KASAYSAYAN NG

PANULAANG
PILIPINO

PANAHONG PRE-
KOLONYAL
900-1521

Laganap sa mga Pilipino ang pagbuo ng

tugma na kalaunan ay kanilang naging

libangan sa paraang pabigkas hindi Ang himig ng tula ay naging

pasulat. makarelihiyon. Lumaganap ng

mga berso sa tula na nagtuturo

ng kaugalian at asal na

pangmoralidad. Lumaganap
Panugmaang Awiting
Epiko din ang mga Ladino.

Bayan Bayan
Nakilala si Tomas Pinpin, ang

Ama ng Panlimbagang

Pilipino. Nakilala rin siya

PANAHON NG
bilang isang Ladino kasama

ni Fernando Bagonbata.

HIMAGSIKAN AT
PROPAGANDA
Kinilala si Francisco

Balagtas bilang Ama

1896–1898 ng Panulaang Pilipino.

Kinilalang obra maestra

ni Francisco Balagtas
Naging laman ng mga berso, dalit, at iba ang Florante at Laura.
pang taludtod ang damdaming

nasyonalismo ng mga Pilipino at ang ang

pagnanais ng mga ito ng pagbabago.

PANAHON NG
Marcelo H. del Pilar: Sagot AMERIKANO
ng Espanya sa Hibik ng 1898-1946
Pilipinas
Ito ang tulang tugon sa tula ni

Herminigildo Flores na Hibik

ng Pilipinas sa Inang Espanya Sa unang 30 taon hanggang 40 taon ng

pananakop ng mga Amerikano, ang mga

makatang Pilipino ay napapangkat sa

Dr. Jose Rizal: Mi Ultimo dalawa: nakatatanda at nakakabata.
Adios
Kauna-unahang napa-
Isinulat ni Rizal at isinialin ni
pahalaga sa panitikang
Andres Bonifacio sa tagalog
pandaigdig. Kabilang
at pinamagatang Pahimakas
dito sina Lope K. Santos,
ni Dr. Jose Rizal.
Pedro Gatmaitan, at
Nakatatanda Inigo ED. Regalado

Andres Bonifacio: Pag-ibig

sa Tinubuang Bayan Kinabibilangan nina

Isa sa mga akdang naisulat ni Jose Corazon de

Bonifacio ay ang Pag-ibig sa Jesus, Teodoro

Tinubuang Bayan at Gener, Ildefonso

Katapusang Hibik ng Pilipinas. Santos, Cirio H.

Panganiban, Aniceto

F. Silvestro at Amado

V. Hernandez.
Nakababata

PANAHON NG
KALAYAAN
1945-1950
Lumabas ang malayang

taludturan o free-verse

1949: Ang piling tula nina Baltazar at

Jose dela Cruz ay ipinalimbag.

Maiikli ngunit malaman ang

kaisipan
Ang Parnasong Tagalog ni

Abadilla at ang Buhay at Iba

Lumabas ang mga tanaga ni Pang Tula ni Manuel Car

Idelfonso Santos na Kabibi Santiago ang nagbigay ningning

at Tag-init sa Liwayway sa panahong ito.

noong Abril 10, 1943.

Amado V. Hernandez
Pinarangalan si Hernandez
Ang panahon ng digmaan bilang Pangunahing Makata
ay naging panahon ng noong 1957 dahil sa kanyang
eksperimentasyon sad ula at aklat na Ako ay Daigdig.
nahuhudyat ng mga

pagpasok ng mga tulang Naging tanyag at mas kinilala

malaya. pa si Hernandez sa kanyang

aklat na Ang Isang Dipang

Langit.

Naitatag ang Kadipan, isang samahang

PANAHON NG pampanitikan ng iba’t ibang kolehiyo at

BAGONG Pamantasan.

Bienvenido
Dito

Ramos,
rin

Benjamin
nakilala

Condeno,
sina

LIPUNAN Marietta Dischoso, Rafael Dante at iba pa.

1972-1986
Taong 1967 nagtamo ng

karangalan sina Virgilio

Almario sa tulang Mga

Huling Tala sa Pagdalaw sa

Isang Museo, at
Itinatag ang Galian sa Arte at
Lamberto Antonio sa
Tula (GAT) noong Agosto 1973
tulang Gunitang Sa

Puso’y Nagliliyab.

Lumabas ang dala-

wang antalohiya ng

tula na Kagilas-gilas

na Pakikipagsapala-

ran ni Juan Dela PANAHONG

Cruz na isinulat ni KONTEMPORARYO
Jose Lacaba at ang

Doktrina Anakpawis

ni Rio Alma.

Kapansin-pansin na karamihan sa mga

Noong 1975 nailimbag ang tulang naisulat sa panahon ng
bagong edisyon ng Bagong Demokrasya ay walang ng
Parnasong Tagalog. lambing na dulot ng mga piling salita,

tugma at bilang ng pantig. Nagging

Hindi na maalab at mapanuligsa ang Malaya na ang taludturan na

mga inakdang tula sa panahon ng kinahumalingan ng mga makata at

Batas Militar o kilala bilang Bagong mambabasa.

Lipunan.

Ang Babang Luksa ni Teo T.

Pinagkalooban ng Antonio ay nagwagi ng unang

Dakilang Gantimpala puwesto sa timapalak ng

si Gloria Villaraza- Palanca para sa taong 1985-

Guzman dahil sa 1986.

kanyang tulang epi-

kong Handog ng Kababaihang makata

Kalayaan.

Teresita Gloria Ruth Elynia

Capili-Sayo Villaraza-Guzman Mabanglo