KKDKforPDLs Workbook

The Dangerous Drugs Board Resolutions No.
6 and 11, Series of 2021 adopted the Katatagan,

Kalusugan at Damayan sa Komunidad (KKDK) Program as one of the models for Local
Government units in the implementation of their respective community-based drug rehabilitation
programs.
Ang workbook na ito ay
pagmamay-ari ni:
(This workbook belongs to:)
Facilitator:
Petsa ng Simula ng Programa:

Preface
This workbook is written as a supplementary material for the Katatagan, Kalusugan at Damayan
ng Komunidad Intensive Drug Recovery Program for PDLs (KKDK-PDL) participants to aid in
their learning while attending community sessions.
We offer this entire program to the people, families and communities who have been affected
by drug use. We believe that although drug use is a complex problem, it is something that can
be overcomed. More importantly, we believe that there is hope for PWUDs. Everyone deserves
a chance at redemption and with appropriate support, recovering users can heal and change.
They just need a caring community and people willing to help them in their journey to a better
life.
Foreword
Maraming pangarap, relasyon, pamilya, at buhay ang sinira at patuloy na sinisira ng droga.
Bagama’t nakalulungkot, nakapanghihina, at nakakagalit isipin ang mag balitang ukol sa
problemang dulot ng droga. Nananatili tayong may pag-asa dahil sa mga mamamayang
nagkakaisa upang labanan ang problemang ito sa mapayapang paraan. Noong taong 2016,
binuo ng Psychological Association of the Philippines (PAP) ang natatanging Substance Use
Prevention and Recovery Special Interest Group (SUPR SIG). Layunin ng naturang grupo na
maging tanglaw ng pag-asa para sa mga nais magbago at magsagawa ng mga alternatibong
paraan ng pakikipaglaban sa droga. Ang unang programang isinagawa ng SUPR SIG ay ang
Katatagan Kontra Droga sa Komunidad (KKDK), isang community-based drug rehabilitation
program para sa mga moderate risk users. Ngunit, dahil sa Supreme Court ruling ukol sa
Pleabargaining, kinailangan ng isa pang bersyon ng programa para sa mga taong nakulong
dahil sa pinag-babawal na gamot. Dahil dito, nabuo ang KKDK-PDL Program. At upang
siguraduhin na ito ay evidence-based, sinuri ito sa mga pleabargainers na nasa CBDR program
bilang isang pre-release program. Nakita sa pag-aaral na ito, na ang KKDK-PDL Program ay
nakatulong sa pag-bigay ng karagdagang recovery and life skills sa mga kalahok. Kung kaya’t
noong taong 2019, inilungsad ng BJMP ang KKDK-PDL Program bilang isang opisyal na
programa ng kanilang tanggapan.
Nitong 2020, napag-desisyonan ng PAP na palitan ang pangalan at kahulugan ng KKDK

upang maiwasan ang stigma na kadalasang kalakip sa mga gumagamit ng bawal na gamot.
Ang bagong pangalan na inihain para sa program ay Katatagan, Kalusugan, at Damayan
ng Komunidad upang maipahiwatig na ang pag gamit ng droga ay isang problemang pang-
kalusugan. Para naman sa programang na uukol sa mga pleabargainers, ang bagong
pangalan na inihain ay Katatagan, Kalusugan, at Damayan ng Komunidad (Resilience, Health
and Care in the Community) Intensive Drug Recovery Program for PDLs o KKDK-PDL.
Ipinahihiwatig ng naturing bagong pangalan na ito ang kahalagahan ng katatagan at kalusugan,
at pag-asang pagbabago ng isang taong gumamit ng droga sa luob ng komunidad sa piitan.
Naging malaking balakid ang COVID-19 pandemic sa pagbibigay at pagsasagawa ng CBDR

program. Dahil sa mga physical distancing restrictions, ipinasuri ng USAID Renewhealth project
ang manual sa isang eksperto (Dr. Igor Koutsenok) at sumangguni sa mga KKDK-PDL BJMP
facilitators upang mabatid kung papaano maibibigay ang programa ng epektibo habang naayon
pa din sa mga safety protocols ng gobyerno.
Ang ikatlong edisyon ng KKDK-PDL ay maaring gamitin na ngayon bilang pre-release program
sa mga taong nakulong dahil sa pinagbabawal na gamot o ng mga LGU community facilitators
na nagbibigay ng program sa mga pleabargainers.
Lubos na nagpapasalamat ang Psychological Association of the Philippines sa USAID

Renewhealth sa malaking tulong na ibinigay nito. Nais din naming magpasalamat kay Dr.
Koutsenok sa kanyang pagsusuri ng program, at sa mga bumubuo ng BJMP, sa desisyon nilang
opisyal na gamiting ang programang ito sa kanilang tanggapan.
Umaasa kami na matutulungan ng programang KKDK-PDL, hindi lamang ang mga taong nais
mag-bagong buhay kundi pati na din ang kanilang mga pamilya na sumusuporta at gumagabay
sa kanila.
Marc Eric S. Reyes, PhD, RPm, RPsy

PAP President
March 2021
Foreword
The declaration of the President of an all-out war against illegal drugs in 2016 inspired
collaboration among sectors of the community, spurred bold moves from individuals as well
as organizations and mobilized agencies – private and public alike- to wage measures in their
respective capacities first, to actively participate in the national campaign in exterminating
prohibited drugs, and second to rebuild lives and heal our country in the process.
Three years later, the Psychological Association of the Philippines (PAP) has come up with two
treatment programs entitled Katatagan Kontra Droga sa Komunidad (KKDK) for moderate risk
users in communities and persons deprived of liberty (PDL) because of drugs (KKDK Intensive
Outpatient Program). The program was first pilot-tested in a few BJMP facilities as well as
the community level, and given evidence that it increases the drug recovery and life skills of
participants, the BJMP officially adopted it as a pre-release program in 2019.
To diminish the stigma associated with drug use and advocate that it is a mental health issue,
last year, it kept the acronym KKDK. However, the program was renamed to Katatagan,
Kalusagan at Damayan sa Komunidad. The program intended for the PDL has now been
officially renamed Katatagan, Kalusugan at Damayan ng Komunidad (Resilience, Health and
Care in the Community) Intensive Drug Recovery Program for PDLs or KKDK-PDL.
Due to the COVID-19 pandemic difficulties, the USAID RenewHealth funded the review of the
program to ensure its effectiveness and safe delivery considering physical distancing limitations.
The inputs from esteem expert Dr. Igor Koutsenok and BJMP facilitators created this 3rd edition
of KKDK PDL.
As safekeepers of PDL, we thank PAP and USAID RenewHealth for their efforts to provide not
only evidence-based but culturally appropriate programs for PDL and their families.
As the war against dangerous drugs continues, we in our respective roles in this fight persist.
But we are grateful for the helping hand of allies such as the PAP and USAID RenewHealth.
Our share in rebuilding and healing lives broken by the illegal drugs menace is made less hard
knowing that the BJMP is not alone in the case of PDL welfare.
The KKDK PDL modules promise a community that is drug-free in and outside the jail.
JDIR Allan S. Iral, CESE

Chief, BJMP
Panimula
Ang Katatagan, Kalusugan at Damayan ng Komunidad Intensive Drug Recovery Program for
PDLs (KKDK- PDL) program manwal ay ginawa para sa pleabargainers (mga taong napreso
dahil sa droga) na bibigyan ng rehabilitasyon sa komunidad. Ang mga modyul ay base sa
KKDK-PDL CBDR modyuls na ginawa ng PAP noon 2017 para sa community-based drug
treatment. May isang pag-aaral sa mga PDLs na nagpakita na karamihan (68%) ng mga PDL
ay low-risk users. Ngunit, dahil mas mataas ang panganib ng mga nakulong dahil sa droga
ay mayroon ding mga karagdagang kakayahan ang kailangan tulad ng pag-iwas sa pagdulas,
pamamahala sa galit or agresyon, mabuting komunikasyon, at ang pagpapatibay o pagbuo muli
ng relasyon sa pamilya.
Hechanova, M.R., Reyes, J.C., Acosta, A. & Tuliao, A. (2020). Psychosocial treatment for incarcerated
methamphetamine users: the Philippine experience. International Journal of Prisoner Health, 16(4), 343-358.
Talaan ng Mga Nilalaman
Panimula 3
Module 1 Orientation 18
Module 2 Epekto ng Droga sa Utak at Katawan 24
Module 3 Epekto ng Droga sa Tao at Kapaligiran 26
Module 4 Kahalagahan ng Pagbabago 32
Module 5 Kakayahang Labanan ang Pananabik sa Droga 35
Module 6 Pag-iwas sa Tukso sa Kapaligiran 38
Module 7 Kakayahan sa Pagtanggi 41
Module 8 Kalusugan 45
Module 9 Kalooban-Pakiramdam 51
Module 10 Kalooban-Pakiramdam 56
Module 11 Pag-iwas sa Pagkadulas at Muling Pagkalulong 67
Module 12 Pagkilala sa Landas Tungo sa Paggamit ng Droga 73
at Pagplano Kung Paano Maiiwasan Ito
Module 13 Pakikipagkapwa: Epektibong Pakikinig 78
Module 14 Pakikipagkapwa: Asertibong Komunikasyon 83
Module 15 Pagbabalik-loob 85
Module 16 Kalutusan 92
Module 17 Kalakasan 98
Module 18 Kabuluhan at Kinabukasan 103
Family Module 1 Paglilinaw at Pag-unawa sa Problemang 107
Dulot ng Paggamit ng Droga
Family Module 2 Kakayahan sa Pakikipagkomunikasyon 119
Family Module 3 Usapang Pamilya 125
Family Module 4 Pamilya at Paggamit ng Droga 127
Family Module 5 Tunguhin sa Hinaharap 130
Family Module 6 Paghakbang ng Pamilyang Bumabangon 131
Ligtas na Espasyo
WORKBOOK
Pagsusuri ng Bisa ng Programa

EVALUATION OF THE PROGRAM
Ang programang KKDK-PDL ay maituturing na evidence-informed batay sa mga programa
at teorya na may ebidensya. May pag-susuri na ginawa noong 2019 na gumamit ng quasi-
experimental design at hinati nito ang kalahok sa tatlong grupo – isang grupo na binigyan ng
program bilang pre-release, isang grupo na binigyan ng program bilang post-release at isang
grupo na wait-control o walang treatment.
KKDK for PDLs program can be considered an evidence-informed intervention that is based on
scientific research. A research conducted in 2019 used a quasi-experimental design that divided
participants into three groups – one group who were given the program pre-release, one group
that were given the program post-release and one group that received no treatment (wait-
control).
Drug Recovery Skills Life Skills

80
60 60
40 40
20 20
0 0
No treatment Pre-release Post-release No treatment Pre-release Post-release
Pre-treatment Post-treatment Pre-treatment Post-treatment
2
SUD Symptoms 1
0
No treatment Pre-release Post-release
Pre-treatment Post-treatment
1
KKDK FOR PDLs
Nakita sa pag-aaral na ang mga hindi nabigyan ng program ay hindi nagbago ang drug recovery
and life skills. Pero ang mga nabigyan ng program bilang pre-release o post-release at tumaas
ang antas ang kanilang drug recovery and life skills. Pagdating naman sa substance use
dependence (SUD) symptoms bagamat hindi statistically significant ang pagbabago, ang mga
hindi nabigyan ng program ay tumaas ang SUD symptoms habang ang nabigyan ng programa
ay bumaba ng bahagya ang SUD symptoms. Walang pagkakaiba ang kalahok ng pre-release
and post-release programs.
The study revealed that those who did not receive any treatment reported no changes in their
drug and life skills. However, those who underwent pre-release and post-release programs
reported significant improvements in drug and life skills. In terms of substance use dependence
(SUD) symptoms, although the changes were not statistically significant, those who did not
receive any treatment, reported slight increases SUD symptoms whereas those who received
the programs report slight decreases in SUD use. There were no difference in the participants of
pre-release and post-release programs.
2
WORKBOOK
Panimula
Pagbuo ng Programang Katatagan, Kalusugan at

Damayan ng Komunidad Intensive Drug Recovery
Program for PDLS
Ang Katatagan, Kalusugan at Damayan ng Komunidad Intensive Drug Recovery
Program for PDLs (KKDK- PDL) program manwal ay ginawa para sa pleabargainers
(mga taong napreso dahil sa droga) na bibigyan ng rehabilitasyon sa komunidad. Ang
mga modyul ay base sa KKDK-PDL CBDR modyuls na ginawa ng PAP noon 2017 para
sa community-based drug treatment. May isang pag-aaral sa mga PDLs na nagpakita na
karamihan (68%) ng mga PDL ay low-risk users.¹ Ngunit, dahil mas mataas
ang panganib ng mga nakulong dahil sa droga ay mayroon ding mga karagdagang
kakayahan ang kailangan tulad ng pag-iwas sa pagdulas, pamamahala sa galit or
agresyon, mabuting komunikasyon, at ang pagpapatibay o pagbuo muli ng relasyon sa
pamilya.
¹ Hechanova, M.R., Reyes, J.C., Acosta, A. & Tuliao, A. (2020). Psychosocial treatment for incarcerated
methamphetamine users: the Philippine experience. International Journal of Prisoner Health, 16(4), 343-358.
3
KKDK FOR PDLs
Balangkas ng Katatagan, Kalusugan at Damayan ng

Komunidad Intensive Outpatient Program
Tignan natin ang KKDK PDL na programa kung saan tayo magkakasama sa 18 indibidwal na
modyul at 6 na modyul naman kasama ang mahal natin sa buhay.
MODULE 1 Pagpapakilala
Orientation
Diwa (Active Ingredient): Understanding the nature of drug use
Layunin Objectives
● Maipaliwanag ang programa at mga ● Introduce the program and its
panuntunan guidelines
● Makilala ang mga kasama sa grupo ● Get to know the members of the group
● Ilarawan ang mga dahilan ng paggamit ● Describe the reasons why people use
at pagkalulong ng tao sa droga and get hooked on drugs
● Ilarawan ang mga yugto sa paggamit ● Describe the phases of drug use and
ng droga at palatandaan ng adiksyon signs of addiction
MODULE 2 Epekto ng Droga sa Utak at Katawan

Effects of Drug Use on the Brain and Body
Diwa (Active Ingredient): Understanding the physical effects of drug use
Layunin Objectives
● Makilala ang ilang kemikal sa katawan ● Get to know some neurotransmitters
na naaapektuhan ng paggamit ng that are influenced by drug use
droga ● Determine how drug use affects the
● Matukoy ang epekto ng droga sa body and brain.
katawan at utak.
4
WORKBOOK
MODULE 3 Epekto ng Droga sa Tao at Kapaligiran

Understanding the Psychosocial Effects of Drugs
Diwa (Active Ingredient): Understanding the psychosocial effects of drug use
Layunin Objectives
● Matukoy kung paano nabago ng ● Reflect on how drug use changed

paggamit ng droga ang iba’t-ibang different aspects of their lives.
aspeto ng buhay nila ● Identify the common misconceptions
● Malaman ang mga maling paniniwala on drug use.
tungkol sa paggamit ng droga.
MODULE 4 Kahalagahan at Kahandaang Magbago

Importance and Readiness for Change
Diwa (Active Ingredient): Identifying reasons and readiness for change
Layunin Objectives
● Pagnilayan ang kinabukasan na ● Envision a future without drugs

walang droga ● Discuss their reasons for change
● Isaad ang mga dahilan ng kanilang ● Reflect on the importance of change,
pagbabago. confidence in their current abilities to
● Pagnilayan ang halaga ng pagbabago, change, and their current readiness for
tiwala sa kanilang kakayahan na change
makaiwas sa droga, at kasalukuyan
nilang kahandaan na magbago.
MODULE 5 Kakayahang Labanan ang Pananabik sa Droga

Coping with Cravings
Diwa (Active Ingredient): Behavioral strategies to manage cravings
Layunin Objectives
● Matukoy kung ano ang ibig sabihin ng ● Identify and describe what cravings are
pananabik ● Identify thoughts or beliefs, emotions,
● Matukoy ang mga naiisip o paniniwala, and body sensations that trigger drug
damdamin, at nararamdaman sa use
katawan na madalas ay pinagmumulan ● Identify strategies to address cravings
ng kagustuhan na gumamit muli ng
droga
● Matukoy ang pamamaraan para
matugunan ang pananabik sa droga
5
KKDK FOR PDLs
MODULE 6 Pag-iwas sa Tukso sa Kapaligiran

Managing External Triggers
Diwa (Active Ingredient): Identification of external triggers
Layunin Objectives
● Matukoy ang mga tao, lugar, bagay, ● Identify people, places, things, or
at pangyayari na nag-uudyok sa events that trigger drug use
muling paggamit ng droga ● Create a concrete plan to avoid or
● Makagawa ng konkretong plano para manage these triggers
umiwas sa udyok ng muling paggamit
ng droga
MODULE 7 Kakayahan sa Pagtanggi

Saying NO
Diwa (Active Ingredient): Drug refusal skills
Layunin Objectives
● Makapagsabi ng malinaw na paraan ● Clearly identify ways of avoiding
sa pagkalas sa mga taong nagbibigay- people who may lead one to return to
daan sa paggamit ng droga drug use
● Makapag-ensayo sa paggamit ang ● Practice assertive communication in
asertibong komunikasyon sa pagtanggi saying “no” or avoiding drug use
o pag-iwas gumamit ng droga
MODULE 8 Kalusugan
Adopting a Healthy Lifestyle
Diwa (Active Ingredient): Identification of the components of a healthy lifestyle
Layunin Objectives
● Matukoy na ang paglalakbay tungo ● Identify their journey towards a future
sa kinabukasan na walang droga without drugs and how to strengthen a
at kung papaano mapapatatag ang person’s holistic well-being and health
pangkabuuang kalusugan ng isang tao ● Analyze their own overall health and
● Masuri ang kanilang pangkalahatang give attention to things that they may
kalusugan at mabigyang pansin ang need to change.
mga bagay na maaari nilang baguhin
tungkol dito
6
WORKBOOK
MODULE 9 Kalooban – Pakiramdam

Managing Feelings
Diwa (Active Ingredient): Emotion Management skills
Layunin Objectives
● Maipaliwanag ang ugnayan ng ● Explain the interacting roles between
pangyayari at pakiramdam (emosyon events and feelings, and know
at pakiramdam sa katawan) at how these condition our reactions to
malaman kung paano nito unpleasant events
nakokondisyon ang mga reaksyon sa ● Identify the various feelings that
di kaaya-ayang pangyayari. arise whenever unpleasant events are
● Matukoy ang iba’t-ibang pakiramdam experienced
(emosyon at pakiramdam sa katawan) ● Learn various strategies in facing
na kadalasang nandyan sa tuwing unpleasant feelings.
nakakaranas ng hindi kaaya-ayang
pangyayari.
● Matuto ng iba’t-ibang paraan upang
harapin ang di kaaya-ayang pakiramdam.
MODULE 10 Kalooban – Paniniwala

Managing Thoughts
Diwa (Active Ingredient): Thought Management Skills
Layunin Objectives
● Maipaliwanag ang magkakaugnay na ● Explain the interacting roles between
papel na ginagampanan ng paniniwala events and feelings, and know
at pakiramdam sa pagkokondisyon how these condition our reactions to
ng mga reaksyon o pagkilos sa mga di unpleasant events
kaaya-ayang pangyayari. ● Identify beliefs that are present
● Matukoy ang iba’t-ibang paniniwala whenever they experience unpleasant
na kadalasang nandyan sa tuwing events
nakakaranas ng hindi kaaya-ayang ● Demonstrate strategies in managing
pangyayari. unhelpful thoughts
● Maipamalas ang kakayahang matugunan
ang mga di nakakatulong na paniniwala.
7
KKDK FOR PDLs
MODULE 11 Pag-iwas sa Pagkadulas at Muling Pagkalulong

Relapse Prevention
Diwa (Active Ingredient): Relapse Management skills
Layunin Objectives
● Malaman ang mga yugto ng muling ● Know the stages of relapse
pagkalulong ● Reflect and identify their own warning
● Pagnilayan at matukoy ang kanilang signs to prevent relapse
personal na senyales upang maiwasan ● Create an action plan in managing
ang muling pagkalulong. lapse
● Magkaroon ng plano ng mga gagawin
kung magkaroon ng pagkadulas
MODULE 12 Pagkilala sa Landas Tungo sa Droga at

Pagpaplano kung Paano Maiwasan Ito
Identifying paths that lead to drug use and planning how to avoid it

(Active Ingredient): Mindfulness of patterns that leads to drug use and creating
a plan to prevent drug use using lessons learned from the earlier modules
Layunin Objectives
● Alalahanin ang mga pangyayari, tao, ● Remember the events, people, places,
bagay, at lugar na nag-uudyok na or things that trigger drug use
muling gumamit ng droga. ● Identify the sequence of events
● Malaman ang sunod-sunod na (emotions, body sensations, beliefs,
nangyayari sa damdamin, sa katawan, and behaviors) that lead to the
sa paniniwala, at pagkilos na naglalapit participant closer to drug use
sa kalahok na muling makagamit ng ● Give appropriate strategies in
droga. managing each external or internal
● Maipamalas ang kakayahang event, in order to leave or avoid the
magbigay ng naaangkop na pagkilos path that leads to drug use.
sa bawat pangyayari sa kapaligiran o sa
kalooban, upang makaiwas sa landas ng
muling paggamit ng droga.
8
WORKBOOK
MODULE 13 Pakikipagkapwa: Epektibong Pakikinig

Interpersonal Skills: Effective Listening
Diwa (Active Ingredient): Effective Listening skills
Layunin Objectives
● Matukoy ang epektibo at di-epektibong ● Identify effective and ineffective ways
paraan ng pakikinig of listening
● Matukoy ang mga pahiwatig na hindi ● Demonstrate ability to read non-
sinasabi ng kinakausap verbals
● Magsanay sa iba’t-ibang pamamaraan ● Practice the different effective listening
ng pakikinig skills
MODULE 14 Pakikipagkapwa: Asertibong Komunikasyon

Interpersonal Skills: Assertive Communication
Diwa (Active Ingredient): Assertive Communication
Layunin Objectives
● Maipaliwanag ang elemento ng ● Discuss elements of effective
mabisang komunikasyon na maaaring communication that may lead to
pagmulan ng di-pagkakaunawaan misunderstanding
● Matukoy ang iba’t-ibang istilo ng ● Identify communication styles
pakikipag-usap (Asertibo, Pasibo, at (Assertive, Passive, Aggressive)
Agresibo) ● Practice using assertive
● Makapagsanay kung paano gamitin communication
ang asertibong pakikipag-usap ● Identify situations of stigma
● Matukoy ang mga sitwasyon kung experienced by a participant and
saan nakaranas ng stigma ang isang practice listening and communication
kalahok at gamitin ang mga kasanayan skills in these situations
sa pakikinig at komunikasyon sa mga
sitwasyong ito
MODULE 15 Pagbabalik Loob

Rebuilding Relationships
Diwa (Active Ingredient): Awareness of how they may have hurt others
Layunin Objectives
● Pag-usapan ang ugnayan ng paggamit ● Talk about the link between drug use
ng droga at ng pamilya and family
● Pagnilayan ang maaaring pasakit na ● Reflect on the possible pain they may
9
KKDK FOR PDLs
naidulot nila sa mga mahal sa buhay have inflicted on their loved ones
● Pagnilayan ang maaaring pasakit na ● Reflect on the possible pain that their
naidulot sa kanila ng mahal sa buhay loved ones inflicted on them
● Pagnilayan kung sila ay handang ● Reflect on whether they are ready to
magpatawad at humingi ng forgive and/or ask for forgiveness
kapatawaran
MODULE 16 Kalutusan
Problem Solving
Diwa (Active Ingredient): Problem Solving Skills
Layunin Objectives
● Matukoy kung ano ang punong ● Identify one’s key problem on drug use
problema tungkol sa paggamit ng ● Share what the barriers are in solving
droga one’s drug problem
● Maibahagi ang mga sagabal sa ● State the different possible solutions to
paglutas ng natukoy na problema solving one’s problem
● Masabi kung anu-anong mga solusyon ● Choose the best solution to one’s
ang maaaring magamit niya upang problem
malutas ang problema
● Makapili ng pinakaangkop na solusyon sa
kanyang problema
MODULE 17 Kalakasan
Recognizing My Strengths
Diwa (Active Ingredient): Self-knowledge; Self-efficacy
Layunin Objectives
● Mailarawan ang mga natutunan nila ● Describe what they have been through
tungkol sa kanilang naging karanasan and what they have learned about
at sa kanilang sarili themselves
● Bigyan ng pansin ang paglago ● Notice the progress or growth that
na nangyari sa sarili nila simula ng happened to them ever since they
nagsimula sila ng programa hanggang started with the program
ngayon ● Reinforce their strengths
● Pagtibayin ang kanilang mga kalakasan
10
WORKBOOK
MODULE 18 Kabuluhan at Kinabukasan

Meaning making and Planning for the Future
Diwa (Active Ingredient): Meaning making; Hope
Layunin Objectives
● Pagnilayan ang kabuluhan ng kanilang ● Reflect on the meaning on of their
karanasan experiences
● Maisalarawan ang kanilang ● Describe their dreams in life
pinapangarap sa buhay ● Set specific goals for the next months
● Matukoy ang mga layunin sa susunod or years based on their dreams in life
na buwan o taon base sa kanilang ● Identify concrete steps towards
pinapangarap na buhay achieving their goals
● Makabuo ng mga konkretong hakbangin
para maabot ang mga layunin
FAMILY MODULE 1 Paglilinaw at Pag-unawa sa Problemang dulot ng droga

Clarifying and Understanding Problems Brought about by Drugs
Diwa (Active Ingredient): Understanding Drug use and how it affected the family;
What family members can do
Layunin Objectives
● Makapagbahagi ng pinagdadaanan ng ● Share what they have gone through as
pamilya dahil sa paggamit ng droga; members of the drug user’s family
● Malinawan sa dahilan, epekto, at ● Clarify the causes, effects of drugs,
pinag-uugatan ng paggamit ng droga and the root of drug use in the family
sa buhay pamilya ● Express what can be done to support
● Makapagpahayag ng mga maaaring their relative’s recovery
gawin upang masuportahan ang
kapamilya sa pagbabagong buhay.
FAMILY MODULE 2 Kakayahan sa Pakikipagkomunikasyon

Communication Skills (Family Members)
Diwa (Active Ingredient):
Effective listening & Assertive Communication skills
Layunin Objectives
● Maipaliwanag ang elemento ng ● Explain the elements of effective
mabisang komunikasyon na maaaring communication which may be causes
pagmulan ng di-pagkakaunawaan of misunderstanding
● Maipakita ang epektibo at di- ● Demonstrate effective and ineffective
epektibong paraan ng pakikipag-usap ways of communicating
11
KKDK FOR PDLs
● Maipakita ang epektibo at di- ● Demonstrate effective and ineffective

epektibong paraan ng pakikinig ways of listening
FAMILY MODULE 3 Usapang Pamilya

Family Communications
Diwa (Active Ingredient): Authentic Dialogue
Layunin Objectives
● Malaman ang kahalagahan ng ● Know the importance of effective
epektibong komunikasyon sa pamilya communication in the family
● Makapagsanay ng epektibong ● Practice effective listening, positive
pakikinig, positibong komunikasyon, at communication, and assertive
asertibong komunikasyon kasama ang communication with their family
pamilya members
● Malaman ang kahalagahan at ● Know the importance and guidelines of
alituntunin ng pulong pampamilya holding family meetings
FAMILY MODULE 4 Pamilya at Paggamit ng Droga

Family & Drug Use
Diwa (Active Ingredient): Family Support and Norms
Layunin Objectives
● Makinig sa karanasan ng kamag-anak ● Listening to the participant’s
sa paggamit ng droga experience of drug use
● Maipahayag sa kamag-anak na ● Be able to express to family members
gumagamit ng droga ang mga epekto the impact of drug use to the self and
ng droga sa sarili at sa buhay ng to family life
buong pamilya ● Reflect on the relationship between
● Magkaroon ng linaw sa mga dahilan drug use and family dynamics
ng paggamit ng droga na nakaugat
sa buhay pamilya at mga dahilan na
nakaugat sa sarili at sa komunidad
12
WORKBOOK
FAMILY MODULE 5 Tunguhin sa Hinaharap

Family Visioning
Diwa (Active Ingredient): Instilling Hope
Layunin Objectives
● Linawin ang kanilang pangarap para ● Describe their vision for themselves
sa sarili ng bawat miyembro ● Describe their vision for their family
● Linawin ang kanilang pangarap para
sa kanilang pamilya
FAMILY MODULE 6 Paghakbang sa Pamilyang Bumabagon

Family in Recovery
Diwa (Active Ingredient): Planning & Contracting
Layunin Objectives
● Makapagpapahayag ang kalahok sa ● Discuss what kind of support and help
kanyang pamilya kung ano ang is needed for their effective recovery
suporta at tulong na kailangan para sa from drugs
kanyang pagbangon mula sa droga ● Plan as a family about concrete steps
● Makapagplano ang pamilya ng mga to reach their goals
konkretong hakbang upang makamit ● Write a contract that contains concrete
ang mga pangarap tasks and plans for each family
● Magsagawa ng kontrata na member
naglalaman ng mga konkretong
gawain ng bawat miyembro
13
KKDK FOR PDLs
Obserbahan ang Sarili

Mahalaga na bigyang pansin ang ating mga nararamdaman sa katawan katulad ng mga sakit
(lagnat, ubo, at iba pa.) kung saan maaring kailanganin ng tulong ng nars o doktor. Gayun din
mahalaga din na pagtuunan natin ng pansin ang mga kakaiba o bihirang natin nararanasan sa
ating isip at emosyon na maaring nakikita sa ating kilos at nadarama sa katawan. Tignan ang
ilang mga karamdaman at sintomas nito:
Talahayanan 3. Ilang Senyales o Babala Para Isangguni
Ang Kalahok
Table 3. Some Signs or Symptoms That Client May Need Referral
KARAMDAMAN
Disorders
KATANGIAN SINTOMAS SA KATAWAN

Features Physical Symptoms
DEPRESYON
Depression
Pananamlay Di-tiyak/pangkalahatang
(Depressed mood) pananakit
(Non-specific/generalized
Kawalan ng interes sa mga
aches and pains)
kaaya-ayang bagay
(Lack of interest in pleasurable activities)
Di makatulog nang maayos
Pag-iwas sa iba (Social Withdrawal) (Sleep disturbance)
Mga sintomas na sikolohikal Panghihina (Reduced energy level)
(Psychological symptoms)
Hindi paggalaw (Reduced motor activities)
Pag-iyak (Crying spells) Kawalan ng gana kumain
Kawalan ng tiwala sa sarili (Loss of appetite)
(Low self-esteem)
Paghilab ng tiyan (Constipation, Diarrhea)
Pagiging pesimistiko (Pessimism) Kawalan ng libido (Loss of libido)
Mga sintomas na sikolohikal
(Helplessness)
14
WORKBOOK
DEPRESYON
Depression
Kawalan ng Pag-asa (Hopelessness)

Kawalan ng Halaga (Worthlessness)
Pag-iisip na magpakamatay
(Suicidal ideation)
PAGKALIGALIG
Anxiety
Labis na pagkabahala o Hindi mapakali

pag-aalala (Restlessness)
(Excessive anxiety or worry) Madaling mapagod
(Easily fatigued)
Mga sintomas na sikolohikal Hirap na mag-isip (Difficulty concentrating)

(Psychological symptoms) Natutulala (Mind going blank)
Bugnutin (Irritability)
Palaging kinakabahan (Nervousness)
Di makatulog nang maayos
(Sleep disturbance)
Labis na takot (Excessive fear)
Panic attacks (pagkabog ng dibdib, labis
na pamamawis, panginginig, panunuyo
Hindi mapahinahon (Inability to relax) ng bibig, madalas na pag-ihi, hirap sa
paghinga, pagkahilo)
(Panic attacks [palpitation, excessive
sweating, tremors, dry mouth, frequent
urination, difficulty breathing, dizziness])
15
KKDK FOR PDLs
PSYCHOSIS
Kakaiba at ilag na pagkilos Walang saysay na pagsasalita

Bizarre and uncooperative Irrelevant, nonsensical speech
behavior
Galit at karahasan May naririnig sa guniguni at nakikipag-

Agitation and violence usap sa sarili
Auditory hallucination and internal
dialogue
Kung ikaw ay nakakaramdam ng sintomas na ito mahalaga na ikonsulta sa mga propesyonal

katulad ng iyong counselor, psychologist o psychiatrist. Kung wala ay maaring sumangguni sa
iyong facilitator ng KKDK PDL upang ma-refer ka sa propesyonal.
16
WORKBOOK
Pagsasanay sa Paghinga
Ang bawat sesyon ay sisimulan sa pamamagitan ng maikling pagsasanay sa paghinga. Ito ay
ginagawa upang pansinin ang ating kalooban at upang ihanda ang sarili para sa sesyon.
Maaari ding gawin ang pagsasanay na ito sa labas ng sesyon, sa mga pagkakataon na
nais ninyong pansinin ang inyong kalooban o kaya ay marami kayong iniisip at gusto ninyong
bigyan ang inyong sarili ng ‘break’ upang ihanda ang inyong sarili para sa susunod na gawain.
Maaari din niyo itong gamitin upang kumalma.
PAGSASANAY SA PAGHINGA
Centering Exercise
Umupo nang tuwid, kung gusto ay maaaring ipikit ang mga mata, at kung hindi naman,
maaaring tumingin sa ibaba. Pinapansin ang paglapat ng paa sa sahig…ng puwit sa upuan…at
ng kamay sa iyong hita. (Tumahimik ng 30 segundo)
Dinadala ang atensyon sa nararamdaman sa katawan. Pinapansin ang nararamdaman ng ulo,

balikat, likod, dibdib, tiyan, binti, mga kamay at paa. Pinapansin kung may bahagi ng katawan
na nakararamdam din ng sakit, tensyon, o ginhawa. (Tumahimik ng 30 segundo)
At ngayon, inililipat ang atensyon mula sa katawan at dinadala ang atensyon sa kalooban.
Pinapansin ang damdamin na nararanasan sa ngayon… pinapansin ang nasa isip sa ngayon…
(Tumahimik ng 30 segundo)
Binibitawan ang atensyon mula sa isip at damdamin, at dinadala ang atensyon sa paghinga.
Pinapansin ang pagpasok at paglabas ng hangin habang humihinga paloob at palabas.
(Tumahimik ng 30 segundo)
Pinapansin ang nararamdaman ng katawan… humihinga ng paloob at palabas habang dahan-

dahang nawawala ang anumang tensyon na nararamdaman sa katawan… (Tumahimik ng 30
segundo)
At kung handa na… sa pagbilang ng tatlo, maaari ninyo nang i-mulat ang inyong mga mata.
Isa…dalawa…tatlo.
17
KKDK FOR PDLs
MODULE 1
Orientation
Layunin ng Module
1. Maipaliwanag ang programa at mga panuntunan
2. Makilala ang mga kasama sa grupo
3. Ilarawan ang mga dahilan ng paggamit at pagkalulong ng tao sa droga
4. Ilarawan ang mga yugto sa paggamit ng droga at palatandaan ng adiksyon
Mga Alituntunin sa Sesyon

Tatalakayin ang mga sumusunod na tema sa sesyon na ito:
● Ang programa
● Panuntunan at mga inaasahan sa kalahok
● Dahilan ng paggamit at pagkalulong sa droga
● Yugto sa paggamit ng droga at palatandaan ng adiksyon
Karagdagang Alituntunin sa Sesyon
Pagnilayan
Jeremias 17:14 Iyong pagalingin ako, Oh Panginoon, at gagaling ako; iyong iligtas ako, at
maliligtas ako: sapagka’t ikaw ang aking kapurihan.
Jeremiah 17:14 Heal me, Lord, and I will be healed; save me and I will be saved, for you
are the one I praise.
Surah Ash-Shu’ara; Ayah 62 Indeed, with me is my Lord; He will guide me.
18
WORKBOOK
Ang Aking Istorya

Kung nais, maaring isulat ang iyong kwento na pinag-usapan o pag-uusapan sa sesyon tungkol
sa iyong dahilan ng paggamit ng droga (at/o ng pagkakulong)
19
KKDK FOR PDLs
MODULE 1 Handout 1
Mga Dahilan Kung Bakit Gumagamit at
Nalululong Ang Tao sa Droga
REASONS WHY PEOPLE USE AND GET HOOKED ON DRUGS
20
WORKBOOK
MODULE 1 Handout 2
Mga Yugto at Palatandaan ng Adiksyon
STAGES AND SIGNS OF ADDICTION
Mga Yugto ng Adiksyon (Stages of Addiction)
Ang unang beses na sumubok o tumikim ng droga
Pagkakaroon ng pattern o regular na paggamit ng droga.

Halimbawa, gumagamit tuwing Sabado
Lumalala ang paggamit na

nagreresulta sa mga negatibong
kilos at problema gaya ng,
pagmamaneho o pagtatrabaho na
nasa impluwensya ng droga
Patuloy na paggamit sa kabila ng mga

negatibong epekto na maaaring magdulot ng mas
malakas na paggamit o tolerance. Halimbawa,
hindi na sapat ang dating isang beses sa isang
araw na paggamit
Nawala sa kontrol ang paggamit ng droga at hindi na

kayang gawin ang mga tungkulin na walang droga
21
KKDK FOR PDLs
Mga Palatandaan ng Adiksyon (Signs of Addiction)
Taking the substance in larger amounts or

for longer than you’re meant to
Persistent desire and effort to cut down or stop using

the substance but not managing to.
Persistent desire and effort to cut down or

stop using the substance but not managing
to Continued use of substance even when it causes
problems in relationships.
Spending a lot of time getting, using, or

recovering from use of the substance
Continuing to use, even when you know you have a

physical or psychological problem that could have been
caused or made worse by the substance.
Cravings and urges to use the substance
Needing more of the substance to get the effect you

want (tolerance).
Recurrent use results in failure to fulfill major role

obligations at work, home, or school because of
substance use
Experience of physiological withdrawal symptoms when

substance use ceases MILD substance use disorder
(SUD) based on the DSM-5: 2-3 sintomas (symptoms)
Continued use of substance even when it causes MODERATE: 4-5 sintomas (symptoms
problems in relationships SEVERE: 5 sintomas (symptoms)
https://www.drugabuse.gov/publications/media-guide/science-drug-abuse-addiction-basics
22
WORKBOOK
MODULE 1 Handout 3
Yugto ng Pagbabago
STAGES OF CHANGE
Hindi itinuturing na
problema ang paggamit Nag-sisimulang mag-isip na
ng droga o kailangan itong baguhin ang kilos tungo sa
baguhin. paggamit ng droga gaya ng
pagbabawas o tuluyang pagtigil
Pagbabalik sa
pagkalulong sa
paggamit ng droga
Minsanang
muling Handa na
paggamit ang kalahok
ng droga na magbago
matapos at nag-pla-
ang plano ng mga
matagal hakbang sa
na hindi pagbabago
paggamit
Nagsisimula ng
pagbabago
Nagpapatuloy na nagbabago (pag-iwas sa

droga at pagbabago ng kilos at gawain).
23
KKDK FOR PDLs
MODULE 2
Epekto ng Droga sa Utak at

Katawan
Layunin ng Module (Objectives of the Module)
Sa pagtatapos ng modyul, magagawa ng kalahok na:
1. Makilala ang ilang kemikal sa katawan na naaapektuhan ng paggamit ng droga
2. Matukoy ang epekto ng droga sa utak at katawan
By the end of this module, participants should be able to:

1. Get to know some neurotransmitters that are influenced by drug use
2. Determine how drug use affects the brain and body
Pagnilayan
Jeremias 17:14 Iyong pagalingin ako, Oh Panginoon, at gagaling ako; iyong iligtas ako, at
maliligtas ako: sapagka’t ikaw ang aking kapurihan.
Jeremiah 17:14 Heal me, Lord, and I will be healed; save me and I will be saved, for you
are the one I praise.
Surah Yunus: Ayah 108 Say, “O mankind, the truth has come to you from your Lord, so
whoever is guided is only guided for [the benefit of] his soul, and whoever goes astray only goes
astray [in violation] against it. And I am not over you a manager.”
Ang droga ay nakaka-apekto sa ating utak kapag nagpapalabas ito ng maraming dopamine.
Ang shabu at cocaine ay nagpapalabas nang maraming dopamine kaya gising at masayang-
masaya ang isang tao at di nakakaranas ng gutom. Sa umpisa, maaaring pakonti-konti lang
ang paggamit ng droga. Pero pagtagal, maaaring mas maparami ang paggamit ng droga.
Sa simula, ang epekto ay maaaring okay lang, ngunit, dahil ang droga ay hindi natural o galing
sa ating katawan, nililinlang nito ang ating utak sa pag-aakalang ang presensya ng droga ay
normal. Ito ay mapanganib sapagkat kung wala na ang droga, makakaramdam ang isang
tao ng kakulangan o hindi pagiging normal ng katawan. Gaya ng malalaking bolang papel,
maaaring maudyok na gumamit nang gumamit ng mas maraming droga upang makuha ang
bagong normal na pamantayan ng katawan, o para maranasan ang pagiging “high.” Ito ay isang
senyales ng adiksyon.
24
WORKBOOK
MODULE 2 Handout
Epekto ng Droga sa Utak at Katawan
EFFECTS OF DRUG USE IN THE BRAIN AND BODY
25
KKDK FOR PDLs
MODULE 3
Epekto ng Droga sa Tao at

Kapaligiran
1. Matukoy kung paano nabago ng paggamit ng droga ang iba’t-ibang aspeto ng
buhay nila.
2. Malaman ang mga maling paniniwala tungkol sa paggamit ng droga.

1. Determine how drug use changed different aspects of their lives.
2. Identify the common misconceptions on drug use.
Pagnilayan
Mateo 11:28-29
Lumapit kayo sa akin, kayong lahat na napapagod at may mabigat na pasanin, at bibigyan
ko kayo ng kapahingahan. Ang aking pamatok ay inyong pasanin, at kayo’y matuto sa
akin, sapagkat ako’y maamo at may mapagpakumbabang puso, at matatagpuan ninyo ang
kapahingahan para sa inyong mga kaluluwa
Matthew 11:28-29
Come to me, all of you who are tired from carrying heavy loads, and I will give you rest. Take my
yoke and put it on you, and learn from me, because I am gentle and humble in spirit; and you
will find rest.
Surah At-Tawbah: Ayah 118

And [He also forgave] the three who were left alone [i.e., boycotted, regretting their error] to
the point that the earth closed in on them in spite of its vastness and their souls confined [i.e.,
anguished] them and they were certain that there is no refuge from Allah except in Him. Then
He turned to them so they could repent. Indeed, Allah is the Accepting of Repentance, the
Merciful.
26
WORKBOOK
MODULE 3 Handout 1
Epekto ng Droga
EFFECT OF DRUGS
MEDIKAL
Medical
Panandaliang Epekto Pangmatagalang Epekto
Short-term Effects Long-term Effects
Di-magandang pakiramdam o Pagsusuka Pinsala sa utak at mga ugat
(Feeling sick or vomiting) (Brain and nerve damage)
Pananakit at problema sa tiyan Pinsala sa pag-iisip
(Stomach pains and problems) (Mental health problems)
Pinsala sa ulo dala ng pagkahulog Sakit sa puso, diyabetes at kanser
(Head injuries from falls) (Heart disease, diabetes, and cancer)
Iba pang aksidente at pinsala Nakakahawang sakit
(Other accidents and injuries) (Infectious diseases)
Pagkalunod (Drowning) Problema sa pagtulog at sa ngipin
(Sleep and dental problems)
Di-sinasadyang overdose
(Accidental overdose)
SOSYAL
Social
Pakikipagtalo (Arguments) Problema sa pamilya (Family problems)
Pakikipag-away (Fighting) Problema sa asawa (Marriage problems)
Karahasan sa pamilya (Violence at home) Problema sa trabaho (Work problems)
Pang-aabusong sekswal (Sexual assault) Napabayaang mga anak (Neglected children)
Pang-aabuso sa bata (Child abuse) Kawalan ng pagkain sa bahay

(Lack or absence of food at home)
Problema sa pag-aaral (Problems in school)
27
KKDK FOR PDLs
LEGAL
Pagkalango (Being intoxicated) Pagkulong dahil sa pagtataglay ng droga
(Drug possession offenses)
Pinsalang kriminal (Criminal damage)
Hindi pagbabayad ng mga bayarin
Pagmamaneho nang lango sa droga
(Not paying bills)
(Driving under the influence of drugs)
Pagbebenta ng droga (Drug dealing)
Pananakit (Assault)
Di sinasadyang pagpatay (Accidental killing)
EKONOMIKO
Economic
Pagkaubos ng kita (Loss of income) Pagkatanggal sa trabaho
(Loss of employment)
Hindi kailangan na gastos
(Unnecessary expenses) Gastos sa ospital (Hospitalization costs)
Pagkawala ng ari-arian (Loss of property)
Pagbebenta ng sarili (Sex work)
28
WORKBOOK
MODULE 3 Handout 2
Epekto ng Droga Sa Akin
DRUGS AND ITS EFFECTS ON ME
Hango sa iyong karanasan, isulat ang naging epekto ng droga sa iyo. Ang thumbs up ay ang
positibong epektoo benepisyo ng droga, at ang thumbs down ay mga negatibong epekto ng
droga. Ano ang naranasan mo? Maaaring sumangguni sa handout na “EPEKTO NG DROGA”
para sa mga halimbawa ng masamang epekto ng droga.
Based on your experience, what is the impact of drugs on you? Write down the positive impact
on the thumbs up column and negative impact on the thumbs down column. You may refer to
the handout “EFFECTS OF DRUGS” for examples of the harmful effects of drugs.
KALUSUGAN
Health
RELASYON
Relationships
TRABAHO O PAG-AARAL
Work or School
PINANSYAL
Financial
LEGAL
Legal
SPIRITWAL
Spiritual
29
KKDK FOR PDLs
MODULE 3 Handout 3
Mga Maling Paniniwala Tungkol Sa Paggamit ng Droga
COMMON MISCONCEPTIONS ON DRUG USE
Maling Paniniwala Tamang Paniniwala
Lahat ng gumagamit ng droga ay adik. HINDI lahat ng gumagamit ng droga ay adik.

All drug users are addicts. Not all users are addicts.
Sapat na ang kagustuhang tumigil sa Kapag hindi pa lulong ang tao, maaari silang
paggamit upang huminto ang isang tao sa tumigil ng mag-isa. Pero pag-umabot na sa
paggamit ng droga. adiksyon, maaaring wala ng kontrol ang tao
Having the desire to stop using drugs is dahil naapektuhan na ng droga ang kanyang
enough reason/motivation to stop doing so. pag-iisip.
A person who is not yet addicted can stop at
will. But once addiction sets in, he/she may no
longer have control because their brain has
already been affected.
Pag naging-adik, habang buhay nang adik. Maraming taong nalulon sa droga ang
All drug users are addicts. nakakapag-bagong buhay. Kailangan lang ng
wastong pagtulong sa kanila.
Many of those with substance use disorder
(SUD) have been able to change their lives.
They just need adequate treatment and
support.
Kailangan munang sumayad o masira ang Hindi kailangan umabot ng tao sa pagkasira
buhay bago makapagbago. ng buhay upang magbago. Ang iba’t ibang
Drug users need to hit rock bottom in order to treatment ay makatutulong sa pag-iwas sa
change their lives. adiksyon o muling paggamit ng droga.
Not all users need to hit rock bottom in order to
change their lives. Treatments can effectively
help people avoid addiction or relapse.
30
WORKBOOK
Lahat ng gumagamit ng droga ay kailangan ng Ang mga nangangailangan ng tulong ng

tulong ng propesyonal (hal. doktor, sikolohista, propesyonal ay ang na-assess na moderate
atbp.). at severe risk na users. Ang low at mild risk
All users need professional treatment (ex. users ay maaaring tulungan sa komunidad ng
doctor, psychologist, etc.). trained facilitators.
Not all users need to receive inhouse
rehabilitation. Low to mild risk users can be
treated in the community by trained facilitators.
Makasalanan, walang prinsipyo, at walang Ang paggamit ng droga ay dulot ng

pagpapahalaga ang gumagamit ng droga. maraming bagay tulad ng di magandang
Drug use is an indicator of sinfulness, lack of karanasan sa pagkabata, impluwensya ng
principles, and lack of values. barkada, problema sa pamilya, personalidad,
uri ng droga, atbp.
Drug use is a complex phenomenon brought
about by exposure to drugs, adverse
childhood conditions, peer influence, family
dysfunction, personality, etc.
Kabiguan kapag nanumbalik ang paggamit sa Ang daan tungo sa pagbabago ay HINDI
droga. DIRETSO AT MADALI. Ang lapse ay
Treatment has failed if a user lapses. nangyayari talaga sa 40 – 60% ng mga
nagbabagong buhay. Ang mahalaga ay ang
patuloy na pagsusumikap at pagkatuto kung
anong maaaring gawin upang maiwasan ang
pagdulas muli.
Drug recovery is not a linear or sudden
process. Lapse is expected in 40 – 60% of
recovering users which is similar to other
chronic diseases. What is important is the
effort in changing and learning to avoid lapse.
31
KKDK FOR PDLs
MODULE 4
Kahalagahan at Kahandaang
Magbago
1. Tukuyin ang nais sa kinabukasan na walang droga
2. Isalarawan ang kasalukuyang buhay dahil sa droga.
3. Isaad ang mga dahilan ng kanilang pagbabago.
4. Pagnilayan ang halaga ng pagbabago, tiwala sa kanilang kakayahan na
makaiwas sa droga, at kasalukuyan nilang kahandaan na magbago.

1. Envision their ideal future without drugs
2. Describe their current life because of drugs
3. Discuss their reasons for wanting to change
4. Reflect on the importance of change, confidence in their current abilities to
change, and their current readiness for change
Pagnilayan
Filipos 2:13
Sapagka’t Dios ang gumagawa sa inyo maging sa pagnanasa at sa paggawa, ayon sa kaniyang
mabuting kalooban.
Philippians 2:13
For it is God which worketh in you both to will and to do of his good pleasure.
Surah Al-Anfal: Ayah 24

O you who have believed, respond to Allah and to the Messenger when he calls you to that
which gives you life. And know that Allah intervenes between a man and his heart and that to
Him you will be gathered.
32
MODULE 4 Handout 1
Ang Buhay Ko Noon, Ngayon, at
Ang Pinapangarap Kong Buhay
Ang Aking Buhay Dahil Sa Droga Ang Buhay Ko Ngayon Ang Pangarap Kong Buhay
(My Life Because of Drugs) (My Current Life) (My Ideal Life)
33
WORKBOOK
KKDK FOR PDLs
MODULE 4 Handout 2
Kahalagahan ng Pagbabago
IMPORTANCE OF CHANGE
Gaano kahalaga sa iyo ang magbago?

How important is it for you to change?
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Gaano kataas ang iyong tiwala sa iyong kakayahang magbago

sa ngayon? (How confident are you in your ability to change now?)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Gaano ka kahandang magbago?

How ready are you to change?
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
34
WORKBOOK
MODULE 5
Kakayahang Labanan ang

Pananabik sa Droga
1. Matukoy ang mga naiisip o paniniwala, damdamin, at nararamdaman sa katawan
na madalas pinagmumulan ng pananabik na gumamit ng droga
2. Matukoy ang pamamaraan para matugunan ang pananabik sa droga

1. Identify thoughts or beliefs, emotions, and sensations that trigger drug use
2. Identify strategies to address cravings
Pagnilayan
Mga Awit 18:2-6
Ang Panginoon ay aking malaking bato, at aking kuta, at aking tagapagligtas; aking Dios, aking
malaking bato na sa kaniya’y manganganlong ako; aking kalasag, at siyang sungay ng aking
kaligtasan, aking matayog na moog
Psalms 18:2-6
The Lord is my rock and my fortress and my deliverer, my God, my rock, in whom I take refuge,
my shield, and the horn of my salvation, my stronghold.
Surah Al-Baqarah: Ayah 183

O you who have believed, decreed upon you is fasting as it was decreed upon those before you
that you may become righteous.
35
KKDK FOR PDLs
MODULE 5 Handout 1
Ang Apat na “M”
THE FOUR “D’s”
Ipaalala sa sarili ang: Remind yourself the following:
● Mga benepisyo ng di paggamit ● Benefits of being drug free

ng droga ● Harmful effects of drugs
● Masasamang epekto ng droga ● Importance of stopping your drug
● Kahalagahan na ikaw ay huminto use
● Pangarap mo sa buhay, atbp ● Aspirations you want to achieve
in life
●
Gumawa ng bagay na ● Distract oneself through exercise
paglilibangan tulad ng ehersisyo, or recreation
kumain, panonood ng TV, atbp. ● Talk to family and friends
● Kumausap ng kaibigan o
kapamilya
● Palipasin ang pananabik sa ● Allow the craving to pass by

droga sa pamamagitan ng delaying strategies such as
pagpokus sa paghinga o meditation exercises or doing
pampakalmang paghinga calming breaths
●
Pitikin o kurutin ang sarili ● Pinch oneself
●
Mag-isip ng nakakatawa ● Think of something funny
●
Mag-isip ng larawan o simbolo ● Think of an image or symbol that
na maaaring makapalit sa can replace the unhelpful thought
kasalukuyang iniisip o paniniwala ● Replace the thought
● Mag-isip ng pangkontrang
paniniwala
36
WORKBOOK
MODULE 5 Worksheet 1
Karaniwang Negatibong Pag-iisip
COMMON NEGATIVE THOUGHTS
Minsan lang naman

Maybe just this once
Di ko na kaya
I can’t do this anymore
Tao lang ako na natutukso

I’m only human, I get tempted too
Parati naman ako pinagdududahan,

gawin ko na kaya? They constantly
doubt me, I might as well do it
37
KKDK FOR PDLs
MODULE 6
Pag-iwas sa Tukso sa
Kapaligiran
1. Matukoy ang mga tao, lugar, bagay at pangyayari na nag-uudyok sa muling
paggamit ng droga
2. Makagawa ng konkretong plano para umiwas sa udyok ng muling paggamit ng
droga

1. Identify people, places, things, and events that trigger their drug use
2. Create a concrete plan to avoid the urge to return to drug use
Pagnilayan
3 Juan 1:2
Mahal kong kapatid, dalangin ko nawa’y nasa mabuti kang kalagayan at malusog ang iyong
pangangatawan, kung paanong mabuti rin ang kalagayan ng iyong kaluluwa.
3 John 1:2
Beloved, I pray that all may go well with you and that you may be in good health, as it goes well
with your soul
Surah An-Nur; Ayah 21

O you who have believed, do not follow the footsteps of Satan. And whoever follows the
footsteps of Satan - indeed, he enjoins immorality and wrongdoing. And if not for the favor of
Allah upon you and His mercy, not one of you would have been pure, ever, but Allah purifies
whom He wills, and Allah is Hearing and Knowing.
38
WORKBOOK
Maze
39
KKDK FOR PDLs
MODULE 6 Worksheet
Pagsusuri Sa Iyong Kapaligiran
CHECKINGYOUR SURROUNDINGS
Sino ang mga tao na Ano ang mga lugar na

pinagmumulan ng udyok pinagmumulan ng udyok
na muling gumamit ng na muling gumamit ng
droga? Gumamit lamang droga?
ng alyas.
What are the places that trigger you
Who are the people who trigger you to use drugs?
to use drugs?
!
Ano ang mga bagay na Ano ang mga pangyayari
pinagmumulan ng udyok na pinagmumulan
na muling gumamit ng ng udyok na muling
droga? gumamit ng droga?
What are the things that trigger you What are the events that trigger you
to use drugs? to use drugs?
40
WORKBOOK
MODULE 7
Kakayahan sa Pagtanggi
1. Makapagsabi ng malinaw na paraan sa pagkalas sa mga taong nagbibigay-daan
sa paggamit ng droga
2. Makapag-ensayo ng asertibong komunikasyon sa pagtanggi o pag-iwas gumamit
ng droga

1. Clearly identify ways of avoiding people who may lead one to return to drug use
2. Practice assertive communication in saying “no” or avoiding drug use
Pagnilayan
Kawikaan 17:22
Ang masayang puso ay mabuting kagamutan: nguni’t ang bagbag na diwa ay tumutuyo ng mga
buto.
Proverbs 17:22
A merry heart doeth good like a medicine: but a broken spirit drieth the bones
Surah An-Nas; Ayah 1-6

Say, “I seek refuge in the Lord of mankind, The Sovereign of mankind, The God of mankind,
From the evil of the retreating whisperer, who whispers into the hearts of humankind— From
among the jinn and mankind”
41
KKDK FOR PDLs
MODULE 7 Handout 1
Istilo ng Pakikipag-usap
COMMUNICATION STYLES
42
WORKBOOK
MODULE 7 Handout 2
Mga Paraan ng Pagtanggi
REFUSAL TECHNIQUES
Umiwas sa Sitwasyon
Hanggang kaya, ang una at pinaka wais na gawin ay iwasan ang mga sitwasyong mahihirapan
kang tanggihan ang mga alok na gumamit ng droga, tulad ng mga napag-usapan noong
nakaraang sesyon.
1 MAGSABI NG HINDI O AYAW KO.

Kung hindi ka makakaiwas sa sitwasyon, kailangang ipaabot sa ibang tao na ayaw mong
gawin ‘yung pinapagawa nila. Minsan, sapat na ito. Mga halimbawa:
Ayoko.
Pass ako diyan.
2 DUMISKARTE.
Kung humindi ka na at pinipilit ka pa rin, pwede kang dumiskarte at maghanap ng mga
paraan para makumbinsi pa ang kausap mo.
Magbigay ng rason.
Mahalaga dito ang pagtukoy sa sarili, kaysa pagsabi ng mali ng iba. Kasali rin dito ang
pagbibigay ng dahilan o palusot. Mga halimbawa:
Ayoko kasi ng amoy ng yosi.
Ayoko ng lasa niyan.
Okay lang ako.
Hinahanap na ‘ko ng magulang ko.
43
KKDK FOR PDLs
Magbigay ng alternatibo.
Minsan ang pag-aalok ng SAD ay ginanagawa para sa pakikisama, at wala naman
paki ang iba kung pumayag ka o hindi. Minsan, nag-aalok din ang mga kabataan para
magmukhang cool. Kapag nagbigay ka ng alternatibo, napapahiwatig mong umaayaw ka
sa droga, alak, o yosi at hindi sa tao mismo. Mga halimbawa:
Magbasketbol na lang tayo.
Kain na lang tayo.
Mas gusto kong magkwentuhan na lang.
Labas na lang tayo, sama ka?
Manindigan.
Minsan hindi natin maiwasang maramdaman ang pamimilit galing sa mga kasama natin.
Kapag ilang beses ka nang inalok at ilang beses mo na rin tinatanggihan, mararamdaman
mo, o pinaparamdam ng iyong mga kasama na hindi ka marunong makisama, o papilit
ka, o parang bata. Alalahanin na hindi mo kailangan magbigay ng rason kung ayaw mo.
Pwedeng tumanggi ka lang ulit. Mga halimbawa:
Pasensya na pero ayoko talaga.
Hindi ko talaga trip ‘yan.
Seryoso ako nung sinabi kong ayoko.
3 UMALIS SA SITWASYON.
Kapag mahirap talaga iwasan ang pagpilit ng iba, baka mas maigi ang umalis nalang
sa eksena. Pwedeng pansamantalang iwasan muna ang grupo na nag-aalok ng droga,
o umalis na muna sa lugar kung saan may ganap kahit na pwede itong magdulot ng
pansamantalang pag-iisa o kalungkutan. Makakabuti ring magkaroon ka ng taong
matatawagan or makakatulong sa ‘yong umalis sa sitwasyon. Marami rin namang ibang
kabataang hindi nagyoyosi, umiinom, o nagdodroga. Mga halimbawa:
Pasensya na, hindi pwede, kailangan ko nang umalis.
Kailangan ko na makauwi agad.
Makakadulot man ang ating pag-iwas at pagtanggi minsan ng pansamantalang pag-iisa at

pagkalungkot, pwedeng labanan ang mga negatibong pag-iisip na ito sa pamamagitan ng
pagpapaalala sa sarili na:
● Ang pagtanggi at pagkontra sa mga bagay na alam mong nakakasama sayo ay
nagpapakitang matapang ka.
● Ang mga taong sasama ang loob o magagalit sa ‘yo kasi tinganggihan mo ang
alok nilang gumamit ng droga ay maaaring hindi mabuting kaibigan.
44
WORKBOOK
MODULE 8
Kalusugan
1. Masuri ang kanilang pangkalahatang kalusugan
2. Matukoy ang mga aspeto na maaari nilang baguhin upang pagtibayin ang
pangkalahatang kalusugan

1. Analyze their own overall health
2. Identify the things that they may need to change to achieve holistic health
Pagnilayan
1 Timoteo 4:8
Sapagka’t sa pagsasanay ng katawan ay may kaunting pakinabang, nguni’t ang kabanalang sa
lahat ng mga bagay ay pinakikinabangan, na may pangako sa buhay na ito, at sa darating.
1 Timothy 4:8
For bodily exercise profiteth little: but godliness is profitable unto all things, having promise of
the life that now is, and of that which is to come.
Surah Ta-Ha: Ayah 81

Saying, “Eat from the good things with which We have provided you and do not transgress [or
oppress others] therein, lest My anger should descend upon you. And he upon whom My anger
descends has certainly fallen [i.e., perished].”’
45
KKDK FOR PDLs
MODULE 8 Handout 1
Pangkalahatang Kalusugan
HOLISTIC HEALTH
1 Pisikal Physical
Pagkain ng tama, hustong tulog, pag- Nutritious food, adequate sleep, exercise,
ehersisyo, at pag-iwas sa bisyo avoid vices
2 Sosyal Social
Pagkakaroon ng mga kaibigan at Having friends and doing things that you
pagkakalibangan enjoy
3 Kapaligiran Environmental
Pagkakaroon ng paligid na ligtas, Having a safe, peaceful and orderly
maayos at mapayapang kapaligiran environment
4 Propesyonal Professional
Pagkakaroon ng trabaho na tugma o Work that fits one’s abilities
angkop sa kakayahan
46
WORKBOOK
5 Spiritwal Spiritual
Relasyon sa Diyos/Allah Relationship with one’s God
6 Pinansyal Financial
Pagkakaroon ng sapat na pera para sa Enough resources for one’s needs
mga pangangailangan
7 Emosyonal Emotional
Pagkakaroon ng magandang relasyon sa Meaningful relationships with family/loved
pamilya/mahal sa buhay ones
8 Intelektwal Intellectual
Pagkakataong mag-aral; patuloy na Opportunity to study, continue to grow
paghubog ng kakayahan
47
KKDK FOR PDLs
Mapa ng Stress Sa Katawan
MAPPING STRESS INYOUR BODY
48
WORKBOOK
MODULE 8 Handout 2
Ehersisyo Pantanggal ng Stress
EXERCISES TO REDUCE STRESS
Galaw-galaw
1. Tumayo ng diretso na ang paa ay magkalayo ng kaunti.
(Stand up straight.)
2. Galaw-galawin ang katawan.

(Shake your arms, legs. Move your body.)
Wall Grounding
1. Umupo ng nakasandal sa pader.
(Sit leaning against a wall.)
2. Huminga nang malalim at ilabas ang hangin.

(Take a deep breath and exhale.)
3. Gawin ito ng ilang minuto. (Do this for a minute.)
Bow
1. Ilagay ang inyong mga kamay sa likod sa may baywang.
(Put your arms with your palms at your lower back.)
2. Ikurba ang inyong likod habang patuloy na nakatingin sa

itaas. (Curve your back while looking up.)
3. Huminga ng malalim at ilabas ang hininga.

(Take a deep breath and exhale.)
4. Gawin ito ng ilang beses. (Do this a couple of times.)
Hanger
1. Yumuko ng papaharap ng nakabaluktot ng kaunti ang
mga tuhod. (Bend at the waist and hang your arms and head.)
2. Ilaylay ang ulo at huminga ng malamlim at ilabas ang

hininga ng ilang beses ng ilang beses.
(Take a deep breath and exhale. Do this a couple of times.)
3. Tumayo ng dahan-dahan. (Stand up slowly.)
49
KKDK FOR PDLs
MODULE 8 Resource
Progressive Muscle Relaxation Script
Mag-hanap ng kumportableng posisyon. Kung nais ay maaaring ipikit ang mga mata. Kung hindi
naman ay maaaring tumingin sa ibaba. Tinutulungan ang iyong katawan na makapagrelaks
sa pamamagitan ng paghinga nang mabagal at malalim. Humihinga nang malalim ngayon. Sa
kasukdulan ng pagpasok ng hininga, pigilan ito nang ilang sandali at magbilang ng tahimik sa
tatlo, sa lima o anuman ang komportable.
Pagkatapos ay dahan-dahang huminga palabas. Humihinga ulit nang papasok at pinipigilan

muli ng ilang sandali. At kung handa ka na, inilalabas nang mabagal. Habang humihinga ka
nang papalabas, isipin na pinalalabas mo rin ang tensyon mula sa iyong katawan, lumalabas
sa iyong ilong at bibig. Inilalabas ang iyong tensyon kasama ng hanging inilalabas ng paghinga.
Paulit-ulit itong ginagawa. Humihinga papasok nang mabagal...pinipigilan nang sandali...at
inilalabas nang mabagal.
Ngayon naman, gawing kamao ang dalawang kamay, hinihigpitan pa hanggang sa makakaya,
hanggang sa nadarama ang tensyon sa mga kamay. Binibitawan ang mga kamay ng pabigla.
Pinapansin ang paggaan at pagrelaks ng pakiramdam mula sa mga kamay. Ginagawa ito
muli. Isinasara muli ang mga kamay nang mahigpit na mahigpit. Pagkatapos ay bigla itong
binibitiwan. Pinapansin muli ang gaan ng pakiramdam mula sa mga kamay. Humihinga ng
malalim at nadarama ang kaginhawaan.
Ngayon naman, ikinukunot ang noo. Ipinipikit nang mahigpit ang mga mata. Itinitikom ng
mahigpit ang labi at panga. Kumakagat nang mahigpit. Pinapansin ang tensyon sa mukha.
Pagkatapos ay painapakawalan ito. Pinapansin ang pagkarelaks o gaan na nararanasan.
Humihinga ng malalim at nadarama ang kaginhawaan.
Ngayon naman ang ulo at leeg. Kung nais ay maaaring ipikit ang mga mata at itaas ang ulo na
parang nakatingala. Pinapansin ang tensyon sa leeg. Igulong o isandal ang ulo sa kanan…at
sa kaliwa. Pinapansin ang paglipat ng tensyon o pagod sa leeg. Ibinababa naman ang ulo sa
may dibdib at sinusubukang idiin ang nguso sa dibdib. Pinapansin ang tensyon sa iyong leeg
at sa balikat. Ibinabangon muli ang ulo at hinahayaang bumalik sa kumportableng posisyon.
Humihinga ng malalim at nadarama ang kaginhawaan.
Ngayon naman, itinataaas ang mga balikat. Bigla namang itong binibitiwan at mararamdaman
ang pagrelaks. Humihinga ng malalim at nadarama ang kaginhawaan. Ipinagpapatuloy ang
paghinga ng malalim at pinapansin ang pagpasok at paglabas ng hangin habang humihinga.
Kapag kayo ay handa na, maaari ninyong buksan ang inyong mata.
50
WORKBOOK
MODULE 9
Kalooban - Pakiramdam
1. Maipaliwanag ang magkakaugnay na papel na ginagampanan ng pakiramdam
sa pagkokondisyon ng mga reaksyon sa mga pangyayari.
2. Matukoy ang iba’t-ibang pakiramdam na kadalasang nandyan sa tuwing
nakakaranas ng iba’t-ibang pangyayari.
3. Matuto ng iba’t-ibang paraan upang harapin ang matitinding pakiramdam.

1. Explain the roles that feelings play in conditioning our reactions to events.
2. Identify the various feelings that arise whenever they experience various events.
3. Learn various strategies in facing strong feelings.
Pagnilayan
Mga Kawikaan 15:1
Ang malubay na sagot ay nakapapawi ng poot: nguni’t ang mabigat na salita ay humihila ng
galit.
Proverbs 15:1
A soft answer turns away wrath: but grievous words stir up anger.
Surah Ar-Rad: Ayah 28

Those who have believed and whose hearts are assured by the remembrance of Allah.
Unquestionably, by the remembrance of Allah hearts are assured.
51
KKDK FOR PDLs
Sa pagitan ng isang pangyayari at pagkilos ay ang ating pakiramdam. Madalas ang isang
pangyayari ay nagdudulot ng emosyon at pakiramdam sa katawan na siyang nakakaapekto sa
ating pagkilos.
Mahalaga ang pagpansin at pagkilala sa pakiramdam. Kapag kilala mo ang iyong pakiramdam,
maaari nating mahuli ang ating sarili at maaaring mabago ang ating pagkilos.
Ugnayan ng Pangyayari, Pakiramdam at Pagkilos

(Relationship between events, feelings and actions)
Ugnayan ng Pangyayari, Kalooban (Pakiramdam at Paniniwala) at Pagkilos

(Relationship between events, thoughts, feelings, and actions)
52
WORKBOOK
Halimbawa
1
1 2 3
2.1 2.2
Nakangiti o gilid ng Tuwa

May magandang Tumatalon,
bibig ay nakataas,
balita ka (Joy) Pumapalakpak
masigla at may lakas
(There is good ang buong katawan (Jumping, clapping)
news) (Lips are smiling, burst
of energy through the
body)
2
1 2 3
2.1 2.2
Nanginginig, nanlalaki Galit

Sinigawan ka ng Nagdadabog,
ang mata, nakatitig,
kapatid mo (Anger) pumapadyak,
nakakunot ang noo,
(Your sibling mahigpit na nakasara umaalis o
shouted at you) ang bibig, mahigpit lumalayo,
ang kamao, malakas nagtitimpi,
ang boses, matigas na humihinga
tono o nanginginig ang nang malalim,
boses, mabilis na tibok
nagdadasal
ng puso, umiinit ang
ulo, tainga, katawan (Stomping their
feet, leaving the
(Shivering, staring, scrunched
situation, keeping
forehead, mouth is tightly
it in, taking deep
shut, closed fist, loud voice,
breaths, praying)
assertive or shivering voice,
fast heart beat, face feels hot)
53
KKDK FOR PDLs
3
1 2 3
2.1 2.2
Bumilis ang tibok ng Kaba

Nakita mo ang ka- Lumalakad ka
puso at pagkurap
jamming mo dati (Nervous) paroon at parito,
ng mga mata,
(You saw your pinagpapawisan ang pag-ugoy ng
former pot session mga kamay at paa katawan, at
buddy) (Heart is beating fast, maaaring kinakagat
your eyes are blinking ang mga kuko
faster than usual, (Stepping back
sweating) and forth, fidgeting,
swaying of body,
and nail baiting)
Iba’t-iba ang itsura, tunog, kilos, at nararamdaman sa katawan ng bawat emosyon. Iba’t-iba rin
ang itsura, pakiramdam sa katawan at pagkilos depende sa tao. Mayroong iba na kapag matindi
ang galit ay nag-iinit ang kanilang mukha at sumisigaw. Mayroon namang kapag matindi ang
galit ay naninikip ang dibdib at nanahimik na lamang.
Iba’t iba rin ang tindi ng nararamdamang emosyon.
54
WORKBOOK
Pabaong Gawain (Homework)

Pansinin ng isang di kaaya-ayang pangyayari at kung ano ang inyong naging emosyon at
pakiramdam sa katawan at naging pagkilos.
Take note of unpleasant event you had during the week, the emotions that came up, the body
sensations, and your behavior.
1 2 3
2.1 2.2
55
KKDK FOR PDLs
MODULE 10
Kalooban - Paniniwala
1. Maipaliwanag ang magkakaugnay na papel na ginagampanan ng paniniwala at
pakiramdam sa pagkokondisyon ng mga reaksyon o pagkilos sa mga di kaaya-
ayang pangyayari.
2. Matukoy ang iba’t-ibang paniniwala na kadalasang nandyan sa tuwing
nakakaranas ng hindi kaaya-ayang pangyayari.
3. Maipamalas ang kakayahang tugunan ang mga di nakakatulong na paniniwala.

1. Explain the interacting roles that thoughts and feelings play in conditioning our
behaviors or reactions to unpleasant events.
2. Identify beliefs that are present whenever they experience unpleasant events
3. Exercise strategies in managing unhelpful thoughts.
Pagnilayan
Mga Awit 94:19
Sa karamihan ng aking mga pagiisip sa loob ko ang iyong mga pagaliw ay nagbibigay lugod sa
aking kaluluwa.
Psalms 94:19
In the multitude of my thoughts within me thy comforts delight my soul.
Surah An-Nah: Ayah 78

And Allah has extracted you from the wombs of your mothers not knowing a thing, and He made
for you hearing and vision and hearts [i.e., intellect] that perhaps you would be grateful.
56
WORKBOOK
Ugnayan ng Pangyayari, Pakiramdam, Paniniwala, at Pagkilos

Interrelation of Events, Feelings, Beliefs, and Behaviors
Gabay sa Pagbatikos ng Paniniwala

Guide for Reframing
Pangyayari Batikos
Paniniwala Bagong Paniniwala
Pakiramdam Bagong Pakiramdam
Pagkilos Bagong Pagkilos
Activating Event Dispute

Belief New Belief / Thought
Consequence New Emotions
(Emotions & Behaviors)
New Behaviors
57
KKDK FOR PDLs
LARAWAN NA NAGPAPAKITA NA MAAARING MAGKAROON NG

IBA’T-IBANG PANINIWALA
Viewing Things Differently
58
WORKBOOK

59
KKDK FOR PDLs

60
WORKBOOK

61
KKDK FOR PDLs
62
MODULE 10 Handout
Halimbawa ng Pagbatikos ng Paniniwala EXAMPLE OF THOUGHT REFRAMING
63
WORKBOOK
KKDK FOR PDLs
64
WORKBOOK
65
66
MODULE 10 Worksheet
Pagbatikos ng Paniniwala THOUGHT REFRAMING
KKDK FOR PDLs
WORKBOOK
MODULE 11
Pag-iwas sa Pagkadulas at
Muling Pagkalulong
1. Malaman ang mga yugto ng muling pagkalulong
2. Pagnilayan at matukoy ang kanilang personal na senyales upang maiwasan ang
muling pagkalulong
3. Magkaroon ng plano ng mga gagawin kung magkaroon ng pagkadulas

1. Know the stages of relapse
2. Reflect and identify their own warning signs to prevent relapse
3. Create an action plan in managing lapse
Pagnilayan
Roma 12:2
Huwag kayong makiayon sa takbo ng kapanahunang ito. Sa halip, hayaan ninyong baguhin
kayo sa pamamagitan ng pagbabago ng inyong pag-iisip. Sa gayon, mapapatunayan ninyo
kung alin ang mabuti, kalugud-lugod at ganap na kalooban ng Diyos.
Psalms 94:19
Do not be conformed to this world, but be transformed by the renewal of your mind, that by
testing you may discern what is the will of God, what is good and acceptable and perfect.
Surah Al-A’raf: Ayah 200-201

And if an evil suggestion comes to you from Satan, then seek refuge in Allah. Indeed, He is
Hearing and Knowing. Indeed, those who fear Allah - when an impulse touches them from
Satan, they remember [Him] and at once they have insight.
67
KKDK FOR PDLs
MODULE 11 Handout 1
Komiks (COMIC STRIP)
68
WORKBOOK
69
KKDK FOR PDLs
MODULE 11 Handout 2
Yugto ng Pagkadulas
1 Emosyonal na Pagkadulas
Hindi iniisip ng tao ang muling paggamit, sa halip, nakakaranas siya ng mga negatibong
emosyonal na tugon gaya ng galit, lungkot, at pagkabahala. Ang ilang senyales nito ay 1)
pagpipigil ng damdamin; 2) pagbubukod sa sarili; 3) pagkabalisa; 4) depensibo; 5) pagpapalit
ng mood; 6) hindi paghingi ng tulong; 7) hindi magandang kinagawian sa pagkain; 8) hindi
magandang kinagawian sa pagtulog.
PARAAN NG PAG-IWAS SA EMOSYONAL NA PAGKADULAS

Isa sa paraan upang maiwasan ang emosyonal na pagkadulas ay ang pag-aalaga sa sarili –
pagkain nang tama at pagtulog nang tama. Halimbawa, kung hindi sapat ang pagtulog, mas
hindi napapakali o iritable ang isang tao. maaaring maisip ng isang nagrerekober na upang
tugunan ang pagkabalisa, ay gagamit siya ng droga.
1 Emotional Relapse
is the first stage of relapse when the person does not consciously think about using drugs,
however, he/she starts to experience negative emotional responses, such as anger, moodiness
and anxious feelings. Some of the common signs are 1) bottling up emotions; 2) isolating; 3)
anxiety; 4) defensiveness; 5) mood swings; 6) not asking for help; 7) poor eating habits; 8) poor
sleeping habits.
How to prevent emotional relapse?

Practice Self-Care. To prevent emotional relapse, one should take better care of oneself. For
example, a person who lacks sleeps might feel restless or irritable. The person might think that
using drugs could be used to calm or make him feel better.
2 Pangkaisipan na Pagkadulas
Sa yugtong ito, nakakaranas ng internal na banggaan ang tao- ang pananatili sa buhay na
walang droga o ang pagbalik sa paggamit ng droga. Ang mga karaniwang senyales ng yugto
na ito ay 1) bargaining; 2) pananabik na gumamit; 3) pagsisinungaling; 4) nag-iisip kung paano
makokontrol ang paggamit; 5) pagpapantasya ng paggamit; 6) pag-iisip ng pagkadulas.
70
WORKBOOK
PARAAN NG PAG-IWAS SA PANGKAISIPAN NA PAGKADULAS.

Pagbabahagi ng naiisip/pagkausap sa ibang tao. Kausapin at ibahagi sa kapamilya o tao
na sumusuporta sa pagbabagong buhay ang mga naiisip at pananabik Nakakatulong ang
pagkausap sa pagkawala ng pananabik sa paggamit ng droga.
2 Mental Relapse
is the second stage of relapse. The person experiences internal struggle, either to remain and
maintain the life of sobriety or to return to using drugs. The common signs are 1) bargaining;
2) craving for drugs; 3) lying; 4) thinking of how to control using; 5) fantasizing about using; 6)
thinking about relapsing
How to prevent mental relapse?

Share your feelings/Talk to Someone. Talk to a family member or someone who journeys with
you and talk about your thoughts and urges to use. This helps melt away the urge to use.
3 Pisikal na Pagkadulas
Huling yugto, ang pagbalik sa regular na paggamit ng droga
BAGAY NA MAAARING GAWIN KUNG MAKARANAS NG

PISIKAL NA PAGKADULAS
Patawarin ang sarili, tapos alamin ang dahilan ng pagkadulas. Ang unang hakbang
kapag muling napagamit ay ang pagpapatawad ng sarili. Ang hindi paggamit ng droga para
sa taong matagal gumamit ay isang matinding hamon at hindi ito madali. Bigyan ang sarili ng
pagkakataon magnilay-nilay sa mga sunod-sunod na pangyayari na maaaring nagdulot ng
muling paggamit ng droga.
3 Physical Relapse
is the final stage and when the individual starts using again.
How to prevent mental relapse?

Forgive yourself, then know the cause of lapse. Be kind and forgive yourself. Life of sobriety
is a challenge for someone who used drugs for years. Take time to reflect on the series of
events that may have led you to use drugs again. Knowing and understanding the warnings
may help one to be able to catch him/herself before it’s too late.
71
KKDK FOR PDLs
Ang aking mga Mga epektibong Gaano kahirap Mga Positibo Maaaring
udyok at babala pamamaraan gawin at Negatibong Makatulong na
sa muling upang maiwasan Konsekwensya Tao
(Level of
paggamit ng ang muling
Difficulty) 1-10 (Negative (People who can
droga paggamit ng
and Positive help)
droga
(My triggers and Consequences)
relapse warning (Effective ways to
signs) prevent relapse)
72
WORKBOOK
MODULE 12
Pagkilala sa Landas Tungo sa

Paggamit ng Droga at kung
Paano Ito Maiwasan
1. Alalahanin ang mga pangyayari, tao, bagay, at lugar na nag-uudyok na muling
gumamit ng droga.
2. Malaman ang sunod-sunod na nangyayari sa damdamin, sa katawan, sa
paniniwala, at pagkilos na naglalapit sa kalahok na muling makagamit ng droga.
3. Maipamalas ang kakayahang magbigay ng naaangkop na pagkilos sa bawat
pangyayari sa kapaligiran o sa kalooban, upang makaiwas sa landas ng muling
paggamit ng droga.
Pagnilayan
Josea 1:9
Hindi ba inutusan kita? Na maging malakas at matatag ang loob. Huwag kang matakot; huwag
kang mawalan ng pag-asa dahil ang iyong Panginoon ay kasama mo saan ka man magtungo.
Joshua 1:9
Have I not commanded you? Be strong and courageous. Do not be afraid; do not be
discouraged, for the Lord your God will be with you wherever you go.
Surah Al-A’raf: Ayah 200-201

And if an evil suggestion comes to you from Satan, then seek refuge in Allah. Indeed, He is
Hearing and Knowing. Indeed, those who fear Allah - when an impulse touches them from
Satan, they remember [Him] and at once they have insight.
73
KKDK FOR PDLs

Mag-isip ng iba pang pangyayari o triggering event na maaaring mag-udyok sa iyo na gumamit
ng droga. Kikilalanin muna ang mga hakbang na nasa landas. Pagkatapos ay mag-iisip ng
paraan para makaiwas o makaalis sa daan na ito.
Think of other triggering events that may lead to drug use. Do the same steps that we did.
Identify and understand the path, then think and plan for strategies that can help you avoid or
get out of this path
Stratehiya para
makaalis sa landas
patungong droga
(Strategies to avoid the
Pangyayari path leading to drug use)
Triggering Event
Stratehiya para makaalis sa

landas patungong droga (Strategies
1 to avoid the path leading to drug use)

4 landas patungong droga (Strategies
to avoid the path leading to drug use)
Stratehiya para makaalis sa 6

Paggamit ng
Droga
Drug Use
Stratehiya para
makaalis sa landas
patungong droga
path leading to drug use)
74
WORKBOOK
MODULE 12 Handout 1
Kwento ni Mario
MARIO’S STORY
75
KKDK FOR PDLs
76
Pagpaplano Ng Mga Istratehiya Kapag Nahuli Ang
Sarili Na Patungo Sa Landas Ng Muling Paggamit
IDENTIFYING STRATEGIES THAT CAN HELP PREVENT DRUG USE ONCE
YOU NOTICE THATYOU ARE WALKING THAT PATH
Stratehiya para
makaalis sa landas
patungong droga
Pangyayari (Strategies to avoid the
Triggering Event path leading to drug use)
Stratehiya para makaalis sa landas patungong

droga (Strategies to avoid the path leading to drug use)
1
3
Stratehiya para makaalis sa landas patungong

Stratehiya para makaalis sa landas patungong 4 droga (Strategies to avoid the path leading to drug use)
Stratehiya para makaalis sa landas patungong 6

Paggamit ng Droga
Drug Use
Stratehiya para
makaalis sa landas
patungong droga
77
WORKBOOK
path leading to drug use)

KKDK FOR PDLs
MODULE 13
Pakikipagkapwa:
Epektibong Pakikinig
1. Matukoy ang epektibo at di-epektibong paraan ng pakikinig.
2. Matukoy ang mga pahiwatig na hindi sinasabi ng kinaka-usap.
3. Magsanay sa iba’t-ibang pamamaraan ng pakikinig.

1. Identify effective and ineffective ways of listening.
2. Demonstrate ability to read non-verbal cues.
3. Practice the different effective listening skills.
Pagnilayan
Roma 12:16
Mabuhay ng matiwasay kasama ng bawat isa. Huwag maging hambog kung hind imaging
bukas sa pakikitungo sa iba na mas nangangailangan. Huwag maging mayabang.
Romans 12:16
Live in harmony with one another. Do not be proud but be willing to associate with people of low
position. Do not be conceited.
Surah Ali ‘Imran; Ayah 134

Who spend [in the cause of Allah] during ease and hardship and who restrain anger and who
pardon the people - and Allah loves the doers of good;”
78
WORKBOOK
MODULE 13 Handout 1
Aktibong Pakikinig
ACTIVE LISTENING
79
KKDK FOR PDLs
Observe actions, movements, facial expressions and tone of voice
Utilize listening skills such as mirroring, clarifying, paraphrasing
Establish eye contact, avoid distracting movements, lean forward, utilize

appropriate facial expressions
Reflect the emotion of speaker and check for correctness of interpretation
80
WORKBOOK
Halimbawa ng Epektibong Pakikinig
EXAMPLES OF EFFECTIVE LISTENING
Kasanayan sa
Epektibong Pakikinig Halimbawa Sariling Halimbawa
Skills in Effective Listening Example Personal Example
Sinabi ng kausap Aalis ka na naman, saan ka

na naman pupunta? Di na
kita nakikita! Parati ka na
lang wala. At sinong kasama
mo – mga barkadang
mong walang ginawa kundi
magpakasasa sa bisyo?”
The statement of the speaker You’re leaving again? Where

are you going? You are
always out, I don’t see you
anymore. And who will you
be with - Your friends who
know nothing but indulge in
vices?
Pag-uulit sa sinabi ng kausap Di mo na ako nakikita.
Echoing what the speaker You don’t see me anymore

said
Pag-uulit ng mga salita ng Ayaw mo akong umalis kasi

kausap ngunit sa sarili mong iniisip mong magbabarkada
pananalita lang ako.
Repeating what was said You don’t want me to leave
using your own words because you are thinking that
I’ll hang-out with the wrong
people
81
KKDK FOR PDLs
Kasanayan sa
Pagtatanong o Gusto mong malaman kung

Pagklaklaro sa sinabi ng saan ako pupunta at sino
kasusap ang kasama ko o ayaw mo
akong umalis?
Clarifying what was said You want to find out where
I’m going and who I’m going
to be with or you don’t want
me to leave?
Pakikiramdam sa Damdamin Naiinis ka kasi di mo na ako

ng kausap nakikita? Miss mo ‘ko?
Reflecting the person’s You are annoyed because
feelings you don’t see me anymore?
Do you miss me?
82
WORKBOOK
MODULE 14
Pakikipagkapwa:
Asertibong Komunikasyon
1. Matukoy ang iba’t-ibang istilo ng pakikipag-usap (Asertibo, Pasibo, at Agresibo)
2. Makapagsanay kung paano gamitin ang asertibong pakikipag-usap
3. Ipakita ang mga kasanayan sa pakikinig at komunikasyon.

1. Identify different communication styles (Assertive, Passive and Aggressive)
2. Practice using assertive communication
3. Demonstrate listening and communication skills
Pagnilayan
Colosas 3:13
Magpasensiya kayo sa isa’t isa. Kung may hinanakit kayo kaninuman, magpatawad kayo gaya
ng pagpapatawad sa inyo ng Panginoon.
Colossians 3:13
Bear with each other and forgive one another if any of you has a grievance against someone.
Forgive as the Lord forgave you.
Surah Ash-Shuraa: Ayah 43

“Who spend [in the cause of Allah] during ease and hardship and who restrain anger and who
pardon the people - and Allah loves the doers of good;”
83
KKDK FOR PDLs
MODULE 14 Handout 1
Maayos na Pakikipag-ugnayan
(Ask) (Control your (Let the person speak) (Avoid blaming or

emotions) judging)
ntindihin
at isalamin at ilagay ang
ang sinasabi o
sarili sa lugar ng
nararamdaman ng
kausap kausap
(Speak calmly) (Tell the person what (Reflect the content (Try to put yourself in
you feel) and feelings of your the person’s shoes)
person)
84
WORKBOOK
MODULE 15
Pagbabalik-loob
1. Pag-usapan ang ugnayan ng paggamit ng droga at ng pamilya
2. Pagnilayan ang maaaring pasakit na naidulot nila sa mahal sa buhay
3. Pagnilayan ang maaaring pasakit na naidulot sa kanilang mahal sa buhay
4. Pagnilayan kung sila ay handang magpatawad at humingi ng kapatawaran

1. Talk about the link between drug use and family
2. Reflect on the possible pain inflicted on loved ones
3. Reflect on the possible pain that their loved ones inflicted on them
4. Reflect on whether they are ready to forgive and be forgiven
Pagnilayan
Mga Awit 147:3
Kaniyang pinagagaling ang mga may bagbag na puso, at tinatalian niya ang kanilang mga
sugat.
Psalm 147:3
He heals the broken in heart and binds up their wounds.
Surah Ash-Shuraa: Ayah 43

And whoever is patient and forgives - indeed, that is of the matters [worthy] of resolve.
85
KKDK FOR PDLs
MODULE 15 Handout 1
Paggamit ng Droga at Ang Pamilya
DRUG USE AND THE FAMILY
Laki sa Layaw Walang Pakialam

Permissive Family Family does not care
Dalamhati/Lungkot (Sadness)
Pakikisama (Fit in)
Abuso o Karahasan
Abuse or Violence Pagkabagot (Boredom)
Galit (Anger)
Pampalipas gutom (Hunger)
Mababang pagtingin sa sarili
(Poor self-image)
Stress (Stress)
Kuriyosidad (Curiosity)
Kulang ng impormasyon
(Wrong information)
Nabibigatang Pamilya
Tragedy
86
WORKBOOK
Lihis sa Batas Walang Ulo

Deviance No Leader
Dalamhati/Lungkot (Sadness)
Pakikisama (Fit in)
Walang Kaayusan
Unstructured Pagkabagot (Boredom)
Galit (Anger)
Pampalipas gutom (Hunger)
Mababang pagtingin sa sarili
(Poor self-image)
Stress (Stress)
Kuriyosidad (Curiosity)
Kulang ng impormasyon
(Wrong information)
Nakakasakal na Pamilya
Emmeshed
87
KKDK FOR PDLs
MODULE 15 Handout 2
Komiks ng Uri ng Pamilya
TYPES OF FAMILY COMICS
88
WORKBOOK
89
KKDK FOR PDLs
90
WORKBOOK
Pagbabalik Loob
REBUILDING RELATIONSHIPS
Nasaktan mo ako Nasaktan kita

You have hurt me I have hurt you
91
KKDK FOR PDLs
MODULE 16
Kalutasan
1. Matukoy kung ano ang punong problema tungkol sa paggamit ng droga
2. Maibahagi ang mga balakid sa paglutas ng natukoy na problema
3. Masabi kung anu-anong mga solusyon ang maaaring magamit niya upang
malutas ang problema
4. Makapili ng pinakaangkop na solusyon sa kanyang problema

1. Identify one’s key problem on drug use
2. Share what the barriers are in solving one’s drug problem
3. State the different possible solutions to solving one’s problem
4. Choose the best solution to one’s problem
Pagnilayan
Isaias 40:29
Siya’y nagbibigay ng lakas sa mahina; at ang walang kapangyarihan ay pinananagana niya sa
kalakasan.
Isaiah 40:29
God gives me strength when I am weary and increases my power when I am weak.
Surah Ash-Sharh: Ayah 1-8

Did We not expand for you, [O Muḥammad], your breast?
And We removed from you your burden
Which had weighed upon your back
And raised high for you your repute.
For indeed, with hardship [will be] ease [i.e., relief].
Indeed, with hardship [will be] ease.
So when you have finished [your duties], then stand up [for worship].
And to your Lord direct [your] intentions and hopes
92
WORKBOOK
MODULE 16 Handout 1
Kwento ni Jun Komiks
THE STORY OF JUN COMICS
93
KKDK FOR PDLs
MODULE 16 Handout 2
Ano ang Problema?
WHAT IS THE PROBLEM?
Away / ‘Di pagkakasundo Punta sa barkada /

sa kapamilya masamang impluwensya
Conflict with family member Go with peer group
Hinihikayat ng barkada
Gumamit ng shabu mag-shabu
Use of shabu Peers influence drug use
● Alin dito ang ugat ng problema?

● Ano dapat ang layunin?
● Ano ang mga balakid?
● Ano ang mga maaaring gawin?
● Ano ang mga maaaring mangyari sa bawat solusyon?
● Ano ang angkop na solusyon?
● What is the root problem?

● What is the problem-solving objective?
● What are the obstacles?
● What are the possible solutions?
● What are the possible consequences of each solution?
● What is the best solution?
! Tandaan ! Note
Ang ugat ng problema ay pwedeng hindi The core of the problem may not only be due
lamang ang pag-away o sagutan ng to the argument alone but can also be due
magkapatid/magkaibigan. Maaaring sanhi to lack of money or job loss which may have
ang pera o kawalan ng trabaho kung saan ito triggered the argument.
ang nagsimula ng away o di pagkasundo ng
magkapatid/magkaibigan.
94
WORKBOOK
MODULE 16 Handout 3
Limang Kasanayan na Mahalaga
sa Paglutas ng Problema
FIVE SKILLS IN PROBLEM SOLVING
1 Pagtukoy sa Problema
Minsan ang paggamit ng droga ay sintomas lang ng iba pang problems. Tukuying ang ugat.
Mahalaga ding tukuyin kung ang problema ay abot-kayang lutasin at nasa-kontrol nila.
Sometimes, drug use is just a symptom of an underlying problem. Identify the root problem.
Focus on a problem that is within your control.
2 Pagtukoy sa Layunin at Balakid

Pag natukoy na ang problema, magsaad ng nais makamit na layunin (goal) at mga posibleng
balakid (barriers) sa pagkamit nito. Ito ay makatutulong sa pagtukoy kung ano talaga ang
problema at kung ano ang nais mangyari.
Identify the objective of problem solving and possible barriers. This helps in identifying the real
problem and what the person needs to happen.
95
KKDK FOR PDLs
3 Malikhaing Pag-iisip
ng mga maaaring solusyon sa problema. May apat na katangian ang ganitong pamamaraan:)
lahat ng mga mungkahi ay tinatanggap nang walang paghatol o negatibong puna 2) ang pakay
ay pagbigay ng maraming mga mungkahi o ideya 3) ang mga nasa grupo ay dapat mahikayat
na magbigay ng lahat ng kanilang maisip na mungkahi nang walang pag-aatubili at takot na ang
kanilang binabahagi ay walang kabuluhan o di makatutulong, 4) ang mga ideya ay nagbibigay
sigla sa pag-iisip ng iba pang mga ideya at mahikayat ang mga taong maging malikhain.
Come up with as many solutions to the problem through brainstorming.
4 Pagpili ng Angkop na Solusyon

sa problema. Ang pagdedesisyon o pagpili ng angkop na solusyon ay pagpili ng naaangkop na
hakbang upang matugunan ang problema. Ito’y maisasagawa sa pamamagitan ng “intuwisyon”
o pangangatwiran. Kinakailangan suriin ang mga maaaring maging positibo at negatibong
bunga ng pagpili ng bawa’t tugon. Dapat gamitin ang intuwisyon pagkatapos ng pangangatwiran
upang malaman kung maisasagawa ang napiling solusyon.
Ang pagdesisyon ay maaaring di epektibo kung kulang ang impormasyon, sobra ang
impormasyon na di na makita ang mga puno sa kagubatan, o masyadong maraming tao ang
nakikibahagi.
Analyze the possible consequences of each solution. Use your intuition to analyze which
solution might be most acceptable/doable. Identify the best solution given current situation.
Make sure you have enough information to make a decision.
5 Pagsasagawa
ng napiling solusyon. Kalakip nito ay ang pagplano, pagsasaayos at paggawa. Mahalaga din
na alamin at humingi ng suporta sa mga makakatulong sa iyo.
Plan to implement the chosen solution and get support from others.
Sanggunian: http://www.skillsyouneed.com/ips/decision-making.html#ixzz4QEAkN4tK
96
WORKBOOK
Ano ang Problema?
WHAT IS THE PROBLEM?
Problema (Problem)
Layunin (Goal)
Mga Balakid sa Pagkamit ng Mga Angkop na Solusyon sa Problema

Layunin
(Barriers to Your Goal) Solutions to the Problem
1. 1.
2.
2. 1.
2.
3. 1.
2.
97
KKDK FOR PDLs
MODULE 17
Kalakasan
1. Mailarawan ang mga natutunan nila tungkol sa kanilang mga sarili at sa naging
karanasan
2. Bigyan ng pansin ang paglago na nangyari sa sarili nila simula ng nagsimula sila
ng programa hanggang ngayon
3. Pagtibayin ang kanilang mga kalakasan

1. Describe what they have learned about themselves and what they have been
through
2. Notice the progress or growth that happened to them ever since they started with
the program
3. Reinforce their strengths
Pagnilayan
Isaias 40:29
Siya’y nagbibigay ng lakas sa mahina; at ang walang kapangyarihan ay pinananagana niya sa
kalakasan.
Isaiah 40:29
God gives me strength when I am weary and increases my power when I am weak.
Surah Al-Baqarah: Ayah 286

Allah does not charge a soul except [with that within] its capacity. It will have [the consequence
of] what [good] it has gained, and it will bear [the consequence of] what [evil] it has earned. “Our
Lord, do not impose blame upon us if we have forgotten or erred. Our Lord, and lay not upon us
a burden like that which You laid upon those before us. Our Lord, and burden us not with that
which we have no ability to bear. And pardon us; and forgive us; and have mercy upon us. You
are our protector, so give us victory over the disbelieving people.”
98
Pananaw Sa Ating Sarili
HOW I VIEW MYSELF
Ako Noon Kalakasan Ko Ngayon Ako Sa Hinaharap

(Who I Was Before) (My Current Strengths) (My Future Self)
99
WORKBOOK
KKDK FOR PDLs
Kahalagahan ng Pagbabago
IMPORTANCE OF CHANGE
Gaano kahalaga sa iyo ang magbago at umiwas sa droga?

How important is it for you to change and avoid drugs?
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Gaano kataas ang iyong tiwala sa sarili na kaya mong magbago

at umiwas sa droga?
How confident are you in your ability to change and avoid drugs?
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Gaano ka kahandang magbago at umiwas sa droga?

How ready are you to change and avoid drugs?
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
100
WORKBOOK
MODULE 17 Handout 1
Mga Halimbawa ng Kalakasan
EXAMPLES OF STRENGTHS
Kalakasang Karunungan (Strengths of Wisdom and Knowledge)

1. Pagkamalikhain (Creativity [originality, ingenuity])
2. Pagkamausisa (Curiosity [interest, novelty-seeking, openness to experience)
3. Bukas-isip (Open-mindedness [judgment, critical thinking])
4. Kagustuhang matuto (Love of learning)
5. Karunungan (Perspective [wisdom])
Kalakasang Lakas ng Loob (Strengths of Courage)

6. Katapangan (Bravery [valor])
7. Matiyaga (Persistence [perseverance, industriousness])
8. Integridad (Integrity [authenticity, honesty])
9. Masigasig (Vitality [zest, enthusiasm, vigor, energy])
Kalakasang Sangkatauhan (Strengths of Humanity)

10. Mapagmahal (Love)
11. Mapagbigay at mabait (Kindess [generosity, nurturane, care, compassion,
altruistic love, “niceness”])
12. Katalinuhang Panlipunan, Emosyonal, at Personal (Social inteligence [emotional
intelligence, personal intelligence])
Kalakasang Katarungan (Strengths of Justice)

13. Pagkamamamayan (Citizenship [social responsibility, loyalty, teamwork])
14. Pagkamakatarungan (Fairness)
15. Pamumuno (Leadership)
101
KKDK FOR PDLs
Kalakasang Pagpipigil (Strengths of Temperance)

16. Mapagpatawad (Forgiveness and mercy)
17. Mapagkumbaba (Humility / Modesty)
18. Mabait (Prudence)
19. Mapagtimpi (Self-regulation [self-control])
Kalakasang Gumawa ng Koneksyon (Strengths of Transcendence)

20. Pagpapahalaga ng kagandahan at kahusayan (Appreciation of beauty and
excellence [awe, wonder, elevation])
21. Mapagpasalamat (Gratitude)
22. Maaasahin sa Mabuti (Hope [optimism, future-mindedness, future orientation])
23. Mapaglaro o nakakapagpatawa (Humor [playfulness])
24. Spiritwal (Spirituality [religiousness, faith, purpose])
Sanggunian: http://www.meaningandhappiness.com/psychology-research/list-of-personal-
strengths.html
102
WORKBOOK
MODULE 18
Kabuluhan at Kinabukasan
1. Pagnilayan ang kabuluhan ng kanilang karanasan
2. Maisalarawan ang kanilang pinapangarap sa buhay
3. Matukoy ang isang layunin sa susunod na buwan o taon
4. Makabuo ng mga konkretong hakbangin para maabot ang mga layunin
Ang magandang plano ay katulad ng isang mapa. Ito ay nagbibigay pag-asang makamit ang
mga pangarap na inaakalang napakalaki sa pamamagitan ng paghati sa maliliit na hakbang.
Umpisahan natin ang pagpaplano ng isang konkretong layuning mahalaga para sa inyo na
gusto ninyong makamit.
Pagnilayan
Kawikaan 3:6
Kilalanin mo siya sa lahat ng iyong mga lakad, at kaniyang ituturo ang iyong mga landas.
Proverbs 3:6
In all your ways acknowledge Him, And He shall [a]direct your paths.
Surah An-Nahl: Ayah 97

Whoever does righteousness, whether male or female, while he is a believer - We will surely
cause him to live a good life, and We will surely give them their reward [in the Hereafter]
according to the best of what they used to do.
103
KKDK FOR PDLs
Pagpaplano Para Sa Kinabukasan
Aspeto ng Buhay Halimbawa: Trabaho
Kongkretong Suporta o Tulong Hakbang na

Layunin mula sa Komunidad Gagawin Kailan
Magkapasok sa isang May MRT deal ang Magpunta sa Sa susunod na linggo

construction company barangay barangay upang - May 11-18
magtanong
Asikasuhin ang
mga dokumento na
kailangan
Mag-apply
Aspeto ng Buhay

104
WORKBOOK
Aspeto ng Buhay

Aspeto ng Buhay

105
KKDK FOR PDLs
Family Modules
Mahalaga ang papel ng pamilya sa pagkalas ng tao mula sa droga. Ang pamilya ay maaaring
makatulong o makahadlang sa pagpapabago ng taong may problema sa droga.
106
WORKBOOK
FAMILY MODULE 1
Paglilinaw at Pag-unawa sa
Problemang dulot ng Droga
1. Makapagbahagi ng pinagdadaanan ng pamilya dahil sa paggamit ng droga;
2. Malinawan ang kadahilanan, epekto, at pinag-uugatan ng paggamit ng droga sa
buhay pamilya
3. Makapagpahayag ang mga maaaring gawin upang masuportahan ang kapamilya
sa pagbabagong buhay.

1. Share what they have gone through as members of the drug user’s family
2. Clarify the causes, effects of drugs, and the root of drug use in the family
3. Express what can be done to support their relative’s recovery
Pagnilayan
Ang Mangangaral 4:9-10
Dalawa ay maigi kay sa isa; sapagka’t sila’y may mabuting kagantihan sa kanilang gawa.
Sapagka’t kung sila’y mabuwal, ibabangon ng isa ang kaniyang kasama; nguni’t sa aba niya, na
nagiisa pagka siya’y nabuwal, at walang iba na magbangon sa kaniya.
Ecclesiastes 4:9-10
Two are better than one; because they have a good reward for their labor. For if they fall, the
one will lift up his fellow: but woe to him that is alone when he falls; for he has not another to
help him up.
Surah An-Nur: Ayah 22

And let not those of virtue among you and wealth swear not to give [aid] to their relatives and
the needy and the emigrants for the cause of Allah, and let them pardon and overlook. Would
you not like that Allah should forgive you? And Allah is Forgiving and Merciful.
107
KKDK FOR PDLs
FAMILY MODULE 1 Handout 1

Mga Dahilan Kung Bakit Gumagamit at
Nalululong Ang Tao sa Droga
REASONS WHY PEOPLE USE AND GET HOOKED ON DRUGS
108
WORKBOOK

Mga Yugto at Palatandaan ng Adiksyon
STAGES AND SIGNS OF ADDICTION
Mga Yugto ng Adiksyon (Stages of Addiction)
Ang unang beses na sumubok o tumikim ng droga
Pagkakaroon ng pattern o regular na paggamit ng droga.

Halimbawa, gumagamit tuwing Sabado
Lumalala ang paggamit na

nagreresulta sa mga negatibong
kilos at problema gaya ng,
pagmamaneho o pagtatrabaho na
nasa impluwensya ng droga
Patuloy na paggamit sa kabila ng mga

negatibong epekto na maaaring magdulot ng mas
malakas na paggamit o tolerance. Halimbawa,
hindi na sapat ang dating isang beses sa isang
araw na paggamit
Nawala sa kontrol ang paggamit ng droga at hindi na

kayang gawin ang mga tungkulin na walang droga
109
KKDK FOR PDLs
Mga Palatandaan ng Adiksyon (Signs of Addiction)
Taking the substance in larger amounts or

for longer than you’re meant to
Persistent desire and effort to cut down or stop using

the substance but not managing to.
Persistent desire and effort to cut down or

stop using the substance but not managing
to Continued use of substance even when it causes
problems in relationships.
Spending a lot of time getting, using, or

recovering from use of the substance
Continuing to use, even when you know you have a

physical or psychological problem that could have been
caused or made worse by the substance.
Cravings and urges to use the substance
Needing more of the substance to get the effect you

want (tolerance).
Recurrent use results in failure to fulfill major role

obligations at work, home, or school because of
substance use
Experience of physiological withdrawal symptoms when

substance use ceases MILD substance use disorder
(SUD) based on the DSM-5: 2-3 sintomas (symptoms)
Continued use of substance even when it causes MODERATE: 4-5 sintomas (symptoms
problems in relationships SEVERE: 5 sintomas (symptoms)
https://www.drugabuse.gov/publications/media-guide/science-drug-abuse-addiction-basics
110
WORKBOOK

Yugto ng Pagbabago
STAGES OF CHANGE
Hindi itinuturing na
problema ang paggamit Nag-sisimulang mag-isip na
ng droga o kailangan itong baguhin ang kilos tungo sa
baguhin. paggamit ng droga gaya ng
pagbabawas o tuluyang pagtigil
Pagbabalik sa
pagkalulong sa
paggamit ng droga
Minsanang
muling Handa na
paggamit ang kalahok
ng droga na magbago
matapos at nag-pla-
ang plano ng mga
matagal hakbang sa
na hindi pagbabago
paggamit
Nagsisimula ng
pagbabago
Nagpapatuloy na nagbabago (pag-iwas sa

droga at pagbabago ng kilos at gawain).
111
KKDK FOR PDLs

Epekto ng Droga sa Utak at Katawan
EFFECTS OF DRUG USE IN THE BRAIN AND BODY
112
WORKBOOK

Epekto ng Droga
EFFECT OF DRUGS
MEDIKAL
Medical
Di-magandang pakiramdam o Pagsusuka Pinsala sa utak at mga ugat
(Feeling sick or vomiting) (Brain and nerve damage)
Pananakit at problema sa tiyan Pinsala sa pag-iisip
(Stomach pains and problems) (Mental health problems)
Pinsala sa ulo dala ng pagkahulog Sakit sa puso, diyabetes at kanser
(Head injuries from falls) (Heart disease, diabetes, and cancer)
Iba pang aksidente at pinsala Nakakahawang sakit
(Other accidents and injuries) (Infectious diseases)
Pagkalunod (Drowning) Problema sa pagtulog at sa ngipin
(Sleep and dental problems)
Di-sinasadyang overdose
(Accidental overdose)
SOSYAL
Social
Pakikipagtalo (Arguments) Problema sa pamilya (Family problems)
Pakikipag-away (Fighting) Problema sa asawa (Marriage problems)
Karahasan sa pamilya (Violence at home) Problema sa trabaho (Work problems)
Pang-aabusong sekswal (Sexual assault) Napabayaang mga anak (Neglected children)
Pang-aabuso sa bata (Child abuse) Kawalan ng pagkain sa bahay

(Lack or absence of food at home)
Problema sa pag-aaral (Problems in school)
113
KKDK FOR PDLs
LEGAL
Pagkalango (Being intoxicated) Pagkulong dahil sa pagtataglay ng droga
(Drug possession offenses)
Pinsalang kriminal (Criminal damage)
Hindi pagbabayad ng mga bayarin
Pagmamaneho nang lango sa droga
(Not paying bills)
(Driving under the influence of drugs)
Pagbebenta ng droga (Drug dealing)
Pananakit (Assault)
Di sinasadyang pagpatay (Accidental killing)
EKONOMIKO
Economic
Pagkaubos ng kita (Loss of income) Pagkatanggal sa trabaho
(Loss of employment)
Hindi kailangan na gastos
(Unnecessary expenses) Gastos sa ospital (Hospitalization costs)
Pagkawala ng ari-arian (Loss of property)
Pagbebenta ng sarili (Sex work)
114
WORKBOOK

Mga Maling Paniniwala Tungkol Sa Paggamit ng Droga
COMMON MISCONCEPTIONS ON DRUG USE
Lahat ng gumagamit ng droga ay adik. HINDI lahat ng gumagamit ng droga ay adik.

All drug users are addicts. Not all users are addicts.
Sapat na ang kagustuhang tumigil sa Kapag hindi pa lulong ang tao, maaari silang
paggamit upang huminto ang isang tao sa tumigil ng mag-isa. Pero pag-umabot na sa
paggamit ng droga. adiksyon, maaaring wala ng kontrol ang tao
Having the desire to stop using drugs is dahil naapektuhan na ng droga ang kanyang
enough reason/motivation to stop doing so. pag-iisip.
A person who is not yet addicted can stop at
will. But once addiction sets in, he/she may no
longer have control because their brain has
already been affected.
Pag naging-adik, habang buhay nang adik. Maraming taong nalulon sa droga ang
All drug users are addicts. nakakapag-bagong buhay. Kailangan lang ng
wastong pagtulong sa kanila.
Many of those with substance use disorder
(SUD) have been able to change their lives.
They just need adequate treatment and
support.
Kailangan munang sumayad o masira ang Hindi kailangan umabot ng tao sa pagkasira
buhay bago makapagbago. ng buhay upang magbago. Ang iba’t ibang
Drug users need to hit rock bottom in order to treatment ay makatutulong sa pag-iwas sa
change their lives. adiksyon o muling paggamit ng droga.
Not all users need to hit rock bottom in order to
change their lives. Treatments can effectively
help people avoid addiction or relapse.
115
KKDK FOR PDLs
Lahat ng gumagamit ng droga ay kailangan ng Ang mga nangangailangan ng tulong ng

tulong ng propesyonal (hal. doktor, sikolohista, propesyonal ay ang na-assess na moderate
atbp.). at severe risk na users. Ang low at mild risk
All users need professional treatment (ex. users ay maaaring tulungan sa komunidad ng
doctor, psychologist, etc.). trained facilitators.
Not all users need to receive inhouse
rehabilitation. Low to mild risk users can be
treated in the community by trained facilitators.
Makasalanan, walang prinsipyo, at walang Ang paggamit ng droga ay dulot ng

pagpapahalaga ang gumagamit ng droga. maraming bagay tulad ng di magandang
Drug use is an indicator of sinfulness, lack of karanasan sa pagkabata, impluwensya ng
principles, and lack of values. barkada, problema sa pamilya, personalidad,
uri ng droga, atbp.
Drug use is a complex phenomenon brought
about by exposure to drugs, adverse
childhood conditions, peer influence, family
dysfunction, personality, etc.
Kabiguan kapag nanumbalik ang paggamit sa Ang daan tungo sa pagbabago ay HINDI
droga. DIRETSO AT MADALI. Ang lapse ay
Treatment has failed if a user lapses. nangyayari talaga sa 40 – 60% ng mga
nagbabagong buhay. Ang mahalaga ay ang
patuloy na pagsusumikap at pagkatuto kung
anong maaaring gawin upang maiwasan ang
pagdulas muli.
Drug recovery is not a linear or sudden
process. Lapse is expected in 40 – 60% of
recovering users which is similar to other
chronic diseases. What is important is the
effort in changing and learning to avoid lapse.
116
WORKBOOK

Mga Saloobin at Gagawin ng Dating Drug User
Tungo sa Pagbabago
Mga Saloobin at Gagawin ng Dating Drug User
Tungo sa Pagbabago
Kahandaang magpasubaybay
Pagpapaalam at pagpapabatid ng pupuntahan at kung sino ang kasama
Pag-iwas sa mga kabarkadang BI
Paggawa ng mga bagong barkada na GI
Pagkakaroon ng productive na buhay
Pagtulong sa mga gawaing bahay
Di pagkimkim ng sama ng loob o problema
Pagsasabi kung ginipananabik
Pagtatapat kung nagka-lapse
Pagpunta sa barangay para sa regular na konsulta at urine testing
Things a Recovering User Can Do

Willingness to be monitored
Letting family members know where they are going and with whom
Avoiding people who are bad influence
Being with people who are a good influence
Becoming productive by working/studying
Helping out in household chores
Sharing one’s thoughts, feelings and problems
Telling people when they are craving to use drugs
Being honest when they have lapsed
Getting regular urine testing
Mga Maaaring Saloobin at Gawin ng Pamilya Upang

Suportahan ang Pagbabago ng Kamag-Anak
Pagbati, pagpuri sa kamag-anak sa mga ipinapakitang pagbabago
Pagsubaybay sa pamumuhay ng kamag-anak para mabigyan agad ng solusyon kung
nalilihis
Pagbibigay na maayos na feedback
Pakikinig at pagiging sensitibo sa sinasabi at pangangailangan ng kamag-anak
Pagiging available o nandyan para sa kamag-anak kapag ito ay nananabik
Pagiging alisto at handa sa paglutas ng problema para di ito maipon
117
KKDK FOR PDLs
Pagpapatupad sa mga pinagkasunduan

● Di pagbibigay ng malaking pera
● Di papayagan sa mga gawaing na naglalapit dito sa tukso
Pagbibigay ng tiwala ayon sa progreso ng kamag-anak
Pag-anyaya sa pagsunod sa mga pinagkasunduan
Pag-aalaga sa sarili upang may tiyaga at enerhiya sa paggabay
Things a Recovering User Can Do

Affirm the recovering user when they are seeing positive changes
Monitoring recovering user and giving guidance
Giving constructive feedback
Listening to and being sensitive on the needs of the family member
Being available to help a member who is experiencing cravings
Being ready to solve problems as they occur so they don’t pile up
Implementing agreed upon norms
Not giving large amounts of money
Helping users avoid temptation
Showing trust when family member is showing progress
Reminding family members to follow agreed upon norms
Taking care of oneself to have the patience and energy to help recovering user
Iwasan ang: (Avoid:)

Sermon (Sermons)
Pagbalik sa nakaraan (Keep reminding people about past mistakes)
Pagsasabi na “wala kang pag-asa” (Tell people there is no hope for them)
118
WORKBOOK
FAMILY MODULE 2
Communication Skills
1. Maipapaliwanag ang elemento ng epektibong komunikasyon na maaaring
pagmulan ng di-pagkakaunawaan
2. Maipakita ang epektibo at di-epektibong paraan ng pakikipag-usap
3. Maipakita ang epektibo at di-epektibong paraan ng pakikinig

1. Explain the elements of effective communication which may be sources of
misunderstanding
2. Display effective and ineffective ways of communicating
3. Determine effective and ineffective ways of listening
Pagnilayan
Santiago 1:19
Nalalaman ninyo ito, minamahal kong mga kapatid. Nguni’t magmaliksi ang bawa’t tao sa
pakikinig, magmakupad sa pananalita, magmakupad sa pagkagalit;
James 1:19
Know this my beloved brothers: let every person be quick to hear, slow to speak, slow to anger
Surah Al-Balad: Ayah 17

And then being among those who believed and advised one another to patience and advised
one another to compassion. Those are the companions of the right.
119
KKDK FOR PDLs

Aktibong Pakikinig
ACTIVE LISTENING
120
WORKBOOK

Epektibong Pakikipag-ugnayan
EFFECTIVE INTERPERSONAL SKILLS
(Ask) (Control your (Let the person speak) (Avoid blaming or

emotions) judging)
ntindihin
at isalamin at ilagay ang
ang sinasabi o
sarili sa lugar ng
nararamdaman ng
kausap kausap
(Speak calmly) (Tell the person what (Reflect the content (Try to put yourself in
you feel) and feelings of your the person’s shoes)
person)
121
KKDK FOR PDLs

Istilo ng Pakikipag-usap
COMMUNICATION STYLES
122
WORKBOOK

EFFECTIVE LISTENING
Observe actions, movements, facial expressions and tone of voice
Utilize listening skills such as mirroring, clarifying, paraphrasing
Establish eye contact, avoid distracting movements, lean forward, utilize

appropriate facial expressions
Reflect the emotion of speaker and check for correctness of interpretation
123
KKDK FOR PDLs
FAMILY MODULE 2 Worksheet 1

Halimbawa ng Epektibo o Empatikong Pakikinig
EXAMPLES OF EFFECTIVE OR EMPATHIC LISTENING
Kasanayan sa
Aalis ka na naman, saan ka

na naman pupunta? Di na
kita nakikita! Parati ka na
lang wala. At sinong kasama
mo – mga barkadang
mong walang ginawa kundi
magpakasasa sa bisyo?”
You’re leaving again? Where

are you going? You are
always out, I don’t see you
anymore. And who will you
be with - Your friends who
know nothing but indulge in
vices?
Pag-uulit ng mga salita ng Tinatanong mo kung aalis

kausap upang makumpirma ako at sasama sa barkada.
na tama ang iyong narinig. Di mo na ako nakikita dahil
parati akong wala?
Repeating the phrase or You’re asking me if I’m going

words of the person you’re out with my friends. You don’t
speaking to in order to see me anymore because
confirm if what you’ve heard I’m not always home?
is correct
124
WORKBOOK
FAMILY MODULE 3
Usapang Pamilya
1. Malaman ang kahalagahan ng epektibong komunikasyon sa pamilya.
2. Makapagsanay ng epektibong pakikinig, positibong komunikasyon, at asertibong
komunikasyon kasama ang kapamilya.
3. Malaman ang kahalagahan at alituntunin ng pulong pampamilya.

1. Know the importance of effective communication in the family.
2. Practice effective listening, positive communication, and assertive communication
with their family members.
3. Know the importance and guidelines of holding family meetings.
Pagnilayan
Mga taga-Colosas 3:13
Mangagtiisan kayo sa isa’t isa, at mangagpatawaran kayo sa isa’t isa, kung ang sinoman ay
may sumbong laban sa kanino man; na kung paanong pinatawad kayo ng Panginoon, ay gayon
din naman ang inyong gawin:
Colossians 3:13
Bear with one another and, if one has a complaint against another, forgive each other; as the
Lord has forgiven you, so you also must forgive.
Surah Al-Ahzab: Ayah 70-71

O you who have believed, fear Allah and speak words of appropriate justice. He will [then]
amend for you your deeds and forgive you your sins. And whoever obeys Allah and His
Messenger has certainly attained a great attainment.
125
KKDK FOR PDLs

Gabay sa Pulong Pampamilya
GUIDELINES FOR FAMILY MEETINGS
Maaari kayong gumawa ng regular na pulong pampamilya gamit ang mga
sumusunod na gabay:
1. Magtalaga ng regular na iskedyul ng pulong. Maaaring minsan sa isang linggo

o sa isang buwan, pero mabuting sa parehong oras at araw ng linggo itakda para
mas madaling maalala.
2. Magpaskil ng papel kung saan pwede magsulat ang mga kapamilya ng gustong
pag-usapan sa pulong.
3. Pambungad: Maaaring magumpisa sa dasal o kanta o pambungad na salita ng
lider tungkol sa pag-uusapan sa pulong (agenda).
4. Gumamit ng bola o anumang bagay upang masigurado na lahat may
pagkakataon magbahagi at makinig.
5. Ritwal ng pagsara ng bilog. Ilalagay muli ang talking piece sa gitna. Kukunin
ito ng gustong magbahagi ng iniisip o nararamdaman o kahit anong nais sabihin
sa pagtatapos ng pulong. Ipapasa sa katabi hanggang sa lahat ay
makapagsalita. Maaaring maikli lang ang sabihin.
6. Tapusin ang pulong sa dasal o kanta.
You can set regular sessions for family meetings and you may use the following
as a guide:
1. Setting a regular schedule for the meeting: whether once a week or month, it
helps when there is a specific time and day for this, so it is easier to remember
and implement.
2. Post a paper on which family members can write topics that they would like to
discuss in the family meeting.
3. Opening: Start with a prayer, song, or opening remarks from the leader about
what they will talk about in the meeting (agenda).
4. Use the talking piece as a way to make sure that everyone gets a chance to
share and listen.
5. Having a closing circle ritual. Place a talking piece at the center. Any member
can get it first to share what they are thinking or feeling or anything they want to
say as the meeting comes to a close. Pass the talking piece to the person beside
him/her until everyone has the chance to share.
6. End the meeting with a prayer or song.
126
WORKBOOK
FAMILY MODULE 4
Pamilya at Paggamit ng Droga

1. Makinig sa karanasan ng kamag-anak sa paggamit ng droga
2. Maipahayag sa kamag-anak na gumagamit ng droga ang mga epekto ng droga
sa sarili at sa buhay ng buong pamilya
3. Magkaroon ng linaw sa mga dahilan ng paggamit ng droga na nakaugat sa
buhay pamilya at mga dahilan na nakaugat sa sarili at sa komunidad

1. Listen to the recovering user’s experience of drug use
2. Be able to express to family members the impact of drug use to the self and to
family life
3. Reflect on the relationship between drug use and family dynamics
Ang epektibong paglutas ng problema sa paggamit ng droga ay nangangailangan ng malinaw

na pag-unawa ng pinag-uugatan nito sa buhay ng may problema tungkol dito.
Pagnilayan
Mga taga Roma 14:21
Mabuti ang huwag kumain ng lamangkati, ni uminom ng alak, ni gumawa ng anoman na
katitisuran ng iyong kapatid.
Romans 14:21
It is good not to eat meat or drink wine or do anything that causes your brother to stumble.
Surah An-Nisa: Ayah 1

O mankind, fear your Lord, who created you from one soul and created from it its mate and
dispersed from both of them many men and women. And fear Allah, through whom1 you ask
one another,2 and the wombs.3 Indeed Allah is ever,4 over you, an Observer.
127
KKDK FOR PDLs
FAMILY MODULE 4 Checklists

Mga Paninindigan ng Nais Magbago
Pangalan ng Nais Magbago: _____________________________________________
Mga Pinapangako I-Check
1. Kahandaang magpasubaybay.
2. Pagpapaalam at pagpapabatid ng pupuntahan at kung sino ang kasama.
3. Pag-iwas sa mga kabarkadang BI (bad influence);
4. Paggawa ng mga bagong barkada na GI (good influence);
5. Pagpraktis ng pagtutulungan sa tahanan;
6. Pagkakaroon ng productive na buhay;
7. Di pagkimkim ng sama ng loob o problema;
8. Pagsasabi kung ginigiyang o may pananabik;
9. Pagtatapat kung nagka-lapse;
10. Pagpunta sa ____________ para sa regular na konsulta at urine testing.
Mga Pinapangakong Gagawin ng Pamilya

Pangalan ng Kamag-anak: _______________________________________________
Mga Pinapangako I-Check

1. Pagbati, pagpuri sa kamag-anak sa mga ipinapakitang pagbabago;
2. Pagsubaybay sa pamumuhay ng kamag-anak para mabigyan agad ng
solusyon kung nalilihis.
3. Pagbibigay na maayos na feedback (magbigay ng halimbawa at mag-
praktis ang grupo); Iwasan ang:
● Sermon
● Pagbalik sa nakaraan
● Pagsasabi na “wala kang pag-asa”
4. Pakikinig at maging sensitibo sa sinasabi at pangangailangan ng
kamag-anak;
5. Pagiging available sa kamag-anak kapag ito ay ginigiyang o may
pananabik;
6. Pagiging alisto at handa sa paglutas ng problema para di ito maipon.
7. Pagpraktis ng tough love sa pagpapasunod ng pinagkasunduan tulad ng
● Di magbibigay ng malaking pera
● Di papayagan sa mga gawaing exposed ito sa tukso;
8. Pagbibigay ng tiwala ayon sa progreso ng kamag-anak;
9. Pag-aaanyaya sa pagsunod sa mga pinagkasunduan;
10. Pag-aalaga sa sarili upang may tiyaga at enerhiya sa paggabay.
128
WORKBOOK
COMMITMENTS OF RECOVERING USER

Name: ________________________________________________________________
I commit to Check
1. Be willing to be monitored.
2. Letting people know where I am going and with whom.
3. Avoiding people who are a bad influence
4. Being with people who are a good influence
5. Help out in household responsibilities
6. Live a productive life by working/studying
7. Share my thoughts and feelings
8. Letting people know when I am craving drugs
9. Being honest when I experience a lapse
10. Getting regular urine testing
COMMITMENTS OF RECOVERING USER

Name: ________________________________________________________________
I/We commit to Check

1. Affirm the recovering user when they are seeing positive changes
2. Monitoring recovering user and giving guidance
3. Giving feedback without
● Sermonizing
● Harping on the past
● Putting people down and telling them there is no hope for them
4. Listening and being sensitive to the needs of the family member
5. Being ready to solve problems as they occur so they don’t pile up
6. Being available to help a member who is experiencing cravings.
7. Practicing tough love by
● Not giving large amounts of money
● Helping users avoid temptation
7. Showing trust when family member is showing progress
8. Reminding family members to follow agreed upon norms
9. Taking care of oneself to have the patience and energy to help
recovering user
129
KKDK FOR PDLs
FAMILY MODULE 5
Tunguhin sa Hinaharap
1. Linawin ang kanilang pangarap para bawat miyembro
2. Linawin ang kanilang pangarap para sa kanilang pamilya

1. Describe their vision for themselves
2. Describe their vision for their family
Isang bagay na nagbibigay tibay sa resolusyon ng tao na magbago ay ang pagkakaroon niya ng
pangarap para sa sarili at sa mga minamahal sa buhay.
Pagnilayan
Mga Awit 133:1
Masdan ninyo, na pagkabuti at pagkaligaya sa mga magkakapatid na magsitahang
magkakasama sa pagkakaisa!
Psalm 133:1
Behold, how good and how pleasant it is for brothers to dwell together in unity!
Surah Ali ‘Imran: Ayah 103

And hold firmly to the rope of Allah and do not be divided. Remember Allah’s favour upon you
when you were enemies, then He united your hearts, so you—by His grace—became brothers.
And you were at the brink of a fiery pit and He saved you from it. This is how Allah makes His
revelations clear to you, so that you may be rightly guided.
130
WORKBOOK
FAMILY MODULE 6
Paghakbang ng Pamilyang
Bumabangon
1. Makapagpapahayag ang drug user sa kanyang pamilya kung ano ang suporta at
tulong na kailangan para sa kanyang pagbangon mula sa droga
2. Makapagplano ang pamilya ng mga konkretong hakbang upang makamit ang
mga pangarap
3. Magsagawa ng kontrata na naglalaman ng mga konkretong gawain ng bawa’t
miyembro
Mahalagang simulan ng pamilya na mapagnilayan, mapag-usapan, at mapagkasunduan ang

mga susunod na hakbangin upang masugpo ang droga sa pamilya.
Pagnilayan
1 Corinto 13:4-7 Ang pag-ibig ay matiyaga at magandang-loob, hindi maiinggitin, hindi
mayabang ni mapagmataas man, hindi magaspang ang pag-uugali, hindi makasarili, hindi
magagalitin, o mapagtanim ng sama ng loob sa kapwa. Hindi ito natutuwa sa masama, sa halip
ay nagagalak sa katotohanan. Ang pag-ibig ay matiisin, mapagtiwala, puno ng pag-asa, at
nagtitiyaga hanggang wakas.
1 Corinthians 13:4-7 Love is patient, love is kind. It does not envy, it does not boast, it is not
proud. It does not dishonor others, it is not self-seeking, it is not easily angered, it keeps no
record of wrongs. Love does not delight in evil but rejoices with the truth. It always protects,
always trusts, always hopes, always perseveres.
Surah Ta-Ha: Ayah 132 And enjoin prayer upon your family [and people] and be steadfast
therein. We ask you not for provision; We provide for you, and the [best] outcome is for [those
of] righteousness.
131
KKDK FOR PDLs
FAMILY MODULE 6
Panata Para sa Pagbangon - Kontrata
COMMITMENT TOWARDS RECOVERY - CONTRACT
Ako, si _____________________ (pangalan ng nais tumigil sa paggamit ng droga),
ay nangangakong gagawin at susunod tungo sa aking panghabang panahon na
paglayo sa droga:
I, ____________________ (name) commit to do the following to stay away from drugs):

1. __________________________________________________________________
2. __________________________________________________________________
3. __________________________________________________________________
4. __________________________________________________________________
5. __________________________________________________________________
Kami, _____________________________ (pangalan ng mga kamag-anak),

ay nangangakong gawin ang sumusunod upang matulungan si
____________________ na patuloy na makapagbago at lubos na lumaya sa droga:
We, ___________________________________________ (names of family members), commit

to do the following to help ________________________ stay away from drugs:
1. __________________________________________________________________
2. __________________________________________________________________
3. __________________________________________________________________
4. __________________________________________________________________
5. __________________________________________________________________
Nilagdaan ngayong ika-____ ng ____________ taong ________.
Signed on _________________________ (date).
Pangalan at Lagda ng Nais Tumigil Mga Pangalan at Lagda ng Pamilya

Name and Signature of Recovering User Name and Signature of Family Member/s
132
Ligtas na Espasyo
Sumulat at mag-drawing ng ano man ang nais ipahayag (naiisip o nararamdaman)
Ligtas na Espasyo
Ligtas na Espasyo
Ligtas na Espasyo
Ligtas na Espasyo

KKDKforPDLs Workbook

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

KKDKforPDLs Workbook

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

KKDKforPDLs Workbook

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

The Dangerous Drugs Board Resolutions No.

6 and 11, Series of 2021 adopted the Katatagan,

Petsa ng Simula ng Programa:

Nitong 2020, napag-desisyonan ng PAP na palitan ang pangalan at kahulugan ng KKDK

Naging malaking balakid ang COVID-19 pandemic sa pagbibigay at pagsasagawa ng CBDR

Lubos na nagpapasalamat ang Psychological Association of the Philippines sa USAID

Marc Eric S. Reyes, PhD, RPm, RPsy

JDIR Allan S. Iral, CESE

Pagsusuri ng Bisa ng Programa

Drug Recovery Skills Life Skills

Pagbuo ng Programang Katatagan, Kalusugan at

Balangkas ng Katatagan, Kalusugan at Damayan ng

MODULE 2 Epekto ng Droga sa Utak at Katawan

MODULE 3 Epekto ng Droga sa Tao at Kapaligiran

● Matukoy kung paano nabago ng ● Reflect on how drug use changed

MODULE 4 Kahalagahan at Kahandaang Magbago

● Pagnilayan ang kinabukasan na ● Envision a future without drugs

MODULE 5 Kakayahang Labanan ang Pananabik sa Droga

MODULE 6 Pag-iwas sa Tukso sa Kapaligiran

MODULE 7 Kakayahan sa Pagtanggi

MODULE 9 Kalooban – Pakiramdam

MODULE 10 Kalooban – Paniniwala

MODULE 11 Pag-iwas sa Pagkadulas at Muling Pagkalulong

MODULE 12 Pagkilala sa Landas Tungo sa Droga at

MODULE 13 Pakikipagkapwa: Epektibong Pakikinig

MODULE 14 Pakikipagkapwa: Asertibong Komunikasyon

MODULE 15 Pagbabalik Loob

MODULE 18 Kabuluhan at Kinabukasan

FAMILY MODULE 1 Paglilinaw at Pag-unawa sa Problemang dulot ng droga

FAMILY MODULE 2 Kakayahan sa Pakikipagkomunikasyon

● Maipakita ang epektibo at di- ● Demonstrate effective and ineffective

FAMILY MODULE 3 Usapang Pamilya

FAMILY MODULE 4 Pamilya at Paggamit ng Droga

FAMILY MODULE 5 Tunguhin sa Hinaharap

FAMILY MODULE 6 Paghakbang sa Pamilyang Bumabagon

Obserbahan ang Sarili

KATANGIAN SINTOMAS SA KATAWAN

Kawalan ng Pag-asa (Hopelessness)

Labis na pagkabahala o Hindi mapakali

Mga sintomas na sikolohikal Hirap na mag-isip (Difficulty concentrating)

Kakaiba at ilag na pagkilos Walang saysay na pagsasalita

Galit at karahasan May naririnig sa guniguni at nakikipag-

Kung ikaw ay nakakaramdam ng sintomas na ito mahalaga na ikonsulta sa mga propesyonal

Dinadala ang atensyon sa nararamdaman sa katawan. Pinapansin ang nararamdaman ng ulo,

Pinapansin ang nararamdaman ng katawan… humihinga ng paloob at palabas habang dahan-

Mga Alituntunin sa Sesyon

Karagdagang Alituntunin sa Sesyon

Surah Ash-Shu’ara; Ayah 62 Indeed, with me is my Lord; He will guide me.

Ang Aking Istorya

Mga Yugto ng Adiksyon (Stages of Addiction)

Ang unang beses na sumubok o tumikim ng droga

Pagkakaroon ng pattern o regular na paggamit ng droga.

Lumalala ang paggamit na

Patuloy na paggamit sa kabila ng mga

Nawala sa kontrol ang paggamit ng droga at hindi na

Mga Palatandaan ng Adiksyon (Signs of Addiction)

Taking the substance in larger amounts or

Persistent desire and effort to cut down or stop using