Mjedisi i jashtëm

Objektivat e studimit
• Studimi i kësaj pjese ju pajis me njohuritë e
menaxhimit strategjik të nevojshme si:
 Shpiegon rëndësinë e kuptimit dhe analizës së
mjedisit të jashtëm të firmës.
 Përcakton dhe përshkruan mjedisin e
përgjithshëm dhe atë të industrisë (degës).
 Diskuton katër aktivitetet e procesit analizues të
mjedisit të jashtëm.
 Emërton dhe përshkruan gjashtë segmentet e
përgjithshme mjedisore.
Objektivat e studimit (vazhd)

 Identifikon pesë forcat e konkurrencës dhe shpiegon

se si ato përcaktojnë fitimin potencial të degës.
 Përcakton grupet strategjike dhe për të përshkruar
influencën e tyre në firmë.
 Përshkruan se cfarë duhet të dinë firmat për
konkurrentët e tyre dhe metodat e ndryshme që
përdorin për të zbuluar të dhëna rreth tyre.
 Mjedisi
i
Procesi i
Inputet Strategjike

jashtem Misioni
Menaxhimit
Strategjik
strategjik
Mjedisi
i
brendshem

Formulimi i Strategjise Implementimi i Strategjise

Veprimet Strategjike

Rivaliteti
Strategjia ne konkurrues dhe Strategjia ne Qeverisja e Struktura dhe
nivel biznesi dinamikat nivel korporatave kontrollet
konkurruese Korporate organizative

Strategjite e
blerjes dhe te Strategjia Strategjia Lidershipi Sipermarrja
ristrukturimit nderkombetare kooperative strategjik strategjike
Rezultatet Strategjike

Konkurrenca
strategjike
Fitimi mbi
mesataren
 Mjedisi
i
Procesi i
Inputet Strategjike

jashtem Misioni
Menaxhimit
Strategjik
strategjik
Mjedisi
i
brendshem

Formulimi i Strategjise Implementimi i Strategjise

Veprimet Strategjike

Rivaliteti
Strategjia ne konkurrues dhe Strategjia ne Qeverisja e Struktura dhe
nivel biznesi dinamikat nivel korporatave kontrollet
konkurruese Korporate organizative

Strategjite e
blerjes dhe te Strategjia Strategjia Lidershipi Sipermarrja
ristrukturimit nderkombetare kooperative strategjik strategjike
Rezultatet Strategjike

Konkurrenca
strategjike
Fitimi mbi
mesataren
 Mjedisi i
Ekonomik jashtëm

Demografik Soc-Kulturor

Mjedisi i Deges
Kercenimi nga hyresit e rinj
Fuqia e bleresve
Fuqia e shitesve
Produktet zevendesuese
Intensiteti i konkurrences

Mjedisi konkurrues

Pol-Ligjore Globale

Teknologjik
Mjedisi i përgjithshëm
• Dimensionet ne nje shoqeri qe influencojne
si dhe industria dhe firmat brenda saj:
 Ekonomik
Ekonomik
 Socialkulturalë
 Globalë Demografik Soc-Kulturor

 Teknologjikë
Pol-Ligjore Globale
 Politiko/ligjorë
 Demografike Teknologjik
Mjedisi i jashtem

Ekonomik

Demografik Soc-Kulturor

Mjdisi i Deges
Kercenimi nga hyresit e rinj
Fuqia e bleresve
Fuqia e shitesve
Produktet zevendesuese
Intensiteti i konkurrences

Mjedisi
konkurrues

Pol-Ligjore Globale

Teknologjik
Mjedisi i industrise
• Tërësia e faktorëve që influencojnë direkt në
firmë dhe veprimet e saj konkurruese dhe në
përgjigjet konkurruese
Mjdisi i Deges
 Kërcënimi nga hyrësit e rinj Kercenimi nga hyresit e rinj
Fuqia e bleresve
 Fuqia e furnitorëve Fuqia e shitesve
Produktet zevendesuese
 Fuqia e blerësve Intensiteti i konkurrences
 Kërcenimi i produkteve
zevendesuese Mjedisi konkurrues

 Intensiteti rivalizues
mes konkurrentëve
Mjedisi konkurrues
• Të gjitha firmat që konkurron firma.

Mjdisi i Deges
Kercenimi nga hyresit e rinj
Fuqia e bleresve
Fuqia e shitesve
Produktet zevendesuese
Intensiteti i konkurrences

Mjedisi Konkurrues
Analiza e Mjedisit të jashtëm
• Mjedisi i përgjithshëm
 Fokusuar në të ardhmen
• Mjedisi i industrise (degës)
 Fokusuar në faktorët dhe kushtet që influencojnë
në përfitueshmërinë e firmës në një degë.
• Mjedisi konkurrues
 Fokusuar në parashikimin e dinamikës së
veprimeve, përgjigjeve dhe synimeve të
konkurrentëve.
Mundësitë dhe Kërcënimet
• Mundësitë
 Një kusht në mjedisin e përgjithshëm që në se
shfrytëzohet, e ndihmon kompaninë për të arritur
konkurrueshmërine strategjike.

• Kërcënimet
 Një kusht në mjedisin e përgjithshëm që mund të
vështirësojë përpjekjet e kompanisë për të arritur
konkurrencën strategjike.
Komponentet e Analiza e Mjedisit të Jashtëm
• Një proces i vazhdueshëm që përfshin:
 Skanimin- Identifikimi i sinjaleve të herëshme të
tendencave dhe ndryshimeve potenciale në mjedisin e
përgjithshëm
 Monitorimin- Zbulimi i tendencave permes hetimit per te
parë në se ka ndonjë trend qe shfaqet gjatë skanimit
 Parshikimin- Parashikimin e rezultateve bazuar në
tendencat dhe ndryshimet e monitoruara
 Vlerësimin- Percaktimi ne kohe i ndryshimeve dhe
tendencave me te rendesishme mjedisore për menaxhimin
strategjik të firmës
Mjedisi i përgjithshëm (Vazhdon)

Ekonomik

Demografik Soc-Kulturor

Mjdisi i Deges
Kercenimi nga hyresit e rinj
Fuqia e bleresve
Fuqia e shitesve
Produktet zevendesuese
Intensiteti i konkurrences

Mjedisi
konkurrues

Pol-Ligjore Globale

Teknologjik
Mjedisi i përgjithshëm (Vazhdon)

Ekonomik • Segmenti Ekonomik

 Norma e inflacionit
Demografik Soc-Kulturor
 Norma e interesit
Mjdisi i Deges
Kercenimi nga hyresit e rinj
Fuqia e bleresve
Fuqia e shitesve
 Deficiti tregtar
Produktet zevendesuese
Intensiteti i konkurrences  Deficiti i buxhetit
Mjedisi  Norma e kursimeve
konkurrues
personale
Pol-Ligjore Globale
 Norma e kursimeve të
biznesit
Teknologjik
 GDP
Mjedisi i përgjithshëm (Vazhdon)

Ekonomik • Segmenti social-kulturor

Soc-Kulturor  Gratë e punësuara

Demografik

Mjdisi i Deges
 Diversiteti i forcave të punës
Kercenimi nga hyresit e rinj
Fuqia e bleresve
Fuqia e shitesve
 Sjellja rreth cilësisë së jetës së
Produktet zevendesuese
Intensiteti i konkurrences
punës
Mjedisi  Shqesimet mjedisore
konkurrues
 Shvendosjet në punë dhe
Pol-Ligjore Globale preferenca në karrierë
 Shvendosjet në preferencat e
Teknologjik
produktit dhe shërbimeve
Mjedisi i përgjithshëm (Vazhdon)

Ekonomik • Segmenti Global

Demografik Soc-Kulturor
 Ngjarjet politike me te
Mjdisi i Deges rendesishme
Kercenimi nga hyresit e rinj
Fuqia e bleresve
Fuqia e shitesve
Produktet zevendesuese
 Tregjet kritike globale
Intensiteti i konkurrences
 Vendet e industrializuara
Mjedisi kohet e fundit
konkurrues
 Vlerat e ndryshme
Pol-Ligjore Globale kulturore dhe institucionale
Teknologjik
Mjedisi i përgjithshëm (Vazhdon)

Ekonomik • Segmenti teknologjik

Demografik Soc-Kulturor

Mjdisi i Deges  Inovacionet e produktit

Kercenimi nga hyresit e rinj
Fuqia e bleresve
Fuqia e shitesve  Aplikimi i njohurive
Produktet zevendesuese
Intensiteti i konkurrences
 Fokusi i shpenzimeve private
Mjedisi dhe shtetërore që mbështesin
konkurrues
kërkim-zhvillimin
Pol-Ligjore Globale
 Teknologjitë e reja të
komunikimit
Teknologjik
Mjedisi i përgjithshëm (Vazhdon)

• Segmenti politiko/ligjor
Ekonomik

Demografik Soc-Kulturor
 Ligjet antitrust
Mjdisi i Deges
Kercenimi nga hyresit e rinj
Fuqia e bleresve
 Ligjet për taksat
Fuqia e shitesve
Produktet zevendesuese
Intensiteti i konkurrences
 Fillozofitë deregullatore
Mjedisi  Ligjet për trajnimin e punës
konkurrues
 Fillozofitë dhe politikat
Pol-Ligjore Globale edukative

Teknologjik
Mjedisi i përgjithshëm (Vazhdon)

Ekonomik • Segmenti demografik

Demografik Soc-Kulturor
 Madhësia e popullsisë
Mjdisi i Deges
Kercenimi nga hyresit e rinj
Fuqia e bleresve  Struktura e moshave
Fuqia e shitesve
Produktet zevendesuese
Intensiteti i konkurrences  Shpërndarja gjeografike
Mjedisi  Përzierja etnike
konkurrues
 Shpërndarja e të ardhurave
Pol-Ligjore Globale

Teknologjik
Mjedisi i industrisë
• Përkufizimi i industrisë
 Një grup firmash të cilat prodhojnë produkte që
janë zëvëndësues të afërt

 Firmat që influencojnë tek njera-tjetra

 Përfshijnënjë tërësi strategjish konkurruese të
cilat kompanitë i përdorin në ndjekien e strategjive
të tyre konkurruese dhe të sigurimit te fitimeve mbi
mesataren
Pesë forcat e modelit
të konkurrencës
Kercenimi nga
hyresit e rinj

Rivaliteti mes
firmave Fuqia negociuse e
konkurrente shitesve

Kercenimi nga Fuqia negociuse

produktet e bleresve
zevendesuese
Kërcënimi nga hyrësit e rinj: Barrierat e hyrjes

• Besnikeria ndaj Brendi-t Kercenimi nga

hyresit e rinj

• Avantazhi absolut i kostos Rivaliteti mes

firmave Fuqia negociuse
konkurrente e shitesve
• Ekonomitë e shkallës
• Diversifikimi i produktit Kercenimi nga Fuqia negociuse
produktet e bleresve
zevendesuese
• Kërkesat për kapital
• Kostot e ndryshimit
• Aksesi në kanalet e shpërndarrjes
• Politikat qeveritare
• Struktura konkurruese e deges
• Kerkesa e deges
• Barrierat e daljes
 Fuqia për marrëveshje (pazar) e furnitorëve
• Fuqia e furnitorëve rritet kur:
Kercenimi nga
 Furnitorët janë pak në numur hyresit e rinj

Rivaliteti mes
por të mëdhenj firmave
konkurrente
Fuqia negociuse
e shitesve

 Produktet e përshtatshme
Kercenimi nga Fuqia negociuse
produktet e bleresve
zevendesuese nuk janë të mundshme zevendesuese

ose jane te paketa

 Blerësit individualë nuk janë klientë të mëdhenj dhe janë të
shumtë
 Mallrat e ofruesve janë kritikë për suksesin në treg të blerësve
 Produktet e ofruesve krijojnë kosto të larta ndrimi
 Ofruesit përbëjnë një kërcënim për t’u integruar drejt industrise
se blerësve
 Bleresit nuk mund te kercenojne per te hyre ne degen e
furnitoreve
 Fuqia për marrëveshje (pazar) e blerësve
• Fuqia e blerësve rritet kur:
Kercenimi nga
 Blerësit janë pak në numur hyresit e rinj

Rivaliteti mes
por të mëdhenj firmave Fuqia negociuse
konkurrente e shitesve
 Blerësit blejnë një sasi të
Kercenimi nga Fuqia negociuse
madhe të prodhimit total të degës produktet
zevendesuese
e bleresve

 Blerjet e blerësve përbëjnë një

pjesë të rëndësishmë në totalin e të ardhurave të ofrueve
 Dega furnizuese varet nga bleresit ne pjesen me te madhe te
porosive
 Blerësit mund të kalojnë në një produkt tjetër pa patur kosto
të larta të ndrimit
 Bleresit mund ta prodhojne vete produktin
 Eshte ekonomikisht e mundur per bleresit qe te vendosin nje
furnitor kundrejt nje tjetri
 Kërcënimi nga produktet zevëndësuese

• Kërcënimi nga produktet Kercenimi nga

hyresit e rinj

zevëndësuese rritet kur: Rivaliteti mes

firmave Fuqia negociuse
konkurrente e shitesve

 Blerësit ndeshen me kosto Kercenimi nga Fuqia negociuse

produktet e bleresve
zevendesuese
të pakta ndërimi
 Çmimi i produktit zevendësues është i ulët
 Performanca dhe Cilësia e produkteve zevendesuese janë të
njëjta apo më të mëdha se sa produktet ekzistuese

• Produktet e diferencuara të degës që janë vlerësuar nga

konsumatorët e pakësojnë këtë kërcënim
Intensiteti i rivalitetit midis Konkurrenteve

Kercenimi nga
• Rivaliteti në degë rritet kur: hyresit e rinj

Rivaliteti mes
firmave Fuqia negociuse
konkurrente e shitesve
 Ekzistojnë konkurrentë
Kercenimi nga Fuqia negociuse
të shumtë ose të balancuar produktet e bleresve
zevendesuese
 Dega rritet ngadalë ose pëson rrënie
 Ka kosto fikse apo kosto të rruajtjes të larta
 Ka një mungesë të mundësive për diferencim apo kosto të
ndrimit të ulta.
 Kur piketat strategjike janë të larta
 Kur barriera të larta dalje parandalojnë konkurrentët të lenë
degën.
 Interpretimi i analizës së industrisë

Barriera hyrëse të pakta

Furnitorët dhe blerësit

kanë pozita të forta
Kërcënime të mëdha
Degë
nga produktet joatraktive
zëvëndësuese

Rivalitet i ashpër mes Potencial i ulët fitimi

konkurrentëve
 Interpretimi i analizës së industrisë

Barriera hyrëse të larta

Furnitorët dhe blerësit

kanë pozitë të dobët

Kërcënime të pakta Degë atraktive

nga produktet
zëvëndesuese

Rivalitet i moderuar
Potencial i lartë
mes konkurrentëve
fitimi
Përcaktimi i Grupeve strategjike

• Një tërësi firmash që venë theksin në

dimensione strategjike të njëjta dhe përdorin
strategji të ngjashme.
 Konkurrenca e brendëshme midis grupeve të
firmave strategjike është më e lartë se sa midis
firmave jashtë atij grupi strategjik

 Ka më tepër heterogjinitet në performancë e

firmave brënda grupeve strategjike.
Grupet strategjike

• Dimensionet strategjike
 Zgjerimi i lidershipi ne teknologji
 Cilesia e produktit
 Politikat e çmimit
 Kanalet e shperndarjes
 Sherbimi i klientit
Analiza e konkurrencës

• Inteligjenca e konkurrentit
 Etika e mbledhjes se informacionit te nevojshem
qe sigurojne depertimin ne:
 Drejtimin e konkurrentit (objektivat e ardhshme)
 Kapacitetet dhe qellimet e konkurrentit
(strategjia aktuale)
 Besimin e konkurrentit per degen (supozimet e
tij )
 Kapacitetin e konkurrentit
Objektivat e ardhshme:
•Si pershtaten objektivat tona me ato Konponentet e Analizes se
te konkurrenteve?
•Ku do te vihet theksi ne te ardhmen?
konkurrences
•Cfare qendrim ka kundrejt riskut?

Strategjia aktuale:
•Si po konkurrojme aktualisht?
•A i mbeshtet kjo strategji ndryshimet
ne strukturën konkurruese?
Supozimet
•A supozojme ne se e ardhmja do te
jete e paqendrueshme?
•Cfare supozimesh kane bere konkurrentet
tane per degen dhe veten e tyre?
Përgjigja
•Cfare do te bejne konkurrentet tane
ne te ardhmen?
• Ku kemi ne nje avantazh ne
krahasim me konkurrentet tane?
•Si do ta ndryshoje kjo marredhenien
me konkurrentet?

Kapacitetet
•Cilat jane pikat e forta dhe te dobeta tona?
•Si renditemi ne ne krahasim me
konkurrentet tane?