Balik-aral sa iba't ibang

anyo ng Panitikan

TAGA-ULAT:Rosalia June A. Dimmog

ANO ANG PANITIKAN?
 Ang panitikan ay tumutukoy sa
lahat ng uri ng pahayag, nakasulat
man o binibigkas.
 MGA ANYO NG PANITIKAN
1. Tuluyan o prosa- tumutukoy ito sa maluwang na
pagsasama-sana ng mga salita sa loob ng
pangungusap.

2. Tula o panulaan- ito ay ang pagbubuo-buo ng

pangungusap o parirala sa pamamagitan ng salitang
binibilang na pantig sa taludtod na pinagtugma-
tugma.
BAWAT ANYO AY MAY MGA
IBA'T IBANG MGA AKDA
 •Alamat
•Anekdota
•Nobela
•Pabula
•Parabula
MGA AKDANG •Maikling Kuwento
TULUYAN •Dula
•Sanaysay
•Talambuhay
•Talumpati
•Balita
•Kuwentong Bayan
 •Tulang Pasalaysay
•Awit/Korido at Kantahin
•Epiko
•Balad
MGA AKDANG •Sawikain- tumutukoy ito sa:
PATULA idioma, moto, at salawikain.
•Bugtong
•Tanaga
 BAKIT DAPAT PAG-ARALAN ANG IBA'T
IBANG ANYO NG PANITIKANG PILIPINO?
Sa pamamagitan ng pag-aaral sa iba't ibang
anyo ng panitikan, tayong mga pilipino ay higit
na mabubuksan ang isipan natin patungo sa
pagmamahal sa sariling wika.
KRITISISMONG PAMPANITIKAN:KABULUHAN
AT KAHALAGAHAN

TAGA-ULAT:KRISTINE POPES
Panunuri o Kritisismo
puna o pamumuna:criticism, kritika
isang uri ng pagtalakay na nagbibigay-buhay
at diwa sa isang nilikhang sining:
isang agham ng teksto

KRITIKO
taong nag-aanalisa ng akdang pamapnitikan.
 KILALANG KRITIKO

Alejandro G. Clodualdo Del

Abadilla Mundo
 Sa bisa ng "Parolang Ginto" ni Clodualdo Del
Mundo noong (1972), si Del Mundo ay
nagsimula ng pamimili ng sa palagay may
pinakamahusay na katha na mga buwan at taon.

Samantala kung papaano sa pamamagitan ng

kanyang parolang ginto ay pinasok na del
mundo ang larangan ng pumumuna ng
panunuri, si alejandro g abadilla naman ay
pumagitna sa larangan sa pamamagitan ng
kanyang "at talaang Bughaw", noong (1932)
 Sa "Hindi na uso ang hindi pa uso: ang kritika sa
Panahon pa Iraq," isang sanaysay ni Isagani Cruz ay
sunod sunod na tanong ang kanyang ipinukol sa mga
mambabasa bilang paglalarawan sa mga nangyayari
ngayon sa larangan ng panunuri na itinutumbas niya sa
salitang Kritika
Kahulugan ng Kritisismo o Panunuring Pampanitikan

Sa aklat nila Ramos at Mendiola noong (1994) ito ay

isang uri ng pagtatalakay na nagbibigay-buhay at
diwa sa isang nilikhang sining.
Isang agham ng teksto; ginawang esensyal na
gawain sa pagsasanay na ginugugulan ng maraming
oras at panahon sa pagsusulat ng mapanuring
pagpapahayag.
Isang paraan ng pagsusuri sa kabuoan ng tao- ang
kanyang anyo, kilos, paraan ng pagsasalita at maging
ang kanyang pakikipag-ugnayan sa kanyang kapwa
at sa lipunang kinabibilangan niya.
Kahalagahan ng Kritisismong Pampanitikan
1. Ang bunga pagsusuri ay ang pantay na paghuhusga sa
akda na kung saan ang mambabasa ay naka lilikom ng
higit na kaalaman tungkol sa likhang sining
2. Naipaliliwanag ang mga mensahe at layunin sa
panloloob sa akda.
3. Ang makatarungang pagsusuri ay magiging sandigan ng
higit pa ng pagpapalawak at pagsulong ng manunulat at
ng panitikan
4. Maging ang istilo ng manunulat ay natutuklasan sa
pamamagitan ng pagsusuri
Mga katangian ng isang mahusay na Kritiko sa Panitikan
1. Ang kritiko ay dapat matapat sa sarili at itinuturing ang
panunuring akdang pampanitikan bilang isang sining.
2. Ang kritiko ay handang kilalanin ang sarili bilang
manunulat ng pampanitikan at hindi man uri ng lipunan
manunulat mambabasa o ideolohiya.
3. Ang kritiko ay lagi ng bukas ang pananaw sa mga
pagbabagong nagaganap sa panitikan
4. Ang kritiko ay iginagalang ang desisyon ng ibang mga
kritiko na patuloy na sumasandinh sa ibang disiplina gaya
ng linggwistika kasaysayan sikolohiya at iba pa
5. Ang kritiko ay matapat na kumikilala sa akda bilang
isang akdang sumasailalim sa paraan ng pagbuo ng
konstruksyon batay sa sumusunod na alituntunin at
batas.
6 Ayon kay Alejandro Abadilla, kailangan ng isang
kritiko ang tigas ng damdaming naninindigan upang
matiyak na kapakinabangan ng panitikan ang kanyang
pagmamalasakit, ay ipinakilala ng mga pangyayaring
may puhunan taon ng kanyang pamimili.
Kalagayan at Katangian
ng Panitikan ng bawat
Panahon
TAGA-ULAT:
ANTONETH M. TAACA AT
TRIXIA ANN SANTIAGO
Ang Panitikang Pilipino ay sumasakop sa
panahon ng ating mga ninuno hanggang
sa panahon natin ngayon. Nagsimula ang
ating panitikan bago pa man masakop
ng imperyo ng Madjapahit ang Pilipinas.
 PANAHON BAGO DUMATING ANG KASTILA
( BAGO MAG-16 NA SIGLO)

Pasaling-bibig lamang ang panitikan sa panahong ito at

may impluwensyang kaisipang Malayo-Indonesyo. Ang
panitikan ng panahong ito ay nasa anyo ng alamat,
kwentong-bayan, kantahing bayan, epiko, at mga
karunungang bayan.
PANAHON NG KASTILA (1565-1898)
Naging panrelihiyon ang paksa ng panitikan sa
panahon ng mga kastila. Ang layunin ng
panitikan sa panahong ito ay ang palaganapin
ang Kristyanismo. Karamihan sa mga akda ay
isinulat ng mga prayle. Ito ay panahon ng
panunulat at pakabaguhan sa kaisipang
kanluranin.
PANAHON NG PROPGANDA AT HIMAGSIKAN LABAN
SA MGA KASTILA
(1872-1898)

Naging makabayan at mapanghimagsik ang

panitikan sa panahong ito.
 PANAHON NG AMERICANO (1899-1941)

Ang panitikang Filipino sa panahong ito ay may

impluwensya ng kaisipang demokratiko.
 PANAHON NG HAPONES
Nakilala sa panahong ito ang malayang tula.
Tinularan ang ilang makatang Filipino ang
tulang hapon na hoccu o haiko.
Pagpapambabaw at pagdagsa ng henyong
pampanitikan ang nangyari sa panahong ito.
 PANAHON NG BAGONG
KALAYAAN (1946)
Naging masigla muli ang panitikan sa
panahong ito pagkatapos ng liberasyon
ng Pilipinas. Maraming manunulat ang
nagsisulat sa mga wikang Filipino at
Ingles.
 PANAHON NG AKTIBISMO
(DEKADA'70)
Sa panahong ito, naging mainit
ang paksa ng panitikan, na
kinapaloobang ng mga tinig ng
protesta laban sa pamahalaan,
o paglaban ng pamahalaan o
awtoridad.
 PANAHON NG BAGONG
LIPUNAN (1972-1986)
Sikil ang mga panulat sa panahong
ito, limitado ang mga paksang
matatalakay. Ang mga manunulat ay
hindi malayang makapagpahayag ng
mga sariling damdamin at kanilang
kaisipan.
 PANAHON NG BAGONG DEMOKRASYA
(SIMULA 1986)
Sumigla ang pamamahayag. Malaya ang
mga mamamahayag at mga mamamayan
na tumalakay sa mga pangyayari sa bayan.
Nagsimula ito sa isang mapayapang
rebulosyon na humantong sa pagsigla ng
panitikan sa iba't ibang larangan.
 SA KASALUKUYAN
Lalong naging masiglang ang
panitikang Pilpino sa tulong
narin ng makabagong
teknolohiya
SALAMAT!!!