dr Krystyna Rymarczyk

METODY OBRAZOWANIA MÓZGU

n  Umożliwiają
oglądanie zarówno
szczegółów anatomii
mózgu żywego
człowieka, jak i jego
aktywności w trakcie
wykonywania
różnych zadań

Techniki obrazowania mózgu

Techniki funkcjonalne Techniki strukturalne

•  Tomografia komputerowa (CT)

•  Emisyjna tomografia
pozytronowa (PET)
•  Rezonans magnetyczny (MRI)


•  Funkcjonalny rezonans
magnetyczny (fMRI)

Struktura

MRI/CT VBM- grubość tkanki

1
dr Krystyna Rymarczyk

Techniki strukturalne

n  CT (tomografia komputerowa)
n  MRI (rezonans magnetyczny)

Rys. Skan MRI w przekroju strzałkowym, ukazujący przyśrodkową powierzchnię jednej z półkul
oraz przekrój innych struktur w linii środkowej: 1 – rdzeń kręgowy; 2 – rdzeń przedłużony; 3 –
most; 4 – śródmózgowie; 5 – wzgórze; 6 – spoidło wielkie; 7 – kora płata czołowego; 8 – kora
płata ciemieniowego; 9 – kora płata potylicznego; 10 – móżdżek.

uszkodzenie (wylew krwi) w okolicy jądra

ogoniastego po stronie lewej
Poszerzenie się bruzd i komór mózgowych

https://www.youtube.com/watch?
v=Q2Sxh01ojV8

Skan

n  h]ps://www.youtube.com/watch?
v=srNXIb-1EGo

n  h]p://petapixel.com/2012/10/18/beaugful-
animagons-showing-mri-scans-of-fruits-and-
vegetables/

2
dr Krystyna Rymarczyk

Techniki funkcjonalne
n  PET (emisyjna tomografia pozytonowa)

n  fMRI (funkcjonalny rezonans magnetyczny)

n  Obrazują miejsca, gdzie zanotowano

największe zmiany:
q  w poziomie utlenowanej krwi (fMRI)
n  Hemoglobina związana z tlenem ma zmienione
właściwości magnetyczne
q  zużycia glukozy (PET)

Wnioskowanie pośrednie ad. aktywności

wybranych rejonów mózgu

n  aktywne rejony mózgu zawierają
więcej utlenowanej krwi
n  rejestrowanie zmian (różnica) w
poziomie utlenowania krwi
(BOLD - blood oxygenaMon - level -
dependent)
n  skanery wykrywają różnice w
utlenowaniu przy różnych
zadaniach wykonywanych przez
o.b.
Ryc. Przebieg funkcji odpowiedzi
hemodynamicznej w czasie.

Ważne

n  Wykonanie każdego, nawet najprostszego

zadania angażuje równocześnie wiele struktur i
wymaga skomplikowanych interakcji pomiędzy
różnymi obszarami.

n  Nasz mózg nieustannie jest aktywny,

równolegle w bardzo wielu rejonach.

n  Miejsca, gdzie zanotowano największe zmiany

aktywności

3
dr Krystyna Rymarczyk

Schemat badania

https://www.youtube.com/watch?
v=BmQR57V5TVU

Pozytronowa tomografia emisyjna

(ang. Positron emission tomography, PET)

n  podanie substancji znakowanej

radioaktywnie np. H2O, glukozy
n  do znakowania stosowane są takie
pierwiastki (izotopy), które emitują
pozytony np. 15O, 18F
i występują naturalnie w organizmach.
Biorą one udział w przemianach
metabolicznych i przekaźnictwie
neuronalnym i gromadzą się
w aktywnych strukturach.
n  Ich czas rozpadu jest krótki po 30-60 min
mózg przypomina blednącą fot.

PET

Ruch ręki Wypowiadanie słów

Coloured 3-D PET brain scan during a hand exercise

Coloured PET brain scan during a speech

MONTREAL NEUROLOGICAL INSTITUTE/SCIENCE PHOTO LIBRARY

4
dr Krystyna Rymarczyk

Techniki neuroobrazowania

n  niska rozdzielczość czasowa (niższa niż w

technikach elektrofizjologicznych)- obraz nie
odzwierciedla aktualnego czasu, a pewien okres
czasowy
n  wyniki mają względny charakter tj. nie pokazują
np. jaki jest realny przepływ krwi (pokazują różnicę
między dwoma stanami)
n  brak kontroli procesów psychicznych osób
badanych
n  duża czułość na poruszanie się o.b.
n  fMRI- dobra rozdzielczość przestrzenna
(dokładność BA)

Co wniosły techniki neuroobrazowania?

n  Zobaczyliśmy jak pracuje mózg zdrowego i chorego
człowieka

Obecnie badania

n  Badania złożonych procesów mentalnych,

moralności, empaMi, miłości, indywidualnych
zdolności, osobowości, podatności na choroby
itp…

5
dr Krystyna Rymarczyk

Polecane książki

Literatura
n  Gut, M. and Marchewka, A. (2004) Funkcjonalny rezonans magnetyczny –
nieinwazyjna metoda neuroobrazowania aktywności ludzkiego mózgu, Nowe
metody w neurobiologii, 35-40
n  Jaśkowski Piotr. (2009). Neuronauka poznawcza. Jak mózg tworzy umysł. Roz. 3
q  LUB
n  Grabowska, A., Jaśkowski P., Seniów, J. (2008). Mózgowe mechanizmy funkcji
psychicznych i ich zaburzeń z perspektywy neuropsychologii i neuronauki. W:
Strelau, J., Doliński, D. (red.), Psychologia, Podręcznik akademicki. Gdańsk, GWP.
T.2 Roz. 18.5
n  ORAZ
n  Grabowska, A., Jaśkowski P., Seniów, J. (2008). Mózgowe mechanizmy funkcji
psychicznych i ich zaburzeń z perspektywy neuropsychologii i neuronauki. W:
Strelau, J., Doliński, D. (red.), Psychologia, Podręcznik akademicki. Gdańsk, GWP t.
2. Roz. 17.6
n  Polecam także: h]p://www.kognitywistyka.net/mozg/badania.html