo Yíoh" úoa ^{dfk& úoa ^i;a;dhx& úoa ^,d,fk& úoa me/Ks jHjydrfha yeáhg fõo;%hls' i;rjekak fyj;a w:¾jka
^úpdrfK& hk i;r Od;=j, ksIamdokhls' - úok;s cdkk;s fõoh miqld,Sk tl;=jls' fõo;%h - ;%hS - kñka o jHdjyD; úh'
úoHkaf; Njk;s úJok;s w:jd úofk; ,Nfk; úoajdxiYap -hoa Rffp fyd;%x ls%hf; hcqId wdèj¾hj
i¾fp ukqIHd# i;HúoHdx ffh¾fhIq jd ;:d Njk;s f; i;ïfkdaoa.S:x jHdríOd ;%hS úoHd Nj;s-
fjod(-5 ish¨ ukqIHfhda i;H{dkh hulska oks;a o ,n;a o hk WoaOD;fhka o ta j. ;yjqre fõ'9 nqoaO ld,fha § o ms<f s .k
úpdrKh lr;a o hfulays úoaj;ayq fj;a o" ta i;r Ydia;%fhda ;snfq K ;s%fõoh muKls' ;s%msgl md<sfha ;skkx fõodkx mdr.=
fõo kï fj;a hk úhrK ú.%yhg wkqj óg fok Ydia;%Sh - f;úcc n%dyuKd hk i|yka nyq,j yuq fõ' fuhska hf:dla;
w¾:l:kh {dkh hkak nj yefÕa' tkï ta ÈjH{dkhhs'
104 ë - udkjYdia;% mSG Ydia;%Sh ix.%yh" 22 l,dmh" 2014$2015 fõoh 105

lreK ;jÿrg;a ikd: fõ' w:¾jka hkq ñksidf.a ffoksl ks.ukh o l< yelsh' Ndr;Sh wd.ï oY_k yd iudch iïnkaO
ldhH_ka bgq lrkq jia Wmldr jkafka hehs úYajdi lrk ,o jeo.;a" yrj;a ft;sydisl lreKqj, m%Njh yd l%ñl úldYh
f,!lsl uka;% .Shg wNsOdkhls' w:¾jka moH;a iajlSh f,!lsl ms<n
s | wLKav jD;a;dka; R.afõofhys wka;¾.; fõ'
´kE tmdlï bgqlr.ekSu i|yd Ndú; l<y' fï ksid me/Ks
ffjÈlfhda w:j_ka fõoh fõohla f,iska fkdms<s.;ay'
R.a w¾: úNd.h
RÉ hkq PkafodnoaO uka;%hs ^mdfokd¾oaO¾fpf;d
w:¾jka fõoh fõohla f,i ms<. s ekqfka miqld,Skjh' fm;djD;;noOd uk;%d# Rp#&12 hkqfjka Y=l, a hcq¾fõo lKaj
tfy;a tys we;=<;a uka;% - moHhka wE; w;S;hg kElï lshk ixys;d NdIHfhys i|yka fõ' RÉ Yíoh ia;;
= H¾: RÉ ^Od;=fjka&
njg idOl yuq ù we;' Ndr;Shfhda fuh fõohla f,iska ms<.
s kakg ksIm
a kakh' ^RpHf; ia;h+ f; wkhd b;s RÉ&13 fuu újrKfhka
ue,sfj;s' th mYapd;a ld,Sk tl;=jla ùu yd tys we;=<;a úIh o m%i;
a ;
= h ms<n
s | hï t<shla ,efí'
fCIa;h
% ms<n s | wdl,amh o fuys,d ;Èka u n,md we;' lreKq
tkï fuys l,am; s foaj iuQyhla flfrys wdÈ hq.fha
fufia jqj;a" idrh" úIh yd iajrEmh jYfhka fõoh tllauh'
ñksidf.a yo m;af,ka Wmka wjHdc ia;; = s .dhkdjka iuQfma; ù
woH;kfhys m%lgj mefKk fõo .%k: a 04 ls'
we;s njhs' ta ìh yd f.!rjh uqiq Y%oO
a d Nla;s mokula u; ùu
i' R.afõoh
úfYaI ,CIKhls' RÉ hkq iaf;%d;% Yaf,dlhg o wNsOdkhls' -
ii' hcq¾fõoh
wf,!lslx mqreIdf:_dmdhx fj;a;s wfkk b;s fjo Yío ksjp _ kï-
iii' idufõoh
wf,!lsl mqreIdf:_dmdh fuhska ±k .kS' hkq fõo Yíofhka úys;
iv' w:¾jkafõoh10 hkqhs'
w¾:hhs' fõo Yíoh {dkd:_l úoa Od;=fjka Wmkakls' ta wkqj R.a
miqld,Skj uka;% .S; fjk fjku tl;= fldg fïjdg nyq, fldg we;s fõoh R.afõo kï fõ' R.a fyj;a RÉ lSmhl
ixys;djka mneªy' ta ksid R.a fõoixys;d" idufõo ixys;d - tl;=j iQl; a kï fõ' iQl; a hkq W;=ful= úiska lshk ,oao fyda
hcq¾fõo ixys;d yd w:¾jkafõo ixys;d kñka o mQfj_dla; W;=ï f,i lshk ,oao fyda W;=ful= .ek lshk ,oao hk Ndjhka
.%k:
a p;=¾:h ye¢kafõ' jdpH lrkakls'14 ta wkqj R.afõoh hkq mQcHmoH we;=<;a fõohhs'
R.a fõoh R.afõoh R.afõo ixys;d hk wmrkdufhka o jHjyD;
p;=¾fõo .%ka: ika;;sh w;=ßka m%:u fõolD;sh h' fuh fiiq fõo;%hg mQjj _ tkï ls%( mQ( 600 § muK momdG"
R.afõohhs' uq¿ f,dj u úlis; ij_ idys;Hh w;r R.afõoh l% u mdG" ixys ; d mdGdÈ ia u rfKda m dhj,s k a mdrïmßlj
me/Ks;u lD;sh fõ' bJÿ wdhH_ ukqIH j._hdf.a NdIdj yd wÉpðkakj meje; we;' ix+Od Od;=fjka ksmka ixys;d hkak
iNH;ajh ms<ns | m%dudKsl wOHhk ldhH_fhys woaú;Sh uQ,dY%hla tlg ;enQ" tla/ia lsÍu hk wre;a ckkh flf¾'15 R.afõofha
jYfhka o fuh úoajcack iïNdú;h' Ndr;Sh idys;H jxYh fndfyda Rla we;=<;a neúka tys m%dudKsl m%d{fhda th nyjDp
ms<n
s | úpdrmQjl
_ wOHhkhl fhfok úkag¾ksÜia kï c¾uka kñka o y÷kaj;s' hd.lrk nuqfKda hd.ldrlfhda kï fj;s'
mçjrhdf.a - Ndr; foaYjdiSkf a .a is; lsh
% d l< yeá muKla Tjqyq i;r fofkls' fyd;d" wèj¾hq" Woa.d;d yd n%yaud hkq
fkdj bJÿ hqfrdamh
S kñka y÷kajkq ,nk l,am; s NdIdj jHjydr Tjqyqh'16 R.afõoh Ndr ;eke;a;d fyd;d kï fjhs' hd.
l< ukqIH iuQyhd ms<n s | ;;a;j
a djfndaOhla ,nd.ekSug R.afõoh wjia:dfõ§ R.afõo .S .ehSu Tyqf.a ldhH_hs'
ufydamldÍ fõ'11 hk ks¾jpkh o fuys,d mQfj_dla; u;h u R.afõoh tall;_Dl lD;shla fkdfõ' tfuka u tys
ikd: lrhs' ta wkqj R.afõo ix.Dys; fCI;%hka ljrdlr±hs iQla; tl u ld,hlg wh;a tajd o fkdfõ' fiiq fõo;%hg
106 ë - udkjYdia;% mSG Ydia;%Sh ix.%yh" 22 l,dmh" 2014$2015 fõoh 107

mQj_j ls%( mQ( 600 fuys rÑ; ld,h nj nyq;r ms<s.ekSuhs' fõo moH .Kkla fõ' ;j o ta tla tla iQla;hg foaj;dfjla o
hq.fha úiQ fm!rdKsl wdhH_ lùkaf.a iaf;%d;% moH rpkd ta RIsjrfhla o Pkaoila o ysñj ;sfí' RIsfoj;d - PJoia hk
lúhdf.a mdrïmßlhka úisk a mjq f, jia;= f,isk a uq L jpkj,ska l=ula jdH lrkafka±hs u;fNao mj;S' fï ms<sn|
mrïmrd.; j ixys;d rpkd ld,h f;la wdrCId lrk ,È' újrKhla jd;aiHdhkfha iaj_d;%l%uKS fhys uq, yuq fõ'
- hiH jdlHx i RIs# hd flkdjHf; id foj;d
flfia jqjo" R.afõo .S;sldjkays tla;rd úúO;ajhla
hoCIrmßudKx ;ÉPJo# -
we;s w;ru" tla;rd iu;djla o olakg ,efí' tfia u NdId
- w¾:maij RIfhd foj;dYaPfJodNsremdOdjka -
ú,dih w;ska o Yíoud,d w;ska o rpkd ffY,sh w;ska o
hkqfjka mQfj_dla; jpkd¾:hka úYaf,aIKh fõ' fï yer ls(% j(
jHdlrKh w;ska o Pkaoi w;ska o .eí ù we;s woyia wkqj o
14 ishjfia úiQ idhKhka fõod:_ml
% dY kï R.afõo NdIHfhys
m%lg fkal fjkialï wkqj R.afõo .S;hkaf.a rpkd ld,h
o RIs;ajh újrKh lr we;' tkï w;SJøshiH fjoiH
ms<sn| fmrmiqlï fndfydaúgu ;SrKh l< yelsj ;sfí'
mrfuYajrdkq.f a ï - hkqfjks'19
% yK m%:uf;d oY_kd;a RIS;j
R.afõofhys uKav, R.afõo RÉ fyj;a ia;; = s .S;l
s dj,ska mßñ;h' tn÷
R.afõo iQl; a fnod olajd we;s l%uoajhls' bka tlla kï .S;dj,s iïNdrfhka cks; iQl;a fyj;a moHnJOk (hymns) 1028la
wIagl - wOHdh - j._ jYfhka fn§uhs' fojeka kï uKav," fuys ix.Dys;h'20 uKav,hkays tk iïmQK_ RISjdlH iQl; a hk
wkqjdl yd iQl;a jYfhka fn§uhs' R.afõo ixys;dfõ wIaglh kñka jHdjyD; flf¾' ^iïmQK_ RIs jdlHka; iQl; a ñ;HNsëhf;&
- uKav,h hkq m%lg m%fNaooajhls' fuys wIagl wg^08&ls' tla tla uKav, ish,af,ys iQl; a 1017 la muKla we;s njg o u;hla
wIaglfhl wOHdh 08 ne.ska wOHdh 64 ls' tla wOHdhla j._ mj;S' tfya; wIagu uKav,fhys jd,Å,H kï w;sßla; iQl; a
.Kklska hql; a h' tn÷ j._hkays tl;=j 2006 ls'17 tla j._hla 11la o olakg ,efí' tajd o tl;=j ish,a, 1028la fõ'
idudkHfhka RÉ fyj;a moH mylska hql; a h' tfy;a we;eïúg
Bg jeäj o we;eï úg wvqj o we;' mYapd;a ld,Skhkaf.a uKav,h iQla; .Kk
wOHhkfhys myiqj i,ld fuf,i j¾.SlrKh lr we;' I 191
II 43
fojk l% u fha fn§u fm!rdKs l l% u hhs ' tys § III 62
ft;sydisl jQ o Ydia;%Sh jQ o lreKq hgf;a th j¾.SlrKh lr IV 58
we;' fuu fn§ï l%uh n%dyauK .%ka:hkays i|yka ù ;sîu o V 87
ie,lsh hq;= lreKls' fï oaú;Sh j¾.SlrKhg wkqj R.afõo VI 75
ixys;dj uKav, fyj;a .%ka: oyhlg fnod ;sfí' m<uq VII 104
uKav,fhys wkqjdl fyj;a fldgia 24 ls'18 fojekafkys 04 VIII 114
ls' f;jeks yd isjqjeks uKav,oajfhys we;af;a wkqjdl 05 IX 114
ne.sks' wkqjdl 06 ne.ska miafjks" yhfjks yd y;afjks X 19121
uKav,;%fhys wvx.= fõ' wgjekafkys 10 ls' kjjekafkys tl;=j } 1039
wkqjdl 07 la jk w;r" wjidk uKav,h fyj;a 10 jeks hkqfjka wmr iQla; j¾.SlrKhla o olakg ,efí' tfy;a
uKav,fhys we;af;a wkqjdl 12 ls' fï wkqj wkqjdl ish,a, ish¨ iQla; ixLHdj 1028la nj nyq;r úoaj;a ms<s.ekSuhs' fï
85ls' tla wkqjdlhl iQl; a .Kkla we;=<;a fõ' tl iQla;hl yereKq úg R.afõofha wvx.= .S;sld ms<sn| ld,ks¾Kh o
108 ë - udkjYdia;% mSG Ydia;%Sh ix.%yh" 22 l,dmh" 2014$2015 fõoh 109

újdodmkak ù we;s nj fmfka' R.afõofha b;d me/Ks fuka R.afõo .%ka:h iajrEm follska mßñ;h'
u kjH iajrEmS moH fyj;a .S;sld wh;a jk nj;a" bka b;d ^1& ixys;d mdG
me/Ks iQla; idudkHfhka ls%( j( fmr wjqreÿ 2000la muK ^2& mo mdG
mrK tajd úh hq;= hehs hqfrdamSh m~qjkaf.a ms<s.ekSuhs'
ixys;d mdG hkq iJê iys; iajrEmhhs' iJê úiJê l<
.x.dOr;s,la uy;d fcHd;sYdia;%Sh idOl u; tu iQla;fhka
iajrEmh momdG kï fõ' ixys;d iajrEmfhka hq;a yeu mohlau
ls%( mQ( 4"000l fm!rdKsl wjêhlg ;,a¨ lrhs'22
ffjhHdlrK u;dkql+, iJê kS;s hgf;a iJê lr we;s w;r"
flfia fj;;a" iQla;hl we;s tla tla uka;%hla R.a mo mdGfha yeu mohla u fjka j m%lg j fmfk fia iJê
^Rla& hkqfjka y÷kajhs' tn÷ uka;% fyj;a Rla 10185la úrys;j fhdod ;sfí'
R.afõofhys we;=<;a fõ' tfy;a prKjHqy .%k:
a fhys 10580lehs
R.afõofhys uKav, oyhla we;s nj;a" ta ksud_ K tall;_Dl
o Y%S mdoYu_ ixialrKfhys 10552lehs o úúO ú;l_ mj;S'23
rpkdjka fkdjk nj;a by; i|yka flßKs' R.afõo iQl; a
fuf,i ia : djr jQ ks Y a Ñ ; ixLHdjla fkd ola f k
rÑ; ld,h wkqj;a ia:dkh wkqj;a fkdfhla ld,j,g;a"
RISldka;djkaf.a rpkd ms<sn| j úpdrlfhda ork wdl,amh
l;_Dkag;a" ia:dkj,g;a wh;a fjhs'26 uKav, oyh w;=frka 2-7
ksidh' fï ms<sn| talu;sl njla kï fkdolakd ,efí' fuu
jekak olajd uKav,j,ska lshfjk lreKq w;ska o ms<f s h< ù
R.a" .oH yd moH jYfhka fofldgilg fnfoa' PkafodanoaO
;sfnk wdldrh w;ska o wfkHdkH iduH;ajhla m%lg fõ' n%dyauK
fkdjQ uka;% hkq bka m<uqjekakhs' tajd .oHfhka úrÑ;h'
.% k a :hka yd fõodx.hka ys yd ;okq . ; uQ , dY% h dka ;._ ;
fojekak PkafodnoaO uka;%hs tajd moHfhka ks¾ñ;h' fï
úYaf,aIKhdkql, + j oaú;Sh uKav,fha isg ima;u uKav,h f;la
yereKq úg R.afõod.; ij_iQla;hka uydiQla; yd CIqø iQla;
we;s Iâ uKav,hkays l¾;D;ajh ms<n s | .eg¨jla fkdue;' ta
jYfhka fn§ula o olakg ,efí'24 uydiQla;hlg Rla 10lg
tla tla uKav,hl wvx.= iQl; a tl u l=,fha lùka fyda bisjreka
jeäfhka o CIqø iQla;hlg Rla 10lg wvqfjka o we;=<;a úh
úiska ix.%y fldg we;' tfia u ta ta l=, úiska u ish Wreuhka
hq;= nj idudkH ms<s.ekSuhs'
f,i f.fkk ,oafoah' iQl; a ix.Dys; bisjreka yd ne÷Kq
R.afõofhys ieleiau wNHka;r idCIs yd we;eï ;efkl yuqjk O%jh ^w;aje,a .dhkh&
R.afõoh l;_D mrïmrdjl iduQysl m%h;akhl w.% jQ o u.ska iïm%odh t<s ±lafõ' ;j o tla tla bisl, = hg wh;a
m%;sM,hls' fuys iQla; ixLHdj 1028 ls' jd,Å,H iQla; 11 yer uKav, ms<f s h, lsÍfï § wkq.ñ; l%uh o taldldÍ h' ta wkqj
.ksf;d;a 1017 ls' R.afõoh ixys;dj wo mj;akd ;;aFjhg tajd wkqlu % fhka .D;aiuo > úYajdñ;% > jdufoj > w;%S > Ndroajc
iliaùu ms<sn| wOHhkfha § th wjia:d ;=kla hgf;a > jYsIG a hk RISka yd Tjqkf.a RIs f.da;ls% hka úiska iïmdÈ;h'
uydpdhH_ frda;a újrKh lrhs'25 ta ksid fï IÜ uKav,h f.d;%uKav, kñka o y÷kajhs'
- Y;¾Ñf;d udOHud .D;aiufod úYajdñf;%d jdufofjda;%S
^1& ixys;dldrlhskaf.a ld,h jk ;=re ta ta iQla; ta ta a d-27
Ndroajdfcda jisIaG# m%.d:d# mdjuJHd# CIÿiQla;d uydiQl;
l;_Djrhdf.a mdrïmßlhka úiska uqLmrïmrd.;j hk WoaOD;fhka o mQfj_dla; uKav, yfhys l¾;DFjh ;yjqre
f.k tau' fõ' R.afõohg wh;a me/Ksu .S;l s d wh;ajkafka o fï uKav,
^2& tfia lgmdvñka f.k wd iQla; ,sms.; ùu' ihgh' ta ksid fï .S;sldj,g .DyH iQ;% hehs o lshkq ,efí'
^3& wo olakg we;s iajrEmfhka ta iQla;hkaf.ka R.afõo l=,.%ka:h hkq o óg Ndú; wfkla kuls'28 flfia fj;;a"
ixys;dj iliaùu' hkqfjks' fï uKav, wfkHdkH idOrK .=fKdm,CIs; jqj;a fiiq
110 ë - udkjYdia;% mSG Ydia;%Sh ix.%yh" 22 l,dmh" 2014$2015 fõoh 111

uKav,hkays ;;a .=Kh wm%lgh' 1" 8" 9" 10 hk uKav, y;r fõ' tfia u bisjre iuQyhl iduQysl m%h;akhl m%;sM,hla
ta ta uKav,hg úfYaI jQ lreKq hgf;a ms<sfh, ù we;' ta f,i fuu oijk uKa v ,h ye¢ka ú h yels h ' we;= < ;a
w;r wgfjks uKav,h lKaj yd wx.Sria hk RISjreka fofokd lreKq j,s ka " kQ ;k ,CIK m% lgjq j" fiiq uKav ,hka g
iy ;oa jxYslhka úiska ksmojk ,±hs úYajdi flf¾' 9 jeks wdfõKsl fm!rdKsl ldjHuh .=Kh fuys ke;=jd fkdfõ' ta
uKav,h fidau mdkfhys .=K jK_kdNs,dih úIh fldg wkqj mQj_ uKav,hka w;=frka w;ayeÍ .sh iQla;j, tl;=jla
.;a;ls' fï ksid fuh mqoa.,sl mrïmrdjlg wh;a fkdfõ' f,i oijek uKav,h y÷kajkafkda o isá;s'34 NdIduh jYfhka
;j o" fuhg mjudk uKav,h hehs o lshkq ,efí'29 fuys kjH;djla ms<sìUq fjk w;r od¾Yksl úuY_khla o fuys
ish¨ u iQla;j,ska tl u foúfhl=g tkï" mjudk fidaug wka;._; iqúfYaI ,CIKfhda h'
wu;k tajd ùu Bg fya;=jhs' fidauh foajFjhg keÕ= .S;sld
jhiska nd, u uKav, f,iska ms<sf.k we;af;a 01 jk
fuys we;=<;a fõ' BrdKshkaf.a wfjia;d kï wd.ñl lD;sfha
yd 10 jk uKav, folhs' fuu woHka; uKav,oajfhys l;_D;ajh
yXud kñka fuu fidau hqIhu y÷kajd we;s nj úh;=kaf.a
yd ld,kshuh ms<sn| úpdrl f,dj talu;sl njla fkdue;'
s ekSuhs'30 09 jeks uKav,fha j._hkaf.a wkkH;dj Pkaoihs'
ms<.
tajdys úYaf,aIs; lreKqj,g wkqj fïjd mYapd;ald,Sk jk
tys 1 - 67 olajd .S; .hd;%S PJoiska o 68-86 olajd .S; c.;S
nj nyq;rhlf.a úYajdihhs' m%:u uKav,fhys uOqPJodÈ RISka
PJoiska o 87 - 97 olajd .S; ;s%Iagqia PJoiska o b;sß ish,a,
l< uka;%dÈh úoHudk fõ' oYu uKav,fhys ;s%;" ;s%YsridÈ
fjk;a Pkaoiaj,ska o ix.%y ù we;'31
RISka úiska rÑ; uka;d% Èh we;=<;a fõ'35 flfia fj;;a" woHka;
RIsl=, úiska rÑ; tkï 2-7 jeka k ola j d uKav,oajfhys ix.%y ù we;s iQla;hkays Ndú; jHdlrK Í;ska
uKav,dka;._; iQla;hkaf.a m<uqjk j._fhka bJøg muKla yd w~x.= ù we;s od¾Yksl ffp;islhka o ksid tajd
fojeks jk w.aks wu;hs'32 blaì;s jeo.;alñka wvq foúfhda mYapd;ald,Sk nj Tmamq fõ' úfYaIfhka il= idys; jxYfhys
wu;;s' fuh fï uKav,hkays oDYHudk iqúfYaIS ,CIKhls' miqld,Skj úlis; jQ oY_kjxYfhys uQ,îcj, Pdhdj fuu
fï foaj .K ms<sn| iQla; fm< .id we;af;a tajdfhys wvx.= woHka; uKav, folays úoHudk nj m%;HCI ldrKhls' fï
.Sj, .Kkska wjfrdayK ms<sfj<sks' th o fïjd w;r we;s yereKq úg uKav,Sh iQla; yd iïnJOhla fkdolakd jd,Å,H
lemS fmfkk ,CIKhls' fojk uKav,fha iQla; 10fha .Kfhys,d .efKk iQla; o momdGfhys i|yka fkdjk R.a
w.akj s ._h .S; 16l iQla;hlska we/ö .S; 6l iQl;a hlska wjika fõofhys VII 59, 12, x 20, x 120,10 x 190 1 - 3 hk Yaf,dal o
flf¾' ;;a uKav,fha u B<Õ j._fha m<uqjk iQla;fhys .S; mYa p d;a l d,S k tl;= l s Í ï jYfhka i,lhs ' 36 fuf,i
21 ls' wjika jekafkys we;af;a .S; 04 ls' fï ksid mYapd;ald,Sk R.afõofhys nys# iajrEmh ms<sn| úuiqul fhÈh yelsh'
tl;= lsÍï o isÿjQfha wdfrdayK mámdgHdkql+,jh'33 fï l%uh ndysrdlD;s úuY_kfhka muKla" yqfola m%ia;=;h ms<sn|
fojeks uKav,fha úoHudk fõ' tys m<uq j._fha iQla; 43 ls' h:djfndaOhla ,o yels fkdfõ' ;;a wNsu;d¾: idOkfhys,d
;=kajekafk 62 ls' ijekafka 75 ls' i;ajekafka 104 ls' fuf,i we;=<dka;fhys m%nqoaO ukiska hd;%d l< hq;=uh'
R.afõofhys úkHdih ilia ù we;'
R.a fõofhys wka;._;h
R.afõohg lrk ,o wjika tl;=j oijk uKav,hhs' R.afõoh p;=¾fõohka w;=frka fm!rdKslu lD;shhs'
tys NdIdj;a" úIh fCIa;%h;a miqld,Sk ,l=Kq m< lrhs' m<uq tys ndysrdlD;s úYaf,aIKfhka o tys ieleiau ms<sn| muKla
yd fuu wjika uKav,fha iQla; fm<.eiau iudk iajrEmhla fkdj tys ikao¾Nh ms<sn| hï wjfndaOhla ,nd.ekSu ÿIalr
orhs' fuys wvx.= we;eï iQl;
a wjfYaI uKav,hkays o úoHudk fkdfõ' flfia fj;;a" R.afõoh wdÈ bJÿ - wdhH_ ckhdf.a
112 ë - udkjYdia;% mSG Ydia;%Sh ix.%yh" 22 l,dmh" 2014$2015 fõoh 113

is;=ï - me;=ï úYajdi we±ys,s we;=<;a fl!;=ld.drhls' ienúka me;=ï o ffjÈl .Sj, ks;ru ±lsh yelsh' i;H
u" Tjqkf.a Ôú;h ms<sn| j" Ôjk oY_kh ms<sn| levm;ls' jYfhka u lúhdf.a uqj fmdmshkafk foúhd ;ud
;=< we;sl< m%idoh yd ish yo ;=<k
s a kÕsk yeÕSï
ffjÈl wdhH_hd tla ia:dkhl fkdúiq ixpdrYS,j S Èúf.jqfjls' m%ldY lsÍugh'38
Tjqkf.a m%Odk Ôjfkdamdh lDIslu_dka;h úh' tl u úYd, hkq f jka Tyq úpdrmQ j _ l újrKhla lrhs ' ieneúka u
m%foaYhl úiQ fudjqka ÿrd;S;fha bJÿ BrdKSh ck iuQyh kñka R.afõofhys ikaoN_h ixCIsma; j f.dkq l<fyd;a hf:dla;
ye¢kaúK' Tjqyq ysJÿ l=Ia l÷ w;ßka bkaÈhdjg ixl%uKh ks¾jpkh idOdrK jQ is;sú,a,ls' R.ays foajl:djkaf.a m%Njh
fldg we;a ; dy' flfia fj;;a " ixpdrYS , S jQ fudjq y q yd l%ñl úldYh we;=<;a fõ' tys tk fndfyda iQla;fhda
iajNdjOu_hdf.a fkdfhla Yla;sj, yd fkdfhla isoaëkays foaj;d ia;=;s msKsi u fjka j we;' R.afõoh ms<sn| úuiqul
h:d ;;a;j a h jgyd.ekqug wfmdfydi;a jQy' ta ksid woDYHudk fhfok úkag¾kSÜia mçjrhd - fuys foajl:d yev .efik
n,hla we;ehs o ñksidg thska Y=NdY=N M, úmdl fj;ehs o yeá wmg m%;HCIj fmfka hehs39 mjihs' R.ays mefKk
l,amkd l<y' pJø" iQhH_" ;drld .c_kd .sksl÷ c,dY wdÈfhys foújrekaf.a kï muKla f.k ksÍCIKfhka foújrekaf.a
l,ska l,g we;sfjk úúO úmßKduhka ;;a jQ mßÈ fkdo;a wdrïNh yd Tjqkf.a iajrEmh ms<sn| o; yelsh'
tl, ñksid tajdg wkj.uH woDYH n,hla we;ehs is;+y' ta
n,h foaj;ajh - foaj n,h hkqfjka y÷kajkakg we;' R.afõoh l< RISkf a .a {dk pCIqihg uq,k
s a úIh jQfha
;okka;rj ta n,hkag Ôj;ajh yd iudcfhys Wiia ;ekla o iajNdjOu_h (Naturalism) yd Bg u wh;a iQhH_ pJø úoHq;a wdÈ
ysñlr § msysg b,a,Sug .S;sld o ilia lr .;ay' iajdNdúl j fkdfhla jia;h= ' is;y
a s we;s jQ pu;aldrh ksid fujeks iajdNdúl
isÿfjk whym; foajfldamh fyda Ydmh ksid jkaklehs o jia;k
+ g
a ukqIHFjdfrdamKh (Anthropormorphism) l<y' uq,a
;ud leue;s fohla isÿ jqjfyd;a th foajm%idoh ksid jkaklehs ld,fha úiQ ffjÈl RISyq m<uqj ysre foú - i÷ foú - .sks foú
o úYajdi lrkakg fm<UqKy' wdÈ foújreka fkdheoaody' Tjqyq wdhdpkd mQjl _ jJokudkdÈh
lf<da iajNdjOu_fha úúOdx.hkagh' Tjqkf.a ie,ls,, a ysñ jQfha
fuf,i R.a f õofhys foa j l:djka f .a wdrïNh ffoksl wyfia fmfkk úÿ,sh" ñysmg s ks;r Êj,s; .skk a yd
iksgqykaj we;' ;j;a oDYHudk fkdfhla iajdNdúl jia;k + g
a h'
fõoh yd foa j ;a j h YÍrh yd m% d Kh fuka
taldnoaOj mj;skka ls' R.afõo .S;sldj, m%dÿ¾Ndjh
R.afõofha foaj jK_khg n÷ka fjk iQhH_" fidau
jQfha o foaj;ajh Wvh'''37 ^i÷&" w.aks" mDÓú" W!Iia ^Wodysre&" ure;a ^iev iq<Õ& hk
hk ks¾jpkh o fuys,d jeo.;a fõ' wdhH_kf a .a úYajdi yd foúhkaf.a m%lD;s ;;a;ajh iajNdjOu_fha ta ta foag ysñ
m%d¾:kd wdÈfha mgka u foaj úYajdi mokula u; f.dv keÕS wkkH;dfjkau hqla; jQ nj ta kdu ix{d úNd.fhka o;
we;' fï ms<ns | c¾uka mçjrfhl= jQ lhs .S f.a ks¾jpkh yelsh' tfy;a kdñlj muKla yuqfjk Tjqkg wdfõKsl jQ
jeo.;a fõ' m%lD;sh wm%lg foaj iuQyhla o yuqfõ' ta w;r bJø - jreK -
ñ;% - wÈ;s - mQIka - wYaúka - reø - m¾ckH hkdÈ foújre
R.afõofhys iQla; w;=frka jeä fldgi tjlg
wdhH_ka msÿ foújreka wu;d msßkuk wheÿï iy m%Odk fj;s' ld,dka;rhla ;siafia wd¾h cd;Skaf.a f.!rj
m%Yxid;aul jK_kdh' Tjqkfa .a yo m;af,ka mek nqyqukg ,la jQ reø yd úIaKq o fï .Khg tlaj isá;a' tfy;a
kÕsk wjHdc yeÕSï o iodld,sl foújrekaf.ka R.ays mene÷ï w;r wdhH_kaf.a uy;a iïudkhg md;%jQfjda
b,a,k wdOdfrdamldr yd bÈßm;a lrkq ,nk mQcdj jQfha bJø - jreK - w.aks wdÈ foújreh'40
ms<.
s ekSu msKis flfrys wdrdOkd we;=<;a is;=ï
114 ë - udkjYdia;% mSG Ydia;%Sh ix.%yh" 22 l,dmh" 2014$2015 fõoh 115

w.aks hkq .skk


a hs' w.akh
s foaj;ajfhka ffjÈlfhda ms¥y' fhd cd; taj m%:fud ukiajdka
jeo.;alñka w.aks fojeks jkqfha bJø foú÷g ^II 12& muKs' w.aks fofjda foajdka l%;=kd m¾hN+I;a
hiH Y=Iafud fødaoms wNHfia;dx
foaj j¾Kkhg R.afõofha iQl; a 200 la muK jeh fldg we;' kDïKiH uyakd i ckdi bJø#45
w.aks ixl,amfhka flfrkafk hd. .skk a ifÉ;kSlrKhhs' hkdÈ mßÈ bJø foú÷kaf.a iajrEmh .ek úia;r fõ' ta
foúhkag msfok hd.fhys idrh f.k hkafka w.akh s ' fï ksid wkqj Tyq Wm;skau fiiq foúhka wNsNjkh l< nqoaêfhka
w.akgs fiiq foaj mrmqr w;r úfYaI ;ekla ysñ fõ' yd Yla;sfhka wdVH;r jQfjls'
h# mDÓùx jH:udkduoDxyoa
w.aksàf< mqfrdys;x h# mj_;dka m%l=ms;dx wrïKd;a
h{iH fojuDoaúcï fhd wka;ÍCIx úufï jßfhda
fyd;drx r;akOd;uï41 fhd oHduia;Nakda;ai ckdi bJø#46
^uu& hd.fha ÈjH ixúOdhl .DymQcl" hÈkakd fjk Okh ;j o i,s; mDÓúh ksYap, lsÍu" m%fldams; mj_; tla;eka
;ekam;a lrk w.akh s jK_kd lrñ' hkd§ mßÈ w.aks foaj lsÍu" wjldYh mq¿,aj úia;S¾K lsÍu hkd§ ùrls%hd lf<a
jekqu wrUhs' blaì;sj w.akg
s iïmQK_ ukqIH;ajfrdamKhg hfula o Tyq bJøhs' hkqfjka bJø foúhka i;= ùr;ajh
W;ailq ù we;' tfy;a th wid¾:l ù we;' yd Tyq l< ùr ls%hd .ek jK_kd lrhs'
w.afk hx h{uèjrx fhd y;ajdNsußKd;a ima;isJOQka
úYaji;# mßN+ris fhd .d WodcomOd j,iH
i bfoaofjIq .ÉP;s42 fhd wYaufkdrka;r.aksx ccdk
w.aks fj~re msvla we;af;ls' .skso¿ fliska hq;af;h' ixjDlaiu;aiq ickdi bJø#47
;shqKq ykq we;af;ls' rkajka o;a we;' Tyqf.a Èj.ek ;jÿrg;a fuf,i Tyqf.a ùr úl%udkaú; lsh % d iy tajdhska
ks;r úia;r flf¾' foúhkaf.a msoú,a, ld oukafk f,dajeiaidg jQ fi; .ek i|yka fõ' bJø hkq idudkH
thsks' fï yereKq úg isjqmdjqka iu. o Tyq iïnJO ukqIH rEmdlD;sh blaujd .sh ldhsl jYfhka úYd, jQ foú
lrjhs' - Tyq ;mamq,k f.dfkls' Tyq ÈjHuh l=re,af,ls' flfkls' jD;yka" mqßkao o" Yl% hkq fudyqg jQ m¾hdh kdufhdah'
w.aksh wjldYfhys rdcd,shdh' l=re,af,l= .ila u;
,e. isákakdla fuks' jkh fyda .sf;,a Tyqf.a wdydrhhs'43 R.afõofha bJø yereKq úg foúhka w;r fY%aIaG;uhd
jreKh' Tyq jekSu i|yd R.afõofhys iQla; fod<ila fjka
fuf,i w.aks foú R.afõo lúhdg jvd;a ióm lr we;' OD;jD;" kS;sOdrl hkq fudyqgu jQ úfYaIfhdah'
foúflfkl= f,iska jecUqkq nj fmfka' yjH jdyk- Yla;s
ërd ;ajiH uyskd cdkqxIs
mq;% - cd;fõo hkq w.akshg Ndú; l< úfYaIfhdah' ú hia;ia;ïN frdaoiS úÿ¾ù
m% kdluDIajx kqkqfo nDyka;x
ik# msf;j iQkfj - Yafk iQmdhfkd Nj ipiajd k# iajia;fh44 oaú;d kCI;%x mmq:Ép N+u48 (vii 86, I)
zzw.aksh" tfia mq;d flfrys mshd fuka wmg myiq m%fõY hk WoaOD;fhka Tyqf.a iajrEmh yd ldhH_Ndrh ms<sn|
u._hla jkq ukeú' wfma hym;g wm iu. Ôj;ajkq uekú'ZZ j o; yelsh' iodpdr md,lfhl= jYfhka wjfYaI foúhka
hk i|ykg wkqj w.aks foúhd yd iuld,Sk ffjÈl .Dym;shd wNsNjkh l< jreK Èjd ? folays wdf,daldêm;shdh'
w;r meje;s ióm;r nj ukdj meyeÈ,s fõ' k i iafjda olafId jreK O%e;s# id
iqrd uJHq¾úNSofld wÑ;a;s#
R.a fõo iQla; w;=frka y;frka tlla ;rï jehfldg wia;s cHdhdkalkShi Wmdfr
we;af;a bJø foú jekqugh' ffjÈl ck;djf.a ckm%sh u iajmakYapfkao;kD;iH m%fhdakd49  (vii 86 - vi)
foúhd ùu Bg fya;=jhs' hk WoaOD;fhka o Tyqf.a iajNdjh ms<sn| j úia;r fõ'
116 ë - udkjYdia;% mSG Ydia;%Sh ix.%yh" 22 l,dmh" 2014$2015 fõoh 117

fuf,i w.aks > bJø > jreK hkdÈ foújreka yereKq nj;a" ysreg .uka lsÍug ux fm;a fy<slrkafka WIia nj;a
úg" iú;D" ure;" úIaKq" oHdjd - mDÓú" reø" wmdxkmd;a" ñ;%" ;;a iQlaf;dla; mdG Ndjhkaf.ka wkdjrKh fõ' j<dl=,
nDyiam;s" WIia" m¾ckH" mQIka" ñ;%d-jreK" iQ¾h" wYaú;d" hk w¾:h fok m¾ckH hkq o R.a f õofhys yuq j k
fidau" úYajfojd hkdÈ foújreka ms<sn| j o i|yka fõ' ta foúflfkls' fudyq ms<ns | f;dr;=re úr,h' ta ksid u R.afõo
w;r iú;D ms<sn| j iQla; 11lska j¾Ks;h' fjka fjka jQ .S; foaj ksjyfka fudyqg ysñjkafka wm%Odk ;ekls' fudyq ms<sn|
fndfyduhlska u o iú;D .ek jK_kd fldg we;' iajK_dCIS j jK_kdjg fjkaù we;af;a o iQla; 03la muKs' úuqla;smq;%
- iajK_yi; - iajK_Ôjk hk .=Kjdpl o Tyqgu Ndú; j ^úuqfpd kmd;a& hk kñka ye¢kafjk mQIka foúhd iQla;
we;' iú;D hkak iq fm<Uùfï Od;=fjka jHq;amkakh' ure; wgls k a fuys j¾Ks ;h' bka myla u we;a f;a VII jk
fyj;a iq<Õ o foúfhla f,iska ie<l+y' iQla; 33lska Tyq uKav,fhysh' fudyq ms<sn| j o f;dr;=re úr,h' Tyq ish¨
.ek jK_kd flf¾' ta yereKq úg bJø foú÷ iu. iQla; i;a;ja hka .ek okakd iy Tjqka foi n,disák wdrCIlfhl=
07lska o w.aks yd mQIka (VI 54) iu. iQla; 06lska úIaKq f,iska i|yka fõ' wdmia fyj;a c,h iQla; 04 lska jK_kd
foúhka .ek yd Tyqf.a ;%smo úl%uh yd <ufhl=j fkdisg flf¾' bJø - w.aks - fidau hkakjqkag miqj w;Hka;rfhkau
w;súYd, ;reKfhl= ùu ms<sn| j úia;r fõ' lemS fmfkk foújre kï wYaùkajrekah'51 fï fofok ms<sn|
j iQla; 50 lg;a wêl m%udKhl o ;j;a tla tla fjk fjk
oHdjd - mDÓú } ^wyi - fmd<j& R.afõofhys foaj iQla;j, o f;dr;=re ix.%y ù we;' wYaùka hkq wkkHfhdah'
hq.,hla f,i kï fldg we;' iQl; a 06lska Tjqka .ek jK_kd ;j o fudjqka r:dpdhH_fhda fofofkla jYfhka o wdldYfha
flf¾' oafh!ia lsisu iQla;hl ;ksj wu;d fkdue;' mDÓú o orefjda jYfhka o i,l;s'
;ksj wu;d we;af;a .S ;=klska hq;a tl iQla;hl muKs'
R.afõofhys wm%Odk ;;a;ajhla ysñfjk reø .ek iïmQK_ iïmQK_ iQl;
a 40lska muK ish¨ foúfhda fyj;a úYafõ
iQla; ;=kl;a" fldgia jYfhka tll;a" fidau iu. wkqnoaO foajd .ek j¾Kkd flfr;s'52 iEu foúflfkla u we;=<;a
fldg tll;a úia;r fõ' ñ;% yd jreK foú" w;r mj;afka fldg jK_kd lsÍug woyia fldg we;s fuys újß; foúfhda
b;d lsÜgq iïnJOhls' ñ;%foú ;ksj wu;kq ,nkafka tla hd.h yd ne÷Kq lD;%s foaj fldgils' kula i|yka fkdfldg
iQla;hl muKs' tys § mjd ñ;%f.a pß;h ms<sn| j f;dr;=re ta ta foúhkag wdfõKsl jQ .=Kdx. tla tla moHlska úia;r
,efnkafka w,am jYfhks' flfia jqj;a ffjÈl idCIsj,g flf¾' fldákau fïjd m%fya<sld fyda f;rú<s iajNdjhla
wkqj ñ;% iQ¾h foúfhl= nj Tmamq fõ' orhs' .S wkqms<sfj<g wkqj ta fojiuQyh kï fidau" w.aks"
FjIagD" bJø" reø" mQIka úIaKq wYaùkajreka" ñ;% - jreK yd
n%dyauK# m;s fyj;a hdÉ[dfõ wêm;shd f,i wu;k wx.Sria hk foújrekah'
nDyiam;s foú jekqug idl,Hfhka u R.ays iQla; 11la fjka nN%efrfld úIqK# iQkfrd hqjdl=cHxlaf; ysrKHhï viii 29 - i
fldg we;' ;j;a iQla; 2lska bJø foú÷ iu. jK_kd flf¾' fhdksfïl wd iido oafhd;f;dka ;¾foafõIq fïêr# viii 29 - ii
Tyqf.a fN!;sl ,CIK i|yka jkqfha u| jYfhks' foúhkaf.a jc%fïflda ìN¾;s yia; wdys;x f;k jD;%dKS ð>akf; viii 29 - iv
m: tal# mSmdh ;ialfrd h:dka taI fõo ksëkdï viii 29 - vi53
mshd f,iska fudyq nqyqukg ,laj we;' foúhka .ek muKla
fkdj fojÕkka ms<sn| lrk jekqï o R.afõofhys yuqfõ' ta iQl;
a 120lska muK fidau foaj j¾Kkh o R.afõofhys
w;r WIia fyj;a Wid fojÕk iQla; 20lska muK fuys isÿ lr we;' jeo.;alu w;ska w.aks foúhdg muKla fudyq
wu;kq ,efí'50 Wiia ysre iu. lsÜgq iïnJOlï mj;ajk fojeks fõ'
118 ë - udkjYdia;% mSG Ydia;%Sh ix.%yh" 22 l,dmh" 2014$2015 fõoh 119

iajdNdúl jia;=j,g foajFjdfrdamKh (Deification) wdl,amh tkï - nyqfoajjdoh (polytheism) R.afõofhys l%ñlj
lsÍug fõo hdÈkakd fm<UqKq nj R.afõodkd._; mQfj_dla; ye§ jeã ia:dms; jQ whqre fmfka'
iQla;hkaf.ka fmfka' tfy;a thska fkdkeje;=Kq Tjqyq ta ta
foaj jia;= i;= úfYaIK ,CIK o foaj;ajhg keÕ= nj R.afõofha foújreka .Kk 33la jk nj o i|yka
R.afõoh ksÍCIKfhka fmfka' iú;d yd újiaj;a hk kï fõ' ta ish,af,da ffjÈl wd¾hdf.a mQcdjg md;%jQfjda fj;s'
úNd.fhka ;;a lreK ukdj jegfya'54 iú;d hkq iQhH_df.a wdÈ ld,Sk .%Slhkag fukau ffjÈlhkag o f,dal ;=kla jQy'
W;amdol Yla;sh yd m%dKj;a lsÍfï n,hhs' újiaj;a hkq tys tkï(- mDÓúh;a" jdhqf.da,h;a" wyi;ah' R.afõo foúfhda
È,sfik iajNdjhhs' fuf,i iQ¾hfoaj úfYaIK kdu m¾hdh fï;=ka f,dfjysu úiQy' Èõ hkq wyihs' foaj hkq wyfiys
kduù miqj fjka fjkaj foúhka njg m;a jQ whqre meyeÈ,s bkakd hkqhs' ffjÈl wd¾hd msÿ foúhka fï wkqj iaj._ia:
fõ' fï yereKqúg mQfj_dla; ñ;% - jreK - mQIka - W!Iia hk (situated  in  the  heaven) N+ uia: (situated  in  the  earth)  yd
jpk o wdÈfhys iQ¾hdf.a u úfYaIK kdu jQ w;r" tajd o miqj wkdÍCIia: (situated in the sky) hkqfjka j._ l< yelsh' foH!ia
foaj;ajhg m;a úh' j¾K ñ;% wdÈ;H iQ¾h iú;D mQIks úIaKq wYaúka WIia rd;%S
hk fudjqyq iaj._ia: foaj;dfjda fj;s' mDÓú w.aks nDyiam;s
ffjÈl wd¾hhka fuf,i fidndoyfï n,fõ.hka fidau hk fudjqyq N+uHia: ^N+uia:& foaj;dfjdah' iaj._hg;a
j¢kakg mqokak g jQfha ñksia j._hd ms<s n| wdÈ hq. fha mDÓúhg;a w;r msyá s jdhqf.da,h wka;ÍCI kï fõ' bJø - reø
wdl,amj,ska wE;g ysi Tijd fkd;enQ ksidh' fidndoyfï - ure;a - jdhq - wmdxkm;a - m¾ckH - wdma hk fudjqyq
wÑka;H jQ ls%hdldÍ;ajh ±lSfuka wdÈ ffjÈlhd mqÿuhg;a wka;ÍCIia: foújreh'56 mQfj_dla; il, foaj iuQyhdf.a u
ìhg;a m;a úh' ta ksid ñksia n,h blaj jQ n,hla Yla;shla wdydrh jQfha .sf;,a" OdkH yd udxidydrh jeks ukqIH
Tjqkg wdrEV l<y' ;j o Tjqkg m%Yia;s NdIK mQj_l wdydruh' fidau me,Eáfhka .;a hqIfhka fmrd.;a fidaumdkh
hdpkfhka iïm;a ,dNh o tfia fkdls Í fuka Wjÿre foúhkaf.a ms%h;u mdkh úh' w.aks" whH_uka" iú;D bJø" ñ;%"
lïlfgd¨ Woa.;fjk nj o úYajdi l<y' fï ksid Tjqkf.a mQIka" úIaK"q nDyiam;s" m¾ckH" iQhH_" jreK yd wYaúka fofokd
.=K .dhkd lsÍug fm<ôKs' R.afõofha X uKa,fha 52 msßñ foúfhdah' WIia iriaj;S" jdÉ" rd;%S" mDÓú" bJødKS"
iQla;fha 06 fjks .S;sldfõ - jreKdkS yd wdrKHdkS hk fudjqka ia;%S foaj;dfjdah'57 wdmia
;%SKSY;d ;s%iyi%dKH.aksx
ure;a wdÈ;H wmairia foaj.K fyj;a rdYS foaj;dfjda kï
;s%xYÉpfojd kppdim_hka fj;s' wYaúka" ñ;% - jreK" oHdjd - mDÓú hq.au foaj;dfjdah'
T!CI;aRff;ria;DKka n¾ysriaud wiqr - odi - oiHq - jD;% - j, - økj - úYajrEm - iaj¾Ndkq
wdÈofOd;drx kHidoh;a; - foúhkag úreoaO rdCIifhdah' hu - hó kï ksU¨ q fidfydhqre
hkqfjka foújre 3339 ms<sn| i|yka fõ' fï wkqj m%drïNfha fidfydahqßhka fofokd ñksia j._hdf.a uq,a uõmsh fofokdh'
§ foújre w,a m jq j l,a . ;ùfï § l% ñ lj úldYh ù fuf,i foaj mrïmrdjl Wmam;a;sh R.afõofhys m%drïNl
foajmrïmrdjl iïNjh isÿjk nj fmfka' oHdjd - mDÓú - wjêfhys ±lsh yelsh' mYapd;a ld,Skj .xÕfjda o foaj;ajhg
wÈ;s - ñ;% - jreK - Od;D - whH_ud - wxYN. - újiaj;a - keÕ=y' isJOq - úmdYa - Y=;%§ iriaj;S hk .xÕdfjda o N=uHia:
iú;d - mQId - úIaKq - bJø - w.aks - foHd# - WId - reø - jdhq foaj.Kfhys,d ie,fla' fï yereKq úg Y%oaOd - uJHq - N. -
- hu - mqreI - úYajlu_d - wYaùka - m¾ckH wdÈ foaj kdu wÈ;s wdÈ .= K kduhka g o foa j ;a jdfrda m Kh lr we;'
fuys,d ksoY_ kfhda h'55 fuf,i fndfyda foúhka ms<s n| miqld,Skj R.afõo iQla; rpkd l< RIsjre o foajFjhg
120 ë - udkjYdia;% mSG Ydia;%Sh ix.%yh" 22 l,dmh" 2014$2015 fõoh 121

kÕd we;' fõol;_ D jre muKla fkdj l,a hdfï § fudjqkaf.a Pdhd ud;% jYfhka o ie,l+y' tfy;a l,ska l,g
hd.fydaudÈhg .kakd NdKavj,g o foaj;ajh wdfrdamKh lr m%Odk foaj wiqfkys Wreuh fjkia úh'
we;' fï wkqj fndfyda foúhka ms<sn| j úYajdih fyj;a nyq
foajjdoh R.afõofhys m<uqj mefKk iqúfYaI jQ wjia:djla fï wkqj iuia; foaj iïNjh yd úldYh yl=¿jd
jQ nj fmfka' mshjr y;rla hgf;a fuf,i fm<.eiaúh yelsh'

fuf,i fndfyda foúhka ms<sn| úYajdi wiqk u; ^1& nyqfoaj jdoh (Polytheism)
ffjÈl wd¾hhd ;u wd.u f.dvkÕhs' tfy;a l,a h;au ^2& wdjiaÓl tal foajjdoh (Henotheism)
iajdNdúlj we;sfjk Ñka;kfha mßKdufha m%;M s ,hla jYfhka ^3& talfoaj jdoh (Monotheism)
Tjqyq nyqfoaj we±ys,af,ka ñ§ tla foúfhl= ms<ns | j is;kakg ^4& ij_jHdmS Yajrjdoh (Pantheism)
fm<efU;s' tkï talfoajjdofha (Monotheism) iïNjhhs' tys hkqfjks'
§ bJø - jreK - w.aks wdÈ foújreka fuf,i l,ska l,g tal
foajjd§ mqoiqfka lsre< ysñlr .;ay' tfy;a Nla;us ;a hÈkakdf.a fuf,i R.afõofha foajl:djkaf.a wdrïNh yd l%ñl
Ñ;a; úmhH_dih u; fjk;a foújrekag o ish¨ fiiq foúhka úldYh jQ whqre iúia;rj we;=<;a fõ' flfia fj;;a bJø
w;r m%Odk ia:dkh ysñlr § we;' bJø jreKdÈ foújreka i;= jreK ñ;% wdÈ foújrekaf.a f;aci l,a h;au Èhù ta fjkqjg
ksYaÑ; .=Kdx. ms<sn| wjOdkhla ful< fkdmeje;sKs' ;u úIaK"q reø ^Ysj&" n%yu
a hk foúfhda lr<shg meñfKa' woH;kfha
is;eÕs fÉIagdjka uia;l m%dma; lr.ekSfuys,d ;udg yels o ;s%uQ¾;sh kñka Tjqkag Nla;s mQfcdamydr olaj;s'
whqßka foúhdf.a .=K .dhkhg ful< hdÈkakd fm<UqKy' R.afõofha X uKav,fha 129 iQla;h úYajiïNjh
ms<sn| f;dr;=re fy<sorõ lrkakls' úYaj iïNjh hkq wi;a
ffjÈl hq.fha fnfyúka ckm%shjQ cd;sl foúhd jQfha i;a njg mßKduh ùula f,i úia;r flf¾' tkï(- kia;; s ajh
bJøh' w.aks foúhd hdÈkakdg jvd;a ióm;u jQ foúhdh' ^wi;a;Fjh& wia;s;ajhg i;a;ajhg m;aùuhs'
R;hg wêm;s fyj;a iodpdrfhys kshuqjd jQfha jreK foú÷h'
fuf,i ta ta foúhka ta ta wxÕhka w;r; m%Odk ;ek fynjQy' kdiodiSkafkd iodiS;a;odkSx
th wdjiaÓl talfoj jdoh (Henotheism) kï fõ' kdiSøfcd fkd fjHdud mfrd h;a
lsudjßj# l=y liH Y¾uka;a
wïN# lsudiSoa .ykx .NSrï58 (x, 129 - i)
l,ah;au úYd, foajmrmqrlg lrk mqo i;aldrj,ska ^tl,ays ke;s nj fkdùh' we;s nj fkdùh' jd;h fkdùh'
fyïn;aj fjfyi ù isà mqokakd ij_jHdmS ij_{jQ wêldÍ hï wkka; wjldYh fkdùh' jd;h fkdjqkq w;r" l=ula
n,hla we;s tlu wiydh foúfhl= iajiqLúyrKh i|yd wvx.= ù o@ fldfya ldf.a wdrCIdjla o@ lshkq lsu@ ñksh
we;slr.;ay' ij_jHdmS Yajrjdoh (Pantheism) kï fuhhs' n,h fkdyels .eUqre c,ialkaOh ù o@&
m%;dmh ohd odCIsKH m%{dj iEu ffjÈl foúfhl=gu idOdrK hkdÈ mßÈ uq,k
s a iEu ;eku c,h me;sr ;snqKq nj i|yka fõ'
,CIKfhdah' tfy;a ta w;r; iqúfYaIS .=fKdam,CIs; foújre ;u wdiS;a;uid .=<ayuf.%
o jQy' úYajlu_ka - mqreI - m%cdm;s - n%yuka hk foújre m%fl%;x i,s,x ij_ud boï
fuys,d ksoY_kfhdah' iodld,sl jQ ij_n,OdÍ wkH ish¨ ;=fcHkdNjmsys;x hodiS;a
foúhkag wêm;s jQ fY%aIaG foúfhl= jYfhka o fiiq foúhka ;miia;kauys kdcdhff;lï59  (x, 129 - i)
122 ë - udkjYdia;% mSG Ydia;%Sh ix.%yh" 22 l,dmh" 2014$2015 fõoh 123

lduia; of.% iuj¾;;dê we;' th miqj il= idys;H ,;dfjys yg.;a iQfmdaIs; oDYH
ukdfid fr;# m%:ux hodiS;a ldjH M,fhys uq,a wjia:dj fy<sorõ lrkakls' X - 85 §¾>
if; nJOqui;s ksrúkaoka
yDÈ m%;SIHd ljfhd ukSId60 (x, 129 - i)
újdy .S;hls' X 14, 15, 16, 17, 18 hk iQla; mi wdodyk
u;l .S;fhdah' X - 95 mQrErjia rcqf.a yd W!¾jia wmairdjf.a
i;aNdjhg hk hula Y+kH;ajfhka jeiqfKa o ta tlu foni jK_kd fõ' miqld,fha § fuh ld,sodif.a úl%fud¾jYS
i;aNdjh n,j;a ;dmfhka Wmkafkah' uqksjre m%{dfjka ish kï kdgH .%ka:hg fya;= úh' WmfoaYd;aul iajrEmS iQla; o
m% { dfjka is h yojf;ys fidhd n,d wi;a N djh ;= < yuqfõ x  84 iQl;a h iQÿfjka me/ÿKq wfhl=f.a ÿlaui
q q ú,dmh
i;aNdjhdf.a nkaOkh fidhd .;ay' - hkdÈ mßÈ l%ñlj isÿjQ iys; .S tn÷ WmfoaY wka;._; wjia:djls'62 fun÷ WmfoaY
f,dafld;am;a;s jD;a;dka;h .ek úia;r fõ' mYapd;ald,Skj wka;._; wjia:d 04 la .ek i|yka fõ' x 112 iQla;fhka
úlis; jQ idxLHoY_kfhys b.ekaùï o fï mqj; iu. ieief|a' ñksiqka ,dN ,nk l%u .ek lshefõ' ix 71 fjks iQla;fhka
fï wkqj R.afõofha miqld,Sk úlis; oY_khkays uq,aîc nq oa ê u;a l:dfõ w.h ls h fjk w;r  x,  117 iQ l a;fhka
jHdma; j mj;sk nj fmfka' fï yereKq úg x - 90 - 12 .Sh mqKHlu_hkaf.a w.h w.h flf¾' R.afõofhys viii 29, iy i
mYapd;ald,Sk iudcfhys uq,a nei.;a p;=¾jK_h ms<sn| j o 64 hk .S; m%fy<sld iajrEmfhka hqla;h'
o;a; imhhs' ta wkqj"
wdka;sl igyka(
n%dyaufKdaZiH uqLudiSoa 1' wiaið ysñ" wUl=Uf q ¾" ysßudkak" fm%auisß" ^1962& idOkd fojk l,dmh"
ndyqrdcJH# lD;# 31 ms'
W!re ;oiH hoaffjYH# 2' tu" 32 ms'
moaNHdx Y=føda wcdh;61 (X - 90 - 12) 3' tu" 31 ms'
4' meÜßla" kdrdú," ^1997& R.afõo.S;dj,S" urodk" weia' f.dvf.a iy
Tyqf.a ^n%yauhdf.a& lg nuqKdf.a ^Wmka;ek& úh' ndyq ifydaorfhda" ix ms'
5' tu" 31 ms'
hq.,h laI;%h
s hd ksuùh' hï ffjYHfhla ù o ta Tyqf.a jfgdr
6' ysßhkak" weï'" ^1970& ixCIsma; bka§h oY_kh" wOHdmk m%ldYk
hq.,hs' Y=øhd fom;=<ska Wmkafkah' - 10 jeks uKav,h fomd¾;fïka;=j" 39 ms'
mYapd;ald,Sk tl;=jla jYfhka i,lhs' ta wkqj nuqKka úiska 7' tu" 39 ms'
iaj wdêm;H iudch ;=< ia:dms; lsÍug fuu .Sh we;=<;a 8' m[a [ df,da l ys ñ " fmd,a j ;a f ;a " ^1952& ixia l D; .% k a : jxYh"
lrkakg we;ehs iel my< lr;s' R.afõofha fjk lsisÿ wïn,xf.dv" úch uqøKd,h" 7 ms'
9' tu" 9 ms'
uKav,hl fun÷ i|ykla fkdue;s ùu o fuys § wjOdkh
10' ysßhkak" weï'" ^1970& ixCIsma; bka§h oY_kh" wOHdmk m%ldYk
fhduq l< hqla;ls' fomd¾;fïka;=j" 40 ms'
11' ;s,lisß" fÊ'" ^1988& ffjÈl idys;Hh" urodk" weia' f.dvf.a iy
10 uKav,fha mqreI iQla;h o tu uKav,fhysu 34 ifydaorfhda" 1 ms'
jeks iQla;h iQÿldrhdf.a .S;h ±lafõ' tysu 127 fjks iQla;h 12' m[a [ df,da l ys ñ " fmd,a j ;a f ;a " ^1952& ixia l D; .% k a : jxYh"
rd;%S kï fojÕk ms<ns | jekqug o 135 fjks iQla;h hu ms<sn| wïn,xf.dv" úch uqøKd,h" 10ms'
j f;dr;=re l:khg o fjka ù we;' R.afõofha 10 fjks 13' tu" 10 ms'
14' wiaið ysñ" wUl=Uf q ¾" ysßudkak" fm%auisß" ^1962& idOkd fojk l,dmh"
uKav,fha 14 fjks iQla;h u<.u ms<sn| j úia;r lrk w;r"
32 ms'
;;a uKav,fha u hu yd hó w;r we;sfjk ixjdoh o wka;._;j
124 ë - udkjYdia;% mSG Ydia;%Sh ix.%yh" 22 l,dmh" 2014$2015 fõoh 125

15' ;s,lisß" fÊ'" ^1988& ffjÈl idys;Hh" urodk" weia' f.dvf.a iy 36' fiakdkdhl" Ô' tia' î'" ^1960& ixialD; idys;Hh" weï' ã' .=Kfiak
ifydaorfhda" 1 ms' iy idu.u" 14-15 ms'
16' ysßhkak" weï '" ^1970& ixCIsma; bka§h oY_kh" wOHdmk m%ldYk 37' tu" 15 ms'
fomd¾;fïka;=j" 121 ms' 38' tu" 13 ms'
17' m[a [ df,da l ys ñ " fmd,a j ;a f ;a " ^1952& ixia l D; .% k a : jxYh" 39' ;s,lisß" fÊ'" ^1988& ffjÈl idys;Hh" urodk" weia' f.dvf.a iy
wïn,xf.dv" úch uqøKd,h" 07 ms' ifydaorfhda" 3 ms'
18' wiaið ysñ" wUl=Uf q ¾" ysßudkak" fm%auisß" ^1962& idOkd fojk l,dmh" 40' m[a [ df,da l ys ñ " fmd,a j ;a f ;a " ^1952& ixia l D; .% k a : jxYh"
32 ms' wïn,xf.dv" úch uqøKd,h" 10 ms'
19' m[a [ df,da l ys ñ " fmd,a j ;a f ;a " ^1952& ixia l D; .% k a : jxYh" 41' meÜßla" kdrdú," ^1997& R.afõo.S;dj,S" urodk" weia' f.dvf.a iy
wïn,xf.dv" úch uqøKd,h" 10 ms' ifydaorfhda" 05 ms'
20' fiakdkdhl" Ô' tia' î'" ^1960& ixialD; idys;Hh" weï' ã' .=Kfiak 42' tu" 09 ms'
iy idu.u" 11 ms' 43' tu" m%ia;djkdj
21' tu" 12 ms' 44' tu" 14 ms'
22' wiaið ysñ" wUl=Uf q ¾" ysßudkak" fm%auisß" ^1962& idOkd fojk l,dmh" 45' tu" 63 ms'
33 ms' 46' tu" 64 ms'
23' m[a [ df,da l ys ñ " fmd,a j ;a f ;a " ^1952& ixia l D; .% k a : jxYh" 47' tu" 65 ms'
wïn,xf.dv" úch uqøKd,h" 10 ms' 48' tu" 191 ms'
24' tu" 10 ms' 49' tu" 196 ms'
25' wiaið ysñ" wUl=Uf q ¾" ysßudkak" fm%auisß" ^1962& idOkd fojk l,dmh" 50' tu" 129 ms'
33 ms' 51' tu" 181 ms'
26' ;s,lisß" fÊ'" ^1988& ffjÈl idys;Hh" urodk" weia' f.dvf.a iy 52' tu" 209 ms
ifydaorfhda" 2 ms' 53' tu" 209 ms'
27' m[a [ df,da l ys ñ " fmd,a j ;a f ;a " ^1952& ixia l D; .% k a : jxYh" 54' ;s,lisß" fÊ'" ^1988& ffjÈl idys;Hh" urodk" weia' f.dvf.a iy
wïn,xf.dv" úch uqøKd,h" 7-10 ms' ifydaorfhda" 4 ms'
28' ysßhkak" weï'" ^1970& ixCIsma; bka§h oY_kh" wOHdmk m%ldYk 55' fiakdkdhl" Ô' tia' î'" ^1960& ixialD; idys;Hh" weï' ã' .=Kfiak
fomd¾;fïka;=j" 43 ms' iy idu.u" 22-26 ms'
29' wiaið ysñ" wUl=Uf q ¾" ysßudkak" fm%auisß" ^1962& idOkd fojk l,dmh" 56' wiaið ysñ" wUl=Uqf¾" ysßudkak" fm%auisß" ^1962& idOkd fojk
32 ms' l,dmh" 35 ms'
30' ;s,lisß" fÊ'" ^1988& ffjÈl idys;Hh" urodk" weia' f.dvf.a iy 57' m[a[df,dal ysñ" fmd,aj;af;a" ^1952& ixialD; .%k:a jxYh" wïn,xf.dv"
ifydaorfhda" 2 ms' úch uqøKd,h" 10 ms'
31' fiakdkdhl" Ô' tia' î'" ^1960& ixialD; idys;Hh" weï' ã' .=Kfiak 58' meÜßla" kdrdú," ^1997& R.afõo.S;dj,S" urodk" weia' f.dvf.a iy
iy idu.u" 14 ms' ifydaorfhda" 293 ms'
32' meÜßla" kdrdú," ^1997& R.afõo.S;dj,S" urodk" weia' f.dvf.a iy 59' tu" 294 ms'
ifydaorfhda" 1 ms' 60' tu" 295 ms'
33' ysßhkak" weï'" ^1970& ixCIsma; bka§h oY_kh" wOHdmk m%ldYk 61' tu" 284 ms'
fomd¾;fïka;=j" 44 ms' 62' tu" 363 ms'
34' meÜßla" kdrdú," ^1997& R.afõo.S;dj,S" urodk" weia' f.dvf.a iy
ifydaorfhda" Xii-Xiii ms'
35' m[a [ df,da l ys ñ " fmd,a j ;a f ;a " ^1952& ixia l D; .% k a : jxYh"
wïn,xf.dv" úch uqøKd,h" 10 ms'

You might also like