KỲ THI HỌC SINH GIỎI CÁC TRƯỜNG THPT CHUYÊN

KHU VỰC DUYÊN HẢI VÀ ĐỒNG BẰNG BẮC BỘ

LẦN THỨ X, NĂM 2017

ĐÁP ÁN MÔN: HÓA HỌC

LỚP: 10

ĐÁP ÁN
(Đáp án gồm 11 trang)

Bài 1:
1.1. Chuyên Tuyên Quang

Ý ĐÁP ÁN ĐIỂM
1.1
- Bước sóng dài nhất ứng với sự chuyển từ mức n=2 về mức n=1:
0,5đ

- Bước sóng ngắn nhất ứng với sự chuyển từ mức n= về mức n=1 0,5đ

1.2. Chuyên Lê Quý Đôn- Đà Nẵng

Ý ĐÁP ÁN ĐIỂM
1.2
a Đối với nguyên tố R:
0,5đ
So sánh các tỉ số ta thấy lớn hơn các tỉ số khác nên

R thuộc nhóm VIA, nên R là lưu huỳnh (S)

b Các florua của R là : SF4, SF6.

+ SF4 có cấu tạo kiểu bập bênh; S lai hóa sp3d. 0,25đ

+ SF6 có cấu tạo kiểu bát diện đều; S lai hóa sp3d2
0,25đ
Bài 2:
2.1. Chuyên Hoàng Văn Thụ- Hòa Bình

Ý ĐÁP ÁN ĐIỂM
2.1.
a
0,25đ

Số nguyên tử Cu trong một tế bào: 8.1/8 + 6.1/2= 4

0,25

b Độ dài đường chéo chính = 4rCu = a

Dễ thấy: = 0,25đ

0,25đ

2.2. Chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm-Quảng Nam

Ý ĐÁP ÁN ĐIỂM
2.2.
a

(Thí sinh không cần vẽ hình)

Ion O2- xếp theo mạng lập phương tâm mặt, nên số ion O2- trong 1 ô
mạng cơ sở là: 8.1/8 + 6.1/2 = 4 ion
Trong 1 ô mạng cơ sở có 8 hình lập phương nhỏ có cạnh là a/2, các ion
kim loại nằm ở các tâm hình lập phương này 0,25
 Số ion kim loại M trong 1 ô cơ sở là 8
Trong 1 ô mạng cơ sở có 8 ion kim loại M, 4 ion O2-
 công thức của oxit là M2O
Áp dụng công thức
0,25
 ® MM = 22,968 » 23 (g/mol) ® nguyên tử khối của M là 23 đvC.
Vậy M là Na, oxit là Na2O

b Xét 1 hình lập phương nhỏ có cạnh là a/2:

½ đường chéo của hình lập phương này = r Na+ + r O2-
0,5
r Na+ + r O2- =

 r Na+ = 1,40 = 1,005 Å = 0,1005 nm  0,1 nm

Bài 3:
3.1. Chuyên Lào Cai

Ý ĐÁP ÁN ĐIỂM
3.1.
a Ta có phương trình phóng xạ của Ra:
0,25đ
Do số hạt thoát ra trong hai trường hợp là như nhau nên số phân rã
của X và Rađi giống nhau

0,25
Vậy MX=

b Theo đề bài ta có:

0,25đ

giải ra được : 0,25

ZX=84, NX=126.

X là
3.2. Chuyên Bắc Ninh
Ý ĐÁP ÁN ĐIỂM
3.2.
a (1);
(2);
(3)
(4); 0,5đ
(5);
(6)

b Độ hụt khối tính cho phản ứng chung (4 mol H) là:

∆m = 4.(MH – me) – (MHe – 2me) – 2me = 4MH – MHe – 4me
→ ∆m = 4. 1,00782 - 4,00260 – 4. 9,10939 × 10-28. 6,022136.1023 =
0,02649g
→ ∆E = ∆m.c2 = 0,02649.10-3. (2,998 × 108)2 = 2,3809.1012 J
Tính cho 1g 1H thì năng lượng giải phóng:
0,5đ
= 5,9052.1011J

Bài 4:
4.1. Chuyên Hạ Long

Ý ĐÁP ÁN ĐIỂM
4.1.

0,5đ

Áp dụng định luật Hess vào chu trình trên ta có:

I2 = ∆fHo - (∆Hth + I1 + 1/2De + Ae1 + Ae2 + Uml) 0, 5đ
= - 416,0 – (425,0 + 658,0 + ½.494,0 – 41,5 + 797,5– 3712,0) = 1310
kJ.mol1
4.2. Chuyên Hoàng Lê Kha- Tây Ninh

Ý ĐÁP ÁN ĐIỂM
4.2.
* Xét các quá trình:
0,2 5đ
H2Ol (-10 C)
o (4) H2Ođ (-10 C)
o

H2Ol(1)
(0oC) H2Or (0oC)
(3)
(2)

* ∆H4 = ∆H1 + ∆H2 + ∆H3

= n.Cl.(T2 – T1) + ∆H2 + n.Cr.(T2’ – T1’) 0,25
= 73,3.(0 + 10) - 6.103 + 37,6.(- 10 - 0) = - 5643 (J.mol-1)

* ∆S4 = ∆S1 + ∆S2 + ∆S3 = n.Cl.ln - + n.Cr.ln 0, 25

= 73,3.ln - + 37,6.ln = - 20,646 (J.K-1.mol-1)

* ∆G4 = ∆H4 - T.∆S4 = - 5643 – 263.(-20,646) = - 213,102 < 0. 0,25

(4) là quá trình tự diễn biến.

Bài 5:
5.1. Chuyên Thái Bình

Ý ĐÁP ÁN ĐIỂM
5.1.

Theo giả thiết ta có: = 1,50.10-5 (1)

Vì tỷ lệ n(N2) : n(H2) = 1:3 nên

=3 (2)
0,25
+ + = p (với p là áp suất chung của hệ) (3)
Từ (2) và (3) ta có : = 1/4(p - ) (4)
= 3/4(p - ) (5)
 Thay (4), (5) vào (1) ta thu được = 1,50.10 -5

0,25
Hay : (6)

Với p =500 atm thì ta có phương trình:

1,26.10-3 - 2,26. + 315 = 0 (7) 0,25
Giải phương trình (7) ta được :
= 152,00 atm ;

0,25

5.2 Chuyên Sư Phạm

Ý ĐÁP ÁN ĐIỂM
5.2.
Xét phản ứng: V2O5(r) + SO2 V2O4(r) + SO3.
0,5đ
Hằng số cân bằng của phản ứng là: Kp = .

Ta tính được:

.
Từ đó ta có hệ:
0,5đ

;


Bài 6:
6.1. Chuyên Thái Nguyên
Ý Nội dung Điểm
a Mg(OH)2⇌Mg2+ + 2OH-
pH = 10,5 ⇒[OH-] = 10-3,5 = 3,2.10-4M 0,5
⇒ Độ tan của Mg(OH)2 =[Mg2+] = [OH-] /2 = 1,6.10-4M

b Ksp = [Mg2+][OH-]2 = 1,6.10-11 0,5

6.2. Chuyên Biên Hòa-Hà Nam

Ý ĐÁP ÁN ĐIỂM
6.2.
Trong dung dịch A có các cân bằng sau:
KOH  K+ + OH 0,25
CN + HOH  HCN + OH = 10 -4,65

NH3 + HOH  NH + OH = 10-4,76

H2O  H+ + OH Kw = 10-14

Vì Kw<< CCN- . nên bỏ qua sự phân li của H2O.

Ta có: [OH] = CKOH + [HCN] + [NH ]
Đặt [OH] = x thì:
0,25
x = 5.10 +
-3
.
Hay: x2 - 5.10-3x - 10-4,65 [CN] - 10-4,76 [NH3] = 0

Tính gần đúng:

[CN] = = 0,15M 0,25
Ta có phương trình bậc 2: x - 5.10 .x - 5,29.10-6 = 0
2 -3

 x = 5,9.10-3 [OH] = 5,9.10-3 pH = 11,77

Kiểm tra lại: 0,25

= 3,8.10-3 [HCN] << [CN]  [CN] 

= 2,9.10-3 [NH 4 ] << [NH3]  [NH3] 

Vậy điều kiện gần đúng thoả mãn

Bài 7:
7.1. Chuyên Vĩnh Phúc

Ý ĐÁP ÁN ĐIỂM
7.1.
a Từ giản đồ ta có:
3.(-0,744) = -0,408 + 2  = -0,912 (V) 0, 25

0, 25
0,55 + 1,34 + – 3.0,744 = 6.0,293  = +2,1 (V)
b Cr(IV) có thể dị phân thành Cr3+ và Cr(VI) khi ΔG0 của quá trình < 0. 0,5
2Cr(IV) + 2 e  2Cr3+ (1) = = 2,1 V
  = -n F = - 2.2,1.F

Cr(VI) + 2 e  Cr(IV) (2) = = 0,945 (V)

 = -n F = - 2.0,945.F
Từ (1) và (2) ta có: 3Cr(IV)  2Cr3+ + Cr(VI)
= - = - 2.(2,1 - 0,945).F < 0  Vậy Cr(IV) có dị phân.

7.2. Quốc Học Huế

Ý ĐÁP ÁN ĐIỂM
7.2.
Do Eo(MnO4-/Mn2+)= 1,51V>>Eo(I2/2I-) = 0,53V;
nên đầu tiên sẽ xảy ra phản ứng:
2 MnO4 + 10 I+16 H+⇌ 2 Mn2+ + 5 I2(r)+ 8 H2O ; K =10 165,54 0,25
n0 0,24 0,4
pư 0,08 0,4
n 0,16 0 0,08 0,2

Do EoMnO4-/Mn2+= 1,51V > EoIO3-/I2 = 1,19V;

nên MnO4 còn dư sẽ oxi hoá tiếp I2 thành IO3 theo phản ứng:
2 MnO4 + I2(r) + 4 H+⇌ 2 IO3 + 2 Mn2+ + 2 H2O ; K =10 176
n0 0,16 0,2 0,08
Pư 0,16 0,08
n 0 0,12 1 0,16 0,24 0, 25

Thành phần hỗn hợp sau phản ứng:

IO30,16 mol; Mn2+0,24 mol; I2(r) 0,12 mol; pH = 0.

Trong hỗn hợp có cặp IO3/ I2 (r) nên thế của dung dịch tính theo cặp này:
2IO3- + 12H+ + 10e ⇌ I2 + 6H2O
E = Eo (IO3-/I2(r)) + (0,0592/10)lg [IO3]2 [H+]12
= 1,19 + (0,0592/10)lg (0,16)2 = 1,18(V) > E của điện cực calomen
bão hòa nên điện cực platin đóng vai trò là cực dương, điện cực calomen bão 0,25
hòa đóng vai trò là cực âm.

Epin = 1,18  0,244 = 0,936(V) 0,25

 Bài 8: Chuyên Hùng Vương- Phú Thọ

Ý Nội Dung Điểm

a Đặt công thức của A là NanR
Ta có %R - %Na= 21,4%   R = 35,5n
Nghiệm thích hợp: n=1  R=35,5. Vậy A là NaCl 0,5
Sau khi nhiệt phân hoàn toàn, chỉ còn NaCl nên B, C, D là các muối NaClO x
(x=1,2,3,4)

Ở 2000C, a(mol) B nhiệt phân tạo thành (mol) NaCl, (mol) C,

aNaClOm NaCl + NaClOm'

hay 3NaClOm NaCl + 2NaClOm'

Bảo toàn nguyên tố với oxi: 3m = 2m'  m=2, m'=3
Vì sản phẩm có nước, do đó B là NaClO2 ngậm nước, C là NaClO3, D là
NaClO4 0,5

3NaClO2.zH2O NaCl + 2NaClO3 + 3zH2O

4NaClO3 NaCl + 3NaClO4
NaClO4 NaCl + 2O2

 z=3. Vậy B là 0,5

NaClO2.3H2O
3NaClO2.3H2O NaCl + 2NaClO3 + 9H2O

b mhh= 378a+54a = 432a (g)

%mNaCl = 13,54%
= 33,45%
= 24,65% 0,5

= 28,36%
Bài 9:
9.1. Chuyên Lê Khiết- Quảng Ngãi

Ý ĐÁP ÁN ĐIỂM
9.1. Mỗi pt đúng được 0,1 điểm
X: Na2SO3; Y: NaI; Z: I2; T:I2O5; U: H2S 0,1x10
(1) : Na2SO3 + S Na2S2O3
(2) : 2Na2S2O3 + I2 Na2S4O6 + 2NaI
(3) : 2NaI + Cl2 2NaCl + I2
(4) : I2 + 5Cl2 + 6H2O 2HIO3 + 10HCl
(5) : 2HIO3 I2O5 + H2O
(6) : I2O5 + 5CO I2 + 5CO2
(7) : 8NaI + 5H2SO4 đặc 4Na2SO4 + 4I2 + H2S + 4H2O
(8) : H2S + 4Cl2 + 4H2O H2SO4 + 8HCl
(9) : 4H2SO4 đặc + 2Fe Fe2(SO4)3 + S + 4H2O
(10) : 3S + 6NaOH đặc 2Na2S + Na2SO3 + 3H2O

9.2. Chuyên Bắc Giang

Ý ĐÁP ÁN ĐIỂM
9.2.
Phương trình hóa học:
H2S + Cd2+  CdS + 2H+ (1) 0,5đ
CdS + 2H+  Cd2+ + H2S (2)
H2S + I2  S + 2I- + 2 H+ (3)
I2 + 2S2O32-  2I- + 2S4O62- (4)

nI2 = 0,01 x 0,015 = 1,5x 10-4 mol

nS2O32- = 0,0125 x 0,008 = 10-4 mol 0,5đ
Từ (1)  (4)
⇒nH2S = nI2(3) = 1,5x10-4 - 10-4/2 = 10-4 mol
Khối lượng không khí : m = 1,29 x 50 = 64,5 gam.
Hàm lượng H2S theo ppm : (10-4 x 34x 106)/ 64,5 = 52,7 ppm
Bài 10:
10.1. Chuyên Trần Phú- Hải Phòng

Ý ĐÁP ÁN ĐIỂM
10.1.
Vì nồ ng độ C0B >> C0A
do đó , có thể coi nồ ng độ củ a B là hằ ng số . 0,5đ
Biểu thứ c tố c độ có thể đượ c viết dướ i dạ ng:
v = 6,00k[A] = k’.[A] vớ i k’= 6,00.k = 0,03

Do đó phả n ứ ng tuâ n theo qui luậ t độ ng họ c bậ c 1

0,5đ
k’t =
 [A] = [A]0.e-k’.t = 5.10-4M

10.2. Chuyên Lê Hồng Phong-Nam Định

Ý ĐÁP ÁN ĐIỂM
10.2.
a Bậc riêng phần là 1 đối với mỗi chất phản ứng
v = k[I-][S2O82-] 0,5đ
k = 0,011 L.mol-1.s-1

b Do phản ứng bậc hai với các chất có nồng độ bằng nhau nên:
1 1 0,5đ
  k t
C C0
1 1
3
  0.011  t
0.1  10 1  10 3
t  818181 s  227 h  230 h