ROMA MİMARLIĞI

ROMA TARİHİNİN ANA HATLARI

©Aşkım Özdizbay
 ROMA MİMARLIĞI

ROMA DA SOSYAL SINIFLAR:

Patricius lar (= toprak sahibi soylular)

Pleb ler (= küçük çiftçiler, zanaatçılar, tüccarlar,
çobanlar) ©Aşkım Özdizbay
Cliens ler (= yanaşmalar)
Servi (= köleler )
 ROMA MİMARLIĞI

Familia da ile reisi, pater familias

©Aşkım
Her Romalının en az üç adı Özdizbay Gaius Iulius Caesar gibi
taşırdı (trianomina):
Gaius, praenomen denen ön addır.
ROMA MİMARLIĞI
Senatus (Danışma
meclisi) 300 üyeden
oluşuyordu

Gerçek gücüne ve
anlamına Cumhuriyet
Dönemi nde
kavuşmuştur.

©Aşkım Özdizbay
 ROMA MİMARLIĞI

Comitia Curiata 30 curia’dan oluşur.

Her bir curia nın bir oyu vardı; Kralın seçimi, kanunların yapılması ve
savaş kararı almak bu meclisin görevleri arasındaydı. Comitia Curiata
patricii (tek. Patricius)lerden oluşurdu. Curia sistemi aynı zamanda
Roma ordusunu oluşturmaktaydı.

©Aşkım Özdizbay

Krallık döneminin sonuna doğru Comitia Centuriata (yüzler meclisi)

ortaya çıkar. Bu meclise sınırlı hukuklu yurttaşlar da (plebler)
girebiliyordu.
 ROMA MİMARLIĞI

ROMA DA CUMHURİYET İDARESİ (MÖ 509-27)

MÖ 510’da son kral Tarquinius Superbus un kovulmasıyla Cumhuriyet kurulmuş

olmalıdır.

©Aşkım Özdizbay
Yeni siyasal düzen aslında bir oligarşidir.
 ROMA MİMARLIĞI

©Aşkım Özdizbay
Patricius-Pleb mücadelesi sonucu MÖ 450 lerde Oniki Levha Yasası

MÖ 445 te patricius ve pleb ler arasındaki evlenme yasağı da kaldırılmıştır.

MÖ 367 de Licinius–Sextius Yasaları ile pleb lerin de consul olabilmeleri sağlanmıştır.

MÖ 287 de Hortensius Yasası ( Lex Hortensia ), patricius ve pleb lerin haklarında formal bir eşitlik
sağlanmış, uzun zamandan beri süregelen patricius–pleb sınıf mücadelesine son vermiştir.
 ROMA MİMARLIĞI

©Aşkım Özdizbay

Roma Cumhuriyetinin resmî adı : Senatus Populusque Romanus” ta (SPQR ) (Roma nın
Senatus ve Halkı)
ROMA MİMARLIĞI

Roma MÖ. 5. yy da İtalya daki diğer

kentlerden güçsüzdü. Etrüsk, Sabin, Volsc
ve Latinler e karşı savunma savaşları
yapıyordu.

MÖ. 387 de Roma bir Gal Felaketi ni

atlattı.

©Aşkım Özdizbay
Roma Cumhuriyeti, MÖ. 338 de bütün
Latium u ve Samnitler e karşı yapılan bir
dizi savaştan sonra MÖ. 282 de Orta
İtalya yı ele geçirmiştir.
 ROMA MİMARLIĞI

©Aşkım Özdizbay

Epiros kralı Pyrrhos ve Romalılar arasında MÖ 275 deki Beneventum Savaşı. “Pyrrhos Zaferi”
deyimine sebep olan savaş.
©Aşkım Özdizbay
 ROMA MİMARLIĞI

©Aşkım Özdizbay

I.Kartaca Savaşı sonunda (MÖ 264-241) , Sicilya Roma’nın ilk eyaleti olur.

MÖ 238’de Sardinya ve Korsika adaları ikinci Roma eyaleti olarak ilan edilmiştir.
 ROMA MİMARLIĞI

©Aşkım Özdizbay

II. Kartaca Savaşı (MÖ 218-201). Kartacalı komutan Hannibal Alpleri aşararak neredeyse Roma
önüne dayanır. (MÖ 216 Cannae Meydan Savaşı).

Afrika daki Zama Savaşı ile (MÖ 201) Roma zaferini ilan etmiştir. Böylece Hispania Eyaleti
kurulur. Kartaca büyük siyasal güç konumunu yitirmiştir.
ROMA MİMARLIĞI

©Aşkım Özdizbay
 ROMA MİMARLIĞI

©Aşkım Özdizbay

Akdeniz egemenliğinin tamamlanması işine girişen Roma Cumhuriyeti, MÖ 149–146

yıllarındaki III. Kartaca Savaşı nın sonunda Kartaca yı tümüyle yok ederek burada Africa
Eyaleti ni kurmuştur (MÖ 146).
 ROMA MİMARLIĞI

©Aşkım Özdizbay

Thessalia da Makedonya Kralı V. Philippos ile Kynoskephalai Savaşı (MÖ 197). Yunanistan
üzerinde Makedonya Egemenliği sona erdi.

Küçükasya’da Seleukos Kralı III. Antiokhos ile Magnesia Savaşı (MÖ 190). Roma Doğu
Akdeniz’de de lider konuma yükselir.
 ROMA MİMARLIĞI

©Aşkım Özdizbay

Magnesia Savaşı sonucu Apameia Antlaşması (MÖ 188) ile Seleukos Krallığı Küçükasya yı
Toroslar a kadar terketti ve Roma ile bağlaşıklarına savaş tazminatı vermek zorunda bırakılmıştı.

Pydna Savaşı nda Makedonyalılar Roma ya bir kez daha yenilir (MÖ 168). Makedonia Krallığı
sona erer ve Makedonia Eyaleti kurulur.
ROMA MİMARLIĞI

©Aşkım Özdizbay
 ROMA MİMARLIĞI

Senatus a dayanan ve mevcut oligarşik düzenin sürmesini isteyen

soylular partisi ( Optimati ).

Halk meclislerine dayanan ve Senatus egemenliğini yıkıp, içerik

olarak da demokratik©Aşkım Özdizbay
bir düzen kurmak isteyen halk partisi
( Populares ).
 ROMA MİMARLIĞI
Tiberius Sempronius Gracchus, MÖ 133 yılı halk tribunus u olarak çiftçiler lehine bir reform
programı öneriri. T. S. Gracchus ve 300 yandaşı Optimat lar tarafından Roma rafından
öldürülmüştür.

Kardeşi Gaius Sempronius Gracchus halk tribunus u sorunu yeniden ele almıştır. Ancak MÖ.
121 se mahkemesiz idam edilmiştir.

Sonuçta Senatus egemenliğini pekişmiş, çiftçi sınıfı tümüyle yok edilmiş ve Roma nın büyük
sosyal ve siyasal problemleri daha da çözümsüz bir hal almıştır.

©Aşkım Özdizbay
 ROMA MİMARLIĞI

©Aşkım Özdizbay

MÖ 82–79 yılları Cornelius Sulla sınırsız süreyle diktatör.

Senatus un yetkisini arttırır.

MÖ 79 da diktatörlüğü bırakır.

Roma nın sosyal problemleri çığ gibi büyümüştür.

 ROMA MİMARLIĞI
MITHRADATES SAVAŞLARI

MÖ 1. yy da Roma ile Pontos Kralı VI. Mithradates Eupator

(MÖ 120-63) arasında üç savaş olmuştur.

©Aşkım Özdizbay
Birinci Mithradates Savaşı (M.Ö. 88-85) başlama sebebi:
Mithradates in M.Ö. 88 de Roma nın Batı Anadolu daki Asia
Eyaleti ni istila eder. 80.000 Romalı ve İtalya kökenli insanı
öldürürü ve Romalı komutan M. Aquillius u ağzına eritilmiş altın
dökütürerek katleder.
ROMA MİMARLIĞI

©Aşkım Özdizbay
 ROMA MİMARLIĞI

©Aşkım Özdizbay

İkinci Mithradates Savaşı da (MÖ 83-81)

 ROMA MİMARLIĞI

Üçüncü Mithradates Savaşı (M.Ö. ©Aşkım 74-62) :Özdizbay

Mithradates i ünlü komutanı Cn. Pompeius
(Magnus), nihai yenilgiye uğratmıştır (MÖ 66). Mithradates Kırım a gitmiştir.
©Aşkım Özdizbay
 ROMA MİMARLIĞI

Sulla nın ardından consul olan Pompeius Magnus düzeni yeniden kurmaya en elverişli kişi
©Aşkım Özdizbay
olarak ortaya çıkmıştır. Pompeius Marius taraftarlarını bertaraf eder (MÖ 77–71)
MÖ. 67 ve 64 te Doğuda korsanlara ve Mitradates e karşı da başarı kazanan ve Doğuyu yeniden
düzenleyen Pompeius, MÖ. 60 ta Crassus ve Caesar ile birlikte I. Triumvir liği kurmuştur.
Böylece Roma nın Cumhuriyet yapısı can çekişmeye başlamıştı.
©Aşkım Özdizbay
 ©Aşkım Özdizbay

Crassus MÖ 53 te Küçük Asia da Parthlar a karşı savaşırken ölür ve I. Triumvir lik bozulur.
Gallia yı (Gallia Transalpina ) fetheden Caesar (MÖ 58–51), Gallia dan geri döner ve 48 yılı
consul lüğüne talip olur. Senatus bunu reddeder ve ordusunun terhisini ister. Caesar bunu ancak
Pompeius da aynı şeyi yaparsa kabul edeceğini bildirir. Senatus un bunu reddeder. İkili
arasında mücadele başlar. MÖ 48 de Pompeius Pharsalos da Caesar a yenilir. Mısır a kaçar ve
orada öldürülür.
 ROMA MİMARLIĞI

Caesar MÖ 46–44 arası yaşam©Aşkım

boyu diktatörÖzdizbay
seçilmiştir.. Caesar, Roma da neredeyse bir
kralın konumunu kazanmıştır. Anadolu daki ilk Roma kolonilerinin kuruluşu da Iulius Caesar
dönemine rastlamaktadır. MÖ. 44 yılında fanatik soylu Cumhuriyetçiler in bir komplosu
sonucu öldürülmüştür.