Professional Documents
Culture Documents
Slavomir Mrozhek DITE VERE
Slavomir Mrozhek DITE VERE
Slavomir Mrozhek DITE VERE
“ DITE VERE ”
VETAT:
1.Fatmiri
2.Fatkeqi
3.Dama
AKTI I.
Skena 1.
Karriga. Afer saj druri. Ne skaj te karriges rrin Fatkeqi, fisionomi e
padefinuar, me pantolla te vjetra dhe me kemishe te larme me krahe te
shkurter. Litari i lidhur per degen e drurit. Fatkeqi e terheq litarin disa here
duke e vertetuar keshtu qendrueshmerine e tij.
Skena 2.
Nga e djathta hyn Fatkeqi , fizionomi e perkryer. Kostume te ndritshme
ngjyre ajke, njesoj si kapela. Shkop te lehte. Ulet ne anen e kundert te
karriges, shikon para vetes, perkatesishte publikun, duke mosi i kushtuar
vemendje Fatkeqit. Fatkeqi per nje moment e veren Fatmirin, pastaj e lidhe
litarin rreth berrylit, e ve litarin ne qafe. Qendron me litar ne fyt , perseri e
shikon Fatmirin. Fatmiri edhe me tutje s’tregon shenje interesimi per te. Me
ne fund Fatkeqi fillon te flase:
FATMIRI: Jo. Ju jeni i lumtur, vetem se ju nuk e dini kete gje. Dhe me
siguri nuk do ta dinit, sikur te mos ishim takuar.
FATKEQI: Por une edhe me tutje per asgje nuk di. Si , une jam i lumtur
thuani? Une?
FATMIRI: Po, ja kete, e keni shpresen, dhe ate vazhdimishte. Kjo eshte
pasuri. Ju jeni zoti i pasurise!
FATMIRI: Sikur t’a arrinit, me nuk do ta kishit. E jeta pa cak kjo eshte me e
keqja qe mund ta gjeje njeriun.
FATMIRI: Por edhe kjo eshte ajo me e keqja. Kur ska se cka mund te
arrihet , sepse krejt kjo eshte arritur, pason pyetja: kujt krejt kjo?
FATKEQI: Ju?!
FATMIRI: Une, para se gjithash une. Une kam me shume te drejt dhe me
shume arsye per vetevrasje se ju. Juve s’ju pelqen vetem jeta juaj, e mua
nuk me pelqen jeta ne pergjithesi. E ky eshte ndryshim i madh. Shikoni.
(nxerr nga xhepi revolen) Kam ardhur ketu me te njejtin qellim sikurse
edhe ju. Tash e kuptoni pse veprimet tuaja me ishin krejtesishte normale.
Une do ta beje te njejten gje.
FATMIRI: Vetem per kete gje kam ardhur ketu. Vendi eshte i
pershtatshem…
Te pajtoheni me ate se vetevrasja duhet duhet kryer ne vetmi. Me te drejt e
keni hetuar se nuk isha i kenaqur kur ju takova ketu. Ky vend me eshte
dukur qe me pare si prone imja. Ju ne nje menyre ma keni marre.
FATMIRI: Ua kam lejuar duelin, edhe pse nuk dihet se cili me gjate e
kishte ndermend qe te beje vetevrasje.
FATKEQI: Vetevrasjen.
FATMIRI: Mu ate gjitha me shkojne per dore. Asnje fije dyshimi ska.
FATMIRI: Por nuk jeni. Ju nuk jeni ne vend timin, as une ne tuajin. Secili
eshte ne te vetin. Ne mes trejash edhe sikur ti nderronim vendet, rezultati
do te ishte i njejt. Te dy do te benim vetevrasje , vetem se ju kete do ta benit
me arsyet e mia, te cialt atebote do te ishin tuajat, dhe anasjelltas. Dhe cfare
ndryshimi!
FATMIRI: Oh, s’ka nevoje. Disa minuta me heret ose me vone s’luan rol,
s’con peshe!
FATMIRI: Pse?
FATMIRI: Pse?
FATKEQI: Po, ju lutem te me besoni. Dhe bile… jo, kjo do te ishte madje e
tepert.
FATMIRI: Cka?
FATMIRI: Mashtroheni.
FATKEQI: Gjithesesi, por ajo ne te cilen une besoj ende asnjehere s’eshte
realizuar.
FATMIRI: Si te ju bindi?
FATMIRI: Menjehere?
FATMIRI: Vetem per nje gje. Ende nuk di: ne zemer apo ne koke!?
FATMIRI: Pse?
FATKEQI: Sepse krejt eshte te koka dhe te gjitha vijne prej kokes. Koka
eshte fajtore per cdo gje. Zemra eshte e pafajshme.
Skena 2.
Nga e majta e skenes hyne nje grua e bukur. Fatmiri e fut revolen ne xhep.
Gruaja e bukur e trupon skenen dhe shkon ne te djathte. Kur gjendet ne
anen e saj te djathte – spontanishte I bie faculeta. Del nga e djathta.
Skena 3.
FATKEQI: E pate?
FATMIRI: Cka?
FATMIRI: Per cfare guximi flisni? Mos u beni si femije. C’eshtja eshte e
thjeshte.
FATKEQI: E thjeshte per ju, po jo edhe per mua, me fatin tim ne mungese.
FATMIRI: Fati ketu s’luan kurfare roli, vetem hesapi. Edhe ai i saj, jo i juaji.
Ajo llogarite ne ju, jo ju ne ate. Juve ju mbetet vetem qe te pergjigjeni ne
ftesen e saj.
FATKEQI: Por…
FATMIRI: Por, po… ne kete pune kurr s;mund te jete njeriu i sigurt.
FATKEQI: Sepse nese s’jam une - AI, atehere vetem mund te matufosem.
FATKEQI: Sepse nese ajo ate faculete s’e ka leshuar per mua por per ju…
po , me siguri s’eshte per mua, sepse une nuk ju pelqej grave.
FATKEQI: Edhe sa se… Me gjase jam dashuruar… Por nga tjetra ane…
FATMIRI: Nese jeni dashuruar, s’ka tjeter ane…
FATKEQI: Ka, ka ka. Sepse nese une asaj nuk i pelqej…A e dini cka!?
Shkojme se bashku.
FATKEQI: Po, per cdo rast. Do te shihet se cilin da ta zgjedh. Kurse une
asgje nuk rrezikoje.
FATMIRI: Ju kembengulni?
(Fatkeqi niset djathtas, Fatmiri shkon pas tij. Dalin nga e djathta.
Erresohet.)
Fundi i aktit I.
AKTI II.
Skena 2.
(Kafene. Tavlonina dhe tri karrige ne oborr – ngjyre te bardhe. Dama
Fatmiri dhe Fatkeqi rrine ulur. Dama eshte e ulur ne karrige me fytyre nga
shikuesit, Fatkeqi nga ana e saj e djathte- profili i tij i djathte kah publiku,
Fatmiri ne anen e saj te majte, me profil te majte kah publiku. Perpara
secilit gota me lemonade te ngjyrosur dhe thithseja.)
FATKEQI: Kohe e bukur sot! (pauze) …Edhe pse s’eshte e thene se s’do
bjere shi.(pauze)… Edhe pse ndoshta s’do te reshe.
FATMIRI: Jo.
DAMA: Pse?
FATMIRI: Jo.
FATKEQI: Diell.
FATKEQI: Te notojme.
DAMA: Natyrishte. Cka tjeter mund te behet ne det kur eshte kohe e
bukur?
DAMA: (Fatmirit) Juve nuk ju pyeta per mendim, sepse e di se s’e keni
asnje. Por a e dini se paku si do te mund ta kalonim pasditen me shi.
FATMIRI: Mund te shkojme ne teater.
FATMIRI: I kam pare kur kan gjitur plakata. Shoqeri endacakesh- turne
verore – luajne dy actor te famshem , njeri komik ose i marre, kurse i dyti
eshte actor tragjediant.
DAMA: Se bashku ?
FATMIRI: Sipas mendjes sime, ne te vertet i marri eshte tragjik dhe i dejne
per ta luajtur ate. Te duash, te mplakesh dhe te mos mundesh – kjo fare
s’eshte e hareshme , por e dhimbshme.
FATKEQI: E flitni te verteten e shenjte.
FATMIRI: Njerezit.
FATKEQI: Me te drejte.
DAMA: Ku?
FATMIRI: Une ?
DAMA: Po , ju.
Skena 2.
FATKEQI: Ameshueshem.
DAMA: Ama prej nga ? Keshtu, kersheri e zakonshme , teme per bisede
qe ta mbysim kohen.
DAMA: Po uluni, per te saten here ua perserise. (ulet Fatkeqi) Cfare njeriu
i hatashem jeni ju.
DAMA: Nese mendoni vetem per vetveten, sikur that pak me pare – pse
atehere mendoni aq shume per vetveten?
FATKEQI: Sepse mendoj se nuk jam i denje per ju. Edhe pse… Jo, nuk
guxoj ta them.
FATKEQI: Ma thot mendja se ndoshta nuk jam bash ashtu per asgje kur
pranoni qe te rrini me mua.
DAMA: Dhe vetem aq? Po une vetem ju kam lutur qe jut e me beni
shoqeri. A e keni verejtur?
FATKEQI: Mu ate. Nese nje e tille e bukur, grua intelegjente sikurse ju nuk
iritohet ndaj meje, kjo do te thot se puna me mua s’eshte aq keq.
FATKEQI: Vertete. Pse me pare nuk ju kam takuar!? Bash tjeter fare do te
dukej jeta ime.
FATKEQI: Me e mire? Zonje e dashur, ajo fare nuk ka qene jete. Une mu
tash ia nisa te jetoj.
DAMA: Edhe nese behet e tepert, do t’ishte mire per t’iu degjuar.
FATKEQI: S’eshte e tepert. Sikur une t’jua rrefeja jeten time… T’jua rrefej?
FATKEQI: Po, sikur mos t’ishit ju, une tashme nuk do te isha i gjalle. Ju u
gjendet ne castin kur kam dashur te beje vetevrasje.
FATKEQI: Si ju pash, serishe desha te jetoj. Mendova: Jeta , ajo jeni ju. Dhe
jam nisur pas jush.
DAMA: Dhe edhe me tutje nuk e keni. Cak nuk qe kete te mos ma thuani.
Ju vazhdimishte siguroheni. Ju vazhdimishte kerkoni ndjese. Cka po pritni
nga une meshire!?
DAMA: Ju mua…
FATKEQI: Po, qe nga takimi i pare dhe pergjithmone. Kjo eshte dashuri
qyqari…
Dhe siq that, per gjynah. Pajtohem . Por dashuri.
DAMA: E vertete?
FATKEQI: Une?
DAMA: Oh, shume here . Por gjithnje dicka ka pritur nga une, perndryshe:
“Ju dashuroj, sipas kesaj, dicka me keni borxh, dicka per kete me takon”.
Sikur t’ishte ky ndonje borxh, te cilin une fare se kam marre, te cilin bile
une as qe e kam deshiruar.
FATKEQI: Cfare borxhi, une jam borxhliu i juaj. Ju kam borxh mirenjohjen,
me shume se sa mirenjohjen, ju kam borxh te gjitha.
DAMA: Per asgje nuk me obligoni? Asgje me teper nuk pritni, nuk kerkoni
nga une?
FATKEQI: (kercen nga karrigeja) Zonje… une nuk di se sit a them kete…
por kjo eshte…. kjo eshte… dita me e bukur ne jeten time, dita e pare e
jetes sime. Dhe me siguri do te jete me diell.
Skena 3.
(Fatkeqi e liron doren e zonjes. Fatmiri ofrohet, ulet, nxjerre nga xhepi
cigaren dhe e ndeze. E leshon nje re tymi.)
FATMIRI: Shpresoj.
DAMA: Por c’ju duhet ajo frike? Shfaqja fillon tek ne mbremje, e pervec
kesaj une ende nuk kam vendosur asgje. E kemi perpara vetes tere
pasditen.
Dhe sigurishte do te jete me diell (Fatkeqit) Apo jo?
(Fatkeqi pohon me koke, Dama ngritet nga karrigeja dhe shkon majtas)
Skena 4.
AKTI III.
Skena 1.
Kaltersi qiellore, horizont deti. Dy karrige shtrirese dhe tenda per plazh.
Ne njeren ulese Fatmiri me kostum te larjes, duke lexuar gazeten. Afer tij
canta per plazh, ulesja tjeter e paketuar.
Skena 2.
Nga e majta hyn Fatkeqi, ne te njejtin kostum sikur ne skenat e me
parshme, nen sqetull mban kostumin per larje. Fatmiri pushon se lexuari.
FATMIRI: Per mua krejt nje, por pas asaj qe me keni rrefyer per veten…
( ngritet dhe afrohet Fatkeqi duke hapur gazeten) Po ti nuk di te notosh.
FATMIRI: Nese une ju kam kuptur mire, mund te qendrosh ne uje vetem
per nje moment, e pastaj fundosesh. Apo s’eshte keshtu?
FATMIRI: Kur?
FATMIRI: Me te vertete?
FATKEQI: Po. Mjaftonte qe te besoj ne vete sado pak dhe cdo gje doli me
lehte se sa e kam paramenduar. E kjo prape me bent e besoj ne vetvete edhe
me teper dhe te jap rezultate edhe me te mira. Nese ashtu do te shkoj puna
edhe me tutje – qysh sonte do te jem fatlum.
FATMIRI: Ah , gadishmeria…
FATMIRI: Urime dhe te deshiroj sukses. Por , duke u kthyer per notim…
FATMIRI: Sipas asaj qe pak me pare mora vesh nga ju – s’eshte dashur te
dyshosh fare, sepse te ka caktuar takim ne plazh.
FATKEQI: Pra , atehere shkova t’i nderroj rrobat. (shkon majtas) Nese
nderkohe vjen, thuaj se menjehere do te kthehem. (del).
Skena 3.
Fatmiri me kujdes e palon gazeten, freskohet me te nje kohe, pastj e le dhe
fillon te beje gjimnastike. E bene kete ngadal , me shkathtesi dhe pa
elemente komike. Ushtrimet duhen te jene estetike.
Skena 4.
Nga ana e djathte hyn Dama, e veshur ndryshe nga me pare, me vete
mbane canten per plazh. Per nje moment e sodite Fatmirin me kenaqesi te
posacme.
FATMIRI: Me kenaqesi.
FATMIRI: Pa medyshje.
( Fatmiri , tregon ulesen e shtrire , Dama ulet gjymse e shtrire ne te.)
(Pauze).
DAMA: Tash nuk po flasim per deshiren time, por per vullnetn tua. Ah
kam harruar, po ju nuk keni keni kurrefare deshirash…
(Pauze).
DAMA: Ose ne kete hesape megjithate keni ndonje deshire, ah, vetem te
vetmen, natyrisht, vetem njehere…
(Pauze).
(Pauze).
DAMA: Kurrefare pergjigje?
DAMA: Pse?
FATMIRI: E megjithate…
DAMA: Do ta zgjoja dilemen tuaj. Juve cdo gje ne jete ju shkon per dore,
po sikur kjo do t’ju shkonte edhe tash, do te gjindeshit sy me sy me ceshtjen
mbi lartekuptimsine e te egzistuarit. Cila ceshtje eshte kjo, sikurse duket
problemi juaj me i madh – pasi nuk kemi halle te tjera. Suksesi i ardheshem
edhe me tej juve do t’ju shpiente ne fatkeqesi metafizike. Jo, me ne keto
pune nuk guxoi te perzihem.
DAMA: (Ngrihet, i afrohet Fatmirit, ndalet pas tij, ia qet duart rreth
kraheve) Sidomos…(Ia prek me majat e thonjeve fytyren e tij)…Atebote.
FATMIRI: (Fatmiri shkon dy – tre hapa ne drejtim para vetes). Une lutem.
FATMIRI: Lutem.
FATMIRI: Qe nga takimi yne i pare. Bile edhe atehere kur s’jeni e
pranishme.
FATMIRI: Kujt?
DAMA: Njera eshte e pavarur nga tjetra. Ju shume me pelqeni dhe kur
mundesia ime per te zgjedhur do te varej vetem nga “kush”, do te ju
zgjedhja juve menjehere, pa medyshje. Por mbetet edhe “si”!
DAMA: Si. Kjo s’do te thote vetem “shume”e “vogel” “pak” ose “teper”.
Cfare do te thote ende, dhe si do te dukem une ne tere kete. Cfare ndjej. Ne
cka mund te shpresoje sikurse te zgjidhja – ty cka mund te pres nga ty?
C’do te jeme per ty? Edhe nje imtesire edhe nje raste I suksesshem, edhe nje
ngjarje e kendeshme. Por asgje me teper. E une deshiroj te jeme dic me
shume. Une jame dic me shume.
DAMA: Po, per ate. Per ate do te jeme gje e madhe, e me kete edhe per
vetveten do te jeme gjithashtu e tille. Duke iu falenderuar atij. Ai do te ma
kthej ate te cilen une mund t’ia jap madje, edhe me teper, njeqind here me
shume se sa ti ndonjehere do te mundje.
DAMA: Jo, e zgjedh veten. Te till e dua, me teper me pergjigjet. Ti, ai, cfare
marrezirash. Ti mendon ai: Ai mendon ti. Ti, ai, ju gjithnje ashtu mendoni
dhe kurre nuk mund te mendoni ndryshe. E une mendoj une.
FATMIRI: Kuptoj.
(Pauze).
FATMIRI: Mund te jeni e sigurte per miqesine time dhe respektin tim te
thelle.
DAMA: Respektin?
Skena 5
(Fatmiri serish e palon ulesen, te cilen pak me pare e pat shtrire dhe
shtrihet ne tjetren. Cicerimat e pulebardhav, jehone ritmike e detit. Nga ana
e majte hyne Fatkeqi).
Skena e 6
(Fatkeqi mbane costume te larjes, te cilat i zgjaten nga krahet e deri ne
gjunje. Ato jane me vija, dhe ti kujtojne kostimet e llakerdianteve nga
burleskat).
FATKEQI: A erdhi?
FATMIRI: Jo.
FATMIRI: Une pot e isha me vendin tende pak do te ushtroja para se ajo te
vije. Kur e ke provuar ate pune per here te fundit?
FATKEQI: Asnjehere.
FATKEQI: Asgje s’rrezikoj. Vetem prania e sj me jep force. Une pra saj cdo
gje mundem. Kjo eshte cudi.
FATMIRI: Per cudirat – asgje, por per tekniken di mjahte… Kame qene
instructor.
FATKEQI: Noti?
FATKEQI: Mjeshterine?
(Pauze)
FATMIRI: C’ke?
FATKEQI: Asgje.
FATKEQI: Aha.
FATMIRI: Cka?
FATMIRI: Si te duash.
( Fatmiri e hap gazeten dhe fillon ta lexoj, duke mos e perfillur Fatkeqin.
Fatkeqi bene me duar sikur te notonte.)
FATKEQI: Me duket se kjo behet keshtu…(Fatmiri edhe me tutje lexon
gazeten)
Shiko .
FATKEQI: Po, atehere po shkoj te hyj ne uje. (del nga skena, hyn ne uje
deri ne gjunje) Berrrrr, i ftohte…
FATMIRI: Kjo eshte ashtu ngase s’je mesuar, s’eshte per t’u cuditur, njezet
vjet.
FATKEQI: (I cili duket vetem nga gjysma e trupit, ndalet dhe kthehet nga
Fatmiri)
E kam nje lutje.
FATMIRI: Natyrishte.
FATKEQI: Po pra.
Skena 7.
Fatmiri qendron ne breg duke soditur pas tij ne dete, perkatesishte eshte
me shpine kah publiku. Degjohet zeshem kur ofrohet e largohet vala e detit
nga bregu. Fatmiri i lidh duart pas shpine, dhe qendron ashtu. Jehona e
detit, cicerrima e pulebardhave zgjate. Dramaticiteti sa vjen e shtohet. Me
ne fund , kur pritja dhe mungesa e veprimit behen te padurueshme Fatmiri
kthehet nga bregu. I afrohet uleses se pa rregulluar dhe e rregullon. Pastaj
nga canta per plazh e nxjerr pakon e cigareve dhe nga ajo e merr nje cigare.
E ndeze, leshon rrathe tymi, shtrihet ne shtrirese dhe pi cigaren.)
Skena 8.
Nga ana e majt hyn Dama, ka kostumin e larjes te ngjajshem me ate qe e ka
edhe Fatmiri, por ngjyre e bardhe. Kur e veren Fatmiri, e fik cigaren dhe
ngrihet ne kembe.
FATMIRI: Jo.
FATMIRI: Edhe mua me eshte dukur se ai eshte i interesuar per ate takim.
FATMIRI: Po edhe?...
FATMIRI: Dem.
DAMA: Ja ashtu. Nuk do ta jepnin sikur t’ua merrnin per asgje ne bote.
Mu kjo do te thot se si siklet juaji eshte I trilluar.
DAMA: Edhe e para , edhe e dyta , me pare vetes ia keni trilluar e pastaj
keni besuar ne te. Fatkeqesishte e verteta njihet sipas asaj qe njeriu me
deshire do te lirohet nga ajo. Ndersa ato te trilluarat deshirojne t’i ruajme
me cdo kusht. Ky eshte ne te vertet rasti i juaj. (pauze)
FATMIRI: E une nuk besoj ne kurrfare ndjenjash tuaja ndaj ati njeriu.
FATMIRI: Nuk flas per vete, flas per ate. Cfaredo qe ndjeni ndaj tij,
gjithashtu eshte trillim.
DAMA: Ju ndaloj!
FATMIRI: Ne teater.
FATMIRI: E palogjike.
DAMA: Ne ate rast… por vetem per shkak se ashtu na dual. Fare per asgje
tjeter.
DAMA: S’po mendoj per ne, por per ate. Pse ende s’eshte askund?
FATMIRI: A, a? Gjithashtu s’ka arsye per frike. Ketu eshte ashtu vend i
qete dhe i sigurt … pushimore e vogel , dite e kthjellet vere…
DAMA: Me ka pranuar se para se te takoheshim ka dashur te beje
vetevrasje .
FATMIRI: Me eshte bere e qarte se per nje pune te tille gjithmon ka kohe.
DAMA: Gjithmone?
FATMIRI: Po. Eshte e mundur te vritesh bile nje gjysem ore para vdekjes.
FATMIRI: Se paku edhe per pese minuta… (tanime jane para daljes nga
kulisa)
Po , ky eshte mendim ngushellues.
Dalin.
Fund.