Państwo – rodzaj organizacji która dysponuje konkretnym, terytorium i sprawuje władzę nad

zamieszkującą je ludnością.

Naród – trwała zbiorowość ludzi, których łączą wspólne pochodzenie, tradycja, kultura, język

Ustrój państwa
- demokratyczny – obywatele mają wpływ na decyzje państwa
- totalitarny – organy państwa mają absolutną kontrolę nad życiem społecznym
- autorytarny – władza uznaje się za stojącą ponad obywatelami

Opinia publiczna – ogół przekonań w kwestiach istotnych społecznie, wyrażanych w

społeczeństwie lub innej zbiorowości.

Referendum – forma głosowania, w której obywatele opowiadają się za przedstawioną

propozycją albo przeciw niej, najczęściej odpowiadają na zadane pytanie ,,tak,, lub ,,nie,,

Wolontariat – ochotnicza praca na rzecz m.in. organizacji pozarządowych, organizacji

kościelnych czy administracji publicznej wykonywana bez wynagrodzenia

Organizacje pozarządowe – to wszystkie podmioty, które nie są organami lub jednostkami

administracji publicznej, oraz których działalność nie jest nastawiona na osiąganie zysku

Trójpodział władz – model organizacji państwa, w którym funkcje prawodawcze,

wykonawcze i sądownicze są od siebie oddzielone i powierzone niezależnym od siebie ciałom

Funkcje państwa
- Funkcja pracodawcza - Funkcja administracyjna
- Funkcja porządkowa - Funkcja kulturalno-oświatowa
- Funkcja socjalna - Funkcja gospodarcza
Cechy państwa
- władza - własne terytorium - suwerenność - przymusowość
Kompetencje sejmu
- tworzenie nowego prawa, poprzez uchwalanie ustaw
- zatwierdzanie składu rządu i programu jego działania poprzez przyjęcie uchwały o
wotum zaufania
- odwoływanie rządu poprzez uchwalenie wotum nieufności
- kontrolowanie działalności rządu innych organów państwa

Kompetencje senatu
- występowanie z inicjatywą ustawodawczą, czyli zgłaszanie własnych projektów
ustaw
- zatwierdzanie decyzji prezydenta o przeprowadzeniu referendum ogólnokrajowego
- udział w powoływaniu m.in. Rzecznika Praw obywatelskich i rzecznika praw Dziecka
- opieka nad polakami mieszkającymi poza granicami państwa

W sejmie jest 460 posłów, a w senacie 100 senatorów. Wybory odbywają się co 4 lata

Partie polityczne zasiadające w parlamencie

- PiS – Prawo i sprawiedliwość - PO – platforma obywatelska
- NL – Nowa lewica - SP – solidarna polska

Marszałek sejmu – Elżbieta Witek Marszałek senatu – Tomasz Grodzki

Prezes rady ministrów – Mateusz Morawiecki Prezydent RP – Andrzej Duda

Kompetencje prezydenta
Polityka wewnętrzna Polityka zewnętrzna
- powołuje premierów oraz - Reprezentuje Polskę w kontaktach z
członków rządu innymi państwami
- Zarządza wybory do sejmu - Mianuje ambasadorów reprezentujących
i senatu - Ratyfikuje umowy międzynarodowe
- Powołuje sędziów i nadaje tytuł naukowy profesora
Zasada dwuinstancyjności - zapewnia stronie wniesienie środka odwoławczego do drugiej
instancji, jeśli orzeczenie sądu pierwszej instancji nie jest według niej satysfakcjonujące.

Zasada niezawisłości - konstytucyjna zasada wymiaru sprawiedliwości, zgodnie z którą

sędzia rozstrzygając sprawę podlega wyłącznie Konstytucji i ustawom, nie podlega żadnym
naciskom i żadnym zależnościom z zewnątrz, szczególnie ze strony władzy wykonawczej.

Podział (hierarchia) sądów

- l instancja - Sąd rejonowy i wojskowy sąd garnizonowy
- ll instancja – sąd okręgowy, sąd apelacyjny i wojskowy sąd okręgowy

Sąd rejonowy rozstrzyga sprawy

- rodzinne, dotyczące alimentów, adopcji, władzy rodzicielskiej
- majątkowe, spory związane z prawem własności, spłatą długów, podziałem spadku
- karna, sądzenie osób, które dopuściły się przemocy, kradzieży
- dotyczące nieletnich, związane z popełnieniem przestępstwa
- z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, dotyczące działalności
przedsiębiorstw

Wojskowy sąd garnizonowy – wydaje wyroki w sprawach przestępstw popełnionych przez

żołnierzy i cywilnych pracowników wojska, związane z pełnioną przez nich służbą

Sąd okręgowy
- obejmuje swoim zasięgiem obszar działalności kilku sądów rejonowych i rozpatruje
odwołania od ich wyroków
- Występuje również jako sąd l instancji m.in. w sprawach dotyczących
skomplikowanych i ciężkich przestępstw (np. zabójstw)

Sąd apelacyjny – obejmuje teren obsługiwany przez kilka sądów okręgowych i rozpatruje
odwołania od ich wyroków, jeśli orzekały one jako l instancja

Wojskowy sąd okręgowy

- rozpatruje odwołania od wyroków sądów garnizonowych
- Orzeka też jako sąd l instancji w sprawach o przestępstwa popełnione przez
żołnierzy w stopniu majora lub wyższym
Obowiązująca konstytucja został uchwalona 2 kwietnia 1997

Mass media
- Telewizja - internet
- Radio - prasa

Funkcje mass mediów

- informują o łamaniu prawa przez rządzących
- Umożliwiają realizację ,,wolności słowa,,
- Dzięki nim można wyrażać i rozpowszechniać swoje poglądy
- ułatwiają pozyskiwanie wiadomości z różnych źródeł