.:rr: :1..

: l ONDEtiWijs
We vertrekken vanuit de leefwe-
reld van de leerlingen. Open met de
vraag wie er en waarom supportert
voor de Rode Duivels. Het aantal Belgen bepairn zelf hun econr.mische, p,rlitieke of cr:lirrele toekomst. Met anciere rvooi'den: België
supporters van de nationale voet- is een onaihankeiijk land. Die cnaihankeiijkheid w:s in de rqde eeun,nier vat":zelfsprekenci. Vclker**
balploeg is opvallend gestegen sinds werden bezet ofonderclrukr dccr andere vclke;'en. À4aar een aantai van hen strsed'roor v:"ijh*ii.
ze van betekenis zijn op internati- Ze wiiden zelf hun toekomst in ha:-:den nemen. }ir is naiionalisn:e.
onale tornooien. Uitgangspunt is
Belgen hebben burgeríechten: ze hebben indiviilr.rele l,l'iiheden als vrije i*eningsuiiir-:g, sternrecht,
de eigen en de sociale identiteit. De
geiijke rechten .." Die rechren wa!"en iot in de rgd* eelrw niet i,anzelísprekend. Ceïnspireerd door cc
keuze voor een hobby zegt al veel
verlici;ting streefCen liberalen *rilaar orï die politieke rechren voct her ir:riiv!du te verlvezerrlijksrr. [n
over de'eigen identiteit': het gevoel cli* rechien rnoerten ook blj wet worden vastgeiegd. Dit it
bij een groep te horen is van groot
belang voor ons sociaal leven. Het
i '!4"a!
rs cie inhcud 'van het naticnaiisne en het iiber-alisr:c?

geeft ons structuur en houvast. De 2 Wat i.:cucir Ce prakiijk rn van het nacioraiisnit err i:el ir1;eraii:rre?
sociale groep waartoe je behoort
kan heel beperkt zijn, maar ook ra S{et r"lationa!isrce
heel ruim, van lid van de scouts tot
dat van een wereldreligie. Toon het
filmfragment. Het nationale voet- Wat is cle inhoud van het nati§r:àlisnxe?
balteam wakkert bij velen ook een
ondefi nieerbaar emotioneel gevoel
aan. ls dat omdat we voelen dat we .. p \d . - I Onderzoek wat een nationale idenriteit i<

erbij horen? Een soort van kuddege-

voel dat warm aanvoelt? Elk van ons gaat op zoek naar een eigen identiteit:
wie ben ik? Daarmee onderscheiden we ons van
Via de eigen en sociale idenrireit
anderen. Maar we kunnen niet alleen leven op de
komen de leerlingen tot het begrip wereld. We willen ergens bi.jhoren. Naast een eigen
'nationale identiteit'. Vraag de leer- identiteit zijn we bi.jgevolg ook op zoek naar een
lingen of ze zich Vlaming of Belg sociale identiteit. Wie zrjn 'wi.j' en wat houdt ons
voelen. Europeaan of wereldbur- samen volgens ,' i:?

ger? Bruggeling of West-Vlaming? ':ii:1j' zijil suí.1pcíte :5 v*:t \iï t;::!i*;Gi. *!iirr;.
Of voelen ze zich Turk en Belg op
,'!* rie::;e*;i":-ii; ti#q!:jí€ i;€iri, !l*ci r-:ri
hetzelfde moment (meervoudige
\t ::-. r::,,.-)) ,11.
identiteit)?
Zoals samen supporteren voor een voetbalclub
je een goed gevoel kan geven, kan deel uitmaken
van een grotere groep zoals bijvoorbeeld een
.',,.
t.q ï'!et i1ail{,}fiati§n1e dat ook. Een natie is een groep mensen die een

ffi
aantal gemeenschappeli.jke kenmerken deelt zoals
cultuur of politiek. Welk volk vertegenwoordigt de
voetbalclub uit ::; r:?
.::t:.:.:.:ta Brussel,lt5oktobet2ol2.DenationaleBelgischevoetbalploeg
heeft gescoord in de voorrondevoor het wereldkampioenschap
.1e l;,tr
§PDRÀCHï 1 in Brazilië. Belgjë won met2-0 van Schotland. Miljoenen Belgen
achter elÍ voetbollers. Von een groepsgevoel gesproken.

Los de vragen op en vul het schema

r *rei*:i
in. Naast een eigen en een sociale identiteit is er ook een ::,." r :,:. ,.. ln dat geval identifrceren we ons
met een natie en voelen we er ons mee verbonden. Verbind de twee kolommen:
0í,ntAct{ï ?

Focus aan de hand van een ÈHDER-

1 ,
wiJSLiËRCËsPRrN op het politieke 2 :
nationalisme. Vraag de leerlingen l , Natlonqle i.!9ntitel1
ofze voorbeelden kennen van
nationalistische bewegingen: de
Schorten, de Koerden, de Catalanen,
s0 TUSSEN IDEE EN PRAKTUK
de Corsicanen, de Basken ... Welke
politieke partijen streven naar
een Vlaamse onafhankelijkheid? Vraag ook, onder de vorm van
een i{LÀsËËsl}ttrr hun mening in verband met het resultaat van
volgend onderzoek. Een studiegroep kwam tot de conclusie dat
je in Europa in theorie 160 potentiële natiestaten hebt en ook nog
eens 540 historische regio's. Zijn de Europese staten bereid die
verspiintering een kans te geven? 7al Frankrijk de Basken en de
Bretoenen vrij spel geven? Wat doe je met Venetië en Veneto die
onafhankelijkheid zouden opeisen. Venetië is dan ook nog eeuwen
echt onafhankelijk geweest, wat Vlaanderen niet eens kan zeggen.
Waarom krijgt Kosovo zijn onafhankelijkheid en Baskenland niet?
Waarom erkent Spanje de onafhankelijkheid van Kosovo niet?
Belangrijk is dat de leerlingen inzien dar het nationalisme spring-
levend is, maar ook dat er meer vragen zijn dan antwoorden. Was
het zelfbeschikkingsrecht van de volkeren (als theoretische grond-
Eigen identiteit \/
Sociale identiteit
. *{",= e
tk b91lidv1e91su.onol!!fl'l'b:
/'''r C rtkbenJanofAn(ievoornaam).
r8oo - 19r8
slag voor een duurzame vrede) niet het credo van de Amerikaanse
president Woodrow Wilson? Wijs de leerlingen erop dat nationalis-
ten er van uitgaan dat er zoiets bestaat als een natie, een volks-
gemeenschap, die een eigenheid zou hebben en die ook tastbaar
zou zijn. Een natie is dus geen vaststaand gegeven. En aangezien
politieke nationalisten ernaar streven natie en staat te laten samen-
vallen, en vermits niet iedereen nationalist is, kan dat leiden tot
onvrede en politieke spanningen. Welke actuele conflicten kaderen
in dit verband? Bespreek deze kort.
0N D!!,vt!l§LEE Éi Ë5Í)RIK
Wijs de leerlingen op het artificiële van staten. Het zijn constructies.
Van ver bekeken zouje kunnen denken dat ltalië een natuurlijke
natiestaat is. Dezelfde Romeinse geschiedenis, dezelfde taal, dezelfde

82 TUSSEN IDEE EN PRAKTIJK