Hoe wou Daens de sociale onrechtvaardigheid

aanpakken? Combineer het eerste filmfragment

met l
ffi
OPDR,ACHT

Daens ich{te een partij op. Hij kwan op ON D ERWIJSLEE RCÉSPREK,

voor l'tet algen)een stemrecht. Doorgaans is de kans groot dat de

leerlingen op school of thuis de film
ln het filmfragment zieje dat de katholieke burgerij
niet akkoord ging met het principe van één man,
Daens hebben gezien. Cebruik deze
één stem': ze stappen op en verlaten de kerk. Naar 6lm als aanknopingspunt.
welk document verwees Daens? De snelheid van aanpak van het
naor Rerunt Nav0r unt arbeidersvraa gstuk door Rer u m
Novarum-adepten deed een brede
Waarom verwi.jt de bisschop Daens een socialist te
zijn (doordenker) ?
waaier van acties en strekkingen
ontstaan. De christendemocrati-
Door te pleite;t voor algeffleen stemrecht Propagahda voor de ChnsteneVolksport, van priestet Daehs,
1906. sche beweging kende twee belang-
wou Doens wot de socillisten v/ilden. Daeks kwafr op voor de belangen van deVlaamse boeren,
rijke programmapunten. Het kwam
se jzo en a rbe i de rs, w i n ke Ite rs en orbe id e rs -

d Besluit
op voor zuiver algemeen stemrecht
Doorstreep wat niet past. (één man, één stem) en stelde dat
Priester Adolf Daens zal steu*/ tegenwerking krijgen van de kerk het loon van de arbeider diende te
worden bepaald door de geeste-
lijke en materiële behoeften van
de betrokkene en niet door het
gewoonterecht of door de concur-
rentiepositie van de bedrijven. De
i:r 1.,;1111;ri-1 Wat is de inhoud van het socialisme en de christendemocratie?
politiek stijl van de Vlaamse chris-
ln de 19de eeuw reageerden socialisten op de uitbuiring van het proletariaar. Karl Marx' idee tendemocratie kenmerkte zich
was om via een wereldrevolutie de bestaande maatschapp, radicaal te veranderen en een door haar radicalisme. Figuren als
einde te maken aan de tussen rijk en arm. Het einddoel was de oprichting van Adolf Daens en Hector Plancquaert
een internationale , . .:,, ,, :::. ,: : . samenleving zonder klassen, staatsgrenzen en privébezit
vochten tegen hun kerkelijke over-
Maarvoorsommigengingdittever.De, , ::.i, r:.,, .woudebestaandemaatschappij
heid een disciplinair conflict uit. Het
door sociale hervormingen via het parlement bijsturen.
Ook de kerk bekommerde zich om het lot van de arbeiders en de zwakkeren. Een reactie die
Daensisme verloor zijn invloed tus-
was ingegeven door de afkeer van het socialisme en de hoop de arbeider voor het katholieke sen 1905 en1914.
gelooftekunnenbehouden.Uitgangspuntwas:.-, . ' ' ,.'...lndezepauselijkebrief
pleittedekerkvooreen en i.: ,:::f:..., :1 : ...::.:::-.Qyg;ll ontstonden Toon het filmfragment, verbind met
',:.: ...::.,,':',:l' partijendieijverdenvooreenmenswaardigesamenlevingwaarin
'l;' ;or de vragen op KtAssTKAAL
klassensamenwerking en sociale wetgeving centraal stonden. of "n
TNDIVIDUEEL.

:::-r
.....-."
..,.- i:
Wat houdt de praktijk in van het socialisme en de christendemocrarie?

Het communisme pleitte voor een drastische verandering: de revolutie. De sociaaldemocratie

wilde een geleidelijke hervorming van de wetgeving in het voordeel van de arbeider. Zo wisten
ze, in samenwerking met de andere politieke partren, een sociale wetgeving tot stand te
brengen. Dit betekende dat kinderarbeid, re lage lonen en te lange werkdagen konden worden
aangepakt.
ln België werd de roep voor een sociale wetgeving door de christendemocrarie goed onrhaald.
Maar Priester Adolf Daens ging nog een srapje verder dan de kerk. Hrj richtte een eigen
politieke partij op en kwam op voor de belangen van de Vlaamse boeren, seizoenarbeiders,
winkeliers en arbeiders. Verder pleitte hij voor algemeen enkelvoudig stemrecht. Priesters
zoals Adolf Daens, die ijverden voor sociale rechtvaardigheid, werden teruggefforen door hun
kerkelijke oversten.

3.2 | soctertsur el cHRrsrENoEMocRATtE 57

De afbeelding, te vinden in het Daensmuseum

en Archief van de Vlaamse Strijd (DAVS), roont
vier'sandwichmannen' die propaganda maken
voor de politieke partij van Adolf Daens.
Het filmfragment toont de preek van Daens en
het opstappen van de katholieke burgerij tijdens
de zondagsviering. Het tweede deel handelt over
de berisping van Adolf Daens door zijn oversre
bisschop Stillemans.

3.2 SOCIALTSME EN CHRTSTENDEMOCRATTE 89