See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/368691194

KAHRAMANMARAŞ DEPREMİ MALİYET TAHMİNİ (Ercan Türkan, 22 Şubat

2023)

Preprint · February 2023

CITATIONS

1 author:

Ercan Türkan

130 PUBLICATIONS   70 CITATIONS   

SEE PROFILE

Some of the authors of this publication are also working on these related projects:

ette haftalık bülten (ette weekly bulletin) View project

All content following this page was uploaded by Ercan Türkan on 22 February 2023.

The user has requested enhancement of the downloaded file.


KAHRAMANMARAŞ DEPREMİ MALİYET TAHMİNİ

(Ercan Türkan, 22 Şubat 2023)

Ülkemiz 6 Şubat 2023 tarihinde büyük bir deprem felaketi ile karşı karşıya kalmış,
deprem önemli can ve mal kaybına neden olmuş ve bütün ülkeyi derin bir üzüntüye
boğmuştur. Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Malatya,
Kahramanmaraş, Şanlıurfa, Kilis, Osmaniye deprem felaketinden etkilenen illerimiz
olmuştur.

Kahramanmaraş depremlerinde 21 Şubat itibariyle hayatını kaybeden
vatandaşlarımızın sayısı 42.310`a ulaşmıştır. 19 Şubat itibariyle 830 bin bina, 3,273 bin
bağımsız birimde hasar tespit çalışmaları yapılmıştır. Hasar tespit çalışmalarında şu ana
kadar açıklanan verilere göre hasar tespiti yapılabilen binaların yüzde 45,1`i, bağımsız
birimlerin ise yüzde 53,3`ü hasar görmüştür. 11 ilimizde 105.794 binada yer alan
384.545 bağımsız birim yıkılmış ya da ağır hasar görmüştür.

Arama-kurtarma faaliyetlerinde ve hasar tespit çalışmalarında sona yaklaşılması ile
birlikte, yaşanan felaketin kısa ve orta vadeli etki ve sonuçları gündeme gelmeye
başlamıştır. TÜRKONFED, Morgan Stanley, JP Morgan vb. kurumlar, yaşanan
depremlerin Türkiye ekonomisi üzerindeki etkilerini değerlendiren, depremin mali
boyutlarını ortaya koyan analizler yayınlamaya başlamışlardır. Depremin ekonomik
aktivite üzerindeki etkilerin kalıcılığı ya da geçiciliği konusundaki net resmin
görülebilmesi, depremin mali boyutunun gerçekçi bir şekilde ortaya konulmasını
önemli kılmaktadır. Mali boyutun sağlıklı bir şekilde ortaya konulması, bundan sonra
uygulanacak maliye başta olmak üzere ekonomi politikalarının tasarlanmasında da yol
gösterici olacaktır. Sağlıklı ve veriye dayalı bir değerlendirme, bölge ve ülke ekonomisi
üzerinde ortaya çıkabilecek potansiyel ekonomik hasarı sınırlamak açısından da kritik
önemdedir. Elinizdeki not bu amaca hizmet etme düşüncesiyle hazırlanmıştır.

Ekonomik aktivite açısından bölgenin önemi, Tablo.1`de özetlenen göstergelerden de
görülebileceği üzere oldukça belirgindir. Hane halkının yüzde 13,7`si, nüfusun yüzde
16,4`ü, milli gelirin yüzde 9,8`i, şirketlerin yüzde 11`i, işlenen tarım alanlarının yüzde
15,3`ü deprem bölgesinde yer almaktadır. Veriler göstermektedir ki depremin yol açtığı
yaralar, sadece bölge için değil, ülke ekonomisi açısından da kapsamlı ve çok
boyutludur. Bu nedenle depremin yarattığı tahribatın en kısa sürede giderilmesi,
yaraların sarılabilmesi ve makro ekonomi üzerindeki hasarın yönetilebilmesi, mali
boyutun bilinmesi ve bunun nasıl finanse edileceği ile de doğrudan ilgilidir.

Tablo.1 - Deprem bölgesinin ekonomik göstergeleri
11 ilin göreli
Ekonomik gösterge (Yüzde Pay) payı
A. Nüfus Toplam nüfus 16,4
Yüzölçümü 13,9
Hanehalkı sayısı 13,7
B. Milli gelir Gayrisafi Yurtiçi Hasıla 9,8
Tarım 15,1
Sanayi 11,4
İmalat sanayi 11,5
İnşaat 10,0
Hizmetler 7,4
C. Şirket sayısı Toplam girişimler 12,3
Gelir vergisi faal mükellefleri 11,6
Kurumlar vergisi mükellefleri 9,6
Katma değer vergisi mükellefleri 11,0
D.Tarım Bitkisel üretim değeri 21,5
Tahıllar ve diğer bitkisel üretim miktarı 12,6
İşlenen tarım alanı 15,3
Büyükbaş hayvan 13,0
Küçükbaş hayvan 18,2
E. Dış ticaret İhracat 8,6
İthalat 6,7
F. İstihdam Aktif sigortalı çalışanlar 12,3
G. Bütçe gelirleri Genel bütçe gelirleri 4,8
H. Krediler Toplam nakdi krediler 9,3
Tekstil ve tekstil ürünleri sektörü kredileri 40,1
Metal ve işlenmiş maden sektörü kredileri 19,0
Ziraat ve balıkçılık sektörü kredileri 16,0
Toplam tüketici kredileri 10,9
Takipteki tüketici kredileri 18,1
I. Mevduat Toplam mevduat 5,5
J. Araç sahipliği Motorlu kara taşıtları 12,4
Kaynak: Türkan, Ercan, Deprem Bölgesinin Ekonomik Göstergeleri ve Ülke
Ekonomisine Katkıları, Şubat 2023.

Çevre Bakanlığı`nın 19 Şubat 2023 tarihli duyurusu ile paylaştığı hasar tespit
sonuçlarına göre, deprem bölgesinde 830 bin bina ve 3.273 bin bağımsız birimde hasar
tespiti yapılmıştır. Bu tespitlere göre Tablo.2`de görülebileceği üzere bölgede 384 bin
yıkık ve ağır hasarlı, 134 bin orta hasarlı, 1,092 bin az hasarlı bağımsız birim söz
konusudur.

2
Tablo. 2 – Deprem bölgesi hasar tespit çalışmaları (19 Şubat 2023 itibariyle)
Hasar
tespiti
yapılabilen Yıkık ve
yapı ağır Orta Az
sayısı* hasarlı hasarlı hasarlı Hasarsız
Bina sayısı 743,130 105,794 24,464 205,086 407,786
Bağımsız birim sayısı 3,019,494 384,545 133,575 1,091,720 1,409,654
Bina sayısı, % pay 100,0 14,2 3,3 27,6 54,9
Bağımsız birim sayısı, % pay 100,0 12,7 4,4 36,2 46,7
Kaynak: Çevre Bakanlığı`nın 19 Şubat tarihli hasar tespit sonuçlarına ilişkin duyurusu
ve kendi hesaplamalarımız.
*Açıklanan veriler ile oluşan fark girilemeyen, dolayısıyla hasar tespiti yapılamayan yapı
sayısından kaynaklanmaktadır.

Depremin maliyetini tahmin denemesi

Hasar tespit çalışmaları henüz sonuçlanmamış olmakla birlikte, bu not depremlerin
yarattığı mali hasarın belirli varsayımlar altında hesaplanmasını amaçlamaktadır. İlk
dakikadan altını çizmek gerekir ki, hesaplamalar henüz olgunlaşmayan veri seti
üzerinden yapılmakta ve erken tespitlere dayanmaktadır. Bu kısıtlar altında depremin
mali hasarı, akım maliyetler ve sermaye birikim kayıpları olarak iki ana başlık altında
toplulaştırılmıştır.

I. Akım maliyetler

Akım maliyetler, katma değer ve işgücü kayıpları ile birlikte, depremzedelerin
ihtiyaçlarını gidermek, felaketin sonuçlarını hafifletmek ve acil ihtiyaçları gidermek
amacıyla yapılan yardım ve alınan mali önlemlerin maliyetlerinden oluşmaktadır.

Akım maliyetlerin tutarı, belirli kısıt ve varsayımlar altında 10,8 milyar dolar olarak
tahmin edilmektedir. Oluşması beklenen akım maliyetlerin alt detaylarına Tablo.3`de
yer verilmektedir. Her bir maliyet kaleminin hesaplamasında kullanılan varsayım seti,
bu notun eki olarak ayrıntılarıyla paylaşılmaktadır.

Tablo.3 – Depremin akım maliyetleri (Milyar USD)
1. GSYIH Kaybı (Ortalama 5 aylık)1 5.980
a. Tarım (8 aylık) 680
b. Sanayi (4 aylık) 1.470
c. Hizmetler (6 aylık) 3.275
d. Vergi-sübvansiyon (ortalama 5 aylık) 555
İşgücü kaybı (Bilgi için) 1.430
2. Depremzede nakdi destek ödemesi (=10.000 TL) 970
3. Depremzede taşınma yardımı (=15.000 TL) 440
4. Vefat edenlerin yakınlarına yardım (=100.000 TL) 215

1 GSYIH ve işgücü kayıpları hesabında, ekonomik aktivitedeki kayıpların 2023 yılının

tamamına yayılmayacağı, üretim altyapı hasarı kısıtlı olduğu için sanayi sektöründe 4

3
 5. Depremzedelere kira yardımı (=5.000 TL ve 2.000 TL) 1.150
6. Yem yardımı (=500 TL ve 50 TL) 80
7. Arama, kurtarma, acil yardım, enkaz kaldırma maliyeti 600
8. SGK prim kaybı (ortalama 5 aylık) 545
9. Tüketici kredi borçlarının silinmesi 90
10. Vergi erteleme ve silinmesi 745
11. Yaralıların tedavi giderleri 15
A. Akım maliyetler toplamı 10,830
Kaynak: Kendi hesaplamalarımız

II. Sermaye birikimindeki kayıplar

Sermaye birikimindeki kayıplar, bina stokunun, şehir altyapısının ve kamusal binaların
hasar görmesinden kaynaklanan kayıplardan oluşmaktadır. Yapılarda oluşan orta ve az
hasarların onarılarak tekrar kullanılabilir hale getirilebilmesi için yapılan onarım
giderleri de burada sınıflandırılmıştır. Ayrıca, motorlu kara taşıtlarında, hayvan
varlığında, beyaz eşya ve mobilyalarda yaşanılan telef ve kayıplar da bu maliyet başlığı
altında toplulaştırılmıştır.

Tablo.4 – Depremin sermaye birikiminde yarattığı kayıplar (Milyar USD)
1. Yıkım ve ağır hasar nedeniyle yapı stokundaki kayıplar 26.170
(-) Dask tazminat ödemesi -2.085
2. Tamamen yenilenen binalar için altyapı payı 6.540
3. Şehir altyapısı ve kamusal binaların onarım ve yenilenmesi 2.800
4. Orta hasarlı binaların onarımı 630
(-) Dask tazminat ödemesi -135
5. Az hasarlı binaların onarımı 2.030
(-) Dask tazminat ödemesi -440
6. Büyükbaş hayvan telefi 610
7. Küçükbaş hayvan telefi 210
8. Otomobil hasarı 4,180
(-) Kasko tazminat ödemesi -1.020
9. Diğer motorlu araçlar hasarı 1.360
(-) Kasko tazminat ödemesi -165
10. Kısmi hasarlı motorlu araçların onarımı 390
(-) Kasko tazminat ödemesi -90
11. Mobilya ve beyaz eşya hasarı 1.735
12. Sigorta şirketlerinin tazminat ödemeleri 4.585
DASK tazminat ödemesi (Yıkık ve ağır hasarlı yapılar) 2.085
DASK tazminat ödemesi (Orta hasarlı yapılar) 135
DASK tazminat ödemesi (Az hasarlı yapılar) 440
Kasko tazminat ödemesi (Otomobil) 1.020
Kasko tazminat ödemesi (Diğer araçlar) 165
Kasko onarım ödemesi (Otomobil+diğer araçlar) 90
B. Sermaye birikim maliyetleri toplamı 47.395

Toplam maliyet (A+B) 58.225

4
Maliyetlerin toplam boyutunu bilmek kadar, bu maliyetin hangi kesimler tarafından
üstlenildiğini bilmek de önemli olmaktadır. Tablo.5`de depremin ortaya çıkardığı
maliyetin kamu sektörü ve firmalar-hanehalkı açısından olası dağılımına da yer
verilmektedir. Birincil dağılım esas alındığında kamunun 31 milyar USD, hanehalkı ve
firmaların ise 27 milyar USD`lik bir maliyetle karşı karşıya kaldığını ifade etmek
mümkündür. Hasar gören sanayi altyapısı ve işyeri kayıpları vb. konusunda şu ana
kadar herhangi bir veri seti açıklanmamıştır. İşyerlerindeki hasar netleştikçe maliyetin
hane halkı ve firmalar arasındaki dağılımının da yapabilmesi mümkün hale
gelebilecektir.

Tablo.5– Deprem maliyetinin kesimlere dağılımı (Milyar USD)
Kamu Hanehalkı+
sektörü Firmalar TOPLAM
Akım maliyetler 5,865 4,965 10,830
Birikim kayıpları 25,275 22,120 47,395
Birincil dağılım 31,140 27,085 58,225
Depremzede yardımları* -1,185
İkincil dağılım 31,140 25,900 57,040
* Tablo.3 deki 2 ve 4 nolu yardımları ifade etmektedir.

Tablo.5`de özetlenen kesimler arası dağılım, maliyetin birincil dağılımını göstermekte
olup, özellikle depremzedelere kamu tarafından yapılan doğrudan nakdi yardımlar2,
hane halkı üzerindeki maliyeti azaltmaktadır. Doğrudan depremzedelere yapılan
yardımlar, işgücü kaybı nedeniyle oluşacak gelir kayıplarının telafisi amaçlı
uygulanacak işgücü sosyal destek programları sayesinde, hane halkı üzerindeki yükün
ikincil dağılım ile birlikte biraz daha hafiflemesi beklenmelidir.

Genel değerlendirme

Kahramanmaraş merkezli yaşanan depremler sonucunda çok önemli can ve mal
kayıpları meydana gelmiştir. Depremin ilk maliyeti 58 milyar dolar olarak tahmin
edilmiştir. Bu tahminin belirli varsayımlar ve henüz olgunlaşmamış veri seti üzerinden
yapılan bir tahmin olduğu, maliyetin düzeyine statik olarak değil dinamik olarak
bakılması gerekliliği hatırlanmalıdır.

Türleri itibariyle bakıldığında bugünkü veriler ışığında, doğrudan maliyetinin 10,8
milyar dolar, birikim kayıplarının ise 47,4 milyar dolar civarında olacağı tahmin
edilmektedir. Diğer bir deyişle depremin ortaya çıkardığı maliyetin yüzde 18,6`sı akım,
yüzde 81,4`ü ise birikimlerde oluşan kayıplardan oluşacağı öngörülmektedir.

Oluşan maliyetin kesimler arasındaki birincil dağılımına bakıldığında, toplam maliyetin
yüzde 53`ünün kamu sektörü, yüzde 47`sinin hane halkı ve firmalar tarafından
yüklenileceği tahmin edilmektedir. Deprem bölgesindeki hanelere doğrudan yapılan
yardımlar arttıkça, işgücü kayıpları nedeniyle oluşan gelir kayıplarının telafi edilmesi
yönünde işgücü sosyal destek programları uygulamaya geçtikçe, hane halkı üzerindeki
mali yükün azaltılması mümkün olabilecektir.

2 Akım maliyetler içerisinde depremzedelere yapılan `2. Nakdi destek ödemesi` ve `4.

Vefat edenlerin yakınlarına yardım` kalemleri.

5

Ülke genelinden %20 daha kalabalık hanelere ve daha genç bir nüfusa sahip, buna
karşılık kişi başı geliri ülke genelindeki gelirin %60`ı kadar olan ve dolayısıyla göreli
olarak daha yoksul olan bir bölgede yaşanan bu felaketin uzun dönemli maliyetleri de
olacaktır. Genç nüfus kaybının yönetilmesi ve yoksullukla mücadele çok daha acil ve
öncelikli bir hale gelecektir. Bölgeler arası yaşanacak göç hareketliliğinin de yönetimi
kritik bir önemdedir.

Bölge ve ülke ekonomisi elbette bu yaraları dayanışma ve doğru tasarlanmış ekonomik
ve sosyal politika demetleri ile saracaktır. Burada toplumun tamamı tarafından
cevaplandırılması gereken soru, `biz bu maliyeti bugün tek taksitte ödemek yerine,
Marmara depreminden bu yana geçmiş yıllara yayarak bugüne kadar ödeyebilseydik,
organizasyonel yapımızı dinamik ve kendiliğinden işleyen bir hale getirebilseydik, bu
üzüntü ve hasarın ne kadarını telafi edebilirdik` sorusu olmalıdır. Riskler kapıyı
çalmadan önleyici tedbirleri alabilmeyi öğrenmek ve bunu talep etmek zorunda
olduğumuz gerçeği ile yüzleşmek zorundayız.

Ulusumuzun başı sağ olsun ve umalım ki bu son olsun.

6
Ek Tablo.1 – Akım maliyet hesaplamalarında kullanılan varsayımlar

GSYIH büyüklüğü: 2023 Yıllık Program (867
milyar USD)

0.Genel varsayımlar Sektörel dağılım: Tarım(%5,4), Sanayi(%27,2),
Hizmetler(%57,3), Vergi-sübvansiyon(%10,1)

Yıkım oranı (YO)= 11 ildeki yıkık ve ağır hasarlı
bağımsız birim sayısı / 11 ildeki toplam bağımsız
birim sayısı

1 USD = 18.83 TL olarak alınmıştır.


Katma değer kaybının depremden etkilenmiş
tutarını hesaplayabilmek için, 11 ildeki tarım,
sanayi ve hizmetler sektörleri katma değerleri
yıkım oranı ile düzeltilmiştir.

11 ildeki aktif sigortalı sayısı YO ile düzeltilmiş, 4c
statüsü hariç %25 lik kayıtdışı istihdam oranı ile
toplam istihdam sayısına ulaşılmıştır.

GSYIH kayıplarının 2023 yılının tamamına
1.GSYİH ve İşgücü kaybı yayılmayacağı, 5 aylık bir etki olacağı (sanayi 4 ay,
hizmetler 6 ay, tarım ise 8 ay ) varsayılmıştır.

GSYİH kayıpları işgücü kayıplarını içermektedir.

İşgücü aylık gelir kaybı olarak 2023 net asgari
ücret tutarı (8.507 TL) esas alınmıştır.

GSYİH kaybının kesimlere dağılımı yapılırken,
işgücü gelir kayıpları, tarım, sanayi ve hizmetler
katma değerinin %80`i hane halkı ve firmalara,
hizmetler sektörü katma değerinin %20`si ise
kamuya dağıtılmıştır.


11 il hane sayısı (TÜİK verisi) ve Çevre Bakanlığı
2. Depremzede nakdi tarafından açıklanan hasar tespit istatistikleri
destek ödemesi kullanılarak, yıkık, ağır, orta ve az hasarlı bina
sayısı (1.823.000) tahmini yapılmıştır.

Nakdi destek ödemesi 10.000 TL / hane`dir.

7

11 il hane sayısı (TÜİK verisi) ve Çevre Bakanlığı
tarafından açıklanan hasar tespit istatistikleri
3. Depremzede taşınma kullanılarak, yıkık, ağır ve orta hasarlı yapı sayısı
yardımı (549.500) tahmini yapılmıştır.

Taşınma yardımı 15.000 TL / hane`dir.


Hayatını kaybedenlerin sayısı 50.000 kişi olarak
alınmıştır. Yardım aile başına ödendiği için aynı
4. Vefat edenlerin aileden olmayan ölüm sayısı 45.000 kişi olarak
yakınlarına yardım kabul edilmiştir.

Yakınlara yardım 100.000 TL / hane`dir.


11 il hane sayısı (TÜİK verisi) ve Çevre Bakanlığı
tarafından açıklanan hasar tespit istatistikleri
kullanılarak, yıkık, ağır ve orta hasarlı yapı sayısı
(549.500) tahmini yapılmıştır.

Konteyner verilen ailelere kira yardımı
5. Depremzedelere kira yapılmadığı için, yardım hesaplanırken 6.375 adet
yardımı konteyner yapı sayısından düşülmüştür.

TÜİK verisine göre 11 ilde ev sahipliği oranı %57,
kiracı oranı ise %24 olarak alınmıştır.

Kira yardımı ev sahipleri için 5.000 TL/ay
kiracılar için 2.000 TL/ay`dır.


11 ildeki büyükbaş/küçükbaş hayvan sayılarından
telef olmuş büyükbaş/küçükbaş hayvan sayısı
tahmini düşülerek, yem yardımı yapılacak hayvan
6. Yem yardımı sayısı belirlenmiştir.

Bir defaya mahsus olmak üzere, büyükbaş için
500 TL/baş, küçükbaş için 50TL/baş yem yardımı
yapılmaktadır.



7. Arama, kurtarma, acil yardım, Dünya Bankası`nın 1999 Marmara depremi için
enkaz kaldırma maliyeti yaptığı tahmin aynen alınmıştır.

8

11 ildeki aktif sigortalı sayısı YO ile düzeltilmiş, 4c
statüsü hariç %25`lik kayıtdışı istihdam oranı ile
toplam istihdam sayısına ulaşılmıştır.

SGK prim kaybı olarak 2023 asgari ücret
8. SGK prim kaybı üzerinden yapılan işçi ve işveren sigorta primleri
ile işsizlik sigortası primleri toplamı (3.253
TL/ay) esas alınmıştır.

İşgücü kaybında olduğu gibi SGK prim gelirleri
kayıplarının da ortalama 5 ay süreceği tahmini
yapılmıştır.


11 ildeki toplam bireysel kredi tutarı YO ile
düzeltilmiştir.

Kredi tutarı 11 ildeki 15+ yaş nüfusa bölünerek
9. Tüketici kredi borçlarının kişi başına ortalama borçluluk tutarı (34.000 TL)
silinmesi hesaplanmıştır.

Depremde hayatını kaybeden kişi sayısı 50.000
kişi olarak alınmıştır.


11 ildeki genel bütçe gelirleri YO ile düzeltilmiştir.
10. Vergi erteleme ve
silinmesi Bu şekilde bulunan tutar, GSYİH kaybına dahil
olan vergi-sübvansiyon tutarı ile çifte sayımı
engellemek için netleştirilmiştir.


Hastanelere sevk edilen yaralı sayısı 200.000 kişi,
servislerde yatarak tedavi gören yaralı sayısı
11. Yaralıların tedavi 15.664, yoğun bakımda bulunan yaralı sayısı
giderleri 3.636 kişi olarak alınmıştır.

Tedavi giderleri sırasıyla 1.000 TL, 3.000 TL ve
10.000 TL olarak varsayılmıştır.

9
Ek Tablo.2 – Birikim kayıpları hesaplamalarında kullanılan varsayımlar


11 il hane sayısı (TÜİK verisi) ve Çevre
Bakanlığı tarafından açıklanan hasar tespit
istatistikleri kullanılarak, yıkık ve ağır hasarlı
ve dolayısıyla sıfırdan yapılacak yapı sayısı
1. Yıkım ve ağır hasar nedeniyle (391.100) tahmin edilmiştir.
yapı stokundaki kayıplar
Betonarme ve 1.sınıf sosyal konut imalat
maliyeti, yapılacak binaların altyapı
yatırımları hariç, uzmanlara danışılarak
12.000 TL/m2 olarak alınmıştır.

105 m2`lik konutlar yapılacağı varsayılmıştır.


11 ilde yaşayan poliçe sayısı (DASK verisi) ve
Çevre Bakanlığı tarafından açıklanan hasar
tespit istatistikleri kullanılarak, yıkık ve ağır
hasarlı sigortalı bina sayısı (130.000)
tahmini yapılmıştır.

DASK poliçeli yapı ülke genelinde %55,6 iken
(-) Dask tazminat ödemesi 11 il genelinde %48,8`dir.

DASK yaşayan poliçelerde ortalama yapı
büyüklüğü 100m2`dir.

Yıkık ve ağır hasarlı yapılar için ödenecek
DASK tazminat tutarı 100m2*3.016 TL /m2
olarak alınmıştır.


Yıkım ve ağır hasar nedeniyle yapı
stokundaki kayıplara altyapı payı
eklenmiştir.

2. Tamamen yenilenen binalar Altyapı payı olarak, DPT 1999 Marmara
için altyapı payı depreminde yer alan %25`lik oran esas
alınmıştır.

%25`lik altyapı payı, betonarme ve 1.sınıf
sosyal konut imalat maliyetini
15.000 TL/m2`ye yükseltmektedir.

10

3. Şehir altyapısı ve kamusal binaların Dünya Bankası`nın 1999 Marmara depremi
onarım ve yenilenmesi için yaptığı asgari-azami tahminin orta
değeri esas alınmıştır.


11 il hane sayısı (TÜİK verisi) ve Çevre
Bakanlığı tarafından açıklanan hasar tespit
istatistikleri kullanılarak, orta hasarlı ve
4. Orta hasarlı binaların dolayısıyla onarılacak yapı sayısı (158.350)
onarımı tahmini yapılmıştır.

Orta hasarlı bir binanın ortalama 75.000 TL
bir bedelle onarılabileceği varsayılmıştır.


11 ilde yaşayan poliçe sayısı (DASK verisi) ve
Çevre Bakanlığı tarafından açıklanan hasar
tespit istatistikleri kullanılarak, orta hasarlı
sigortalı bina sayısı (50.800) tahmini
(-) Dask tazminat ödemesi yapılmıştır.

Orta hasarlı yapılar için ödenecek DASK
tazminat tutarı 50.000 TL olarak kabul
edilmiştir.


11 ilde hane sayısı (TÜİK verisi) ve Çevre
Bakanlığı tarafından açıklanan hasar tespit
istatistikleri kullanılarak, az hasarlı ve
5. Az hasarlı binaların dolayısıyla onarılacak yapı sayısı (1.274.000)
onarımı tahmini yapılmıştır.

Az hasarlı bir binanın ortalama 30.000 TL bir
bedelle onarılabileceği varsayılmıştır.


11 ilde yaşayan poliçe sayısı (DASK verisi) ve
Çevre Bakanlığı tarafından açıklanan hasar
tespit istatistikleri kullanılarak, az hasarlı
sigortalı bina sayısı (413.550) tahmini
(-) Dask tazminat ödemesi yapılmıştır.

Az hasarlı yapılar için ödenecek DASK
tazminat tutarı 20.000 TL olarak kabul
edilmiştir.

11

11 ildeki büyükbaş hayvan sayısı YO ile
düzeltilerek, telef olan hayvan sayısı
bulunmuştur.
6. Büyükbaş hayvan telefi
Ticaret borsalarından dana, inek, düve, sığır
fiyatları elde edilmiştir.


11 ildeki küçükbaş hayvan sayısı YO ile
düzeltilerek, telef olan hayvan sayısı
7. Küçükbaş hayvan telefi bulunmuştur.

Ticaret borsalarından koyun, kuzu, keçi
fiyatları elde edilmiştir.


11 ildeki otomobil sayısı YO ile düzeltilerek,
hasar gören araç sayısı (262.500)
bulunmuştur.

8. Otomobil hasarı Hasar gören araçların yarısının pert olduğu
varsayılmıştır.

Ortalama araç başına rayiç bedel 600.000 TL
uzman görüşü alınarak belirlenmiştir.


Ülke genelinde kasko sigortalı araç oranı
%41.7 iken, 11 il için bu oran bu bölgedeki
kişi başına gelir seviyesi dikkate alınarak
%30 olarak kullanılmıştır.
(-) Kasko tazminat ödemesi
Kasko tazminatı hesaplanırken, pert araç
rayiç bedeli poliçe teminat oranı (%80) ile
düzeltilmiştir.


11 ildeki otomobil dışı araç sayısının
%7`sinin hasar gördüğü (122.000)
varsayılmıştır.

9. Diğer motorlu araçlar Hasar gören araçların %30`unun pert olduğu
hasarı varsayılmıştır.

Ortalama araç başına rayiç bedel 700.000 TL
uzman görüşü alınarak belirlenmiştir.

12

Ülke genelinde kasko sigortalı otomobil dışı
araç oranı %18,9 iken, 11 il için bu oran bu
bölgedeki kişi başına gelir seviyesi dikkate
alınarak %15 olarak kullanılmıştır.
(-) Kasko tazminat ödemesi
Kasko tazminatı hesaplanırken pert araç
rayiç bedeli poliçe teminat oranı (%80) ile
düzeltilmiştir.


Hasar gören araçların otomobillerde
%50`sinin, diğer araçlarda ise %70`inin
kısmi hasarlı olduğu varsayılmıştır.
10. Kısmi hasarlı motorlu araçların
onarımı Kısmi hasarlı araçların onarım gideri
otomobillerde 30.000 TL/araç, diğer
araçlarda 40.000 TL/araç olarak kabul
edilmiştir.


Kaskolu araç oranı, otomobil için %30, diğer
(-) Kasko tazminat ödemesi araçlar için %15 olarak alınmıştır.

Kaskolu araç başına 30.000/40.000 TL hasar
ödemesi yapılacağı varsayılmıştır.


11 il hane sayısı (TÜİK verisi) ve Çevre
Bakanlığı tarafından açıklanan hasar tespit
11. Mobilya ve beyaz eşya istatistikleri kullanılarak, yıkık ve ağır hasarlı
hasarı yapı sayısı (391.100) tahmini yapılmıştır.

Ev başına mobilya ve beyaz eşya yenileme
bedeli 120.000TL/hane olarak varsayılmıştır.

12. Sigorta şirketlerinin
tazminat ödemeleri
DASK tazminat ödemesi
(Yıkık ve ağır hasarlı yapılar)
DASK tazminat ödemesi Yukarıda açıklanmıştır.
(Orta hasarlı yapılar)
DASK tazminat ödemesi
(Az hasarlı yapılar)
Kasko tazminat ödemesi (Otomobil)
Kasko tazminat ödemesi (Diğer araçlar)

13

View publication stats