dr Krystyna Rymarczyk

MÓZGOWE MECHANIZMY FUNKCJI

PSYCHICZNYCH

Krystyna Rymarczyk
SWPS, Katedra Neuropsychologii Eksperymentalnej

hIp://pslab.nencki.gov.pl/sub/bio_rymarczyk.htm
Email: krymarczyk@swps.edu.pl

Krótka notka biograficzna

n  Psycholog
q  Neuropsychologia
q  Psychofizjologia

q  Zagadnienie neuronalnego podłoża emocji.

q  Czynniki modulujące procesy emocjonalne

n  fMRI, EMG

n  Badania kliniczne

Tematyka wykładów

n  Neurobiologiczne podłoże procesów

psychicznych
q  procesów językowych, emocjonalnych, uwagi,
pamięci

n  Konsekwencje uszkodzeń mózgu

n  Problematyka asymetrii funkcjonalnej półkul

mózgowych

n  Metody badania mózgu: badania pacjentów,

techniki neuroobrazowania

1
dr Krystyna Rymarczyk

Neuropsychologia
Badanie pacjentów
q  Badanie pamięci
q  Badania uwagi
q  Badanie f. językowych


CENNE OBARCZONE BŁĘDEM
Zmienność indywidualna

Nie ma dwóch identycznych przypadków pacjentów

Rodzaje uszkodzenia mózgu

n  zaburzenia krążenia
mózgowego
(niedokrwienie, zawał, Nagłe
krwotok - udar, tętniaki) ogniskowe
„A”
n  uraz mózgu (otwarty,
zamknięty)
n  guzy śródczaszkowe Zmiany powolne
n  choroby zwyrodnieniowe
q  (ch. Alzheimera)

Odmienna dynamika zmian

Inne czynniki wpływające na
obraz zaburzeń: płeć, wiek

Zaburzenia krążenia mózgowego

2
dr Krystyna Rymarczyk

Udar typu niedokrwiennego

n  Udar mózgu (ang. stroke) - jest to nagłe ogniskowe zaburzenie
czynności mózgu,
n  zaburzony przepływ naczyniowy

n  Nagłe ogniskowe zaburzenie funkcji (A)

Obszar unaczynienia tętnicy

Strefa „półcienia”
penumbra

3
dr Krystyna Rymarczyk

Ratowanie penumbry i hamowanie

tzw. kaskady niedokrwienia
n  Penumbra - jest dla komórek strefą podwyższonego ryzyka.
n  Przepływ krwi w tym obszarze jest wyższy niż w tzw. „core” zawału, gdzie
doszło już do gwałtownej śmierci neuronów, ale zarazem jest niższy od
przepływu prawidłowego.
n  Ograniczony dopływ krwi oznacza m.in. zbyt małą podaż tlenu
n  W konsekwencji dochodzi do zaburzeń metabolicznych
n  Z czasem komórki znajdujące się w obszarze penumbry również umierają, co
prowadzi do powiększania się wielkości zawału

Reperfuzja tkanki w strefie penumbry

n  Strefa półcienia „penumbra- podanie
środka farmakologicznego –ratowanie
komórek

Świadomość społeczna
„ZAWAŁ”

Marrkus i in. 2004- do 12 godz!

Zależność wielkości penumbry od czasu
wystąpienia udaru mózgu

Udar krwotoczny

4
dr Krystyna Rymarczyk

Tętniak tętnicy mózgu

Uraz czaszkowo-mózgowy

n  Zamknięty
(closed head injury)

„Ścięcie aksonalne”

n  Warstwy kory mają różną gęstość

n  Uraz- każda warstwa porusza się z
różną prędkością
n  Przerwanie aksonów

n  Zaburzenia rozsiane, mikrowylewy-

zaburzenia poznawcze
n  'Ścięcie aksonalne' - następstwa
zamkniętych urazów

5
dr Krystyna Rymarczyk

Następstwa odległe

1.deficyty fizyczne (zaburzenia motoryki, zaburzenia

czucia)-obserwowane po zdarzeniu

odległe: często mogą występować kilka miesięcy od
wypadku:

2. deficyty funkcji poznawczych: zaburzenia mowy,
myślenia, pamięci, zaburzenia intelektualne

3. deficyty psychospołeczne (zaburzenia emocjonalne,
motywacyjne; zmiana osobowości)

Uszkodzenie mózgu zmienia metabolizm

mózgowy


•  Czerwony kolor oznacza
uszkodzenie (lewa strona).
Prawa strona: kolorowe
plamy: zmiany
metabolizmu

•  Rzeczywiste uszkodzenia są na
ogół większe niż wskazują
patologicznie zmieniony mózg może badania strukturalne
działać inaczej niż mózg zdrowy- (pomarańczowe obszary)
niedokładne wnioskowanie o
organizacji funkcji w mózgu