TEORYANG

Historikal
 Ipakita ang karanasan ng isang lipi ng tao
na siyang sumasalamin sa kasaysayan ng
bahagi ng kanyang pagkahubog. Nais din
nitong ipakita na ang kasaysayan ay bahagi
ng buhay ng tao at mundo.
'Si Antusa ang
asawa ng Agta'
Isina Filipino ni L.A de Dios mula sa
salin sa Ingles ni Rosario Azanza

Noong unang panahon, mayroong isang mayamang dalaga na

nagngangalang Antusa, hindi lamang siya maganda kundi
mayaman pa. Paboritong libangan ni Antusa ang maupo sa
tabing -ilog at hangaan nang sarili sa llaw ng tubig. Tuwing

hapon dito siya nauupo at uuwi

lamang kapag lumubog na
ang araw.
 Mayroong isang manliligaw si Antusa.
Kaya isang araw inabangan siya nito at ninakawan ng
halik.“Pagbabayaran mo itong mahal sa kamay ng aking mga
kamag anak pag nalaman nila" ang sabi ni Antusa sa manliligaw
"Pero hindi mo ito sasabihin sakanila. "Ang tugon ng
binata."Hindi sa kondisyong manimilbihan ka saamin bilang
bahagi ng lyong pagnanais namakamit mo ang aking kamay" ang
paliwanag niya.

Ganoon na lamang ang galak ng lalaki na makapunuyo sa

bahay ng dalaga.Nag-igib siya ng tubig .Nilinis niya ang
kanilang bakuran at inalagaan nito ang mga hayop.
Bagamat hindi siya kinakausap niAntusa, maligaya na ang
binata na makita siya paminsan-minsan.

Isang araw, nagulat ang binata nang siya'y tawagin ni

Antusa. Nagpasama ang dalaga sakanya sa paanan ng
bundok. Pagdating doon pinag hubad niya ang
binata.Tuwang tuwa sumunod ang binata at pinatayo sa
tabing malaking puno.
 Ganoon din ang ginawa ni Antusa sa
iba pa niyang manliligaw at ng
mabalitaan ng ibang mga binata ang
kanyang ginawa wala nang nagtang
kang manligaw sakanya. Ito ay
ikinalungkot ni Antusa.

Isang araw habang nakaupo si Antusa

satabing-ilog nakarinig siyang tinig na
tumatawag sakaniya.Nang siya'y
lumingon, nakita niya ito ay isang
lalaking punong balahibo ng katawan.
"Nais kitang pakasalan" sabi ng nilikha
sa kanya at sa isang iglap niyaya ni
Antusa ang nilikha sa tabing puno.
Katulad ng ibang manliligaw itinali ni
Antusa ang Agta sa puno at masayang
tinanggap ito ng Agta .Nilagyan ni
Antusa ang Agta ng maraming-
maraming mga linta ang kanyang
katawan.

 Anong laking gulat ni Antusa nang makita niyang isa-

isang nalaglag sa lupa ang mga linta at namamatay dahil
sa pangyayaring ito,tinangka ni Antusa ng tumakbo
ngunit nakalag ng Agta ang tali at isinama niya siAntusa
sa gubat bilang asawa.

 Ngayon kung nakakarinig ka ngiyak ngiyak na isang babae sa

gubat ,iyan si Antusa at sinisipsip ng asawaang kanyang dugo.
Ang Agta pala ay maninipsip ng dugo .Araw-araw kailangan ni
Antusang ibigay ang kanyang kagandahan at dugo sa kanyang
asawa.