Emocje i poznanie a zdrowie psychiczne

1. Jedną z podstawowych funkcji emocji z perspektywy zdrowia psychicznego

jest:
A. Budowanie i umacnianie relacji społecznych
B. Pobudzanie do działania zgodnego ze znaczeniem sytuacjidostar
C. Dostarczanie podstawowych informacji o sytuacji
d. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe
A nie D? nie D, patrz prezentacja z wykładów , myślę, że jednak D

2. Oceniając funkcjonowanie emocjonalne pacjenta w oparciu o normę

kulturowo-społeczną, należy wziąć pod uwagę czy:
A. właściwości nawykowo doświadczanych przez niego emocji odbiegają od granic przeciętych dla
populacji, do której należy (- to ilościowa)
B. wyrażane przez niego emocje są zgodne z oczekiwaniami i konwencjami otoczenia, w którym żyje
C. jego sposób reagowania emocjonalnego na rzeczywistość sprzyja adaptacji do zmian (to
funkcjonalna)
D. żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

3. Wymiar różnicujący wtórną emocję mieszaną od innych rodzajów emocji

to przede wszystkim: slajd 16

1
A. Intensywność też, ale bardziej walencja
B. Trwałość
C. Walencja
D. Dynamika

4. Neutralizacja afektu to:

A. Ważny element zdrowego rozwoju emocjonalnego
B. dysfunkcja doświadczania stanów afektywnych występująca często w zaburzeniach nastroju
C. połączenia afektu pozytywnego z afektem negatywnym, obniżające ogólną intensywność
doświadczania
D. Odpowiedzi a i c prawidłowe

5. Osoba reaguje emocjonalnie na rzeczywistość w sposób zdrowy, jeśli:

A. jej przeżycia ściśle odpowiadają aktualnej sytuacji
B. doświadczane przez nią emocje zawsze prowadzą do dobrego samopoczucia
C. reaguje ekspresją emocji, która nie odpowiada znaczeniu sytuacji
D. Odpowiedzi a i b są prawidłowe

6. Uszkodzenie, której z poniższych funkcji poznawczej, niesie ze sobą ryzyko

pogorszenia sprawności w największym zakresie?
A. Uszkodzenie funkcji uwagi
B. Uszkodzenie procesów myślenia
C. Uszkodzenie percepcji
D. Uszkodzenie procesów kontroli poznawczej

2
ZABURZENIA NASTROJU TAK SAMO JAK LĘKOWE
Zaburzenia nastroju: uwaga, myślenie, kontrola poznawcza i funkcje wykonawcze
Zaburzenia lękowe: uwaga, myślenie, kontrola poznawcza i funkcje wykonawcze
Zaburzenia psychotyczne: percepcja, myślenie, komunikowanie się

7. Dysfunkcjonalność emocji, występująca u osób z zaburzeniami

psychicznymi, dotyczy:
A. Rozwijania się objawów obejmujących patologiczne wzorce doświadczania
B. Zwiększenia informacyjnej funkcji doświadczeń emocjonalnych
C. Nieprawidłowego spełniania podstawowych funkcji emocji
D. Odpowiedzi a i c są prawidłowe

8. Zakłócenia funkcjonowania poznawczego w schizofrenii, które są wyraźnie

odczuwane przez pacjenta, dotyczą:
A. Pustki myślowej
B. Spłyconego afektu
C. Uczucia oszołomienia
D. Wszystkie odp. Prawidłowe

3
objawy afektywne: negatywne ubytkowe, pozytywne wytwórcze, dezorganizacji
(pacjent relacjonuje: uczucie oszołomienia, poczucie wyobcowania, brak
przyjemności, rozdrażnienie)
objawy kognitywne: negatywne ubytkowe, pozytywne wytwórcze, dezorganizacji
(pacjent relacjonuje: hiperrefleksyjność, blokowanie myśli, natłok myśli,
pustka myślowa)

9. Inklinacje poznawcze występujące u osób z zaburzeniami lękowymi i/lub

afektywnymi:
A. Występują podczas epizodów chorobowych i ustępują w remisji
B. Wiążą się z nasileniem kontroli poznawczej
C. Wiążą się z osłabionym hamowaniem poznawczym
D. Nie dotyczą przetwarzania negatywnych treści
inklinacje poznawcze=Tendencje do stronniczego przetwarzania informacji (inklinacje poznawcze) są
naturalnym elementem funkcjonowania
✔ Obejmują wszystkie procesy poznawcze
✔ W zaburzeniach afektywnych i lękowych prowadzą do utrzymywania się i eskalacji
negatywnych emocji
✔ Uznawane są za ważny czynnik ryzyka tych zaburzeń

10. Tzw. zniekształcenia poznawcze, które często analizowane są w ramach

psychoterapii
A. Występują głównie w schizofrenii
B. Wyrażają się w nieprawidłowych tendencjach uwagowych
C. To inaczej inklinacje pamięci
D. Żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

11. Wpływanie na swoje negatywne uczucia poprzez dystrakcję:

A. Opiera się na zaangażowaniu procesów uwagi
B. Działa poprzez wzmacnianie ruminacji
C. Angażuje niewielkie zasoby pamięci operacyjnej
D. Żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

4
12. Wpływanie na swoje negatywne emocje poprzez dystrakcję:
a) Opiera się na zaangażowaniu procesów uwagi
b) Działa poprzez redukowanie ruminacji
c) Angażuje niewielkie zasoby pamięci operacyjnej
d) Odpowiedzi a i b prawidłowe

13. Aby osoba skutecznie regulowała swoje emocje powinna wpływać na:
A. Dalsze etapy reakcji emocjonalnej
B. Wczesne etapy reakcji emocjonalnej
C. Środek reakcji emocjonalnej
D. Ukształtowaną ostatecznie reakcję emocjonalną

14. Badania nad ruminacją u osób z diagnozą depresji wskazują, że:

A. Nie wiąże się z podatnością na depresję
B. Wiąże się z czasem jej trwania
C. Sprzyja powstawaniu depresji
D. Prawidłowe odpowiedzi a i b
Jak już ma diagnozę to chyba B?

15. Zażywanie tzw. „dopalaczy” w celu zmiany swojego stanu emocjonalnego

to przykład:
A. Strategii regulacji emocji skoncentrowanej na emocjach
B. Antycypacyjnej strategii regulacji emocji
C. Regulowania emocji poprzez mechanizm dążenia-unikania
D. Żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

16. Osoby z zaburzeniami lękowymi podtrzymują lub nasilają swoje

negatywne emocje poprzez stosowanie:
A. Przewartościowania negatywnej sytuacji
B. Ruminowania związanych z nimi treści
C. Mechanizmu dążenia

5
D. Strategii akceptacji

================================
1. Strategie regulacji emocji, które wywierają wpływ na antycypacyjnym
etapie wpływania na emocje
A. Obniżają poziom emocji pozytywnych
B. Zwiększają dobrostan
C. Pogarszają funkcjonowanie z innymi ludźmi
D. wszystkie odpowiedzi prawidłowe

2. Ruminowanie
A. Sprzyja wystąpieniu depresji
B. Powoduje zwiększanie czasu trwania depresji
C. Ma depresyjny wpływ tylko wtedy kiedy jest „cechą” a nie eksperymentalnie wywołanym stanem
D. żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

3. Zgodnie z koncepcją Garnefsky i Kraaij (2007) wyróżnia się

A. 15 poznawczych strategii regulacji emocji
B. 8 poznawczych strategii regulacji emocji
C. 11 poznawczych strategii regulacji emocji
D. 9 poznawczych strategii regulacji emocji
Wyróżnili oni 9 (Garnefsky i Kraaij) poznawczych strategii regulacji emocji, w tym
5 strategii adaptacyjnych - pozytywnych i 4 nieadaptacyjne – negatywne.
Strategie adaptacyjne (pozytywne) ułatwiają zmianę zachowania w trudnych i przykrych sytuacjach,
są to:
1) „Akceptacja – akceptowanie tego, czego doświadczamy i pogodzenie się z tym;
2) Koncentracja na planowaniu – myślenie o tym, jakie kroki należy podjąć i jak uporać się z
negatywnym zdarzeniem;
3) Koncentracja na czymś pozytywnym – myślenie o przyjemnych i radosnych rzeczach i
zdarzeniach, zamiast rozmyślania o tym, co się właśnie stało;
4) Pozytywne przewartościowanie – przypisywanie negatywnym zdarzeniom w myślach
pozytywnej wartości poprzez ujmowanie ich w kategoriach rozwoju osobistego;
5) Stwarzanie perspektyw – myśli, które pomniejszają znaczenie negatywnego zdarzenia i
podkreślają jego względność, w porównaniu z innymi zdarzeniami”

Strategie nieadaptacyjne utrudniają zmianę zachowania w trudnych i przykrych sytuacjach

usztywniając zachowania niekorzystne dla dobrostanu osoby. Wyróżnia się cztery
strategie negatywne:
1) „Obwinianie siebie – przypisywanie sobie winy za to, co się wydarzyło;
2) Obwinianie innych – obarczanie winą innych za to, co nas spotkało;
3) Ruminacja – ciągłe myślenie i przeżywanie uczuć związanych z negatywnym zdarzeniem;

6
 4) Katastrofizowanie – podkreślanie grozy negatywnego zdarzenia”

4. Nastolatek z fobią społeczną może przeżywać w pewnych sytuacjach

nasilony lęk. Proszę wybrać opis sytuacji, w której taka osoba będzie
odczuwała najmniejsze nasilenie lęku
A. przejście chodnikiem przy ruchliwej ulicy
B. Odrabianie lekcji w swoim pokoju
C. Jedzenie w szkolnej stołówce podczas przerwy
D. Rozmowa z obcą osobą w sklepie

5. Badania nad wpływem reakcji emocjonalnych na procesy poznawcze

wskazują że:
A. W depresji obserwuje się wzmożenie kontroli poznawczej
B. W depresji występują trudności w oderwaniu uwagi od negatywnych treści
C. Człowiek zwraca silniejsze uwagę na bodźce o zabarwieniu afektywnym zgodnym z jego aktualnym
nastrojem
D. Odpowiedzi b i c są prawidłowe

6. Strategia optymistycznej atrybucji jest szczególnie adaptacyjna, gdy

A. Chcemy okazać współczucie osobie znajdującej się w trudnej sytuacji
B. Znajdujemy się sytuacji związanej z zagrożeniem zdrowia
C. Znajdujemy się sytuacji związanej z wysokim ryzykiem porażki
D. Udzielamy rad osobie znajdującej się w kłopotach
Optymistyczna atrybucja – przyczyna wewnętrzna, stała, globalna Zdałem egzamin bo jestem
zdolny.

7. Reakcja emocjonalna, jaką jest afekt charakteryzuje się

A. Nasileniem doświadczenia mniejszym od emocji
B. Czasem trwania dłuższym od emocji
C. Brakiem wyraźnych objawów wegetatywnych
D. żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

7
 1. AFEKT największe natężenie, trwa najkrócej
2. EMOCJA
3. NASTRÓJ o najmniejszym natężeniu ale trwa najdłużej
8. Lęk którego występowanie świadczy o prawidłowym rozwoju dzieci
w wieku lat 3 to:
A. obawa przed rozstaniem z rodzicem = lęk separacyjny
B. lęk przed ciemnością
C. lęk przed zwierzętami
D. wszystkie odpowiedzi prawidłowe

9. Tłumienie negatywnych emocji prowadzi do:

A. obniżenia pobudzenia psychofizjologicznego
B. poprawy pamięci wspomnień wzbudzających emocje
C. nieznacznego obniżenia emocji negatywnych
D. zwiększenia możliwości poznawczego opracowania sytuacji

10. Wpływanie na doświadczane przez siebie emocje poprzez stosowanie

strategii dążenia-unikania (wg modelu Gross’a):
A. zachodzi podczas fazy selekcji sytuacji
B. zachodzi podczas fazy modyfikowania sytuacji
C. zachodzi na etapie poznawczego opracowania sytuacji
D. prawidłowe odpowiedzi B i C

8
Jedna z najczęściej cytowanych definicji regulacji emocji jest definicja Grossa (1998), która określa
ją jako: “procesy, za pomocą których jednostki wpływają na to, jakie emocje się u nich pojawią,
kiedy się pojawią oraz w jaki sposób te emocje doświadczają i wyrażają”.
Jedną z najczęściej cytowanych definicji regulacji emocji jest defnicja Grossa
(1998), która określa ją jako: „procesy, za pomocą których jednostki wpływają na to, jakie emocje się u nich
pojawią, kiedy się pojawią oraz w jaki sposób te emocje doświadczają i wyrażają

Zgodnie z Procesualnym modelem regulacji emocji (A process model of emotion regulation) JAMES
GROSS wyróżnia 5 strategii regulacji emocji:
1. selekcja sytuacji (zanim emocja się pojawi)
2. modyfikacja sytuacji (zanim emocja się pojawi)
3. kierowanie uwagą (zanim emocja się pojawi)
4. zmiana poznawcza (zanim emocja się pojawi)
5. zmiana reakcji (Gross i Thompson, 2007) (po zaistnieniu emocji)
cztery pierwsze zachodzą zanim jeszcze emocja się pojawi w tym przypadku mówi się o regulacji
emocji skoncentrowanej na czynnikach poprzedzających, Ostatnia ze strategii regulacji jest
wykorzystywana już po zaistnieniu emocji. Tu zaś mówimy o regulacji emocji skoncentrowanej na
reakcjach emocjonalnych (Gross 1998). Model ten zakłada, że kolejne strategie stosowane są w
kolejności chronologicznej zgodnie z przebiegiem procesu powstawania emocji.

Zgodnie z Procesualnym modelem regulacji emocji ( A process model of emotionregulation) James Gross

wyróżnia pięć strategii regulacji emocji:
1. Selekcja sytuacji,
2. modyfikacja sytuacji,
3. kierowanie uwagą,
4. zmiana poznawcza,
5. zmiana reakcji (Gross i Thompson, 2007).
Cztery pierwsze zachodzą, zanim jeszcze emocja się pojawi. W tym przypadku mówi się o regulacji
emocji skoncentrowanej na czynnikach poprzedzających. Ostania ze strategii regulacji jest
wykorzystywana już po zaistnieniu emocji. Tu zaś mówimy o regulacji emocji skoncentrowanej na
reakcjach emocjonalnych (Gross, 1998). Model ten zakłada, że kolejne strategie stosowane są w
kolejności chronologicznej zgodnie z przebiegiem procesu powstawania emocji.

11. Poziomem doświadczania emocji wg Grossa jest:

A. modyfikowanie sytuacji
B. uwaga
C. zmiana poznawcza
D. wszystkie odpowiedzi prawidłowe

12. Adaptacyjne reagowanie emocjonalne

A. jest reakcją przede wszystkim na pozytywne znaczenie sytuacji
B. pełni między innymi funkcję informacyjną
C. nie podlega wyraźnym zmianom w odpowiedzi na zmiany sytuacji
D. prawidłowe odpowiedzi B i C

9
13. Przykładem strategii regulacji emocji opartej na tzw. zmianie poznawczej
(wg Grossa i Thompsona, 2007) jest:
A. dystrakcja
B. humor
C. ruminacja
D. wszystkie odpowiedzi prawidłowe

14. Ruminacja z perspektywy stylu reagowania rozumiana jest jako:

A. próba poradzenia sobie z rozbieżnością między stanem realnym a stanem pożądanym
B. przetwarzanie informacji prowadzące do osiągnięcia celu/rozwiązania problemu
C. bierne i powtarzające się koncentrowanie się na swoich negatywnych odczuciach i
dolegliwościach
D. żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

15. Treści poznawcze najłatwiej dostępne obserwacji to:

A. myśli automatyczne
B. przekonania pośredniczące
C. schematy poznawcze
D. przekonania kluczowe

16. Ruminowanie w przeciwieństwie do martwienia się:

A. koncentruje się bardziej na przeszłości
B. w większym stopniu wiąże się ze stanami lękowymi
C. w większym stopniu wiąże się ze stanami depresyjnymi
D. odpowiedź A i C są prawidłowe

17. „Jeśli nie zrobię kariery, to jestem zerem” – to zniekształcenie poznawcze

nazywane:
A. katastrofizacją - pisanie negatywnych scenariuszy; na pewno nie zrobię kariery
B. myśleniem dychotomicznym /albo-albo
C. etykietowaniem - jestem głupia

10
D. uzasadnianiem emocjonalnym - czuję się głupia więc taka jestem

18. Do podstawowych metod terapii poznawczej należy:

A. technika żetonowa
B. dialog sokratejski
C. technika „gorących krzeseł”
D. żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

19. U osób znajdujących się w depresji funkcjonowanie poznawcze

charakteryzuje się:
A. wzmożonym hamowaniem negatywnych treści
B. częstszym stosowaniem ruminacji
C. wzmożoną kontrolą poznawczą
D. odpowiedzi A i C prawidłowe

20. Paradoksalny efekt kontroli umysłu jest często obserwowany u osób z:

A. zaburzeniami lękowymi
B. Zaburzeniami psychotycznymi
C. zaburzeniami otępiennymi
D. wszystkie odpowiedzi prawidłowe

21. Podstawowe funkcje emocji dotyczą:

A. informowania o znaczeniu sytuacji
B. regulowania świadomego działania
C. regulowania funkcjonowania społecznego
D. prawidłowe odpowiedzi A i C

22. Do adaptacyjnych poznawczych strategii regulacji emocji wg Garnefsky i

Kraij należy:
A. planowanie
B. uważność
C. ćwiczenia fizyczne

11
D. wszystkie odpowiedzi prawidłowe

23. Do terapeutycznych technik poznawczych nie należy:

A. sondowanie
B. dekatastrofizacja
C. desensytyzacja =odwrażliwienie
D. bezpośredni spór

24. Co zalicza się do najważniejszych, związanych ze szkołą, czynników

chroniących przed rozwojem zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży?
A. jasny system kar i nagród
B. poczucie przynależności czyli więź ze szkołą
C. równa ilość dziewcząt i chłopców w klasie
D. niewiele prac domowych

25. Tzw. zaangażowanie umysłu (mindfulness) w przeciwieństwie do

„lenistwa poznawczego”
A. sprzyja osiąganiu przepływu
B. powoduje zwiększenie wrażliwości percepcyjnej
C. nie wpływa na procesy poznawcze
D. prawidłowe odpowiedzi A i B

26. Sformułowania problemu pacjenta w modelu poznawczo –

behawioralnym, będące podstawą planowania dalszych interwencji
nazywa się:
A. Konstruktem diagnostycznym
B. Egzamplifikacją problemu
C. Konceptualizacją poznawczą
D. Syntezą poznawczo – behawioralną

27. W podejściu poznawczo – behawioralnym wyróżniamy następujące

rodzaje treści poznawczych:

12
A. myśli mimowolne, przekonania indywidualne, przekonania grupowe
B. Myśli automatyczne, przekonania pośredniczące, przekonania kluczowe
C. Myśli kompulsyjne, natręctwa, myśli automatyczne
D. Myśli natrętne, przekonania zapośredniczone, przekonania kluczowe

28. Tzw. „refleksyjne rozmyślania” to:

A. analizowanie różnych aspektów doświadczania złego samopoczucia
B. rozważanie powodów złego samopoczucia
C. rozważanie konsekwencji złego samopoczucia
D. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

29. Podstawą działań mających na celu regulowania emocji wg Larsena

i Prizmic (1999) jest:
A. Maksymalizowanie emocji pozytywnych
B. maksymalizowanie emocji negatywnych
C. minimalizowanie emocji pozytywnych
D. żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

Regulacja emocji to MINIMALIZOWANIE EMOCJI NEGATYWNYCH i MAKSYMALIZOWANIE EMOCJI

POZYTYWNYCH (Larsen, Prizmic, 1999; Wojciszke 2003).

Analiza zależności związanej ze stanami emocjonalnymi, nastrojem i psychopatologią pozwala

przypuszczać, że ze względu na fakt, iż negatywne wydarzenia mają silniejszy wpływ na
samopoczucie niż pozytywne - nastroje o zabarwieniu negatywnym trwają dłużej. System poznawczy
zaś przywiązuje do nich większą wagę (Larsen,2004; Larsen i Prizmic, 2004), m.in. ze względu na to,
że niosą one informacje o wymaganiach otoczenia, związanych na przykład z koniecznością
wzmożenia wysiłków w celu realizacji standardów. Zdrowie psychiczne może więc być warunkowe
również przez umiejętność wychodzenia z negatywnych stanów emocjonalnych; osoby z
zaburzeniami nie muszą zatem różnić się od zdrowych siłą przeżywanych negatywnych emocji, lecz
raczej regulacją tych nastrojów, które u osób chorych zalegają dłużej, zwłaszcza w przypadku depresji
i lęku (Bradley, Mogg i Lee,1997; Joormann i Siemer, 2004; Joormann, Siemer i Gotlib, 2007;
Teasdale, 1998). Obserwuje się także częstsze stosowanie przez te osoby strategii nasilania
nastrojów negatywnych (Larsen,2000; Larsen, Prizmic,2004).

13
30. Myśli natrętne – uporczywie powracające, narzucające się myśli,
wiążące się z poczuciem przymusu mimo prób i wysiłków ich oddalenia to
inaczej:
A. urojenia
B. obsesje
C. halucynacje
D. żadne z powyższych

1. Afekt w porównaniu z nastrojem czy emocją charakteryzuje się:

a) Najmniejszym natężeniem
b) Najkrótszym czasem trwania
c) Najbardziej łagodnym początkiem
d) Wszystkie odpowiedzi prawidłowe

2. Zdrowe reagowanie emocjonalne:

a) Ściśle odpowiada aktualnej sytuacji
b) Wiąże się z adekwatną do sytuacji ekspresją emocji
c) Zawsze służy dobremu samopoczuciu
d) Odpowiedzi a i b są prawidłowe

3. Człowiek, który chce regulować swoje emocje może wpływać na:

a) Swoje zachowanie
b) Swoje myślenie
c) Swoje emocje
d) Wszystkie odpowiedzi prawidłowe

4. Poznawczą strategią, która zazwyczaj służy zdrowiu psychicznemu jest:

a) Obwinianie innych

14
 b) Aktywność fizyczna
c) Planowanie
d) Odpowiedzi b i c prawidłowe

5. Skłonność do ruminowania:
a) Jest stosunkowo niestabilną cechą
b) Sprzyja powstawaniu zaburzeń psychotycznych
c) Sprzyja inklinacjom poznawczym
d) Odpowiedzi b i c prawidłowe

6. Badania nad zjawiskiem ruminacji (Lyubomirsky, 2007) wskazują, że:

a) Sprzyja ona powstawaniu depresji
b) Wiąże się z czasem jej trwania
c) Nie wiąże się z podatnością na depresję
d) Prawidłowe odpowiedzi a i b -

Wiadomo, że rozpamiętywanie podtrzymuje i przedłuża stan depresji częściowo dlatego że zakłóca

zachowania instrumentalne oraz skuteczne zajmowanie się rozwiązywaniem problemów
(Lyubomirsky)

7. Badania nad ruminacją u osób z diagnozą depresji wskazują, że:

e) Sprzyja ona powstawaniu depresji
f) Wiąże się z czasem jej trwania
g) Nie wiąże się z podatnością na depresję
h) Prawidłowe odpowiedzi a i b

8. W przypadku osób, u których stwierdzono nawracające epizody

depresji, regularne praktykowanie uważności prowadzi do:
a) Zredukowania dystansu do siebie i swoich stanów psychicznych
b) Zwiększenia współczucia dla siebie
c) Pogłębienia nieświadomości
d) Wszystkie odpowiedzi prawidłowe

9. Zredukowana aktywność poznawcza (mindlessness)

a) uruchamia niestandardowe, nowe programy działania
b) nasila się w sytuacjach rutynowych
c) wzbudza refleksję na procesami zachodzącymi wewnątrz i zewnątrz osoby
d) Prawidłowe odpowiedzi a i c

10.Optymistyczny styl atrybucji jest wskazany, gdy osoba:

a) zamierza wesprzeć inną osobę, znajdującą się w trudnej sytuacji
b) stoi przed ważnym wyzwaniem życiowym
c) znajduje się w ryzykownej sytuacji, której konsekwencje mogą być poważne
d) wszystkie odpowiedzi prawidłowe

11.Pozytywną emocją, którą zgodnie z badaniami Fredrickson warto

rozwijać, aby poprawić swoje funkcjonowanie psychiczne, jest:
a) Miłość

15
 b) Optymizm
c) poczucie własnej wartości
d) wszystkie odpowiedzi prawidłowe

12. Uszkodzenie, której z poniższych funkcji poznawczej, niesie ze sobą

ryzyko pogorszenia sprawności w największym zakresie?
a) Uszkodzenie funkcji uwagi
b) Uszkodzenie procesów myślenia
c) Uszkodzenie percepcji
d) Uszkodzenie procesów kontroli poznawczej

1. Osoba reaguje emocjonalnie na rzeczywistość w zdrowy sposób, jeśli:

a) Jej przeżycia ściśle odpowiadają aktualnej sytuacji
b) Doświadczane przez nią emocje zawsze prowadzą do dobrego samopoczucia
c) Reaguje ekspresją emocji, która nie odpowiada znaczeniu sytuacji
d) Odpowiedzi a i b są prawidłowe

2. Dysfunkcjonalność emocji, występująca u osób z zaburzeniami

psychicznymi, dotyczy:
a) Rozwijania się objawów obejmujących patologiczne wzorce doświadczania
b) Zwiększenia informacyjnej funkcji doświadczeń emocjonalnych
c) Nieprawiłowego spełniania podstawowych funkcji emocji
d) Odpowiedzi a i c są prawidłowe

3. Inklinacje poznawcze występujące u osób z zaburzeniami lękowymi

i/lub afektywnymi:
a) Występują podczas epizodów chorobowych i ustępują w remisji
b) Wiążą się z nasileniem kontroli poznawczej
c) Wiążą się z osłabionym hamowaniem poznawczym
d) Nie dotyczą przetwarzania negatywnych treści

4. Tzw. zniekształcenia poznawcze, które często analizowane są w ramach

psychoterapii
a) Występują głównie w schizofrenii
b) Wyrażają się w nieprawidłowych tendencjach uwagowych
c) To inaczej inklinacje pamięci
d) Żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

Osoby o wysokiej podatności na doświadczanie stanów lękowych charakteryzują się:

a) Niskim poziomem neurotyzmu
b) Silną koncentracją na swoich odczuciach
c) Brakiem ruminacyjnego stylu reagowania na stresory
d) Żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

16
Przy pomocy procesów regulacji emocji człowiek może wpływać na
a) Cechy temporalne doświadczeń emocjonalnych
b) Nasilenie emocji
c) Fizjologiczne aspekty doświadczania
d) Wszystkie odpowiedzi prawidłowe
:
Dysregulacja emocji dotyczy zazwyczaj:
a) Przedłużonego i zintensyfikowanego doświadczania negatywnych emocji
b) Przedłużonego i zintensyfikowanego przeżywania pozytywnych emocji
c) Nawykowego stosowania adaptacyjnych strategii regulacyjnych
d) Wszystkie odpowiedzi prawidłowe

Metaanalizy badań dotyczących etiologii schizofrenii wskazują na:

a) Kluczowe znaczenie procesów zapalnych mózgu
b) Pierwotny charakter zmian neurorozwojowych w stosunku do zmian neurodegeneracyjnych
c) Wtórny charakter zmian neurozozwojowych w stosunku do zmian neurodegeracyjnych
d) Opowiedzi a i b są prawidłowe

Zespoły objawowe w schizofrenii oparte o interakcje dysfunkcji poznawczych i emocjonalnych

1. Zespół błędnej oceny rzeczywistości przewaga objawów pozytywnych – tj. urojenia i
omamy
2. Zespół objawów deficytowych przewaga objawów negatywnych – tj. ubóstwo mowy,
spowolnienie poznawcze, osłabione reagowanie emocjonalne („blady afekt”) …
3. Zespół dezintegracji przewaga dezorganizacji emocji i procesów poznawczych
i w konsekwencji zachowania
Nordagaard i Pardas, 2014 - Stres związany z omamami pierwotnymi 4X zwiększa
ryzyko urojeń i omamów wtórnych.
REGULACJA EMOCJI dotyczy
• inicjowania
• hamowania
• modulowania
własnego stanu psychicznego lub zachowania w danej sytuacji
Regulacja emocji to MINIMALIZOWANIE EMOCJI NEGATYWNYCH i MAKSYMALIZOWANIE EMOCJI
POZYTYWNYCH (Larsen, Prizmic, 1999; Wojciszke 2003).
• Dysregulacja emocji - To podstawowy czynnik ryzyka zaburzeń afektywnych i lękowych
• Lęk jako tłumiona, niedokończona reakcja emocjonalna (Averill, 2000)
• Uwarunkowania sprzyjające: wysoki neurotyzm i wysoka potrzeba domknięcia poznawczego
• Główne patomechanizmy stanów lękowych:
• Dążenie do kontroli i do zmiany przykrej sytuacji

17
 • Wzmożona potrzeba akceptacji otoczenia
• Nasilona autokoncentracja i szczegółowe analizowanie własnych odczuć
• Podstawowe strategie regulacji emocji:
• UNIKANIE/ WYCOFYWANIE SIĘ - RUMINACJA
EMOCJE
- W zaburzeniach psych. zakłócone są wszystkie cechy emocji
- Poszczególne zaburzenia różnią się intensywnością zakłóceń w odniesieniu do określonych
cech emocji
1. ZNAK (walencja)←←←←←←← z. afektywne dwubiegunowe
2. TREŚĆ←←←←←←←←←←← schizofrenia
3. TRWAŁOŚĆ←←←←←←←←← epizod depresji
4. INTENSYWNOŚĆ (nasilenie)←← fobia społeczna

Doświadczenia emocjonalne i ich najczęstsze funkcje:

- Afekt (dysfunkcje dotyczą zwykle: Nadmiernej częstotliwości, Trudności w doświadczaniu)
↑ zespoły lękowe; zespoły maniakalne, mieszane; depresja sedatywna; katalonia; schizofrenia
prosta
- Emocja/uczucie (częste nieprawidłowości to: Dominacja metaemocji, Nieadekwatność
emocji)
↑ nawracające zaburzenia afektywne i lękowe;schizofrenia
- Nastrój (zakłócenia dotyczą głównie nadmiernej trwałości)
↑ zaburzenia afektywne; uszkodzenia OUN

18
EMOCJE (LEVENSON 1998)
1. Informują - dają orientację w znaczeniu sytuacji= czy to co się aktualnie dzieje jest istotne vs
nieistotne, korzystne vs niekorzystne, bezpieczne vs zagrażające… itp.
2. Motywują - pobudzają do działania = emocje jako utrwalone „pogotowie do czynności”
3. Komunikują – informują otoczenie = regulują funkcjonowanie społeczne, tworzą i umacniają
więzi z ludźmi

Specyfika dysfunkcjonalności emocji w różnych zaburzeniach psychicznych:

- zespół lękowy informują sytuacja jest silnie zagrażająca , motywują mobilizacja do
ucieczki/unikanie, komunikują błędny komunikat co do nasilenia negatywności/ zdziwienie
innych
- z. depresyjny informują sytuacja nie podlega wpływowi/ nie ma sensu, motywują
demobilizacja, wycofanie zaangażowania, komunikują wycofanie z aktywności i z relacji
- z. maniakalny informują sytuacja niesie duże możliwości, korzyści, motywują mobilizacja,
silne dążenie, błędne decyzje i działania, komunikują naruszanie granic, odsuwanie się
otoczenia
- z. urojeniowy informują sytuacja dotyczy mnie i nie nasuwa wątpliwości, motywują
podejmowania nieadekwatnych działań, komunikują dezorientacja i niepokój osoby oraz
otoczenia

19
DEFICYTY POZNAWCZE Joorman i Gotlib (2009)
Deficyty poznawcze jako podstawowy czynnik ryzyka nawrotu i utrzymywania się objawów
✔ Zaburzenia nastroju i zaburzenia lękowe wiążą się z licznymi deficytami poznawczymi, które
często utrzymują się również w remisji
✔ Najbardziej uporczywe są deficyty kontroli poznawczej, dotyczą głównie hamowania i
aktywizują się podczas przetwarzania negatywnych informacji
Manifestują się w formie nawykowo stosowanych inklinacjach poznawczych
INKLINACJE POZNAWCZE
✔ Tendencje do stronniczego przetwarzania informacji (inklinacje poznawcze) są naturalnym
elementem funkcjonowania
✔ Inklinacje - pozytywne lub negatywne - sprzyjają zaburzeniom tylko, gdy są skrajnie nasilone i
uporczywe
✔ Obejmują wszystkie procesy poznawcze
✔ W zaburzeniach afektywnych i lękowych prowadzą do utrzymywania się i eskalacji
negatywnych emocji
✔ Uznawane są za ważny czynnik ryzyka tych zaburzeń
Podstawowe inklinacje poznawcze w zespołach lękowych i afektywnych
(aktywizacja w obliczu negatywnych zdarzeń)

20
 • SPOSTRZEGANIE: większa łatwość dostrzegania bodźców
zgodnych z nastrojem (tj. negatywnych)
Efekt: wysoka dostępność negatywnych treści
• UWAGA: kierowanie uwagi na bodźce negat. i trudności w „oderwaniu” od nich uwagi ORAZ
Krótsze utrzymywanie uwagi na bodźcach pozytywnych.
Efekt: nawracające przetwarzanie negatywnych treści – martwienie się, ruminowanie
• MYŚLENIE: interpretowanie, wnioskowanie i ocenianie w sposób skrajnie negat./pozyt.
Efekt: tzw. ZNIEKSZTAŁCENIA POZNAWCZE
• PAMIĘĆ: łatwość zapamiętywania i odtwarzania treści zgodnych z nastrojem
Efekt: zmiana treści poznawczych na zgodne z nastrojem w dowolnym momencie

zaburzenia myślenia - osiowy objaw schizofrenii:

- zaburzenia TREŚCI myślenia (urojenia, myśli /idee, automatyzmy psychiczne)
- zaburzenia TOKU myślenia- formalne zaburzenia myślenia- (spowolnienie vs
przyspieszenie,natłok vs otamowanie(pustka), perseweracje)
- zaburzenia STRUKTURY myślenia- formalne zaburzenia myślenia- (zubożenie myślenia,
myślenie paralogiczne, rozkojarzenie)

Przykładem strategii regulacji emocji, która opiera się na zmianie poznawczej (Gross,
Thompson, 2007) jest:
wybierz jedną odpowiedź:
a. dystrakcja

21
 b. wszystkie odpowiedzi prawidłowe
c. humor
d. ruminacja

Objawy poznawcze schizofrenii, które pacjenci relacjonują jako wyraźnie odczuwane to:
wybierz jedną odpowiedź:
a. pustka myślowa
b. żadna odpowiedź nie jest prawidłowa
c. niedostosowany afekt
d. silne poczucie oszołomienia

Ruminacja z perspektywy stylu reagowania rozumiana jest jako:

wybierz jedną odpowiedź:
a. przetwarzanie informacji, które ukierunkowane jest na osiągnięcie celu/rozwiązania
problemu
b. próba poradzenia sobie z rozbieżnością między stanem realnym a stanem pożądanym
c. żadna odpowiedź nie jest prawidłowa
d. bierne i nawykowe koncentrowanie się na swoich negatywnych odczuciach i
dolegliwościach

Jeśli osoba nawykowo tłumi doświadczane emocje negatywne, to można się spodziewać,
że:
wybierz jedną odpowiedź:
a. jej ogólne pobudzenie psychofizyczne jest niskie
b. jej poziom dobrostanu jest stosunkowo wysoki
c. jej pamięć dotycząca wspomnień wzbudzających negatywne emocje jest bardzo dobra
d. jej możliwości poznawcze opracowania sytuacji są obniżone

Wymiar różnicujący wtórne emocje mieszane od emocji pierwotnych to przede wszystkim:

wybierz jedną odpowiedź:
a. intensywność
b. walencja
c. dynamika
d. trwałość

Badania nad wpływem przeżywania emocji przez osoby w depresji na procesy poznawcze
wskazują, że ich procesy emocjonalne:
wybierz jedną odpowiedź:
a. powodują wyraźne trudności w „oderwaniu uwagi” od negatywnych treści
b. nakierowują wzmożoną uwagę na bodźce o zabarwieniu negatywnym-
szczególnie gdy reakcje emocjonalne mają negatywną walencję
c. skutkują osłabieniem kontroli poznawczej
d. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

Funkcjonowanie emocjonalne może być uznane za prozdrowotne jeśli:

22
wybierz jedną odpowiedź:
a. ściśle odpowiada aktualnej sytuacji, w jakiej znajduje się osoba
b. żadna odpowiedź nie jest prawidłowa
c. wiąże się z nieadekwatną do sytuacji ekspresją mimiczną
d. zawsze wyraża dobre samopoczucie

Wpływanie na doświadczane emocje może zachodzić poprzez:

wybierz jedną odpowiedź:
a. zmianę interpretacji zdarzeń
b. bezpośredni wpływ na fizjologiczne aspekty emocji
c. wszystkie odpowiedzi prawidłowe
d. oddziaływanie na swoje zachowania

Tak zwane „kryteria obiektywne” powszechnie stosowane w klinicznej ocenie

funkcjonowania poznawczego i emocjonalnego to:
wybierz jedną odpowiedź:
a. odwołanie się do silnego przekonania pacjenta co do poziomu jego
funkcjonowania w sferze poznawczej i uczuciowej
b. kryteria opracowane w oparciu o zgodność dwóch lub więcej osób z otoczenia
pacjenta w odniesieniu do jego funkcjonowania emocjonalno- poznawczego
c. spełnienie wymogów powstałych w oparciu o istniejącą wiedzę naukową w
zakresie nieprawidłowości emocjonalnych i poznawczych
d. odwołanie się do kilku rozłożonych w czasie pomiarów samoopisowych pacjenta
dotyczących jego emocji i procesów poznawczych

Funkcjonowanie poznawcze osób w depresji charakteryzuje się:

wybierz jedną odpowiedź:
a. częstszym stosowaniem ruminacji
b. wzmożoną kontrolą poznawczą
c. nasilonym hamowaniem negatywnych treści oraz wzmożoną kontrolą poznawczą
d. wzmożonym hamowaniem negatywnych treści

Występowanie, którego z poniższych deficytów pogarsza sprawność poznawczą w

najszerszym zakresie:
wybierz jedną odpowiedź:
a. uszkodzenie procesów myślenia
b. dysfunkcja funkcji uwagi
c. osłabienie procesów kontroli poznawczej
d. zakłócenie percepcji

Osoba, która w sposób uporczywy i nawracający koncentruje swoją uwagę na negatywnych

treściach związanych ze swoim pogorszonym samopoczuciem oraz jego konsekwencjami
posiada podwyższone ryzyko
wybierz jedną odpowiedź:
a. wydłużenia się czasu trwania depresji, jeśli już się w niej znajduje

23
 b. żadna odpowiedź nie jest prawidłowa
c. osłabienia pamięci długoterminowej
d. wystąpienia epizodu depresji

Kiedy klinicysta prowadzi diagnozę funkcjonowania emocjonalno- poznawczego w oparciu o

normę funkcjonalną, powinien wziąć pod uwagę czy:
wybierz jedną odpowiedź:
a. wyrażane przez pacjenta emocje i jego sposób myślenia są zgodne z
oczekiwaniami i konwencjami otoczenia, w którym żyje
b. testy neuropsychologiczne i samoopisowe wskazują na prawidłowe
funkcjonowanie emocjonalne i poznawcze
c. nawykowy sposób funkcjonowania pacjenta w obszarze doświadczeniowym i
poznawczym sprzyja jego adaptacji do zachodzących zmian
d. objawy dotyczące funkcjonowania emocjonalno- poznawczego są zgodne z
kryteriami diagnostycznymi zawartymi w klasyfikacjach diagnostycznych

NORMY służące określeniu, czy funkcjonowanie emocjonalno- poznawcze jest prawidłowe:

- ilościowa/statystyczna czy odbiega od granic przeciętnych dla populacji

- społeczno- kulturowa czy jest niezgodne z oczekiwaniami środowiska
- funkcjonalna czy zapewniają dobre przystosowanie się do otoczenia

Planowanie terapii pacjenta zgodnie z perspektywą humanistyczną i egzystencjalną zaczyna się od:

24
wybierz jedną prawidłową odpowiedź:

a. koncentracji na doświadczanych emocjach

b. koncentracji na procesach fizjologicznych

c. modyfikacji niekorzystnych zachowań pacjenta
d. zmiany dotychczasowych zachowań pacjenta

Kiedy osoba wpływa na swoje doświadczenia emocjonalne poprzez strategię dążenia lub unikania, to
na jakim etapie procesu regulacji emocji wdraża swoje działania?

wybierz jedną odpowiedź:

a. na etapie gotowej reakcji emocjonalnej

b. na etapie selekcji sytuacji
c. na etapie modyfikowania sytuacji
d. na etapie poznawczego opracowania sytuacji

25
Jedna z koncepcji Jamesa Grossa dotyczy poziomów doświadczania emocji. Jednym z
uwzględnionych w niej elementów jest

a. uwaga
b. modyfikowanie sytuacji
c. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe
d. zmiana poznawcza

Przykładem tzw. depresyjnych zniekształceń poznawczych jest

a. dekatastrofizacja

b.ruminacja

c. nadmierne uogólnianie

d. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

Dystrakcja uznawana jest za

a. strategię dotyczącą zmiany znaczenia stresującej sytuacji

b. strategię wymagającą znacznego zaangażowania pamięci operacyjnej
c. nieadaptacyjny sposób wpływania na swoje emocje
d. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

Do potwierdzenia, czy nie A (strategia dotycząca zmiany …)

Na razie pozostaje B (pamięć operacyjna)

Proces ruminowania w przeciwieństwie do martwienia się

a. koncentruje się bardziej na przeszłości i w większym stopniu wiąże się ze stanami

depresyjnymi
b. w większym stopniu wiąże się ze stanami lękowymi’
c. w większym stopniu wiąże się ze stanami depresyjnymi
d. koncentruje się bardziej na przeszłości

Próba zmiany swojego stanu emocjonalnego poprzez spożywanie alkoholu to według procesualnego
modelu regulacji emocji przykład:

a. żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

b. strategii regulacyjnej skoncentrowanej na reakcji emocjonalnej
c. regulowania emocji poprzez mechanizm dążenia-unikania
d. antycypacyjnej strategii regulacji emocji

Osoba, która chciałaby poprawić swoje funkcjonowanie emocjonalne powinna

26
 a. reagować wyłącznie na pozytywne znaczenie sytuacji
b. starać się odczytywać informacje o rzeczywistości które dostarczają jej przeżywane
emocje
c. żadna odpowiedź nie jest prawidłowa
d. starać się silnie zredukować swoje reagowanie emocjonalne na zmiany zachodzące w jej
życiu

Doświadczanie emocji w sposób adaptacyjny:

a. polega na utrzymaniu dobrego nastroju nawet w trudnych dla osoby okolicznościach (ta
odpowiedź była zaznaczona na printscreenie)
b. prowadzi z czasem do wzmacniania relacji z innymi ludźmi
c. prowadzi z czasem do wzmacniania relacji społecznych i pobudza do działania niezależnego
od znaczenia sytuacji
d. pobudza do działania niezgodnego ze znaczeniem aktualnej sytuacji

Do weryfikacji czy B (relacje z innymi ludźmi) lub C (pobudza do działania niezależnego …)

Objawy psychopatologiczne które uznawane są za najbardziej podstawowe w przypadku zaburzeń

psychotycznych to:

a. zakłócenie funkcjonowania emocjonalnego

b. deficyty pamięci
c. dysfunkcjonalna regulacja emocji
d. dezorganizacja procesów myślenia

Zniekształcenia poznawcze będące przedmiotem oddziaływań terapii poznawczej dotyczą przede

wszystkim

a. żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

b. spostrzegania
c. procesów myślenia
d. uwagi

Występujący często u osób ze schizofrenią tzw. zespół błędnej oceny rzeczywistości

a. dotyczy przewagi objawów pozytywnych

b. nie dotyczy tzw,. objawów deficytowych
c. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe
d. przejawia się nasilonym doświadczaniem urojeń i omamów

Inklinacje poznawcze które często występują w zaburzeniach lękowych i afektywnych

a. wiążą się z osłabionym hamowaniem poznawczym

b. są nasilone podczas epizodów lękowych i afektywnych, ale ustępują podczas remisji
c. dotyczą głównie przetwarzania negatywnych informacji
d. dotyczą głównie negatywnych treści i wiążą się z osłabionym hamowaniem poznawczym

27
Neutralizacja afektu to:

a. połączenie afektu pozytywnego z afektem negatywnym, obniżające ogólną intensywność

doświadczenia
b. dysfunkcja doświadczania stanów afektywnych występująca często w zaburzeniach nastroju
c. połączenie dwóch afektów o tej samej walencji, obniżające ogólną intensywność
doświadczenia
d. przejaw nieprawidłowego rozwoju emocjonalnego

Zaburzenia psychiczne, których ważnym elementem jest między innymi nadmierna trwałość nastroju
to:

a. zaburzenia zachowania
b. zaburzenia nastroju z uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego
c. zaburzenia związane z uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego
d. zaburzenia nastroju

Odpowiedź B (nastrój i OUN)

Nawykowe stosowanie strategii regulacji emocji które wywierają wpływ na etapie antycypacji

a. obniża poziom emocji pozytywnych

b. pogarsza funkcjonowanie z innymi ludźmi
c. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe
d. zwiększa dobrostan

Do weryfikacji czy D (dobrostan) lub A (obniża poziom emocji pozytywnych), jest to ten sam nr
pytania po nr 16, pytanie 1 i opowiedzia jest dobrostan.

28
Dysfunkcjonalność emocji występująca w różnych zaburzeniach psychicznych dotyczy między
innymi:
a. hamowania objawów obejmujących patologiczne wzorce doświadczania
b. nieprawidłowego spełniania podstawowych funkcji emocji
c. zwiększania motywacyjnej funkcji doświadczeń emocjonalnych
d. zwiększania informacyjnej funkcji doświadczeń emocjonalnych

29