Professional Documents
Culture Documents
Ganmartebebi Mewarmeta Sesaxeb Kanonze Book PDF
Ganmartebebi Mewarmeta Sesaxeb Kanonze Book PDF
გიორგი ჯუღელი
განმარტებები
საქართველოს კანონზე
„მეწარმეთა შესახებ“
( 2022 wlis Tebervlis mdgomareobiT )
გიორგი გიგუაშვილი
გიორგი ჯუღელი
განმარტებები
საქართველოს კანონზე
„მეწარმეთა შესახებ“
(2022 wlis Tebervlis mdgomareobiT)
Tbilisi 2022
განმარტებები საქართველოს კანონზე „მეწარმეთა შესახებ~ შეიქმნა ევროპის რეკონსტ-
რუქციისა და განვითარების ბანკისა (EBRD) და საქართველოს ინვესტორთა საბჭოს სა-
მდივნოს მხარდაჭერით.
ცვლილებების გათვალისწინებით, ავტორების მიერ გადამუშავებულ იქნა „განმარტებები
„მეწარმეთა შესახებ~ საქართველოს კანონპროექტზე~, რომლიც გამოიცა 2021 წელს პრო-
ექტის _ „საქართველოს კომერციული სამართლისა და პრაქტიკის გაუმჯობესება~ _ მხა-
რდაჭერით, რომელსაც გერმანიის საერთაშორისო თანამშრომლობის საზოგადოება (GIZ)
ახორციელებდა.
დოკუმენტის შინაარსზე სრულად პასუხისმგებელნი არიან ავტორები. მასში გამოთქმული
მოსაზრებები არ გამოხატავს EBRD-ის, ინვესტორთა საბჭოს ან ინვესტორთა საბჭოს სა-
მდივნოს მოსაზრებებს.
ინვესტორთა საბჭო ფინანსდება გაერთიანებული სამეფოს კარგი მმართველობის ფონდის
(GGF) მიერ, ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკის (EBRD) მეშვეობით.
ავტორები:
1-ლი _ მე-20 მუხლები _ გიორგი გიგუაშვილი
21-ე _ 34-ე მუხლები _ გიორგი ჯუღელი
35-ე _ 58-ე მუხლები _ გიორგი გიგუაშვილი
59-ე _ 78-ე მუხლები _ გიორგი ჯუღელი
79-ე _ 93-ე მუხლები _ გიორგი გიგუაშვილი
94-ე _ 149-ე მუხლები _ გიორგი ჯუღელი
150-ე _ 255-ე მუხლები _ გიორგი გიგუაშვილი
ISBN 978-9941-8-4187-3
Sinaarsi
winasityvaoba.........................................................................................................................11
Tavi IV. Senatani
muxli 21. Senatanis cneba......................................................................................................56
muxli 22. Senatanis sagani.....................................................................................................57
muxli 23. Senatanis saxeebi...................................................................................................58
muxli 24. Senatanis ganxorcielebis wesi da vada...........................................................58
muxli 25. Senatanis ganxorcielebis organizaciuli uzrunvelyofa.......................60
muxli 26. partnioris pasuxismgebloba.............................................................................61
muxli 27. Senatanis ganxorcielebis valdebulebisgan
gaTavisuflebis dauSvebloba...........................................................................62
11
erT dros, swored aseT komentars warmoadgenda 1994 wels „mewar
meTa Sesaxeb“ miRebuli saqarTv elos kanonis komentarebi, romlis qo
nis privilegiiT im drois iuristebi aRWurva Cveni drois gamorCeul
ma iuristebma, batonma Tedo niniZem da batonma lado Wanturiam. maTi
wvlili Tanamedrove qarTuli sakorporacio samarTlis, Tanamedrove
kerZo samarTlis ganviTarebaSi marTlac udidesia.
mas Semdeg bevrma wyalma Caiara, vidre saqarTvelos parlamentma
2021 wels miiRo axali kanoni „mewarmeTa Sesaxeb“. am uzarmazar saqme
Si saqarTvelos iusticiis saministros mier Camoyalibebuli samuSao
jgufis wevrebis mier gaweuli Sroma gansakuTrebul aRniSvnas saWiro
ebs. sxvebs Soris, swored batoni irakli burdulis, batoni Salva pa
puaSvilis, batoni giorgi juRelis, batoni giorgi giguaSvilis, qalba
toni irina waqaZis wvlils minda gavusva xazi.
da SeuZlebelia ar gamovyo sagangebod da xazi ar gavusva im faqts,
rom „mewarmeTa Sesaxeb“ saqarTvelos axali kanonis ideis warmatebiT
ganxorcielebaSi mTavari wvlili ekuTvnis saqarTvelos iusticiis sa
ministros swored im periodis xelmZRvanels, romlis ganmavlobaSic
daiwyo muSaoba mewarmeTa Sesaxeb am axali kanonis proeqtis Seqmnaze
da momzadda kidec. calsaxad SeiZleba iTqvas, rom qalbatoni Tea wu
lukianis piradi wvlilis gareSe es brwyinvale idea da es diadi saqme
ubralod ver ganxorcieldeboda.
„mewarmeTa Sesaxeb“ saqarTvelos 2021 wlis kanonis komentaris es
SesaniSnavi gamocema, aris Zalzed gabeduli iniciativa, rom am umniSv
nelovanes sakanonmdeblo aqts Seeqmnas ukeTesi pirobebi yoveldRiur
cxovrebaSi warmatebuli praqtikuli ganxorcielebisTvis. naSromi,
Tavisi xarisxiT da maRali doniT, namdvilad imsaxurebs yvela im Se
qebas, romelic wina abzacebidan gamomdinareobs da is namdvilad SeZ
lebs, rom Seasrulos sakuTari misia.
visurvebdi, rom am komentarebis gamocemiT safuZveli daedos siR
rmiseul diskusias sakorporacio samarTlis konceptualuri sakiTxe
bis irgvliv, rac impl ementaciis metad rTul da grZel gzas gaukva
lavs „mewarmeTa Sesaxeb“ saqarTvelos axal kanons. komentarebis aseTi
aqtualuroba aucilebeli წინა პირობაa sakuTriv kanonis irgvl iv me
ti codnis, meti kvalifikaciis TavmoyrisTvis da maRali donis iuris
prudenciis CamoyalibebisTvis. amaSia swored am gamocemis funqc ia.
darwmunebuli var, rom am gamocemas bevri mkiTxveli gamouCndeba ara
mxolod profesionalTa Soris, aramed sazogadoeb a dainteresdeba am
TemebiT da SeZlebs miiRos pasuxi misTvis saintereso yvela sakiTxis
Taobaze.
12
da bolos, garda imisa, rom uRrmes madlobas gadavuxdi am gamorCe
uli gamocemis avtorebs (komentarebis Zalzed maRali xarisxisTvis da
am gabeduli nabijisTvis), amasTanave, vusurveb maT warmatebas sakor
poracio samarTlis Semdgom kvlevaSi. es haeriviT aucilebelia qarTu
li samarTlis Semdg omi mdgradi ganviTarebisTvis.
TviT am wigns ki vusurveb aqtualurobis xangrZlivad SenarCunebas,
rac SeiZleba meti yuradRebis miqcevas da kidev bevr gadamuSavebul
gamocemas.
mixeil sarjvelaZe
Tbilisi
2022 weli
13
kari I. zogadi nawili
14
va samarTlebrivi aqtebis urTierTmimarTebis sakiTxi. kerZod, Tu sxva
specialuri sakanonmdeblo aqtiT mowesrigebulia igive sakiTxi, gamoi
yeneba specialuri sakanonmdeblo aqti. aseve, safinanso sferoSi samar
TalSemoqmedebis gansakuTrebuli Taviseburebis gaTvaliswinebiT, „me
warmeTa Sesaxeb“ kanonis Canawersa da sakanonmdeblo aqtis safuZvelze
miRebul/gamocemul saqarTvelos erovnuli bankis Sesabamis samarTleb
riv aqts Soris konkurenciis as upiratesoba eniWeba erovnuli bankis Se
sabamisi samarTlebrivi aqtis Canawers.
sakorporacio samarTalSi kerZo iniciativa, novacia da nebis avtono
mia ganapirobebs konkurenciasa da ganviTarebas. Sesabamisad, kanonis nor
mebma erTobliobaSi unda uzrunvelyon yvelasaTvis am Tavisuflebis maq
simaluri xelmisawvdomoba savaWro Zalauflebis gawonasworebis, tran
szaqciul i xarjebis Semcirebisa da „bazris warumateblobis“ klasikuri
saxeebis gamoricxvis gziT. am miznis uzrunvelyofisaTvis kanonmdeblis
imperatiul-normatiuli intervencia, dasaSvebia mxolod im SemTxvevaSi,
Tu is urTierTobis „susti“ mxaris Rirebuli interesis dacvas emsaxure
ba. kanonmdebeli dgas am RirebulebaTa konfliqtSi saukeTeso balansis
povnis gansakuTrebiT rTuli gamowvevis winaSe. winamdebare muxlis me-2,
me-4 punqtebi swored am amocanis gadawyvetas emsaxureba. kerZod:
15
ciuri normebidan gadaxvevasTan erTad, aseve mowesrigdes yvela sakiTxi,
romelic kanoniT pirdapir ar aris daregulirebuli an ganivrcos kano
nis is normebi, romlebic Sesabamis sakiTxebs amomwuravad ar awesrigebs.
16
individualuri mewarme aris erTaderTi mewarme subieqti, romelic
saqmian urTierTobaSi Tavis uflebebs axorciel ebs da movaleobebs as
rulebs, rogorc fizikuri piri. sxva mewarme subieqtebi uflebebs axor
cieleben da movaleobebs asruleben rogorc samewarmeo sazogadoebebi,
iuridiuli piris formiT.
mewarmes eniWeba samewarmeo saqmian obis ganxorcielebis eqskluziur i
uflebamosileba. dauSvebelia samewarmeo saqmian obis ganxorcieleba me
warmed registraciis gareSe (garda e.w. winare sazogadoebis farglebSi
ganxorcielebuli sagamonakliso saqmianobisa, rac kanonis me-10 muxlSia
mowesrigebuli). aseTi saqmianoba CaiTvleba ukanono samewarmeo saqmia
nobad, rac gamoiwvevs Sesabamis sisxlissamarTlebriv pasuxismgeblobas.
samewarmeo saqmian
obad ki miiCneva saqmianoba, romelic erTdroulad
akmayofilebs Sefasebis testis xuTive komponents:
17
3. damoukidebloba saqmianoba xorcieldeba partniorebisagan
damoukideblad, sakuTari saxeliTa da saku
Tari pasuxismgeblobis farglebSi.
4. organizebuloba saqmianoba xorcieldeba organizebulad, ka
nonmdeblobiT gansazRvruli mewarmis erT-
erTi samarTlebrivi formis meSveobiT.
5. mogebis miRebis saqmianoba xorcieldeba mogebis misaRebad,
mizani miuxedavad am saqmianobis faqtobrivi Sede
gisa.
18
kerZod, aseTi saqmian obebi upiratesad saqmian
obis ganmaxorcieleb
lis uSualo inteleqtualur da SemoqmedebiT momsaxurebaze, mis pirad
unar-Cvevebzea damyarebuli da rogorc arsobrivad, ise istoriulad ar
ganekuTvnebian samewarmeo saqmian
obis saxes. Tavisufali profesieb is
amomwurav CamonaTvalSi eqceva:
1
მაგალითად, „ნოტარიატის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-19 მუხლის მე-2 პუნქტის
მიხედვით, დაუშვებელია საერთო სანოტარო ბიუროს შექმნა სააქციო საზოგადოების
ფორმით. იხ. „ნოტარიატის შესახებ“ საქართველოს კანონი (სსმ, 46, 22/12/2009), მუხლი 19.
[05.02.2022].
19
Tavi II. mewarmis dafuZneba
20
SeTanxmebis gaformebas xelmowerebis sanotaro wesiT damowmebis gare
Sec. kerZod, sanotaro wesiT damowmeba savaldebulo ar aris, Tu:
21
kacio monacemebs da uflebamosilebis vadas, Tu aseTi vada gan
sazRvrulia;
e) generaluri savaWro warmomadgenlis arsebobis SemTxvevaSi _
mis saidentifikacio an saregistracio monacemebs, agreTve misi
uflebamosilebis vadas;
v) partnioris wilis mmarTvelis arsebobis SemTxvevaSi _ mis sai
dentifikacio an saregistracio monacemebs;
z) samewarmeo sazogadoebis xelmZRvanelobasa da warmomadgen
lobaze uflebamosili piris, sameTvalyureo sabWos arsebobis
SemTxvevaSi _ agreTve sameTvalyureo sabWos wevrTa raodenobas
da maTi daniSvnisa da gaTavisuflebis wess, Tu es sakiTxebi am ka
nonisgan gansxvavebulad aris mowesrigebuli, aseve aRniSnul wev
rTa uflebamosilebas;
T) am kanonis 42-e muxlis me-2 punqtiT gavaliswinebuli erTobli
vi warmomadgenlobisgan gansxvavebuli formis warmomadgenlobis
arsebobis SemTxvevaSi _ mis aRweras.
3. Tu damfuZneblebis mier SemuSavebuli wesdeba ar arsebobs, stan
dartuli wesdeba miiCneva samewarmeo sazogadoebis sadamfuZneb
lo SeTanxmebis nawilad.
4. komandituri sazogadoebis sadamfuZneblo SeTanxmeba damatebiT
unda Seicavdes informacias imis Taobaze, Tu romeli partnioria
komanditi, da informacias misi Senatanis odenobis Sesaxeb.
5. SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis sadamfuZneblo Se
Tanxmeba damatebiT unda Seicavdes Semdeg informacias:
a) im wilebis odenobas, romlebic gasca SezRuduli pasuxismgeb
lobis sazogadoebam sazRauris sanacvlod, miuxedavad imisa, mi
Rebuli aqvs Tu ara am samewarmeo sazogadoebas sazRauri (ganTav
sebuli wili), agreTve kapitalSi partniorTa wilobriv monawile
obas. isini gamoxatuli unda iyos procentebiT da maTi jami unda
Seadgendes 100 procents;
b) arsebobis SemTxvevaSi _ dafuZnebis momentisTvis kapita
lis maqsimalur odenobas, romlis farglebSic SezRuduli
pasuxismgeblobis sazogadoebas SeuZlia momavalSi miiRos wi
lebis ganTavsebis Sesaxeb gadawyvetileba (nebadarTuli kapi
tali);
g) arsebobis SemTxvevaSi _ dafuZnebis momentisTvis gamoSvebuli
wilebis odenobas, agreTve informacias maTi ganTavsebis SemTxve
22
vaSi kapitalSi partniorTa arsebuli wilebisa da procentuli
monawileobis xelaxali gadanawilebis Taobaze;
d) arsebobis SemTxvevaSi _ wilebis nominalur Rirebulebas;
e) specialur pirobas, romelic zRudavs wilebis gasxvisebas, ase
Ti SezRudvis arsebobis SemTxvevaSi;
v) am punqtis „d“ da „e“ qvepunqtebiT gaTvaliswinebul informaci
as TiToeuli klasis wilTan mimarTebiT.
6. saaqcio sazogadoebis sadamfuZneblo SeTanxmeba damatebiT unda
Seicavdes Semdeg informacias:
a) saaqcio sazogadoebis registraciis momentisTvis ganTavsebu
li kapitalis odenobas;
b) kapitalis maqsimalur odenobas, romlis farglebSic saaqcio
sazogadoebas SeuZlia momavalSi miiRos aqciebis ganTavsebis Se
saxeb gadawyvetileba (nebadarTuli kapitali), agreTve aqciebis
nominalur Rirebulebas (arsebobis SemTxvevaSi);
g) saaqcio sazogadoebis dafuZnebis momentisTvis ganTavsebuli
aqciebis nominalur Rirebulebas (arsebobis SemTxvevaSi) da maT
odenobas, xolo nominaluri Rirebulebis gareSe ganTavsebuli
aqciebis SemTxvevaSi _ maT odenobas;
d) specialur pirobas, romelic zRudavs aqciebis gasxvisebas, ase
Ti SezRudvis arsebobis SemTxvevaSi;
e) am punqtis „g“ da „d“ qvepunqtebiT gaTvaliswinebul informaci
as TiToeuli klasis aqciasTan mimarTebiT;
v) saaqcio sazogadoebis dafuZnebis momentisTvis ganTavsebuli ka
pitalis ganaRdebuli nawilis (ganaRdebuli kapitali) odenobas;
z) arafuladi Senatanis sanacvlod gamoSvebuli aqciebis nomina
lur Rirebulebas, xolo nominaluri Rirebulebis gareSe gamoS
vebuli aqciebis SemTxvevaSi _ maT odenobas, Senatanis saxes da Se
natanisTvis valdebuli piris saxels/saxelwodebas;
T) saaqcio sazogadoebis dafuZnebasTan, agreTve licenziis/ne
barTvis mopovebasTan dakavSirebul im arsebul an savaraudo xar
jebs, romlebic saaqcio sazogadoebam unda gaiRos;
i) dafuZnebasTan, agreTve licenziis/nebarTvis mopovebasTan dakav
Sirebuli moqmedebebis ganxorcielebaSi monawile pirTa mier saaq
cio sazogadoebisgan miRebul an misaReb ekonomikur sargebels.
7. kooperativis sadamfuZneblo SeTanxmeba damatebiT unda Seicav
des informacias pais nominaluri Rirebulebis Sesaxeb.
23
8. am muxlis me-2 punqtis „a“, „b“, „z“ da „T“ qvepunqtebiT, me-5 punqtis
„b“ da „g“ qvepunqtebiTa da me-6 da me-7 punqtebiT gaTvaliswinebu
li monacemebis/informaciis cvlileba moiTxovs gadawyvetilebis
wesdebis cvlilebisTvis saWiro umravlesobiT miRebas.
9. saqarTvelos moqalaqeobis armqone fizikuri piris an ucxo sa
xelmwifos iuridiuli piris SemTxvevaSi samewarmeo sazogadoebis
sadamfuZneblo dokumenti unda Seicavdes saqarTvelos moqala
qisTvis an saqarTveloSi registrirebuli samewarmeo sazogadoe
bisTvis dadgenil ekvivalentur monacemebs, romlebic gamoiyene
ba saqarTveloSi sanotaro moqmedebebis Sesrulebis dros piris
identifikaciisTvis.
10. mewarmis iuridiuli misamarTi aris misi fizikuri misamarTi sa
qarTvelos teritoriaze.
24
kanonSi warmodgenili koncefciiT, wesdeba _ es aris samewarmeo sa
zogadoebis is dokumenti, romlis cvlilebis saWiroebac iSviaTad unda
dadges. Sesabamisad, paralelurad arsebobs standartuli wesdebis in
stituti rogorc Sablonuri, araindividualizebuli dokumenti, rome
lic partniorebis survilisamebr, SeiZleba, Sesabamisi formis samewar
meo sazogadoebaze gavrceldes.
zemoaRniSnuli midgomidan gamomdinare, wesdebis savaldebulo kom
ponentebi iseTi sakiTxebia, romlebiTac naklebad xdeba sazogadoebis
individualizeba. wesdebis es standartuli nimuSi damtkicebulia sa
qarTvelos iusticiis ministris 2021 wlis 29 noembris #791 brZanebiT.1
aseTi mza dokumentis arseboba mniSvnelovnad amartivebs sazogadoebis
dafuZnebis process da partniorebs umcirebs samewarmeo saqmianobis
dawyebisaTvis saWiro xarjebs.
SedarebiT cvalebadi is informacia, romelic konkretul samewarmeo
sazogadoebasTan aris dakavSirebuli (magaliTad: safirmo saxelwode
ba, partniorebisa da xelmZRvaneli piris da sxv.), arsebobs wesdebis miR
ma, sadamfuZneblo SeTanxmebis sxva nawilSi. sxvadasxva samarTlebrivi
formis samewarmeo sazogadoebis sadamfuZneblo SeTanxmebaSi asasaxi
aseTi savaldebulo monacemebis detaluri katalogi warmodgenilia wi
namdebare muxlis me-2-me-7 punqtebSi.
samewarmeo sazogadoebis sadamfuZneblo SeTanxmebas xels awers yve
la partniori. mogvianebiT ki am dokumentSi cvlilebis ganxorcieleba
SesaZlebelia saerTo krebaze xmebis umravlesobiT gadawyvetilebis mi
Rebis gziT. aqedan gamonaklisia calkeuli monacemebi, romelTa cvli
lebac saWiroebs wesdebis cvlilebisaTvis aucilebeli umravlesobiT
gadawyvetilebis miRebas. aseT gadawyvetilebaTa amomwuravi CamonaTva
li warmodgenilia kanonis winamdebare muxlis me-8 punqtSi.
muxlis me-9 punqti eTmoba saqarTvelos moqalaqeobis armqone fizi
kuri pirebis an ucxo qveynis iuridiuli pirebis SemTxvevaSi, sadamfuZ
neblo dokumentis calkeul ekvivalentur monacemebs. me-10 punqti ki
iuridiuli misamarTis definicias. kerZod, mewarme subieqtTan komuni
kaciisas bundovanebebis Tavidan acilebisa da komunikaciis gamartive
bis mizniT, sadamfuZneblo SeTanxmebaSi aRniSnuli iuridiuli misamar
Ti avtomaturad iTvleba saqarTvelos teritoriaze mewarmis fizikur
misamarTad.
1
იხ. https://matsne.gov.ge/ka/document/view/5275911?publication=0 [05.02.2022].
25
muxli 6. wesdeba
26
bundovani situaciebis gadaWris saSualebebi. wesdebis es standartuli
nimuSi damtkicebulia saqarTvelos iusticiis ministris 2021 wlis 29
noembris #791 brZanebiT.1
amasTanave, standartuli wesdebis arseboba ar zRudavs damfuZneb
lebis SesaZleblobas, Tavad Seadginon sazogadoebis wesdeba. wesdeba,
sul mcire, unda moicavdes: (1) samarTlebriv formas; (2) saqmianobis
sagans, romelzedac SeiZleba mieTiTos rogorc zogadi samewarmeo saq
mianoba, ise konkretuli saqmianobis sagani (aseTi SesaZlebloba saSua
lebas aZlevs partniorebs survilis SemTxvevaSi ar SeizRudon Tavi wi
naswar gansazRvruli saqmianobis saxiT da axali saqmianobis wamowyebis
SemTxvevaSi saWiro ar gaxdes wesdebis cvlilebisaTvis saWiro Sesabami
si procedurebis gavla); (3) partniorTa Soris SeTanxmebul SezRudvas
wilze sakuTrebis uflebasTan dakavSirebiT, Tu aseTi SeTanxmeba arse
bobs; (4) informacias partniorTa SeTanxmebis arsebobis Taobaze, Tu
aseTi SeTanxmeba arsebobs.
Sesabamisi formis sazogadoebis standartuli wesdebis gamoyeneba
Tavad am sazogadoebis damfuZnebel partniorTa survilzea damokide
buli. im SemTxvevaSi, Tu partniorebs surT standartuli wesdebis gamo
yeneba, maT amis Sesaxeb sadamfuZneblo SeTanxmebaSi unda aRniSnon. aseT
SemTxvevaSi iusticiis ministris mier Sesabamisi samarTlebrivi formis
subieqtisTvis damtkicebuli standartuli wesdeba miiCneva samewarmeo
sazogadoebis sadamfuZneblo SeTanxmebis nawilad da daerTvis subieq
tis saregistracio dokumentacias. saregistracio miznebisTvis, stan
dartuli wesdebis qaRaldis an eleqtronuli versiis saagentoSi war
dgena ar moiTxoveba. amasTan, SesaZlebelia standartuli wesdebis mxo
lod sruli saxiT gaziareba. masSi raime saxis cvlilebis Setanisas igive
wesebi gavrceldeba, rac damfuZneblebis mier damoukideblad Sedgeni
li wesdebis warmodgenis SemTxvevaSi.
saqarTvelos iusticiis ministris mier damtkicebul standartul
wesdebaSi cvlilebis ganxorcieleba an misi gauqmeba ar gamoiwvevs im
samewarmeo sazogadoebis wesdebis cvlilebis saWiroebas, romelsac re
gistraciis miznebisTvis gamoyenebuli hqonda im momentisaTvis moqmedi
standartuli wesdeba. amasTanave, wesdebaSi cvlilebis saWiroeba war
moiSoba im SemTxvevaSi Tu standartul wesdebaSi cvlilebis ganxorci
elebis/gauqmebis mizezi kanonis Sesabamisi cvlilebaa. aseTi SemTxveva
1
იხ. https://matsne.gov.ge/ka/document/view/5275911?publication=0 [05.02.2022].
27
avaldebulebs samewarmeo sazogadoebas, Tavisi wesdeba kanonis impera
tiul moTxovnebTan SesabamisobaSi moiyvanos.
1
მაგალითად, „საინვესტიციო ფონდების შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვ
რული ერთობლივი საინვესტიციო ფონდი, რომელიც არ წარმოადგენს იურიდიულ პირს. იხ.
„საინვესტიციო ფონდების შესახებ“ საქართველოს კანონი (6805-რს, ვებ, 22/07/2020), მუხლი
2. [05.02.2022].
28
muxli iZleva kanonmdeblobiT wilis SeZenis uflebis SezRudvaze blan
ketur miTiTebas.
29
mewarmis saxelmwifo legitimacia da, Sesabamisad, misi warmoSoba da
kavSirebulia misi registraciis faqtTan. swored registraciis pro
cedurebis dadgomis Semdgom warmoiSoba srulfasovani mewarme subi
eqti, romelsac gaaCnia samewarmeo saqmianobis ganxorcielebis ufle
ba. mewarmis registracia savaldebuloa. sxva SemTxvevaSi saxeze gvaqvs
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsiT gaTvaliswinebuli ukanono
samewarmeo saqmianoba, ese igi samewarmeo saqmianoba registraciis ga
reSe.
kanonis Tanaxmad, mewarmis registraciis eqskluziuri kompetencia
aqvs saqarTvelos iusticiis saministros mmarTvelobis sferoSi moqme
di sajaro samarTlis iuridiul pirs _ sajaro reestris erovnul saa
gentos. biznesis dawyebis gamartivebis mizniT, maregistrirebeli or
gano erTdroulad axdens rogorc saxelmwifo, ise sagadasaxado regis
tracias, ris Semdegac Sesabamisi monacemebi maregistrirebeli organos
mier eleqtronulad egzavneba saqarTvelos finansTa saministros mmar
Tvelobis sferoSi Semaval sajaro samarTlis iuridiul pirs _ Semosav
lebis samsaxurs. reestris warmoebis wesi da registraciis pirobebi ga
nisazRvreba „sajaro reestris Sesaxeb“ saqarTvelos kanoniT, „mewarmeTa
da arasamewarmeo (arakomerciul) iuridiul pirTa registraciis Sesa
xeb“ instruqciis damtkicebis Taobaze“ saqarTvelos iusticiis minis
tris brZanebiT1 da sxva normatiul i aqtebiT.
registracias eqvemdebareba mxolod solidaruli pasuxismgeblo
bis sazogadoebis, komandituri sazogadoeb isa da SezRuduli pasuxis
mgeblobis sazogadoebis partniori/damfuZnebeli. Sesabamisad, saaqcio
sazogadoeb ebi da kooperativebi aqcionerebis/mepaieebis registraci
as moaxdenen da maT reestrs awarmoeb en gancalkevebulad, amave samar
Tlebrivi formebis TavSi gaTvaliswinebuli wesebiT.
winamdebare muxlis umniSvnelovanesi funqciaa maregistrirebeli
organos mxridan, rogorc pirveladi registraciisas, ise registri
rebuli monacemebis cvlilebisas, saregistraciod warmodgenili mo
nacemebis Semowmebis farglebis gansazRvra. kerZod, maregistrire
bel organos evaleba wardgenili dokumentaciis mxolod formaluri
da ara materialuri, ese igi Sinaarsobrivi sisworis, Semowmeba. es imas
gulisxmobs, rom maregistrirebeli organo pasuxismgebelia mxolod
registrirebuli monacemebisa da masTan daculi saregistracio Tu
1
შესაბამისი ბრძანება იხ.
https://matsne.gov.ge/ka/document/view/4924135?publication=1. [05.02.2022].
30
sxva dokumentaciis urTierTSesabamisobasa da usafrTxoebaze. mare
gistrirebel organoSi wardgenili monacemebis/dokumentaciis nam
dvilobaze, maTi Sinaarsis sisworesa da Seqmnis procedurebis dacvaze
pasuxismgebelia kanoniT da samewarmeo sazogadoebis sadamfuZneblo
SeTanxmebiT gansazRvruli, am monacemebisa da dokumentebis Seqmnaze
uflebamosili subieqti. aRniSnuli midgoma Seesabameba saerTaSoriso
praqtikas, romlis mixedviTac maregistrirebeli organos amocanas ar
warmoadgens dokumentebis miRebis procedurebis sisworisa da kanoni
erebis kvleva (materialuri Semowmeba), rac kidev ufro amartivebs da
aCqarebs pirveladi da Semdgomi cvlilebebis registraciis procedu
ras.
31
muxli 10. pasuxismgebloba samewarmeo sazogadoebis registraciamde
misi saxeliT ganxorcielebuli moqmedebisTvis
32
Tlis kodeqsiT gaTvaliswinebuli ukanono samewarmeo saqmianobis gan
martebis qveS. aseTi regulireba garkveul uflebaunarianobas aniWebs
winare sazogadoebas, ris Sedegadac mas SeuZlia sakuTari saxeliT Se
iZinos uflebebi da ikisros valdebulebebi, maT Soris: gaxsnas sabanko
angariSi, iyos uZravi da moZravi qonebis mesakuTre da iyos sasamarTlo
procesis mxare.
amasTanave, pasuxismgeblobis nawilSi aRsaniSnavia, rom samewarmeo sa
zogadoebis registraciamde misi saxeliT nakisr valdebulebebze, uSu
alod da SeuzRud avad, rogorc solidaruli movaleebi, pasuxs ageben
samewarmeo sazogadoeb is damfuZnebeli partniorebi da Semsruleblebi
im moqmedebisa, romelmac gamoiwvia valdebulebis warmoSoba, Tu kredi
torTan sxva ram ar aris SeTanxmebuli. calke aRniSvnis Rirsia postsare
gistracio pasuxismgeblobis sakiTxi. kerZod, samewarmeo sazogadoebis
saxeliT mis registraciamde mopovebuli uflebebi da nakisri valdebu
lebebi samewarmeo sazogadoebis mier mowonebis SemTxvevaSi iqceva same
warmeo sazogadoebis uflebebad da valdebulebebad. aseT SemTxvevaSi,
samewarmeo sazogadoeb is damfuZnebeli partniorebi da Semsruleblebi
im moqmedebisa, romelmac gamoiwvia uflebebis an valdebulebis warmo
Soba, Tavisufldebian valdebulebisgan, Tu kreditorTan sxva ram ar iq
neba SeTanxmebuli.
33
g) ganmcxadeblis pirad nomers, xolo Tu ganmcxadebeli aris sa
qarTvelos moqalaqeobis armqone piri an ucxo saxelmwifos moqa
laqe _ mis mier wardgenili piradobis damadasturebeli dokumen
tis saidentifikacio monacemebs;
d) ganmcxadeblis xelmoweras.
3. individualur mewarmed registraciisTvis an cvlilebis regis
traciisTvis gancxadebis maregistrirebeli organosTvis war
dgenis ufleba aqvT agreTve „okupirebuli teritoriebis Sesaxeb“
saqarTvelos kanoniT gansazRvrul okupirebul teritoriebze _
afxazeTis avtonomiuri respublikis teritoriebsa da cxinvalis
regionSi (yofili samxreT oseTis avtonomiuri olqis teritori
ebze) legitimurad mcxovreb fizikur pirebs, romlebic saqarTve
los kanonmdeblobiT dadgenili wesiT arian registrirebuli da
romlebsac miniWebuli aqvT piradi nomeri.
4. am muxlis me-3 punqtiT gaTvaliswinebuli fizikuri pirebis indivi
dualur mewarmed registraciis wesi ganisazRvreba instruqciiT.
34
amave muxlSi, aseve, gaTvaliswinebulia „mewarmeTa Sesaxeb“ kanonis
is debulebebi, romlebmac okupirebul teritoriebze legitimurad
mcxovreb fizikur pirebs unda misces SesaZlebloba, saqarTvelos da
narCen teritoriaze ganaxorcielon samewarmeo saqmianoba, raTa moxdes
maTi saqarTvelos ekonomikur sivrceSi reintegracia. kerZod, vinaidan
am pirebs umetes SemTxvevaSi ar gaaCniaT saqarTvelos pasporti an pira
dobis mowmoba, maT ufleba eniWebaT, maregistrirebel organoSi saku
Tari Tavis identificireba moaxdinon saqarTvelos kanonmdeblobiT
dadgenili specialuri wesiT, maTTvis miniWebuli piradi nomris meSve
obiT.
35
saerTo krebis (Semdgom _ saerTo kreba) Tavmjdomare. Tu saer
To krebas notariusi eswreba, saerTo krebis oqms adgens da xels
awers notariusic. Tu samewarmeo sazogadoebis sadamfuZneblo
SeTanxmebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli, wesdebis cvlile
baze an mis axal redaqciaze partniorebis xelmowerebi saWiro ar
aris. wesdebis cvlilebis damowmebaze vrceldeba am kanonis me-4
muxlis me-3 punqtiT dadgenili wesi.
5. registrirebuli monacemebis cvlilebis gansaxorcieleblad
wardgenili garigeba damowmebuli unda iyos am kanonis me-4 mux
lis me-3 punqtiT dadgenili wesiT.
6. samewarmeo sazogadoebis sadamfuZneblo SeTanxmebaSi cvlilebis
ganxorcielebis moTxovnis SemTxvevaSi maregistrirebel organos
am cvlilebis teqstTan erTad unda waredginos sadamfuZneblo
SeTanxmebis konsolidirebuli teqsti. wardgenili konsolidire
buli teqstis xarvezi registraciis Semaferxebeli garemoebaa.
7. mewarmis registrirebuli monacemis cvlileba xorcieldeba „sa
jaro reestris Sesaxeb“ saqarTvelos kanonisa da sxva normatiuli
aqtebis Sesabamisad.
8. wilze sakuTrebis uflebis winaswari registracia xorcieldeba
„sajaro reestris Sesaxeb“ saqarTvelos kanoniT uZrav nivTze uf
lebis winaswari registraciisTvis dadgenili wesiT.
9. Tu solidaruli pasuxismgeblobis sazogadoebaSi, komanditur sa
zogadoebaSi, SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebaSi wilis
SemZenma pirma sakuTrebis uflebis registraciasTan erTad moiTx
ova iseTi cvlilebis ganxorcieleba, romlis safuZvlad arsebul
sakiTxTan dakavSirebiTac gadawyvetileba SeeZlo mieRo mas, ro
gorc wilis mesakuTres, wilis mesakuTred misi registraciis Sem
deg gadawyvetileba uflebamosili piris mier miRebulad miiCneva.
10. „sainvesticio fondebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanoniT gansazR
vruli avtorizebuli sainvesticio kompaniis am muxlis pirveli
punqtiT gaTvaliswinebuli monacemebis cvlilebis gansaxorcie
leblad dainteresebuli piri waradgens saqarTvelos erovnuli
bankis Tanxmobas, garda saqarTvelos erovnuli bankis samarTleb
rivi aqtiT gansazRvruli SemTxvevebisa.
11. rezoluciis reJimSi myofi komerciuli bankis registrirebuli
monacemis cvlileba saqarTvelos erovnuli bankis mimarTvis sa
fuZvelze reestrSi dauyovnebliv registrirdeba.
36
garigebis monawileebis SesaZlebloba, sajarod xelmisawvdomi wya
rodan miiRon amomwuravi da simetriul i informacia, amcirebs maT tran
saqciul xarjebs, zrdis garigebis saerTo ekonomikur efeqts, axalisebs
garigebebs da, Sesabamisad, xels uwyobs stabilur samoqalaqo brunvas.
amasTan, reestrSi Tavis Sesaxeb arsebuli informaciis ganaxlebis mo
tivacia Sesabamis subieqts naklebad aqvs. amis mizezi SeiZleba iyos is,
rom aseTi ganaxleba dakavSirebulia Sesabamisi finansuri, drois, adami
anuri da sxva resursebis gaRebasTan mniSvnelovani pirdapiri, sapasuxo
amonagebis gareSe. aseve, Sesabamis subieqts informaciis sajarod gamoq
veynebisaken SeiZleba ar ubiZgos Tavad bazarmac, naklebi konkurenci
is da momxmareblis mxridan susti sabazro Zalauflebis gamo. swored
am mizeziT, kanonis me-12 muxlSi dadgenilia reestrSi registrirebuli
monacemebis ganaxlebis valdebuleba da wesi.
upirveles yovlisa, ganaxlebis valdebuleba Seexeba sazogadoeb is
arsebobis umTavres dokuments _ sadamfuZneblo SeTanxmebas. reestrSi
arsebuli am monacemis ganaxlebis valdebuleba ekisreba sazogadoebis
xelmZRvanel pirs. xelmZRvanelma pirma Tavisi am valdebulebis Sesas
ruleblad maregistrirebel organos unda warudginos saerTo krebis
Tavmjdomaris xelmowerili wesdebis cvlileba, razec individualu
rad TiToeuli partnioris xelmowera saWiro ar aris. amasTan, xelmo
weraze vrceldeba sanotaro damowmebis valdebuleba. sanotaro wesiT
damowmeba savaldebulo ar aris, Tu:
xelmowera dadgenili wesiT damowmebulia maregistrirebeli or
ganos mier;
xelmowera dadgenili wesiT damowmebulia maregistrirebeli or
ganos mier uflebamosili:
- sxva administraciuli organos mier;
- sxva piris mier;
an
xelmowera Sesrulebulia „eleqtronuli dokumentisa da eleq
tronuli sando momsaxurebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis Sesa
bamisad.
37
partnior is said entifikacio monacemebis cvlilebis ufleba sa
zogadoebis xelmZRvanel pirTan erTad aseve eniWeba am wilis Sem
Zensa da gamsxvisebels;
xelmZRvanelobasa da warmomadgenlobaze uflebamosili piris,
agreTve, aseTis arsebobis SemTxvevaSi, sameTvalyureo sabWos wev
ris saidentifikacio monacemebis da uflebamosilebis vadis re
gistraciis ufleba aqvT sazogadoebis xelmZRvanel pirs da nebis
mier partniors;
registracias daqvemdebarebul partniorTa wilobrivi monawile
obis cvlilebis registracias axdens sazogadoeb is xelmZRvaneli
piri an Sesabamisi partniori;
partnior is wilis mmarTvelis saidentifikacio an registraciis
monacemebis registraciis ufleba aqvT sazogadoebis xelmZRva
nel pirs da Sesabamis partniors;
wilze sakuTrebis uflebasTan erTad im gadawyvetilebis regis
traciis ufleba, romelze gadawyvetileba SeeZlo mieRo am par
tniors _ Tavad am partniors.
38
valeTa reestrebis monacemebis safuZvelze da asaxavs amonaweris
momzadebis momentisTvis ZalaSi myof monacemebs registrirebu
li subieqtis Sesaxeb.
3. registraciis procesSi wardgenili dokumentebis eleqtronuli
aslebi ganTavsebulia maregistrirebeli organos erTian eleq
tronul portalze da safasuris gadaxdis gareSe xelmisawvdomia
nebismieri pirisTvis. registraciis moTxovna miiCneva monacemTa
subieqtis mier personaluri monacemebis am muxlis Sesabamisad
damuSavebaze Tanxmobis gancxadebad.
4. am kanoniT an wesdebiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi gamoqveyne
bad miiCneva faqtis Taobaze informaciis an dokumentis maregis
trirebeli organos erTian eleqtronul portalze ganTavseba.
5. am kanoniT gaTvaliswinebuli sxva SemTxvevebis garda, unda gamoq
veyndes:
a) reestrSi registrirebuli monacemebi da maTSi ganxorcielebu
li yvela cvlileba;
b) sul mcire weliwadSi erTxel _ saaqcio sazogadoebis ganTavse
buli kapitalis odenoba, Tu es monacemi reestrSia registrire
buli.
6. mewarmis, sazRvargareT registrirebuli mewarmis filialis xel
mZRvanelobaze uflebamosili piri pasuxismgebelia am kanoniT
gaTvaliswinebuli gamosaqveynebeli monacemebis reestrisTvis
miwodebisTvis. am valdebulebis SeusruleblobisTvis adminis
traciuli pasuxismgebloba ganisazRvreba saqarTvelos kanon
mdeblobiT.
39
maregistrirebel organoSi registraciis procesSi wardgenili
dokumentebis gasajaroeba;
samewarmeo sazogadoebis mier masze kanoniT dakisrebuli gamoq
veynebis valdebulebis Sesruleba (magaliTad: Serwymis/gayofis
gegmis, krebis mowvevis Sesaxeb Setyobinebis gamoqveyneba, ganTav
sebuli kapitalis Semcirebis Sesaxeb gadawyvetilebis gamoqveyne
ba da sxv.);
mewarmis avtorizebuli momxmareblis sivrcis meSveobiT mewar
mesTan oficialuri gziT komunikacia da misTvis sxvadasxva eleq
tronuli servisis SeTavazeba.
40
vargareT registrirebuli mewarmis filialis xelmZRvanel pirebs. pir
vel etapze am movaleobis darRveva gamoiwvevs samewarmeo sazogadoebis,
aseve, sazRvargareT registrirebuli samewarmeo sazogadoebis filia
lis xelmZRvanelobaze uflebamosili piris gafrTxilebas. gafrTxile
bidan 1 Tvis vadaSi gafrTxilebiT gansazRvruli moTxovnis Seusruleb
loba gamoiwvevs amave piris dajarimebas 200 laris odenobiT. amasTan,
valdebulebis Sesrulebis da Seusruleblobis Taobaze informacia ai
saxeba erTian eleqtronul portalze, rac xelmisawvdomi iqneba nebis
mieri dainteresebuli pirisTvis.
41
garda Sesabamisi piris mier informaciis reestrisaTvis miwodebis mo
tivaciis naklebobis me-12 da me-13 muxlebSi ganxiluli SemTxvevebisa,
Sesabamis subieqts, aseve, SeiZleba hqondes mizani garigebis meore mxa
res miawodos arasruli/araswori informacia. es SeiZleba moxdes gansa
kuTrebiT maSin, rodesac meore mxares ar gaaCnia informaciis gadamowme
bis an mcdar informaciasTan dakavSirebuli davis wamowyebis saTanado
resursebi. swored amitom, kanonmdebeli Sesabamis subieqts aramxolod
akisrebs informaciis reestrisaTvis wardgenis valdebulebas, aramed
bazars icavs, rogorc registraciis as wardgenili mcdari informacii
sagan, ise reestris monacemebis sxva nebismieri xarvezisagan. Tundac er
Ti gamonaklisi sisrulisa da utyuarobidan, makulaturad gadaaqcevda
reestris mier gamoqveynebul yvela sxva monacems. reestris monacemis
sandoobis dasacavad, gamoqveynebuli registrirebuli monacemis mi
marT moqmedebs (1) utyuarobisa da (2) sisrulis prezumfcia.
42
ruli droiT adre Semowmebul monacems. kerZod, Tu Sesabamisi piri im
urTierTobebis farglebSi, romlebic warmoiSva registraciisa da ga
moqveynebidan 15 dRis vadaSi, daamtkicebs, rom man registrirebuli
faqtisa da dokumentis Taobaze ar icoda da arc SeiZleboda scodnoda,
mewarme subieqti veRar daeyrdnoba ganaxlebul registrirebul mona
cems. aq aucilebelia mtkicebis tvirTsa da Sefasebis testze xazgasma.
am SemTxvevaSi mtkicebis tvirTi ekisreba im pirs, romelic daeyrdno
moZvelebul monacems. amasTan, man unda daamtkicos ori kumulatiuri
pirobis erTdrouli arseboba: (1) subieqturi komponenti - ar icoda Se
sabamisi faqtisa da dokumentis Taobaze da (2) obieqturi komponenti
- garemofaqtorebis gaTvaliswinebiT, saTanado windaxedulobis piro
bebSi SeuZlebeli iyo mas scodnoda Sesabamisi faqtisa da dokumentis
Taobaze.
43
e) ucxo qveynis im organos dasaxelebas, romlis mierac registri
rebulia mewarme, da registraciis nomers, Tu am qveynis kanon
mdeblobiT registracia savaldebuloa an savaldebulo ar aris,
Tumca mewarme registrirebulia;
v) filialis safirmo saxelwodebas, romelic Sedgeba mewarmis sa
firmo saxelwodebisa da damatebisgan „filiali“ an „mewarmis sa
firmo saxelwodebisgan gansxvavebuli safirmo saxelwodeba“;
z) filialis iuridiul misamarTs;
T) filialis xelmZRvanelis saidentifikacio monacemebs da misi
warmomadgenlobiTi uflebamosilebis moculobas. Tu filials
warmomadgenlobiTi uflebamosilebis mqone ramdenime piri hyavs,
miTiTebuli unda iyos, isini filials erTad warmoadgenen Tu
cal-calke;
i) mewarmis, agreTve filialis saqmianobis sagans. misi miTiTebisas
gamoiyeneba am kanoniT dadgenili normebi sawarmos saqmianobis
sagnis wesdebiT gansazRvris Sesaxeb;
k) arsebobis SemTxvevaSi _ filialis registraciis momentisTvis
samewarmeo sazogadoebis ganTavsebuli kapitalis odenobas. 6.
sazRvargareT registrirebuli mewarmis filialis registraciis
Sesaxeb gancxadebas unda daerTos: a) saqarTvelos kanonmdeblo
bis Sesabamisad damowmebuli, mewarmis registraciis damadastu
rebeli dokumenti;
b) saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad damowmebuli samewar
meo sazogadoebis sadamfuZneblo dokumentebi da wesdeba;
g) dokumenti, romliTac dgindeba samewarmeo sazogadoebis xel
mZRvanelobasa da warmomadgenlobaze uflebamosili piris vina
oba da saidentifikacio monacemebi, agreTve informacia misi Ta
namdebobaze daniSvnisa da uflebamosilebis vadis amowurvis Ta
obaze. es dokumenti unda Seicavdes miTiTebas imis Taobaze, piri
filials warmoadgens, rogorc samewarmeo sazogadoebis organos
wevri Tu rogorc filialis saqmianobasTan dakavSirebiT samewar
meo sazogadoebis mudmivi warmomadgeneli;
d) saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad damowmebuli mewar
mis (mis xelmZRvanelobaze uflebamosili Sesabamisi piris/orga
nos) gadawyvetileba filialis daarsebis Sesaxeb;
e) filialis xelmZRvanelad/warmomadgenlad dasaniSni piris Tan
xmoba.
44
7. arsebobis SemTxvevaSi saaqcio sazogadoebis, SezRuduli pasuxis
mgeblobis sazogadoebis filiali valdebulia samewarmeo sazo
gadoebis finansuri angariSgeba/konsolidirebuli angariSgeba,
romelic Sedgenili, auditirebuli da gamoqveynebulia mewarmis
registraciis ganmaxorcielebeli qveynis kanonmdeblobis Sesaba
misad, gamoaqveynos an ganaTavsos samewarmeo sazogadoebis/fili
alis vebgverdze.
8. filialis xelmZRvanelobaze uflebamosili piri valdebulia ma
registrirebel organos acnobos am muxliT gaTvaliswinebuli
registraciisTvis savaldebulo nebismieri monacemis cvlile
bis Sesaxeb, agreTve filialis daxurvis, samewarmeo sazogadoebis
daSlis, misi likvidaciis proceduris dawyebisa da dasrulebis,
likvidatorebis vinaobis, maTi Tanamdebobaze daniSvnisa da uf
lebamosilebis vadis amowurvis, gadaxdisuunarobis saqmis war
moebis gaxsnisa da dasrulebis, mewarmis registraciis gauqmebis
Taobaze.
9. mewarmis arsebobis SewyvetiT wydeba misi filialis arsebobac.
45
muxli 16. mewarmis safirmo saxelwodeba
46
simboloebs, romlebsac ar aqvs enobrivi normebiT dadgenili bge
riTi an sityvieri Sesatyvisi.
8. dauSvebelia mewarmis safirmo saxelwodebaSi gamoyenebul iqnes:
a) iseTi sityva an sityvaTwyoba, romelic Seicavs saqarTvelos
konstituciuri wyobilebis damxobis an ZaladobiT Secvlis, qvey
nis damoukideblobis xelyofis, misi teritoriuli mTlianobis
darRvevis mowonebas an/da amisken mowodebas an romelic emsaxu
reba qveyanaSi erovnuli, kuTxuri, religiuri an socialuri SuR
lis gaRvivebas an omis, terorizmis, Zaladobis an/da saqarTvelos
kanonmdeblobis darRvevis mowonebas an/da propagandas;
b) iseTi sityva an sityvaTwyoba, romelic aRvivebs SuRls rasis,
kanis feris, enis, sqesis, religiis, politikuri Tu sxva Sexedule
bis, erovnuli, eTnikuri da socialuri kuTvnilebis, warmoSobis,
qonebrivi an wodebrivi mdgomareobis, profesiis, sacxovrebeli an
dabadebis adgilis, ojaxuri mdgomareobis, seqsualuri orienta
ciis, genderuli identobis, janmrTelobis mdgomareobis, SezRu
duli SesaZleblobis an sxva safuZvliT, agreTve ewinaaRmdegeba
sajaro wesrigs da zneobis sayovelTaod aRiarebul normebs;
g) iseTi damateba, romelmac SeiZleba SecdomaSi Seiyvanos mesame
piri an/da gamoiwvios Secdoma an/da gaugebroba mewarmis samar
Tlebriv formasTan, saqmianobis moculobasTan an xasiaTTan an/
da partniorTa urTierTobis SinaarsTan dakavSirebiT;
d) saxelmwifo, afxazeTis avtonomiuri respublikis, aWaris avto
nomiuri respublikis an municipalitetis organos (dawesebule
bis), „sajaro samarTlis iuridiuli piris Sesaxeb“ saqarTvelos
kanonis Sesabamisad Seqmnili sajaro samarTlis iuridiuli piris,
sajaro-samarTlebrivi uflebamosilebis ganmaxorcielebeli sx
va organos an moqalaqeTa politikuri gaerTianebis dasaxelebis
identuri an mimsgavsebuli formulireba, garda am pirebis mier
dafuZnebuli an/da maTi wilobrivi monawileobiT arsebuli iuri
diuli pirebisa;
e) saqarTveloSi registrirebuli sxva iuridiuli piris saxelwo
debis identuri an mimsgavsebuli formulireba, am piris Tanxmo
bis gareSe;
v) saqarTveloSi sayovelTaod cnobili piris safirmo saxelwode
bis identuri an imdenad mimsgavsebuli formulireba, romelmac
SeiZleba gamoiwvios aRreva, am piris Tanxmobis gareSe;
47
z) „sajaro dawesebulebaSi interesTa SeuTavseblobisa da koruf
ciis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis me-2 muxlis pirveli punqtiT
gansazRvruli Tanamdebobis piris Tanamdebobis aRmniSvneli
sityva an sityvaTwyoba;
T) saqarTvelos kanonmdeblobiT gansazRvruli samxedro wodebis
an saxelmwifo specialuri wodebis an/da diplomatiuri rangis aR
mniSvneli terminis identuri an mimsgavsebuli sityva an sityvaT
wyoba;
i) ucenzuro an Seuracxmyofeli sityva an sityvaTwyoba;
k) fizikuri piris saxeli, misi werilobiTi Tanxmobis gareSe;
l) fizikuri piris saxeli misi gardacvalebidan aranakleb 30 wlis
ganmavlobaSi, garda im SemTxvevisa, rodesac arsebobs am piris mem
kvidris werilobiTi Tanxmoba misi saxelis gamoyenebaze.
9. maregistrirebeli organo Sesabamis monacemTa bazebze dayrdno
biT amowmebs am muxliT dadgenili pirobebis dacvas. Tu maregis
trirebel organoSi arsebuli informacia arasakmarisi aRmoCnda,
igi uflebamosilia dainteresebul pirs am muxliT gaTvaliswine
buli garemoebebis ararsebobis dasadastureblad damatebiTi in
formaciis/dokumentebis wardgena mosTxovos.
10. piri, romelic marTlsawinaaRmdegod sargeblobs sxva iuridiuli
piris safirmo saxelwodebiT, valdebulia uflebamosili piris
moTxovnis safuZvelze Sewyvitos aseTi sargebloba da aanazRa
uros marTlsawinaaRmdego sargeblobiT gamowveuli ziani. same
warmeo sazogadoebas SeuZlia damrRvevs aRniSnuli zianis anazRa
urebis nacvlad mosTxovos sxva iuridiuli piris safirmo saxel
wodebiT marTlsawinaaRmdego sargeblobiT miRebuli sargeblis
samewarmeo sazogadoebisTvis gadacema an amgvari sargeblis miRe
bis uflebis daTmoba.
48
da romliTac saqmian obs mewarme. iuridiuli piris SemTxvevaSi safirmo
saxelwodeba unikaluria da registraciisas miTiTebuli safirmo sa
xelwodeba ar unda emTxveodes ukve registrirebuli iuridiuli piris
safirmo saxelwodebas. saxelwodebis unikalurobis wesi ar vrceldeba
individualuri mewarmis mier sakuTari saxelis gamoyenebaze.
garda saqarTveloSi registrirebuli iuridiuli piris identuri
safirmo saxelwodebis gamoyenebis akrZalvisa, kanoni zRudavs saqar
TveloSi sayovelTaod cnobili safirmo saxelwodebis identuri an im
denad mimsgavsebuli formulirebis gamoyenebas, romliTac Cndeba aR
revis SesaZlebloba, am piris Tanxmobis gareSe. am SemTxvevaSi is Tu ra
CaiTvleba sayovelTaod cnobil safirmo saxelwodebad da mis imdenad
mimsgavsebul formulirebad, rom gaCndeba aRrevis SesaZlebloba, unda
gadawydes individual urad, yovel konkretul SemTxvevaSi, maregistri
rebeli organos mier.
aRrevis Tavidan asacileblad, im pirs, romelic marTlsawinaaRmde
god sargeblobs sxva iuridiul i piris safirmo saxelwodebiT, ekisre
ba valdebuleba, uflebamosili piris moTxovnis safuZvelze dauyov
nebliv Sewyvitos aseTi sargebloba. sargeblobis Sewyvetis moTxovnis
paralelurad iuridiul pirs SeuZlia damrRvevisagan moiTxovos misi
safirmo saxelwodebiT marTlsawinaaRmdego sargeblobiT gamowveuli
zianis anazRaureba an am sargeblobiT miRebuli sargeblis samewarmeo
sazogadoebisTvis gadacema an amgvari sargeblis miRebis uflebis daT
moba.
aqve aRsaniSnavia, rom, kanonis amoqmedebamde reestrSi ukve regis
trirebulia identuri safirmo saxelwodebis mqone mewarme subieqtebi.
imisaTvis, rom aseT pirebs ar daekisroT registrirebuli monacemis ga
naxlebis valdebuleba da mesame pirebTan urTierTobaSi SeinarCunon is
safirmo saxelwodeba, romliTac isini cnobilni arian, kanoniT, sagamo
naklisod, maTze ar vrceldeba safirmo saxelwodebis unikalurobasTan
dakavSirebuli wesi. amasTan im SemTxvevaSi, Tu isini Seicvlian safirmo
saxelwodebas, Secvlili saxelwodeba ar unda daemTxves sxva registri
rebuli mewarme subieqtis safirmo saxelwodebas.
saxelwodeba gamoxatul unda iqnes qarTul enaze da ar unda Seicav
des iseT grafikul simboloebs, romelTac ar aqvT enobrivi normebiT
dadgenili bgeriTi an sityvier i Sesatyvisi. aseve, mewarmis safirmo sa
xelwodeba unda Seic avdes samarTlebrivi formis aRmniSvnel damatebas.
49
samarTlebrivi formis aRniSvnis gansxvavebuli wesi moqmedebs im Sem
Txvevaze, rodesac solidaruli pasuxismgeblobis sazogadoebaSi an ko
manditur sazogadoeb aSi personalurad pasuxismgebeli piri aris mxo
lod iseTi sazogadoeba, romelSic partniorTa pasuxismgebloba SezR
udulia. aseT SemTxvevaSi safirmo saxelwodeba unda Seicavdes „SezRu
duli pasuxismgeblobis sps-is“ an „SezRuduli pasuxismgeblobis ks-is“
aRmniSvnel damatebas.
mewarme Tavisufalia safirmo saxelwodebis SerCevisas. Tumca calke
ul SemTxvevebSi, Sesabamisi legitimuri miznis arsebobis pirobebSi, da
saSvebia am uflebaSi Careva. winamdebare muxlis me-8 punqti detalurad
gansazRvravs im safirmo saxelwodebaTa katalogs, romlebic ar SeiZle
ba, mewarmis mier iqnes gamoyenebuli. aseTi SezRudvebi umeteswilad de
mokratiul sazogadoeb aSi aucilebeli saxelmwifo an sazogadoebrivi
usafrTxoebis, teritoriul i mTlianobis da sxvaTa uflebebis dacvis
uzrunvelyofis mizans emsaxureba.
50
5. yvela monacemi, romlebic mieTiTeba saqmian werilze, unda mieTi
Tos agreTve samewarmeo sazogadoebis vebgverdze (arsebobis Sem
TxvevaSi).
6. am muxlis moTxovnebi exeba rogorc materialuri, ise eleqtronu
li saxiT Sedgenil saqmian werils.
7. am muxliT gaTvaliswinebuli valdebulebis Seusruleblobis
Tvis xelmZRvanelobaze uflebamosili piris administraciuli
pasuxismgebloba ganisazRvreba saqarTvelos kanonmdeblobiT.
51
ar dasturdeba eleqtronul misamarTze ganTavsebuli Setyobine
bis adresatis mier ufro adre gacnoba.
2. eleqtronuli misamarTi aris mewarmesa da maregistrirebel or
ganos Soris komunikaciisa da mewarmisTvis eleqtronuli servi
sebis miwodebis mizniT maregistrirebeli organos mier erTiani
eleqtronuli portalis farglebSi mewarmisTvis mikuTvnebuli
mewarmis avtorizebuli momxmareblis gverdi.
3. iuridiuli misamarTisa da eleqtronuli misamarTis standartis
gansazRvrisa da am standartis Sesabamisad registraciisTvis ga
moiyeneba am kanoniT, „sajaro reestris Sesaxeb“ saqarTvelos ka
noniTa da instruqciiT dadgenili wesebi.
52
momxmareblis gverdze eleqtronulad ganTavsebidan me-15 dRes. amas
Tan, eleqtronul misamarTze ganTavsebuli Setyob ineba me-15 dRes mxo
lod maSin Seva ZalaSi, Tuki ar dasturdeba ufro adre Setyobinebis iu
ridiul misamarTze Cabareba an eleqtronul misamarTze ganTavsebuli
Setyobinebis adresatis mxridan gacnoba.
53
Tavi III. erTi piris samewarmeo sazogadoeba
54
TxvevaSi ki, aseve, dgindeba erTi piris xelSi sazogadoebis yvela aqci
is arsebobis Taobaze Tavad am sazogadoebis mier informaciis sajarod
xelmisawvdomobis uzrunvelyofis valdebuleba.
SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoeb a an saaqcio sazogadoeba
dakargavs erTi piris samewarmeo sazogadoebis statuss mogvianebiT, Tu
sazogadoebis wilebi/aqcieb
i gadanawildeba aranakleb or pirze.
55
Tavi IV. Senatani
56
mZRvanelobiT da warmomadgenlobiTi uflebamosilebis piri/organo ki
SeiZens gankargvis uflebamosilebas sawarmos sasargeblod.
fuladi Senatanis SemTxvevaSi es xorcieldeba Tanxis angariSze Seta
niT, romlis gankargvis uflebamosileba sawarmos warmomadgenlobiTi
da xelmZRvanelobiTi uflebamosilebiT aRWurvil pirebs aqvT.
arafuladi Senatanis SemTxvevaSi, sul mcire, valdebulebiT-samar
Tlebrivi nawili movalis (partnioris) qonebidan Senatanis „gamosvlis/
gamoyofis“ da sawarmos qonebaSi gadacemisa dasrulebuli da srulyo
fili unda iyos. mag., registracias daqvemdebarebuli qonebisTvis sak
marisia uxarvezo ganacxadis wardgena Sesabamis maregistrirebel orga
noSi. sxva SemTxvevaSi sagnis faqtobrivi gadacema aucilebelia Tavisu
fali gankargvisTvis sakuTrebaSi gadacemisTvis.
Senatani da misi Sesabamisi Rirebuleba aisaxeba samewarmeo sazogado
ebis balansSi, rac aseve Tavisufali gankargvisTvis gadacemis erT-erTi
aucilebeli niSania, vinaid an Senatanis umTavresi funqcia sawarmos qo
nebis (wminda aqtivis) zrdaa aqtivis zrdis an valdebulebis Semcirebis
meSveobiT.
57
muxli 23. Senatanis saxeebi
58
uZravi an moZravi nivTebi
sanivTo uflebebi
fasiani qaRaldebi
aramaterialuri qoneba (patenti, licenzia da a.S.)
nivTebis erToblioba aseve sawarmo rogorc ekonomikuri erToba
gadacemadi uflebebi da moTxovnebi
59
Sps) SeuZlia 1 wlis vadaSi aanazRauros es sxvaoba, an Tuki Senatanis sa
gani amis SesaZleblobas iZleba, naturiT daubrunos Sesabamisi nawili
partniors (mag. miwis nakveTis gamijvnis da gadacemis gziT, gayofadi
gvarovnuli nivTebis SemTxvevaSi). partniori da sazogadoeba SeiZleba
SeTanxmdnen sxvagvari kompensaciis formazec - mag. kapitalis gazrda (am
SemTxvevaSi gazrdaSi monawileobis ufleba unda miec es yvela danarCen
partniorsac, partniorTa Tanasworuflebianobis principidan gamomdi
nare).
SezRuduli pasuxismgeblobis SemTxvevaSi gaTvaliswinebul unda iq
nas sawarmos kapitalis da gadaxdisunarianobis dacvis prioriteti. Se
sabamisad, sxvaobis fuladi saxiT gadaxda dasaSvebia, Tuki ar irRveva
145-e muxlis me-6 punqtiT dadgenili qonebis ganawilebis SezRudvebi -
e.i. dadebiTia gadaxdisunarianobis prognozi da wminda aqtivis testi.
saaqcio sazogadebisTvis msgavsi danawesis dadgena praqtikul daniS
nulebas moklebulia, vinaid an arafuladi Senatanis Rirebulebis Sefa
seba damoukidebeli eqspertis mier xorcieldeba.
60
me-2 punqti Senatanebis ganxorcielebis procesTan dakavSirebiT par
tniorebis informirebulobas emsaxureba, raTa maT ukeT SeZlon ufle
baTa dacva. magaliTad, miiR on gadawyvetileba samarTlebrivi reag
ire
bis Taobaze, xelmZRvaneli organos mxridan partniorTa Tanasworuf
lebianobis principis, aseve wesdebis an kanonis sxva moTxovnaTa darRve
vis SemTxvevaSi.
me-3 punqti gansazRvravs xelmZRvanelobaze uflebamosili organos
bralze damokidebul pasuxismgeblobas gacemuli cnobis Sinaarsobriv
sizusteze. xelmZRvaneli organos mier muxlSi miTiTebuli movaleo
bebis mxolod teqnikuri uzrunvelyofa ar aTavisuflebs xelmZRvanel
organos pasuxismgeblobisgan.
61
me-2 punqti adgens e.w. gamWoli pasuxismgeblobis sagamonakliso Sem
Txvevebis winapirobebs. „gamonaklis SemTxvevebSi“ mianiSnebs SezRudu
li pasuxismgeblobis principis darRvevis SemTxvevebis sagamonakliso
xasiaTs, rac gasaTvaliswinebelia gamWoli pasuxismgeblobis dadgeni
sas sasamarTlo praqtikaSic.
pasuxismgeblobis SezRudvis samarTlebrivi formis borotad gamo
yeneba mianiSnebs SemTxvevebze, rodesac partnioris ganzraxi zemoqmede
biT sawarmo azian ebs kreditoris gamarTlebul interess. kreditorTa
damazianebeli gavlenis gacnobiereba (ganzraxva) aseve borotad gamoye
nebis aucilebeli komponentia. konkretuli faqtobrivi winapirobebis
dadgena sasamarTlos amocanaa.
vinaidan gamWoli pasuxismgebloba kreditorTa dacvas emsaxureba,
misi gamoyenebis aucilebloba ar dgas, Tuki sawarmos damoukideblad
SeuZlia kreditoris dakmayofileba. e.i. borotad gamoyenebis Sedegi
unda iyos sawarmos qonebrivi mdgomareobis imdenad gauareseba, rom mas
ar SeeZlos, daakmayofilos kreditoris moTxovna. SeuZlebloba gulis
xmobs maT Soris meoreul i Sesrulebis (zianis anazRaurebis) SeuZleb
lobas. kreditors aseve ar unda hqondes moTxovnis dakmayofilebis sxva
SesaZlebloba, mag., uzrunvelyofis sagnis real izaciis gziT.
SezRuduli pasuxismgeblobis principis samarTlebrivi da ekonomi
kuri faseulobidan gamomdinare, SezRuduli pasuxismgeblobis boro
tad gamoyenebis mtkicebis tvirTi kreditors (mosarCeles) ekisreba.
garda amisa, mosarCeles ekisreba pirveladi varaudis (prima facie) Seqmna
kompaniis gadaxdisuunarobasTan dakavSirebiT.
mopasuxem (partniorma) SeiZleba daicvas Tavi imis mtkicebiT, rom
sawarmo gadaxdisunarian ia, e.i. samewarmeo sazogadoebas Seswevs unari
kreditorTa moTxovnis damoukideblad dakmayofilebisa da ar arse
bobs partnior is piradi pasuxismgeblobis aucilebloba.
62
muxli emsaxureba sawarmos qonebis SenarCunebas da partniorTa Ta
nasworuflebianobis dacvas.
zogadi wesis mixedviT, dauSvebelia komanditis, Sps-is partnioris,
ss-is aqcion eris Senatanis ganxorcielebis valdebulebisgan ganTavi
sufleba. gamonaklisebi SesaZloa daSvebul iqnes kapitalis Semcirebis
SemTxvevaSi. aseve, Tuki yvela partniori daeTanxmeba ganTavisuflebas
da ganTavisufleba safrTxes ar uqmis kreditorTa moTxovnis dakmayo
filebas, an ar azian ebs sawarmos saqmian
obidan gamomdinare arsebiT in
teresebs (aseve ix. 138-e muxli me-2 punqti; 169-e muxli me-8 punqti).
63
Tavi V. samewarmeo sazogadoebis ganTavsebuli kapitali,
wili, dividendi
muxli 28. samewarmeo sazogadoebis ganTavsebuli kapitalis cneba
64
(sawesdebo) kapitalis warmomadgenlobiTobis ideiTaa nakarnaxevi, e.i.
imiT, rom wili warmoadgendes sawesdebo (ganTavsebuli) kapitalis gar
kveul nawils.
am ideas agrZelebs momdevno wesic. kanonis Tanaxmad, sawarmos SeuZ
lia, erTdroulad hqondes gamoSvebuli rogorc nominaluri Rirebu
lebis armqone, ise nominaluri Rirebulebis mqone wilebi. am SemTxveva
Si, kapitalis warmomadgenlobiTobis principidan gamomdinare, ganTav
sebuli kapitali unda aRematebodes nominaluri Rirebulebebis jams.
Tuki sawarmos mxolod nominaluri Rirebulebis armqone wilebi aqvs
ganTavsebuli, Sps-Si ganTavsebuli kapitali nebismieri TanxiT SeiZleba
ganisazRvros. ss-s SemTxvevaSi, bunebrivia, mxolod nominaluri Rire
bulebis armqone wilebis ganTavsebis SemTxvevaSic, ganTavsebuli kapi
talis kanoniT dadgenil odenobas (ix. 156-e muxlis pirveli punqti) ar
unda Camouvardebodes.
65
3. Tu Tanapartniorebi an memkvidreebi xmaTa umravlesobiT ver Tan
xmdebian wilis marTvaze, samewarmeo sazogadoebis an Tanapartni
oris an erT-erTi memkvidris gancxadebis safuZvelze sasamarTlo
niSnavs wilis mmarTvels, romelsac miniWebuli aqvs wilTan dakav
Sirebuli yvela ufleba.
4. saxelmwifos, afxazeTis an aWaris avtonomiuri respublikis wi
lobrivi monawileobiT moqmedi sawarmos wilebis/aqciebis „mewar
meTa Sesaxeb“ saqarTvelos kanoniT dadgenili wesiT Sesyidvis/ga
mosyidvis Sesaxeb gadawyvetilebas iRebs saqarTvelos mTavroba.
66
mesakuTreTa umravlesobiT (Tuki sadamfuZneblo SeTanxmeba ufro did
umravlesobas ar iTvaliswinebs) wydeba. Tumca sadamfuZneblo SeTanxme
ba, SesaZloa, mmarTvelis SerCevis sxva saSual ebasac iTvaliswinebdes.
aseve dasaSvebia SerCevis gansxvavebul gzaze Tavad TanamesakuTreeb is
SeTanxmeba _ am SemTxvevaSi yvelas TanxmobiT. vinaidan nebis formire
bis SeuZlebloba sawarmos interesebis saziano SeiZleba aRmoCndes,
me-3 punqtiT sawarmosac eniWeba ufleba, uTanxmoeb a sasamarTlo gziT
gadaWras. erTze meti gancxadebis SemTxvevaSi mmarTvelis daniSvna, sa
warmos interesebis gaTvaliswinebiT, sasamarTlos uflebamosilebaa.
SesaZloa, wesdeba saarbitraJo SeTanxmebas Seicavdes, an amaze Tanamesa
kuTreeb i winaswar SeTanxmdnen.
67
niSnavs mogebis/qonebis ganawilebis dauSveblobas da ara mogebis armi
Rebas) korporacieb is formis SemoReba, winaswari msjelobebis miuxeda
vad, ar ganxorcielda. amdenad, mogebis/qonebis partniorebze ganawile
bis sruli akrZalva mogebis ganawilebaze orientirebuli kapitaluri
sazogadoeb
isTvis mizanSeuw
onelia.
amisgan gansxvavebiT, personaluri sazogadoebebis bunebis amxanago
basTan siaxlovis gaTvaliswinebiT, amgvari akrZalvis sadamfuZneblo
SeTanxmebiT gaTvaliswineba sps-isa da ks-is SemTxvevaSi dasaSvebad unda
CaiTvalos.
muxli ar zRudavs sps-is partnioris mier sawarmos Tanxebis gamoyene
bas 106-e muxlis mixedviT.
68
akrZalva gulisxmobs im SemTxvevebsac, rodesac gadaxdisuunaroba
ekonomikuri TvalsazrisiT ukve damdgaria, e.i. SezRudva exeba ara mar
to gadaxdisuun
arobis gamowvevas, aramed „gaRrmavebasac“.
69
daazianos. misi arsi isaa, rom sawarmosa da mis partniorebs Soris urTi
erTobaSi msgavsi viTarebebi msgavsad unda gadawydes, xolo gansxvavebu
li _ maTi Taviseburebebis mixedviT. sxvagvarad Tanasworuflebianobis
princips dausabuTebeli diferencirebis akrZalvac SeiZleba vuwodoT.
am datvirTvis naTelyofas emsaxureba, „Tu igi kanoniT an wesdebiT aris
gaTvaliswinebuli an aucilebelia samewarmeo sazogadoebis interese
bidan gamomdinare“, e.i. maSinac ki, roca igi ar aris gaTvaliswinebuli
kanoniT an wesdebiT. amgvari SesaZleblobis arseboba sasurvelia sawar
mos moulodnel garemoebebze reagirebisTvis moqnilobis SenarCunebis
mizniT. wesdebiT gamonaklisebis gaTvaliswinebis SesaZlebloba, Tavis
mxriv, eqvemdebareba uflebis marTlzomier i gamoyenebis da borotad
gamoyenebis dauSveblobis CarCoebs. daSvebuli diferenciaciis magali
Tia me-3 punqti, romlis mixedviTac samewarmeo sazogadoeb aSi wevrobas
Tan/wilis sakuTrebasTan dakavSirebuli moTxovnebi araproporciula
dac SeiZleba gadanawildes.
70
Tavi VI. samewarmeo sazogadoebis organoebi
saerTo kreba;
xelmZRvaneli organo;
sameTvalyureo sabWo.
71
kanoni - am SemTxvevaSi kanoni farTod unda iqnes ganmartebuli da
masSi moia zreba, rogorc „mewarmeTa Sesaxeb“ kanoni, ise sxva saka
nonmdeblo da kanonqvemdebare normatiuli aqtebi.
wesdeba - am SemTxvevaSi wesdeba farTod unda iqnes ganmartebuli
da is moic avs kanonTan da wesdebasTan Tavsebad sxva Sidakorpora
ciul dokumentebsac.
72
4. saerTo krebis mier Tavisi kompetenciis farglebSi miRebuli ga
dawyvetilebis Sesruleba savaldebuloa samewarmeo sazogadoe
bis partniorebisa da organoebisTvis.
5. saerTo kreba gadawyvetilebas iRebs im sakiTxze, romelic kano
niT saerTo krebis uflebamosilebas ganekuTvneba. saaqcio sazo
gadoebis garda, saerTo krebis uflebamosileba SeiZleba gafar
Tovdes an delegirebul iqnes wesdebis safuZvelze.
6. saerTo kreba iRebs gadawyvetilebas xelmZRvaneli organos da sa
meTvalyureo sabWos mier gaweuli muSaobis mowonebis Taobaze.
solidaruli pasuxismgeblobis sazogadoebaSi, komanditur sazo
gadoebaSi, SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebaSi saerTo
krebis mier xelmZRvaneli organos da sameTvalyureo sabWos mier
gaweuli muSaobis mowoneba iwvevs aRniSnuli samewarmeo sazoga
doebis mier am organoebis mimarT zianis anazRaurebis moTxovnis
uflebaze uaris Tqmas, Tu es ufleba aSkara iqneboda saerTo kre
bisTvis wardgenili dokumentebisa da miwodebuli informaciis
gulmodgined Semowmebis SemTxvevaSi.
7. saerTo krebis mowvevis am kanoniT an/da wesdebiT dadgenili wesis
darRvevis SemTxvevaSi gadawyvetilebis miReba dasaSvebia, Tu kre
bas yvela partniori eswreba da isini Tanaxma arian krebis Catare
basa da gadawyvetilebis miRebaze. partnioris Tanxmobad miiCneva,
Tu igi ar moiTxovs saerTo krebis sxva dros Catarebas misi mowve
vis proceduris darRvevis gamo.
8. saerTo krebis saTanadod mowvevisa da CatarebisTvis pasuxismge
belia am krebis momwvevi organo.
73
mewarmeo sazogadoeb is xelmZRvanel pirs/organos, xolo riggareSe kre
bis mowvevis sakiTxebi mowesrigebulia specialur normebSi (magaliTad,
kanonis 128-e muxlis me-4 punqtis mixedviT, Tu partniorTa riggareSe
krebis mowvevis Sesaxeb iniciat ori partnioris/partniorebis moTxovni
dan 20 dRis vadaSi riggareSe kreba ar iqneba mowveuli, iniciator par
tniors/partniorebs ufleba aqvT, Tavad moiwvion kreba).
winamdebare muxlis me-2 punqtiT gansazRvruli saerTo krebis weli
wadSi erTxel Catarebis valdebuleba ar gulisxmobs fizikuri Sekrebis
valdebulebas. fizikuri Sekrebis alternativebis krebis Catareba teq
nikuri saSual ebebis gamoyenebiT (131-e da 194-e). aseve ar izRudeba e.w.
virtualuri krebebis Catareba sxvadasxva eleqtronuli platformebis
gamoyenebiT. muxli aseve ar zRudavs Sps-Si krebis Catarebis gareSe ga
dawyvetilebis miRebas, Tuki sadamfuZneblo SeTanxmeba iTvaliswinebs
amas (mux. 129-e). amgvari alternatiuli saSualebebis gaTvaliswineba
gansakuTrebiT mniSvnelovania ucxouri kapitalis monawileobis Sem
TxvevaSi.
saerTo kreba irCevs sxdomis Tavmjdomares. sxdomis Tavmjdomare
warmarTavs sxdomis mimdinareobas. is aseve xels awers saerTo krebis
oqms. sxdomis Tavmjdomaris arCevamde an Tu Tavmjdomare ar iqna arCe
uli, krebas Tavmjdomareobs, misi momwvevi piri, momwvevi organos Tav
mjdomare an momwvevi iuridiul i piris xelmZRvaneli. amasTan, Tu mowve
va ganaxorciela ramdenime pirma, saerTo krebis Tavmjdomaris arCevam
de krebas gauZRveba wilisyriT gansazRvruli piri.
saerTo krebis mier Tavisi kompetenciis farglebSi miRebuli gadawy
vetilebebi savaldebuloa partniorebisa da samewarmeo sazogadoebis
nebismieri organosaTvis. efeqtiani korporaciuli marTvis miRwevisaT
vis aucilebelia marTvis organoebs Soris kompetenciaTa danawileba
da kontrolis meqanizmebis Seqmna. Sesabamisad, kanoni detalurad gan
sazRvravs saerTo krebis kompetenciaTa katalogs (aRniSnuli gadanawi
lebulia kanonis sxvadasxva muxlSi, maT Soris, 126-e da 184-e muxlebSi).
Tumca kanoni iZleva SesaZleblobas, saaqcio sazogadoebis garda, saer
To krebis kanoniT dadgenili uflebamosilebebi gafarTovdes, an dele
girebul iqnes wesdebis safuZvelze.
amave muxlis me-6 punqti eTmoba gaweuli muSaobis mowonebis sakiTx
ebs. sazogadoeb is xelmZRvaneli pirebi da sameTvalyureo sabWos wev
rebi monawileobas iReben yoveldRiur marTvaSi. Sesabamisad, maTi saq
mianoba permanentulad ukavSirdeba menejeruli gadawyvetilebebis
74
miRebas, romlebic finansuri TvalsazrisiT riskis Semcvelia da aseTi
riskis Semcireba (Tumca, ara Tavidan acileba, rac TavisTavad SeuZlebe
lia) mxolod Sesabamis organoTa wevrebis mier sakuTari fiduciuri mo
valeobebis SesrulebiTaa SesaZlebeli. aseTi sarisko saqmianoba xSirad
warmoSobs davas sazogadoebis marTvis organoTa Soris, rasac uaryo
fiTi gavlena aqvs sazogadoebis jansaR funqcionirebaze. amgvari davis
riskis Semcirebis saqmeSi mniSvnelovani instrumentia saerTo krebis mi
er xelmZRvaneli organos da sameTvalyureo sabWos mier gaweuli muSao
bis mowoneba. muSaobis mowoneba iwvevs samewarmeo sazogadoebis mxridan
am organoebis wevrebisagan zianis anazRaurebis moTxovnis uflebaze ua
ris Tqmas, Tu am moTxovnis ufleba aSkara iqneboda saerTo krebisaTvis
wardgenili dokumentebisa da miwodebuli informaciis gulmodgine Se
mowmebis SemTxvevaSi. xelmZRvaneli organos da sameTvalyureo sabWos
saqmianobis mowoneba am organoTa wevrebis dacvisa da korporaciul
marTvaSi partniorebis pasuxismgeblobis zrdisken gadadgmuli nabijia,
vinaidan mowonebas zianis anazRaur ebis moTxovnaze gamomricxavi ze
moqmedebis moxdena SeuZlia. normaSi danergili e.w. gadaxede-s saxeliT
cnobili principi sazogadoebis likviduri saqmianobis da Sesabamisad
riskebis gamoricxvis kidev erTi, damatebiTi instrumentia. sameTval
yureo sabWos, xelmZRvanel organos da partniorebis informirebulo
bis xarisxis bunebrivi asimetriulobidan da miwodebul informaciaze
partnior ebis gadawyvetilebis damokidebulebidan gamomdinare, pasu
xismgeblobis gamoricxva ar xdeba, Tuki partniorebi ar flobdnen im in
formacias, rac aSkaras gaxdida valdebulebis darRvevas.
gaweuli muSaobis zogadi wesidan gamonaklisia saaqcio sazogadoe
ba, sadac gaweuli muSaobis mowoneba ar aTavisuflebs sameTvalyureo
sabWosa da xelmZRvaneli organos wevrebs saaqcio sazogadoebis winaSe
zianis anazRaurebis valdebulebisagan, rac gamomdinareobs am samar
Tlebrivi formis sazogadoebaSi aqcionerTa gansakuTrebiT diversi
ficirebuli struqturidan, ris Taobazec SedarebiT farTo msjeloba
warmodgenilia 185-e muxlis ganmartebaSi.
me-7 punqti Seexeba krebis mowvevis formaluri wesebis darRvevis sa
marTlebriv Sedegebs. zogadad, krebis mowvevis formalobebis darRveva
iwvevs saerTo krebis mier miRebuli gadawyvetilebis baTilobas. Tumca
winamdebare punqti iZleva proceduruli darRvevebis negatiuri Sede
gis Tavidan acilebis SesaZleblobas. kerZod, gadawyvetilebis miReba
dasaSvebia, Tuki krebas yvela partniori eswreba da yvela maTgani Tanax
75
maa krebis Catarebasa da gadawyvetilebebis miRebaze. krebis Catarebasa
da gadawyvetilebis miRebaze uarisaTvis sazogadoebis partniorma unda
ganacxados moTxovna krebis sxva dros gamarTvis Taobaze da amis safuZ
vlad miuTiTos krebis mowvevis proceduris darRveva.
76
rigebis sagania. Sesabamisad, kanoni marTalia detalurad, Tumca dispo
ziciurad gansazRvravs saerTo krebis mier gadawyvetilebebis miRebis
sakiTxs.
saerTo kreba gadawyvetilebaun ariania Tu mas daeswreba xmis uflebis
mqone partniorTa umravlesoba. im SemTxvevaSi, Tu ar Sedga Sesabamisi
kvorumi, xelmZRvanel organos an wesdebiT saamisod uflebamosil subi
eqts SeuZlia, imave wesiTa da imave dRis wesrigiT xelaxla moiwvios kre
ba. meore kreba gadawyvetilebaunariani iqneba masze warmodgenili xmis
uflebis mqone partniorebis raodenobis miuxedavad, rac gamoricxavs
boikotis gziT sazogadoebis funqcionirebis SeCerebis SesaZleblobas.
amxanaguri tipis sazogadoebebSi _ solidaruli pasuxismgeblobis sa
zogadoebasa da komanditur sazogadoebaSi _ xmaTa raodenoba gamoiT
vleba partniorTa raod enobis Sesabamisad. kerZod, solidaruli pasu
xismgeblobis sazogadoebis TiToeul partniors da komandituri sazo
gadoebis komplementars gaaCniaT TiTo xmis ufleba. kapitaluri tipis
sazogadoebebSi: SezRud uli pasuxismgeblobis sazogadoeb aSi, saaqcio
sazogadoebasa da kooperativSi xmebi daiTvleba samewarmeo sazogadoe
bis kapitalSi wilis mixedviT.
saerTo krebaze gadawyvetilebebi miiReba kenWisyraSi monawile xma
Ta umravlesobiT, garda im SemTxvevisa, roca kanoniT an wesdebiT dad
genilia xmaTa ufro didi umravlesoba an sxva damatebiTi pirobebi (ma
galiTad damatebiT pirobebSi igulisxmeba, calkeuli klasis wilis/
aqciis mflobelTa Tanxmoba, an, saerTo krebis gadawyvetilebasTan er
Tad, sxva organos gadawyvetilebis aucilebloba). Sesabamisad, kanonSi
gamoricxulia SesaZlebloba, wesdebiT gaTvaliswinebul iqnes gadawy
vetilebis miReba im SemTxvevaSi, Tu sakiTxs mxars dauWers partniorTa
iseTi nawili, romelic ar qmnis damswreTa umravlesobas. am wesidan ga
monaklisia Tanamdebobis pirebis an/da organoebis arCeva, an, roca al
ternatiul winadadebebs unda eyaros kenWi. am dros wesdeba SeiZleba
iTvaliswinebdes gansxvavebul wesebs, maT Soris, gadawyvetilebis mi
Rebas, Tu sakiTxs mxars dauWers xmebis garkveuli raod enoba (romelic
ar qmnis xmebis umravlesobas). aseTi regulireba, uwinaresad, minori
tari partniorebis dacvis instrumentia, raTa maT mieceT SesaZleblo
ba, hyavdeT sakuTari warmomadgenlebi sxvadasxva Tanamdebobaze Tu or
ganoSi. aseve, miTiTebuli Canaweri azRvevs iseT albaTobebs, rodesac
alternatiul sakiTxTa gadawyveta ver xerxdeba xmaTa umravlesobis
ararsebobis gamo.
77
muxli 38. saerTo krebis oqmi
78
vebis Tavidan acilebis, aseve, mtkicebis gamartivebis saqmeSi. kanonis
farglebSi saerTo krebis oqmTan dakavSirebuli sakiTxebi mowesrigebu
lia 39-e muxlSi, xolo saaqcio sazogadoebis SemTxvevaSi me-200 muxlSi.
saerTo krebis oqmis Sinaarsze pasuxismgebloba ekisreba saerTo kre
bis Tavmjdomares, rasac is adasturebs am dokumentze Tavisi xelmowe
riT. aRniSnuli, ra Tqma unda, ar gamoricxavs teqnikuri TvalsazrisiT
krebis oqmis sxva piris, magaliTad sxdomis mdivnis mier Sedgenas. Tu sa
erTo krebis gadawyvetileba Seexeba registrirebuli monacemis cvli
lebas da saerTo krebas notariusi eswreba, saerTo krebis oqms adgens
da xels awers notarius ic. gamonaklis SemTxvevebSi, notariusis mier sa
erTo krebis oqmis Sedgena da masze xelmowera savaldebuloa. kerZod,
„fasiani qaRaldebis bazris Sesaxeb“ saqarTvelos kanoniT gansazRvru
li angariSvaldebuli sawarmos SemTxvevaSi, romlis fasiani qaRaldebi
savaWrod aris daSvebuli safondo birJaze, saerTo krebis oqms adgens
notariusi da mas xels aweren notarius i da saerTo krebis Tavmjdomare.
winamdebare muxlis meore punqti detalurad gansazRvravs saerTo
krebis oqmis Sinaarsobriv komponentebs da am gziT amkvidrebs krebis
oqmis Sedgenis erTgvarovan praqtikas. kerZod, saerTo krebis oqmSi aRi
niSneba rogorc sazogadoebis identificirebisaTvis aucilebeli mona
cemebi, ise uSualod krebis formaluri da materialuri nawili.
79
v) gadawyvetileba exeba wesdebaSi iseTi cvlilebis Setanas, rome
lic kanons ewinaaRmdegeba;
z) gadawyvetileba ewinaaRmdegeba kanonis im normebs, romelTa um
Tavresi mizania kreditorTa uflebebis dacva;
T) gadawyvetileba ewinaaRmdegeba sajaro wesrigs an zneobis normebs;
i) gadawyvetileba Secilebis safuZvelze sasamarTlom baTilad cno.
2. am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi saer
To krebis gadawyvetilebis an misi nawilis baTilobaze miTiTeba
dauSvebelia, Tu saerTo krebis gadawyvetilebis reestrSi regis
traciidan gasulia 3 weli, garda im SemTxvevisa, rodesac sasamar
TloSi saerTo krebis gadawyvetilebis baTilad cnobaze dava am
vadis amowurvamde daiwyo.
80
formaluri safuZvlebi. kanonis winamdebare muxli miuTiTebs, saer
To krebis gadawyvetilebis baTilobis ramdenime formalur safuZvels.
kerZod, (1) saerTo krebis gadawyvetileba baTilia Tu saerTo krebis oq
mi dadgenili wesiT damowmebuli ar aris. magaliTisaTvis, darRveulia
kanonis 200-e muxliT gaTvaliswinebuli notariusis mier saerTo krebis
oqmis xelmoweris valdebuleba. (2) saerTo krebis gadawyvetileba baTi
lia Tu is wesdebiT an kanoniT arauflebamosilma organom/pirma moiw
via. (3) saerTo krebis gadawyvetileba baTilia Tu mowvevis Sesaxeb weri
lobiT SetyobinebaSi miTiTebuli ar aris an arasworad aris miTiTebu
li saerTo krebis mosawvevis ZiriTadi monacemebi: safirmo saxelwode
ba, saerTo krebis Catarebis adgili, TariRi an dawyebis dro. (4) aseve,
saerTo krebis gadawyvetileba baTilia Tu darRveulia saerTo krebis
Catarebis Sesaxeb gadawyvetilebis partniorebisTvis Setyob inebis wesi.
magaliTad, ss-s SemTxvevaSi aRniSnuli procedura gaTvaliswinebulia
kanonis 189-e muxlSi.
materialuri safuZvlebi. (1) kanoni mkveTrad mijnavs samewarmeo sa
zogadoebis marTvis organoTa kompetenciebs. aseTi gamijvna zogjer
dispoziciur da zogjer imperatiul xasiaTs atarebs. Tumca, nebismier
SemTxvevaSi saerTo krebis gadawyvetileba baTilia Tu sakiTxi, romel
sac gadawyvetileba exeba, ar ganekuTvneba saerTo krebis uflebamosi
lebas. (2) aseve, baTilia saerTo krebis gadawyvetileba wesdebaSi iseT
cvlilebasTan dakavSirebiT, romelic ewinaaRmdegeba kanons. magali
Tad, dauSvebelia wesdebiT kanonis imperatiuli normis moTxovnebis
daZleva. (3) garda wesdebis cvlilebisa, aseve, dauSvebelia saerTo kre
bam miiR os gadawyvetileba, romelic ewinaaRmdegeba kanonis im normebs,
romelTa umTavresi mizania kreditorTa uflebebis dacva. magaliTi
saTvis, saerTo krebas ar SeuZlia saaqcio sazogadoebis sameTvalyureo
sabWos da xelmZRvaneli organos mier gaweuli muSaobis mowonebiT isini
gaaTavisuflos saaqcio sazogadoebis winaSe zianis anazRaurebis val
debulebisgan. aseve, baTilia saerTo krebis gadawyvetileba: Tu (4) ga
dawyvetileba ewinaaRmdegeba sajaro wesrigs an zneobis normebs, risi
Sefasebac individual ur SemTxvevebSi unda moxdes an (5) gadawyvetile
ba Secilebis safuZvelze sasamarTlom baTilad cno.
winamdebare muxli aseve gansazRvravs saerTo krebis gadawyvetilebis
an misi nawilis baTilobis xandazmulobis vadas. kerZod, krebis gadawyve
tilebis baTilobaze miTiTeba dauSvebelia, Tu saerTo krebis gadawyve
tilebis reestrSi registraciidan gasulia 3 weli. sasamarTloSi saerTo
81
krebis gadawyvetilebis baTilad cnobaze davis dawyeba aCerebs am xandaz
mulobis vadas, Sesabamisad, sasamarTlosTvis mimarTvis Semdgom 3-wliani
vadis gasvla ar iwvevs krebis baTilobaze miTiTebis dauSveblobas.
aseve, kanonis 36-e muxlidan gamomdinare dauSvebelia saerTo krebis
gadawyvetilebis baTilobaze miTiTeba Tu saerTo krebis mowvevis wesis
darRvevis miuxedavad krebas yvela partniori eswreba da isini Tanaxma
arian krebis Catarebasa da gadawyvetilebis miRebaze. aseT dros cxa
dia, rom proceduris darRvevas ar mohyolia negatiuri Sedegi da misi
gadawyvetilebis baTilobis saWiroeba ar arsebobs. partnioris Tanxmo
bad miiCneva, Tu igi ar moiTxovs saerTo krebis sxva dros Catarebas misi
mowvevis proceduris darRvevis gamo. Sesabamisad, partnioris Tanxmoba
ivaraudeba, Tu igi sawinaaRmdego pozicias ar daafiqsirebs.
82
muxli 41. samewarmeo sazogadoebis xelmZRvaneli organo
83
amxanaguri tipis sazogadoebebSi partniorebis mier sazogadoebis
xelmZRvaneloba am samewarmeo sazogadoeb ebis samarTlebrivi formis
personaluri bunebidan gamomdinareobs. kerZod, am samewarmeo sazoga
doeb ebis personaluri pasuxismgeblobidan sazogadoebis valdebule
bebisaTvis. Tumca, kanoni uSvebs SesaZleblobas wesdebiT am samewarmeo
sazogadoeb ebis xelmZRvanelobiTi uflebamosileba gareSe pirsac ga
daec es.
samewarmeo sazogadoeb as SeiZleba hyavdes erTi an ramdenime xel
mZRvaneli piri. im SemTxvevaSi Tu sazogadoebas erTdroulad hyavs ram
denime xelmZRvaneli piri, maSin kanoni iTvaliswinebs xelmZRvanelobi
Ti uflebamosilebis sxvadasxva kombinaciiT gadanawilebis SesaZleb
lobas. kerZod, yvela xelmZRvaneli piri SesaZlebelia erTad xelmZRva
nelobdes sazogadoebas, iseve, rogorc SesaZlebelia maT aseTi ufleba
mosileba individual urad mieniWoT. aseve, dasaSvebia e.w. Sereuli mode
lis arseboba, rodesac xelmZRvaneli organos mxolod ramdenime wevrze
vrceldeba erToblivad an cal-calke xelmZRvanelobis SesaZlebloba.
amasTan, individualur SemTxvevebSi SesaZlebelia erToblivad an cal-
calke xelmZRvaneloba damokidebuli iyos samewarmeo sazogadoeb is mi
er gansazRvrul pirobebze.
winamdebare muxli me-4 punqtiT aseve dgindeba, rom Tu wesdebiT sxva
ram ar aris gaTvaliswinebuli, ivaraud eba, rom samewarmeo sazogadoeba
Si xelmZRvanelobiT saqmianobas yvela xelmZRvaneli piri erToblivad
axorcielebs.
84
vebs aseT SesaZleblobas. mesame pirTan urTierTobaSi gamoiyene
ba am kanonis me-14 muxlis me-2gme-4 punqtebi.
3. Tu xelSekrulebis dadebisas kontrahentisTvis cnobili iyo sa
mewarmeo sazogadoebis xelmZRvaneli organos uflebamosilebis
SezRudvis Sesaxeb, samewarmeo sazogadoebas aqvs am xelSekrule
bis Secilebis ufleba. igive wesi gamoiyeneba, Tu warmomadgenlo
biTi uflebamosilebis mqone piri da kontrahenti ganzrax moqme
deben erTad, raTa ziani miadges im samewarmeo sazogadoebas, rom
lis saxeliTac moqmedebs warmomadgenlobiTi uflebamosilebis
mqone piri.
4. samewarmeo sazogadoebis winaSe nebis gamovlenis namdvilobis
Tvis sakmarisia nebis mxolod erTi xelmZRvaneli piris winaSe ga
movlena.
samewarmeo saqmian
obis ganxorciel eba uSualod ukavSirdeba mogebis
miRebis mizniT, organizebuli struqturis meSveobiT, mesame pirebTan
urTierTobas. aseTi organizebulobis erT-erTi ZiriTadi komponenti
ki specialuri organos arsebobaa, romelic samewarmeo sazogadoebis sa
xeliT mesame pirebTan samarTlebriv urTierTobaSi Seva.
winamdebare muxlis mixedviT, samewarmeo sazogadoeb is saxeliT me
same pirebTan urTierTobis uflebamosileba xelmZRvanel organos eni
Weba. amasTan, dauSvebelia am organos warmomadgenlobiTi uflebamosi
lebis mesame pirTan urTierTobaSi SezRudva. SezRudvis imperatiuli
akrZalvis ZiriTadi mizani sajaro reestris monacemebis sandoobis da
mesame pirebis dacva, Sesabamisad, samoqalaqo brunvis xelSewyob aa. kon
trahents unda hqondes SesaZlebloba daeyrdnos samewarmeo reestridan
amonawerSi miTiTebul monacemebs da mas ar gaaCnia valdebuleba Seamow
mos sasamsaxure xelSekruleba an sxva Sidakorporaciuli dokumenti.
Tu xelSekrulebis dadebisas kontrahentisTvis cnobili iyo samewar
meo sazogadoebis xelmZRvaneli organos uflebamosilebis SezRudvis
Sesaxeb, ar arsebobs am piris „dasacavi interesi“. Sesabamisad, kanoni am
SemTxvevaSi uSvebs dadebuli garigebis samewarmeo sazogadoebis mier
Secilebis SesaZleblobas. standarti „cnobili iyo“ gulisxmobs pozi
tiur codnas an garemoeb ebs, romlebic miuTiTeben, rom SeuZlebelia,
meore mxares ar scodnoda SezRudvis Sesaxeb, misi aSkara, TvalSisacemi
xasiaTis gamo. igive wesi gamoiy eneba Tu warmomadgenlobiTi uflebamo
silebis mqone piri da kontrahenti ganzrax moqmedeben erTad, raTa zia
85
ni midgomoda im samewarmeo sazogadoebas, romlis saxeliTac moqmedeb
da warmomadgenlobiTi uflebamosilebis mqone piri.
xelmZRvanelobiTi uflebamosilebis msgavsad, kanoni iZleva erTpi
rovnuli, individual uri, erToblivi da Sereuli warmomadgenlobis
SesaZleblobebs. amasTanave, sazogadoebis winaSe nebis gamovlenis ga
martivebisa da am gziT transaqciuli xarjebis Semcirebis mizniT, sa
mewarmeo sazogadoebis winaSe nebis gamovlenis namdvilobisTvis sakma
risi iqneba misi gamovlena mxolod erTi xelmZRvaneli piris winaSe. am
wesidan gamonaklisia is SemTxveva, rodesac sazogadoeba daad
asturebs,
rom nebis gamovlenisas piri, aseve sazogadoebis is xelmZRvaneli, rom
lis winaSec iqna gamovlenili neba, miznad isaxavdnen samewarmeo sazoga
doeb is interesebis sawinaaRmdegod qmedebas.
86
tia xelmZRvaneli organos Tavmjdomaris/sxdomis Tavmjdomaris
xma, Tu am kanoniT an wesdebiT sxva ram ar aris dadgenili.
5. xelmZRvaneli organos wevri SeiZleba iyos qmedunariani fiziku
ri piri an iuridiuli piri.
6. Tu saerTo kreba an sameTvalyureo sabWo ver daniSnavs xelmZRvane
li organos wevrs, riTac samewarmeo sazogadoebis saqmianobas arse
biTi safrTxe eqmneba, erT-erTi partnioris an kreditoris gancxa
debis safuZvelze sasamarTlo niSnavs xelmZRvaneli organos wev
ris movaleobis Semsrulebels im vadiT, romelic saWiroa saerTo
krebis an sameTvalyureo sabWos mier axali wevris daniSvnisTvis.
7. xelmZRvaneli organo, rogorc wesi, gadawyvetilebas iRebs sxdo
maze. wesdeba SeiZleba adgendes gadawyvetilebis miRebis gansxva
vebul wess.
87
me-4 punqti xelmZRvaneli organos mier gadawyvetilebis miRebis exe
ba. zogad wesad dadgenilia xmebis umravlesobiT gadawyvetilebis mi
Reba. Tumca kvalificiur i umravlesoba yvela an zogierTi gadawyveti
lebisTvis SesaZloa, sadamfuZneblo SeTanxmebiT dadgindes. ramdenime
winadadebis warmodgenis SemTxvevaSi, SesaZloa, sadamfuZneblo SeTan
xmeba e.w. umetesobis wessac iTvaliswinebdes, e.i. miRebulad CaiTvalos
winadadeba, romelic yvelaze met, magram ara umravles, xmas miiRebs.
Tumca, es punqti dispoziciur i xasiaTisaa da wesdebiT, SeiZleba gani
sazRvros gansxvavebuli umravlesobiT gadawyvetilebebis miReba, ro
gorc zogadad ise calkeul sakiTxebTan mimarTebiT. aseve, magaliTad,
wesdeba SeiZleba calkeuli xelmZRvaneli pirebis an calkeuli SemTxve
vebisTvis iTvaliswinebdes vetos uflebas.
xelmZRvaneli organo gadawyvetilebas iRebs sxdomaze. sxdoma SesaZ
lebelia imarTebodes, rogorc fizikuri daswrebis, ise eleqtronuli
formiT. amasTanave, wesdeba SeiZleba iTvaliswinebdes gadawyvetilebis
miRebas sxdomis gamarTvis gareSec.
me-5 punqtis mixedviT, xelmZRvaneli organos wevri SeiZleba iyos
rogorc fizikuri, ise iuridiul i piri. aseTi SesaZlebloba magaliTad
investor iuridiul pirs aZlevs saSualebas xelmZRvanel organoSi ar
iyos damokidebuli Tundac mis mier wardgenil an delegirebul wevrze
da Tavad iqnes arCeul i xelmZRvanel pirad. iuridiuli piris SemTxveva
Si xelmZRvaneli organos wevrobis efeqtianad SesrulebisaTvis am subi
eqts mouw evs, gamoyos saamisod pasuxismgebeli piri.
xelmZRvaneli organos arseboba da sazogadoebis funqcionireba ur
TierTdakavSirebuli sakiTxebia. Sesabamisad, kanoniT dazRveulia ise
Ti SemTxveva, rodesac xelmZRvanelis daniSvna Wianurdeba da mis gareSe
sazogadoeb as ar SeuZlia saqmianobis ganxorciel eba. aseTi wina pirobis
dadgomisas, Tu saerTo kreba an sameTvalyureo sabWo ver daniSnavs xel
mZRvaneli organos wevrs, nebismier partniors an kreditors eniWeba uf
leba, mimarTos sasamarTlos gancxadebiT da moiTxovos xelmZRvanelis
sasamarTlos meSveobiT daniSvna. amasTanave, normis farTo ganmartebis
Tavidan asacileblad Semotanilia sazogadoebis saqmianobis ganxorci
elebis arsebiTi SeuZleblobis dadgenis aucilebloba. amis erT-erTi
magaliTia sawarmos warmomadgenlobis ganxorcielebis SeuZlebloba.
sasamarTlos mier SerCeuli xelmZRvaneli piri, marTalia, sruli mocu
lobiT sargeblobs sazogadoebis xelmZRvaneli piris uflebamosilebe
biT, Tumca is mainc droebiTi xelmZRvaneli piria da misi uflebamosi
88
leba wydeba imave momentidan, ra momentidanac sazogadoebis Sesabamisi
pasuxismgebeli organo daniSnavs axal xelmZRvanel pirs.
89
sabWosTvis mindobaa, rac xelmZRvanel organos angariSvaldebuls xdis
Sesabamisi organos winaSe da uzrunvelyofs efeqtian korporaciul
marTvas.
winamdebare muxlis Tanaxmad, SezRuduli pasuxismgeblobis sazoga
doeb is, saaqcio sazogadoebisa da kooperativis xelmZRvanel pirebs Ta
namdebobaze niSnavs da aTavisuflebs saerTo kreba, Tuki maTi daniSvna
ar ganekuTvneba sameTvalyureo sabWos kompetencias. sameTvalyureo
sabWos arsebobis SemTxvevaSi xelmZRvaneli piris daniSvnis misTvis ga
dandobis mTavari mizezi aseTi mZlavri instrumentis miniWebis gziT am
organos mier xelmZRvaneli piris saqmianobaze zedamxedvelobis efeq
tianobis gazrdaa.
xelmZRvaneli organos wevrebis angariSvaldebulebis uzrunvelyo
fis mizniT, mizanSewonilia, isini dain iSnon konkretuli vadiT. amasTa
nave, aseTi daniSvnis vada unda iyos iseTi xangrZlivobisa, romliTac,
erTi mxriv, gazrdili iqneba piris angariSvaldebuleba, xolo meore mx-
riv, mas miecema sakuTari xedvis praqtikuli realizebis SesaZlebloba.
swored aRniSnulidan gamomdinare, kanoni xelmZRvaneli organos wevris
arCevis maqsimalur vadad gansazRvravs araumetes 3 wels, im pirobiT,
rom Sesabamis pirs miecema SesaZlebloba, xelaxla iqnes arCeuli. Tu va
dis amowurvis Semdeg kanoniT dadgenili wesiT ar moxdeba uflebamosi
lebis axali vadis an xelmZRvanelobasa da warmomadgenlobaze ufleba
mosili piris cvlilebis registracia, „registrirebuli piris ufleba
mosilebis vada avtomaturad CaiTvleba gagrZelebulad ganusazRvreli
vadiT“.
xelmZRvaneli organos wevri ar aris sazogadoebis dasaqmebuli am
terminis klasikuri gagebiT. mis mier Sesasrulebeli samuSaos specifi
kidan gamomdinare, masze ver gavrceldeba Sromis kanonmdebloba. gan
sakuTrebiT xazgasasmelia xelSekrulebis Sewyvetis sakiTxebi. Sromis
kanonmdeblobiT dadgenili wesiT xelmZRvaneli organos wevrTan urTi
erTobis Sewyveta mniSvnelovani riskis Semcvelia da SesaZlebelia, gamo
usworebeli zianis winaSe daayenos samewarmeo sazogadoebis interesebi.
swored amitom winamdebare muxli xelmZRvaneli organos wevris ganwe
sebaze uflebamosil organos aZlevs SesaZleblobas, dauyovnebliv, sa
Tanado safuZvlis miTiTebis gareSe, gaaTavisuflos xelmZRvaneli or
ganos wevri; meore mxriv, aseTi normis arseboba xelmZRvaneli organos
wevrs ar aTavisuflebs valdebulebisagan, gadadges mxolod kanoniTa
da masTan dadebuli xelSekrulebiT gansazRvruli procedurebis dac
90
viT. amis ZiriTadi mizezi kvlavac samewarmeo sazogadoebis interesebis
dacvaa, romelic moul odnelad ar unda darCes xelmZRvaneli piris ga
reSe da miec es SesaZlebloba moiZ ios axali xelmZRvaneli piri. Tumca
aqve unda aRiniSnos, rom me-3 punqti exeba samewarmeo sazogadoebisa da
xelmZRvaneli piris samarTlebrivi urTierTobis mxolod korporaci
ul-samarTlebriv nawils. sasamsaxuro xelSekrulebiT an partniorTa
SeTanxmebiT SeiZleba gaTvaliswinebul iqnes Tavdacvis iseTi RonisZi
ebebi, rogorebicaa, magaliTad: Sewyvetis SemTxvevaSi sruli finansuri
kompensacia, pirgasamtexlo da sxva.
91
cias xelmZRvaneli piris saqmianobis anazRaurebis Sesaxeb, ivara
udeba, rom igi Tavis saqmianobas usasyidlod axorcielebs.
4. Tu sasamsaxuro xelSekrulebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebu
li, xelmZRvanel pirs/sameTvalyureo sabWos wevrs ufleba aqvs,
moSalos sasamsaxuro xelSekruleba da amiT uari Tqvas Tanamde
bobaze, Tuki amis Sesaxeb sul mcire 1 TviT adre werilobiT Seaty
obinebs sameTvalyureo sabWos, xelmZRvanel organos an saerTo
krebas. am krebis mowvevis valdebuleba mas ekisreba.
5. xelmZRvaneli piris/sameTvalyureo sabWos wevris Tanamdebobi
dan gaTavisufleba avtomaturad iwvevs samewarmeo sazogadoe
bis mier masTan dadebuli sasamsaxuro xelSekrulebis moSlas, Tu
xelSekrulebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli.
92
bulebebi, romlebic imoqmedebs xelSekrulebis Sewyvetis Semdeg. Tumca
aqve unda aRiniSnos, rom 45-e muxlis me-3 punqtiT gansazRvruli debu
lebebis nawilobrivi miTiTeba an miuT
iTeblobac ar warmoadgens xel
Sekrulebis namdvilobaSi eWvis Setanis samarTlebriv safuZvels.
uflebamosili organos nebismier dros SeuZlia gaaTavisuflos Ta
namdebobidan xelmZRvaneli piri/sameTvalyureo sabWos wevri Sesabamisi
safuZvlis miTiTebis gareSe, rac avtomaturad iwvevs samewarmeo sazo
gadoebis mxridan masTan dadebuli sasamsaxuro xelSekrulebis moSlas,
Tu xelSekrulebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli; meore mxriv, pirs
ufleba aqvs, gadadges saam isod gansazRvruli procedurebis dacviT.
kerZod, Tu sasamsaxuro xelSekrulebiT sxva ram ar aris gaTvaliswine
buli, pirs ufleba eqneba, moSalos sasamsaxuro xelSekruleba da amiT
uari Tqvas Tanamdebobaze, Tu amis Sesaxeb, sul cota, erTi TviT adre
werilobiT Seatyobinebs sameTvalyureo sabWos, xelmZRvanel organos
an saerTo krebas, romlis mowvevis valdebulebac masve ekisreba.
93
warmomadgeneli SeiZleba iyos sajaro mosamsaxure, Tu mas kon
kretul sawarmosTan interesTa konfliqti ar aqvs. sameTvalyu
reo sabWos wevri, romelic imavdroulad sajaro mosamsaxurea,
misTvis dakisrebul movaleobebs saTanado anazRaurebis gareSe
asrulebs da misi saqmianoba ar miiCneva sajaro dawesebulebaSi in
teresTa SeuTavseblobad.
5. im sawarmoSi, romelSic saxelmwifo, afxazeTis an aWaris avtono
miuri respublika flobs xmaTa saerTo raodenobis 50 procentze
mets, xelmZRvaneli piris Tanamdebobaze daniSvna da Tanamdebobi
dan gaTavisufleba sameTvalyureo sabWom sawarmos xmebis 50 pro
centze metis mflobel aqcioners unda SeuTanxmos.
94
Tad, calkeul SemTxvevebSi sameTvalyureo sabWo sargeblobs sasamar
TloSi saaqcio sazogadoebis warmomadgenlobis uflebamosilebiT.
sameTvalyureo sabWos funqciebi saaqcio sazogadoeb is SemTxvevaSi
mowesrigebulia kanonis 209-e muxlSi. im SemTxvevaSi Tu sxva samarTleb
rivi formis samewarmeo sazogadoebaSi gadawydeba sameTvalyureo sab
Wos formireba, rekomendirebulia, rom am organos kompetenciebis gan
sazRvra moxdes swored saaqcio sazogadoeb is momwesrigebeli debule
bebis gaTvaliswinebiT.
sameTvalyureo sabWos sxdomis warmarTvisa da mis mier gadawyveti
lebis miRebis proceduruli nawili, umetesad, Tavad sazogadoebis
Sidakorporaciul i sakiTxia . Tumca maRali korporaciuli kulturis
damkvidrebis mizniT, kanoni gansazRvravs aRniSnulTan dakavSirebiT
zogad sakanonmdeblo CarCos. kerZod, sameTvalyureo sabWos sxdoma
gadawyvetilebaunariani iqneba, Tu mas daeswreba wevrTa umravlesoba.
sameTvalyureo sabWo gadawyvetilebebs miiRebs xmaTa umravlesobiT.
alternatiul winadadebebze gadawyvetilebis miRebisas (saerTo kre
bis msgavsad) SesaZloa, sadamfuZneblo SeTanxmebiT, umravlesobis nac
vlad, „umetesobis“ principiT gadawyvetilebis miRebis SesaZleblobis
gaTvaliswineba.
winamdebare muxlive awesrigebs im samewarmeo sazogadoebaSi, romel
Sic saxelmwifo, afxazeTis an aWaris avtonomiuri respublika flobs
xmaTa saerTo raodenobis 50 procentze mets, sameTvalyureo sabWos
Seqmnis sakiTxs. kerZod, aseT dros saqarTvelos mTavrobis, afxazeTis
an aWaris avtonomiur i respublikis mTavrobis gadawyvetilebiT SeiZle
ba Seiqmnas sameTvalyureo sabWo.
zemoaRniSnul SemTxvevaSi sameTvalyureo sabWoSi saxelmwifos, af
xazeTis an aWaris avtonomiuri respublikis warmomadgeneli SeiZleba
iyos sajaro mosamsaxure, romlic Tavisufalia intereseTa konfliqti
sagan. amasTan, sajaro moxeles misTvis dakisrebul movaleobebs saTana
do anazRaurebis gareSe asrulebs da misi saqmianoba ar miiCneva sajaro
dawesebulebaSi interesTa SeuT avseblobad.
im samewarmeo sazogadoeb aSi, romelSic saxelmwifo, afxazeTis an aWa
ris avtonomiuri respublika flobs xmaTa saerTo raodenobis 50 pro
centze mets, xelmZRvaneli piris Tanamdebobaze daniSvna da Tanamdebo
bidan gaTavisufleba sameTvalyureo sabWom sawarmos xmebis 50 procen
tze metis mflobel aqcioners unda SeuTanxmos.
95
muxli 47. samewarmeo sazogadoebis sameTvalyureo sabWos wevris
movaleoba da pasuxismgebloba
96
Si _ sameTvalyureo sabWos gadawyvetilebis safuZvelze am kano
nis 41-e muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebul pirebs SeuZliaT
werilobiT gascen generaluri savaWro mindobiloba. generaluri
savaWro mindobiloba SeiZleba or an orze met pirs erToblivad
mieces da ganisazRvros, rom isini cal-calke an erTad warmoadge
nen mewarmes (saerTo generaluri savaWro mindobiloba).
2. generaluri savaWro mindobilobis mflobeli piri reestrSi re
gistrirebuli unda iyos.
3. generaluri savaWro mindobiloba generalur savaWro warmomadge
nels aniWebs uflebamosilebas, rom man sasamarTloSi da sxva urTi
erTobebSi ganaxorcielos yvela saqmianoba da samarTlebrivi moq
medeba, romlebic dakavSirebulia sawarmos funqcionirebasTan,
garda uZravi qonebis gasxvisebisa da valdebulebebiT datvirTvis
uflebamosilebebisa. uZravi qonebis gasxvisebis an valdebulebe
biT datvirTvis uflebamosileba generalur savaWro warmomadge
nels mxolod im SemTxvevaSi aqvs, Tu is mas specialurad miecema.
4. kanoniT pirdapir gaTvaliswinebuli SemTxvevebis garda, mesame pi
risTvis generaluri savaWro mindobilobis farglebis SezRudva
baTilia. generaluri savaWro mindobilobis erTi an ramdenime fi
lialiT Semofargvlas mesame pirisTvis mxolod maSin aqvs Zala,
rodesac filialebi sxvadasxva safirmo saxelwodebiT imarTeba.
5. generaluri savaWro warmomadgeneli xelmowerisas safirmo sa
xelwodebas daurTavs Tavis saxelsa da gvars da generaluri sa
vaWro mindobilobis aRmniSvnel damatebas.
6. generaluri savaWro mindobiloba SeiZleba nebismier dros gauq
mdes imave mindobilobiT gaTvaliswinebuli anazRaurebis moTx
ovnis uflebis xelyofis gareSe.
7. generaluri savaWro mindobilobis gadacema dauSvebelia.
8. mewarmis registraciis gauqmeba iwvevs generaluri savaWro mindo
bilobis Sewyvetas.
97
subieqtia. metic, prokuris mflobeli ar aris mewarmis organo. aseve,
dauSvebelia romelime organos ex officio generaluri savaWro mindobi
lobiT aRWurva. prokuris mflobeli piri SeirCeva individual urad da
mas Sesabamisi uflebamosileba eniWeba individualuri mewarmis, same
warmeo sazogadoebis SemTxvevaSi _ saerTo krebis, xolo sameTvalyureo
sabWos arsebobis SemTxvevaSi _ sameTvalyureo sabWos gadawyvetilebis
safuZvelze xelmZRvaneli pirebis mier gacemuli generaluri savaWro
mindobilobiT.
rogorc aRiniSna, prokuris mflobeli kompetenciis nawilSi ar uTa
nabrdeba samewarmeo sazogadoebis xelmZRvanel organos. aseTi mindobi
loba generalur savaWro warmomadgenels aZlevs uflebas, sasamarTlo
sa da sxva urTierTobebSi ganaxorcielos sawarmos funqcionirebasTan
dakavSirebuli saqmianoba da samarTlebrivi moqmedebebi. uZrav qone
basTan dakavSirebiT prokuris moculoba SezRudulia, Tuki prokuris
gamcemi sagangebod ar miuTiTebs amgvar uflebamosilebaze. prokuris
gadacema sruli moculobiT dauSvebelia, Tumca, prokuris gamcemis
TanxmobiT, prokurists SesaZloa, hqondes e.w. qvemindobilobis gacemis
ufleba. vinaidan prokuristi sawarmos (da ara xelmZRvaneli organos)
warmomadgenelia, sawarmos registraciis gauqmeba iwvevs prokuris Sewy
vetasac.
98
saerTaSoriso praqtikis Sesabamisi samewarmeo kulturis Camoyalibe
ba. am mizniT, araerT muxlSi gaCenilia sasamarTlos mier samewarmeo
sazogadoebebSi sxvadasxva poziciaze droebiT pasuxismgebeli piris
daniSvnis SesaZlebloba (magaliTad, 43-e muxlis me-6 punqtis mixed
viT, aucileblobisas sasamarTlom SeiZleba daniSnos xelmZRvaneli
organos wevri, xolo 83-e muxlis me-5 punqtis mixedviT, likvidato
ri).
sasamarTlos mier daniSnuli pirebi kanonmdeblobis farglebSi as
ruleben am Tanamdebobis pirisaTvis gaTvaliswinebul movaleobebs. ka
nonis 49-e muxli iZleva sasamarTlos mier daniSnuli pirebis mier am mo
valeobebis Sesrulebis sanacvlod gasamrjelosa da Tavisi saqmianobi
sas gonivrul farglebSi gaweuli danaxarjebis anazRau rebis moTxovnis
samarTlebriv safuZvels. daniSnuli piris gasamrjelos odenobasa da
danaxarjebis anazRaur ebaze SeTanxmeba unda moxdes am pirsa da samewar
meo sazogadoeb as Soris. im SemTxvevaSi ki, Tu mxareebi aseT SeTanxmebas
ver miaRweven, gasamrjelosa da asanazRau rebeli danaxarjebis odeno
bas gansazRvravs sasamarTlo.
99
romelsac aqvs samewarmeo sazogadoebisTvis miyenebuli zianis
anazRaurebis moTxovnis ufleba.
4. xelmZRvaneli piri Tavisufldeba pasuxismgeblobisgan, Tu igi
Tavisi qmedebiT saerTo krebis gadawyvetilebas asrulebs, garda
im SemTxvevisa, rodesac man saerTo krebis gadawyvetilebis miRe
bas xeli Seuwyo araswori informaciis miwodebiT an icoda, rom am
gadawyvetilebis miReba zians gamoiwvevda, magram amis Taobaze ar
Seatyobina saerTo krebas gadawyvetilebis miRebamde an aRsrule
bamde.
5. Tu garigebis Rirebuleba samewarmeo sazogadoebis aqtivebis sa
balanso Rirebulebis 50 procents an wesdebiT gaTvaliswinebul
ufro mcire odenobas aRemateba, garigeba saerTo krebam unda da
amtkicos.
100
winaSe am gadawyvetilebis Sesrulebis gamo zian is anazRaurebisgan. es
ar vrceldeba baTil gadawyvetilebebze, Tumca, zogadad, vrceldeba
sacilo gadawyvetilebebze, garda im SemTxvevisa, roca xelmZRvaneli
organos wevrma icoda an uxeSi gaufrTxileblobiT ar icoda saciloo
bis damadasturebeli garemoebebis Sesaxeb.
xelmZRvaneli piri wesdebiT an saerTo krebis gadawyvetilebiT, Se
iZleba gaTavisufldes sazogadoebisaTvis gaufrTxileblobiT miyene
buli zianisaTvis pasuxismgeblobisagan. sapirispirod, dauSvebelia wes
debiT an partniorTa gadawyvetilebiT SeizRudos xelmZRvaneli piris
pasuxismgebloba movaleobis ganzrax darRvevisTvis. pasuxismgeblobi
sagan gaTavisuflebis Taobaze unda gakeTdes specialuri miTiTeba.
xelmZRvaneli piris mier samewarmeo sazogadoebisTvis miyenebuli
zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba, sul mcire, eqnebaT Semdeg subi
eqtebs: (1) xelmZRvanel organos; (2) sxva xelmZRvanels; (3) sameTvalyu
reo sabWos.
kanoniT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi da wesiT _ TiToeul partni
ors (Sdr. mux. 147-e).
me-3 punqti aseve iZleva am subieqtTa wris gafarToebis SesaZleblo
bas, sadamfuZneblo SeTanxmebiT, maT Soris sagangebo poziciis SemoRe
biT. sakmarisia, Tuki SeTanxmeba CamoTvlil xelmZRvanel organos dama
tebiTi piris gansazRvris uflebas miscems.
101
siaTisaa da adgens amave subieqtis movaleobebs gansakuTrebul viTare
baSi. upirveles yovlisa, mniSvnelovania Tavad gansakuTrebuli viTare
bis ganmarteba. aseTi ganmarteba unda amovikiTxoT winamdebare muxlis
pirvel winadadebaSi. kerZod, gansakuTrebul viTarebad, romelic sazo
gadoebis xelmZRvanel pirs damatebiT movaleobebs akisrebs, CaiTvleba
samewarmeo sazogadoebის gadaxdisuun aroba an mosalodneli gadaxdisu
unaroba. am dros xelmZRvanelma pirebma, braleuli gaWianurebis gare
Se, unda ganacxadon „reab ilitaciis
a da kreditorTa koleqtiuri dakma
yofilebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanoniT dadgenili wesiT.
winamdebare muxlis Tanaxmad xelmZRvaneli piris mier gansakuTre
bul viTarebaSi zrunvis movaleobis darRvevad CaiTvleba:
102
lod aRniSnul organoTa wevrebis mier sakuTari fiduciuri movaleobe
bis SesrulebiTaa SesaZlebeli. kanonis 52-e muxli saqarTvelos kanon
mdeblobaSi „samewarmeo gadawyvetilebis Tavisuflebis wesis“ Business
Judgement Rule-s kodificirebis mcdelobaa.
samewarmeo gadawyvetileba viTarebis Sefasebidan gamomdinare samo
mavlo varaudTan dakavSirebuli menejeruli gadawyvetilebaa, rac gana
pirobebs kidec amgvari gadawyvetilebis miRebisas xelmZRvaneli orga
nos wevris diskreciis dacvis aucileblobas. amgvari dacvis saWiroeba
ganpirobebulia samewarmeo gadawyvetilebis miRebisas misi Sedegebis
srulyofili ganWvretis SeuZleblobiT, xSirad ki _ garkveuli riskis
aRebis aucileblobiT.
Business Judgment Rule es aris erTgvari prezumfcia rom, sazogado
ebis xelmZRvaneli piri moqmedebda sazogadoeb is saukeTeso intere
sebisTvis Tu sapirispiro ar damtkicdeba. am wesze eyrdnoba daSvebas,
rom xelmZRvaneli organos wevrebi yovelTvis samewarmeo sazogadoe
bisaTvis yvelaze momgebian gadawyvetilebas ver miiReben. Sesabamisad,
xelmZRvaneli organos wevri Tavisufldeba pasuxismgeblobisagan mas
gonivrulad SeeZlo evaraud a, rom igi samewarmeo gadawyvetilebas sak
marisi da sando informaciis safuZvelze, samewarmeo sazogadoebis in
teresebidan gamomdinare, damouk ideblad da interesTa konfliqtis an
sxvaTa zegavlenis gareSe iRebda.
sasamarTlo davaSi mosarCelem unda daamtkicos ziani, romelic sa
warmos xelmZRvaneli organos wevris qmedebis Sedegad miadga. garda
amisa, man, sul mcire, prima facie mtkicebulebebi unda warmoadginos imis
misaniSneblad, rom qmedeba aris xelmZRvaneli organos wevris zrunvis
valdebulebis braleuli darRveva. xolo xelmZRvaneli organos wevris
dasamtkicebelia, rom man daicva Business Judgment Rule-s winapirobebi
da, Sesabamisad (rac, garemoebebis damtkicebis SemTxvevaSi udavod miiC
neva), ar daurRvevia zrunvis valdebuleba. xelmZRvaneli organos wevrs
aseve SeuZlia, amtkicos, rom brali ar miuZRvis valdebulebis darRve
vaSi.
ufro konkretulad, xelmZRvaneli piris keTilsindisier ebis mova
leoba ar CaiTvleba darRveul ad da mas ar daekisreba im zianis anazRau
rebis valdebuleba, romelic samewarmeo sazogadoebas miadga xelmZRva
neli piris mier miRebuli samewarmeo gadawyvetilebis Sedegad, Tu mas
gonivrulad SeeZlo evarauda, rom samewarmeo gadawyvetilebas iRebda:
103
muxli 53. konkurenciis akrZalva
104
organos, sxva xelmZRvanel pirs, sameTvalyureo sabWos, xolo ka
noniT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi _ TiToeul partniors.
2. solidaruli pasuxismgeblobis sazogadoebaSi, komanditur sazo
gadoebaSi am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli saqmia
nobis ganxorcielebaze Tanxmobis gacema SeuZlia saerTo krebas,
xolo SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebaSi, saaqcio sazo
gadoebaSi, kooperativSi _ im organos, romelic niSnavs xelmZRva
nel pirs. aRniSnuli Tanxmoba SeiZleba gaices rogorc zogadad,
ise konkretul saqmianobaze, garigebis saxesa da samewarmeo sazo
gadoebaSi monawileobaze. Tanxmobis gacemaze dausabuTeblad ua
ris Tqma dauSvebelia.
3. am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli saqmianobis ganxor
cielebaze Tanxmoba gacemulad miiCneva, Tu samewarmeo sazogado
ebis xelmZRvaneli piris daniSvnisas partniorebma icodnen, rom
samewarmeo sazogadoebis xelmZRvaneli piri axorcielebda aRniS
nul saqmianobas, magram misTvis am saqmianobis Sewyveta ar mouTx
oviaT.
105
3 wlis vadiT. xelmZRvanelma pirma aseTi konkurenciis Taobaze unda ac
nobos saerTo krebas, xolo SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoeb a
Si, saaqcio sazogadoebasa da kooperativSi _ im organos, romelic niS
navs xelmZRvanel pirs.
konkurenciis akrZalvis valdebulebis darRvevisTvis SesaZlebelia
sasamsaxure xelSekrulebiTa da mxareTa damatebiTi SeTanxmebiT gaT
valiswinebul iqnes kompensacia da gadaxdis wesi. kanoniT gaTvaliswi
nebuli siaxlea winamdebare muxlis pirveli პუნქტი, romelic sanqciis
saxeebs exeba. dRevandeli mewarmeTa Sesaxeb kanonisgan gansxvavebiT,
rTulad gasageb anazRaurebaze uaris Tqmas Caenacvla alternatiuli
sargeblis daTmoba sazogadoebisTvis, an (Tuki sargebeli jer ar aris
miRebuli) Sesabamisi moTxovnis daTmoba. danawesi ganpirobebulia zo
gierT SemTxvevaSi konkretuli zianis (mizezSedegobrivi qonebrivi da
naklisis) dadgeniT. kerZod, konkurenciis akrZalvis wesis darRvevis
SemTxvevaSi samewarmeo sazogadoebas aseve SeuZlia damrRvevs samewar
meo sazogadoebisTvis miyenebuli zianisTvis kompensaciasTan erTad
SeTanxmebuli pirgasamtexlos gadaxdac mosTxovos. samewarmeo sazoga
doeb as SeuZlia damrRvevs kompensaciis nacvlad mosTxovos sakuTari
an mesame piris saxeliT dadebuli garigebidan damrRvevis mier miRebu
li sargeblis samewarmeo sazogadoebisTvis gadacema an amgvari sargeb
lis miRebis uflebis daTmoba.
saerTo krebas, xolo SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebaSi,
saaqcio sazogadoebasa da kooperativSi _ im organos, romelic niSnavs
xelmZRvanel pirs, ufleba eqneba, xelmZRvanel pirs darTos neba, gana
xorciel os igive saqmian
oba, rasac eweva samewarmeo sazogadoeb
a, an iyos
msgavs sferoSi moqmedi samewarmeo sazogadoebis xelmZRvaneli piri. ka
nonis Tanaxmad, aseTi Tanxmoba SesaZlebelia gaices Sesabamisi organos
gadawyvetilebis saxiT. aseve, Tanxmobad CaiTvleba, Tu samewarmeo sazo
gadoebis xelmZRvanelad daniSvnisas partniorebisaTvis cnobili iyo,
rom samewarmeo sazogadoebis xelmZRvaneli eweoda aseT saqmianobas da
am saqmianobis Sewyveta misTvis ar mouTxoviaT.
106
garda, sxva pirTa mier sargeblis misaRebad isargeblos samewar
meo sazogadoebis saqmianobis sferosTan dakavSirebuli saqmiani
SesaZleblobiT, romelic misTvis xelmisawvdomi gaxda movaleo
bis Sesrulebisas an Tanamdebobrivi mdgomareobidan gamomdinare
da romelic, gonivruli TvalsazrisiT, samewarmeo sazogadoebis
interesis sagani SeiZleboda yofiliyo. samewarmeo sazogadoebis
winaswari Tanxmobis miReba saWiro ar aris, Tu saerTo krebam an
sameTvalyureo sabWom ukve imsjela aRniSnul SesaZleblobaze
da uari Tqva mis gamoyenebaze. es valdebuleba ZalaSi rCeba xel
mZRvaneli piris Tanamdebobidan gaTavisuflebidan araumetes 3
wlisa. masTan dadebuli sasamsaxuro xelSekrulebiT SeiZleba uf
ro mcire vada dadgindes.
2. solidaruli pasuxismgeblobis sazogadoebaSi, komanditur sazo
gadoebaSi am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli saqmiani
SesaZleblobiT sargeblobaze winaswari Tanxmobis gacema SeuZlia
saerTo krebas, xolo SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoeba
Si, saaqcio sazogadoebaSi, kooperativSi _ im organos, romelic
niSnavs xelmZRvanel pirs.
3. saqmiani SesaZleblobis miTvisebis akrZalvis wesis darRvevis Sem
TxvevaSi samewarmeo sazogadoebas SeuZlia damrRvevs mosTxovos
am darRveviT samewarmeo sazogadoebisTvis miyenebuli zianis (maT
Soris, miuRebeli Semosavlis) anazRaureba. samewarmeo sazogado
ebas SeuZlia damrRvevs zianis anazRaurebis nacvlad mosTxovos
sakuTari an mesame piris saxeliT dadebuli garigebidan damrRve
vis mier miRebuli sargeblis samewarmeo sazogadoebisTvis gada
cema an amgvari sargeblis miRebis uflebis daTmoba.
4. am muxlis me-3 punqtiT gaTvaliswinebuli moTxovnis uflebis gamo
yeneba SeuZlia xelmZRvanel organos, sameTvalyureo sabWos, xolo
kanoniT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi _ TiToeul partniors.
107
raciuli SesaZleblobebis miTvisebis akrZalva xelmZRvaneli organos
wevris fiduciuri movaleobebis Semadgeneli nawilia, igi icavs same
warmeo sazogadoebas xelmZRvaneli piris arakeTilsindisier ebisagan
da am gziT axalisebs ndobas samewarmeo sazogadoebasa da mis xelmZRva
nel pirs Soris.
Tavisi fiduciur i movaleobebis jerovani SesrulebisaTvis xel
mZRvanelma pirma Tavdapirvelad swored samewarmeo sazogadoebas unda
SesTavazos sazogadoebis saqmian
obis sferosTan dakavSirebuli saqmi
ani SesaZleblobebi. aseTi valdebuleba moqmedebs piris xelmZRvanel
pirad yofnis da am piris Tanamdebobidan wasvlis momentidan 3 wlis gan
mavlobaSi. Tumca sasamsaxuro xelSekrulebiT SeiZleba mxareebi SeTan
xmdnen ufro nakleb vadaze.
is, Tu romeli SesaZlebloba unda CaiTvalos sazogadoebis interesis
sagnad, unda gadawydes gonivruli gansjis Sedegad, romlis farglebSic
mxedvelobaSi iqneba miRebuli iseTi faqtorebi, rogorebicaa: am SesaZ
leblobisa da sazogadoebis saoperacio areal is urTierTmimarTeba,
korporaciis finansuri mdgomareob isa da am SesaZleblobis urTier
TmimarTeba, sxva garemoebebi, romlebic am SesaZleblobas samewarmeo
sazogadoeb isTvis finansuri, samarTlebrivi an reputaciuli kuTxiT
sainteresos xdis da sxv. aRniSnuli faqtorebis Sefasebis Sedegad sa
mewarmeo sazogadoebis interesis sagania nebismieri saqmiani SesaZleb
loba, romeliTac sawarmos SesaZlebelia sargebeli mieRo. amasTan, xel
mZRvaneli piris es valdebuleba vrceldeba mxolod im saqmian SesaZleb
lobebze romelic misTvis xelmisawvdomi gaxda movaleobis Sesrulebi
sas an Tanamdebobrivi mdgomareobidan gamomdinare da is ar Seexeba am
piris mier sxvagvarad SeZenil SesaZleblobebs. konkretuli SesaZleb
loba xelmZRvaneli pirisTvis xelmisawvdomi gaxda Tavisi movaleobis
Sesrulebisas/Tanamdebobrivi mdgomareobidan gamomdinare Tu sxva sa
xiT, unda gadawydes individualur SemTxvevebSi, yvela garemoeb is gaT
valiswinebiT.
kanonis Tanaxmad, xelmZRvanel pirs aseTi SesaZleblobiT piradad
sargeblobis ufleba mxolod or SemTxvevaSi eqneba:
108
sxva SemTxvevaSi xelmZRvaneli piri pasuxs agebs samewarmeo sazoga
doebisTvis miyenebuli zian is gamo (maT Soris miuRebeli Semosavlis
gamo). samewarmeo sazogadoebis Sesabamisi organos gadawyvetilebiT zi
anis anazRaurebis nacvlad SeiZleba moTxovnil iqnes miRebuli sargeb
lis samewarmeo sazogadoebisTvis gadacema an amgvari sargeblis miRebis
uflebis daTmoba.
109
mimarT arsebuli moTxovna sazogadoebis aqtivia. Sesabamisad, kanonis
Tanaxmad, am moTxovnis real izebaze gadawyvetilebas Tavad samewarmeo
sazogadoeb
a miiR
ebs. Tumca, vinaid
an es moTxovna xelmZRvaneli piris
mimarT arsebobs, am moTxovnaze uaris Tqmis ufleba aqvs ara aqtivebis
gankargvaze zogadi kompetenciis mqone xelmZRvanel organos, aramed
sazogadoeb
is saerTo krebas.
saerTo krebis mier uaris Tqma dasaSvebi iqneba mxolod zogierTi wi
napirobis arsebobisas:
110
Tavi VII. buRaltruli aRricxva, angariSgeba da auditi
111
meore1 kategorieb is sawarmoebi da maT ekisreba valdebuleba, yovel
wliurad uzrunvelyon sakuTari finansuri angariSgebis/konsolidire
buli angariSgebis auditis ganxorciel eba.
aseve, winamdebare muxli gansazRvravs angariSgebebis momzadebasa da
wardgenaze pasuxismgebel pirebs. kerZod, dgindeba, rom xelmZRvanel
organoSi da sameTvalyureo sabWoSi Semavali pirebi erToblivad iqnebi
an pasuxismgeblebi angariSgebebis momzadebisa da wardgenisaTvis. aseve,
auditis ganxorcielebaSi samewarmeo sazogadoebis aqcionerebs/partni
orebs, mmarTvelobiT organosa da sameTvalyureo sabWos wevrebs eniWe
baT CarTulobis SesaZlebloba im pirobiT, rom maTma monawileobam saf
rTxe ar unda Seuqmnas auditoris damoukideblobasa da obieqturobas.
112
5. auditis komitetis Tavmjdomares auditis komitetis wevrTagan
irCevs sdp-is sameTvalyureo sabWo, xolo im sdp-Si, romelSic sa
meTvalyureo sabWo ar aris, _ partniorTa kreba. sdp-is sameTval
yureo sabWom/partniorTa krebam auditis komitetis Tavmjdoma
red unda airCios am muxlis pirveli punqtiT gansazRvruli damo
ukidebeli piri.
6. auditis komitetis funqciaa, zedamxedveloba gauwios:
a) finansuri angariSgebis Sedgenis process;
b) xarisxis kontrolis, riskebis marTvisa da, saWiroebis SemTxve
vaSi, finansuri informaciis Sida auditis efeqtianobas;
g) finansuri angariSgebis/konsolidirebuli angariSgebis audi
tis ganxorcielebas xarisxis kontrolis monitoringis angariSSi
asaxuli daskvnebis gaTvaliswinebiT;
d) auditoris/auditoruli firmis mier „buRaltruli aRricxvis,
angariSgebisa da auditis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis moTxovna
Ta (maT Soris, damoukideblobis Sesaxeb normebis) dacvas.
7. auditis komiteti sameTvalyureo sabWos, misi ararsebobis Sem
TxvevaSi ki _ partniorTa krebas, awvdis informacias ganxorci
elebuli auditis Sedegebis, finansuri angariSgebis utyuaro
baze auditis gavlenis da am procesSi komitetis monawileobis
Sesaxeb.
8. auditis komiteti gamoscems rekomendaciebs finansuri informa
ciis utyuarobis uzrunvelyofisa da partniorTa krebis mier Se
sarCevi auditoris/auditoruli firmis Sesaxeb.
9. auditis komiteti sameTvalyureo sabWos, misi ararsebobis Sem
TxvevaSi ki _ partniorTa krebas, regularulad warudgens saqmia
nobis Sesaxeb angariSs da dauyovnebliv atyobinebs maTi funqcie
bis ganxorcielebisas warmoSobili winaaRmdegobebis Sesaxeb.
10. es muxli ar vrceldeba komerciul bankebze, romelTa saqmiano
ba regulirdeba „komerciuli bankebis saqmianobis Sesaxeb“ saqar
Tvelos kanoniT, angariSvaldebul sawarmoebze, romelTa saqmia
noba regulirdeba „fasiani qaRaldebis bazris Sesaxeb“ saqarTve
los kanoniT, mzRvevelebze, romelTa saqmianoba regulirdeba
„dazRvevis Sesaxeb“ saqarTvelos kanoniT, sainvesticio kompani
ebze, romelTa saqmianoba regulirdeba „sainvesticio fondebis
Sesaxeb“ saqarTvelos kanoniT, da arasaxelmwifo sapensio sqemis
damfuZneblebze, romelTa saqmianoba regulirdeba „arasaxelmwi
113
fo sapensio dazRvevisa da uzrunvelyofis Sesaxeb“ saqarTvelos
kanoniT.
114
muxli 58. auditorTan/auditorul firmasTan dadebuli
xelSekrulebidan gasvla
115
Tavi VIII. samewarmeo sazogadoebis reorganizacia.
ucxo qveyanaSi registrirebuli mewarmis
registraciis saqarTveloSi gadmotana
muxli 59. samewarmeo sazogadoebis reorganizaciis formebi
116
wyma) da 135-e-160-e (gayofa) muxlebis qarTul kanonmdeblobaSi imple
mentacias, umTavresad saaqcio sazogadoebebisTvis.
reorganizaciaTa Tavis (VIII) zogadi struqtura aseTia:
reorganizaciis saxeebi;
gadawyvetileba reorganizaciis Sesaxeb;
gadawyvetilebis Sinaarsi, TandarTuli dokumentebi;
Serwyma/gayofis gegma/ss-is gegmis Semowmeba;
ss-is Serwyma/gayofis angariSi;
reorganizaciis registracia;
gamoqveynebisa da Setyobinebis wesebi;
minoritarebi/kreditorebi reorganizaciaSi;
gansakuTrebuli (gamartivebuli) SemTxvevebi.
117
yvela reorganizaciis dros, romelic moicavs qonebis gadacemas, igi
xdeba universaluri uflebamonacvleobis formiT, kanonis ZaliT, Tum
ca nebayoflobiT _ sawarmoTa gadawyvetilebis safuZvelze.
59-e muxlis me-2 punqtis likvidaciisTvis dadgenil wess, Semosavle
bis samsaxuris informirebis Taobaze, reorganizaciaz ec avrcelebs.
vfiqrobT, kanonmdebeli am gziT cdilobs qonebrivi mdgomareobis gau
aresebiT, kapitalis dacvis sxvadasxva xarisxiTa an partniorTa pasuxis
mgeblobis formis cvlilebiT warmoSobili riskebis Tavidan acilebas.
me-60 muxlis me-3 punqti exeba SemTxvevebs, roca gardaqmnis Sedegad
amxanaguri tipis sazogadoeba kapitaluri tipis sazogadoebad gardaiq
mneba. Sesabamisad icvleba sawarmos valdebulebebisTvis partniorTa
pasuxismgeblobis forma. norma zRudavs, gardaqmnamde (registraciam
de) warmoSobili, valdebulebebisTvis yofili partniorebis pasuxis
mgeblobas. valdebulebis warmoSoba gulisxmobs valdebulebis samar
Tlebrivi safuZvlis warmoSobas (mag. xelSekrulebis dadeba, deliqtu
ri zianis warmomSobi moqmedebis ganxorcieleba). yofili piradad pasu
xismgebeli partniorebi gardaqmnamde warmoSobili valdebulebisTvis
pasuxs ar ageben Tuki valdebulebidan gamomdinare moTxovnebis Sesru
lebis vada reorganizaciis registraciidan 5 wlis Semdeg dadga.
muxli 61. gadawyvetileba gardaqmnis Sesaxeb
118
Si monawileTa xmebis 3/4-is umravlesobiT. saaqcio sazogadoebaSi
gardaqmnis Sesaxeb gadawyvetileba miiReba kenWisyraSi monawile
Ta xmebis 3/4-is umravlesobiT, xolo sxvadasxva klasis aqciebis
arsebobisas _ TiToeuli klasis aqciebis mflobelTa xmebis 3/4-is
umravlesobiT, Tu wesdebiT xmaTa ufro didi raodenoba ar aris
gaTvaliswinebuli.
4. xelmZRvanelma organom yvela partniors saerTo krebis mosawvev
Tan erTad unda gaugzavnos Sesaqmneli samewarmeo sazogadoebis
dasamtkicebeli wesdebis proeqti da werilobiTi angariSi, ro
melSic asaxulia samewarmeo sazogadoebis gardaqmnis mizezebi da
miznebi. im saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli organos gadawy
vetilebiT, romelsac 100-ze meti aqcioneri hyavs, saerTo kreba
SeiZleba mowveul iqnes Sesabamisi informaciis gamoqveynebiT,
xolo angariSi xelmisawvdomi unda gaxdes saaqcio sazogadoebis
administraciis SenobaSi TvalsaCino adgilze da saaqcio sazoga
doebis vebgverdze (arsebobis SemTxvevaSi) ganTavsebiT. angariSis
wardgena savaldebulo ar aris, Tu samewarmeo sazogadoebas mxo
lod erTi partniori hyavs an yvela partniori werilobiT uars
ganacxadebs angariSis wardgenaze.
5. gardaqmnis Sesaxeb gadawyvetilebaSi miTiTebuli unda iyos:
a) samewarmeo sazogadoebis axali samarTlebrivi forma;
b) samewarmeo sazogadoebis axali safirmo saxelwodeba;
g) informacia Sesaqmneli samewarmeo sazogadoebis wesdebis pro
eqtis Sesaxeb. es proeqti unda daerTos gardaqmnis Sesaxeb gadawy
vetilebas;
d) Sesaqmnel samewarmeo sazogadoebaSi wilis mikuTvnebis pirobe
bi da fulad kompensaciasTan (arsebobis SemTxvevaSi) dakavSire
buli pirobebi, maT Soris, uflebebi, romlebsac Sesaqmneli same
warmeo sazogadoeba aniWebs wilebis/aqciebis (garda Cveulebrivi
aqciebisa) mflobelebs, agreTve im partniorebs, romelTa wilebs/
aqciebs gansakuTrebuli uflebebi hqonda miniWebuli, da sxva fa
siani qaRaldebis mflobelebs, an am pirTa mimarT SeTavazebuli
zomebi;
e) gadawyvetileba xelmZRvaneli pirebis daniSvnisa da sameTval
yureo sabWos wevrebis arCevis Sesaxeb, Tu maTi arseboba aucile
belia Sesaqmneli samewarmeo sazogadoebisTvis. es gadawyvetile
ba unda daerTos gardaqmnis Sesaxeb gadawyvetilebas.
119
6. gardaqmnis Sesaxeb samewarmeo sazogadoebis partniorTa gadawy
vetileba unda damowmdes am kanonis me-4 muxlis me-3 punqtis Sesa
bamisad.
1
შესაძლებელად მიგვაჩნია მოთხოვნის შედარებით გამარტივება. კერძოდ, მაგ. 66-ე
მუხლის მე-3 პუნქტი რეორგანიზაციის სხვა შემთხვევებისთვის მოითხოვს აქციათა
მხოლოდ იმ კლასის მფლობელთა ხმების ¾-ის თანხმობას, რომელთა „უფლებებზე გავლენას
ახდენს შერწყმის/გაყოფის შესახებ გადაწყვეტილება“.
120
62-e muxli adgens proporciul obis dacvis princips gardaqmnil sa
zogadoebaSi. Tuki proporciuloba ar aris daculi, gadawyvetileba
gardaqmnis Sesaxeb partniorTa mier erTxmad unda iqnas miRebuli. es
moTxovna maSinac moqmedebs, roca 61-e muxli ar adgens gadawyvetilebis
erTxmad miRebas. proporciul obis principis dacva farTod unda iqnas
gagebuli. kerZod, erTxmad gadawyvetilebis miReba saWiroa mxolod ma
Sin, roca, ekonomikuri TvalsazrisiT, partniorisTvis SeTavazebuli
monawileobis saxe aSkarad araproporciulia gardaqmnamde misi monawi
leobisa samewarmeo sazogadoebaSi mis gardaqmnamde.
121
5. gardaqmna ZalaSi Sedis misi registraciis momentidan. gardaqmnis
registraciis Semdeg gardaqmnis Sesaxeb samewarmeo sazogadoebis
partniorTa gadawyvetilebis baTilobaze miTiTeba dauSvebelia.
6. samewarmeo sazogadoebis gardaqmnis registraciis Sesaxeb gancxa
deba maregistrirebel organos SeiZleba waredginos gardaqmnis
Sesaxeb samewarmeo sazogadoebis partniorTa gadawyvetilebis ga
moqveynebidan 1 Tvis Semdeg. am vadis dacva savaldebulo ar aris,
Tu yvela partniori werilobiT uars ganacxadebs gasaCivrebis
uflebis gamoyenebaze, rac unda damowmdes am kanoniT wesdebaze
xelmoweris damowmebisTvis dadgenili wesiT. kreditorTa ufle
bebi ganisazRvreba am kanonis 74-e muxliT.
7. saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi ma
registrirebel organos unda waredginos Sesabamisi administra
ciuli organos Tanxmoba.
proceduruli sakiTxebis mowesrigebasTan erTad, muxlis (ix. 64-e
muxlis me-6 punqti) mizania, gamoricxos daregistrirebuli reorgani
zaciis namdvilobisTvis safrTxis Seqmnis albaToba.
me-6 punqtSi mocemuli vada gardaqmnis Sesaxeb gadawyvetilebis ga
saCivrebis gamomricxav vadas warmoadgens. misi amowurvis Semdeg gar
daqmnis registraciis a da ZalaSi Sesvlis samarTlebrivi barieri aRar
arsebobs. kreditorebis SesaZlo moTxovnebi ar warmoadgens aseT wina
Robas. maTi moTxovnebis ganxorcielebis SesaZlebloba dadgenilia 75-e
muxliT, romelic, maT mier gardaqmnis dabrkolebis uflebas ar gulis
xmobs.
122
2. ori an orze meti samewarmeo sazogadoeba (Semdgom _ gaerTianebuli
samewarmeo sazogadoebebi) likvidaciis proceduris dawyebis gare
Se SeiZleba gaerTiandes axali samewarmeo sazogadoebis dafuZne
biT (Semdgom _ gaerTianebuli samewarmeo sazogadoeba), romelsac
kanonis ZaliT srulad gadaecema gaerTianebuli samewarmeo sazoga
doebebis aqtivebi da valdebulebebi, ris sanacvlodac gaerTiane
buli samewarmeo sazogadoebebis partniorebi miiReben wilebs gaer
Tianebul samewarmeo sazogadoebaSi. aqtivebisa da valdebulebebis
gadacema ZalaSi Sedis am kanonis 67-e muxlis me-2 punqtis „i“ qvepun
qtiT an me-4 da me-5 punqtebiT dadgenili wesebis Sesabamisad.
3. samewarmeo sazogadoebas, romelic unda daiyos, SeuZlia Tavisi
aqtivebisa da valdebulebebis nawilebi kanonis ZaliT srulad ga
dasces:
a) dayofis Sedegad axlad dafuZnebul or an orze met samewarmeo
sazogadoebas (dayofa dafuZnebiT);
b) ukve arsebul or an orze met samewarmeo sazogadoebas (dayofa
SeZeniT).
4. samewarmeo sazogadoebas, romlisganac gamoiyofa samewarmeo sa
zogadoeba, SeuZlia Tavisi aqtivebisa da valdebulebebis nawili/
nawilebi gadasces:
a) gamoyofis Sedegad axlad dafuZnebul erT an erTze met same
warmeo sazogadoebas (gamoyofa dafuZnebiT);
b) ukve arsebul erT an erTze met samewarmeo sazogadoebas (gamo
yofa SeZeniT).
5. am muxlis pirveligme-4 punqtebiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi
gaerTianebul samewarmeo sazogadoebaSi/SemZen samewarmeo sazo
gadoebaSi yofili samewarmeo sazogadoebis/samewarmeo sazogado
ebebis partniorebs ufleba aqvT, wilebis garda, miiRon Sesabamisi
fuladi anazRaureba, Tu wilebis gadacvlis Tanafardobis dacva
SeuZlebelia. saaqcio sazogadoebis SemTxvevaSi fuladi anazRau
reba ar unda aRematebodes Serwymis/gayofis miznebisTvis partni
orebze gasacemi wilebis nominaluri Rirebulebis 10 procents,
xolo Tu wilebs nominaluri Rirebuleba ar aqvs _ am kanonis 156-e
muxlis me-2 punqtiT dadgenili Rirebulebis 10 procents.
6. dauSvebelia SemZeni saaqcio sazogadoebis aqciebis gacema gayo
fili saaqcio sazogadoebis/mierTebuli saaqcio sazogadoebis im
aqciebis sanacvlod, romelTa mflobelia:
123
a) SemZeni saaqcio sazogadoeba an is piri, romelic sakuTari saxe
liT da SemZeni saaqcio sazogadoebis davalebiT moqmedebs;
b) gayofili saaqcio sazogadoeba/mierTebuli saaqcio sazogadoe
ba an is piri, romelic sakuTari saxeliT da gayofili saaqcio sazo
gadoebis/mierTebuli saaqcio sazogadoebis davalebiT moqmedebs.
7. Serwyma/gayofa daSlili samewarmeo sazogadoebis mimarT SeiZle
ba ganxorcieldes im SemTxvevaSi, Tu am samewarmeo sazogadoebis
qonebis partniorebs Soris ganawileba ar dawyebula.
8. SerwymaSi/gayofaSi monawile samewarmeo sazogadoebebs SeiZleba
sxvadasxva samarTlebrivi forma hqondes.
9. Serwymis/gayofis SemTxvevaSi gaerTianebuli samewarmeo sazoga
doebis/mierTebuli samewarmeo sazogadoebis/dayofili samewar
meo sazogadoebis registracia uqmdeba likvidaciis proceduris
dawyebis gareSe, xolo misi aqtivebi da valdebulebebi srulad ga
daecema gaerTianebul samewarmeo sazogadoebas/SemZen samewarmeo
sazogadoebas/axlad dafuZnebul samewarmeo sazogadoebas.
10. Serwymis SemTxvevaSi gaerTianebuli samewarmeo sazogadoeba/Sem
Zeni samewarmeo sazogadoeba pasuxs agebs yvela valdebulebis
Tvis, romlebic hqondaT Serwymul samewarmeo sazogadoebebs.
gayofis SemTxvevaSi axlad dafuZnebuli samewarmeo sazogadoeba/
SemZeni samewarmeo sazogadoeba gayofili samewarmeo sazogadoe
bis valdebulebebisTvis pasuxs agebs solidarulad. es pasuxis
mgebloba izRudeba gayofiT misTvis mikuTvnebuli wminda aqtivis
odenobiT.
Serwyma moicavs or saxes _ mierTebas (Serwyma SeZeniT) da gaerTian
e
bas (Serwyma dafuZnebiT):
124
samewarmeo sazogadoebas gadaecema gaerTianebuli samewarmeo
sazogadoeb
ebis mTeli aqtivebi da valdebulebebi universaluri
uflebamonacvleobis gziT. sanacvlod, gaerTianebuli samewar
meo sazogadoeb ebis partniorebi iReben wilebs axal samewarmeo
sazogadoeb
aSi.
125
me-9 punqti exeba sawarmos samarTlebriv beds, romlebic arsebobas
wyveten reorganizaciis Sedegad. reorganizaciis zogadi ideidan gamom
dinare, amgvari sawarmos likvidacia ar xorcieldeba. sawarmos qoneba
ipso jure gadaecema qonebis mimReb axal an arsebul sawarmos.
me-10 punqti:
Serwymis SemTxvevaSi axaldafuZnebuli (gaerTianebuli) an qonebis
mimRebi (mierTebisas) sawarmo srulad agebs pasuxs Tavdapirveli sawar
mos valdebulebebisTvis.
gayofis dros dadgenilia gayofaSi monawile sawarmoebis solidaru
li pasuxismgebloba. Tumca unda ganvasxvaoT, sawarmo, romelmac gayo
fis gegmiT miiRo calkeuli valdebuleba da danarCen qonebis mimReb/
axaldafuZnebul sawarmoebi, romlebic uSualo movaleebs ar warmoad
genen. termin „SemZen sawarmoSi“, aRniSnul SemTxvevaSi, aseve unda vigu
lisxmoT gamoyofis farglebSi darCenili (Tavdapirveli) sawarmoc.
amdenad, sawarmo romelic konkretuli valdebulebis mimRebia, Se
uzRudavad agebs pasuxs aRniSnuli valdebulebidan gamomdinare moTx
ovnebze. sxva danarCeni gayofaSi monawile SemZeni an axaldafuZnebuli
sawarmoebi ki - masTan erTad solidarulad, Tumca mxolod gayofiT
maTTvis mikuTvnebuli wminda aqtivis odenobiT.
126
ciebi aqvs gamoSvebuli, Serwymis/gayofis Sesaxeb gadawyvetilebas
kenWi yvela klasis aqciebis mflobelTaTvis cal-calke eyreba,
Tuki maT uflebebze gavlenas axdens es gadawyvetileba.
4. Serwymis/gayofis Sedegad warmoSobili axali samewarmeo sazoga
doebis dafuZnebisa da registraciis miznebisTvis gamoiyeneba am
kanonis Sesabamisi moTxovnebi, Tu SerwymasTan/gayofasTan dakavSi
rebuli am kanonis debulebebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli.
muxli gansazRvravs reorganizaciis Sesaxeb gadawyvetilebis mimReb
samewarmeo sazogadoebebs da gadawyvetilebis miRebisTvis aucilebel
umravlesobebs. umravlesoba gansazRvrulia imperatiulad, sadamfuZ
neblo SeTanxmeba SesaZloa, iTvaliswinebdes ufro did umravlesobas
da sxva damatebiT pirobebs.
me-3 punqtSi uflebebze gavlenis moxdena gulisxmobs uaryofiT gav
lenas Sesabamisi klasis aqciaT a mflobelebze. ss-is garda, Sps-is sadam
fuZneblo SeTanxmebac SesaZloa, iTvaliswinebdes sxvadasxva klasis wi
lebis mflobelTa analogiur uflebebs. gadawyvetileba klasebis mier
SesaZloa, miRebul iqnes sagangebo krebis farglebSi an mis gareSe. Se
sabamisi krebis mowvevis SemTxvevaSi mis uflebaunarianobasa da gadawy
vetilebis miRebaze moqmedebs reorganizaciis Sesaxeb gadawyvetilebis
Tvis dadgenili zogadi wesebi. krebis gareSe gadawyvetilebis miRebisas
umravlesoba gamoiTvleba Sesabamisi klasis mflobelTa kapitalSi sru
li monawileobidan.
me-4 punqtis Tanaxmad reorganizaciis farglebSi dafuZnebuli sazo
gadoeba unda akmayofilebdes Sesabamis organizaciul-samarTlebrivi
formis sawarmoebis dafuZnebisTvis dadgenil pirobebs, Tumca reorga
nizaciis institutis TaviseburebaTa gaTvaliswinebiT.
127
muSavebs Serwymis/gayofis gegmas. es gegma iTvaliswinebs Serwymis/
gayofis pirobebs.
2. Serwymis/gayofis gegma unda Seic avdes sul mcire Semdeg monacemebs:
a) SerwymaSi/gayofaSi monawile yoveli samewarmeo sazogadoebis
saidentifikacio monacemebs, agreTve mis da axlad dafuZnebuli
samewarmeo sazogadoebis samarTlebriv formas, safirmo saxel
wodebasa da iuridiul misamarTs;
b) wilebis gadacvlis Tanafardobas da am kanonis 65-e muxlis me-
5 punqtiT gaTvaliswinebuli fuladi anazRaurebis odenobas, Tu
aseTi anazRaureba gamoiyeneba;
g) SemZen samewarmeo sazogadoebaSi/axlad dafuZnebul samewarmeo
sazogadoebaSi wilebis gacemasTan dakavSirebul pirobebs;
d) TariRs, romlis dadgomidanac am punqtis „g“ qvepunqtiT gaTva
liswinebuli wilebi maT mflobelebs aniWebs uflebas, monawile
oba miiRon samewarmeo sazogadoebis mogebaSi, agreTve arsebobis
SemTxvevaSi _ specialur pirobas, romelic gavlenas axdens aRniS
nul uflebaze;
e) TariRs, romlis dadgomidanac Serwymuli samewarmeo sazogado
ebebis/gayofili samewarmeo sazogadoebis garigebebi buRaltru
li miznebisTvis gaerTianebuli samewarmeo sazogadoebis/SemZeni
samewarmeo sazogadoebis/axlad dafuZnebuli samewarmeo sazoga
doebis garigebebad miiCneva;
v) uflebebs, romlebsac gaerTianebuli samewarmeo sazogadoeba/
SemZeni samewarmeo sazogadoeba/axlad dafuZnebuli samewarmeo sa
zogadoeba aniWebs Serwymuli samewarmeo sazogadoebebis/gayofi
li samewarmeo sazogadoebis wilebis/aqciebis (garda Cveulebrivi
aqciebisa) mflobelebs, agreTve im partniorebs, romelTa wilebs/
aqciebs gansakuTrebuli uflebebi hqonda miniWebuli, da sxva fasia
ni qaRaldebis mflobelebs, an am pirTa mimarT SeTavazebul zomebs;
z) yvela sargebels, romlebic eniWebaT/eniWeba SerwymaSi/gayofa
Si monawile romelime samewarmeo sazogadoebis xelmZRvanel pi
rebs, sameTvalyureo sabWos wevrebs, partniorebs an damoukide
bel auditors;
T) saWiroebis SemTxvevaSi _ axali sameTvalyureo sabWos Semad
genlobas;
i) gayofis SemTxvevaSi SemZeni samewarmeo sazogadoebisTvis/ax
lad dafuZnebuli samewarmeo sazogadoebisTvis gadasacemi aqti
128
vebisa da valdebulebebis amomwurav aRwerasa da ganawilebas;
k) gayofili samewarmeo sazogadoebis partniorebisTvis SemZeni
samewarmeo sazogadoebis/axlad dafuZnebuli samewarmeo sazoga
doebis wilebis mikuTvnebas da im kriteriums, romlis safuZvel
zedac miekuTvna maT isini;
l) wilis nominalur Rirebulebas, romelsac miiReben partniore
bi SemZen samewarmeo sazogadoebaSi/axlad dafuZnebul samewarmeo
sazogadoebaSi/gaerTianebul samewarmeo sazogadoebaSi, Tu aseTi
Rirebuleba gamoiyeneba.
3. Serwymis/gayofis gegmas Tan erTvis Semdegi dokumentebi, romle
bic misi ganuyofeli nawilia:
a) mierTebis an SeZeniT gayofis SemTxvevaSi _ SemZeni samewarmeo
sazogadoebis wesdebaSi cvlilebebis proeqti;
b) gaerTianebis an dafuZnebiT gayofis SemTxvevaSi _ gaerTianebu
li samewarmeo sazogadoebis/axlad dafuZnebuli samewarmeo sazo
gadoebis wesdebis proeqti.
4. Tu gayofis gegmiT romelime aqtivi ar aris mikuTvnebuli SemZe
ni samewarmeo sazogadoebisTvis an axlad dafuZnebuli samewar
meo sazogadoebisTvis da misi mikuTvneba verc gayofis gegmis mi
xedviT dgindeba, es aqtivi miekuTvneba yvela SemZen samewarmeo
sazogadoebas an axlad dafuZnebul samewarmeo sazogadoebas ga
yofis gegmiT maTTvis mikuTvnebuli wminda aqtivebis proporci
ulad.
5. Tu gayofis gegmiT romelime valdebuleba ar aris mikuTvnebuli
SemZeni samewarmeo sazogadoebisTvis an axlad dafuZnebuli same
warmeo sazogadoebisTvis da misi mikuTvneba verc gayofis gegmis
mixedviT dgindeba, yvela SemZeni samewarmeo sazogadoeba an ax
lad dafuZnebuli samewarmeo sazogadoeba am valdebulebisTvis
pasuxs agebs solidarulad, magram araumetes gayofis gegmiT maT
Tvis mikuTvnebuli wminda aqtivebisa.
muxli adgens reorganizaciaSi monawile sawarmoebis xelmZRvanel
organoTa movaleobas, Seadginon reorganizaciis (Serwyma/gayofis) geg
ma, romelic struqturuli RonisZiebis ganxorcielebis erTgvar pro
eqts warmoadgens.
muxli aseve gansazRvravs reorganizaciis gegmis minimalur Sinaarss.
maT Soris:
129
wilebis gadacemis/gadacvlis pirobebs da proporciulobis Se
narCunebis mizniT damatebiT fulad kompensacias.
gegma unda gansazRvravdes TariRs, romlis Semdegac wilis mflo
bels sawarmos qonebaSi (mogebaSi) monawileobis ufleba eZleva
(dividendis ufleba).
samarTlebrivad reorganizacia namdvilia (ZalaSi Sedis) mxolod
misi registraciis momentidan. amitom, gegma aseve unda adgendes
TariRs, romlis Semdegac, finansuri angariSgebis TvalsazrisiT,
qonebis gadamcemi (Serwymuli/gayofili) samewarmeo sazogadoe
bis transaqciebi, finansuri angariSgebis miznebisaTvis, CaiTvle
ba qonebis mimRebi (SemZeni/axalad dafuZnebuli) samewarmeo sazo
gadoebis garigebebad.
aseve aucilebelia, Cveul ebrivi wilebis garda, sxva wilebTan da
kavSirebuli uflebebis ekvivalenturobis dacvis mizniT ganxor
ciel
ebuli RonisZieb ebis miTiTeba.
Serwymis/gayofis gegmaSi aseve unda mieTiTos is qonebrivi ufle
bebi (sargebeli), romlebic xelmZRvanelobaze uflebamosil pi
rebs, sameTvalyureo sabWos wevrebs, partniorebs an damoukide
bel auditors eniWebaT reorganizaciasTan dakavSirebiT;
130
b) wilebis gadacvlis Tanafardobis gansazRvris kriteriumebsa
da meTodebs, agreTve wilebis gadacvlis Tanafardobis Sefasebi
sas warmoSobil siZneleebs, Tu aseTi siZneleebi warmoiSva;
g) gayofis dros, saWiroebis SemTxvevaSi, informacias am kanonis
164-e muxlis me-4 punqtiT gaTvaliswinebuli arafuladi Senata
nis Sesaxeb, informacias SemZeni saaqcio sazogadoebisTvis anga
riSis momzadebis Taobaze da miTiTebas maregistrirebeli orga
nos mier mis registraciaze.
2. saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli SemTxvevebis
garda, saaqcio sazogadoebis Serwymis/gayofis angariSis momzade
ba savaldebulo ar aris, Tu SerwymaSi/gayofaSi monawile saaqcio
sazogadoebis yvela aqcioneri werilobiT uars ganacxadebs anga
riSis wardgenaze.
muxli mTlianad efuZneba evropuli 2017/1132 sakorporacio samar
Tlis zogierTi aspeqtis Sesaxeb direqtivis moTxovnebs (ix. direqtivis
95-e da 141-e muxlebi). igi saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli pirebis
mier reorganizaciis Sesaxeb angariSis momzadebis valdebulebas ad
gens. angariSi umTavresad reorganizaciis ekonomikur mizanSewonilo
bas unda ganmartavdes, gansakuTrebiT ki aqciebis/wilebis gadanawile
bis samarTlianobas asabuTebdes.
Tuki qonebis mimReb saaqcio sazogadoebebSi gayofasTan dakavSire
biT ganxorcielda kapitalis gazrda (axali aqciebis gamoSveba) gadam
cemi kompaniis partniorebisTvis gadasacemad da amasTan dakavSirebiT
momzadebul iqna damoukidebeli eqspertis daskvna, angariSi unda Sei
cavdes miTiTebas am daskvnaze. daskvnis momzadeba ar aris aucilebeli,
Tuki gayofis gegma Semowmebulia damoukidebeli eqspertis mier (ix. 70-e
muxli, 164-e muxlis me-5 punqti).
angariSis momzadebaze uari SeiZleba iTqvas yvela aqcioneris weri
lobiTi TanxmobiT.
131
nos Serwymis/gayofis gegmis proeqti an ganaTavsos is samewarmeo
sazogadoebis vebgverdze im saerTo krebamde 30 dRis ganmavlo
baSi, romelmac unda daamtkicos Serwymis/gayofis gegma. Serwymis/
gayofis gegmis proeqti ufasod unda iyos xelmisawvdomi.
2. SerwymaSi/gayofaSi monawile saaqcio sazogadoebis xelmZRvane
lobaze uflebamosili organo valdebulia saaqcio sazogadoebis
aqcionerTaTvis ufaso xelmisawvdomobis uzrunvelsayofad sa
aqcio sazogadoebis administraciis SenobaSi an saaqcio sazoga
doebis vebgverdze anda maregistrirebeli organos erTian eleq
tronul portalze, agreTve sajaro samarTlis iuridiuli piris
_ „saqarTvelos sakanonmdeblo macnis“ vebgverdze Serwymis/gayo
fis gegmis dasamtkiceblad mowveuli saerTo krebis Catarebis
TariRamde sul cota 30 dRis ganmavlobaSi gamoaqveynos Semdegi
dokumentebi:
a) Serwymis/gayofis gegmis proeqti;
b) SerwymaSi/gayofaSi monawile samewarmeo sazogadoebebis bolo
3 wlis finansuri angariSgebebi Sesadarisobis principis dacviT;
g) finansuri angariSgeba, romelic Sedgenilia Serwymis/gayofis
gegmis proeqtis gamoqveynebamde arauadres mesame Tvis pirvel
ricxvSi. saaqcio sazogadoeba Tavisufldeba am valdebulebisgan,
Tu mas „buRaltruli aRricxvis, angariSgebisa da auditis Sesaxeb“
saqarTvelos kanoniT dadgenili wesiT gamoqveynebuli aqvs naxe
vari wlis finansuri angariSgeba;
d) arsebobis SemTxvevaSi _ Serwymis/gayofis angariSi;
e) arsebobis SemTxvevaSi _ damoukidebeli auditoris angariSi.
3. SerwymaSi/gayofaSi monawile saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli
organo valdebulia saerTo krebasa da SerwymaSi/gayofaSi monawi
le yoveli samewarmeo sazogadoebis xelmZRvanel organos acno
bos Serwymis/gayofis gegmis proeqtis momzadebidan saerTo kre
bis Catarebamde periodSi aqtivebisa da valdebulebebis mniSvne
lovani cvlilebis ganxorcielebis Sesaxeb.
4. Tu am kanonis 72-e muxlis me-3 punqtis Sesabamisad ar xdeba gayo
fis Sesaxeb gadawyvetilebis saerTo krebis mier damtkiceba, gayo
faSi monawile saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli organo val
debulia saerTo krebasa da gayofaSi monawile yoveli samewarmeo
sazogadoebis xelmZRvanel organos acnobos gayofis gegmis pro
eqtis momzadebis Semdgom periodSi aqtivebisa da valdebulebe
132
bis mniSvnelovani cvlilebis ganxorcielebis Sesaxeb aseTi cvli
lebis ganxorcielebidan 5 samuSao dRis vadaSi.
133
muxli 70. saaqcio sazogadoebis Serwymis/gayofis gegmis‑proeqtis
Semowmeba
134
muxli 71. Serwymis/gayofis gegmis damtkiceba
1
ვფიქრობთ, მუხლის პირველი პუნქტი უნდა უთითებდეს 66-ე მუხლს.
135
2 punqtis „d“ da „e“ qvepunqtebiTa da me-4 punqtiT da 70-e muxliT
gaTvaliswinebuli valdebulebebi.
3. Tu SemZeni samewarmeo sazogadoebebi gayofili samewarmeo sazo
gadoebis mTel wilebs floben, gayofis Sesaxeb gadawyvetilebis
gayofili samewarmeo sazogadoebis saerTo krebis mier damtkice
ba saWiro ar aris.
4. Tu gayofili samewarmeo sazogadoebis partniorebs TiToeuli
axlad dafuZnebuli samewarmeo sazogadoebis wilebi gayofili
samewarmeo sazogadoebis kapitalSi maTi wilebis proporciulad
mieniWaT, aseT SemTxvevaze ar vrceldeba am kanonis 68-e muxlis
pirveli punqtiT, 69-e muxlis me-2 punqtis „g“ _ „e“ qvepunqtebiTa
da me-4 punqtiT da 70-e muxliT gansazRvruli moTxovnebi.
5. am muxlis pirveli da me-2 punqtebiT gaTvaliswinebuli SemZeni
samewarmeo sazogadoeba gayofis/Serwymis ZalaSi Sesvlamde sul
cota 30 dRiT adre atyobinebs samewarmeo sazogadoebis partni
orebs gayofis/Serwymis Sesaxeb Sesabamisi samarTlebrivi formis
samewarmeo sazogadoebis saerTo krebis mowvevisTvis dadgenili
wesiT. Sesabamis SemTxvevaSi gamoiyeneba am kanonis 69-e muxliT
dokumentebis gamoqveynebisa da xelmisawvdomobisTvis dadgeni
li wesebi.
6. am muxlis me-5 punqtiT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi SemZeni same
warmeo sazogadoebis partniors/partniorTa jgufs, romlis wili
Seadgens samewarmeo sazogadoebis kapitalis sul mcire 5 procents,
xolo solidaruli pasuxismgeblobis sazogadoebaSi an komanditur
sazogadoebaSi _ TiToeul partniors ufleba aqvs, moiTxovos saer
To krebis mowveva Setyobinebis miRebidan 15 dRis vadaSi. aseT Sem
TxvevaSi mierTebis Sesaxeb gadawyvetilebas iRebs saerTo kreba. Se
sabamis SemTxvevaSi gamoiyeneba am kanonis 69-e muxliT dokumentebis
gamoqveynebisa da xelmisawvdomobisTvis dadgenili wesebi.
72-e muxlis amocanaa garkveul i SeRavaTebi daawesos reorganizaciis
sagangebo SemTxvevebisTvis. muxlis idea gamomdinareobs evrokavSiris
2017/1132 direqtivis Sesabamisi debulebebidan, romelTa Sinaarsi mimo
xilulia qvemoT mocemul cxrilebSi:
72-e muxlis pirveli punqti efuZneba evrokavSiris 2017/1132 direq
tivis 113-e da 114-e muxlebs, romlebic mierTebiT Serwymis gansakuTre
bul SemTxvevas exeba.
136
direqtivis (2017/1132) 113-e da 114-e da 115-e muxlebs Sinaarsi
137
SemZeni kompaniis aqcionerebisTvis gacnoba/Semowmebis ufle
bis micema (ix. zemoT)
Tuki
115-e muxli
138
aRniSnuli SeRavaTebis (SemZeni sazogadoebis saerTo krebis gadawy
vetilebis, xelmZRvaneli organos da damoukidebeli auditoris mier
Semowmebis arasavaldebuloba) wina pirobaa mierTebuli sazogadoebis
umciresobaSi myof partniorebs ufleba, mosTxovon SemZen sazogadoe
bas maTi wilebis gamosyidva samarTlian fasad.
72-e muxlis me-2 punqti efuZneba evrokavSiris 2017/1132 direqtivis 110-e
da 111-e da 112-e muxlebs da 100%-iani Svilobilis mierTebas awesrigebs.
139
amave vadaSi SemZeni kompaniebis aqcionerebi uflebamosili iqnebi
an, SemZeni kompaniis registrirebul ofisSi, gaecnon da Seamowmon
(SesaZlebelia am valdebulebis Sesruleba kompaniis vebgverdze
krebis dasrulebamde dokumentebis ganTavsebiT) Semdegi doku
mentebi, (aseve moiTxov on aslebi):
Serwymis gegma (proeqti)
SerwymaSi monawile kompaniebis bolo sami wlis finansuri an
gariSgeba da wliuri moxseneba
Sual eduri angariSgeba (balansi), romlis TariRi araumetes
3 TviT adrea Serwymis proeqtis TariRze, Tuki bolo finansuri
angariSgebis TariRidan Serwymis proeqtis Sedgenis TariRamde 6
Tveze metia gasuli.
SemZeni kompaniis kapitalis 5 % mflobel aqcioner(eb)s aqvT Sem
Zeni kompaniis sarTo krebis mowvevis moTxovnis ufleba, romelic
miiRebs mierTebis Sesaxeb gadawyvetilebas.
140
wevri saxelmwifoebisTvis dadgenil SesaZleblobas exmianeba (ix. zemoT
direqtivis 112-muxlis aRwera)1.
72-e muxlis mesame punqti exeba gayofas (dayofa, gamoyofa) roca Sem
Zeni sazogadoebebi erTad floben gayofili sawarmos yvela wils. muxli
efuZneba 2017/1132 direqtivis 154-e muxls.
72-e muxlis me-4 punqti aRwers axali sawarmoeb is dafuZnebiT gayofis
SemTxvevas, roca gayofili sawarmos partniorebs axal sawarmo(eb)Si ga
yofili samewarmeo sazogadoebis kapitalSi maTi wilebi proporciulad
gadaecemaT. 72-e muxlis me-4 punqti eyrdnoba evrokavSiris 2017/1132 di
reqtivis 156-e muxlis me-4 punqts. kerZoდ, reorganizaciis msgavs Sem
TxvevebSi, kanoni (iseve rogorc direqtiva) ar moiTxovs gayofis Sesaxeb
sawarmoTa xelmZRvaneli organoebis moxsenebis momzadebas da gamoqvey
nebas (68-e muxlis pirveli punqti, 69-e muxlis me-2 punqtis „d“ qvepun
qti), auditoris angariSis momzadebas/gamoqveynebas (69-e muxlis me-2
punqtis „e“ qvepunqti, 70-e muxli) da Sualeduri balansis momzadebas
(69-e muxlis me-2 punqtis „g“ qvepunqti). reorganizaciaSi monawile saaq
cio sazogadoebis xelmZRvanel organos ar warmoeSoba qonebrivi mdgo
mareobis mniSvnelovani cvlilebebis Setyobinebis valdebuleba.2
72-e muxlis me-5 punqti efuZneba evrodireqtivis (2017/1132) 111-e da
113-e muxlebs da warmoadgens pirveli da me-2 punqtiT daSvebuli SeRa
vaTebis gamoyenebis წინა პირობაs. aseve direqtivis msgavsad, 72-e muxlis
me-6 punqtiT kapitaluri sazogadoebebis sul mcire 5% mesakuTreebs,
xolo amxanagur sazogadoebebSi (sps, ks) TiToeul partniors eniWeba
ufleba moiTxovos reorganizaciis (Serwymis) Sesaxeb saerTo krebis mi
er gadawyvetilebis miReba.
141
2. Serwymis/gayofis reestrSi registraciis Sesaxeb gancxadebas un
da daerTos Semdegi dokumentebi:
a) Serwymis/gayofis gegma;
b) SemZeni samewarmeo sazogadoebis wesdebaSi cvlilebebi an axlad
dafuZnebuli samewarmeo sazogadoebis wesdeba;
g) saerTo krebis gadawyvetileba, romliTac damtkicda Serwymis/
gayofis gegma, agreTve saerTo krebis oqmi (arsebobis SemTxvevaSi);
d) arsebobis SemTxvevaSi _ gadawyvetileba axlad dafuZnebuli sa
mewarmeo sazogadoebis xelmZRvaneli pirebisa da sameTvalyureo
sabWos wevrebis arCevis Sesaxeb;
e) arsebobis SemTxvevaSi _ damoukidebeli auditoris angariSi;
v) arsebobis SemTxvevaSi _ Serwymis/gayofis angariSi;
z) saxelmwifo dawesebulebis an sxva kompetenturi organos Tan
xmoba Serwymaze/gayofaze, Tu es saqarTvelos kanonmdeblobiT
aris gaTvaliswinebuli.
3. Tu Serwyma/gayofa iwvevs axali samewarmeo sazogadoebis dafuZne
bas, Serwymis/gayofis reestrSi registraciis Sesaxeb gancxadebas
unda daerTos yvela sxva dokumenti da monacemi, romlebic saWi
roa Sesabamisi samarTlebrivi formis samewarmeo sazogadoebis
dafuZnebisTvis.
4. Serwyma/gayofa ZalaSi Sedis misi registraciis momentidan. Ser
wymis/gayofis registraciis Semdeg Serwymis/gayofis Sesaxeb same
warmeo sazogadoebis gadawyvetilebis baTilobaze miTiTeba da
uSvebelia.
5. Serwymis/gayofis registraciasTan erTad mierTebuli samewarmeo
sazogadoebis an dayofili samewarmeo sazogadoebis registracia
uqmdeba.
6. saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi ma
registrirebel organos unda waredginos Sesabamisi administra
ciuli organos Tanxmoba.
Serwyma/gayofis gegmis gamoqveynebidan dadgenili erTTviani vada
gaTvaliswinebulia partniorebis mier gadawyvetilebis gasaCivrebis
uflebis gamoyenebisTvis (ix. 93-e muxlis me-2 punqti). gegmis/gadawyve
tilebis gasaCivrebis uflebis gamoyenebisTvis dadgenili vadis dacva
ar aris aucilebeli, Tuki partniorebi werilobiT uars ityvian gasaCiv
rebaze. formis mimarT damatebiT gamoiyeneba 64-e muxlis me-6 punqtiT
gaTvaliswinebuli wesi. uari, am SemTxvevaSi, 93-e muxlis me-2 punqtiT
142
gansazRvruli sxva pirebic („g“ da „d“ qvepunqtebi) mimarTac moqmedebs.
Tuki reorganizaciis ganxorcielebisTvis ar aris aucilebeli par
tniorTa krebis gadawyvetileba (gamartivebuli SemTxvevebi 72-e mux
lis pirveli, me-2 da me-3 punqtebis mixedviT) gasaCivrebaze Sesabamisad
vrceldeba 93-e muxlis me-3 da me-4 punqtebi.
muxlis me-2 punqti adgens Serwymisa da gayofis registraciisTvis au
cilebel dokumentebsa da wina pirobebs.
me-3 punqti azustebs, rom reorganizaciis farglebSi dafuZnebuli
sazogadoeba unda akmayofilebdes pirobebs, romlebic aucilebelia Se
sabamisi formis sazogadoebis Cveulebrivi dafuZnebisTvis. am wina pi
robis gamoyenebisas gasaTvaliswinebelia reorganizaciisTvis Tavise
burebebi, amdenad, daTqma gamoiyeneba mutatis mutandis.
me-4 punqtis mixedviT, registracias reorganizaciisTvis e.w. kon
stituciuri mniSvneloba aqvs. garda amisa, reorganizaciis Sesaxeb ga
dawyvetilebis miRebisas daSvebuli darRvevebi swordeba registra
ciis ZaliT. Sesabamisad, registraciis Semdeg reorganizaciis Sesaxeb
gadawyvetilebis baTilobaze miTiTeba dauSvebelia. gasaCivrebis uf
lebis mqone piri, romelTac ar gamoiyena gasaCivrebis ufleba pirve
li punqtiT gansazRvrul vadaSi, kargavs mas. me-4 punqtiT dadgenili
samarTlebrivi Sedegi gavlenas ar axdens zianis anazRaurebis SesaZlo
moTxovnebze.
143
3. wilis/aqciis garda, sxva fasiani qaRaldebis mflobelebs, rom
lebsac miniWebuli aqvT gansakuTrebuli uflebebi, axlad dafuZ
nebul samewarmeo sazogadoebaSi/SemZen samewarmeo sazogadoeba
Si/gardaqmnil samewarmeo sazogadoebaSi unda mieceT igive ufle
bebi, romlebic hqondaT reorganizaciis procesSi myof samewar
meo sazogadoebaSi, garda im SemTxvevisa, rodesac aRniSnul uf
lebebSi cvlilebebi am fasiani qaRaldebis mflobelebis krebam
an TiToeulma mflobelma individualurad daamtkica an rodesac
moqmedebs piroba, rom am uflebaTa mflobelebs eqnebaT axlad
dafuZnebuli samewarmeo sazogadoebisgan/SemZeni samewarmeo sa
zogadoebisgan/gardaqmnili samewarmeo sazogadoebisgan fasiani
qaRaldebis gamosyidvis moTxovnis ufleba.
74-e muxli aqcents gardaqmnis Sesaxeb gadawyvetilebis an Serwyma/ga
yofis gegmis gamoqveynebamde arsebul kreditorTa individualur dac
vaze akeTebs.
1994 wlis kanonis koncefciisgan gansxvavebiT, kanoniT kredito
rebis arseboba ar warmoadgens reorganizaciis damabrkolebel gare
moebas. reorganizaciisTvis arc kreditorTa Tanxmobaa saWiro, rac,
Serwyma/gayofis SemTxvevaSi, isedac gamomdinareobs reorganizaciis
Tvis damaxasiaTebeli universaluri uflebamonacvleobis principi
dan.
kreditorebs ufleba eZlevaT, moTxovnis uzrunvelyofa moiTxovon
mimRebi an axlad dafuZnebuli sazogadoebidan, Tuki daamtkiceben, rom
reorganizacia maT moTxovnis dakmayofilebas safrTxes uqmnis.
74-e muxlis me-2 da imave dacvas sTavazobs kreditorebs, romlebic
sawarmos obligaciebs floben, garda im SemTxvevisa, roca msgavsi fasi
ani qaRaldebis mflobelebma moiwones gadawyvetileba reorganizaciis
Sesaxeb. aucilebelia fasiani qaRaldebis TiToeuli mflobelis Tan
xmoba.
sxva fasiani qaRaldebis mflobelebs, romelTac sagangebo uflebe
bi aqvT miniWebuli (mag., ofciebi), igive uflebebi unda mieceT reorga
nizaciis Semdeg. cvlilebebi am uflebebSi dasaSvebia mxolod fasiani
qaRaldebis mflobelTa TanxmobiT. garda im SemTxvevebisa, roca Sesa
bamisi fasiani qaRaldebis mflobelebs aqvT axlad dafuZnebuli/SemZe
ni/gardaqmnili sawarmosgan maTi fasiani qaRaldebis gamosyidvis moTx
ovnis ufleba.
144
muxli 75. partniorTa wilebis gamosyidva samewarmeo sazogadoebis
reorganizaciis dros
145
6. samewarmeo sazogadoebasa da partniorebs Soris SeTanxmebiT wi
lis gamosyidvis vada SeiZleba gaizardos wilis gamosasyidi fasis
dadgenidan araumetes 3 Tvisa.
wilis/aqciis gamosyidvis moTxovnis ufleba mxolod im partniorebs
eniWebaT, romlebic monawileobdnen xmis micemis proceduraSi da reor
ganizaciis winaaRmdeg misces xma. wilis Rirebulebis anazRau reba un
da moxdes samarTlian fasad, rogorc wesi, fuladi saxiT. Tumca yvela
partnioris TanxmobiT, an, Tuki gaTvaliswinebuli sadamfuZneblo Se
TanxmebiT, dasaSvebia arafuladi anazRaurebac. partniors konkretul
aqtivze moTxovnis ufleba ar gaaCnia. gamosyiduli wilebi sawarmos ga
dawyvetilebiT SeiZleba kvlav gasxvisdes an gauqmdes.
wilis samarTlian RirebulebasTan dakavSirebul davebs wyvets sa
samarTlo. sazogadoeb is SeTavazebis Sesaxeb Setyobinebebis miRebidan
30 dRis ganmavlobaSi partniors SeuZlia, mimarTos sasamarTlos. am va
dis gasvla miiCneva aqceptad. SemoTavazebis miRebiT, maT Soris, vadis
uSedegod gasvliT an sasamarTlosadmi mimarTviT, partniori, wilidan
gamomdinare, inarCunebs mxolod Sesabamisi samarTliani fasis miRebis
uflebas.
sazogadoebas sasamarTlos mier daniSnuli damoukidebeli audito
ris xarjebi daek isreba mxolod im SemTxvevaSi, Tuki wilis samarTlian i
fasi metia sawarmos mier SemoTavazebul Tavdapirvel fasze.
sakuTari wilebis/gasvlis wesebi Sesabamisad vrceldeba reorgani
zaciis farglebSi wilis gamosyidvaze/gasvlis sanacvlod kompensa
ciaz e. Tuki kompensacia gadaxdili ar aris reorganizaciamde, reor
ganizaciis Semdgomi sazogadoeba agebs pasuxs gamosyidvaze. amjerad
gamosyidvaze qonebis mimRebi/axali sazogadoeb is Sesabamisi wesebi gav
rceldeba.
Tuki cxadia, rom Tavdapirvel sazogadoebas ar aqvs gamosyidvisTvis
sakmarisi dasaSvebi qoneba, reorganizaciis gadawyvetileba saciloa (Se
sabamis vadaSi SesaZloa gasaCivrdes). Tuki ar gasaCivrda registracias
kompensaciis gadauxdeloba registracias xels ar uSlis. Tumca partni
oris unarCundeba Sesabamisi Tanxis moTxovna sazogadoebis/sazogadoe
bebis mimarT.
gayofis SemTxvevaSi qonebis mimReb (maT Soris darCenil sazogadoe
bas) solidaruli pasuxismgebloba ekisreba igi partnior is uflebaTa
dacvidan gamomdinare yvela darCenili sawarmos pirdapiri da solida
146
ruli movaleob aa e.i. Cveulebrivi kreditoruli moTxovnebisagan gan
sxvavebiT, miRebul wminda aqtivze mibmuli SezRudva (65-e muxlis me-10
punqtis me-2 win.) ar moqmedebs.
147
5. ucxo qveyanaSi registrirebuli mewarmis registraciis saqarTve
loSi gadmotanisa da saqarTveloSi registrirebuli sawarmos re
gistraciis ucxo qveyanaSi gadatanis wesi da pirobebi ganisazR
vreba instruqciiT.
148
Tavi IX. samewarmeo sazogadoebis daSla. xarveziani sazogadoeba
149
ministri. es punqti ar vrceldeba komerciuli bankis rezoluci
is reJimSi saqarTvelos finansTa saministros mier dafuZnebuli
droebiTi bankis likvidaciasa da rezoluciis reJimSi myofi ko
merciuli bankis likvidaciaze, romlebic xorcieldeba specia
luri kanonmdeblobiT dadgenili wesiT.
5. maregistrirebeli organo valdebulia saqarTvelos erovnul
banks dauyovnebliv miawodos informacia „sagadaxdo sistemisa da
sagadaxdo momsaxurebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis Sesabamisad
moqmedi sistemis monawile sawarmos daSlis procesis dawyebis re
gistraciis Sesaxeb (arsebobis SemTxvevaSi).
150
partniorTa gadawyvetileba samewarmeo sazo sazogadoebis
gadoebis daSlis Sesaxeb xelmZRvaneli piri
samewarmeo sazogadoebis partniorTa saval sazogadoebis
debulo raodenobasTan dakavSirebiT kanoniT xelmZRvaneli piri
gaTvaliswinebuli moTxovnis darRveva
iuridiuli piris likvidaciis Sesaxeb sisxlis sasamarTlo an
samarTlis saqmeze sasamarTlos ganaCenis ka nebismieri sxva piri
nonier ZalaSi Sesvla
samewarmeo sazogadoebis partnioris sarCe sasamarTlo an
lis safuZvelze sasamarTlos mier samewarmeo nebismieri sxva piri
sazogadoebis daSlis Sesaxeb miRebuli ga
dawyvetileba
wesdebiT gaTvaliswinebuli safuZvlebi sazogadoebis
xelmZRvaneli piri
151
5. wesdebiT SeiZleba gamoiricxos an am muxliT dadgenili norme
bis sawinaaRmdegod SeizRudos samewarmeo sazogadoebis daSlis
moTxovnis ufleba.
152
saqarTvelos erovnuli banki, Sesabamisi xarvezis dadgenis Sem
TxvevaSi amis Taobaze werilobiT acnobebs saqarTvelos erovnul
banks.
3. registrirebuli monacemebis moqmedebis SeCerebisa da reestri
dan amonaweris gacemis dauSveblobis wesi moqmedebs maregistri
rebeli organos gadawyvetilebis gasaCivrebis SemTxvevaSic.
4. xarveziani sazogadoebis mier xarvezis aRmofxvris damadasture
beli informaciis/dokumentis wardgenisa da mis safuZvelze re
gistraciis ganxorcielebis Semdeg xarveziani sazogadoebis sta
tusi uqmdeba.
153
wardgenisa da mis safuZvelze registraciis ganxorcielebis Semdeg xar
veziani sazogadoebis statusi gauqmdeba.
154
am wesidan gamonaklisi iqneba mxolod (1) sazogadoebis qonebaze ga
daxdisuunarobis saqmiswarmoebis dawyeba, romelic warimarTeba „reabi
litaciisa da kreditorTa koleqtiur i dakmayofilebis Sesaxeb“ saqar
Tvelos kanoniT dadgenili procedurebis Sesabamisad da (2) iuridiuli
piris winaaRmdeg sisxlis samarTlis saqmiswarmoebis mimdinareobis pe
riodi, romlis ganmavlobaSic sazogadoeb is likvidacia dauSvebelia.
kanonSi termini „likvidacia“ gulisxmobs samewarmeo sazogadoebis
aqtivebisa da moTxovnebis ganawilebas Sesabamis subieqtebze. likvida
ciis procesSi samewarmeo sazogadoeba SeinarCunebs iuridiuli piris
statuss da atarebs Tavis safirmo saxelwodebas, Tumca specialuri da
namatiT _ „likvidaciis procesSi“. aseve, likvidaciis procesSi myofi sa
mewarmeo sazogadoeb is organoebi inarCuneben TavianT uflebamosile
bebs. aqedan gamonaklisi iqneba mxolod xelmZRvaneli pirebi, romlebsac
likvidatorebis registraciisTanave SeuwydebaT xelmZRvanelobiTi da
warmomadgenlobiTi uflebamosileba.
155
sawarmos likvidaciis procesis dawyebis registraciidan 90 dRes.
aucileblobis SemTxvevaSi sagadasaxado Semowmebis Catarebis
90-dRiani vada SeiZleba gagrZeldes mxolod erTxel, araumetes 2
Tvisa. am punqtiT gaTvaliswinebuli subieqtis mosalodneli saga
dasaxado valdebulebis arsebobis Sesaxeb informaciis miwodebis
10-dRiani vadis, agreTve am informaciaSi miTiTebuli sagadasaxa
do Semowmebis Catarebis vadis uSedegod gasvlis SemTxvevaSi su
bieqti sagadasaxado davalianebis armqoned miiCneva.
156
2. iuridiuli piris iZulebiTi daSlis Sesaxeb sisxlis samarTlis
saqmeze kanonier ZalaSi Sesuli sasamarTlos gamamtyunebeli ga
naCenis safuZvelze iuridiuli piris likvidacias axorcielebs
sasamarTlos mier gansazRvruli piri.
3. likvidatori unda akmayofilebdes samewarmeo sazogadoebis xel
mZRvaneli pirisTvis wayenebul moTxovnebs.
4. saerTo kreba uflebamosilia nebismier momentSi gaaTavisuflos
likvidatori, garda im SemTxvevisa, rodesac likvidatori sasa
marTlos mier aris daniSnuli.
5. mniSvnelovani safuZvlis arsebobisas sasamarTlo uflebamosi
lia samewarmeo sazogadoebis romelime partnioris, saaqcio sazo
gadoebaSi, SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebaSi an koope
rativSi _ partniorTa 10 procentis, xolo sameTvalyureo sabWos
arsebobis SemTxvevaSi _ agreTve sameTvalyureo sabWos gancxade
bis safuZvelze gaaTavisuflos likvidatori an daniSnos axali
likvidatori. am punqtiT gaTvaliswinebul sakiTxs ganixilavs
pirveli instanciis sasamarTlo samewarmeo sazogadoebis iuridi
uli misamarTis mixedviT.
6. xelmZRvaneli piri valdebulia maregistrirebel organos mimar
Tos gancxadebiT likvidatorebis reestrSi registraciis Sesaxeb.
maregistrirebeli organosTvis am gancxadebiT mimarTvis ufleba
aqvs partniors. aRniSnul gancxadebas unda erTodes am kanonis
me-4 muxlis me-3 punqtis Sesabamisad damowmebuli dokumenti lik
vidatoris daniSvnis an gaTavisuflebis da misi uflebamosilebis
Sesaxeb, likvidatoris xelmoweris nimuSi, xolo Tu likvidatori
xelmZRvaneli piri ar aris _ agreTve likvidatoris Tanxmoba. lik
vidatoris an misi uflebamosilebis yoveli cvlilebisas cvlile
bis reestrSi registraciis Sesaxeb gancxadebas waradgenen likvi
datorebi.
157
likvidatorad, rogorc wesi, iniSneba samewarmeo sazogadoebis xel
mZRvanelobaze uflebamosili piri. amasTanave, am zogadi wesidan arse
bobs ramdenime gamonaklisi:
158
movaleobebi, romlebic aqvT xelmZRvanel pirebs, garda konku
renciis akrZalvisa. likvidatorebze vrceldeba am kanonis 51-e
muxliT gaTvaliswinebuli valdebuleba.
2. likvidatorebi valdebuli arian daasrulon mimdinare saqmeebi,
moaxdinon aqtivebis realizacia da Seasrulon samewarmeo sazoga
doebis valdebulebebi. likvidatorebs ufleba aqvT, dadon axali
garigebebi, Tu es likvidaciisTvis aucilebelia.
3. likvidatorebma daniSvnisTanave unda Seadginon balansi likvida
ciis dawyebis dRis mdgomareobiT.
159
likvidaciis procesSi myofi samewarmeo sazogadoeb is qonebis gana
wileba partniorebs Soris SidasaxelSekrulebo avtonomiis farglebSi
gadasawyveti sakiTxia. Sesabamisad, kanonis 85-e muxli adgens qonebis ga
nawilebis zogad wess, romelic partniorebma wesdebiT SeiZleba gansxva
vebulad gansazRvron.
kanonis Tanaxmad, likvidaciaSi myofi samewarmeo sazogadoebis qone
ba ganawildeba partniorebs Soris maT wilebTan dakavSirebuli ufle
bebis Sesabamisad. im SemTxvevaSi, Tu romelime partnioris Senatanebi
srulad ar iqneba Setanili, Tavdapirvelad moxdeba Senatanebis an maTi
Rirebulebis dabruneba, xolo narCeni qoneba ganawildeba wilebTan da
kavSirebuli uflebebis Sesabamisad.
im SemTxvevaSi, Tu kreditorebis moTxovnebis dakmayofilebis Sem
dgom darCenili qoneba sakmarisi ar aRmoCndeba Senatanebis dasabruneb
lad, narCeni qoneba nawildeba wilebTan dakavSirebuli uflebebis Sesa
bamisad, xolo Tu Senatanebi srulad ar iyo Setanili, _ ganxorcielebu
li Senatanebis proporciul ad.
160
samewarmeo sazogadoeb is likvidaciis procesSi upiratesad dasaca
vi kreditorebis interesebia. Sesabamisad, kanonSi bazris stabilurobis
xelSewyobisa da samarTlian i TamaSis wesebis dadgenis mizniT gansazR
vrulia, rom partniorebs Soris qonebis ganawileba SeiZleba moxdes
mxolod samewarmeo sazogadoebis valdebulebebis dafarvisa da same
warmeo sazogadoeb is daSlis Sesaxeb gancxadebis gamoqveynebidan 5 Tvis
gasvlis Semdeg. am wesidan gamonaklisia sasamarTlos gadawyvetileba,
romelic daeyrdnoba damouk idebeli auditoris daskvnas, rom yvela
valdebuleba Sesrulebulia da, arsebuli viTarebidan gamomdinare, qo
nebis ganawileba safrTxes ar Seuqmnis mesame pirTa uflebebs. aseT dros
qonebis ganawileba SeiZleba moxdes samewarmeo sazogadoebis daSlis Se
saxeb gancxadebis gamoqveynebidan 3 Tvis gasvlis Semdeg.
im SemTxvevaSi, Tu daSlis ganacxadis gamoqveynebidan 5 Tvis ganmav
lobaSi cnobili kreditorebi ar ganacxadeben TavianTi moTxovnebis
Sesaxeb, maTi moTxovnebis Sesabamisi Rirebulebis qoneba, kanonis mixed
viT, ganTavsdeba sasamarTlos an notariusis sadepozito angariSze, ris
Semdegac darCenili qoneba ganawildeba partniorebs Soris.
likvidaciis procesSi samewarmeo sazogadoebas SesaZlebelia, hqon
des sadavo valdebuleba an iseTi moTxovna, romlis Sesrulebis vada
sazogadoebis daSlis procesis dasrulebisas ar iqneba damdgari. aseT
dros partniorebs Soris qoneba SeiZleba ganawildes mxolod im Sem
TxvevaSi, Tu kreditorisTvis wardgenili iqneba valdebulebis tolfa
si sxvagvari uzrunvelyofa.
161
dasturebis valdebuleba, rom samewarmeo sazogadoebis qonebis
partniorTa Soris ganawileba dawyebuli ar aris.
3. daSlili samewarmeo sazogadoebis mier arsebobis gagrZelebis Se
saxeb gadawyvetileba ZalaSi Sedis mxolod reestrSi misi regis
traciis Semdeg.
162
3. saqarTvelos kanonmdeblobis safuZvelze samewarmeo sazogado
ebis gakotrebulad gamocxadebis SemTxvevaSi movalis warmomad
genlobaze uflebamosili piri valdebulia maregistrirebel
organos warudginos Sesabamisi sasamarTlo ganCineba misi gamota
nidan 30 dRis vadaSi, ris Sedegadac samewarmeo sazogadoebis re
gistracia uqmdeba.
163
mtkicebulebebis SenarCuneba, romelsac davis warmoSobis SemTxvevaSi
daeyrdnoba davis ganmxilveli organo.
zemoaRniSnuli mizniT, kanonis Sesabamisad, likvidators ekisre
ba likvidirebuli samewarmeo sazogadoebis dokumentaciis usafrTxo
adgilze Senaxvis valdebuleba. ramdenime likvidatoris arsebobisas
usafrTxo adgilis Taobaze SeuTanxmeblobis SemTxvevaSi aseTi adgili
ganisazRvreba sasamarTlos mier.
likvidatorebis mier Sesabamisi dokumentacia Senaxul unda iqnes ma
Ti Seqmnidan, xolo Tu es dokumentacia moicavs samewarmeo sazogadoe
bis mier dadebul xelSekrulebas _ xelSekrulebis moqmedebis vadis gas
vlidan 6 wlis ganmavlobaSi.
164
b) individualur mewarmed registrirebuli fizikuri piris gar
dacvaleba, sasamarTlos mier misi gardacvlilad gamocxadeba
an ugzo-ukvlod dakargulad aRiareba, agreTve misi mxardaWeris
mimRebad cnoba, Tu mxardaWeris mimRebad cnobis Sesaxeb sasamar
Tlos gadawyvetilebiT sxva ram ar aris gansazRvruli.
2. individualuri mewarmis registraciis gauqmeba iwvevs generalu
ri savaWro mindobilobis (arsebobis SemTxvevaSi) Sewyvetas.
3. individualuri mewarmis registraciis gauqmebis SemTxvevaSi misi
uflebamonacvlea Sesabamisi fizikuri piri.
4. am muxlis pirveli punqtis „b“ qvepunqtiT gaTvaliswinebul Sem
TxvevebSi individualuri mewarmis registracia uqmdeba nebismi
eri piris moTxovniT an maregistrirebeli organos iniciativiT.
piradi gancxadeba;
nebismieri piris mimarTva, individualur mewarmed registrire
buli fizikuri piris (1) gardacvalebis, (2) sasamarTlos mier mi
si gardacvlilad gamocxad ebis an (3) ugzo-ukvlod dakargulad
aRiarebis, aseve, (4) mxardaWeris mimRebad cnobis SemTxvevaSi, Tu
mxardaWeris mimRebad cnobis Sesaxeb sasamarTlos gadawyvetile
biT sxva ram ar aris gansazRvruli.
165
Tavi X. xandazmuloba da Secileba.
gasaCivrebis uflebamosileba da vadebi
166
vebaze, an kreba dadgenili wesebis darRveviT iqna mowveuli, an/da
sakiTxi, romelzedac aRniSnuli gadawyvetileba iqna miRebuli,
dRis wesrigSi Setanili ar yofila;
g) xelmZRvanel organos;
d) xelmZRvaneli organos wevrs, agreTve sameTvalyureo sabWos
wevrs, Tu aRniSnuli gadawyvetileba mas valdebulebas akisrebs
an uflebas uzRudavs.
3. sameTvalyureo sabWos gadawyvetilebis Secilebis ufleba aqvT
partniors da xelmZRvanel organos/xelmZRvanel pirs, agreTve
sameTvalyureo sabWos wevrs, Tu es gadawyvetileba mas valdebu
lebas akisrebs an uflebas uzRudavs.
4. xelmZRvaneli organos/xelmZRvaneli piris gadawyvetilebis Se
cilebis ufleba aqvT partniors da sameTvalyureo sabWos, agreT
ve sxva xelmZRvanel pirs, Tu es gadawyvetileba mas valdebulebas
akisrebs an uflebas uzRudavs da Semcilebel pirs mxari ar dau
Weria am gadawyvetilebis miRebisTvis.
5. gadawyvetilebis Secilebis Sesaxeb sarCeli Setanili unda iqnes im
momentidan 1 Tvis vadaSi, rodesac Secilebis uflebis mqone pir
ma gaigo an unda gaego am gadawyvetilebis miRebis Taobaze, magram
araugvianes gadawyvetilebis miRebis dRidan 6 Tvisa, xolo Tu sa
erTo kreba kanonis an wesdebis moTxovnaTa uxeSi darRveviT iqna
mowveuli an Catarebuli _ gadawyvetilebis miRebis dRidan araug
vianes 1 wlisa. gadawyvetilebis an informaciis damalvis SemTxve
vaSi Secilebis vada aiTvleba im momentidan, rodesac Secilebis
uflebis mqone pirisTvis cnobili gaxda aRniSnuli gadawyvetile
bis Sesaxeb. gadawyvetilebis gasaCivrebis gaSvebuli vadis aRdge
na dauSvebelia.
167
winamdebare muxlis me-2-me-4 punqtebSi detaluradaa gansazRvruli
gadawyvetilebis gasaCivrebis uflebis mqone subieqtTa katalogi:
168
saxeb, magram araugvianes 6 Tvisa gadawyvetilebis miRebis dRidan. sau
keTeso korporaciuli marTvis praqtikis damkvidrebis mizniT, kanoni
gasaCivrebis kidev ufro farTo SesaZleblobebs iZleva uxeS darRveveb
ze reagirebisaTvis. kerZod, Tu kreba mowveul iqna an Catarda kanonis
an wesdebis moTxovnaTa uxeSi darRveviT, 1-Tviani xandazmulobis vada
izrdeba 1 wlamde. Tu moxda gadawyvetilebis an informaciis damalva,
Secilebis erTwliani vada aiTvleba im momentidan, roca uflebamosili
pirisTvis cnobili gaxda aseTi gadawyvetilebis Sesaxeb. gasaCivrebis
gaSvebuli vadis aRdgena dauSvebelia.
169
kari II. kerZo nawili
170
amxanaguri tipis samewarmeo sazogadoeb
is ideidan gamomdinare, fun
damenturi SeTanxmebebi, romlebic sawarmos saqmianobasa da marTvas exe
ba, mxolod yvela partnioris TanxmobiT SeiZleba Seicvalos, raTa da
culi iyos sawarmoSi partniorTa monawileobis gadawyvetileba.
gamonaklisi am principidan dasaSvebia sadamfuZneblo SeTanxmebiT.
171
Senatanis ganxorcieleba, romelic unda Sesruldes gonivrul vadaSi,
Tumca es moTxovna sazogadoebam aseve uflebis marTebulad gamoyene
bis principebis dacviT unda ganaxorciel os da ara partnioris mZime
mdgomareobiT sargeblobisa da misi garicxvis miRwevis mizniT. ori par
tnioris arsebobis SemTxvevaSi garicxva gamoricxulia. partniorebs Se
uZliaT gadawyvetilebiT daSalon sazogadoeba.
Senatanebidan gamomdinare valdebulebebis Sesrulebis farglebSi
TiToeul partniors SeuZlia, warmoadginos sazogadoeba.
garicxvisTvis aucilebelia partniorTa da sasamarTlos mier ga
ricxvis Sesaxeb gadawyvetilebis miReba.
172
muxli 98. solidaruli pasuxismgeblobis sazogadoebis
partnioris Sesagebeli
173
rulebaze, vidre sazogadoebas aqvs ufleba, sacilo gaxados moTxovna,
an gaqviTos igi.
kreditors, bunebrivia, SeuZlia, mxolod sazogadoebis winaaRmdegac
Seitanos sarCeli. Tuki mas surs, rom partniorebis xarjzec daikmayo
filos moTxovna, isini unda CaerTon Tanamopasuxeebad da mosarCelem
maT winaaRmdegac unda moiTxov os aRsrulebis furceli. mopasuxed Car
Tvis gareSe partniors waerTmeoda piradi Sesageblis gamoyenebis saSu
aleba.
174
Si Setanili cvlilebiT, romelic yvela partnioris TanxmobiT
aris miRebuli, sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli.
2. Tu saerTo krebis gadawyvetileba romelime partniors sxva par
tniorTan araTanabar mdgomareobaSi ayenebs, aucilebelia am par
tnioris Tanxmoba.
3. Tu saerTo krebis mier misaRebi gadawyvetileba exeba solida
ruli pasuxismgeblobis sazogadoebasa da partniors Soris da
vas an solidaruli pasuxismgeblobis sazogadoebasa da partni
ors Soris dasadeb garigebas, es partniori kenWisyraSi ar mona
wileobs.
sadamfuZneblo SeTanxmebis cvlilebasTan erTad, yvela partnioris
mier erTxmad gadawyvetilebis miRebas moiTxovs gadawyvetilebebi, rom
lebic mocemuli sawarmos Cveul ebriv saqmianobas scdeba. Tumca sadam
fuZneblo SeTanxmebiT SesaZloa, umravlesobiT gadawyvetilebis miRe
bac iqnes dadgenili.
me-2 punqtiT gaTvaliswinebulia partnioris Tanxmoba, rogorc umci
resobaSi myofi partnior is Tavdacvis saSual
eba, Tuki mosalodneli ga
dawyvetileba mas araTanabar mdgomareobaSi ayenebs.
me-3 punqtiT gansazRvrulia interesTa konfliqtis gansakuTrebul
SemTxvevebSi, roca partniors xmis ufleba ezRudeba. es SezRudva ga
momdinareobs korporaciul-samarTlebrivi keTilsindisierebis prin
cipidan (34-e muxlis pirveli punqti). amave principidan gamomdinare
partniors SesaZloa gaaCndes xmis micemis valdebulebac mag., roca sa
zogadoebisTvis sasicocxlod aucilebeli an mniSvnelovani sakiTxi
wydeba. am nagulisxmevi valdebulebiT, garkveulwilad, izRudeba par
tnioris zogadi ufleba, sakuTari interesebidan gamomdinare ganaxor
cielos xmis ufleba.
175
unda ganaxorcielos Tavisi xelmZRvanelobiTi uflebamosilebi
dan gamomdinare iseTi qmedeba, romelsac xelmZRvanelobiTi uf
lebamosilebis mqone sxva partniori ewinaaRmdegeba.
2. Tu wesdebiT xelmZRvanelobis uflebamosileba erT an ramdenime
partniors aqvs miniWebuli, sxva partniorebi xelmZRvanelobiT
saqmianobas ar axorcieleben.
3. dauSvebelia yvela partnioris xelmZRvanelobiTi saqmianobisgan
srulad Camocileba.
4. Tu solidaruli pasuxismgeblobis sazogadoebis partniori iuri
diuli piria, xelmZRvanelobiTi uflebamosilebis ganxorciele
ba mis xelmZRvanels/xelmZRvanelebs ekisreba/ekisrebaT.
warmomadgenlobis msgavsad, sps-is xelmZRvanelobis uflebamosile
ba TiToeu l partniors aqvs. metic, sazogadoeb is xelmZRvaneloba par
tnioris valdebulebacaa (me-3 punqti).
Sesabamisad, sazogadoebis Cveul ebrivi saqmianobis farglebSi, par
tniorebs individualuri xelmZRvanelobis uflebamosileba aqvT. xo
lo gadawyvetilebebi, maT Soris, romelic sawarmos xelmZRvanelobas
exeba da scdeba Cveulebrivi saqmianobis farglebs, saWiroebs yvela par
tnioris Tanxmobas.
Cveulebrivi saqmianobis farglebSi miRebul gadawyvetilebebzec
vrceldeba xelmZRvanelobaze uflebamosili partnioris SewinaaRmde
gebis ufleba, romlis gamoyenebis SemTxvevaSic, Sesabamisi qmedeba ar
unda ganxorcieldes. yvela partnioris xelmZRvanelobis ufleba gan
sxvavdeba amxanagobis saqmeebis erToblivi gaZRol is valdebulebisgan,
samoqalaqo kodeqsis 934-e muxlis pirveli nawilis mixedviT, swored sa
mewarmeo saqmian obis saWiroebebidan gamomdinare.
sadamfuZneblo SeTanxmebiT, SesaZloa, xelmZRvanelobiTi uflebamo
sileba da valdebuleba daekisros yvela partniors erToblivad, aseve
erT an ramdenime partniors, erToblivad an individualurad; aseve Se
saZlebelia gare menejerebis (arapartniorebis) CarTva xelmZRvanelo
baSi, Tumca yvela partnioris Camocileba xelmZRvanelobiTi saqmiano
bidan dauSvebelia.
partnior-iuridiul i piris SemTxvevaSi misi xelmZRvanelobiTi da
warmomadgenlobiTi uflebamosilebis mqone pirebi asruleben sps-is
xelmZRvanelis movaleobebs. kanoni ar krZalavs aseve sagangebo warmo
madgenlis daniSvnas sps-is xelmZRvanelobaSi monawileobis mizniT.
176
muxli 102. partniorebis Tanxmoba da xelmZRvaneli partniorisTvis
xelmZRvanelobiTi uflebamosilebis CamorTmeva
177
leobs, ufleba aqvs, mosTxovos sxva partniorebs solidaruli pa
suxismgeblobis sazogadoebis mimarT arsebuli valdebulebebis
Sesruleba da amis Taobaze solidaruli pasuxismgeblobis sazo
gadoebis saxeliT waradginos sarCeli.
178
muxli 105. solidaruli pasuxismgeblobis sazogadoebis
mogebisa da zaralis ganawileba
179
2. wesdeba SeiZleba iTvaliswinebdes partnioris mier fulis gaxar
jvisTvis am muxlis pirveli punqtiT dadgenilisgan gansxvavebul
wesebs, maT Soris, partnioris mier fulis gaxarjvis Taobaze sa
erTo krebis gadawyvetilebis miRebis aucileblobas.
3. am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli SemTxvevis garda,
partniors ar aqvs ufleba, Tavis wil kapitals moaklos Tanxa da
narCeni partniorebis Tanxmobis gareSe.
180
euli partnioris wilis 4%-is dasafaravad, procentic Sesabamisad Sem
cirdeba. mocemul magaliTSi pirveli wlis mogeba ver faravs 4%-iani
koeficientis moTxovnas (e.i. 4,000 + 8, 000), Sesabamisad, igi 3%-ian
i koe
ficientiT ganawildeba (3 000 + 6 000).
muxli 108. partnioris mier wilis gasxviseba
181
amxanaguri tipis samewarmeo sazogadoebis personaluri bunebidan ga
momdinare, masSi wilis (wevrobis) daTmoba (gasxviseba) garTulebulia.
igi yvela danarCeni partnioris Tanxmobas saWiroebs. Tumca es moTxovna
dispoziciuria da damfuZnebeli SeTanxmebiT, SesaZloa, ufro „Tavisu
fali“ reJimi dawesdes, mag., uari iTqvas Tanxmobis valdebulebaze. sps-
is sadamfuZneblo SeTanxmebiT, aseve SeiZleba dawesebul iqnes wilis
gasxvisebis sxva winapirobebic.
amave garTulebuli reJimis gamoxatulebaa werilobiTi formis moTx
ovna.
182
Sesaxeb partniorma am momentamde, sul mcire, 6 TviT adre unda ganacx
ados. gasvlis winapirobebi SesaZloa, detalurad gaiweros sadamfuZ
neblo SeTanxmebiT, maT Soris SeizRudos igi, mag., gamoiricxos me-2 pun
qtiT gaTvaliswinebuli gasvla partniorze gadaxdisuunarobis gaxsnis
mizeziT. Tumca sadamfuZneblo SeTanxmebiT ver SeizRudeba sapatio mi
zeziT (mniSvnelovani safuZvliT) gasvlis ufleba.
Tuki sadamfuZneblo SeTanxmeba gasvlis uflebis mizezebze arafers
ambobs, partniors (vadis dacvis pirobiT) nebismier dros SeuZlia, gavi
des sazogadoebidan. am SemTxvevaSic keTilsindisierebisa da uflebis
borotad gamoyenebis akrZalvis principebi, konkretul garemoebebSi,
gasvlis dasaSvebobis Sinaarsobriv farglebs adgens.
principi, romlis mixedviTac sps-idan partnioris gasvla ar iwvevs
sazogadoebis daSlas, orwevriani sps-idan partnioris gasvlazec gamoi
yeneba. Tumca, msgavs SemTxvevaSi samewarmeo reestris Canaweri sps-is Se
saxeb xarveziania. partniorebs SeuZliaT, daSla axali partnioris miRe
biT Tavidan aicilon, razec gadawyvetileba gasvlis ZalaSi Sesvlamde
unda iyos miRebuli.
sazogadoeb idan partnioris garicxva mxolod sasamarTlos gadawyve
tilebiT xdeba, romelsac win unda uswrebdes darCenili partniorebis
gadawyvetileba erTxmad, Tumca am mxriv sadamfuZneblo SeTanxmeba nak
leb umravlesobasac SeiZleba iTvaliswinebdes, rac safuZvlad unda da
edos sps-is sarCels partnioris garicxvis Taobaze, romlis Setana xel
mZRvanel partniors SeuZlia da evaleba.
„mniSvnelovani safuZvlis“ amomwuravi sakanonmdeblo gawera SeuZle
belia. zogadad, garicxvis safuZveli SeiZleba gaxdes partnioris mier
arsebiTi valdebulebis darRveva, ramac partniorTa Soris ndoba ga
mousworeblad daaz ian
a da safrTxe Seuqmna sazogadoebis saqmianobis
normalurad warmarTvas. aseve SeiZleba, movaleobis Seusruleblobas
arabraleuli SeuZleblobac daedos safuZvlad, mag., xangrZlivi avad
myofoba. Tumca sazogadoebis saqmianobis normaluri ganviTareba saf
rTxis qveSaa, „mniSvnelovnad safuZvlad“ SeiZleba ganxilul iqnes pira
di uTanxmoeb ac partniorebs Soris, romelic uSualod ar ukavSirdeba
sazogadoebis saqmianobas.
sadamfuZneblo SeTanxmeba SeiZleba iTvaliswinebdes garicxvis kon
kretul safuZvlebs, maT Soris amomwuravadac, an gamoricxavdes kidec
partnior is garicxvis SesaZleblobas.
183
muxli 110. urTierTobebi solidaruli pasuxismgeblobis
sazogadoebidan partnioris gasvlis/garicxvis Semdeg
184
sazogadoeb
is kreditorebis mimarT yofili partnioris pasuxismgeb
lobas exeba 110-e muxlis me-3 punqti, romelic mas ZalaSi tovebs mxo
lod „Zveli“ valebisTvis da mxolod gasvlidan 3 wlis ganmavlobaSi (e.i.
im valdebulebis mimarT, romelTa samarTlebrivi safuZveli warmoiSva
partnior is gasvlamde, xolo misgan gamomdinare moTxovna vadamosuli
gaxda da ganxorcielda gasvlidan 3 wlis ganmavlobaSi)1. msgavsi wesi
moqmedebs wilis gasxvisebis SemTxvevaSic.
kompensaciis gadaxdis mizniT, solidaruli pasuxismgeblobis sazo
gadoebis qonebis Rirebuleba unda Sefasdes im dRisaTvis, roca solida
ruli pasuxismgeblobis sazogadoebidan gasvla ZalaSi Sedis sameurneo
wlis bolos, gadaxdisuunarobis (gakotrebis) saqmiswarmoebis dawyebiT,
Tuki es safuZveli ar aris gamoricxul i sadamfuZneblo SeTanxmebiT. ga
ricxvis SemTxvevaSi, qonebis Rirebuleba ganisazRvreba garicxvis Tao
baze sarCelis Setanis TariRiT.
1
კანონით სასურველია ერთგვარი მიდგომა დადგინდეს ყოფილ პირადად პასუხისმგებელ
პარტნიორთან დაკaვშირებით. ამდენად, უმჯობესია მე-60 მუხლის მე-3 პუნქტი (გარდაქმნა)
ასევე 3-წლიან გამომრიცხავ ვადას ადგენდეს.
185
4. Tu danarCeni partniorebi ar daeTanxmebian gardacvlili partni
oris memkvidris komanditad darCenas am muxlis me-2 punqtis Sesa
bamisad, gamoiyeneba am muxlis pirveli punqti.
5. gardacvlili partnioris memkvidrem SeiZleba Sesabamisi gancxa
deba gaakeTos memkvidreobis miRebidan 6 Tvis vadaSi. Tu memkvid
re ar Sedis solidaruli pasuxismgeblobis sazogadoebaSi, ro
gorc solidarulad pasuxismgebeli partniori, igi pasuxs agebs
am sazogadoebis im valebisTvis, romlebic misi statusis garkve
vamde warmoiSva, da saqarTvelos samoqalaqo kodeqsiT dadgenili
im wesebis Sesabamisad, romlebic saanderZo danakisrisTvis mem
kvidris pasuxismgeblobas gansazRvravs.
6. Tu partnioroba gardacvlili partnioris ramdenime memkvidres
surs, isini Tanapartniorebi iqnebian.
7. gardacvlili partnioris memkvidris mier misi komanditis statu
siT Canacvleba iwvevs solidaruli pasuxismgeblobis sazogadoe
bis komanditur sazogadoebad gardaqmnas, razedac ar vrceldeba
am kanoniT samewarmeo sazogadoebis reorganizaciisTvis dadge
nili normebi. komandituri sazogadoeba valdebulia uzrunvel
yos saregistracio dokumentaciis komandituri sazogadoebis
maregulirebel wesebTan Sesabamisoba gardacvlili partnioris
memkvidris mier misi komanditis statusiT Canacvlebis Sesaxeb ga
dawyvetilebis miRebidan 2 Tvis vadaSi.
dispoziciuri wesis mixedviT, partnioris gardacvaleba gasvlis
msgavs Sedegebs iwvevs. gardacvlilis wili proporciulad nawildeba
darCenil partniorebze. kompensaciaze uflebis mqone pirebad ki par
tnioris memkvidreebi miiCnevian. gansxvavebuli Sedegebi sadamfuZneblo
SeTanxmebiT unda mowesrigdes. amxanagobisagan gansxvavebiT (samoqala
qo kodeqsis 939-e muxlis me-2 nawilis „a“ qvepunqti), partnioris gardac
valeba mxolod maSin SeiZleba iqces sazogadoeb is daSlis safuZvlad,
Tuki es sadamfuZneblo SeTanxmebiT aris gaTvaliswinebuli.
SesaZloa, sadamfuZneblo SeTanxmebiT dadgenil iqnes gardacvli
li wevris wilis memkvidreobiT gadasvlis SesaZlebloba. memkvidreoba,
anu, Tu vis darCeba wili, SesaZloa, mamkvidreblis mier anderZiT gani
sazRvros. Tuki anderZi ar arsebobs an Sesabamisi danawesi ar aris gaT
valiswinebuli masSi, moqmedebs kanonismier i memkvidreobis wesi: erTze
meti memkvidris SemTxvevaSi, gaug ebrobis praqtikuli garTulebebis Ta
186
vidan asacileblad, erTi wilis mimRebi memkvidris Sesaxeb Canaweri iq
nes gaTvaliswinebuli, romelic SeiZleba ukavSirdebodes statuss (mag.,
mxolod meuRle an Svili), asaks, ganaTlebas an sxva garemoebas. aseTi Ca
naweris ararsebobisas memkvidreebi wilis TanamesakuTreebi xdebian. sa
damfuZneblo SeTanxmeba SesaZloa, iTvaliswinebdes sxvagvar wess, mag.,
calke wilebis gadacemas samkvidro qonebaSi TiToeuli memkvidris wi
lis Sesabamisad.
potenciuri partniori unda daeTanxmos mis axal statuss, vinaidan
partnior ad Sesvla valdebulebebsac iTvaliswinebs, upirveles yovli
sa, pasuxismgeblobas sazogadoebis valdebulebebisTvis kreditorebis
winaSe. Tumca samkvidros miRebis SemTxvevaSic, yovel memkvidres dama
tebiT ufleba eZleva, misi Sesvla sazogadoebaSi komanditis statusis
miniWebas da mamkvidreblis Senatani komanditis Senatanad ganxilvas da
ukavSiros.
partniorebis Tanxmoba iwvevs solidaruli pasuxismgeblobis sazo
gadoebis komanditur sazogadoebad gamartivebul gardaqmnas. danarCen
partnior ebs ufleba aqvT, uari Tqvan potenciuri partnioris winapiro
bis Sesrulebaze, rac, vadis daucvelad, sazogadoebidan gasvlis ufle
bas warmoSobs. memkvidris statusis garkvevamde _ araumetes 3 Tve sam
kvidros miRebidan _ igi pasuxs agebs sazogadoebis am periodSi warmo
Sobil valdebulebebze miRebuli samkvidroSi misi wilis Rirebulebis
farglebSi.
187
Tavi XII. komandituri sazogadoeba
188
2. mniSvnelovani safuZvlis arsebobisas sasamarTlos SeuZlia erT-
erTi komanditis gancxadebis safuZvelze nebismier dros moiTx
ovos komandituri sazogadoebis balansisa da wliuri angariSis
monacemebis, agreTve sxva informaciisa da dokumentebis misTvis
wardgena.
3. am muxlis pirveli da me-2 punqtebiT gaTvaliswinebuli ufleba
komandits ar SeiZleba CamoerTvas an SeezRudos wesdebiT.
miuxedavad imisa, rom komanditi e.w. pasiuri partnioria _ ar monawi
leobs xelmZRvanelobaSi, ar warmoadgens sazogadoebas _ mas ufleba
aqvs, Seam owmos wliuri finansuri angariSgebis siswore damouk ideb
lad an eqspertis meSveobiT. pirvel punqtSi Camoyalibebuli Semowme
bis uflebaTa Tavisebureba is aris, rom igi SezRudulia wliuri finan
suri angariSgebiT da misi gagebis an sisworis SemowmebisTvis saWiro
dokumentaciiT. Sesabamisad, misi uflebebi ufro SezRudulia, vidre
103-e muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli komplementaris uf
lebebi.
mniSvnelovani safuZvlis arsebobisas, mag., roca arsebobs gansakuT
rebuli saWiroeba komanditis uflebebis dacvisa, komandits SeuZlia,
moiTxovs sxva informacia da dokumentaciac, e.i. romelic dakavSire
buli ar aris finansuri angariSgebis sisworis SemowmebisTvis. aqac kon
kretul SemTxvevaSi unda gadawydes, Tu ra informacia da dokumenticaa
aucilebeli komanditis uflebaTa dacvisTvis. sasamarTlos CarTulo
ba aucilebeli xdeba, Tuki sazogadoeba ar daakmayofilebs komanditis
moTxovnas.
sadamfuZneblo SeTanxmebiT SesaZloa, mxolod gafarTovdes es uf
lebebi.
189
2. Tu komandits xelSekrulebiT miniWebuli aqvs iuridiuli mniS
vnelobis moqmedebis ganxorcielebis uflebamosileba, igi koman
dituri sazogadoebis winaSe pasuxs agebs, rogorc SezRuduli pa
suxismgeblobis sazogadoebis xelmZRvaneli organo. komanditis
mier wilis gasxvisebis SemTxvevaSi xelmZRvanelobiTi uflebamo
sileba wilis SemZenze ar gadadis.
zogadad, komandituri sazogadoeb is xelmZRvanelobaze vrceldeba
solidaruli pasuxismgeblobis sazogadoeb is wesebi. komplementarebi
sargebloben individualuri xelmZRvanelobiTi uflebamosilebiT, Ti
Toeu lis protestis uflebis gaTvaliswinebiT.
komanditebi ar monawileob en sawarmos xelmZRvanelobaSi. amasTan,
xelmZRvanelobidan Camocilebuli komplementarebis msgavsad, mona
wileoben gadawyvetilebis miRebaSi da aseve aqvT protestis ufleba,
Tuki gadawyvetileba scdeba sawarmos Cveul ebrivi saqmianobis far
glebs (ix. me-100 muxlis pirveli punqti, 101-e muxlis pirveli pun
qti).
Tuki komandits sadamfuZneblo SeTanxmebiT nawilobriv an srulad
aqvs xelmZRvanelobiTi uflebamosileba miniWebuli, masze Sesabamisad
vrceldeba Sps-is direqtoris valdebulebebi da pasuxismgebloba. Sps-
is xelmZRvanelobaze miTiTeba ganpirobebulia komanditis, rogorc pa
siuri „gareSe“ partnioris statusiT, romelic ufro mowveul menejers
uaxlovdeba, vidre komplementar-xelmZRvanels.
190
bisTvis komanditis xmis uflebis SezRudva misi arsebiTi uflebis SezR
udvaa da dauSvebelia.
191
rivi saqmiani urTierTobidan gaxda cnobili an sazogadoebam Tavad Se
atyobina maT amis Sesaxeb.
192
uflebamosilebis gareSe dadebul garigebaze vrceldeba samoqalaqo
kodeqsis Sesabamisi wesebi (samoqalaqo kodeqsis 111-e, 113-e muxlebi)
193
sagarantio Tanxa, rogorc finansuri tvirTis sazomi, komanditis
Tvis Sida urTierTobaSic ganmsazRvrelia. Sesabamisad, zaralebi ko
manditis angariSs (kapitalSi) gamoakldeba mxolod sagarantio Tanxis
saerTo odenobamde. Sesabamisad, 105-e muxlis me-3 punqtis gamoyeneba,
romlis mixedviTac zaralebi Tanabrad nawildeba partniorebze, koman
ditis SemTxvevaSi SezRudulia Senatanis odenobamde.
194
Tavi XIII. SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoeba
muxli 123. SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis cneba
samarTalsubieqturobas;
kapitalis wilebad dayofas;
SezRudul pasuxismgeblobas.
195
2. xelmZRvaneli piri valdebulia xelmZRvanelobiTi da warmomad
genlobiTi uflebamosilebebis ganxorcielebisas partniorTa ga
dawyvetilebas daemorCilos.
3. xelmZRvaneli piri uflebamosilia gadawyvetileba miiRos yvela
im sakiTxze, romelic, kanonis an wesdebis Tanaxmad, ar ganekuTvne
ba partniorTa an sameTvalyureo sabWos kompetencias. amasTanave,
saerTo kreba uflebamosilia am kanonis 195-e muxlis me-3 punqtiT
gaTvaliswinebuli umravlesobiT miiRos gadawyvetileba nebismi
er sakiTxze.
4. xelmZRvanel pirTan urTierTobis Sinaarsi da misi saqmianobis
anazRaureba ganisazRvreba am kanoniTa da sasamsaxuro xelSek
rulebiT, romelsac xelmZRvanel pirTan debs saerTo kreba, xo
lo marTvis dualisturi sistemis SemTxvevaSi _ sameTvalyureo
sabWo.
5. xelmZRvaneli piris gardacvalebis, Tanamdebobidan gadadgomis
an misi uflebamosilebis sxvagvarad Sewyvetis SemTxvevaSi par
tniorebma axali xelmZRvaneli piri 1 Tvis vadaSi unda airCion.
196
Tuki SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis xelmZRvaneloba
kolegiuri organos mier xorcieldeba, mis funqcionirebaze Sesaba
misad (e.i. Sps-is Taviseburebebis gaTvaliswinebiT, maT Soris kanonis
dispoziciurobis principis (ix. pirveli muxlis me-2 punqti), vrcel
deba saaqcio sazogadoeb is Sesabamisi debulebebi (ix. 203-207 muxle
bi).
kanonis mixedviT, direqtori SesaZlebelia aseve iyos iuridiuli pi
ri. am SemTxvevaSi, xelmZRvanelobisa da warmomadgenlobis valdebule
bidan gamomdinare pasuxismgebloba solidarulad unda gavrceldes iu
ridiul pirze da fizikur pirze/pirebze, romelTa meSveobiTac igi di
reqtoris uflebamosilebebs axorcielebs.
direqtorTan sawarmos valdebulebiT-samarTlebrivi urTierTobe
bi wesrigdeba sasamsaxuro xelSekrulebiT. sasamsaxuro xelSekrulebis
pirobebs amtkiceben partniorebi, romlebic aseve gansazRvraven xel
Sekrulebis dadebisas sawarmos warmomadgenlobis wess.
sawarmos interesebis dacvis mizniT, direqtoris vakanturi Tanamde
boba unda Seivsos erTi Tvis vadaSi.
197
muxli 126. SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis
partniorTa gadawyvetileba
198
nawileTa xmebis 3/4-is umravlesobiT, Tu wesdebiT xmaTa ufro di
di raodenoba ar aris gaTvaliswinebuli.
4. im gadawyvetilebis miReba, romelic exeba wilebis romelime
klasTan dakavSirebuli uflebis cvlilebas (maT Soris, uflebis
ganxorcielebis proceduris cvlilebas), damatebiT saWiroebs
cvlilebisadmi daqvemdebarebuli klasis ganTavsebul wilebTan
dakavSirebuli xmebis saerTo raodenobis sul mcire 3/4-is mflo
belTa Tanxmobas, Tu wesdebis Sesabamisi nawiliT, romelic par
tniorebma erTxmad miiRes, sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli.
5. Tu partniori, misaRebi gadawyvetilebis Tanaxmad, Tavisufldeba
SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis winaSe nakisri val
debulebisgan, misi valdebulebis moculoba mcirdeba, gadawyve
tileba exeba masTan garigebis dadebas an mis winaaRmdeg sarCelis
aRZvras, morigebas an sarCelze uaris Tqmas, am partniors ar aqvs
aRniSnul sakiTxebTan dakavSirebiT xmis micemis ufleba. mas aseve
ar aqvs ufleba, sxva partnioris saxeliT misces xma, garda im Sem
Txvevisa, rodesac misi mindobiloba am sakiTxs exeba.
199
me-3 punqti imperatiul
ia. wesdebiT SesaZlebeli mxolod umravleso
bis moTxovnis gamkacreba, rac wesdebis/sadamfuZneblo SeTanxmebis sta
bilurobas da umciresobaSi myofi partniorebis dacvas emsaxureba.
igive mizans isaxavs me-4 punqti, romelic wilTa klasebTan dakavSi
rebuli uflebebis cvlilebis garTulebul proceduras emsaxureba.
garda sarTo krebis (partnior ebis) ¾ miRebuli gadawyvetilebisa, mi
si namdvilobisTvis, aucilebelia cvlilebas daqvemdebarebuli klasis
ganTavsebul wilebTan dakavSirebuli xmebis saerTo odenobis 3/4-is
mflobelTa Tanxmoba. am principidan gadaxveva dasaSvebia wesdebis de
bulebis Tanaxmad, romelic yvela partnioris mier erTxmad aris miRe
buli1.
me-5 punqti partnioris interesTa konfliqtis sxvadasxva SemTxvevi
sas xmis uflebis SezRudvas adgens. interesTa konfliqtis dadgenili
SemTxvevebis arsebobisas partniors aseve SezRud uli aqvs Tanapartni
orebis krebaze (gadawyvetilebis miRebisas) warmodgenis ufleba, Tu
ki mas sagangebod am sakiTxis gadasawyvetad ar aqvs Tanapartnior(eb)is
warmomadgenlobiTi uflebamosileba miniWebuli. me-5 punqtis Canaweri
„gadawyvetileba exeba masTan garigebas“ moicavs direqtorTan sasamsa
xuro xelSekrulebis pirobebsac, Tumca ara Tavad direqtorad daniS
vnis gadawyvetilebas. amgvari gadawyvetileba korporaciuli aqtia, ro
melSi monawileobis uflebac partnior kandidats kanoniT ar ezRudeba.
1
135-ე მუხლის მე-4 პუნქტი 126-ე მუხლის მე-4 პუნქტის თითქმის იდენტურ ჩანაწერს
შეიცავს. გარდა ამისა, 135-ე მუხლში (მიუხედავად იმისა, რომ თავდაპირველად მხოლოდ
უფლების ცვლილებაზეა საუბარი, ნახსენებია „ვალდებულებების შესრულების პროცედურის
ცვლილებას“ რაც არ შეესაბამება 126-მუხლის მე-4 პუნქტის ერთ-ერთ მიზანს - კერძოდ კლასთან
დაკავშირებული დამატებითი ვალდებულების შემოღების შეუძლებლობას უმრავლესობის
გადაწყვეტილებით. შესაბამისად, 135-ე მუხლის მე-4 პუნქტი, ვალდებულებების ნაწილში
უნდა დაექვემდებაროს ყველა პარტნიორის თანხმობის წინა პირობას.
200
sis Sedgenidan 6 Tvis vadaSi, Tu wesdebiT ufro mcire vada ar aris
gaTvaliswinebuli.
3. saerTo kreba tardeba xelmZRvaneli organos, xolo wesdebiT gaT
valiswinebul SemTxvevaSi _ sameTvalyureo sabWos mier saerTo
krebis mowvevis Sesaxeb Setyobinebis gamoqveynebidan da partni
orebisTvis mosawvevebis gagzavnidan sul cota 14 dRis Semdeg.
wesdebiT SeiZleba dadgindes gansxvavebuli vada. saerTo krebis
Catarebis adgili da dro gaumarTleblad ar unda zRudavdes par
tnioris saerTo krebaSi monawileobis uflebas.
4. saerTo krebis mowvevis Sesaxeb Setyobineba/mosawvevi unda Seicav
des saerTo krebis dRis wesrigs.
5. partniors ufleba aqvs, xelmZRvanel organos mosTxovos saer
To krebis dRis wesrigis TiToeuli sakiTxis Taobaze ganmarte
bebis gacema da waradginos Tavisi moTxovna/azri. Tu partnioris
moTxovna saerTo krebamde sul cota 3 dRiT adre werilobiT iq
neba wardgenili, igi unda dakmayofildes an Setanili unda iqnes
dRis wesrigSi erT-erT sakiTxad. partniors SeuZlia amave wesiT
moiTxovos dRis wesrigSi sakiTxis Setana/damateba. saerTo kre
bis dRis wesrigis sakiTxis Taobaze ganmartebebis gacemaze an
dRis wesrigSi sakiTxis Setanis moTxovnaze uaris Tqma dasaSve
bia mxolod SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis arsebi
Ti interesebis dasacavad, rac werilobiT unda iqnes dasabuTe
buli.
6. saerTo krebaze SeiZleba mowveul iqnen agreTve SezRuduli pasu
xismgeblobis sazogadoebis xelmZRvaneli pirebi, sameTvalyureo
sabWos wevrebi da sxva pirebi.
pirveli punqti Seicavs weliwadSi erTxel krebis mowvevis dispozici
ur valdebulebas. ar aris savaldebulo, Tuki sadamfuZneblo SeTanxme
ba iTvaliswinebs krebis mowvevis gareSe partniorTa gadawyvetilebis
miRebis SesaZleblobas. krebis mowvevis uflebamosileba da valdebule
ba sawarmos xelmZRvanel organos ekuTvnis. wesdebiT SesaZlebelia es
uflebamosileba gafarTovdes da mowvevis uflebamosileba sameTval
yureo sabWos (arsebobis SemTxvevaSi) mieniWos. amasTan, muxli miznad
ar saxavs am uflebis mqone pirTa gansazRvris TvalsazrisiT sawesdebo
avtonomiis SezRudvas mag. am uflebis partniorebisTvis (maT Soris ne
bismier
i partniorisTvis) miniWebas.
201
morigi kreba, rogorc wesi, moiwveva sawarmos wliuri finansuri Se
degebis ganxilvisa da mowonebis mizniT. me-2 punqtiT dadgenilia am miz
niT krebis mowveva wliuri balansis Sedgenidan araugvianes 6 Tvisa.
sadamfuZneblo SeTanxmebiT gansazRvruli krebis mowvevaze ufleba
mosilma organom kreba unda moiwvios, sul mcire, 14-dRiani vadis dac
viT, mowvevidan krebis TariRamde. Tumca sawarmos Taviseburebebidan
gamomdinare (mag.: partniorTa odenoba, adgilsamyofeli) sadamfuZneb
lo SeTanxmebiT SesaZloa, ganisazRvros sxva ufro mcire an didi vada.
krebis mowvevis adgilis gansazRvras, zogadad, kanoni ar zRudavs. ar
aris aucilebeli, kreba mxolod sawarmos iuridiul misamarTze Catar
des. Tumca kvlav, sawarmos Taviseburebebidan gamomdinare, mowvevis ad
gili da dro sagangebod ar unda abrkolebdes partniorebis mier kreba
ze daswrebis uflebas.
me-3 punqti krebis mowvevis Sesaxeb informaciis gamoqveynebas moiTx
ovs. gamoqveynebad iTvleba krebis mowvevis Taobaze informaciis ganTav
seba maregistrirebeli organos erTian eleqtronul portalze (ix. me-3
muxlis me-4 punqti). garda amisa, partniorebs krebis Taobaze mosawvevi
unda gaegzavnos. kanonmdeblis mizani partniorebisTvis krebis mowvevis
Sesaxeb informaciis xelmisawvdomobis uzrunvelyofaa. dasaSvebia ase
ve eleqtronuli (mag. eleqtronuli fostiT) partniorebis mowveva. Sps-
is momwesrigebeli normebis dispoziciurobis principidan gamomdinare,
sadamfuZneblo SeTanxmeba/wesdeba SesaZloa gansxvavebulad awesrigeb
des mowvevis sakiTxs; mag. iTvaliswinebdes mowvevas mxolod gamoqveyne
bis an mosawvevebis dagzavniT, an gamoqveynebis SesaZleblobas sawarmos
vebsaitze, nacvlad maregistrirebeli organos erTiani eleqtronuli
portalisa.
me-4 punqti krebis mowvevis SetyobinebaSi mxolod dRis wesrigis mi
TiTebas moiTxovs. sadamfuZneblo SeTanxmebiT SesaZloa, sxva moTxovne
bic dadgindes. krebis mowvevis Sesaxeb Setyobineba da, zogadad, partni
orebisaTvis krebis mier gansaxilveli sakiTxebis Sesaxeb informaciis
miwodeba unda emsaxurebodes partniorTa mier informirebuli gadawy
vetilebis miRebis uflebis ganxorcielebas.
me-5 punqti krebasTan dakavSirebiT partnioris informaciis miRebis
da krebaze azris gamoTqmis uflebas exeba. partnioris mier ganmartebe
bis moTxovna werilobiT krebis TariRamde, sul mcire, sami dRiT adre
iqneba wardgenili. igi unda Sesruldes krebamde an krebis mimdinareo
bisas. Tumca dagvian ebiT wardgenili moTxovnac sawarmos xelmZRvanel
202
ma an sameTvalyureo organom, SeZlebisdagvarad, unda gaiTvaliswinos.
Tumca mcire Sualedis gamo, amgvari moTxovnebis mimarT amomwuravi gan
martebis valdebulebis dadgena mizanSeuwonelia. partniors aseve SeuZ
lia, moiTxovos dRis wesrigSi sakiTxis damateba. Tuki wardgenis vada
darRveulia, partniors SesaZloa, sakiTxis momzadebis SeuZleblobis
gamo, uari eTqvas sakiTxis damatebaze.
aRniSnuli uflebebis ganxorcielebaze (ganmartebebis micemaze an
dRis wesrigSi sakiTxis damatebaze) uari werilobiT unda dasabuTdes
mimarTvis adresati organos mier. uari gamarTlebulia mxolod SezRu
duli pasuxismgeblobis sazogadoebis arsebiTi interesebis safuZvel
ze, rac SesaZloa, gamowveuli iyos komerciuli saidumloebis konkuren
tebis mier gamoyenebis real uri riskiT an partnioris mier miRebuli
informaciis sawarmos sazian od, _ rac ar amoiwureba mxolod materia
luri zianiT, _ gamoyenebis safrTxiT.
muxlSi miTiTebuli uflebebis ganxorcieleba ar aris damokidebuli
imaze, aqvs Tu ara partniors xmis ufleba, an aris Tu ara misi xmis ufle
ba SezRuduli konkretul sakiTxTan dakavSirebiT.
203
3. partniorTa riggareSe krebis mowvevis Sesaxeb iniciatori par
tnioris/partniorebis moTxovna werilobiT unda iqnes wardgeni
li da unda Seicavdes misi dRis wesrigis sakiTxebs. am sakiTxebis
Sinaarsi unda Seesabamebodes saqarTvelos kanonmdeblobas, SezR
uduli pasuxismgeblobis sazogadoebis miznebsa da saqmianobis
xasiaTs. saerTo krebis mowvevis uflebamosilebis mqone organo
valdebulia aRniSnuli moTxovnis miRebidan araugvianes 3 Tvisa
Caataros partniorTa riggareSe kreba.
4. Tu partniorTa riggareSe krebis mowvevis Sesaxeb iniciatori par
tnioris/partniorebis moTxovnis wardgenidan 20 dRis vadaSi is
ar moiwveva, iniciator partniors/partniorebs ufleba aqvs/aqvT,
Tavad moiwvios/moiwvion riggareSe kreba, daamtkicos/daamtkicon
misi dRis wesrigi da airCios/airCion riggareSe krebis Tavmjdo
mare am kanonis 36-e muxliT dadgenili wesiT. partniorTa rigga
reSe kreba gadawyvetilebaunariania, Tu mas eswrebian SezRuduli
pasuxismgeblobis sazogadoebis xmebis umravlesobis mflobeli
partniorebi.
5. partniorTa riggareSe krebis mowvevis xarjebi SezRuduli pasu
xismgeblobis sazogadoebas ekisreba. partniorTa riggareSe kre
ba moiwveva da tardeba saerTo krebisTvis am kanoniT an wesdebiT
dadgenili zogadi wesebis dacviT.
204
vadas, riggareSe krebis Catarebis maqsimaluri vada iniciatorebis we
rilobiTi moTxovnis miRebidan 3 Tvea (me-4 punqt.). Tumca, Tuki kreba
ar iqneba mowveul i mimarTvidan 20 dRis vadaSi, iniciator partniors
SeuZlia, moiwvios kreba. mowvevis proceduraze, Sesabamisad, vrcelde
ba krebis mowvevis mimarT dadgenili zogadi moTxovnebi. krebis mowve
vis borotad gamoyenebis Tavidan asacileblad damatebiTi garantiis
Sesaqmnelad kanoni savaldebulod adgens aseTi krebis gadawyvetile
baunarianobis moTxovnas. kanonis mixedviT mowveuli riggareSe krebis
xarjebi sazogadoebas ekisreba. Sesabamisad, sakiTxze davis SemTxvevaSi
sasamarTlom (sazogadoeb as SeuZlia gaasaCivros partnioris/ebis mier
krebis mowveva me-3 punqtSi miTiTebuli proceduruli da Sinaarsobri
vi moTxovnebis Seusruleblobis gamo) unda daadginos riggareSe krebis
mowvevis uflebis gamoyenebis marTlzomiereba, maT Soris, me-2 punqtis
Sinaarsobrivi moTxovnebidan gamomdinare (gonivruli kavSiri sawarmos
saqmianobasTan, riggareSe krebis aucilebloba).
205
g) wesdebiT gaTvaliswinebul sxva dokumentebsa da informacias/
monacemebs.
2. wesdeba SeiZleba iTvaliswinebdes partnioris werilobiT pozi
ciaze partnioris xelmoweris sanotaro wesiT damowmebas.
3. Tu am muxlis pirveli punqtis „a“ qvepunqtiT gaTvaliswinebul va
daSi partniori saerTo krebis mowvevis uflebamosilebis mqone
organos werilobiT ar acnobebs Tavis Tanxmobas partniorTa ga
dawyvetilebis proeqtze, miiCneva, rom igi am proeqts ar eTanxmeba.
4. partniorTa gadawyvetilebis saerTo krebis Catarebis gareSe mi
Rebisas xmaTa umravlesoba gamoiTvleba yvela partnioris xmebis
saerTo raodenobidan.
5. am muxlis Tanaxmad miRebul partniorTa gadawyvetilebas xels
awers saerTo krebis mowvevis uflebamosilebis mqone organo. igi
mis aslebs, romlebzedac miTiTebulia gadawyvetilebis miRebis
TariRi, ugzavnis partniorebs am gadawyvetilebis miRebidan ara
ugvianes 5 dRisa.
206
gadawyvetileba miRebulad CaiTvleba yvela partnioris mier pozici
is dafiqsirebis an Sesabamisi vadis uSedegod gasvlis Semdeg. Sesabamisi
gadawyvetilebis oqms adgens da xels awers gadawyvetilebis iniciato
ri. gadawyvetileba unda daegzavnos partniorebs.
dispoziciurobis principidan gamomdinare, krebis gareSe gadawyve
tilebis miRebis procedura (maT Soris vadebi) sawarmos sadamfuZneblo
SeTanxmebam/wesdebam SeiZleba gansxvavebulad moaw
esrigos. am SemTxve
vaSic dacul unda iqnas partniorTa mier informirebuli gadawyvetile
bis miRebisa da partniorTa Tanasworuflebianobis moTxovnebi.
207
saqarTvelos kanonis Sesabamisad). xelmoweris namdvilobis notariuli
dadastureba an mindobilobis notariuli damowmeba savaldebulo ar
aris, Tumca SesaZloa dadgenil iqnes wesdebiT.
208
muxli umTavresad exeba teqnikuri saSualebebis gamoyenebiT da ko
respondenciiT xmis micemis uflebas.
msgavsi saSual ebebis gamoyenebas SesaZloa, iTvaliswinebdes sazoga
doebis sadamfuZneblo SeTanxmeba.
amgvari SesaZleblobebiT sargeblobis wessa da pirobebs adgens sadam
fuZneblo SeTanxmeba an direqtori. aseve SesaZloa, gamoyenebis zogadi
safuZvlebi aisaxos sadamfuZneblo SeTanxmebaSi, xolo teqnikuri gan
xorcielebis pirobebi dadgindes direqtoris gadawyvetilebiT. umTav
resi წინა პირობა aris is, rom teqnikuri saSual ebebiT xmis micemis namdvi
lobisTvis xmis mimcemis saim edo identificireba uzrunvelyofil iyos.
teqnikuri saSualebebiT, aseve korespondenciiT xmis micema, gadawyve
tilebaunarianobis dadgenis miznebisTvis, iTvleba krebaze daswrebad.
wesdeba SeiZleba detalurad awesrigebdes teqnikuri saSual ebebis
gamoyenebis wesebs. aseve iTvaliswinebdes partniorebisTvis gadawyve
tilebis miRebis procesSi Tanamonawileobis sxva saSualebebsac - mag.
virtualuri keTebebis Catarebas. am SemTxvevaSic, gaTvaliswinebul un
da iqnas me-3 punqtis moTxovnebi partniorTa, warmomadgenelTa identi
ficirebisa da nebis gamovlenis sandoobis uzrunvelsayofad.
209
pirveli punqti wilis, rogorc uflebis, gansazRvris mcdelobaa. defi
niciis mixedviT, wili, rogorc ufleba, vlindeba sawarmos kapitalSi (equity)
piris monawileobiT da mas Sesabamisi ufleba-movaleobebi ukavSirdeba.
me-2 punqti wilisa da Sesabamisi Senatanis proporciulobis dispozi
ciur princips adgens, romlisgan gadaxveva dasaSvebia sadamfuZneblo
SeTanxmebiT/wesdebiT aseve partniorTa SeTanxebiT/xelSekrulebiT (ix.
aseve 34-e muxlis me-3 punqti).
210
misi, rogorc sakuTari kapitalis, savaldebulo Semadgeneli nawilis
arsebobas adgens. Sesabamisad, sawarmo SesaZloa, arsebobdes ganTavse
buli (sawesdebo) kapitalis, rogorc myari odenobis gareSe.
Tuki partniorebi gadawyveten, rom ganTavsebuli (sawesdebo) kapitali,
rogorc myari cifri, gaiTvaliswinon sakuTari kapitalis struqturaSi
da amasTan sawarmos mxolod nominaluri Rirebulebis wilebi aqvs ganTav
sebuli, ganTavsebuli (sawesdebo) kapitali unda udrides wilebis nomina
luri Rirebulebis jams. am gziT uzrunvelyofilia ganTavsebuli (sawes
debo) kapitalis da wilebis urTierTkavSiri da gamoxatavs SezRud uli pa
suxismgeblobis sazogadoebis kapitalis wilebad dayofis princips (123-e
muxlis pirveli punqti). amave principidan gamomdinare, Tuki sazogadoe
bis ganTavsebuli wilebis nawils ar gaaCnia nominaluri Rirebuleba, gan
Tavsebuli (sawesdebo) kapitalis odenoba unda aRematebodes wilebis no
minalur RirebulebaTa jams. sxva SemTxvevaSi, ganTavsebuli (sawesdebo)
kapitali SeiZleba ganisazRvros nebismieri odenobiT erovnul valutaSi.
sazogadoeb is sadamfuZneblo SeTanxmeba unda iTvaliswinebdes gan
Tavsebuli (sawesdebo) kapitalis odenobas, romlis cvlilebac partni
orTa kompetencias miekuTvneba.
me-5 punqti gansazRvravs wilis nominaluri Rirebulebis cnebas, rac
ukavSirdeba sanacvlod minimaluri Senatanis odenobas. kanoni uSvebs
aseve sxvadasxva wilisTvis sxvadasxva odenobis nominaluri Rirebule
bis dadgenas, am SemTxvevaSi, sxvadasxva nominaluri Rirebulebis wili
sxvadasxva klass miek uTvneba.
muxli 135. SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis wilebis klasebi
211
xorcielebis an valdebulebis Sesrulebis proceduris cvlile
bas), damatebiT saWiroebs Sesabamisi klasis ganTavsebul wileb
Tan dakavSirebuli xmebis saerTo raodenobis sul mcire 3/4-is
mflobelTa Tanxmobas, Tu wesdebis Sesabamisi nawiliT, romelic
partniorebma erTxmad miiRes, sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli.
kanoni arsebiTad srul Tavisuflebas aZlevs partniorebs, sawarmos
saWiroebebs moargon kapitalis struqtura, kerZod wilebTan dakavSi
rebuli da uflebebisa da movaleobebis TvalsazrisiT. es Tavisufleba
ar amoiwureba Cveulebrivi an privilegirebuli wilebis gamoSvebiT. sa
damfuZneblo SeTanxmeba unda gansazRvravdes im ufleba-movaleobebs,
romlebic wilebis TiToeul klass ukavSirdeba, maT Soris gankargvis an
uflebrivi datvirTvis SezRudvebs.
minoritarebis dacvis moTxovnilebidan gamomdinare, wilebTan da
kavSirebuli uflebebis cvlileba, partniorTa gadawyvetilebis garda,
saWiroebs Sesabamisi klasis ganTavsebul wilebTan dakavSirebuli xme
bis saerTo odenobis 3/4-is mflobel partniorTa Tanxmobas.
muxlis me-4 punqti 126-e muxlis me-4 punqtis TiTqmis identur Cana
wers Seicavs. garda amisa, 135-e muxlSi (miuxedavad imisa, rom Tavdapir
velad mxolod uflebis cvlilebazea saub ari) naxsenebia „valdebule
bebis Sesrulebis proceduris cvlileba“ rac ar Seesabameba 126-muxlis
me-4 punqtis erT-erT mizans - klasTan dakavSirebuli damatebiTi valde
bulebis SemoRebis SeuZleblobas umravlesobis gadawyvetilebiT. Sesa
bamisad, 135-e muxlis me-4 punqti, valdebulebebis nawilSi unda daeqvem
debaros yvela partnioris Tanxmobis wina pirobas.
212
3. wili, romelic partniorTa gadawyvetilebis Sesabamisad SesaZ
loa momavalSi iqnes gamoSvebuli da ganTavsebuli, aris nebadar
Tuli wili. nebadarTuli wilis odenoba, klasi, SezRuduli pasu
xismgeblobis sazogadoebis kapitalSi Sesabamisi wili, agreTve
misi nominaluri Rirebuleba (Tu aseTi Rirebuleba dadgenilia)
SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis sadamfuZneblo Se
TanxmebaSi unda aisaxos.
4. partniorTa gadawyvetilebiT an SezRuduli pasuxismgeblobis sa
zogadoebis sadamfuZneblo SeTanxmebiT SeiZleba dadgindes is pi
robebi, romelTa arsebobis SemTxvevaSi da romelTa Sesabamisadac
unda iqnes gamoSvebuli da ganTavsebuli nebadarTuli wilebi.
5. nebadarTuli wilebis farglebSi wilebis gamoSvebis Sesaxeb ga
dawyvetilebas iReben partniorebi an iRebs wesdebiT an partni
orTa gadawyvetilebiT gansazRvruli uflebamosili organo. aR
niSnuli gadawyvetileba unda Seicavdes wilebis odenobas, nomina
lur Rirebulebas (Tu aseTi Rirebuleba dadgenilia) da klass. es
gadawyvetileba SeiZleba Seicavdes agreTve wilebis ganTavsebis
vadas, minimalur fass an sxva pirobebs.
6. wesdebiT an partniorTa gadawyvetilebiT SeiZleba ganisazRvros,
rom wilebis garkveuli pirobebiT ganuTavseblobis SemTxvevaSi
ganuTavsebeli wilebi SesaZloa gauqmdes, ramac, Tavis mxriv, Se
saZlebelia gamoiwvios gamoSvebuli wilebis odenobis gauqmebu
li wilebis odenobiT Semcireba. SezRuduli pasuxismgeblobis
sazogadoebis xelmZRvaneli organo sadamfuZneblo SeTanxmebaSi
Sesabamis cvlilebas axorcielebs.
7. wesdebiT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi, partniorTa gadawyveti
lebis Sesabamisad, wilebi SeiZleba gaices partniorebze an erTi
an ramdenime klasis wilebis mflobel partniorebze proporciu
lad, Senatanebis ganxorcielebis moTxovnis gareSe (SezRuduli
pasuxismgeblobis sazogadoebis qonebidan wilebis gamoSveba). er
Ti klasis wilebi ar SeiZleba gaices, rogorc wilebi SezRuduli
pasuxismgeblobis sazogadoebis qonebidan, sxva klasis wilebis
mflobel partniorebze, garda im SemTxvevisa, rodesac gasacemi
wilebis an maTi nawilis gamoSvebamde wesdeba iTvaliswinebda aseT
SesaZleblobas an gamosaSvebi klasis wilebis mflobeli partnio
rebi xmaTa umravlesobiT daeTanxmnen am wilebis gacemas an/da gan
Tavsebul wilebSi gamosaSvebi wilebis klasi ar arsebobs.
213
muxlis mixedviT, SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoeb is kapi
talis struqtura dauaxlovda saaqcio sazogadoebis kapitalis struq
turas. amdenad, SezRud uli pasuxismgeblobis sazogadoebis wilobrivi
kapitalic SeiZleba nebadarTul, gamoSvebul da ganTavsebul wilebad
daiyos. Tumca aseTi struqtura mxolod sakanonmdeblo SeTavazebaa da
ara kapitalis struqturis garTulebis mcdeloba. SezRuduli pasuxis
mgeblobis sazogadoeb is kapitali SesaZloa, martivi formiT mxolod
ganTavsebuli wilebis saxiT Camoyalibdes.
nebadarTuli wilebi gulisxmobs sazogadoebis sadamfuZneblo do
kumentSi wilebis saxeobebisa da maTi maqsimaluri dasaSvebi saerTo
odenobis, aseve maTTan dakavSirebuli ufleba-movaleobebis aRweras,
maT Soris adgens nominalur Rirebulebas, aseTis arsebobis SemTxveva
Si. Sesabamisad, nebadarTuli kapitalis (wilebis) gansazRvris ufleba
mosileba partniorebs ekuTvniT.
gamoSvebis etapze wili iqmneba rogorc sakuTrebisa da flobis obi
eqti, miuxedavad imisa, aris Tu ara igi konkretuli partnioris sakuT
rebaSi. rogorc wesi, gamoSveba gardamavali etapia ganTavsebamde. Tuki
am or etaps Soris aris droiT i Sualedi, reestrSi unda aisaxos wilebi
ukve gamoSvebis etapze.
partnior ebisTvis wilebis aqciebis gadacemiT (ganTavsebiT) wilebi
ukve ganTavsebul wilebad gardaiqmneba.
nebadarTuli wilebis farglebSi wilebis gamoSvebis an ganTavsebis Se
saxeb gadawyvetileba, SesaZloa, partniorebma miiRon. Tumca ufro praq
tikulia am uflebis gadacema wesdebiT an partniorTa gadawyvetilebiT,
maT Soris droebiTac, xelmZRvaneli an sameTvalyureo organosTvis;
aseve, praqtikuli saWiroebis gaTvaliswinebiT, gadawyvetileba unda
Seicavdes ZiriTad informacias wilebis Taobaze, amasTan, SeiZleba, ad
gendes ganTavsebis vadebs, ganTavsebis fass, ganuTavseblobis Sedegebs,
magaliTad: gauqmebas da nebadarTuli kapitalis Sesabamis Semcirebas,
aseve sxva damatebiT pirobebs. Tuki ganuTavseblobis Sedegi wilebis ga
uqmeba da nebadarTuli kapitalis Sesabamisi Semcirebaa, amisTvis, dama
tebiT, partniorTa gadawyvetileba ar aris saWiro. xelmZRvanel organo
ebs SeuZliaT, partniorTa winaswar miRebuli gadawyvetileba Tavad gana
xorcielon saregistracio monacemebSi Sesabamisi cvlilebebis SetaniT.
me-7 punqti exeba axali wilebis gamoSvebas SezRuduli pasuxismgeb
lobis qonebis xarjze, rac kapitalis nominalur zrdas gulisxmobs,
214
vinaidan am dros sawarmos aqtivi ar izrdeba. igi xorcieldeba sawar
mos qonebis „kapitalizaciiT“ (mag.: Tavisufali rezervebi, gaunawile
beli mogeba) da ara partniorTagan axali Senatanebis ganxorciel ebis
gziT. wilebi gaicema arsebul partniorebze arsebuli proporciis Se
sabamisad.
Tuki sawarmos wilobrivi kapitalis rTuli struqtura aqvs, e.i.
sxvadasxva saxis (klasis) wilebs uSvebs erTi klasis wilebi, rogorc
wesi, gaic ema amave klasis wilebis mflobelebze. gamonaklisebi da
saSvebia, roca wilebis ganTavsebamde es gaTvaliswinebulia wesde
biT, gamosaSvebi klasis wilebis mflobeli partniorebi xmaTa umrav
lesobiT daeTanxmebian amgvar gamocemas, an gaicema axali klasis wi
lebi.
215
ris ver nawildeba, xmaTa umravlesobiT gansazRvraven partnio
rebi.
5. partniors, romelsac aqvs gamoSvebuli axali wilebis upiratesi
Sesyidvis ufleba, SeuZlia am muxlis me-3 punqtiT gansazRvrul
vadaSi uari Tqvas aRniSnul uflebaze nebismieri mesame piris sa
sargeblod.
6. axali wilis gamoSvebisas misi upiratesi Sesyidvis ufleba SeiZ
leba SeizRudos an gamoiricxos partniorTa gadawyvetilebiT,
romelic miiReba kenWisyraSi monawileTa xmebis sul mcire 3/4-is
umravlesobiT. es gadawyvetileba SeiZleba miRebul iqnes mxo
lod SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis xelmZRvaneli
organos moxsenebis safuZvelze, romelSic miTiTebulia aRniSnu
li uflebis SezRudvis an gamoricxvis gonivruli safuZvlebi da
dasabuTebulia wilis gadacemis Rirebuleba.
muxli exeba axali wilebis proporciul upiratesi Sesyidvis ufle
bas. es ufleba SeiZleba gamoir
icxos wesdebiT an konkretuli kapitalis
gazrdis farglebSi kenWisyraSi monawile partniorTa ¾-is gadawyveti
lebiT. am SemTxvevaSi direqtori/direqtorebi valdebuli arian, weri
lobiT daasabuTon SezRudvis an gamoricxvis saWiroeba. danawesi exeba
damatebiTi kapitalis emisas (kapitalis gazrdas) nebismieri formiT,
e.i. SemTxvevebsac, rodesac formalurad axali, damoukidebeli wilis
gamoSveba ar xdeba.
wesdebis Sesabamis cvlilebaze vrceldeba 135-e muxlis me-4 punqtis
danawesi. proporciulobis principi SesaZloa, dairRves, Tuki amas dae
Tanxmeba yvela partniori.
upiratesi Sesyidvis uflebis gamoyenebisTvis dadgenili procedu
ris gavlamde sazogadoebas ar aqvs ufleba, mesame pirebze ganaTavsos
axali wilebi (axali kapitali). uflebis gamoyenebisTvis partniorebs
unda mieceT, sul mcire, 14 dRe. partniors ufleba aqvs, uari Tqvas ga
moyenebaze, maT Soris, mesame piris sasargeblod. uarad miiCneva vadis
uSedegod gasvlac. sadamfuZneblo SeTanxmeba/wesdeba SesaZloa, zRu
davdes mesame piris sasargeblod uaris Tqmas, an amisTvis danarCeni par
tniorebis Tanxmobas moiTxovdes.
upiratesi Sesyidvis uflebis gamoyenebis detalebi SesaZloa, gani
sazRvros sadamfuZneblo SeTanxmebiT/wesdebiT.
216
muxli 138. SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis partnioris
mier Senatanis ganxorcieleba
217
kanoni aseve ar adgens Senatanis ganxorcielebis savaldebulo va
debs da ar ganixilavs Senatanis ganxorciel ebas wilis ganTavsebis წინა
პირობაd. sadamfuZneblo SeTanxmeba SesaZloa, detalurad awesrigebdes
Setanis ganxorcielebis wess, wina pirobebsa da vadebs. Tuki vadebi ar
aris dadgenili, Senatani moTxovnidan gonivrul vadaSi unda iqnes gan
xorciel ebuli. Senatani Setanil unda iqnes wesdebiT an partniorTa Se
TanxmebiT gaTvaliswinebuli wesiT.
218
dis xarjze gaqviTva a.S.). wilis CamorTmevis wesi ar warmoadgens Sena
tanTan dakavSirebuli sawarmos moTxovnis sasarCelo gziT ganxorcie
lebis dabrkolebas.
Tuki Senatanis ganxorcielebis vada dairRva da sazogadoebam, ro
melsac procesSi direqtori warmoadgens, wilis CamorTmevis gza air
Cia, unda gaafrTxilos partniori mosalodneli Sedegis Sesaxeb da, sul
mcire, 30-dRiani damatebiTi vada unda misces mas. igive wesi gamoiyeneba,
Tuki sazogadoebis moTxovnidan gonivrul vadaSi partniorma ar gana
xorciela Senatani, Tuki konkretuli vada Senatanis ganxorciel ebis
Tvis ar aris gaTvaliswinebuli. sadamfuZneblo SeTanxmeba SesaZloa da
matebiT wina pirobebsac adgendes, mag. moiTxovdes partniorTa krebis
gadawyvetilebas CamorTmevis procesis dasawyebad.
sazogadoeb a valdebulia, damatebiTi vada misces partniors. damate
biTi vadis uSedegod gasvlis Semdeg sazogadoebis calmxrivi miRebasa
valdebulo nebis gamovleniT partniori kargavs wils da ganxorciele
bul nawilobriv Senatans.
Seutanel SenatanTan dakavSirebiT sazogadoebis moTxovna ZalaSi
rCeba. es danawesi kreditorebis dacvis mizniT aris nakarnaxevi. wilis
CamorTmeviT (mis kvlav ganTavsebamde) sazogadoebis danaklisi Seuta
neli Senatanidan gamomdinare ar aRmofxvrila. sazogadoebas SeuZlia,
nebismier
i formiT gaasxvisos CamorTmeuli wili, maT Soris: danarCeni
partnior ebis SenatanebiT Seavsos deficiti, an axal partniors gadas
ces igi. wesdeba SesaZlebelia, iTvaliswinebdes aseve qonebrivi danakli
sis Sevsebis sxva formebsac (mag.: auqcionis wesiT gasxviseba, danarCeni
partnior ebis mier danaklisi Sevsebis valdebuleba (am SemTxvevaSi, Tu
ki aRniSnuli debuleba cvlilebis saxiT Sedis wesdebaSi, mas yvela par
tniorma unda dauW iros mxari).
muxli 140. savaldebulo da nebayoflobiTi damatebiTi Senatanebi
219
2. partniorebi damatebiT Senatans TavianTi wilebis proporciu
lad axorcieleben.
3. savaldebulo damatebiTi Senatanis ganuxorcieleblobisas Sesa
bamis SemTxvevaSi gamoiyeneba am kanonis 139-e muxli, garda im Sem
Txvevisa, rodesac partniori gadis SezRuduli pasuxismgeblobis
sazogadoebidan am kanonis 144-e muxlis Sesabamisad.
4. partniors, direqtoris TanxmobiT, SeuZlia ganaxorcielos da
matebiTi nebayoflobiTi Senatani arafuladi saxiTac, maSinac ki,
roca wesdeba damatebiTi Senatanis ganxorcielebis valdebule
bas ar iTvaliswinebs.
damatebiTi Senatani partnioris damatebiTi valdebulebis formaa,
romelic sazogadoebisTvis finansuri daxmarebis gawevas gulisxmobs,
mis kapitalSi fuladi Senatanis ganxorcielebiT. wilis sanacvlod, Se
natanisgan gansxvavebiT, damatebiTi Senatani ar axdens gavlenas wilebis
proporciaze. Tumca, Tuki partniorebis sxva rameze ar SeTanxmebulan,
damatebiTi Senatani partniorebze wilebis proporciulad unda gadana
wildes.
minoritari partniorebis dacvis interesebidan gamomdinare, pirveli
punqti adgens savaldebulo damatebiTi Senatanis Sesaxeb gadawyvetile
bis miRebis sagangebo wess. partnioris mier Tavisi SesaZlo finansuri
tvirTis ganWvretis mizniT, sadamfuZneblo SeTanxmeba unda iTvaliswi
nebdes damatebiTi Senatanis maqsimalur odenobas. xolo Tuki damate
biTi Senatanis valdebuleba dgindeba wesdebis Sesabamisi cvlilebiT,
garda kenWisyraSi monawile xmebis ¾ Tanxmobisa (wesdebis cvlileba ix.
126-e muxlis me-3 punqti), cvlilebas unda daeTanxmos yvela partniori
romelTac exeba damatebiTi Senatanis valdebuleba.
kanonproeqtTan (ix. juReli/giguaSvili, ganmartebebi „mewarmeTa Se
saxeb kanonis“ proeqtze, 2021, 142-e muxli, pirveli punqti, gv. 160) Seda
rebiT, gadawyvetilebis miRebis wesis gamkacrebis gamo (ix. proeqti mux
li 142-e, punqti pirveli), 144-e muxlis pirveli punqtis „d“ qvepunqtma
praqtikuli mniSvneloba dakarga.
ormxrivi nebis SemTxvevaSi partniors SeuZlia, nebayoflobiTac ga
naxorciel os damatebiTi Senatani, maT Soris arafuladi saxiTac.
savaldebulo damatebiTi Senatanis Seutanlobaze vrceldeba Senata
nis Seutanlobis zogadi samarTlebrivi Sedegebi (mag. wilis CamorTme
vis proceduris SesaZlebloba ix. 139-e muxli).
220
muxli 141. SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis wilis gadacema
221
brunvis stabilurobis interesebidan gamomdinare, me-5 punqti wilis
gadacemas (sanivTo samarTlebriv Sedegs) ukavSirebs samewarmeo rees
trSi Sesabamis registracias. araswori registraciis SemTxvevaSi, keTil
sindisieri SemZenis uflebebi daculia amave punqtis me-2 winadadebiT.
ganuxorcielebel SenatanTa dakavSirebiT, pasuxismgebloba wilis
gasxvisebis SemTxvevaSi, solidarulad nawildeba gamsxvisebelsa da
SemZens Soris, Tumca, sadamfuZneblo SeTanxmeba SesaZloa, gansxvave
bul wess iTvaliswinebdes. pasuxismgeblobidan gamomdinare, finansuri
tvirTis gadanawileba SemZensa da gamsxvisebels Soris SesaZloa, maTive
SeTanxmebiT gansxvavebulad mowesrigdes.
222
6. am muxlis moTxovnebi Sesabamis SemTxvevaSi vrceldeba mesame pi
ris mier Tavisi saxeliT da SezRuduli pasuxismgeblobis sazoga
doebis xarjiT SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis kapi
talSi wilis SeZenaze.
sawarmos mier sakuTari wilis SeZena dasaSvebia. masze igive SezRud
va vrceldeba, rac dividendis ganawilebaze. Sesabamisad, ganTavsebuli
wilebis gamosyidva dasaSvebia wminda aqtivis farglebSi. ganTavsebuli
kapitalis arsebobis SemTxvevaSi, wminda aqtivs unda gamoakldes gan
Tavsebuli kapitalis odenoba. dasaSvebi gamosyidvis წინა პირობაa ase
ve dadebiTi gadaxdisunarianobis prognozi.1 garda amisa, gamosyidva ar
unda moxdes imgvarad, rom amis Sedegad SeuzRudavi xmis uflebis mqone
wilebi da wilebi, romelTac likvidaciis Semdeg mTeli narCeni qonebis
miRebis ufleba ukavSirdeba, srulad iqnes gamosyiduli. SezRudva miz
nad isaxavs mdgomareobis Tavidan acilebas, roca gamosyidvis Sedegad
sawarmoSi garkveuli gadawyvetilebis miRebis SesaZlebloba an likvida
ciis farglebSi qonebis partniorebze ganawileba izRudeba.
gamosyiduli wilebidan gamomdinare, uflebebi Cerdeba, raTa ar mox
des sawarmos xelmZRvanelebis mier wilebidan gamomdinare uflebis sa
warmos sawinaaRmdego miznebiT gamoyeneba. igive wesi vrceldeba Svilo
bili sawarmos sakuTrebaSi arsebul wilebze.
sakuTari wilebis samarTlebriv beds sadamfuZneblo SeTanxmeba gan
sazRvravs, rac, SesaZloa, maT gauqmebasac adgendes. gauqmeba savalde
buloa, Tuki sakuTari wilis SeZena kanondarRveviT moxda da mimdinare
kalendaruli wlis ganmavlobaSi ver ganTavsda. Tuki sawarmos aqvs gan
Tavsebuli (sawesdebo) kapitali, nominaluri Rirebulebis mqone wilis
gauqmebis SemTxvevaSi, ganTavsebuli kapitali Sesabamisad unda Semcir
des raTa dacul iqnas 134-e muxlis me-2 punqtis moTxovna.
me-6 punqti exeba SemTxvevebs, roca SemZeni sawarmos e.w. crumagieri piria.
223
pasuxismgeblobis sazogadoebis sarCelis safuZvelze miiRos ga
dawyvetileba partnioris SezRuduli pasuxismgeblobis sazoga
doebidan garicxvis Sesaxeb.
2. mniSvnelovani safuZveli arsebobs, rodesac partnioris qmedeba
mniSvnelovan zians ayenebs SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoe
bis interesebs an misi partniorad darCena sazianoa SezRuduli pasu
xismgeblobis sazogadoebis Semdgomi saqmianobisTvis, Tu partniori
SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebam werilobiT uSedegod
gaafrTxila SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis interese
bis damazianebeli qmedebis Sewyvetisa da SesaZlo garicxvis Sesaxeb.
3. Tu wesdebiT xmaTa ufro didi raodenoba ar aris gaTvaliswine
buli, am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli partniorTa
gadawyvetileba miiReba kenWisyraSi monawileTa xmebis umravle
sobiT, magram aranakleb SezRuduli pasuxismgeblobis sazogado
ebis im wilebis saerTo odenobis naxevrisa, romlebic iZleva am
sakiTxze kenWisyraSi monawileobis uflebas. am SemTxvevaSi par
tniors, romlis sawinaaRmdego gadawyvetilebac unda iqnes miRe
buli, xmis ufleba ar aqvs. SezRuduli pasuxismgeblobis sazoga
doebaSi, romelsac 2 partniori hyavs, gadawyvetilebas am kanonis
me-20 muxlis pirveli punqtis Sesabamisad iRebs meore partniori.
4. SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebas SeuZlia am muxlis pir
veli punqtiT gaTvaliswinebuli sarCeliT sasamarTlos mimarTos
Sesabamisi partniorTa gadawyvetilebis miRebidan 30 dRis vadaSi.
5. sasamarTlos SeuZlia SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoe
bis moTxovniT, saqmeze saboloo gadawyvetilebis miRebamde par
tniors SeuCeros xmis ufleba an sxva araqonebrivi uflebebi.
6. sasamarTlos mier partnioris SezRuduli pasuxismgeblobis sa
zogadoebidan garicxvis Sesaxeb gadawyvetilebis miRebis SemTxve
vaSi partniori garicxulad miiCneva sasamarTlos gadawyvetile
bis kanonier ZalaSi Sesvlis momentidan.
7. SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebidan garicxuli partni
oris wilebi SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebas gadaece
ma. wesdeba SeiZleba iTvaliswinebdes garicxuli partnioris wi
lebis darCenili partniorebisTvis proporciulad gadacemas an
wilis/wilebis gauqmebas.
8. SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebidan garicxul partni
ors unda mieces wilis samarTliani fasi. Sesabamis SemTxvevebSi
gamoiyeneba am kanonis 145-e muxlis pirveli, me-4 da me-7 punqtebi.
224
partnioris garicxva dasaSvebia mxolod mniSvnelovani safuZvlis
arsebobisas. mniSvnelovani safuZvlis arsebobis calkeuli SemTxveve
bis dadgena sasamarTlo praqtikis amocanaa. me-2 punqti Seicavs zogad
kriteriumebs, romlebic gulisxmobs partnioris mier sazogadoebis in
teresebisTvis sazian o qmedebebis ganxorcielebas, rac, ndobis darRve
vis gamo, SeuZlebels xdis TanapartniorebisTvis, sazogadoeb is intere
sebidan gamomdinare, masTan erTad saqmianobas.
zianis materializacia (dadgoma) amisTvis ar aris aucilebeli. xSi
rad, Tavad zianis dadgomis faqti ar aris relevanturi, Tuki partni
oris qmedeba TavisTavad (misi uaryofiTi finansuri Sedegis dadgomis
garSec) sazogadoeb is interesebis winaaRmdegaa mimarTuli da partnio
rebs Soris arsebul ndobas, rogorc sawarmos arsebobis ganmsazRvrel
elements, gamousworeblad angrevs.
Tuki aSkaraa rom partnioris moqmedebebis mTavari mamoZravebeli
motivi samewarmeo sazogadoebis intersebisadmi gaufrTxilebeli da
mokidebulebaa, sakanonmdeblo wesebTan formaluri Sesabamisobac ki
ar aqcevs maT kanonierad. garegnulad kanonSesabamisi qmedebebi samoqa
laqo-samarTlebrivi SefasebiT uflebis borotad gamoyenebaa (sk 115-e
muxli), rac aseve zogadi keTilsindisier ebis principis (sk 8 III) gamo
xatuleba da dakonkretebaa. uzenaesi sasamarTlos ganmartebiT, mar
1
1
სერგო ჯორბენაძე, სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი I, თბილისი 2002, მუხ.
115 გვ. 301; ჩაჩავა, სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი I, 2017, მუხლი 115., ველი 3-5.
2
სუსგ № ას-1535-1438-2012, 18 თებერვალი 2013 წ.; სუსგ № ას-1200-1129-2012, 29
ოქტომბერი 2012 წ.
225
leba ufro did umravlesobas adgendes. gadawyvetilebis mniSvnelobi
dan gamomdinare, me-3 punqti awesebs damatebiT წინა პირობაsac: garicx
vas mxari unda dauWiros garicxvis kandidatis garda yvela sxva, xmis
uflebis mqone, partniorebis umravlesobam.
rac Seexeba ori partnioris SemTxvevas, gadawyvetileba partnioris
mier erTpirovnulad, werilobiTi formiT miiReba (ix. me-2 muxlis pir
veli punqti).
sasamarTlos SeuZlia, gadawyvetilebis miRebamde mosarCelis moTx
ovniT, mopasuxe partniors SeuC eros araqonebrivi uflebebi, romel
Taganac umTavresia xmis ufleba. msgavs SezRudvas SesaZloa, Seicavdes
sawarmos sadamfuZneblo SeTanxmebac. mopasuxe partnior-direqtoris
SemTxvevaSi, sadamfuZneblo SeTanxmeba SesaZloa, Seicavdes xelmZRvane
lobiTi uflebebis SeCerebis an SezRudvis Sesaxeb danawessac. igive Se
saZloa, miRweul iqnes, uzrunvelyofis RonisZiebebis gamoyenebis far
glebSi, sazogadoebis zianis Tavidan asacileblad.
garicxuli partnioris wili sazogadoebas ubrundeba. igi SesaZloa,
gauqmdes an kvlav ganTavsdes, maT Soris, proporciulad darCenil par
tniorebze.
garicxva ar qmnis garicxuli partnioris qonebrivi uflebebis dazi
anebis safuZvels. amdenad, mas srulad unda aunazRaurdes wilis samar
Tliani (sabazro) Rirebuleba. kapitalis dacvis mosazrebidan gamomdi
nare, anazRaureba unda moxdes sawarmos qonebis ganawilebisTvis dadge
nil farglebSi.
Tuki, ukve, garicxvis Taobaze partniorTa gadawyvetilebis miRebi
sas ar sruldeba 145-e muxlis pirobebi (qonebis ganawilebis dasaSvebo
bis winapirobebi) gadawyvetileba baTilia (39-e muxlis pirveli punqtis
„z“ qvepunqti). Tuki kanonis dacviT wilis Rirebulebis anazRau reba ver
xerxdeba 145-e muxlis moTxovnaTa dacvis SeuZleblobis gamo (e.i. 145-e
muxlis pirobebi gadawyvetilebis miRebis Semdeg aRar arsebobs), par
tniorebi, romelTac miiRes garicxvis valdebuleba, sakorporacio-sa
marTlebrivi keTilsindisierebisa da erTgulebis (34-e muxlis pirveli
punqti) principidan gamomdinare, valdebuli arian, uzrunvelyon ga
dawyvetilebis kanonis Sesabamisad Sesruleba. maT Soris, aucileblobis
SemTxvevaSi, proporciulad aRWurvon sawarmo Sesabamisi saxsrebiT ga
ricxulis wilis Rirebulebis asanazRau r
eblad, an miiRon gadawyveti
leba daSlis Sesaxeb. Tuki garicxuli partnioris interesi sazogadoebis
qonebidan ver kmayofildeba, partniorTa umoqmedobis gamo, mas SeuZlia,
danaklisi Tanxa proporciulad moiTxovos partniorebisgan, romelTac
226
garicxvis gadawyvetileba miiRes. sadamfuZneblo SeTanxmeba SesaZloa,
gansxvavebulad da detalurad awesrigebdes garicxuli partnior is wi
lis Rirebulebis kompensaciis, maT Soris partniorTa subsidiuri pasu
xismgeblobis formebsac.
SesaZlebelia ramdenime partnioris garicxvac Tu, garicxvis samar
Tlebrivi winapirobebi dakmayofilebulia TiToeu l partniorTan da
kavSrebiT. Tumca, unda ganvasxvaoT, ramdenime partniori iricxeb a er
Ti faqtobrivi safuZvlidan gamomdinare Tu sxvadasxva damoukidebeli
moqmedebis (safuZvlis) gamo.
Tuki ramdenime partnioris erToblivi, urTierTSeTanxmebiT moqme
debis (erToblivi faqtobrivi safuZvlis) gamo aRmoCnda gasaricxTa So
ris, gasaricx partniorebs xmis ufleba ar aqvT, maSinac ki Tuki TiToe
ulTan dakavSrebiT calke gadawyvetileba miiReba. sxva SemTxvevaSi e.i.
roca garicxva gansxvavebul faqtobriv safuZvlebs emyareba, kenWisyra
individualurad unda Catardes da xmis ufleba mxolod Sesabamis gasa
ricx partniors ezRud eba.
227
2. Tu am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli garemoebis
warmoSobis safuZvelia partniorTa gadawyvetileba, partniors
SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebidan gasvlis ufleba
mxolod im SemTxvevaSi warmoeSoba, Tu mas aRniSnuli gadawyveti
lebisTvis mxari ar dauWeria.
3. partniorma SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebas werilo
biT unda Seatyobinos am sazogadoebidan misi gasvlisa da gasvlis
mizezebis Taobaze. aRniSnuli Setyobinebis miRebisTanave SezR
uduli pasuxismgeblobis sazogadoebis xelmZRvaneli organo sx
va partniorebs acnobebs am partnioris sazogadoebidan gasvlis
Sesaxeb, ris Semdegac partniorebi iReben gadawyvetilebas SezR
uduli pasuxismgeblobis sazogadoebidan partnioris gasvlaze
Tanxmobis micemis, agreTve misi wilis SezRuduli pasuxismgeblo
bis sazogadoebisTvis gadacemis, danarCen partniorebze propor
ciulad gadanawilebis an gauqmebis Sesaxeb.
4. Tu Sesabamisi Setyobinebis miRebidan 30 dRis vadaSi partniorebi
ar miiReben am muxlis me-3 punqtiT gaTvaliswinebul gadawyvetile
bebs an gadawyvetilebiT uars ityvian SezRuduli pasuxismgeblo
bis sazogadoebidan partnioris gasvlaze Tanxmobis micemaze, xel
mZRvaneli organo amis Sesaxeb dauyovnebliv acnobebs sazogadoe
bidan gasvlis msurvel partniors. Tu xelmZRvaneli organo Sesa
bamisi Setyobinebis miRebidan 30 dRis vadaSi ar acnobebs SezRudu
li pasuxismgeblobis sazogadoebidan gasvlis msurvel partniors
partniorTa mier raime gadawyvetilebis miRebis Sesaxeb, miiCneva,
rom partniorebma SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebidan
partnioris gasvlaze Tanxmobis micemaze uari ganacxades.
5. SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebidan gasvlis msurveli
partnioris wilis Rirebuleba unda dadgindes mxareTa SeTanxme
biT, xolo maTi SeTanxmebis SeuZleblobis SemTxvevaSi _ mxareebis
mier daniSnuli damoukidebeli auditoris mier. Tu mxareebi da
moukidebeli auditoris kandidaturaze ver Tanxmdebian, damou
kidebel auditors erT-erTi mxaris gancxadebis safuZvelze niS
navs sasamarTlo.
6. mxareebs damoukidebeli auditoris momsaxurebis Rirebulebis
anazRaureba Tanabrad ekisrebaT da isini auditoris momsaxurebis
Rirebulebis anazRaurebisTvis mis winaSe solidarulad ageben pa
suxs, Tu mxareTa SeTanxmebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli.
7. partnioris SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebidan gas
vlis Sesaxeb gadawyvetilebas iRebs sasamarTlo partnioris gan
228
cxadebis safuZvelze, am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswine
buli garemoebis arsebobis SemTxvevaSi. aRniSnuli gancxadebis
wardgena dasaSvebia partniorTa mier am muxlis me-4 punqtiT gaT
valiswinebuli gadawyvetilebis miRebidan 30 dRis ganmavlobaSi,
xolo Tu es gadawyvetileba miRebuli ar iqna _ 30-dRiani vadis
uSedegod gasvlidan 30 dRis ganmavlobaSi. sasamarTlo gansazR
vravs agreTve SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebidan gam
svleli partnioris wilis Rirebulebas da misTvis wilis Rirebu
lebis anazRaurebis vadas, romelic ar unda aRematebodes sasa
marTlos gadawyvetilebis ZalaSi Sesvlidan 30 dRes.
8. SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebidan gamsvlel partni
ors wilis Rirebuleba unda aunazRaurdes:
a) anazRaurebis odenobaze mxareTa SeTanxmebidan 15 dRis ganmav
lobaSi, Tu mxareebi sxva vadaze ar SeTanxmebulan;
b) damoukidebeli auditoris mier mxareebisTvis werilobiTi das
kvnis wardgenidan 30 dRis ganmavlobaSi;
g) sasamarTlos mier gansazRvrul vadaSi.
9. am muxlis me-8 punqtiT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi gamoiyeneba
am kanonis 145-e muxlis pirveli, me-4 da me-7 punqtebi.
pirveli punqti Seicavs mniSvnelovani safuZvlebis CamonaTvals, ro
melic SeiZleba Seivsos sadamfuZneblo SeTanxmebis Sesabamisi debule
bebiTac. gasvlis zogadi safuZvelia partnioris interesebis usamar
Tlo mniSvnelovani dazian eba.
partniori valdebulia, werilobiT acnobos sazogadoebas gasvlis
Taobaze mizezebis miTiTebiT. direqtoris dauyovneblivi mimarTvis sa
fuZvelze partnioris gasvlis Sesaxeb mimarTvis dakmayofilebis Taoba
ze gadawyvetilebas partniorebi iReben, maT Soris gasuli partnioris
wilis Taobaze. SesaZloa, gasuli partnioris wilis beds sadamfuZneblo
SeTanxmeba gansazRvravdes.
Tuki partniorebis direqtoris mimarTvidan 30 dRis ganmavlobaSi
ar miiReben gadawyvetilebas partnioris gasvlis sakiTxTan dakavSire
biT, an uars ityvian gasvlis moTxovnis dakmayofilebaze, direqtorma
dauyovnebliv unda acnobos gamsvlel partniors amis Taobaze. 30 dRis
uSedegod gasvla iTvleba partniorTa uarad. krebis gadawyvetileba
gasvlis moTxovnis dakmayofilebis Taobaze aseve dauyovnebliv unda
ecnobos gamsvlel partniors. Setyobinebis valdebuleba ar arsebobs,
Tuki partniori monawileobs partniorTa mier gadawyvetilebis miRebis
procesSi.
229
gasvlis წინა პირობაa gamsvleli (gasuli) partniorisTvis wilis kom
pensaciis gadaxda wilis samarTliani Rirebulebis odenobiT. partni
oris mimarTvaze partniorTa Tanxmobis SemTxvevaSi sawarmom da gam
svlelma partniorma unda moil aparakon gamsvlelis wilis samarTliani
anazRaurebis Taobaze, Tuki sadamfuZneblo SeTanxmeba ar gansazRvravs
anazRaurebis wess. SeuTanxmeblobis SemTxvevaSi fass adgens mxareTa mi
er daniSnuli auditori. auditoris kandidaturaze SeuTanxmeblobis
SemTxvevaSi ki, sawarmos an gamsvleli partnioris mimarTvis safuZvelze
auditors sasamarTlo niSnavs.
Tuki partniorebi uars ganacxadeben gasvlaze, gamsvlel partniors
SeuZlia, mimarTos sasamarTlos gasvlis Sesaxeb moTxovniT. gasvlis wi
napirobebTan erTad sasamarTlo aseve msjelobs gamsvleli partnio
risTvis wilis Rirebulebis anazRaurebis Taobaze.
anazRaurebis gadaxdaze Sesabamisad vrceldeba 145-e muxlis kapi
talis dacvis wesebi. Tuki gamsvleli partnioris wilis Rirebulebis
anazRaureba dadgenil farglebSi ver xerxdeba, mniSvnelovani safuZ
vlis arsebobisas, gamsvlel partniors SeuZlia, gamosavali daSlis sar
CeliT eZebos (79-e muxli).
me-8 punqtSi miTiTebuli vadebi SeiZleba Seicvalos mxareTa SeTan
xmebiT. amdenad mxolod me-8 punqtis „a“ qvepunqtSi am garemoebis miTi
Teba ar gamoricxvas „b“ da „g“ qvepunqtebSi miTiTebuli vadebis cvlile
bas mxareeb is mier.
sadamfuZneblo SeTanxmebiT aseve SesaZlebelia 144-e muxliT dadge
nili proceduris modificireba, keTilsindisierebisa da partniorTa
Tanasworuflebianobis principebis (ix. 34-e muxli) gaTvaliswinebiT.
aseve dacul unda iqnas 144-e muxlis mTavari principi - mniSvnelovani
safuZvlis arsebobisas, gasvlis ufleba, wilis samarTliani Rirebule
bis odenobiT, kompensaciis miRebis sanacvlod. es xels ar uSlis kompen
saciis gamoTvlis meTodis/formulis winaswar dadgenas an kompensaciis
odenobaze uTanxmoebis gadaWris alternatiuli gzebis gaTvaliswine
bas sadamfuZneblo SeTanxmebiT.
230
rebze ganawilebis Sesaxeb winadadebas da mas partniorebs warud
gens. xelmZRvaneli organo valdebulia partniorebs dividendis
SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis partniorebze gana
wilebis Sesaxeb winadadebasTan erTad warudginos gancxadeba sa
zogadoebis gadaxdisunarianobis Sesaxeb, romliTac dasturdeba,
rom dividendis ganawilebis dRidan momdevno kalendaruli wlis
ganmavlobaSi es sazogadoeba SeZlebs vadamosuli valdebulebebis
Cveulebrivi an/da dagegmili saqmianobis farglebSi Sesrulebas.
2. partniorebi iReben xelmZRvaneli organos winadadebis Sesabamis
an misgan gansxvavebul gadawyvetilebas dividendis partniorebze
ganawilebis Sesaxeb. dividendis partniorebze ganawilebis Sesa
xeb partniorTa gadawyvetilebaSi unda mieTiTos dividendis ga
nawilebis TariRi.
3. dividendis moTxovnis ufleba warmoeSoba im pirs, romelic am mux
lis me-2 punqtiT gaTvaliswinebuli gadawyvetilebis miRebis mo
mentSi SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis partnioria.
4. dividendi partniorebze unda ganawildes dividendis partnio
rebze ganawilebis Sesaxeb partniorTa gadawyvetilebaSi miTiTe
buli TariRidan wesdebiT an am gadawyvetilebiT gansazRvrul va
daSi, romelic ar unda aRematebodes aRniSnuli gadawyvetilebis
miRebidan 9 Tves. Tu dividendis partniorebze ganawilebis Sesa
xeb gadawyvetilebaSi TariRi miTiTebuli ar aris, dividendis ga
nawilebis TariRad miiCneva am gadawyvetilebis miRebis TariRi.
dividendi mis ganawilebamde aris SezRuduli pasuxismgeblobis
sazogadoebis valdebuleba.
5. ganTavsebuli kapitalis Semcirebis SemTxvevaSi dauSvebelia gan
Tavsebuli kapitalis gamoTavisuflebuli odenobiT dividendis
ganawileba ganTavsebuli kapitalis Semcirebis TariRidan 6 Tvis
ganmavlobaSi. Sesabamis SemTxvevaSi gamoiyeneba am kanonis 169-e
muxli.
6. dividendis partniorebze ganawileba dauSvebelia, Tu didia imis
albaToba, rom amis Sedegad SezRuduli pasuxismgeblobis sazo
gadoeba momdevno kalendaruli wlis ganmavlobaSi ver SeZlebs
vadamosuli valdebulebebis Cveulebrivi an/da dagegmili saqmia
nobis farglebSi Sesrulebas. aseve dauSvebelia dividendis par
tniorebze ganawileba, Tu amis Sedegad SezRuduli pasuxismgeb
lobis sazogadoebis aqtivebi veRar dafaravs valdebulebebsa da
ganTavsebuli kapitalis odenobas. dauSvebelia agreTve rezerve
bis ganawileba, Tu es akrZalulia kanoniT an wesdebiT.
231
7. partniors an partniorTan dakavSirebul pirs SeuZlia saxelSek
rulebo urTierToba hqondes SezRuduli pasuxismgeblobis sa
zogadoebasTan (maT Soris, iyos xelmZRvaneli piri an sameT
valyureo sabWos wevri da miiRos am sazogadoebisgan Sesabamisi
xelSekrulebidan gamomdinare sazRauri), Tu xelSekrulebis pi
robebi da xelSekrulebiT dadgenili sazRauri arsebiTad Seesa
bameba damoukidebel pirebs Soris arsebuli saxelSekrulebo ur
TierTobis pirobebs.
8. am muxliT gaTvaliswinebuli valdebulebebis Seusruleblobis
SemTxvevaSi partniori valdebulia daabrunos miRebuli dividen
di/sazRauri, Tu man icoda an unda scodnoda dividendis ganawi
lebis an dividendis/sazRauris miRebis dauSveblobis Sesaxeb. am
muxliT gaTvaliswinebuli valdebulebebis SeusruleblobisTvis
xelmZRvaneli piri SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis
winaSe pasuxs agebs solidarulad, mTeli Tavisi qonebiT, pirda
pir da uSualod. SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebas ar
SeuZlia uari Tqvas am uflebis gamoyenebaze.
232
rebis pasuxismgeblobiT da, Sesabamisad, aseve sando monacemebs unda ey
rdnobodes (mag., Sual edur finansur angariSgebas).
dividendis ganawilebis Sesaxeb gadawyvetilebis miRebiT, sawarmo
iRebs valdebulebas, gaan awilos „gamocxadebuli“ dividendi. dividendi
unda ganawildes gadawyvetilebiT an sadamfuZneblo SeTanxmebiT dad
genil vadaSi, romelic 9 Tves ar unda aRematebodes. Tuki aseTi vada mi
TiTebuli ar aris, dividendis moTxovnis ufleba warmoiSoba da vadamo
sulia gadawyvetilebis miRebisTanave. dividendis „kreditoria“ partni
ori, romelic partniori iyo dividendis gamocxadebis momentSi.
ganTavsebuli kapitalis Semcirebis xarjze qonebis partniorebze ga
nawilebaze Sesabamisad moqmedebs saaqcio sazogadoebisTvis dadgenili
wesebi: gamoqveynebis valdebuleba (ganTavsebuli (sawesdebo) kapitali
Sps-is SemTxvevaSi registracias daqvemdebarebuli monacemi ar aris),
6-Tviani SemzRudavi vada, romelic gamoqveynebidan unda aiTvalos, da
kreditorTa individualuri Tavdacvis ufleba (ix. 169-e muxlis me-3 da
me-8 punqtebi).
me-7 punqti exeba sawarmosa da partniorebs Soris saxelSekrulebo
urTierTobaSi e.w. gaSlili mklavis principis dacvas da faruli divi
dendis akrZalvas.
me-8 punqti kanondarRveviT miRebuli dividendis ukan dabrunebas
moiTxovs, Tuki partniori ar aris keTilsindisieri kanondarRvevis mi
marT. dividendis gamocxad ebis farglebSi valdebulebis darRveviT
gamowveul i zianis dadgomis SemTxvevaSi, pasuxismgebloba ekisrebaT
sawarmos xelmZRvanel pirebs. me-8 punqti gamoiyeneba faruli dividen
dis SemTxvevaSic. amaze miuT iTebs dazusteba „ukan daabrunos miRebuli
dividendi an sazRauri“. faruli dividendis SemTxvevaSi anazRaurebas
eqvemdebareba finansuri danaklisi, romelic sawarmom ganicada „gaSli
li mklavis“ principis darRveviT dadebuli garigebis Sedegad. Tavad
garigeba ar aris baTili. am TvalsazrisiT, 145-e muxlis me-8 punqti war
moadgens lex specialis-s samoqalaqo kodeqsis 54-e muxlis samarTlebrivi
Sedegis mimarT.
muxli 146. SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis partnioris
mier informaciis miRebisa da dokumentaciis gacnobis ufleba
233
awodos informacia SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis
saqmianobis Sesaxeb da misces SezRuduli pasuxismgeblobis sazo
gadoebis saqmiani dokumentaciis gacnobis saSualeba.
2. am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli informaciis gace
maze uaris Tqma dasaSvebia SezRuduli pasuxismgeblobis sazoga
doebis arsebiTi interesebis xelyofis riskisgan dasacavad. uari
werilobiT unda iqnes dasabuTebuli. informaciis gacemaze uaris
Tqma aseve dasaSvebia, Tu moTxovnili informacia sajarod xelmi
sawvdomia.
3. SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis partnioris mier spe
cialuri auditoris daniSvnis moTxovnis mimarT gamoiyeneba am ka
nonis 174-e muxli.
informaciis miRebis ufleba ar amoiwureba partniorTa krebis (ga
dawyvetilebis) irgvliv informaciis miRebis uflebiT. SezRuduli
pasuxismgeblobis sazogadoebis partniors nebismier dros SeuZlia,
informacia mosTxovs sawarmos xelmZRvanels. informaciis ufleba mo
icavs sawarmos saqmianobasTan pirdapir an arapirdapir dakavSirebul
nebismier sakiTxs. rac ufro konkretulia moTxovnili informacia,
miT ufro didi mniSvneloba SeiZleba mien iWos miwodebuli informaciis
amomwuravi saxiT miwodebas.
informaciis ufleba aseve gulisxmobs sazogadoebis saqmiani doku
mentaciis gacnobas, Tumca TavisTavad ar gulisxmobs sawarmos xarjze
aslebis moTxovnis uflebas.
me-2 punqtTan dakavSirebiT ix. 127-e muxlis me-5 punqtis ganmarteba.
me-3 punqtTan dakavSirebiT ix. 174-e muxlis ganmarteba.
234
muxli 148. SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis partnioris
mier dominanturi mdgomareobis borotad gamoyeneba
235
Tavi XIV. saaqcio sazogadoeba
236
rebicaa: kapitalis dayofa aqciebad; aqcionerisa da saaqcio sazogado
ebis valdebulebebis gamijvna da saaqcio sazogadoebis pasuxismgeblo
bis farglebi.
winamdebare muxlis pirveli punqtiT mowesrigebulia mewarme subi
eqtis amgvari samarTlebrivi formis cnebis unikalur elementi _ sa
zogadoebis kapitalis dayofa kapitalis bazarze mimoqcevad wilobriv
finansur instrumentad _ aqciebad. kapitalis swored amgvari dayofa
aZlevs saaqcio sazogadoebas Ria bazarze sakuTari wilobrivi finansu
ri instrumentebis ganTavsebis gziT damatebiTi kapitalis mozidvisa da
SemdgomSi am finansuri instrumentebis meorad bazarze brunvidan ga
mowveuli arapirdapiri sikeTeebiT sargeblobis SesaZleblobas.
152-e muxlis danarCeni sami punqti eTmoba sazogadoebisa da aqcione
ris valdebulebebs Soris arsebul zRvars da korporaciuli safarve
lis sakiTxebs, rac am sazogadoebisa da misi partniorebis urTiergamij
vnis samarTlebriv safuZvels qmnis. aqcionersa da fiqciur warmonaqmns
Soris amgvari mkafio zRvris arseboba Tavis TavSi gulisxmobs samewar
meo sazogadoebisa da masSi investiciis ganmaxorcieleblis qonebisa
da pasuxismgeblobis srul gamijvnas. aseTi SesaZlebloba aris mniSvne
lovani iaraRi ekonomikis ganviTarebisaTvis. vinaidan, misi ar arsebo
bis SemTxvevaSi, SeuZlebeli iqneboda im riskis gansazRvra, romelsac
calkeuli investori gaswevda menejerebis moqmedebisTvis. pasuxismgeb
lobisagan damcavi instrumenti gansakuTrebiT pozitiurad moqmedebs
mcire investorebze, romelTac sazogadoebis gadawyvetilebebze zegav
lenis minimaluri an, iSviaT SemTxvevaSi, nulovani SesaZlebloba aqvT.
237
Seqmnis gziT, romelSic integrirebul iqna investoris uflebebi da
movaleobebi. arsobrivad aqcia gaxda finansuri instrumenti, romelic
gansazRvravs aqcioneris uflebaTa masStabs saaqcio sazogadoebaSi. Ta
vis mxriv am sertifikatis samoqalaqo-samarTlebrivi garigebis gadace
mis gziT daiwyo masSi arsebuli ufleba-movaleobebis gadacema. mogvi
anebiT, savaWro urTierTobebis ganviTarebasTan erTad, materialuris
saxiT aqciis gadacemis barieris moxsnis mizniT moxda aqcieb is demate
rializacia. dematerializaciis Sedegad, dReisaTvis aqciaze sakuTre
bis ufleba warmoiS oba eleqtronuli formiT masze sakuTrebis ufle
bis registraciis gziT.
saerTaSoriso, ganviTarebuli qveynebis praqtikaSi, zogierT Sem
TxvevaSi aRar xdeba aqciis pirdapiri registraciac ki. masze sakuTrebis
ufleba warmoiSoba Suam avlis (magaliTad, brokeris an bankis) fasiani
qaRaldebis angariSze Canaweris gakeTebis gziT. am angariSze moqceulia
gvarovnuli fasian i qaRaldebis erToblioba da Sesabamisi Canaweris ar
seboba pirs aniWebs am fasian qaRaldebze TanasakuTrebis uflebas.
kanonis 153-e muxli kapitalis bazris am finansuri instrumentis cne
bas eTmoba. kanonSi warmodgenili aqciis cnebaSi aqcenti gamaxvilebu
lia aqciis registrirebul da dematerializebul bunebaze. rogorc
aRiniSna dematerializebul aqcias ar gaaCnia materialuri forma da igi
eleqtronuli saxiT arsebobs da misi momqceva xdeba swored am sistemaSi
arsebul angariSebSi misi registraciis gziT.
238
registraciis an misi kapitalis gazrdis momentidan 5 wlis vadaSi,
Tu wesdebiT ufro mcire vada ar aris gaTvaliswinebuli.
4. saaqcio sazogadoebis registraciis an kapitalis gazrdis momen
tisTvis aqcionerma fuladi Senatani unda ganaxorcielos Sesaba
misi gamoSvebuli aqciis nominaluri Rirebulebis sul mcire 25
procentis odenobiT, xolo nominaluri Rirebulebis ararsebo
bis SemTxvevaSi _ am kanonis 156-e muxlis me-2 punqtiT dadgenili
Rirebulebis sul mcire 25 procentis odenobiT.
5. Tuki aqcionerma daarRvia fuladi Senatanis ganxorcielebis va
da, vadamosul ganuxorcielebel fulad Senatans ericxeba wliu
ri procenti saqarTvelos erovnuli bankis mier Sesabamisi perio
disTvis dadgenili refinansirebis ganakveTis ormagi odenobiT,
Tu wesdebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli. saaqcio sazoga
doebam damatebiT SeiZleba moiTxovos aRniSnuli vadis darRve
viT gamowveuli zianis anazRaureba. igive wesi vrceldeba arafu
lad Senatanze.
6. aqcioneris mier fuladi Senatanis ganxorcielebis vadis darRve
visas saaqcio sazogadoebis xelmZRvanel organos SeuZlia daiwy
os aqciis CamorTmevis procesi. am SemTxvevaSi saaqcio sazogado
eba valdebulia gaafrTxilos aqcioneri aqciis CamorTmevis pro
cesis dawyebis Sesaxeb da fuladi Senatanis ganxorcielebisTvis
misces mas damatebiTi vada aranakleb 30 dRisa.
7. damatebiTi vadis uSedegod gasvlis Semdeg xelmZRvaneli orga
nos mier gagzavnili SetyobinebiT aqcioneri saaqcio sazogadoe
bis sasargeblod kargavs aqcias, ganxorcielebul Senatans da mas
Tan dakavSirebul uflebebs. ganuxorcielebel SenatanTan dakav
Sirebuli saaqcio sazogadoebis moTxovnebi ZalaSi rCeba.
8. xelmZRvanel organos nebismier momentSi SeuZlia miiRos gadawy
vetileba aqciis CamorTmevis procesis Sewyvetis Sesaxeb.
9. xelmZRvaneli organos mier am muxliT gaTvaliswinebuli ufle
bamosilebebis gansaxorcieleblad wesdeba SeiZleba iTvaliswi
nebdes sameTvalyureo sabWos Tanxmobis aucileblobas. es ufle
bamosilebebi SeiZleba mTlianad an nawilobriv ganisazRvros sa
erTo krebis uflebamosilebebad, Tu wesdeba iTvaliswinebs aseT
SesaZleblobas.
10. saaqcio sazogadoebis registraciamde aqcionerebis mier SerCe
ulma damoukidebelma auditorma nebismier arafulad SenatanTan
dakavSirebiT unda Seadginos angariSi, romelic unda gamoqveyndes
239
maregistrirebeli organos eleqtronul portalze. damoukidebe
li auditori SeiZleba iyos fizikuri piri an iuridiuli piri.
11. damoukidebeli auditoris angariSi sul mcire unda Seicavdes
arafuladi Senatanis Semadgeneli TiToeuli aqtivis aRweras,
gamoyenebul Sefasebis meTodebs da miTiTebas imis Taobaze, See
sabameba Tu ara am meTodebis gamoyenebiT miRebuli Rirebuleba
Sesabamisi aqciebis raodenobasa da nominalur Rirebulebas, xo
lo nominaluri Rirebulebis ararsebobis SemTxvevaSi _ am kanonis
156-e muxlis me-2 punqtiT dadgenil Rirebulebas.
12. Serwymis/gayofis Sedegad dafuZnebuli axali samewarmeo sazoga
doebis mimarT am muxlis me-9 punqtis moTxovna ar gamoiyeneba, Tu
Serwymis/gayofis gegmis proeqti Semowmebulia damoukidebeli
auditoris mier am kanonis 70-e muxliT dadgenili wesiT.
1
მაგალითად, კომერციული ბანკების შემთხვევაში საკუთარი კაპიტალის ოდენობასთან
დაკავშირებული მოთხოვნები შესაძლებელია გამომდინარეობდეს „საბანკო ზედამხედველო
ბის ბაზელის კომიტეტის“ მიერ დადგენილი სტანდარტების მიხედვით ჩამოყალიბებული
სპეციალური ეროვნული კანონმდებლობიდან.
240
gamomdinare, arafulad Senatanad ver CaiTvleba samuSaos Sesruleba an
momsaxurebis gaweva.
Sesatanis Setanis procedurul nawilSi warmodgenili kanoni iZle
va sawesdebo avtonomiis farglebSi Sesatanis Setanis wesisa da vadebis
gansazRvris avtonomias. imavdroulad, evrokavSiris 2012/30 direqtivi
dan gamomdinare, arsebobs calkeul i imperatiuli debulebebi.
Sesatanis Setanis vada. aqcionerebis mier Tavisi Senatanis ganxorci
elebis maqsimalur vadad gansazRvrulia 5 weli. wesdebiT, aqcionerebs
SeuZliaT, SeTanxmdnen Sesatanis ganxorcielebis ufro nakleb vadaze.
Sesatanis Setanis vadis aTvla moxdeba sazogadoebis registraciis mo
mentidan, xolo SemdgomSi kapitalis gazrdis mizniT gansaxorcielebe
li Sesatanebis SemTxvevaSi kapitalis gazrdis momentidan.
im SemTxvevaSi, Tu Senatanis ganxorcielebis vada ar aris miTiTebu
li wesdebaSi, maSin ivaraudeba, rom sazogadoebas ufleba aqvs, nebismier
dros, dauyovnebliv an konkretuli droze miTiTebiT, mosTxovos aqci
oners Sesatanis ganxorciel eba. amasTan, vinaidan Senatanebze pasuxis
mgebeli subieqti saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli organos wevria,
swored masve ekisreba valdebuleba, saWiroebis warmoSobisas droulad
moaxdinos am ofciiT sargeblobis uflebis realizeba.
Sesatanis Setanis wesi. sazogadoebis registraciis an kapitalis gaz
rdis momentisaTvis Senatanebi ganxorcielebul unda iqnes Sesabamisi
gamoSvebuli aqciebis nominaluri Rirebulebis/ganTavsebuli kapita
lis, sul mcire, 25%-is odenobiT.
kanoni iTvaliswinebs arafuladi Senatanebis Sefasebis detalur
proceduras, romelic evrokavSiris 2012/30 direqtividan gamomdinare
obs. im SemTxvevaSi, Tu Senatanis ganxorcieleba sazogadoebis kapital
Si arafuladi formiT xorcieldeba, arsebobs maTi zeSefasebis riski,
ris Sedegadac sazogadoebis ganTavsebul kapitalsa da mis faqtobriv
qonebas Soris warmoiqmneba mkveTri disbalansi, risma riskmac SesaZle
belia, mkveTrad gazardos transaqciuli xarjebi sazogadoebasTan da
kavSirebuli mxareeb isTvis an gamoiwvios amave pirebisaTvis arsebiTi
zianis miyeneba.
amgvari uaryofiTi efeqtebis Tavidan acilebis mizniT, sazogadoebas
ekisreba valdebuleba, SearCios auditori, romlis mierac Sefasebul
iqneba arafuladi Senatanebi. am mizniT, auditori Seadgens angariSs,
romelic, sul mcire, unda Seic avdes Senatanis Semadgeneli TiToeuli
aqtivis aRweras, iseve, rogorc gamoyenebuli Sefasebis meTodebsa da
241
daskvnas Sees abameba Tu ara am meTodebis gamoyenebiT miRebuli Rire
buleba, sul mcire, maTi Sesabamisi aqcieb is raodenobasa da nominalur
Rirebulebas, xolo nominaluri Rirebulebis ararsebobisas ganTavse
buli kapitalis dadgenil Rirebulebas.
arasaWiro xarjebis Semcirebis mizniT, aRniSnuli wesidan erTader
Ti gamonaklisia Serwymis/gayofis Sedegad dafuZnebuli axali samewar
meo sazogadoeba, Tu Serwymis/gayofis gegma ukve Semowmebulia damouki
debeli eqspertis mier.
Sesatanis Seutanlobis samarTlebrivi Sedegi. kanoni winamdebare mux
lis me-5-me-9 punqtebi eTmoba sazogadoeb is aqcioneris mier kuTvnili
Senatanis ganuxorcieleblobis samarTlebriv Sedegebs. kerZod, Senata
nis ganxorcielebis vadis darRvevis SemTxvevaSi vadamosul Seutanel
Senatans, Tu wesdebiT sxva ram ar iqneba gaTvaliswinebuli, daer icxeba
wliuri procenti saqarTvelos erovnuli bankis mier Sesabamisi perio
disTvis dadgenili refinansirebis ganakveTis ormagi odenobiT, Tu wes
debiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli. amasTanave, aseTi sanqcia ar
aTavisuflebs pirs sazogadoebisTvis miyenebuli zian is anazRaurebis
moTxovnisagan. saaqcio sazogadoeb as rCeba ufleba, moiTxovos vadis
darRveviT gamowveul i zianis anazRaureba. amasTan, aqciis gasxvisebis
SemTxvevaSi, gasxvisebis momentisTvis masTan dakavSirebuli Seusrule
beli valdebulebebisaTvis saaqcio sazogadoeb is winaSe gamsxvisebeli
aqcioneri, SemZenTan erTad, solidarulad agebs pasuxs, Tu wesdebiT
sxva ram ar aris dadgenili.
kanonis novaciaa aqciaTa CamorTmevis mkafio procedurebis gawera.
aqcioneris garicxvis procedurebis dawyeba eqceva xelmZRvaneli orga
nos eqskluziur kompetenciaSi. aRniSnuli uflebamosilebebi mTlianad
an nawilobriv SeiZleba gadaeces saerTo krebas, an am uflebis realize
ba daeqvemdebaros sameTvalyureo sabWos winaswar Tanxmobas. aqciebis
CamorTmevis procedura iwyeba aqcioneris gafrTxilebiT aqciis Camor
Tmevis procesis dawyebis Taobaze da misTvis damatebiTi vadis micemiT.
iseT gonivrul vadad, romelic, erTi mxriv, minimumamde Seamcirebda sa
zogadoeb isaTvis zianis miyenebis safrTxes, xolo meore mxriv, uzrun
velyofda aqcionerisaTvis valdebulebis Sesrulebis SesaZleblobas,
kanonSi mocemulia 30 dRe. im SemTxvevaSi, Tu aqcioneri damatebiT dad
genili vadis ganmavlobaSic ar moaxdens valdebulebis Sesrulebas, xel
mZRvaneli organos mier amis Taobaze Setyobinebis Semdgom aqcioneri
dakargavs im aqcias, romelzec aqvs Seutaneli Senatani. aseve, aqcioners
242
ar daubrundeba ukve nawilobriv ganxorcielebuli Senatani da saaqcio
sazogadoebas darCeba Seutanel SesatanTan dakavSirebuli moTxovnebi.
243
muxli 153. nebadarTuli, gamoSvebuli da ganTavsebuli aqciebi
244
gamoSvebuli aqciebi. aqciaTa im odenobas, romelic saaqcio sazoga
doebis uflebamosili organos gadawyvetilebiT ganisazRvra, rogorc
odenoba, romelic eqvemdebareba ganTavsebasa da gadaxdas, ewodeba ga
moSvebuli aqciebi. sazogadoeba erTi da imave aqciis gamoSvebas axdens
mxolod erTxel, xolo SemdgomSi sazogadoeb is aqcionerebs investici
idan gasvlis, wina wels gaucemeli dividendis xarjze gazrdili aqci
ebis Rirebulebis gafuladebis Tu sxva mizezebiT SesaZlebloba aqvT,
meorad bazarze moaxdinon maTi realizeba. im SemTxvevaSic ki, Tu sazo
gadoeba miiRebs gadawyvetilebas aqciebis gamosyidvis Taobaze, aseTi
aqcieb i, marTalia, kargaven ganTavsebulis statuss da iwodebian saxazi
no aqciebad, Tumca rCebian gamoSvebulad, imdenad, ramdenadac sazoga
doebas aqvs SesaZlebloba, moaxdinos maTi gadayidva.
ganTavsebuli aqciebi. im aqciebs, romelic gacemulia saaqcio sazoga
doebis mier sxva pirisTvis fulis an sxva sazRauris gadaxdis pirobiT da
dadgenili wesiT daregistrirebulia saaqcio sazogadoebis reestrSi,
ewodeba ganTavsebuli aqciebi. aqve aRsaniSnavia, rom ganTavsebuli aq
ciebis odenoba mniSvnelovnad icvleba sazogadoebis funqcionirebis
sxvadasxva etapze. kerZod, ganTavsebuli aqciebis odenoba, rogorc we
si, proporciulad icvleba imis mixedviT, sazogadoeba miiRebs axali aq
ciebis gamoSvebis gziT kapitalis zrdis Tu sakuTari aqciebis gamosyid
vis gziT kapitalis Semcirebis Taobaze gadawyvetilebas.
amave muxlSi pirvelad vxvdebiT aqciaTa reestris Sesaxeb Canawers.
aqciaTa reestri _ es aris sazogadoebis reestri, romelsac awarmoebs
saaqcio sazogadoeba an damouk idebeli registratori. aqciaT a rees
trSi aRniSnulia registrirebuli mesakuTreeb isa da maT sakuTrebaSi
arsebuli aqciebis odenoba, klasi da maTTan dakavSirebuli, kanonmdeb
lobiT gansazRvruli sxva informacia. reestrSi informacia mimdinare
reJimSia ganaxlebadi da aqvs fundamenturi mniSvneloba sazogadoebis
kapitalSi sakuTrebis uflebis dasadastureblad.
245
aqciis nominaluri Rirebuleba aris aqciis is minimaluri winaswar
gansazRvruli fasi, romelze naklebi RirebulebiTac ar unda moxdes
am aqciebis pirvelad bazarze gamoSveba. kanonis 154-e muxli saaqcio
sazogadoebis aqciis nominaluri Rirebulebis cnebis gansazRvras eT
moba.
aRniSnuli muxlis mixedviT, nominaluri Rirebuleba aris aqciis
wesdebiT gansazRvruli is Rirebuleba, romelze naklebi Rirebule
biTac dauSvebelia mocemuli klasis aqciis gamoSveba. swored nomi
naluri Rirebulebis amgvari fiqsacia ganasxvavebs aqciis nominalur
Rirebulebas aqciis realuri Rirebulebisagan, romelic aris aqciis
is Rirebuleba, romliTac konkretuli momentisaTvis bazarze SesaZ
lebelia am aqciis SeZena. sapirispirod, nominalur Rirebulebas rea
luri Rirebulebisagan gansxvavebiT ar aqvs kavSiri moTxovna-miwode
basTan.
246
amasTan, meor e punqtSi gansakuTrebuli yuradReba unda mieqces sity
vas „Sesabamisi“. kerZod, im SemTxvevaSi, Tu sazogadoebas ramdenime kla
sis aqcia aqvs, maSin sazogadoebis dafuZnebisas nominaluri Rirebule
bis armqone aqciis gamoSvebis Rirebuleba daiangariSeba am klasis aqcie
biT Semdgari kapitalis gayofiT amave klasis aqcionerebis raodenobaze.
mTlianobaSi nominaluri Rirebulebis armqone aqciebi iseTive efeq
turobiT axdenen saaqcio sazogadoebis kapitalis formirebas, rogorc
nominaluri Rirebulebis mqone aqciebi. amasTan, garda saxelwodebrivi
da kalkulaciuri sxvaobebisa, nominaluri Rirebulebis mqone aqciebis
da aseTis gareSe aqciebis arsebobas aqvs Sesabamisi sabuRaltro gansxva
vebebic, maTi gancalkevebiT aRricxvis saxiT.
247
4. ganTavsebuli kapitalis odenoba aRiniSneba saaqcio sazogadoe
bis balansSi.
248
aRemateba aqciaTa nominaluri Rirebulebis odenobis jams, miqceuli
iqneba saaqcio sazogadoeb
is sarezervo kapitalSi. Tumca, aRniSnulTan
dakavSirebiT vrceldeba rigi special uri wesebisa, razec detaluri
msjeloba warmodgenilia 168-e muxlis ganmartebaSi.
249
SemTxvevaSic, saaqcio sazogadoebis ganTavsebuli kapitalis sidide uc
vleli rCeba.
aqcieb
is konsolidireba da aqciis danawileba mniSvnelovani instru
mentia sazogadoebis winaSe arsebul sxvadasxva gamowvevaze sapasuxod.
amasTanave, mas pirdapiri gavlena aqvs individual urad TiToeul aqci
onerze. Sesabamisad, aseTi gadawyvetileba miiReba saerTo krebaze ken
WisyraSi monawile xmaTa sakmaod maRali _ 3/4-is umravlesobiT. amasTana
ve, investorTa daculobis xarisxis kidev ufro gazrdis mizniT, kanoni
iTvaliswinebs TiToeuli im klasis aqciis mier sakiTxis damoukideblad
kenWisyras, romelzec gavlenas axdens aseTi gadawyvetileba.
250
3. erTi klasis aqciebi maT mflobelebs Tanabar uflebebs aniWebs.
4. saaqcio sazogadoebam SeiZleba SemoiRos am muxliT gaTvaliswine
bulisgan gansxvavebuli klasis aqciebi.
5. nebismieri klasis aqciaTa raodenoba, maTTan dakavSirebuli uf
lebebi da movaleobebi, agreTve am uflebebisa da movaleobebis
Secvlis piroba unda aisaxos wesdebaSi (xolo sajaro SeTavazebis
SemTxvevaSi _ agreTve emisiis prospeqtSi) am klasis aqciis ganTav
sebamde. aqciis ganTavsebis Semdeg ganTavsebul aqciasTan dakavSi
rebuli uflebisa da movaleobis Secvla dasaSvebia mxolod Sesa
bamisi klasis aqciebis mflobelTa 3/4-is TanxmobiT.
6. saaqcio sazogadoebas SeuZlia kanoniT dadgenili wesiT gamouS
vas aqciad konvertirebadi sxva fasiani qaRaldi.
251
mflobeli warmoadgens im pirs, romelic qmnis sazogadoebis operirebi
saTvis aucilebel pirvelad kapitals. metic, praqtikaSi xSirad Sevxvde
biT im saaqcio sazogadoeb ebs, sadac Cveulebrivi klasis aqciaa is er
TaderTi finansuri instrumenti, romelic saaqcio sazogadoebas aqvs.
Cveulebrivi klasis aqciis gansakuTrebuli maxasiaTebelia investorTa
pirdapiri monawileoba sazogadoebis kapitalSi. amasTan, marTalia, Cve
ulebrivi klasis aqcionerebi floben im aqciebs, romlebic erTian oba
Si sazogadoeb is kapitals qmnian, Tumca maT ar SeuZliaT, sazogadoebis
qonebaze ganaxorcielon batonoba ise, rogorc pirad sakuTrebaze. Cve
ulebrivi klasis aqciis mflobelebs ar aqvT ufleba, moiTxovon sazo
gadoebaSi sakuTari kapitalis ukan gamoTxova, riTac aseTi aqcionerebi
iReben finansur risks sazogadoebis saqmianobaze. amgvari riski inves
torTa mogebis, sazogadoebis warmatebul menejmentze damokidebu
lebas ganapirobebs. swored sazogadoeb is kapitalSi wilis floba, anu
sazogadoeb is warmatebulobaze sakuTari qonebrivi mdgomareobis da
mokidebuleba aris amgvari klasis aqcion eris korporaciul marTvaSi
gansakuTrebuli CarTulobis mizezi. Cveulebrivi klasis aqcionerebi
warmoadgenen sazogadoebis insaid erebs da sargebloben sazogadoebis
mniSvnelovan gadawyvetilebebze zegavlenis uflebiT.
sapirispirod, privilegirebuli klasis aqcia ar iZleva korporaci
ul marTvaSi xmis uflebiT monawileobis SesaZleblobas, Tumca misi
mflobeli sargeblobs garkveuli privilegiebiT. kanoniT ganmtkicebu
lia privilegirebuli klasis aqciis upiratesoba dividendis ganakveTis
da miRebis rigiTobis mxriv, aseve, qonebis miRebis upiratesoba daSlili
sazogadoeb is qonebis aqcionerTa Soris ganawilebisas. amgvari upira
tesobebis gaTvaliswinebiT, privilegirebuli klasis aqcia aris Cveu
lebrivi klasis aqcias a da obligacias Soris arsebuli hibriduli fi
nansuri instrumenti.
aseve, kanoni iTvaliswinebs aqciaS i konvertirebadi fasiani qaRal
debis SemoRebis SesaZleblobas. konvertirebadoba gulisxmobs fasia
ni qaRaldis mflobelis SesaZleblobas, gadacvalos kuTvnili fasian i
qaRaldebi amave finansuri instrumentis emitentis mier gamoSvebul an
gamosaSveb sxva klasis fasian qaRaldebSi.
amave muxlSia ganmtkicebuli sawesdebo avtonomiis mimarTeba aqcia
Ta klasebTan. kerZod, erTi mxriv, mocemulia SesaZlebloba, SemoRebul
iqnes rogorc gansxvavebuli klasis aqciebi, ise Secvlil iqnes aqcieb is
raodenoba an maTTan dakavSirebuli ufleba-movaleobebi. amasTanave,
aqcionerebis dacvis saerTaSoriso praqtikis Sesabamisi standartis uz
252
runvelsayofad kanoni iTvaliswinebs aqciebTan dakavSirebuli ufleba-
movaleobebis Secvlis mkacr pirobebs. kerZod, Secvlis piroba winaswar
unda aisaxos saaqcio sazogadoebis wesdebaSi (xolo sajaro SeTavaze
bis SemTxvevaSi _ aseve emisiis prospeqtSi), am saxis aqciis ganTavsebam
de. aqciis ganTavsebis Semdeg ki ganTavsebul aqciasTan dakavSirebuli
ufleba-movaleobis Secvla dasaSvebia mxolod amave klasis aqciebis
mflobelTa 3/4-is TanxmobiT. Sesabamisad, aseT sagamonakliso SemTxve
vaSi xmis ufleba eniWeba xmis uflebis armqone aqciasac. aseTi kenWisyra
individualurad unda gaim arTos TiToeuli im klasis aqciisTvis, ro
melTa ufleba-movaleobebsac aRniSnuli cvlileba exeba.
253
mniSvnelovania, rom angariSvaldebuli sawarmos aqcia eqvemdebarebo
des Tavisufal mimoqcevas. Sesabamisad, aqciebis Tavisufali mimoqcevi
saTvis saerTo krebam uari unda Tqvas gamoSvebuli aqciebis upiratesi
Sesyidvis uflebaze. aqedan gamomdinare, Tanxmobasavaldebulo gacemis
instituti ar gavrceldeba „fasiani qaRaldebis bazris Sesaxeb“ saqar
Tvelos kanoniT gansazRvruli sajaro fasiani qaRaldis gadacemaze.
254
saaqcio sazogadoebis davalebiT moqmed mesame pirze, iTvleba, rom aq
ciebi ganTavsda mesame piris sasargeblod.
amave muxlis mesame punqtSia warmodgenili sanqcirebis meqanizmic.
kerZod, am muxlis pirveli punqtis darRvevis SemTxvevaSi, saaqcio sa
zogadoebis aqcionerebi, ganTavsebuli kapitalis gazrdis SemTxvevaSi
ki, mmarTvelobiTi organos wevrebi valdebulni arian gadaixadon aqci
ebis safasuri. Tumca, es pirebi pasuxismgeblobisagan Tavisufldebian
Tu isini daamtkiceben bralis ar arsebobas.
255
5. am muxlis me-4 punqtiT gaTvaliswinebuli sakuTari aqciebis ga
mosyidva dauSvebelia, Tu am aqciebis gamosyidvis momentSi saaq
cio sazogadoeba gadaxdisuunaroa an aqciaTa gamosyidvis Sede
gad igi SeiZleba gadaxdisuunarobis saSiSroebis winaSe dadges.
6. sakuTari aqciebi, romlebic saaqcio sazogadoebam ganTavsebuli
kapitalis Sesamcireblad SeiZina an gamoisyida, unda gaauqmos sa
aqcio sazogadoebis xelmZRvanelma organom.
7. am muxlis me-3 an me-4 punqtis moTxovnaTa darRvevis SemTxvevaSi
saaqcio sazogadoeba valdebulia 1 wlis vadaSi gaasxvisos gamos
yiduli sakuTari aqciebi. Tu gamosyiduli aqciebi am vadaSi ar
gasxvisda, isini unda gauqmdes da ganTavsebuli kapitali unda Sem
cirdes.
8. am muxliT dadgenili wesebi vrceldeba agreTve mesame piris mier
aqciis sakuTari saxeliT da saaqcio sazogadoebis davalebiT Se
Zenis SemTxvevaze.
9. saaqcio sazogadoebis mier sakuTari aqciebis SeZenis SemTxvevaSi
am aqciebidan gamomdinare uflebebi Cerdeba.
10. saaqcio sazogadoebis mier sakuTari aqciebis SeZenis SemTxvevaSi
finansur angariSgebaSi unda aisaxos „buRaltruli aRricxvis, an
gariSgebisa da auditis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis me-7 muxlis
me-6 punqtis „e“ qvepunqtiT gaTvaliswinebuli monacemebi.
11. saaqcio sazogadoebis mier uSualod an am muxlis me-8 punqtiT
gaTvaliswinebuli mesame piris meSveobiT saaqcio sazogadoebis
aqciebis uzrunvelyofis saSualebad gamosayeneblad daSvebaze
Sesabamis SemTxvevaSi vrceldeba am muxliT sakuTari aqciebis Se
ZenisTvis dadgenili wesebi, garda im SemTxvevisa, rodesac aqci
ebs uzrunvelyofis saSualebad iyeneben komerciuli bankebi an
sxva finansuri institutebi Cveulebrivi saqmianobis farglebSi.
12. Tu saaqcio sazogadoeba sxva saaqcio sazogadoebaSi an SezRudu
li pasuxismgeblobis sazogadoebaSi flobs xmis uflebis mqone
aqciebis an wilebis naxevarze mets an sxvagvarad imyofeba domi
nantur mdgomareobaSi, aRniSnuli saaqcio sazogadoebis an SezR
uduli pasuxismgeblobis sazogadoebis mier saaqcio sazogadoe
bis wilis SeZena an floba am muxliT gaTvaliswinebuli sakuTari
aqciis SeZenad miiCneva da masze vrceldeba Sesabamisi momwesrige
beli normebi, garda im SemTxvevisa, rodesac SemZeni nominaluri
mflobelia da ar moqmedebs saaqcio sazogadoebis saxeliT an da
valebiT an im saaqcio sazogadoebis an SezRuduli pasuxismgeblo
256
bis sazogadoebis saxeliT an davalebiT, romelSic saaqcio sazo
gadoeba flobs xmis uflebis mqone aqciebis an wilebis naxevarze
mets an sxvagvarad imyofeba dominantur mdgomareobaSi.
257
kanoni adgens rogorc gamosyidvadi aqciebis limitebs, ise gamosyid
vis amkrZalav pirobebs. kerZod, sakuTari gamosyiduli aqcieb is Rire
buleba ar unda aRematebodes ganTavsebuli aqcieb is 25%-s. amasTanave,
gamosyidva dauSvebelia, Tu gamosyidvis momentSi saaqcio sazogadoeba
gadaxdisuunaroa, an SeiZleba, aqciaTa gamosyidvis Sedegad gadaxdisuu
narobis safrTxis winaSe aRmoCndes.
aRniSnuli wesebis darRvevisaTvis dgindeba Tanmdevi Sedegebic. ker
Zod, moTxovnaTa darRvevis SemTxvevaSi saaqcio sazogadoeba 1 wlis va
daSi valdebulia, gaasxvisos gamosyiduli aqcieb i. Tu am vadaSi ar moxda
gamosyiduli aqciebis gasxviseba, isini unda gauqmdes da Semcirdes gan
Tavsebuli kapitali. xelmZRvaneli organos wevris mier gauqmebas eqvem
debareba aseve is sakuTari aqciebi, romlebic SeZenili an gamosyidulia
saaqcio sazogadoebis mier ganTavsebuli kapitalis Semcirebis mizniT.
kanonis winamdebare muxli azRvevs dedobili sawarmos mier Svilobi
li sawarmos aqciebiT manipulirebis SesaZleblobasac. kerZod, saaqcio
sazogadoeb is mier sxva saaqcio sazogadoebaSi an SezRuduli pasuxis
mgeblobis sazogadoeb aSi xmis uflebis mqone aqciebis an wilebis naxe
varze metis flobis an sxva mxriv dominantur mdgomareobaSi yofnis Sem
TxvevaSi, aRniSnuli saaqcio sazogadoebis an SezRuduli pasuxismgeb
lobis sazogadoeb is mier saaqcio sazogadoebis wilis SeZena an floba
ganixileba rogorc sakuTari aqciis SeZena da masze gavrceldeba Sesaba
misi regulaciebi. am wesidan gamonaklisia is SemTxveva, rodesac SemZe
ni aris nominaluri mflobeli da ar moqmedebs saaqcio sazogadoebis an
im sazogadoebis saxeliT Tu davalebiT, romelSic saaqcio sazogadoeba
flobs xmis uflebis mqone aqciebis an wilebis naxevarze mets, an imyofe
ba sxva mxriv dominantur mdgomareobaSi.
258
traciis momentidan an nominaluri mflobelis aqciaTa reestrSi
CanawerSi aRricxvis momentidan, Tu, am Canaweris Sesabamisad, aq
cia nominalur mflobelobaSia gadacemuli.
3. aqcioneris aqciaze sakuTrebis ufleba dasturdeba aqciaTa re
estrSi CanaweriT an nominaluri mflobelis CanaweriT. aqcioners
unda mieces aqciaTa reestridan amonaweri an nominaluri mflobe
lis amonaweri. aqciaTa reestridan amonaweris gacemisTvis pasu
xismgebelia saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli organo, xolo am
muxlis me-4 da me-5 punqtebiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi _ da
moukidebeli registratori. nominaluri mflobelis amonaweris
gacemisTvis pasuxismgebelia Tavad nominaluri mflobeli.
4. saaqcio sazogadoeba, romlis aqcionerTa raodenoba 50-ze metia,
valdebulia aqciaTa reestri awarmoos damoukidebeli registra
toris meSveobiT.
5. saaqcio sazogadoebas, romlis aqcionerTa odenoba 50-s ar aRema
teba, SeuZlia aqciaTa reestri awarmoos Tavad an damoukidebeli
registratoris meSveobiT, garda „fasiani qaRaldebis bazris Se
saxeb“ saqarTvelos kanoniT gansazRvruli angariSvaldebuli sa
warmosi, romlis aqciaTa reestri damoukidebelma registrator
ma unda awarmoos.
259
qaRaldebis bazris Sesaxeb“ saqarTvelos kanoniT gansazRvrul angariS
valdebul sawarmozec.
aqciaze sakuTrebis ufleba warmoiS oba am uflebis aqciaTa reestrSi
registraciis momentidan. Sesabamisad, reestris gamarTulad warmoebas
fundamenturi mniSvneloba aqvs saaqcio sazogadoeb is funqcionirebi
saTvis. kanoniT aqciaTa reestris warmoebis wesebis gansazRvris ufle
bamosileba miniWebuli aqvs saqarTvelos erovnul banks.
aqciaTa reestrSi ganxorcielebuli CanaweriT sakuTrebis uflebis
warmoSobis paralelurad gansakuTrebul mniSvnelobas iZens amonawe
ri, romelmac unda daadasturos aqcioneris sakuTreba aqciaze. moTx
ovnis SemTxvevaSi, aqcioners unda miec es amonaweri aqciaTa reestridan
an nominaluri mflobelis amonaweri. amonaweris gacemaze pasuxismgeb
loba ekisreba saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli organos, xolo Tu
saaqcio sazogadoeba aqcionerTa reestrs awarmoebs damoukidebeli
registratoris meSveobiT, maSin damoukidebel registrators. „fasia
ni qaRaldebis bazris“ Sesaxeb saqarTvelos kanoniT gaTvaliswinebuli
nominaluri mflobelis amonaweris gacemisTvis pasuxismgebelia Tavad
nominaluri mflobeli.
260
a) gamoSvebul da ganTavsebul iqnes axali aqciebi;
b) gamoSvebul da ganTavsebul iqnes axali aqciebi saaqcio sazoga
doebis sakuTari qonebis gamoyenebiT;
g) gamoSvebul da ganTavsebul iqnes axali aqciebi ganTavsebuli
aqciebis nominaluri Rirebulebis momatebis xarjze, saaqcio sa
zogadoebis sakuTari qonebis gamoyenebiT.
6. axali aqciebis gamoSveba, agreTve ganTavsebuli aqciebis nomina
luri Rirebulebis momateba unda daregistrirdes dadgenili we
siT.
7. ganTavsebuli kapitalis cvlilebis Sesaxeb gadawyvetilebis misa
Rebad aucilebelia Catardes cal-calke kenWisyra yvela klasis
aqciebisTvis, romelTa mflobelebis uflebebzedac aRniSnuli
gadawyvetileba gavlenas axdens.
8. am muxlis moTxovnebi gamoiyeneba aqciad konvertirebadi sxva fa
siani qaRaldis gamoSvebisas Sesabamis SemTxvevaSi, magram ar moq
medebs Tavad konvertaciaze.
261
Tanxaze. gadawyvetilebaSi, aseve, unda aRiniSnos monacemebi gansaTavse
beli an gasauqmebeli aqciebis raodenobis Sesaxeb da aqciaTa nominalu
ri Rirebuleba (aseTis arsebobis SemTxvevaSi).
kanonis amave muxlSi zogadi cnebebis saxiTaa warmodgenili ganTavse
buli kapitalis gazrdis orive meTodi: axali aqciebis ganTavseba da aqci
aTa nominaluri Rirebulebis gazrda, rac Semdgomi muxlebis detaluri
regulirebis sagania. aqve aRsaniSnavia, rom kanonis 163-e muxliT dadgeni
li wesebi moqmedebs aqciaS i konvertirebadi sxva fasiani qaRaldis gamoS
vebis SemTxvevaSic, vinaidan isini konvertirebis uflebis realizaciis
SemTxvevaSi mniSvnelovan gavlenas moaxdenen arsebul aqcionerTa struq
turaze. amasTanave, radgan am muxliT dadgenili wesebi ukve vrceldeba
aqciaSi konvertirebadi fasiani qaRaldebis gamoSvebaze, uSual od kon
vertirebis procesze misi gavrceleba aRar aris aqtualuri.
262
bis aqcionerebis anazRaurebis gacemis mizniT da Serwymis/gayo
fis gegmis proeqti Semowmebulia damoukidebeli auditoris mier
am kanonis 70-e muxliT dadgenili wesiT.
263
aqtivebiT. amasTanave, arafuladi Sesatanis RirebulebasTan dakavSi
rebuli manipulirebis, maT Soris, Sesatanis zeSefasebis Tavidan asaci
leblad, sazogadoebis mier SerCeul i damoukidebeli auditoris mier
unda Sedges angariSi Sesatanis SefasebasTan dakavSirebiT, romelic
unda gamoqveyndes reestrSi. auditors ekisreba valdebuleba, daadgi
nos, aris Tu ara Senatanebis jamuri Rirebuleba, sul mcire, aqciebis
nominaluri Rirebulebis jamTan, xolo rodesac xdeba aqciebis gamoSve
ba am Rirebulebebze maRal fasad (share premium), maSin _ aseT Rirebule
basTan Sesabamisi. aRniSnuli wesebis gaTvaliswinebiT, SeiZleba iTqvas,
rom aqciebis gazrdisas Senatanis ganxorciel ebaze vrceldeba saaqcio
sazogadoeb is kapitalSi Senatanis ganxorcielebis zogadi principebi.
mexuTe punqtSi dadgenilia auditoruli Semowmebis wesidan gamonak
lisebi. kerZod, auditoruli Semowmeba ar aris saWiro, Tu saaqcio sazo
gadoebis kapitali izrdeba aqciaTa sajaro SeTavazebis farglebSi. amis
mizezi isaa, rom aqciaTa sajaro SeTavazebisas bazris zedamxedvelobis
ganmaxorciel ebeli organos mier dadgenili wesebiT isedac xdeba yvela
am informaciis detaluri Seswavla. aRniSnuls ki SemdgomSi, rogorc we
si, axlavs kidev erTi filtri _ meorad bazarze dadgenili standartebi.
meore gamonaklisia amave punqtSi gaTvaliswinebuli reorganizaciis is
RonisZieb ebi, ra drosac informacia ukve Semowmebulia damoukidebeli
eqspertis mier.
amave muxlSia mowesrigebuli Senatanis Setanamde aqcioneris mier
Tavisi aqciis gasxvisebis Tanmdevi Sedegebi, ramac unda uzrunvelyos
aqcioneris arakeTilsindisierebis gamoricxva da sazogadoebis kapita
liT aRWurva. kerZod, im SemTxvevaSi, Tu aqciis gasxviseba xdeba saaqcio
sazogadoeb is aqcioneris mier gasxvisebis momentSi aqciebTan dakavSi
rebuli Seusrulebeli valdebulebebisaTvis, saaqcio sazogadoebis wi
naSe gamsxvisebeli aqcioneri, SemZenTan erTad, solidarulad agebs pa
suxs, Tu sxva ram ar aris dadgenili wesdebiT.
264
gamoyenebiT axali aqciebis gamoSvebis Sesaxeb, romlebic aqcionerebze
proporciulad nawildeba. sarezervo kapitali da gaunawilebeli moge
ba ar SeiZleba ganTavsebul kapitalad gardaiqmnas, Tu saaqcio sazoga
doebis bolo wliuri an Sualeduri balansi zarals mowmobs.
265
doeb is aqciaTa gamosyidvisTvis, Tu saaqcio sazogadoebas sxva saxsrebi
ar aqvs. Tumca, saaqcio sazogadoebis sarezervo kapitalis im nawilis
mimarT, romelic formirebul iqna aqciaTa ganTavsebis Sedegad miRebu
li Rirebulebis nametiT aqciis nominalur Rirebulebaze, vrceldeba
gansxvavebuli reJimi. kerZod, Tu wesdebiT sxva ram ar aris dadgenili,
saerTo krebaze kenWisyraSi monawile xmaTa aranakleb 3/4-iT SesaZlebe
lia, miRebul iqnes gadawyvetileba saaqcio sazogadoebis am sarezervo
kapitalis gardaqmnis gziT axali aqcieb is gamoSvebis Sesaxeb, romelic
aqcionerebze proporciulad gadanawildeba.
zemoaRniSnuli gadawyvetilebis misaRebad saWiroa ori kumulaciu
ri pirobis arseboba: pirveli, esaa saerTo krebaze damswre xmebis ¾-iT
gadawyvetilebis miReba da, meore, bolo wliuri an Sualeduri balansis
dadebiTi maCvenebeli. am წინა პირობაTa mizezi isaa, rom danakargebis ar
sebobisas SeuZlebelia mogebis reinvestirebaze saubari (mogebis arar
sebobis gamo), xolo sarezervo kapitali aseT SemTxvevaSi gvevlineba
sazogadoeb is finansuri siZneleeb
is prevencieb
is meqanizmad da misi Se
narCuneba aRniSnuli miznebisTvisaa aucilebeli.
266
4. am muxlis moTxovnebi gamoiyeneba aqciad konvertirebadi sxva fa
siani qaRaldis gamoSvebisas Sesabamis SemTxvevaSi, magram ar moq
medebs Tavad konvertaciaze.
267
tirebis uflebis real izaciis SemTxvevaSi miviRebT imave mocemulo
bas, rac dadgeboda aqciis gamoSvebis SemTxvevaSi. amasTanave, vinaidan
am muxliT dadgenili wesebi ukve vrceldeba kapitalis gazrdaze kon
vertirebadi fasian
i qaRaldebis gamoSvebisas, uSualod konvertirebis
procesze misi gavrceleba aRar aris aqtual uri.
268
informaciis sakuTar vebgverdze an maregistrirebeli organos
eleqtronul portalze gamoqveynebiT. saaqcio sazogadoebam aq
cionerebs am uflebis gamoyenebisTvis unda misces sul mcire 14
dRis vada, romelic aiTvleba Setyobinebis Sesabamisi pirisTvis
Cabarebis an informaciis gamoqveynebis momentidan.
5. am muxliT dadgenili wesebi gamoiyeneba saaqcio sazogadoebis mi
er aqciebSi konvertaciis an aqciebze gadacvlis uflebis mqone
fasiani qaRaldebis gamoSvebisas an sasesxo valdebulebis aRebi
sas Sesabamis SemTxvevaSi, magram ar moqmedebs am fasiani qaRalde
bidan an sasesxo valdebulebidan gamomdinare konvertaciis an ga
dacvlis uflebis gamoyenebaze.
6. Tu wesdebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli, aqciaTa upirate
si Sesyidvis ufleba ar moqmedebs:
a) im aqciebis mimarT, romlebic gamoSvebulia sawarmos an misi Svi
lobili samewarmeo sazogadoebis xelmZRvaneli organos wevre
bis, warmomadgenlebis, dasaqmebulebis, dakavSirebuli pirebis
anazRaurebis gacemis mizniT, maT Soris, maTi kuTvnili, aqciebSi
konvertirebadi fasiani qaRaldebidan an ofcionebidan gamomdi
nare uflebebis dasakmayofileblad. Tu aRniSnuli aqciebi am miz
niT, daniSnulebisamebr ar iqna gamoyenebuli, maTze vrceldeba
aqciaTa upiratesi Sesyidvis ufleba;
b) arafuladi Senatanis sanacvlod gamoSvebuli aqciebis mimarT;
g) saaqcio sazogadoebis mier gamosyiduli sakuTari aqciebis mi
marT, maTi xelaxali ganTavsebis SemTxvevaSi.
7. Tu saaqcio sazogadoebaSi arsebobs sxvadasxva klasis aqciebi,
romlebsac xmis an saaqcio sazogadoebis qonebis ganawilebaSi mo
nawileobis gansxvavebuli uflebebi ukavSirdeba, sadamfuZneblo
SeTanxmeba SeiZleba iTvaliswinebdes aqciaTa upiratesi Sesyidvis
uflebis im klasis aqciebis mflobeli aqcionerebis mier upirate
si gamoyenebis uflebas, romeli klasis aqciebis gamoSvebac xdeba.
269
diversificirebis gamoricxva. aseve, upiratesi Sesyidvis uflebas gan
sakuTrebuli mniSvneloba aqvs minoritari aqcionerebis dasacavad, ro
melTa minimaluri gavlena sazogadoebis marTvaze kidev ufro SeiZleba
Semcirdes xmis uflebis mqone axali aqciebis ganTavsebis SemTxvevaSi.
wesdebiT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi aqciis upiratesi Sesyidvis
ufleba SesaZlebelia miebas konkretuli klasis aqcias. kerZod, sxva
dasxva klasis aqciebis arsebobis SemTxvevaSi, romelTac ukavSirdebaT
xmis an sazogadoebis qonebis ganawilebaSi monawileobis gansxvavebuli
uflebebi, sazogadoebis wesdeba SeiZleba iTvaliswinebdes aqciebis upi
ratesi Sesyidvis uflebis upiratesi gamoyenebis uflebas im klasis aq
cionerebis mier, romelTa klasis aqciaTa gamoSvebac xdeba.
aqciis upiratesi Sesyidvis uflebis gamoyenebaze uari. upiratesi aq
ciebis upiratesi Sesyidvis ufleba maJoritari aqcionerebisaTvis sazo
gadoeb aze kontrolis dakargvisagan dacvis, xolo minoritari aqcione
rebisaTvis sakuTari minimaluri gavlenis SenarCunebis ZiriTadi instru
mentia. saaqcio sazogadoebis kapitalisa da aqcionerTa struqturaze am
denad mniSvnelovani gavlenis momxdeni gadawyvetileba eqceva aqcioner
Ta saerTo krebis kompetenciaS i. kanonis winamdebare muxli detalurad
gansazRvravs saerTo krebis mier gadawyvetilebis miRebis procedurul
da Sinaarsobriv nawils. upirveles yovlisa, aqcionerTa saTanado infor
mirebulobis uzrunvelsayofad kanoniT dgindeba sakiTxze xelmZRvane
li organos mier saerTo krebisaTvis werilobiTi moxsenebis warmodge
nis valdebuleba. ganisazRvreba aRniSnuli moxsenebis Sinaarsic, romlis
mixedviTac masSi unda mieTiTos gauqmebis safuZvlebi da dasabuTdes aq
ciis gamoSvebis Rirebuleba. damatebiT, kanoni aqcionerTa CarTulobis
uzrunvelsayofad adgens, rom im saerTo krebas, romelic iRebs gadawy
vetilebas aqciebis upiratesi Sesyidvis uflebaze uaris Tqmis Taobaze,
unda eswrebodes, sul mcire, saerTo xmebis 2/3-is mqone aqcionerebi, xo
lo gadawyvetileba miRebul unda iqnes kenWisyraSi monawile xmebis um
ravlesobiT. Tu axali aqciebis gamoSveba xdeba nebadarTuli kapitalis
farglebSi, maSin upiratesi Sesyidvis uflebaze am aqciebze gauvrceleb
lobis Taobaze gadawyvetilebas iRebs xelmZRvaneli organo. aseve, sa
valdebulo iqneba saerTo krebis am gadawyvetilebis gamoqveyneba.
kanoniT specialuri wesi dgindeba im axali aqciebis mimarT, romle
bic gamoSvebulia bankebisa da sabrokero kompanieb isaTvis. zogjer axa
li aqciebis gamoSveba, SesaZlebelia, saWiro iyos sabanko an sabrokero
urTierTobebSi. magaliTad, aqcieb i SesaZlebelia, gamoyenebul iqnes
sabanko dawesebulebis moTxovnis dasakmayofileblad. aseT dros upi
270
ratesi Sesyidvis uflebis gauqmebad ar CaiTvleba, Tu axali aqciebis
gamoSvebis Sesaxeb miRebuli gadawyvetileba iTvaliswinebs axali aqci
ebis gamoSvebas im valdebulebiT, rom bankebi da sabrokero kompaniebi
miRebul amave aqciebs SemdgomSi realizaciis SemTxvevaSi aqcionerebs
upiratesi uflebis gamoyenebis mizniT SesTavazeben.
aqciis upiratesi Sesyidvis uflebis gamoyeneba. umetes SemTxvevaSi
SesaZlebelia, aqciis upiratesi Sesyidvis gamoyenebis uflebaze uaris
Tqmis sakiTxi saerTod ar dadges dRis wesrigSi; aseve, SesaZlebelia, rom
saerTo krebam mxari ar dauW iros am uflebis gamoyenebaze uaris Tqmis
sakiTxs. aseTi wina pirobebis arsebobisas kanoni gansazRvravs upirate
si Sesyidvis uflebis gamoyenebis imgvar proceduras, romelic am ufle
biT sargeblobis obieqtur SesaZleblobas miscems TiToeul aqcioners.
kerZod, kanoniT dgindeba valdebuleba, rom sazogadoebam xmis uflebis
mqone aqciaT a aranakleb 1%-is mflobel aqcionerebs aqciaT a upiratesi
Sesyidvis uflebis gamoyenebis Sesaxeb dazRveuli weriliT unda Seatyo
binos. resursebis dazogvis mizniT, danarCen aqcionerebs aqciaTa upira
tesi Sesyidvis uflebis gamoyenebis Sesaxeb SeiZleba ecnoboT informa
ciis saaqcio sazogadoebis vebgverdze an eleqtronul portalze gamoq
veynebiT. upiratesi Sesyidvis uflebis gamoyenebisaTvis gansazRvruli
dro unda iZleodes fuladi resursebis mobilizebis SesaZleblobas. Se
sabamisad, kanonis mixedviT, saaqcio sazogadoebam am uflebis gamoyene
bisTvis aqcionerebs, sul mcire, 14-dRian i vada unda misces. es vada aiT
vleba Setyob inebis Cabarebis an informaciis gamoqveynebis momentidan.
aseve, winamdebare muxli adgens aqciis upiratesi Sesyidvis ufle
bis gamoyenebis rigiTobas. kerZod, Tu saaqcio sazogadoebaSi arsebobs
sxvadasxva klasis aqcieb i, romlebsac xmis an saaqcio sazogadoebis qo
nebis ganawilebaSi monawileob is gansxvavebuli uflebebi ukavSirdeba,
sadamfuZneblo SeTanxmeba SeiZleba iTvaliswinebdes aqciaTa upiratesi
Sesyidvis uflebis im klasis aqciebis mflobeli aqcionerebis mier upi
ratesi gamoyenebis uflebas, romeli klasis aqciebis gamoSvebac xdeba.
aseT dros Tavdapirvelad aqcieb i SeTavazebul unda iqnes imave klasis
aqcionerebisaTvis, xolo SemdgomSi sxva aqcionerebisaTvis. im SemTxve
vaSi, Tu aqciebis Sesyidvis survils gamoTqvams erTi da igive rigiTobis
ramdenime aqcioneri, maT Tavisi wilis proporciulad aqvT aqciebis Ses
yidvis ufleba.
upiratesi Sesyidvis am muxliT gaTvaliswinebuli wesebi vrcelde
ba konvertirebadi sxva fasian i qaRaldis gamoSvebis SemTxvevaSic. amis
mizezi isaa, rom konvertirebis uflebis realizaciis SemTxvevaSi mivi
271
RebT imave mocemulobas, rac dadgeboda aqciis gamoSvebis SemTxvevaSi.
amasTanave, vinaid
an am muxliT dadgenili wesebi ukve vrceldeba konver
tirebad fasiani qaRaldebis gamoSvebaze, uSualod konvertirebis pro
cesze misi gavrceleba aRar aris aqtualuri.
272
im SemTxvevaSi, Tu saaqcio sazogadoeba qmnis sarezervo kapitals, igi
unda Seadgendes ganTavsebuli kapitalis, sul mcire, 10%-s. wesdebiT Se
saZlebelia ufro maRali odenobis dadgena. amasTanave, sarezervo kapi
talis Sevsebis uzrunvelsayofad dgindeba, rom, vidre sarezervo kapita
lis odenoba ar miaRwevs wesdebiT gansazRvrul zRvars, saaqcio sazoga
doeba valdebulia, wliuri wminda mogebidan sarezervo kapitalSi yovel
wliurad gadaitanos saxsrebi, romlis odenobac dgindeba saerTo krebis
mier da romelic ar unda iyos wliuri wminda mogebis 5%-ze naklebi.
aqve aRsaniSnavia, rom sarezervo kapitalis minimalur odenobasTan
da mis SevsebasTan dakavSirebuli moTxovnebi ar vrceldeba aqciis gan
Tavsebis Sedegad miRebuli aqciis nominalur Rirebulebis namatiT Seq
mnil sarezervo kapitalze. amis mizezi isaa, rom samewarmeo sazogado
ebas ar hqonda ganzraxuli sarezervo kapitalis Seqmna, Sesabamisad, ar
iqneboda marTebuli aseTi valdebulebis daweseba. Tumca, im SemTxveva
Si Tu saaqcio sazogadoeb as wesdebiT gansazRvruli aqvs sarezervo ka
pitalis Seqmna, maSin, 10%-is gansazRvrisas masSi gaiTvaliswineba zemo
aRniSnuli nameti Rirebuleba.
273
g) TiToeuli saxis aqciis Semcirebuli Rirebuleba;
d) is Tanxa, romelic xmardeba aqciaTa Rirebulebis Semcirebis Se
degad saaqcio sazogadoebis mier aqcionerebis anazRaurebis ga
cemas.
5. ganTavsebuli kapitalis Semcirebis Sesaxeb gadawyvetilebas iRebs
saerTo kreba kenWisyraSi monawileTa xmebis 3/4-is umravlesobiT.
aseT SemTxvevaSi saerTo krebaze warmodgenili unda iyvnen saer
To xmebis aranakleb 2/3-is mflobeli aqcionerebi. am gadawyveti
lebis misaRebad unda Catardes cal-calke kenWisyra yvela klasis
aqciebisTvis, romlebzedac aRniSnuli gadawyvetileba gavlenas
axdens. saerTo krebam es gadawyvetileba SeiZleba miiRos mxolod
saaqcio sazogadoebis sameTvalyureo sabWos winadadebis, xolo
marTvis monisturi sistemis SemTxvevaSi _ saaqcio sazogadoebis
xelmZRvaneli organos winadadebis safuZvelze. saerTo krebis
mowvevis Sesaxeb SetyobinebaSi unda mieTiTos ganTavsebuli kapi
talis Semcirebis mizani da meTodi.
6. im pirTa wris Sesaxeb monacemebi, romlebsac ganTavsebuli kapi
talis aqciaTa Rirebulebis Semcirebis Sesaxeb gadawyvetilebis
safuZvelze ufleba aqvT, saaqcio sazogadoebisgan miiRon Tanxa
an/da saaqcio sazogadoebis fasiani qaRaldebi, dgindeba wesdeba
Si ganxorcielebuli cvlilebis gamoqveynebis TariRiT.
7. saaqcio sazogadoebas ar aqvs ufleba, miiRos ganTavsebuli kapi
talis Semcirebis Sesaxeb gadawyvetileba, Tu:
a) Semcirebis Sedegad ganTavsebuli kapitalis odenoba am kanonis
156-e muxlis pirveli punqtis moTxovnas ver akmayofilebs;
b) ar dasrulebula yvela aqciis gamosyidva, romlebic am muxlis
me-2 punqtis Sesabamisad gamosyiduli unda iqnes;
g) am gadawyvetilebis miRebis SemTxvevaSi saaqcio sazogadoeba
mis mier aqcionerebisTvis Tanxis gadaxdis an saaqcio sazogado
ebis sxva fasiani qaRaldebis gadacemis Sedegad gadaxdisuunaro
gaxdeba an gadaxdisuunarobis saSiSroebis winaSe dadgeba;
d) arsebobs saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli sxva
SemTxvevebi.
8. ganTavsebuli kapitalis Semcirebis Sedegad aqcionerebisTvis
Tanxis gadaxda an ganTavsebul kapitalSi Senatanis ganxorcie
lebisgan maTi mTlianad an nawilobriv gaTavisufleba dasaSvebia
mxolod ganTavsebuli kapitalis Semcirebis Sesaxeb gadawyveti
lebis miRebis Taobaze informaciis gamoqveynebidan aranakleb 6
274
Tvis Semdeg, Tu kreditorTa is moTxovnebi, romlebic ganTavse
buli kapitalis Semcirebis Sesaxeb gadawyvetilebis gamoqveyne
bamde warmoiSva, saaqcio sazogadoebam daakmayofila an uzrun
velyo, an Tu sasamarTlom maTi moTxovna ar daakmayofila. aR
niSnuli dakmayofileba an uzrunvelyofa kreditorebma saaqcio
sazogadoebisgan unda miiRon, Tu maT aRniSnuli gadawyvetilebis
gamoqveynebidan 6 Tvis ganmavlobaSi ganucxades saaqcio sazoga
doebas amis Taobaze, garda im SemTxvevisa, rodesac, saaqcio sazo
gadoebis aqtivebis gaTvaliswinebiT, kreditorebis dacva saWiro
ar aris. kreditorebs ufleba aqvT, moiTxovon uzrunvelyofa,
Tu saaqcio sazogadoebis mimarT maTi moTxovnebi vadamosuli ar
aris. kreditorTa aRniSnuli uflebebis Taobaze miTiTebuli un
da iyos gamoqveynebul gadawyvetilebaSi ganTavsebuli kapitalis
Semcirebis Sesaxeb.
275
ganTavsebuli kapitalis Semcireba pirdapir da uSualo gavlenas ax
dens rogorc saaqcio sazogadoebis kapitalis, ise misi aqcionerebis
struqturaze. Sesabamisad, saaqcio sazogadoebis kapitalisa da aqcio
nerTa struqturaze amdenad mniSvnelovani gavlenis momxdeni gadawyve
tileba eqceva aqcionerTa saerTo krebis kompetenciaSi. kanonis winam
debare muxli detalurad gansazRvravs saerTo krebis mier gadawyveti
lebis miRebis procedurul da Sinaarsobriv nawils.
upirveles yovlisa, am muxlSi detalurad regulirdeba ganTavse
buli kapitalis Sesamcireblad saerTo krebis mowvevis, Catarebisa da
gadawyvetilebis miRebis damatebiTi pirobebi. saerTo krebis mowvevis
Sesaxeb SetyobinebaSi unda mieTiTos ganTavsebuli kapitalis Semcire
bis mizani da ganxorcielebis meTodi. amasTanave, TiToeu l aqcionerze
gadawyvetilebis pirdapiri da uSualo zegavlenis gaTvaliswinebiT,
kanoniT uzrunvelyofilia saerTo krebaSi aqcionerTa maqsimaluri
CarTuloba. kerZod, gadawyvetileba ganTavsebuli kapitalis Semcire
bis Sesaxeb miiReba saerTo krebaze kenWisyraSi monawile xmaTa ¾-is um
ravlesobiT. am krebaze warmodgenili unda iyos saerTo xmaTa aranak
leb ori mesamedis mflobeli aqcionerebi. aqciaTa TiToeuli klasis
interesis dacvis mizniT, kenWisyra gancalkevebulad unda Catardes
yvela im klasisaTvis, romelzec aRniSnuli gadawyvetileba gavlenas
axdens.
aseve, ganisazRvreba misaRebi gadawyvetilebis Sinaarsobrivi kompo
nentebic. kerZod, ganTavsebuli kapitalis Semcirebis Taob aze gadawy
vetilebiT unda dadgindes: odenoba, romliTac mcirdeba ganTavsebuli
kapitali; im aqciaTa saxe, romelTa Rirebulebac mcirdeba da sidide,
romliTac mcirdeba TiToeuli aqciis Rirebuleba; TiToeuli saxis aq
ciis Semcirebuli Rirebuleba; is Tanxa, romelic emsaxureba Rirebule
bis Semcirebis Sedegad saaqcio sazogadoeb is mier aqcionerTa anazRau
rebas.
aqciis nominaluri Rirebulebis Semcirebis gziT ganTavsebuli kapi
talis Semcireba pirdapir amcirebs am aqciis mflobelis qonebas. Sesa
bamisad, dgindeba am aqcionerebis ufleba, miiRon anazRaureba saaqcio
sazogadoeb isagan. anazRau
reba SesaZlebelia moxdes rogorc fuladi
saxiT, ise saaqcio sazogadoebis fasiani qaRaldebiT.
warmodgenili kanoniT, evrokavSirTan asocirebis SeTanxmebiT nakis
ri valdebulebebis Sesrulebis mizniT, ganisazRvreba minimaluri gan
Tavsebuli kapitalis cneba. Sesabamisad, winamdebare muxlSi dadgenilia
100 000 laris odenobiT qveda zRvari, romelze qvemoTac saaqcio sazo
276
gadoebas ezRudeba ganTavsebuli kapitalis Semcireba; aseve, kapitalis
Semcireba dauSvebelia iqamde, vidre ar moxdeba yvela im aqciis gamos
yidva, romlebic kapitalis Semcirebis mizniT unda iqnes gamosyiduli.
im SemTxvevaSi, Tu kapitalis Semcireba xdeba sazogadoeb
is mier aqciaTa
gamosyidvisa da gauqmebis gziT, kapitalis Semcireba aseve dauSvebelia,
Tu gamosyidvis Sedegad sazogadoeba gaxdeba gadaxdisuunaro, an aRmoC
ndeba aseTi safrTxis winaSe. am muxlSi warmodgenil im წინა პირობაTa ka
talogi, romelTa arsebobisasac dauSvebelia ganTavsebuli kapitalis
Semcireba, ar aris amomwuravi da iZleva kanonmdeblobiT sxva damatebi
Ti wina pirobebis gansazRvris SesaZleblobasac.
muxlis me-8 punqti mTlianad eTmoba kapitalis Semcirebisas kredi
torTa dacvis meqanizmebs. ganTavsebuli kapitalis Semcirebis Sedegad
aqcionerisTvis gadaxda an maTi mTlian ad Tu nawilobriv ganTavisuf
leba ganTavsebul kapitalSi Senatanis Setanisgan daiSveba mxolod gan
Tavsebuli kapitalis Semcirebis Sesaxeb miRebuli gadawyvetilebis Ta
obaze informaciis gamoqveynebidan aranakleb 6 Tvis Semdeg; amasTanave,
kapitalis Semcirebis meore kumulaciuri pirobaa sazogadoebis mier
kreditorebis im moTxovnebis srulad dakmayofileba an uzrunvelyofa,
romlebic ganTavsebuli kapitalis Semcirebis Sesaxeb gadawyvetilebis
gamoqveynebamde warmoiSva. aseTi dakmayofileba an moTxovnis uzrun
velyofa saaqcio sazogadoebis mier kreditorebs unda mieceT, Tu maT
gadawyvetilebis gamoqveynebidan 6 Tvis ganmavlobaSi ganucxades saaq
cio sazogadoebas aRniSnulis Taobaze.
kanonis amave muxlis merve punqtSive dadgenilia zemoaRniSnuli
wesidan gamonaklisi. kerZod, es wesebi ar vrceldeba im SemTxvevebze,
rodesac kreditorebis dacva saWiro ar aris. is garemoeba ki, Tu ra Ca
iTvleba dacvis saWiroebis ararsebobad, unda Sefasdes individual ur
SemTxvevebSi, gansakuTrebiT, kreditoris moTxovnisa da Semcirebis Se
degad darCenili kapitalis odenobis Tanafardobis mxedvelobaSi mi
RebiT.
kanoni aseve iTvaliswinebs im kreditorTa dacvis meqanizmebsac, ro
melTa moTxovnac saaqcio sazogadoebis mimarT ar aris vadamosuli.
aseTi kreditorebi sargebloben uflebiT, mosTxovon saaqcio sazo
gadoebas Tavisi moTxovnis uzrunvelyofa. aseTi uflebis arsebobis
Taobaze informirebis valdebuleba ki ekisreba saaqcio sazogadoeb as,
kerZod, mewarme valdebulia, ganTavsebuli kapitalis Semcirebis Sesa
xeb gamoqveynebul gadawyvetilebaSi miuTiTos aseTi uflebis arsebo
bis Taobaze.
277
muxli 170. kapitalis Semcireba saaqcio sazogadoebis mier
aqciaTa gauqmebiT
278
7. aqciaTa gauqmebiT kapitalis Semcirebis SemTxvevaSi am kanonis
169-e muxlis me-5 punqtis moTxovnebi ar gamoiyeneba.
279
muxli 171. saaqcio sazogadoebis kapitalis arsebiTi danakargi
280
b) gaecnos saerTo krebis dRis wesrigiT gaTvaliswinebul sa
kiTxebs;
g) kanoniTa da wesdebiT dadgenili wesiT gaecnos saaqcio sazo
gadoebis dokumentebs da miiRos maTi aslebi beWduri formiT an
eleqtronulad, Tu aqcioners winaswar aqvs gancxadebuli Tan
xmoba informaciis eleqtronuli komunikaciis saSualebebiT mi
Rebaze, agreTve saaqcio sazogadoebisgan miiRos informacia am
kanonis 202-e muxliTa da wesdebiT dadgenili wesiT;
d) miiRos dividendi;
e) Tavisuflad gankargos Tavis sakuTrebaSi arsebuli aqciebi;
v) kanoniT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi saaqcio sazogadoebas
mosTxovos Tavis sakuTrebaSi arsebuli aqciebis gamosyidva;
z) miiRos narCeni qoneba saaqcio sazogadoebis likvidaciis Sedegad;
T) ganaxorcielos am kanoniT, saqarTvelos sxva sakanonmdeblo aq
tebiT an, kanonidan gamomdinare, wesdebiT gaTvaliswinebuli sxva
uflebamosilebebi.
2. aqcioners ufleba aqvs, Tavisuflad gankargos Tavis mflobeloba
Si arsebuli aqciebi saaqcio sazogadoebis an sxva aqcionerebis Tan
xmobis gareSe, Tu kanoniT an wesdebiT sxva ram ar aris dadgenili.
281
zemoaRniSnuli mizniT, kanonSi detaluri da umeteswilad imperati
uli saxiTaa warmodgenili saaqcio sazogadoebis korporaciul marTva
Si CarTuli subieqtebis kompetenciaTa katalogi. kanonis 172-e muxli
awesrigebs aqcioneris fundamentur uflebebs. winamdebare muxli aris
mxolod aqcioneris ZiriTadi uflebebis Sesaxeb zogad normatiuli Car
Co, rac SemdgomSi detaluradaa CaSlili saaqcio sazogadoeb is TavSi. am
muxlSi mocemuli uflebebi ki or kategoriad SeiZleba dajgufdes:
282
sazogadoebis interesebidan gamomdinare, uari ganacxados am as
lebis/informaciis gacemaze;
b) moiTxovon saaqcio sazogadoebis sameTvalyureo sabWos, xolo
marTvis monisturi sistemis SemTxvevaSi _ saaqcio sazogadoebis
xelmZRvaneli organos riggareSe sxdomis Catareba;
g) kanoniT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi moiwvion riggareSe saer
To kreba;
d) moiTxovon saerTo krebis dRis wesrigSi sakiTxis damateba am
kanonis 191-e muxliT dadgenili wesiT.
2. wesdebam aqcioners an am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswine
bul aqcionerebs/aqcionerTa jgufs SeiZleba sxva damatebiTi uf
lebebi mianiWos.
283
noni gansazRvravs aqcionerTa dacvis aucilebel minimums. paralelu
rad amave muxlSi mocemulia zogadi miTiTeba imis Taobaze, rom inves
ticiaTa mozidvis mizniT saaqcio sazogadoeb
as aqvs SesaZlebloba, wes
debiT gansazRvros aqcioneris an aqcionerTa jgufis damatebiTi ufle
bebi. aseTi ufleba SeiZleba iyos, magaliTad, xelmZRvanel organoSi an
sameTvalyureo sabWoSi warmomadgenlis yolis ufleba.
284
maT Soris, miscen mas saaqcio sazogadoebis dokumentaciis, fula
di saxsrebisa da sasaqonlo maragebis Semowmebis SesaZlebloba da
miawodon yvela sxva saWiro informacia.
7. Tu sasamarTlos mier specialuri auditoris daniSvna ganmcxade
belTa mier sasamarTlosTvis ganzrax an uxeSi gaufrTxileblo
biT miwodebul araswor informacias efuZneboda, ganmcxadeblebs
ekisrebaT saaqcio sazogadoebisTvis xarjebis anazRaurebis val
debuleba.
8. specialurma auditorma sameurneo moqmedebis specialuri Semow
mebis SedegebTan dakavSirebiT werilobiTi daskvna unda Seadgi
nos. am daskvnaSi unda aisaxos agreTve is garemoebebi, romlebmac
SeiZleba saaqcio sazogadoebis interesebs mniSvnelovani ziani mi
ayenos, magram romelTa gacnoba aucilebelia saerTo krebis mier
Semowmebuli sameurneo moqmedebis Sesafaseblad.
9. specialurma auditorma Tavis mier xelmowerili daskvna dauyov
nebliv unda warudginos saaqcio sazogadoebis xelmZRvanel or
ganos. es daskvna unda gamoqveyndes. saaqcio sazogadoebis xel
mZRvanelma organom aRniSnuli daskvna saaqcio sazogadoebis sa
meTvalyureo sabWos unda warudginos da misi ganxilvis sakiTxi
morigi saerTo krebis dRis wesrigSi unda Seitanos.
285
winamdebare muxlis pirveli punqtiT nebismier i klasis aqciebis, sul
mcire, 5%-is mflobels ufleba eniWeba, daayenos saaqcio sazogadoeb is
sameurneo moqmedebis an wliuri finansuri angariSgebis specialuri Se
mowmebis sakiTxi. aseTi ufleba gamoir icxeba, Tu sakiTxis auditoruli
Semowmeba kanonmdeblobiT isedac savaldebuloa. aqcioneris mimarTvis
Semdgom sakiTxi gadaecema saerTo krebas ganxilvisaTvis. muxli ar ad
gens specialur regulirebas uSualod krebis mier sakiTxis gadawyve
tis formalur da materialur mxaresTan dakavSirebiT da sakiTxis gan
xilvaze gavrceldeba saerTo krebasTan dakavSirebiT kanonSi arsebuli
zogadi wesebi. special uri auditoris daniSvnis procesSi aqcioners,
romlis interessac exeba sameurneo moqmedebis specialuri Semowme
ba, am sakiTxis mimarT uwydeba xmis ufleba. xmis uflebis SewyvetaSi ar
unda iqnes moazrebuli saTaTbiro xmis uflebis Sewyveta, romelic aq
cioners aseT drosac unarCundeba, Tumca saerTo krebis obieqturobi
saTvis, aucilebelia mas ar SeeZlos konkretuli gadawyvetilebisaTvis
xmis micema.
winamdebare muxlis me-4 punqti eTmoba minoritari aqcioneris dac
vis uzrunvelyofas sasamarTlo meqanizmis Semotanis gziT. kerZod, Tu
saerTo kreba daniSnavs auditors, romelsac ar gaaCnia Sesabamisi kva
lifikacia an miuk erZoebloba, 5% aqciaT a mflobels ufleba eniWeba,
krebis mier aseTi auditoris daniSvnidan 14 dRis ganmavlobaSi mimar
Tos sasamarTlos specialuri auditoris axali auditoriT Canacvlebis
Taobaze. aseT SemTxvevaSi, saaqcio sazogadoebas ekisreba sasamarTlos
xarjebis anazRaurebis valdebuleba da sasamarTlos mier daniSnuli
specialuri auditorisTvis sasamarTlos mier dadgenili anazRaurebis
gadaxda. sapirispirod, Tu sasamarTlos mier specialuri auditoris
daniSvna eyrdnoboda ganmcxadeblis mier sasamarTlosTvis ganzrax an
uxeSi gaufrTxileblobiT miwodebul araswor informacias, ganmcxade
bels ekisreba saaqcio sazogadoebisTvis xarjebis anazRaurebis valde
buleba.
saerTo krebas SeuZlia, uari Tqvas specialuri auditoris daniSvna
ze im motiviT, rom moTxovnili sameurneo moqmedebebis bolo Semowmebi
dan gasulia 5 welze naklebi. am SemTxvevaSi, aqcioners SeuZlia, moiTx
ovos auditoris daniSvna sasamarTlos meSveobiT. aseT dros specialu
ri auditoris daniSvna Cveul ebrivze maRali standartiT dasabuTebas
moiTxovs. kerZod, auditori dain iSneba sasamarTlos mier, mxolod im
SemTxvevaSi, Tu arsebobs safuZvliani varaudi, rom sameurneo moqmede
bebisas uxeSad dairRva kanoni an wesdeba.
286
auditoris mier saqmianobis srulyofilad warmarTva pirdapir kav
SirSia auditorsa da sazogadoebis sxvadasxva organos Soris efeqtian
TanamSromlobasTan. Sesabamisad, saaqcio sazogadoebis xelmZRvanel
organos da sameTvalyureo sabWos ekisrebaT valdebuleba, iTanamSrom
lon specialur auditorTan. maT Soris, miscen saaqcio sazogadoebis
dokumentaciis, fuladi saxsrebis da sasaqonlo maragebis Semowmebis
SesaZlebloba da miawodon yvela sxva saWiro informacia. aseTi valde
bulebis Seusrulebloba ki CaiTvleba am organoebis wevrebis mier mova
leobaTa darRvevad da gamoiwvevs Sesabamis pasuxismgeblobas.
specialurma auditorma Semowmebis SedegebTan dakavSirebiT unda Se
adginos werilobiTi daskvna. kanoni gansazRvravs aseTi daskvnis Sinaar
sobrivi nawilis minimalur aucilebel standartsac. kerZod, daskvnaSi
unda aisaxos is garemoebebi, romlebmac SeiZleba mniSvnelovani ziani
miayenon saaqcio sazogadoebis interesebs. momzadebuli daskvna speci
alurma auditorma dauyovnebliv unda warudginos xelmZRvanel orga
nos, romelsac ekisreba daskvnis gamoqveynebis da misi sameTvalyureo
sabWosTvis wardgenis, aseve, misi ganxilvis sakiTxis momdevno saerTo
krebis dRis wesrigSi Setanis valdebuleba.
aqcioneri valdebulia:
a) ganaxorcielos Senatani kuTvnili aqciis misaRebad;
b) saaqcio sazogadoebas an aqciaTa registrators miawodos in
formacia masTan dakavSirebuli nebismieri im monacemis cvlile
bis Sesaxeb, romelic registrirebulia aqciaTa reestrSi;
g) Seasrulos sxva movaleobebi, romlebic gaTvaliswinebulia ka
noniT an, kanonidan gamomdinare, wesdebiT.
287
sebobazec da qmnis saaqcio sazogadoebis wesdebiT movaleobaTa dad
genis SesaZleblobisaTvis normatiul safuZvels. amasTanave, pirdapir
gansazRvravs aqcioneris iseT specifikur movaleobas, rogoricaa saaq
cio sazogadoebis an aqciaTa registratorisaTvis, masTan dakavSirebu
li nebismier
i im monacemis cvlilebis Taobaze informaciis miwodebis
valdebuleba, romelic registrirebulia aqciaT a reestrSi.
288
aanazRauros ziani, Tu misi qmedeba kanonis Sesabamisad miRebul
saerTo krebis gadawyvetilebas efuZneboda.
5. saaqcio sazogadoebisTvis miyenebuli zianisTvis solidarulad
agebs pasuxs is piric, romelmac zianis gamomwvevi qmedebis Sede
gad sargebeli miiRo da ganzrax moaxdina zemoqmedeba am muxlis
me-3 punqtiT gaTvaliswinebul pirze.
6. kreditorisTvis zianis anazRaurebis valdebuleba ar uqmdeba sa
aqcio sazogadoebis mier Sesabamis moTxovnebze uaris TqmiT an
imaze miTiTebiT, rom zianis gamomwvevi qmedeba saerTo krebis ga
dawyvetilebas efuZneboda.
289
iyos dominanti aqcion eri, romelic axdens Tavisi dominanturi mdgo
mareobis realizebas konkretul sakiTxTan mimarTebiT; (2) aRniSnuli
mdgomareobis gamoyenebas Sedegad unda mosdevdes zian
i da (3) saxeze un
da iyos ganzraxva.
290
qonebis SenarCunebis mizniT, sameTvalyureo sabWos an xelmZRvaneli
organos mier aseTi qmedebis mowoneba ar aTavisuflebs mmarTveli or
ganos wevrs zianis anazRau r
ebis movaleobisagan. kreditorisaTvis zia
nis anazRaurebis valdebuleba ki ar qreba saaqcio sazogadoebis mier am
moTxovnebze uaris Tqmis Sedegad, an imaze miTiTebiT, rom qmedeba efuZ
neba saerTo krebis gadawyvetilebas.
291
aqcionerTa SeTanxmeba ar unda iqnes gaigivebuli sazogadoeb is wes
debasTan. maSin, rodesac sazogadoebis wesdeba aris sazogadoebis fun
qcionirebis konstituciuri dokumenti, aqcionerTa SeTanxmebis arse
boba efuZneba masSi monawileob is nebayoflobiTobas. SeTanxmeba dgeba
aqcionerTa neba-surviliT da, ZiriTadad, efeqturia maSin, rodesac aq
cionerTa struqturis maRali diversifikaciis pirobebSi sazogadoebas
mxolod ramdenime aqtiuri aqcioneri hyavs.
aqcionerTa SeTanxmeba uSualod mxareeb isaTvis atarebs mboWav xa
siaTs da mas ar gaaCnia gavlena aqcionersa da sazogadoeb as Soris ur
TierTobaze. swored aRniSnulis garantiebs iTvaliswinebs winamdeba
re muxlis meore da mesame punqtebi. kerZod, aqcioners ar unda eTqvas
uari aqciidan gamomdinare uflebebis ganxorcielebaze misi mxridan
aqcionerTa SeTanxmebis darRvevis SemTxvevaSic. aqcionerTa SeTanxme
bis sazogadoeb isagan damouk
idebel xasiaTze metyvelebs isic, rom Se
Tanxmebis darRveva ar SeiZleba gaxdes saaqcio sazogadoebis organoTa
gadawyvetilebis baTilobis safuZveli. metic, xelSekrulebis monawile
mxaris mier im aqciis gasxvisebis SemTxvevaSi, romelTan dakavSirebiTac
dadebulia SeTanxmeba, aqcionerTa SeTanxmebidan gamomdinare uflebebi
da movaleobebi SemZenze ar gadadis. am wesidan gamonaklisia is SemTxve
va, romlis drosac es specialurad iyo gaTvaliswinebuli SeTanxmebiTa
da aqciis gasxvisebis xelSekrulebiT.
aqcionerTa SeTanxmebis dadeba ar moiTxovs raime special ur formas,
Tumca aqcionerTa SeTanxmeba praqtikaSi, rogorc wesi, ideba werilobi
Ti formiT da mowmdeba notariusis mier. kanoni savaldebulod adgens
aqcionerTa SeTanxmebis Taobaze saaqcio sazogadoebis Setyobinebis
valdebulebas.
kanoni Riad tovebs aqcionerTa SeTanxmebis Sinaarsobriv nawilsac. bevr
aqcioners gansakuTrebiT startapul periodSi SesaZlebelia, hqondes
survili, dados aqcionerTa SeTanxmeba sazogadoebis damfuZneblebTan,
gansakuTrebiT imisaTvis, rom Tavidanve moxdes urTierTmolodinebis dek
larireba, ra drosac SeTanxmebas SeuZlia, gansakuTrebuli funqcia Seas
rulos. aqcionerTa SeTanxmebis instituti iZleva SesaZleblobas, konkre
tul investorTa mosazidad dadgindes gansakuTrebuli uflebebi.
aqcionerTa SeTanxmeba SesaZlebelia Sewydes ramdenime meTodiT. ma
galiTad, aqcionerTa SeTanxmeba wydeba aqcionerTa SeTanxmebiT gaTva
liswinebuli pirobebis dadgomiT, aseve, romelime aqcioneris mier Se
Tanxmebis darRveviT an sazogadoeb is datovebiT, rac iwvevs masTan da
kavSirebuli debulebebis arafunqciurobas.
292
muxli 178. aqcionerTa SeTanxmebaSi saaqcio sazogadoebis monawileoba
293
a) aqcionerma srulad ar ganaxorciela gamosasyidi aqciebis Sesa
bamisi Senatani;
b) aqcionerma gamosasyidi aqciebi am muxlis me-2 punqtiT gaTva
liswinebuli Setyobinebis gagzavnis Semdeg SeiZina.
4. aqcia gamosyiduli unda iqnes sul mcire misi sabazro Rirebule
biT. aqciis sabazro Rirebuleba ganisazRvreba Rirebulebis im
cvlilebis gauTvaliswineblad, romelic aqciis gamosyidvis uf
lebis warmomSobma qmedebam gamoiwvia.
5. saaqcio sazogadoebis xelmZRvanelma organom gamosasyidi aqcie
bis raodenobisa da gamosyidvis fasis SeTavazebis Sesaxeb gadawy
vetileba unda miiRos am muxlis me-3 punqtiT gansazRvruli vadis
gasvlidan 30 dRis ganmavlobaSi, xolo aqciebis gamosyidvisTvis
Tanxa gadaxdili unda iqnes aRniSnuli gadawyvetilebis miRebidan
araugvianes 30 dRisa, Tu mxareebi sxva rameze ar SeTanxmdnen.
6. aqcioners, romelic ar eTanxmeba saaqcio sazogadoebis xelmZRva
neli organos uars aqciebis gamosyidvaze an saaqcio sazogadoe
bis xelmZRvaneli organos gadawyvetilebiT gansazRvrul aqcie
bis gamosyidvis pirobebs, ufleba aqvs, mimarTos sasamarTlos am
gadawyvetilebis Sesaxeb Setyobinebis gagzavnidan 30 dRis ganmav
lobaSi.
7. aqciebis gamosyidva dauSvebelia, Tu:
a) aqciebis gamosyidvisTvis gadasaxdeli Tanxa aRemateba sakuTa
ri kapitalis 25 procents;
b) aqciebis gamosyidvis momentSi saaqcio sazogadoeba gadaxdisu
unaroa an aqciaTa gamosyidvis Sedegad igi SeiZleba gadaxdisuuna
robis saSiSroebis winaSe dadges.
8. Tu SeTavazebulia imaze meti aqciis gamosyidva, vidre daSvebulia
am muxlis me-7 punqtiT, es aqciebi sxvadasxva gamyidvelisgan pro
porciulad unda iqnes gamosyiduli.
294
ba da gamosyidva. aseTi uflebamosileba warmoiSoba, Tu am aqcionerma
kenWisyris procedurisas mxari ar dauWira iseT gadawyvetilebas, ro
melic arsebiTad laxavs mis uflebebs. aseT SemTxvevaSi aucilebelia,
aqcionerma kenWisyris procesSi sakiTxis winaaRmdeg misces Tavisi xma.
kidev erTi safuZveli, romlis arsebobis drosac aqcioners warmoeSoba
Tavisi aqciebis gamosyidvis moTxovnis ufleba, aris reorganizaciis Ta
obaze miRebuli gadawyvetileba.
im SemTxvevaSi, Tu saerTo krebis mier ganixileba wina abzacSi miTiTe
buli sakiTxebi, sakiTxis mniSvnelobidan gamomdinare, damatebiTi moTx
ovnebi dgindeba saerTo krebis mosawvevTan dakavSirebiT. kerZod, sa
erTo krebis mowvevis Sesaxeb SetyobinebaSi detalurad unda aRiweros
gadasawyveti sakiTxi, masTan dakavSirebuli gamosyidvis moTxovnis uf
leba da misi ganxorcielebis wesi. im SemTxvevaSi, Tu saerTo kreba mainc
miiRebs aseT gadawyvetilebas, aqcioners gadawyvetilebis miRebidan 45
dRis ganmavlobaSi ufleba aqvs, werilobiT mosTxovos saaqcio sazoga
doebas Tavisi aqciebis gamosyidva.
gamosyidvis Taobaze gadawyvetilebas iRebs sazogadoebis xelmZRva
neli organo, romelmac unda gansazRvros gamosasyidi aqciebis raode
noba da fasi. gamosyidva unda moxdes moTxovnis wardgenis vadis amowur
vidan 30 dRis ganmavlobaSi, rasac momdevno 30 dRis ganmavlobaSi unda
mohyves gamosyidvis fasis gadaxda. gamosyidvis fasi ar unda iyos aqci
aTa sabazro Rirebulebaze naklebi. sabazro Rirebulebis gamoTvlisas
ar iangariSeba is gauf asureba, romelic gamoiwvia gamosyidvis uflebis
warmomSobma qmedebam.
295
Si, Tu: (1) aqciebis gamosyidvisTvis gadasaxdeli Tanxa aRemateba saku
Tari kapitalis 25%-s, an (2) gamosyidvis momentSi saaqcio sazogadoeb a
gadaxdisuunaroa, an, (3) SeiZleba, aqciaTa gamosyidvis Sedegad gadax
disuunarobis safrTxis winaSe aRmoCndes. aseT SemTxvevaSi gamosyidva
daiSveba mxolod zemoaRniSnuli SezRudvebis farglebSi arsebuli aq
ciebis mimarT, xolo Tu aseT aqcionerTa raodenoba bevria, maSin TiTo
euli aqcion
erisagan aqciebis gamosyidva unda moxdes maTi kuTvnili wi
lobrivi fasiani qaRaldebis proporciulad.
im SemTxvevaSi, Tu aqcioneri ar daeTanxmeba gamosyidvaze xelmZRva
neli organos uars an xelmZRvaneli organos gadawyvetilebiT gansazR
vrul gamosyidvis pirobebs, winamdebare muxliT mas ufleba eniWeba, mi
marTos sasamarTlos am gadawyvetilebis Taobaze Setyobinebis miRebi
dan 30 dRis ganmavlobaSi.
296
_ aqcionerTa saerTo kreba, sameTvalyureo sabWo da xelmZRvaneli or
gano arian CarTulni. swored am dokumentis Sedgena regulirdeba kano
nis 180-e muxlSi. miTiTebuli muxlis farglebSi mowesrigebulia iseTi
sakiTxebi, rogorebicaa: angariSis momzadeba, ganxilva da damtkiceba.
winamdebare muxliT gaTvaliswinebul dokumentaciaSi detalurad
aisaxeba informacia sazogadoebis aqtivebis, valdebulebebisa da sazo
gadoebis kapitalis Rirebulebis Sesaxeb. am dokumentebis Sedgena xel
mZRvaneli organos kompetencias ganekuTvneba. xelmZRvaneli organo
dokumentTan erTad winadadebas wminda mogebis gamoyenebis Taobaze wa
rudgens saaqcio sazogadoebis sameTvalyureo sabWos. es ukanaskneli,
Tavis mxriv, valdebulia, mowonebis SemTxvevaSi dokumentacia warudgi
nos saerTo krebas misi damtkicebisaTvis; me-2 punqtive aregulirebs im
sakiTxs, Tu ra xdeba sameTvalyureo sabWosa da xelmZRvanel organos
Soris SeuTanxmeblobis SemTxvevaSi. kerZod, Tu xelmZRvaneli organo
da sameTvalyureo sabWo ver SeTanxmdebian wminda mogebis gamoyenebaze,
maT wminda mogebis gamoyenebis orive winadadeba unda acnobon saerTo
krebas. aseT dros maT evalebaT, uzrunvelyon arsebul alternatiul
variantebs Soris arCevanis gakeTeba saerTo krebis mier, am ukanaskneli
saTvis sakuTari pozicieb is saTanado dasabuTebis gziT.
Tavis mxriv, saerTo kreba wardgenili informaciis gaTvaliswinebiT
wminda mogebis gankargvasTan dakavSirebiT iRebs ori gadawyvetilebi
dan erT-erTs. kerZod, saerTo krebis gadawyvetilebiT SeiZleba wminda
mogeba mTlianad an nawilobriv darCes saaqcio sazogadoeb aSi da gaTva
liswinebul iqnes axali angariSis dros, an moxdes misi mTlianad ganawi
leba.
297
b) gasanawilebeli dividendis odenoba aRemateba bolo finansur
angariSgebaSi aRniSnul, xolo Sualeduri dividendis SemTxvevaSi
_ bolo finansuri angariSgebis Sedgenis Semdeg miRebul, saaqcio
sazogadoebis wminda mogebisTvis wina wlebis gaunawilebeli mo
gebisa da Tavisufali rezervebidan gamoTavisuflebuli saxsre
bis damatebiT da wina wlebis daufaravi zaralisa da kanoniT an
wesdebiT dadgenil rezervebSi gadasaricxi Tanxebis gamoklebiT
miRebul odenobaze;
g) dividendis gadaxdis dRisTvis an dividendis gadaxdis Sedegad
saaqcio sazogadoeba gadaxdisuunaro gaxdeba an gadaxdisuunaro
bis saSiSroebis winaSe dadgeba.
2. Tu ganTavsebuli kapitalis mouTxovneli nawili sabalanso doku
mentSi aRniSnul aqtivebSi miTiTebuli ar aris, misi Rirebuleba
unda gamoakldes am muxlis pirveli punqtis „a“ qvepunqtiT gaTva
liswinebul ganTavsebul kapitals.
3. dividendi gadaxdili unda iqnes fuliT, Tu dividendis gadaxdis
Sesaxeb saerTo krebis gadawyvetilebiT dividendis sxva qonebiT
gacema dadgenili ar aris.
4. dividendis gadaxdis (maT Soris, dividendis moculobisa da Ti
Toeuli saxis aqciaze dividendis gacemis formis) Sesaxeb gadawy
vetilebas iRebs saerTo kreba. dividendis moculoba ar SeiZleba
aRematebodes saaqcio sazogadoebis sameTvalyureo sabWos mier,
xolo marTvis monisturi sistemis SemTxvevaSi _ saaqcio sazoga
doebis xelmZRvaneli organos mier 2/3-is umravlesobiT miRebuli
gadawyvetilebiT rekomendebul odenobas.
5. dividendis gacemis vada da wesi ganisazRvreba wesdebiT an saerTo
krebis gadawyvetilebiT. dividendis gacemis vada ar unda aRema
tebodes saerTo krebis mier dividendis gadaxdis Sesaxeb gadawy
vetilebis miRebis dRidan 6 Tves, Tu wesdebiT an saerTo krebis
gadawyvetilebiT dividendis gacemis ufro mcire vada ar aris
dadgenili.
6. aqcionerze gacemuli dividendi, romelsac es aqcioneri ar mii
Rebs, dividendis gadaxdis Sesaxeb gadawyvetilebis miRebis dRi
dan 5 wlis Semdeg unda gauqmdes da saaqcio sazogadoebisTvis misi
moTxovna dauSvebelia.
7. wesdeba SeiZleba iTvaliswinebdes dividendis aqciasTan dakavSi
rebuli Senatanis ganxorcielebuli nawilis proporciulad gana
wilebas.
298
optimaluri dividendis politikas saaqcio sazogadoebis warmatebu
li funqcionirebis saqmeSi gadamwyveti adgili ukavia. kanonis 181-e mux
li eTmoba qveyanaSi swori dividendis politikis damkvidrebis xelSewy
obas. winamdebare muxlis farglebSi mowesrigebulia iseTi sakiTxebi,
rogorebicaa: dividendis gacemis perioduloba; gamomricxveli garemo
ebebi; dividendis forma da proporcia; gadawyvetilebis miReba dividen
dis gacemis Taobaze da dividendis miReba.
gadawyvetileba dividendis gacemisa da misi odenobis Sesaxeb Sidafi
nansur gadawyvetilebaTa ricxvs ganekuTvneba da rekomendebulia, masSi
kanonmdeblis Carevis masStabi minimumamde iqnes dayvanili. amis parale
lurad, dividendis araswori politika SesaZloa, saziano aRmoCndes ara
mxolod sazogadoebis calkeul i aqcioneris, aramed uSualod korpora
ciis, kreditorebis da sazogadod bazrisaTvis. magaliTad, kanonmdeb
lis Careva aqtualuri xdeba maSin, rodesac iqmneba aqcionerebis mier
dividendis ganawilebis gziT operirebadi kapitalisagan saaqcio sazo
gadoebis daclis an saaqcio sazogadoeb is mier kreditorTa dakmayofi
lebis SesaZleblobis mniSvnelovnad Semcirebis safrTxe. swored ami
tom winamdebare muxlis pirveli punqti adgens im SemTxvevebs, rodesac
dauSvebelia mogebis saxiT dividendis ganawileba. kerZod:
299
gadawyvetileba dividendis gadaxdis, dividendis moculobisa da Ti
Toeu li saxis aqciaz
e dividendis gacemis formis Sesaxeb miiReba saer
To krebis mier. aqcionerebi, xSir SemTxvevaSi, orientirebulni arian,
miiRon maqsimaluri Semosavali moklevadian perspeqtivaSi. aRniSnuli,
rogorc wesi, winaaRmdegobaSi modis saaqcio sazogadoebis grZelvadia
ni ganviTarebis interesTan. Sesabamisad, am or Sepirispirebul interess
Soris gonivruli balansis miRwevis mizniT, kanoniT dgindeba gasacemi
dividendis zeda zRvari. aseTi zeda Weri ganisazRvreba sameTvalyureo
sabWos, xolo monistur sistemaSi xelmZRvaneli organos mier, 2/3-is um
ravlesobiT miRebuli rekomendebuli odenobiT.
dividendis gadaxdis forma fulia. amasTanave, saerTo kreba ufle
bamosilia, miiRos gadawyvetileba dividendis sxva formiT ganawilebis
Taobaze. dividendis gadaxdis vada ar unda aRematebodes 6 Tves divi
dendis ganawilebis Taobaze gadawyvetilebis miRebidan. am vadis gaz
rda, maT Soris, wesdebiTac dauSvebelia. amasTanave, saerTo kreba sar
geblobs SesaZleblobiT, gansazRvros dividendis gacemis ufro mcire
vada an sxva wesi. igive sakiTxi SeiZleba iqnes mowesrigebuli sazogado
ebis wesdebiTac. maT Soris, wesdeba SeiZleba iTvaliswinebdes dividen
dis ganawilebas aqciasTan dakavSirebuli Senatanis ganxorcielebuli
nawilis proporciulad.
gacemuli dividendi, miRebul unda iqnes aqcioneris mxridan. aseTi
miRebis vadad, kanonis mixedviT gansazRvrulia 5 weli. im SemTxvevaSi,
Tu aqcion eris mier masze gacemuli dividendi ar iqneba miRebuli, di
videndis gadaxdis Sesaxeb gadawyvetilebis miRebidan 5 wlis gasvlis
Semdeg dividendi eqvemdebareba gauqmebas. Sesabamisad, aRniSnuli Tanxa
dabrundeba saaqcio sazogadoebis kapitalSi, aTvisebul iqneba sxvadas
xva operaciaSi da sazogadoebisagan misi moTxovna aRar daiSveba.
300
garda, hyavs sameTvalyureo sabWo. monisturia marTvis sistema,
rodesac saaqcio sazogadoebas ar hyavs sameTvalyureo sabWo.
marTvis sistemis arCevis Sesaxeb gadawyvetileba miiReba saaqcio
sazogadoebis dafuZnebisas da aRiniSneba wesdebaSi. marTvis sis
temis arCevis Sesaxeb gadawyvetileba SeiZleba Seicvalos, Tu mis
Secvlas mxars dauWers saerTo kreba kenWisyraSi monawileTa xme
bis aranakleb 3/4-iT.
3. Tu saaqcio sazogadoeba aris „fasiani qaRaldebis bazris Sesaxeb“
saqarTvelos kanoniT gansazRvruli angariSvaldebuli sawarmo,
romlis fasiani qaRaldebi savaWrod aris daSvebuli safondo bir
Jaze, an Tu saaqcio sazogadoeba saqarTvelos erovnuli bankis mi
er aris licenzirebuli, savaldebuloa aranakleb 3 da araumetes
21 wevrisgan Semdgari sameTvalyureo sabWos Seqmna.
301
zogadoeb is aqcionerTa struqtura mkveTradaa diversificirebuli,
sameTvalyureo sabWos arseboba amcirebs xelmZRvaneli pirebis saqmi
anobis zedamxedvelobis xarjebs. aseve, profesiuli da reputaciuli
niSniT dakompleqtebuli sameTvalyureo sabWo zrdis zedamxedvelobis
efeqtianobas.
gadawyvetileba marTvis sistemis arCevis Sesaxeb miiReba saaqcio sa
zogadoeb is dafuZnebisas da aRiniSneba saaqcio sazogadoebis wesdeba
Si. amasTanave, mogvianebiT korporaciuli marTvis modeli SeiZleba Se
icvalos, Tu Secvlas mxars dauWers saerTo krebaze kenWisyraSi monawi
le xmaTa aranakleb 3/4.
302
krebis mowvevis saWiroeb a iSviaT SemTxvevebSi arsebobs. Tumca sagamo
nakliso SemTxvevebSi, kanoni iZleva SesaZleblobas, sazogadoebis aqci
onerebma, xelmZRvanelma organom da sameTvalyureo sabWos wevrebma mo
iwvion riggareSe saerTo kreba.
303
Tan dakavSirebuli garigebebis) an sxvagvarad datvirTvis Sesaxeb,
romlis Rirebuleba saaqcio sazogadoebis aqtivebis sabalanso
Rirebulebis naxevarze mets Seadgens, garda iseTi garigebisa, ro
melic Cveulebriv sawarmoo saqmianobas exeba;
o) aqciaTa raodenobis, nominaluri Rirebulebis, klasebisa da
maTTan dakavSirebuli uflebebis gansazRvris Sesaxeb;
p) aqciaTa nominaluri Rirebulebis cvlilebis an damatebiTi aq
ciebis ganTavsebis Sesaxeb;
J) am kanoniT an wesdebiT gaTvaliswinebul garigebaze Tanxmobis
gacemis Sesaxeb;
r) sxva iuridiuli piris dafuZnebis an wilobrivi monawileobis Sesaxeb;
s) xelmZRvanel pirTa anazRaurebis formisa da odenobis gansazR
vris Sesaxeb.
2. wesdebiT an saerTo krebis gadawyvetilebiT am muxlis pirveli
punqtis „o“ _ „s“ qvepunqtebiT gaTvaliswinebul sakiTxebze gadawy
vetilebebis miRebis uflebamosileba SeiZleba gadaeces saaqcio
sazogadoebis sameTvalyureo sabWos an xelmZRvanel organos.
3. saerTo krebas ar aqvs ufleba, miiRos gadawyvetilebebi im sakiTxeb
ze, romlebic sxva organoebis kompetencias ganekuTvneba, garda im
SemTxvevebisa, rodesac es organoebi saerTo krebas maTi kompeten
ciisTvis mikuTvnebuli sakiTxis gadawyvetis TxovniT mimarTaven.
304
kompetencias mikuTvnebuli sakiTxis gadasawyvetad. kompetenciaTa am
gvari danawileba qmnis uflebamosili subieqtis (ZiriTadad xelmZRva
neli organos) moqmedebis Tavisuflebas sakuTari codnisa da unarebis
farglebSi ganaxorcielos Tavisi uflebamosilebebi, uzrunvelyofs
korporaciuli marTvis subieqtTa Soris urTierTbalanss, pasuxismge
beli subieqtis martiv identificirebas da mTlianobaSi ganapirobebs
efeqtian korporaciul marTvas.
saerTo krebis mowveva da Catareba sakmaod Zviri produqtia, rogorc
pirdapiri finansuri, ise, sxva resursebis TvalsazrisiT. Sesabamisad,
zogierT SemTxvevaSi SesaZlebelia, ufro efeqturi iyos calkeul sa
kiTxebze (aqciaTa raodenobis, nominaluri Rirebulebis, klasebisa da
maTTan dakavSirebuli uflebebis gansazRvra; aqciaTa nominaluri Ri
rebulebis cvlileba an damatebiTi aqciebis ganTavseba; kanoniT an wes
debiT gaTvaliswinebul garigebebze Tanxmobis gacema; sxva iuridiuli
pirebis dafuZnebis an wilobrivi monawileobis Sesaxeb gadawyvetilebe
bis miReba; xelmZRvaneli piris anazRaurebis formisa da odenobis dad
gena), gadawyvetilebis miRebis uflebamosilebis sxva, SedarebiT mcire
zomis organosaTvis gadacema. amis gaTvaliswinebiT, winamdebare muxli
uSvebs SesaZleblobas, wesdebiT an saerTo krebis gadawyvetilebiT aq
cionerTa saerTo krebis kompetencias mikuTvnebul calkeul (kanoniT
pirdapir gansazRvrul) sakiTxebze gadawyvetilebis miRebis uflebamo
sileba gadaec
es sameTvalyureo sabWos an xelmZRvaneli organos.
305
xelmZRvaneli pirebisa da sameTvalyureo sabWos wevrebis mier saku
Tari saqmianobis ganxorciel ebasTan dakavSirebuli davebis Semcirebi
saTvis mniSvnelovani instrumentia saerTo krebis mier am organoTa ga
weuli muSaobis mowoneba. amasTanave, saaqcio sazogadoebis SemTxvevaSi
es instituti kanonis zogad nawilSi Camoyalibebuli msgavsi institu
tisagan gansxvavebulia. saaqcio sazogadoebebi, rogorc wesi, finansu
ri bazrebis aqtiur i monawileeb
i arian. Sesabamisad, sazogadoebis fi
nansuri dokumentacia gansakuTrebiT kompleqsuri xasiaTisaa. kompleq
surobidan gamomdinare „saerTo krebisTvis wardgenili dokumentebisa
da miwodebuli informaciis gulmodgined Semowmebis“ zogad nawilSi
dadgenili standarti ver iqneba sakmarisi, vinaidan, sakiTxis Seswavla
moiTxovs specialur codnas. Sesabamisad, mowonebisaTvis mniSvnelova
ni samarTlebrivi Sedegebis dakavSirebis SemTxvevaSi, aqcioneri damoki
debuli gaxdeba specialuri codnis mqone piris daqiravebaze an darCeba
codnis dabali standartiT. aseve, sazogadoebis aqcionerTa mkveTrad
diversificirebuli struqturidan gamomdinare, saWiroa xelmZRvaneli
pirebis pasuxismgeblobis maRali standartis daweseba da minoritari
aqcionerebis dacvis maRal standartis dadgena. am yvelafris gaTva
liswinebiT gaweul i muSaobis mowoneba ar aTavisuflebs sameTvalyu
reo sabWosa da xelmZRvanel organos saaqcio sazogadoebis winaSe zia
nis anazRaurebis valdebulebisagan.
aseTi mowonebis ZiriTadi mizani Tavdapirvel etapze saqmianobiT kma
yofilebis deklarirebaa, ramac, erTi mxriv, unda uzrunvelyos korpo
raciuli marTvis organoebs Soris informirebulobis zrda, vinaidan,
aqcioners mainc uCndeba garkveul i arapirdapiri „valdebuleba“ gaec
nos xelmZRvaneli pirebis saqmianobas, radgan mas mainc uwevs sakuTari
poziciis dafiqsireba, rasac SemdgomSi davis warmoSobis SemTxvevaSi
SesaZlebelia hqondes mtkicebulebiTi xasiaTi. meore mxriv, aRniSnuli
mainc amcirebs potenciur i davebis risks, maT Soris, mowonebis mtkice
bulebad gamoyenebis SesaZleblobis gamo.
saerTo krebis mier sameTvalyureo sabWos da xelmZRvaneli organos
muSaobis mowoneba xdeba wliur i angariSis, wliuri balansisa da mogebis
ganawilebis Sesaxeb gadawyvetilebis damtkicebis paralelurad. amas
Tanave, kanoni iZleva ara mxolod koleqtiuri, aramed individualuri
Sefasebis SesaZleblobasac. kerZod, saerTo krebis gadawyvetilebiT an
xmis uflebis mqone aqciaT a 10%-is mflobel aqcionerTa moTxovniT, sa
meTvalyureo sabWosa da xelmZRvaneli organos calkeuli wevris gaweu
li muSaobis mowoneba SeiZleba moxdes calke kenWisyriT.
306
muxli 186. saerTo krebis mowvevis wesi
307
muxli 187. saerTo krebis mowveva aqcioneris/aqcionerebis moTxovniT
308
TxvevaSi xelmZRvaneli organo ara mxolod Tavisi iniciativiT ar iwvevs
saerTo krebas, aramed ar asrulebdnen aqcionerTa moTxovnasac saerTo
krebis mowvevis Taobaze. aRniSnulis mizezi erTi mxriv, SeiZleba iyos
pasuxismgeblobis Tavidan acilebis mcdeloba, meore mxriv ki SesaZle
belia, xelmZRvaneli organo obieqturad miiCnevdes, rom ar arsebobs
saerTo krebis mowvevis aucilebloba. Tumca, rogorc ar unda iyos xel
mZRvaneli organos motivacia, aqcionerebs Tavad eniWebaT rogorc kre
bis mowvevis, ise misi Tavmjdomaris gansazRvris SesaZlebloba, riTac
uzrunvelyofili iqneba aqcionerebis mier korporaciuli marTvis mniS
vnelovan sakiTxebze sakuTari poziciebis dafiqsirebis SesaZlebloba.
amasTanave, aseTi uflebiT borotad sargeblobis Tavidan acilebis miz
niT, kanoniT Semotanilia sasamarTlo kontroli, kerZod, sasamarTlos
Tanxmobis meqanizmi.
winamdebare muxlis me-2 punqti aqcionerTa saerTo krebis aqcionere
bis mier mowvevis proceduris efeqtianad warmarTvis mizniT, detalu
rad gansazRvravs im Sinaarss, rasac krebis Catarebis Taobaze aqcione
ris moTxovna unda Seic avdes. kerZod, moTxovnaSi unda aisaxos krebis
mowvevis aucilebloba, mizani, mizezebi da dRis wesrigi, romelSic asa
xuli unda iyos am aqcioneris/aqcionerTa jgufis mier moTxovnili yve
la sakiTxi. amasTanave, xelmZRvanel organos eniWeba ufleba, daamatos
dRis wesrigis sakiTxeb i.
309
saerTo krebis mowvevisa da Catarebis uzrunvelyofa xelmZRvaneli
organos kompetenciaa. kanonis 188-e muxli gansazRvravs im sakiTxTa
nusxas, romelic gadawyvetil unda iqnes krebis mowvevamde. upirveles
yovlisa, saerTo krebis momzadebisas xelmZRvanelma organom, garda
organizaciul
i sakiTxebisa, unda gadawyvitos krebis Catarebis Tari
Ri, romelic Sesabamisad unda iyos TanxvedraSi kanonis morigi/rigga
reSe saerTo krebis mowvevisTvis dadgenil moTxovnebTan. aseve, krebis
mowvevis konteqstSi xelmZRvaneli organo kolegiurad iRebs gadawyve
tilebas saerTo krebis gamarTvis adgilTan, krebis Catarebisa da xmis
micemis formasTan, saerTo krebis dRis wesrigTan, saerTo krebis da
niSvnis Sesaxeb aqcionerebisTvis Setyobinebis formasTan, krebaSi mo
nawileobis saaRricxvo dResTan, aqcion erTaTvis misawodebeli masale
bis nusxasa da am masalebis gadacemis wesTan dakavSirebiT. TiToeul am
sakiTxTan dakavSirebiT kanonis specialur muxlebSi mocemulia Sesa
bamisi detaluri regulirebebi. aqedan gamomdinare, winamdebare nor
ma zogadi xasiaTisaa da am sakiTxSi xelmZRvaneli organos diskreciis
farglebi umeteswilad SezRudulia swored zemoaRniSnuli specialu
ri normebiT.
310
5. saerTo krebis mowvevis Sesaxeb gamoqveynebuli informacia unda
Seicavdes sul mcire Semdeg monacemebs:
a) saaqcio sazogadoebis safirmo saxelwodebasa da iuridiul mi
samarTs;
b) saerTo krebis Catarebis adgils, TariRsa da dros;
g) aRniSvnas, morigi saerTo kreba tardeba Tu riggareSe;
d) saerTo krebis saaRricxvo dRes da miTiTebas, rom saerTo kre
baSi monawileobisa da xmis micemis ufleba aqvT mxolod im pirebs,
romlebic saaRricxvo dRes aqcionerebad iricxebian;
e) saerTo krebis dRis wesrigs.
6. saaqcio sazogadoebis vebgverdze, romelic aris „fasiani qaRal
debis bazris Sesaxeb“ saqarTvelos kanoniT gansazRvruli anga
riSvaldebuli sawarmo, romlis fasiani qaRaldebi savaWrod aris
daSvebuli safondo birJaze, saerTo krebis Catarebamde aranak
leb 21-dRian uwyvet periodSi, xolo am muxlis me-3 punqtiT gaTva
liswinebul SemTxvevaSi _ Sesabamisad Semcirebul vadaSi, agreTve
saerTo krebis Catarebis dRes aqcionerebisTvis, am muxliT gaT
valiswinebuli sxva monacemebis garda, damatebiT xelmisawvdomi
unda iyos sul mcire Semdegi informacia:
a) am muxliT gaTvaliswinebuli Setyobineba saerTo krebis mowve
vis Sesaxeb;
b) informacia saerTo krebis mowvevis TariRisTvis aqciaTa saer
To raodenobisa da xmebis Sesaxeb (maT Soris, informacia TiToeu
li klasis aqciaTa saerTo raodenobis Taobaze, Tu saaqcio sazo
gadoebis kapitali dayofilia ori an orze meti klasis aqciebad);
g) saerTo krebisTvis warsadgeni dokumentebi;
d) misaRebi gadawyvetilebis proeqti, xolo misi ararsebobis Sem
TxvevaSi _ saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli organos komenta
ri saerTo krebis dRis wesrigiT gaTvaliswinebul TiToeul sa
kiTxze, agreTve am kanonis 191-e muxlis pirveli punqtis Tanaxmad
aqcionerebis mier warmodgenili gadawyvetilebebis proeqtebi,
romlebic saaqcio sazogadoebam unda ganaTavsos Tavis vebgver
dze am gadawyvetilebebis miRebidan gonivrul vadaSi;
e) saWiroebis SemTxvevaSi, xmis warmomadgenlis meSveobiT da weri
lobiT micemis formebi, garda im SemTxvevisa, rodesac es formebi
TiToeul aqcioners piradad egzavneba;
311
v) im proceduris zusti aRwera, romelic unda gaiaros aqcioner
ma saerTo krebaSi monawileobisa da xmis micemisTvis, maT Soris:
a) am kanonis 191-e muxliT gaTvaliswinebuli uflebebi, Tu
am uflebebiT sargebloba SesaZlebelia saerTo krebis mow
vevis Sesaxeb Setyobinebis Semdeg, amave kanonis 202-e muxlis
moTxovnebisa da aRniSnuli uflebebisTvis dadgenili vadebis
gaTvaliswinebiT;
b) warmomadgenlis mier xmis micemis procedura, kerZod,
xmis micemis forma da warmomadgenlis daniSvnis Sesaxeb Setyo
binebis saaqcio sazogadoebis mier eleqtronuli formiT miRe
bis SesaZlebloba;
g) am kanonis 194-e muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebul Sem
TxvevaSi aqcioneris mier xmis werilobiT an eleqtronuli ko
munikaciis saSualebiT micemis procedura;
z) saerTo krebis masalebis srulad gacnobis adgili da pirobebi.
7. Tu am muxlis me-6 punqtis „e“ qvepunqtiT gaTvaliswinebuli xmis
micemis formebi saaqcio sazogadoebis vebgverdze teqnikuri mi
zezebis gamo xelmisawvdomi ar aris, saaqcio sazogadoebam unda
miuTiTos maTi materialuri formiT xelmisawvdomobis Sesaxeb.
aqcioneris moTxovnis SemTxvevaSi saaqcio sazogadoebam es for
mebi mas fostiT ufasod unda gaugzavnos.
312
organo aqveynebs krebis Catarebamde, sul cota, 21 dRiT adre maregis
trirebeli organos portalze da aseTis arsebobis SemTxvevaSi, saaqcio
sazogadoebis oficialur vebgverdze. 21-dRiani vadidan gamonaklisi
daiSveba mxolod im SemTxvevaSi, Tu saerTo kreba moiwveva pirveli mow
veviT Casatarebeli saerTo krebisaTvis moTxovnili kvorumis ararse
bobis gamo. aseT SemTxvevaSi, sazogadoebis efeqturad funqcionirebis
interesidan gamomdinare, Setyobinebasa da krebis TariRs Soris SesaZ
lebelia 10-dRiani Sualedis arseboba.
uSualod Setyob ineba saerTo krebis mowvevis Sesaxeb, rogorc we
si, Zalian mSrali da formaluri xasiaTisaa. winamdebare muxli saer
To krebis mowvevis rekvizitebs or nawilad yofs me-5 da me-6 punqteb
Si. kerZod, me-5 punqtSi miTiTebulia krebis mowvevis is rekvizitebi,
romlebic aucilebelia krebis monawileTaTvis da krebis Sinaarsis
gansasazRvravad, aseve, misi Catarebis droisa da adgilis identifici
rebisaTvis. damatebiT, me-6 punqti adgens im moTxovnebs, romlebic uk
ve Seexeba im saaqcio sazogadoebas, romelic aris „fasiani qaRaldebis
bazris Sesaxeb“ saqarTvelos kanoniT gansazRvruli angariSvaldebuli
sawarmo, romlis fasian i qaRaldebi savaWrod aris daSvebuli safondo
birJaze. aseT SemTxvevaSi, krebis mowvevisas misaTiTebeli informaciis
nusxa gacilebiT farToa da, garkveuli TvalsazrisiT, atarebs saxel
mZRvanelo xasiaTs aqcioneris mier sakuTari uflebamosilebis gansa
xorcieleblad.
313
saaqcio sazogadoebis saerTo krebaze aqcioneris mier Tavisi ufle
bamosilebebis jerovnad ganxorcieleba pirdapiraa dakavSirebuli aq
cioneris informirebulobis xarisxTan. saerTo krebis dRis wesrigi da
masSi asaxuli informaciis arseboba, krebis masalebis gacnobis uzrun
velyofis gareSe, azrs dakargavda. swored amitom kanonis 190-e muxli
eTmoba aqcioneris uflebas, gaecnos dRis wesrigis masalebs.
kanoni detalurad ar gansazRvravs, ra masalebs unda Seicavdes sa
erTo krebis dRis wesrigi, imis gaTvaliswinebiT, rom, individualuri
SemTxvevebidan gamomdinare, aseT informaciaTa speqtri winaswar ar
aris gansazRvradi. Sesabamisad, krebis mowvevaze pasuxismgebel or
ganos udgindeba zogadi valdebuleba, uzrunvelyos dRis wesrigSi
yvela saWiro informaciis asaxva. amasTanave, xelmZRvaneli organo da
sameTvalyureo sabWo TavTavisi kompetenciis farglebSi valdebulni
arian, dRis wesrigiT gaTvaliswinebul sakiTxebze gamoaqveynon maT mi
er momzadebuli gadawyvetilebis proeqti da miuTiTon am gadawyveti
lebis safuZvlebze.
kanoni aseve, detalurad gansazRvravs special ur moTxovnebs sazo
gadoebis saerTo krebaze wesdebis cvlilebis sakiTxis ganxilvis Sem
TxvevaSi. kerZod, Tu saerTo krebis dRis wesrigiT gaTvaliswinebulia
wesdebis Secvla an misi axali redaqciis miReba, cvlilebis teqsti an axa
li redaqcia unda gamoqveyndes saerTo krebis mowvevis Sesaxeb infor
maciasTan erTad, garda im SemTxvevisa, rodesac es dokumentacia yvela
aqcioners piradad egzavneba.
314
2. Tu am muxlis pirveli punqtis „a“ qvepunqtiT gaTvaliswinebuli
SemTxveva iwvevs saerTo krebis im dRis wesrigSi cvlilebis Seta
nas, romelic ukve miewoda aqcionerebs, saaqcio sazogadoeba val
debulia aqcionerebs saerTo krebis saaRricxvo dRemde miawodos
ganaxlebuli dRis wesrigi am kanonis 189-e muxlis pirveli da me-2
punqtebiT dadgenili wesiT. Tu saerTo krebis ganaxlebuli dRis
wesrigis aqcionerebisTvis miwodebis valdebuleba saaRricxvo
dRis Semdeg warmoiSoba, igi miwodebuli unda iqnes saerTo krebis
Catarebamde gonivruli vadiT adre, raTa aqcionerebs saSualeba
hqondeT, daniSnon warmomadgenlebi an xma miscen werilobiT.
3. xmis uflebis mqone aqciaTa sul mcire 5 procentis mflobel aq
cioners/aqcionerTa jgufs ufleba aqvs, waradginos saaqcio sa
zogadoebis sameTvalyureo sabWos wevrad, xolo marTvis monis
turi sistemis SemTxvevaSi _ saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli
organos wevrad asarCev pirTa kandidaturebi, Tu igi riggareSe
saerTo krebis Catarebis dRemde sul mcire 14 dRiT adre warud
gens saTanado gancxadebas/winadadebas xelmZRvanel organos. es
winadadeba unda Seicavdes aRniSnuli kandidatebisTvis kanoniT
dadgenil saidentifikacio monacemebs.
4. saaqcio sazogadoebis xelmZRvanelma organom SeTavazebuli sa
kiTxi Sesabamisi gancxadebis miRebidan 5 dRis vadaSi unda Seita
nos saerTo krebis dRis wesrigSi, garda im SemTxvevisa, rodesac
darRveulia gancxadebis wardgenis vada an sakiTxi ar ganekuTvne
ba saerTo krebis kompetencias. saerTo krebis dRis wesrigSi Se
satani cvlilebis, agreTve aqcioneris mier wardgenili gadawyve
tilebis proeqtis mimarT Sesabamis SemTxvevaSi gamoiyeneba gamoq
veynebis Sesaxeb am kanonis 189-e muxliT dadgenili wesebi.
5. saerTo krebis dRis wesrigSi sakiTxis Setanis Sesaxeb aqcionerTa
gancxadebaze saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli organos uari
SeiZleba gasaCivrdes sasamarTloSi. sasamarTlos SeuZlia gan
mcxadebel aqcionerebs mianiWos Sesabamisi informaciis gamoqvey
nebiT dRis wesrigSi sakiTxis damatebis uflebamosileba. Sesaba
misi sarCelis dakmayofilebis SemTxvevaSi sasamarTlos xarjebi
ekisreba saaqcio sazogadoebas.
6. saerTo krebis dRis wesrigi saerTo krebaze SeiZleba Seicvalos
mxolod im SemTxvevaSi, Tu am krebas yvela aqcioneri eswreba. sa
erTo krebis dRis wesrigSi aRniSnuli moTxovnis darRveviT Seta
nil sakiTxze miRebuli gadawyvetileba baTilia.
315
saerTo kreba aqcionerTa ZiriTadi da praqtikulad erTaderTi SesaZ
leblobaa, uSual o monawileoba miiR on sazogadoebis marTvaSi da daic
van sakuTari investicia. Sesabamisad, kanonis 191-e muxli iTvaliswinebs
aqcioneris uflebas, daamatos dRis wesrigis sakiTxebi da warmoadginos
misaRebi gadawyvetilebis proeqtebi.
Cveulebriv, saerTo kreba unda mimdinareobdes Semdegi dRis wesri
giT: (I) misasalmebeli sityva; (II) wliuri angariSebis ganxilva; (III) wliu
ri angariSis miReba; (IV) wliuri balansis ganxilva; wliuri balansis mi
Reba; (V) auditorebis arCeva; (VI) pirebis arCeva kompetenciis fargleb
Si; (VII) Suamdgomlobebi (Tu isini ar exeba zemoaRniSnul sakiTxebs); (VIII)
sxva damatebiTi sakiTxeb i; (IX) Semajamebeli sityvebi.
dRis wesrigSi sakiTxeb is damatebisa da misaRebi gadawyvetilebis
proeqtebis wardgenis uflebiT aRWurvilia kapitalis, sul mcire, 5%-
is mflobeli aqcioneri/aqcionerTa jgufi. aqcionerma am uflebis rea
lizebisaTvis werilobiTi formiT, sul mcire, 14 dRiT adre unda mimar
Tos krebis mowvevis uzrunvelmyof organos. mimarTvis Semdgom aqcio
ners ufleba aqvs, moiTxovos an Tavad waradginos saerTo krebis dRis
wesrigiT gaTvaliswinebul an gasaTvaliswinebel sakiTxebze misaRebi
gadawyvetilebis proeqtebi da dasabuTeba.
kanonis mixedviT, im saaqcio sazogadoebis vebgverdze, romlis fasi
ani qaRaldebic savaWrod daSvebulia safondo birJaze, saerTo krebis
dRis wesrigs daerTvis aqcionerebis mier warmodgenili gadawyveti
lebis proeqtebi. Tu aqcioneris mier wardgenilia aRniSnuli dokumen
tacia, maSin xelmZRvaneli organo valdebulia, saaRricxvo dRemde mi
awodos aqcion erebs ganaxlebuli dRis wesrigi. Tu ganaxlebuli dRis
wesrigis miwodebis valdebuleba warmoiSoba saaRricxvo dRis Semdgom,
misi miwodeba unda moxdes saerTo krebis Catarebamde gonivruli vadiT
adre, raTa aqcionerebs saSualeba mieceT, daniSnon warmomadgeneli an
xma miscen werilobiT.
aqcionerebisaTvis sakuTari interesebis dacvis erT-erTi ZiriTadi
instrumenti, calkeuli organoeb is dakompleqtebis SesaZleblobaa.
amasTanave, am organos dakompleqtebis procesma ar unda miiRos qaosu
ri saxe, raTa saaqcio sazogadoeba droulad aRiWurvos korporaciuli
marTvis Sesabamisi organoTi da ganagrZos funqcionireba. Sesabamisad,
kanonis mixedviT, xmis uflebis mqone aqciaTa, sul cota, 5%-is mflo
bel aqcion ers/aqcionerTa jgufs ufleba aqvs, waradginos sameTval
yureo sabWoSi, xolo monistur sistemaSi xelmZRvanel organoSi asar
Cevi kandidaturebi, Tu riggareSe krebis Catarebis dRemde, sul cota,
316
14 dRiT adre xelmZRvanel organos warudgens ganacxads amis Taobaze.
wardgenili winadadeba unda Seicavdes wevrobis kandidatebisaTvis ka
noniT dadgenil said entifikacio monacemebs.
xelmZRvaneli organo valdebulia, gancxadebis miRebidan 5 dRis vadaSi
krebis dRis wesrigSi Seitanos aqcion eris mier SemoTavazebuli sakiTxi.
am wesidan gamonaklisia SemTxveva, rodesac darRveulia gancxadebis Se
tanis vada, an sakiTxi ar ganekuTvneba saerTo krebis kompetencias. dRis
wesrigis cvlilebaze, iseve, rogorc aqcioneris mier wardgenili gadawy
vetilebis proeqtze moqmedebs 189-e muxlis wesebi gamoqveynebis Sesaxeb.
korporaciul marTvaSi krizisis Seqmnis Tavidan acilebisTvis kano
ni iTvaliswinebs SesaZleblobas, xelmZRvaneli organos uari dRis wes
rigSi sakiTxis Setanis Sesaxeb gasaCivrdes sasamarTloSi. sasamarTlos
SeuZlia, ganmcxadebel aqcionerebs mian iWos gamoqveynebis gziT dRis
wesrigSi sakiTxis damatebis uflebamosileba. aseT SemTxvevaSi aqcione
ris interesebis dasacavad saaqcio sazogadoebas ekisreba sasamarTlo
xarjebis anazRaureba.
kanoni icavs im aqcionerTa interesebsac, romlebic ver monawileo
ben aqcionerTa saerTo krebaSi. kerZod, kanoni baTilad acxadebs nebis
mier gadawyvetilebas, romelic miRebul iqna iseT sakiTxze, romelic
ar iyo miTiTebuli saerTo krebis dRis wesrigSi. aRniSnuli danawesidan
gamonaklisia SemTxveva, rodesac krebas daeswro yvela aqcioneri da mi
Rebul iqna gadawyvetileba dRis wesrigis Secvlis Taobaze.
317
4. aqcioners ufleba aqvs, saaqcio sazogadoebas mosTxovos saerTo
krebis monawileTa siaSi Seyvanis, misi kuTvnili aqciebisa da xme
bis raodenobis dadasturebis gacema. aqcioneris am moTxovnis Se
usrulebloba saerTo krebis mowvevis proceduris arsebiT dar
Rvevad miiCneva.
5. aqcioneris statusis dadastureba SeiZleba moTxovnil iqnes mxo
lod aqcioneris identificirebisTvis da mxolod im farglebSi,
romlebic proporciulia am miznis misaRwevad.
6. aqcioneris ufleba, gayidos an sxvagvarad gaasxvisos Tavisi wili
am muxlis me-2 punqtiT gansazRvrul saaRricxvo TariRs/dRes da
saerTo krebis mowvevis TariRs Soris periodSi, ar SeiZleba daeq
vemdebaros iseT SezRudvas, romelic, Cveulebriv, ar imoqmedeb
da mis mimarT.
7. saerTo krebis monawileTa siis sisworisTvis pasuxismgebloba
ekisreba saerTo krebis momwvev organos.
318
ebi, SeiZleba mxolod im SezRudvebs daeqvemdebaros, romlebic wesde
biT zogadad moqmedebs amgvari aqciebis mimarT da ar aris dakavSirebu
li uSualod saaRricxvo dResTan.
saaRricxvo dRis gansazRvra krebis Catarebis TariRamde arauadres
30 dRisa, erTi mxriv, saerTo krebis TariRisTvis saerTo krebaSi monawi
leobis uflebis mqone aqcionerebis maqsimalurad zusti siis Sedgenas,
xolo meore mxriv, aqcionerebisaTvis SesaZleblobis micemas isaxavs
miznad, raTa maT uzustobis SemTxvevaSi moiTxovon krebaSi monawileo
bis uflebis dadastureba. aqedan gamomdinare, kanonis winamdebare mux
lis me-3 punqti eTmoba im monacemebs, romelTac unda Seicavdes saaR
ricxvo dRisaTvis gansazRvruli krebaSi monawile pirTa is sia, romlis
sisworeze pasuxismgeblobac krebis momwvev organos ekisreba. kerZod,
sia unda Seicavdes pirebis identifikaciisTvis aucilebel monacemebs,
aqciaTa raodenobasa da kategorias, xmaTa raodenobasa da misamarTs,
romelzec unda gaigzavnos Setyobineba krebis monawileTa siaSi Sey
vanis Sesaxeb. amasTanave, TiToeul aqcioners eniWeba ufleba, saaqcio
sazogadoebisagan moiTxovos krebis monawileTa siaSi Seyvanisa da misi
kuTvnili aqciebisa da xmaTa raodenobis dadasturebis gacema. aqcione
ris am moTxovnis Seusrulebloba iTvleba krebis mowvevis proceduris
darRvevad, rac pirdapir gavlenas iqoniebs saerTo krebis gadawyveti
lebis baTilobaze.
amasTanave, aqcioners gadaWarbebuli moTxovnebis Sedegad, ar unda
gaurTuldes saerTo krebaSi monawileobis SesaZlebloba. swored ami
tom, kanoni adgens valdebulebas, rom aqcioneris statusis dadasture
ba iyos mxolod iseTi moTxovnis sagani, rac saWiroa aqcioneris identi
ficirebisTvis da mxolod im farglebSi, rac proporciulia am miznis
misaRwevad.
319
savaWrod aris daSvebuli safondo birJaze, aqcionerebs Tavad an
mesame piris meSveobiT unda SesTavazos Setyobinebis sul mcire 1
efeqtiani eleqtronuli saSualeba.
3. saaqcio sazogadoebis xelmZRvanel pirsa da sameTvalyureo sab
Wos wevrs ar aqvT ufleba, saerTo krebaSi monawileoba miiRon,
rogorc aqcionerTa warmomadgenlebma.
4. warmomadgenels aqvs saerTo krebaze sityviT gamosvlisa da Se
kiTxvebis dasmis igive uflebebi, romlebic mis mier warmodgenil
aqcioners eqneboda.
5. dauSvebelia aqcioneris uflebebis warmomadgenlis meSveobiT
ganxorcielebis SezRudva, garda warmomadgenelsa da im aqcio
ners Soris potenciuri interesTa konfliqtis arsebobis SemTxve
visa, romlis saxeliTac unda imoqmedos warmomadgenelma.
6. warmomadgeneli valdebulia gaamJRavnos aqcionerebis mier im
riskis Sesafaseblad saWiro faqtebi, rom warmomadgenelma SeiZ
leba ganaxorcielos ara aqcioneris, aramed sxva piris interesebi.
7. warmomadgenelsa da aqcioners Soris interesTa konfliqti war
moiSoba, Tu warmomadgeneli aris:
a) saaqcio sazogadoebis sakontrolo paketis mflobeli aqcio
neri an sxva samewarmeo sazogadoeba, romelsac aseTi aqcioneri
akontrolebs;
b) saaqcio sazogadoebis an am punqtis „a“ qvepunqtiT gaTvaliswi
nebuli samewarmeo sazogadoebis mmarTvelobiTi organos an sa
meTvalyureo sabWos wevri; g) saaqcio sazogadoebis an am punqtis
„a“ qvepunqtiT gaTvaliswinebuli samewarmeo sazogadoebis audi
tori an dasaqmebuli;
d) am punqtis „a“ _ „g“ qvepunqtebiT gaTvaliswinebuli romelime
fizikuri piris ojaxis wevri.
8. warmomadgenelma xma unda misces mis mier warmodgenili aqcione
ris instruqciebis Sesabamisad.
9. Tu ramdenime aqcioneris warmomadgeneli erTi da igive piria, mas
ufleba aqvs, sxvadasxva aqcionerisTvis sxvadasxvagvarad misces
xma.
10. warmomadgenlobiTi uflebamosilebis Sewyvetaze vrceldeba am
muxlis me-2 punqti.
11. xelmZRvaneli organo da sameTvalyureo sabWo valdebuli arian
monawileoba miiRon saerTo krebis muSaobaSi.
320
12. saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli organos da sameTvalyureo
sabWos sul mcire TiTo wevrs unda mieces saerTo krebaze sity
viT gamosvlis SesaZlebloba.
321
gansakuTrebiT did saaqcio sazogadoebebSi, rogorc wesi, es aris is er
TaderTi forumi, sadac aqcionerebs eZlevaT SesaZlebloba, topmenej
mentis uSualo CarTulobiT gansazRvros sazogadoebis ganviTarebis
strategia da pirdapiri kontroli gauwion korporaciuli marTvis sxva
organoebis saqmianobas. Sesabamisad, amgvari balansis darRvevis Tavi
dan acilebis mizniT kanoni zRudavs xelmZRvaneli organos da sameT
valyureo sabWos wevrebis, rogorc aqcionerTa warmomadgenlis, mona
wileobas saerTo krebaSi.
kanoni warmomadgenels avaldebulebs, gaamJRavnos yvela is faqti,
ramac potenciurad SeZleba misi saqmianobis keTilsindisierad Sesru
lebis SesaZlebloba SezRud os. aseTi winapirobebi ki detalurad Ca
moTvlilia winamdebare muxlis me-7 punqtSi. es SemTxvevebi, ZiriTadad,
ukavSirdeba sazogadoeb aSi pirdapir an arapirdapir kapitalis flobas,
menejmentSi monawileobis miRebas an menejmentze zedamxedvelobis kom
petencias, aseve, zemoT CamoTvlil pirTa ojaxis wevrobas.
warmomadgeneli xmis micemis procesSi SezRudulia aqcioneris mier ga
cemuli instruqciebiT. aseTma miTiTebam SesaZlebelia, pirdapir daaval
debulos warmomadgeneli, mxari dauW iros konkretul sakiTxs an xma mis
ces winaaRmdeg. amasTanave, erTsa da imave warmomadgenels, vinaidan is moq
medebs sxvisi saxeliT da sxvisive interesebis sasargeblod, ufleba eniWe
ba, sxvadasxva warmodgenili piris xma sxvadasxvagvarad gadaanawilos.
saerTo krebis meSveobiT ara mxolod is sakiTxebi wydeba, romlebic
SemdgomSi menejmentis Sesasrulebelia, aramed es sakiTxeb i SesaZlebe
lia, uSualod ukavSirdebodes xelmZRvaneli organos da sameTvalyu
reo sabWos saqmianobas. Sesabamisad, yvela dakavSirebuli mxaris monawi
leobis, maT Soris, am pirTa mosazrebaTa mosmenisa da am gziT efeqtiani
korporaciuli marTvis miRwevis mizniT, kanoni iTvaliswinebs xelmZRva
neli organos da sameTvalyureo sabWos wevrebis valdebulebas, monawi
leoba miiRon saerTo krebis muSaobaSi. maT Soris, sul cota, erT wevrs
mainc unda mieces saerTo krebaze sityviT gamosvlis SesaZlebloba.
322
2. wesdebiT an wesdebiT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi saaqcio sa
zogadoebis xelmZRvaneli organos gadawyvetilebiT SesaZlebe
lia daSvebul iqnes aqcioneris mier xmis micema saerTo krebaze
dauswreblad, maT Soris, eleqtronuli komunikaciis saSualebis
gamoyenebiT. wesdebiT an wesdebiT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi
saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli organos gadawyvetilebiT
aqcionerma xma SeiZleba misces werilobiT/eleqtronuli komuni
kaciis saSualebiT saerTo krebis dawyebamde an saerTo krebis mim
dinareobisas.
3. xmis micemisas eleqtronuli komunikaciis saSualebebis gamoyene
bis SemTxvevaSi uzrunvelyofili unda iyos piris identifikaciis
SesaZlebloba da eleqtronuli komunikaciis sistemis usafrTxo
eba, risTvisac pasuxismgebloba ekisreba saaqcio sazogadoebis
xelmZRvanel organos.
4. wesdebiT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi saaqcio sazogadoebis
xelmZRvaneli organos gadawyvetilebiT SesaZlebelia ganxor
cieldes saerTo krebis video- da audiotranslireba, agreTve
uzrunvelyofil iqnes ormxrivi eleqtronuli komunikacia, rac
aqcionerebs saSualebas miscems, saerTo krebas distanciurad mi
marTon.
323
krebis audiovizualuri translireba da aqcioneris SesaZleblobis uz
runvelyofa, eleqtronuli formiT mimarTos saerTo krebas.
saaqcio sazogadoebis wesdebiT an wesdebiT gaTvaliswinebul Sem
TxvevaSi xelmZRvaneli organos gadawyvetilebiT saerTo kreba, mona
wileTa fizikuri daswrebis formasTan erTad an mis nacvlad, SeiZleba
Catardes eleqtronuli komunikaciis saSual ebaTa gamoyenebiT. aseTi
eleqtronuli forma, ra Tqma unda, unda uzrunvelyofdes TiToeuli
aqcioneris identificirebas da axdendes manipulirebis SesaZleblobis
gamoricxvas.
garda saerTo krebis eleqtronuli formiT Catarebisa, kanoni iTva
liswinebs wesdebiT an wesdebiT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi xelmZRva
neli organos gadawyvetilebiT saerTo krebaze fizikuri daswrebis ga
reSe xmis micemis SesaZleblobis gansazRvras. amasTanave, sityvebi „maT
Soris, eleqtronuli saSualebiT“ mianiSnebs, rom saerTo krebaze xmis
micema SesaZlebelia nebismieri obieqturi formiT, magaliTad: werilo
biT, el. fostis, telefonis an internetis saSualebiT. aqcioneris mier
xmis micema am formiT SesaZlebelia, rogorc saerTo krebamde, ise saer
To krebis mimdinareobisas. eleqtronuli komunikaciis saSualebaTa ga
moyenebis SemTxvevaSi uzrunvelyofili unda iyos piris identifikaciis
SesaZlebloba da eleqtronuli komunikaciis sistemis usafrTxoeba, ra
zec pasuxismgebloba ekisreba sazogadoebis xelmZRvanel organos.
xmis micemis ufleba ar aris saerTo krebaSi aqcioneris monawileo
bis erTaderTi instrumenti. aqcion erisTvis, aseve, gansakuTrebuli
mniSvneloba eniWeba sityviT gamosvlis uflebas. Sesabamisad, kanoni
iTvaliswinebs SesaZleblobas, wesdebiT pirdapir aseTis gaTvaliswine
bis SemTxvevaSi, xelmZRvanelma organom miiRos gadawyvetileba saerTo
krebis video- da audiotranslirebis Taobaze. saerTo krebis video- da
audiotranslirebis SemTxvevaSi uzrunvelyofil unda iqnes ormxrivi
eleqtronuli komunikacia da aqcionerebs mieceT SesaZlebloba, dis
tanciurad mimarTon saerTo krebas.
324
2. kenWisyra SeiZleba aqciaTa klasebis mixedviT cal-calke Catar
des.
3. wesdebaSi/sadamfuZneblo SeTanxmebaSi Sesatani cvlileba miRebu
li unda iqnes kenWisyraSi monawileTa xmebis 3/4-is umravlesobiT,
Tu wesdebiT xmaTa ufro didi raodenoba ar aris gaTvaliswinebu
li.
325
aris xmis uflebis warmoSoba Senatanis nawilobriv ganxorcie
lebis SemTxvevisTvis. am SemTxvevaSi saaqcio sazogadoebis xel
mZRvaneli organo valdebulia aqciaTa reestris mwarmoebel pirs
miawodos informacia Senatanis ganTavsebul aqciaTa sanacvlod
ganxorcielebis Sesaxeb.
326
Soris Zalauflebis danawilebis gziT balansis miRwevas, ramac unda Seq
mnas sazogadoebis efeqtiani korporaciuli marTva. kanonis 197-e mux
lis mixedviT, baTilia xelSekruleba an wesdebis Canaweri, romliTac
aqcioners ekisreba xmis uflebis ganxorcieleba xelmZRvaneli organos
an sameTvalyureo sabWos miTiTebis safuZvelze. metic, garda korpo
raciuli marTvis am ori ZiriTadi organosi, kanoni krZalavs nebismier
SeTanxmebas, romelic zogadad avaldebulebs aqcioners, xmis ufleba
gamoiyenos saaqcio sazogadoebis sxva nebismier organos miTiTebebis
Sesabamisad.
aqcioneris xmis ufleba ar ganekuTvneba aqcioneris absolutur uf
lebaTa kategorias. igi SeiZleba, SeizRudos calkeul SemTxvevebSi, ro
desac es aucilebelia saaqcio sazogadoebis saukeTeso interesebisaT
vis. swored aRniSnuls uzrunvelyofs kanonis winamdebare muxlis me-2
punqti, romlis mixedviTac, aqcioners ar gaaCnia xmis ufleba, Tu sazo
gadoebis saerTo kreba ixilavs mis mimarT moTxovnis wayenebis, SesaZlo
interesTa konfliqtis an aRniSnul pirTan sxvagvarad dakavSirebul sa
kiTxs.
327
5. saerTo krebis Tavmjdomarem saerTo krebis monawile yvela aqci
oners unda misces misi dRis wesrigiT gaTvaliswinebuli sakiTxe
bis ganxilvisas sityviT gamosvlis SesaZlebloba.
6. kenWisyris Sedegebi cxaddeba saerTo krebaze.
328
sakiTxebze sityviT gamosvlis uflebis SezRudva. am uflebas imperati
ulad gansazRvravs kanonis winamdebare muxlis me-5 punqti.
is aqcionerebi, romlebic monawileob as iReben saerTo krebaSi, xSi
rad iTxoven maT mier micemuli xmis sworad dafiqsirebis dazustebas.
es gansakuTrebiT aqtualuria iseT SemTxvevebSi, rodesac xmis uflebis
micema xdeba warmomadgenlis meSveobiT. Sesabamisad, kanoni iTvaliswi
nebs kenWisyris Sedegebis gamocxadebis valdebulebas. aRniSnuli mizan
Sewonilia ganxorcieldes TiToeuli kenWisyris Semdgom xmis uflebis
gamoyenebis Sesaxeb informaciis wakiTxviT an, saTanado teqnikuri saSu
alebebis arsebobis SemTxvevaSi, ekranze CvenebiT (aRniSnuli unda gan
xorcieldes imgvarad, rom ar iqnes darRveuli kenWisyris faruloba).
329
gorc minoritari, ise maJoritari aqcionerisaTvis. kerZod, maJoritar
aqcioners aqvs SesaZlebloba, Tavisi xmebi gadaanawilos ramdenime kan
didatze da xeli Seuwyos Sesabamisi organos TavisTvis sasurveli kan
didatebiT dakompleqtebas. minoritar aqcionerebs xmebis akumulire
bis meTodiT eZlevaT SesaZlebloba, maJoritari aqcioneris mier gada
nawilebuli xmebis pirobebSi, TavianTi xmebis koncentrireba moaxdinon
erT kandidatze da uzrunvelyon misi gayvana.
wesdebiT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi an saerTo krebis gadawyveti
lebiT sameTvalyureo sabWos da xelmZRvaneli organos wevrebis asar
Cevad gamoiyeneba xmebis akumulirebis meTodi, romelic mdgomareobs
SemdegSi: yoveli aqcioneri anawilebs Tavis xmebs warmodgenil kandi
datTa nebismier raodenobaze im pirobiT, rom mis mier kenWisyraSi mice
mul xmaTa jamuri raodenoba ar unda aRematebodes mis gankargulebaSi
arsebul xmaTa srul raodenobas.
zemoaRniSnul daTqmasTan erTad kanoni iTvaliswinebs xmis micemis
uflebis gamoyenebis meTodTan dakavSirebiT SezRudvasac. kerZod, xmis
uflebis mqone aqcioners ar aqvs ufleba, sakuTari xma gamoiyenos kandi
datis winaaRmdeg.
winamdebare muxlis „g“ qvepunqti awesrigebs kandidatis arCevis wess.
im SemTxvevaSi, Tu kandidatebis raodenoba asarCev wevrTa raodenobaze
naklebia an misi tolia, yvela kandidati, romelmac miiRo Tundac erTi
xma, arCeulad iTvleba. Tavisuflad darCenili poziciebis mimarT Ser
Cevis procesi xelaxla unda Catardes. im SemTxvevaSi, Tu kandidatebis
raodenoba aRemateba asarCev wevrTa dadgenil raodenobas, arCeulad
CaiTvlebian is kandidatebi, romlebmac miiRes kenWisyraSi monawile xma
Ta umravlesoba.
330
2. saerTo krebis oqmSi unda aRiniSnos:
a) saaqcio sazogadoebis safirmo saxelwodeba;
b) saerTo krebis Catarebis adgili da TariRi;
g) xmis uflebis mqone aqciaTa saerTo raodenoba;
d) saerTo krebaSi monawile an saerTo krebaze warmodgenili xmis
uflebis mqone aqciebis raodenoba;
e) saerTo krebis Catarebis forma, xmis micemis forma da miRebuli
gadawyvetilebebi saerTo krebis dRis wesrigiT gaTvaliswinebu
li sakiTxebis rigiTobis mixedviT;
v) yoveli gadawyvetilebisTvis _ im aqciebis raodenoba, romlebi
dan gamomdinarec marTlzomierad iyo xmebi micemuli, am xmebiT
warmodgenili wili ganTavsebul kapitalSi, xmebis saerTo raode
noba, rogorc gadawyvetilebis sasargeblod, ise mis sawinaaRmde
god micemuli xmebis raodenoba da maTi raodenoba, vinc xmis mice
misgan Tavi Seikava.
3. saerTo krebis oqms unda daerTos saerTo krebis dadgenili wesiT
mowvevis damadasturebeli yvela sabuTi.
331
aris daSvebuli safondo birJaze, ganisazRvreba ufro maRali standar
tebi. kerZod, saerTo krebis oqms Seadgens notariusi da xels moaweren
notariusi da saerTo krebis Tavmjdomare.
kanonis winamdebare muxlis me-2 punqtiT detalurad ganisazRvre
ba saerTo krebis oqmis formaluri da Sinaarsobrivi nawili da am gziT
mkvidrdeba krebis oqmis Sedgenis erTgvarovani praqtika.
332
ebTan dakavSirebiT saaqcio sazogadoebis xelmZRvanel organos/
pirebs dausvas SekiTxvebi da mosTxovos am sakiTxebis saTanadod
ganxilvisa da SefasebisTvis aucilebeli nebismieri informacia.
2. saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli organo valdebulia aqcione
ris SekiTxvebs upasuxos da mas moTxovnili informacia srulad
miawodos.
3. saaqcio sazogadoebis xelmZRvanel organos ufleba aqvs, aqcio
ners uari uTxras moTxovnili informaciis miwodebaze, Tu:
a) Sesabamisi informaciis miwodebam saaqcio sazogadoebas SeiZle
ba mniSvnelovani ziani miayenos;
b) Sesabamisi informaciis gacemiT konfidencialuri informacia
gamJRavndeba;
g) dasmul SekiTxvas pasuxi saerTo krebis dawyebamde da misi mim
dinareobisas saaqcio sazogadoebis vebgverdze kiTxva-pasuxis
formatiT aqvs gacemuli.
4. Tu saerTo krebis dawyebamde saaqcio sazogadoebam Tavisi inici
ativiT romelime aqcioners, aqcioneris statusidan gamomdinare,
miawoda informacia, igive informacia unda miewodos saerTo kre
bis monawile yvela sxva aqcioners, im SemTxvevaSic, Tu es infor
macia saerTo krebis dRis wesrigiT gaTvaliswinebuli sakiTxebis
gansaxilvelad aucilebeli ar aris.
5. informaciis miwodebaze saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli or
ganos uari SeiZleba saerTo krebis oqmis Sedgenidan 15 dRis vada
Si gasaCivrdes sasamarTloSi.
6. Tu sasamarTlo daakmayofilebs aqcioneris moTxovnas, aqcioners
moTxovnili informacia saerTo krebis gareSec miewodeba. saaq
cio sazogadoebam igive informacia xelmisawvdomi unda gaxados
yvela sxva dainteresebuli aqcionerisTvis.
333
nuli muxlis farglebSi mowesrigebulia iseTi sakiTxebi, rogorebicaa:
aqcioneris mier informaciis moTxovnis ufleba, xelmZRvaneli organos
valdebulebebi aqcionerTa informirebis konteqstSi, informaciaze
uaris safuZvlebi, informaciiT aqcionerebis Tanabari aRWurva da sasa
marTlo kontroli.
kanonis mixedviT, aqcionerisaTvis informaciis miwodebaze valde
buli subieqti xelmZRvaneli organoa. sazogadoebis xelmZRvaneli or
gano valdebulia, keTilsindisierad miawodos sazogadoebis kapitalSi
wilze sakuTrebis mqone subieqts Sesabamisi informacia. garda informa
ciis winaswar moTxovnis uflebisa, aqcioners uSualod saerTo krebis
msvlelobisasac aqvs ufleba, dRis wesrigis sakiTxebTan dakavSirebiT
xelmZRvanel organos dausvas SekiTxvebi da moiTxovos nebismieri in
formacia, romelic aucilebelia am sakiTxebis saTanadod ganxilvisa da
SefasebisTvis. kanoni aseve adgens xelmZRvaneli organos valdebule
bas, moTxovnis SemTxvevaSi upasuxos aqcioners da srulad miawodos mas
moTxovnili informacia.
informaciiT aqcioneris aRWurva sxva interesebs Soris, aseve, emsaxu
reba aqcion eris gaZlierebis gziT korporaciul marTvaSi balansis da,
Sesabamisad, saaqcio sazogadoebis efeqtian i funqcionirebis uzrunvel
yofas. aqedan gamomdinare, informaciis gacema ar unda moxdes am mizan
Tan acdeniT. kerZod, aucilebelia, informaciis gacema moxdes individu
aluri aqcion erisa da saaqcio sazogadoeb
is interesebs Soris balansis
miRwevis gziT. am miznis misaRwevad winamdebare muxlSivea dadgenili is
gamonaklisebi, romelTa arsebobisasac informaciis miwodebaze pasuxis
mgebel organos eniWeba ufleba, uari Tqvas informaciis gacemaze. aseTi
SemTxvevebia: (1) informaciis miwodebam saaqcio sazogadoebas SeiZleba
miayenos mniSvnelovani ziani; (2) amgvari informaciis gacema gamoiwvevs
konfidencialuri informaciis gamJRavnebas. aseT dros informaciis
gacemaze uflebamosilma subieqtma unda imoqmedos Tavisi sazogadoe
bis saukeTeso interesebis Sesabamisad. garda am wina pirobebisa, saerTo
krebis efeqturi msvlelobisaTvis xelSeSlis Tavidan acilebis mizniT,
xelmZRvaneli organo aseve ar aris valdebuli, gasces informacia, Tu
dasmul SekiTxvaze pasuxi krebis gamarTvamde da misi msvlelobisas gace
mulia saaqcio sazogadoebis vebgverdze kiTxva-pasuxis formatiT.
informaciis simetriuloba nebismier transaqciaSi pozitiuri eko
nomikuri Sedegis erT-erTi ZiriTadi ganmapirobebelia. kanoni uzrun
velyofs aqcionerebisaTvis Tanabari SesaZleblobebis micemas, miiRon
informirebuli gadawyvetilebebi. kerZod, Tu saerTo krebis dawyebam
334
de romelime aqcioners, aqcioneris statusidan gamomdinare, saaqcio
sazogadoebis mier da misive iniciativiT miewoda informacia, aseTive
informacia unda miewodos saerTo krebis monawile yovel aqcioners.
aRniSnuli miznebisaTvis ar aqvs mniSvneloba, es informacia aris auci
lebeli dRis wesrigis sakiTxis gansaxilvelad Tu ara
aqcionerisaTvis informirebis uflebiT droulad sargeblobis
strategiul i mniSvnelobidan gamomdinare, winamdebare muxlSivea Se
motanili sasamarTlo kontrolis specialuri meqanizmi. kerZod, uari
informaciis miwodebaze SeiZleba gasaCivrdes sasamarTloSi saerTo
krebis oqmis Sedgenidan 15 dRis vadaSi. im SemTxvevaSi, Tu sasamarTlo
daakmayofilebs aqcioneris moTxovnas, moTxovnili informacia aqci
oners miew odeba saerTo krebis gareSec da saaqcio sazogadoeb am igive
informacia xelmisawvdomi unda gaxados yvela sxva dainteresebuli aq
cionerisTvis.
335
6. saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli organos wevrebi saaqcio sa
zogadoebas erToblivad xelmZRvaneloben. igive wesi moqmedebs
marTvis monistur sistemaSi, garda im SemTxvevisa, rodesac xel
mZRvanelobiTi uflebamosileba 1 xelmZRvanel pirs aqvs gadace
muli.
7. saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli organo gadawyvetilebas
iRebs kenWisyraSi monawileTa xmebis umravlesobiT, Tu wesdebiT
xmaTa ufro didi raodenoba ar aris gaTvaliswinebuli.
8. wesdebiT an kanoniTa da wesdebiT dadgenil farglebSi saaqcio sa
zogadoebis xelmZRvaneli organos debulebiT SeiZleba ise gani
sazRvros xelmZRvanel pirebs Soris funqciaTa ganawileba da maT
mier gadawyvetilebaTa miRebis wesi, rom uzrunvelyofil iqnes
TiToeuli xelmZRvaneli pirisTvis minimaluri aucilebeli fun
qciis SenarCuneba.
9. marTvis monisturi sistemis SemTxvevaSi saaqcio sazogadoebis
xelmZRvaneli organo warmoadgens saaqcio sazogadoebas saaqcio
sazogadoebis xelmZRvanel pirTa winaaRmdeg mimdinare davaSi, im
wevris gamoklebiT, romlis winaaRmdegac mimdinareobs dava.
336
Cveulebriv xelmZRvaneli organos wevrTa raodenoba meryeobs _
3-dan iwyeba da SesaZlebelia ramdenime aTeulsac ki Seadgendes. pirTa
raodenoba damokidebulia saaqcio sazogadoebis kapitalze, saqmiano
bis sagansa da aqcionerTa struqturaze. xelmZRvaneli organos wevre
bi erToblivad xelmZRvaneloben saaqcio sazogadoebas. aRniSnulidan
gamonaklisi SeiZleba iyos monisturi sistema, sadac xelmZRvanelobi
Ti uflebamosileba SeiZleba gadacemuli hqondes aRmasrulebel xel
mZRvanel pirs. kolegiur obis principidan gamomdinare, kanoniT gani
sazRvreba xelmZRvaneli organos mier gadawyvetilebis damswreTa ub
ralo umravlesobiT miReba, Tu wesdebiT xmaTa ufro didi umravlesoba
ar aris gaTvaliswinebuli.
xelmZRvaneli organos wevrebi airCevian sameTvalyureo sabWos mier.
Tumca aRniSnuli ar gulisxmobs organoebs Soris vertikalis arsebo
bas. xelmZRvaneli organos wevrebi gancalkevebulad, Tavisi pasuxis
mgeblobiT marTaven saaqcio sazogadoebas da qmnian korporaciuli mar
Tvis subieqtebs Soris balanss. metic, sazogadoebis xelmZRvaneli or
gano SeiZleba miCneul iqnes rogorc yvelaze farTo kompetenciis subi
eqti, romlis gamgeblobis sferosac, garda misTvis winaswar miniWebuli
kompetenciisa, damatebiT ganekuTvneba yvela is sakiTxi, romlebic ka
noniT an wesdebiT ar ganekuTvneba sxva organoebis kompetencias. Tavisi
funqciebis ganxorciel ebisas xelmZRvaneli organo ar aris valdebuli,
Seasrulos sameTvalyureo sabWos, saerTo krebis an calkeuli aqcio
neris miTiTebebi, rac uzrunvelyofs erTi mxriv am organos damouki
deblobas, meore mxriv ki mis pasuxismgeblobas miRebul gadawyvetile
bebze. aRniSnulidan gamonaklisia is SemTxvevebi, rodesac konkretuli
sakiTxis gadawyveta wesdebiT an kanoniT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi
saWiroebs sameTvalyureo sabWosTan SeTanxmebas. amasTanave, xelmZRva
neli organo valdebulia, Seasrulos saerTo krebisa da sameTvalyureo
sabWos mier maTi kompetenciis farglebSi miRebuli gadawyvetilebebi.
xelmZRvaneli organo, marTalia, warmoadgens kolegiur organos,
Tumca misi dakompleqtebisas, rogorc wesi, mxedvelobaSi miiReba saaq
cio sazogadoebis saoperacio arealebi da kadrebi SeirCevian dargob
rivi specializaciis mixedviT. swored amitom kanoni iTvaliswinebs ka
noniTa da wesdebiT dadgenil farglebSi xelmZRvaneli organos wevrebs
Soris funqciaTa gadanawilebis da maT mier gadawyvetilebaTa miRebis
wesis gansazRvris SesaZleblobas xelmZRvaneli organos debulebiT.
aseT dros uzrunvelyofili unda iyos minimaluri aucilebeli funqci
is SenarCuneba TiToeul i xelmZRvaneli pirisTvis. Tavis mxriv, minima
337
lur aucilebel funqciaTa SenarCunebad unda miviCnioT xelmZRvanel
pirebs Soris xelmZRvanelobiTi/warmomadgenlobiTi uflebamosilebis
imgvarad gadanawileba, rodesac TiToeuli wevri minimaluri doziT ma
inc sargeblobs am kompetenciebidan erT-erTiT mainc.
xelmZRvaneli organos ZiriTad kompetenciaTagan umniSvnelovanesi
warmomadgenlobiTi uflebamosilebaa. warmomadgenlobiTi uflebamo
silebis farglebSi swored xelmZRvaneli organoa is organo, romelsac
aqvs sazogadoebis saxeliTa da sasargeblod sasamarTlosTvis mimar
Tvis uflebamosileba. am wesidan gamonaklisia SemTxveva, rodesac da
va xelmZRvaneli organos wevris winaaRmdeg mimdinareobs. aseT dros
sazogadoeb is saxeliT sasamarTlosTvis mimarTvis uflebamosilebiT
sargeblobs sazogadoeb is sameTvalyureo sabWo. im SemTxvevaSi ki, Tu
saaqcio sazogadoebas arCeuli aqvs korporaciuli marTvis monisturi
modeli, sazogadoeb as xelmZRvaneli organos wevrTan davaSi warmoad
gens xelmZRvaneli organo im wevris gamoklebiT, romelTa winaaRmdegac
mimdinareobs dava.
338
leba aqvs, Tavisi saqmianobisTvis saaqcio sazogadoebas mosTxo
vos gasamrjelo da gonivrul farglebSi fuladi danaxarjebis
anazRaureba. sasamarTlos mier daniSnuli xelmZRvaneli pirisa
da saaqcio sazogadoebis SeuTanxmeblobis SemTxvevaSi sasamar
Tlom Tavad unda gansazRvros aRniSnuli gasamrjelos da asa
nazRaurebeli finansuri danaxarjebis odenobebi.
4. sasamarTlos mier daniSnul saaqcio sazogadoebis xelmZRvanel
pirs uflebamosileba uwydeba im momentidan, rodesac axal xel
mZRvanel pirs daniSnavs sameTvalyureo sabWo, xolo marTvis mo
nisturi sistemis SemTxvevaSi _ saerTo kreba.
339
valyureo sabWos Tavmjdomare, xolo monistur sistemaSi _ saerTo kre
bis Tavmjdomare.
xelmZRvaneli piris arseboba da sazogadoeb is funqcionireba, ur
TierTdakavSirebuli sakiTxebia. Sesabamisad, kanoni azRvevs iseT Sem
Txvevas, rodesac xelmZRvaneli piris daniSvna Wianurdeba da mis gareSe
saaqcio sazogadoebas ar SeuZlia saqmian obis ganxorcieleba. aseT wina
pirobis dadgomisas nebismier aqcion ers an kreditors eniWeba ufleba,
mimarTos sasamarTlos gancxadebiT da moiTxovos xelmZRvaneli piris
sasamarTlos meSveobiT daniSvna. aseTi xelmZRvaneli piri marTalia,
sruli moculobiT sargeblobs sazogadoebis xelmZRvaneli piris uf
lebamosilebebiT, Tumca igi mainc droeb iTi xelmZRvaneli organos
wevria da misi uflebamosileba wydeba imave momentidan, ra droidanac
saaqcio sazogadoebis pasuxismgebeli organo daniSnavs Sesabamis pirs.
am periodamde ki sasamarTlos mier daniSnul xelmZRvanel pirs ufle
ba aqvs, misi saqmianobisTvis saaqcio sazogadoeb isgan moiTxov
os gasam
rjelo, aseve, gonivrul farglebSi fuladi danaxarjebis anazRaureba.
sasamarTlos mier daniSnuli xelmZRvaneli pirisa da saaqcio sazoga
doeb is SeuT
anxmeblobis SemTxvevaSi, gasamrjelosa da asanazRau rebe
li xarjebis odenobis gansazRvra aseve sasamarTlo kompetencias gane
kuTvneba.
340
3. saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli organos Tavmjdomare Tanam
debobaze airCeva da Tanamdebobidan Tavisufldeba kenWisyraSi
monawileTa xmebis umravlesobiT, Tu wesdebiT xmaTa ufro didi
raodenoba ar aris gaTvaliswinebuli.
4. saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli organos Tavmjdomaris uf
lebamosilebis vada ar unda aRematebodes misi, rogorc xelmZRva
neli organos wevris, uflebamosilebis vadas.
5. saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli organos Tavmjdomarem sa
meTvalyureo sabWos, xolo marTvis monisturi sistemis SemTxve
vaSi _ saerTo krebas unda miawodos informacia xelmZRvaneli
organos da misdami daqvemdebarebuli organoebis saqmianobis Se
saxeb.
341
muxli 206. saaqcio sazogadoebis aRmasrulebeli xelmZRvaneli piri
342
vevisa da Catarebis mimarT gamoiy eneba kanonis wesebi sameTvalyureo sab
Wos sxdomebis mowvevisa da Catarebis Sesaxeb, Tu saaqcio sazogadoebis
wesdebiT ar aris gaTvaliswinebuli sxdomebis mowvevisa da Catarebis
sxva wesi. aRniSnulidan gamomdinare, sameTvalyureo sabWos sxdomasTan
dakavSirebuli debulebebis misadagebiT SeiZleba iTqvas, rom xelmZRva
neli organos yovel wevrs eniWeba SesaZlebloba, xelmZRvaneli organos
Tavmjdomarisagan moiTxovos sxdomis dauyovnebliv mowveva. moTxovna
Si unda mieTiTos sxdomis Catarebis mizezebi da miznebi. Tavmjdomare
valdebulia, moTxovnidan 10 dRis ganmavlobaSi uzrunvelyos sxdomis
Catareba. im SemTxvevaSi ki, Tu organos wevris moTxovna sxdomis mowve
vis Sesaxeb ar dakmayofildeba, am pirs SeuZlia, TviTon moiwvios sabWos
sxdoma.
xelmZRvaneli organos sxdomebs gauZRveba am organos Tavmjdomare,
xolo misi aryofnis SemTxvevaSi Tavmjdomaris moadgile. im SemTxvevaSi
ki, Tu arcerTi aRniSnuli piri ar cxaddeba sxdomaze, sxdomis Tavmjdo
mare ganisazRvreba uSual od sxdomis mier. sxdomis mimdinareobisa da
gadawyvetilebebis Sesaxeb unda Sedges sxdomis oqmi, romlis sisworeze
pasuxismgebelia sxdomis Tavmjdomare.
xelmZRvaneli organos nebismier wevrs aqvs Tanabari ufleba, daes
wros da monawileoba miiR os sxdomebSi. amasTanave, konkretuli xel
mZRvaneli piris qmedebidan gamomdinare, Tu arsebobs sazogadoebis sa
ukeTeso interesebisaTvis zianis miyenebis safrTxe, kanoni iZleva xel
mZRvaneli piris aRniSnuli uflebis SezRudvis SesaZleblobas. kerZod,
sxdoma an sxdomis nawili SeiZleba daixuros im pirisaTvis, romelTan
dakavSirebuli sakiTxic ganixileba am sxdomaze.
343
a) garigebis meore mxarea;
b) pirdapir an arapirdapir flobs im samewarmeo sazogadoebis
wilTa 50 procents an 50 procentze mets, romelic garigebis me
ore mxarea;
g) pirdapir an arapirdapir flobs im samewarmeo sazogadoebis
wil Ta 50 pro cents an 50 pro cen tze mets, rom lis sul mci re
50-procentiani wilis mesakuTre garigebis meore mxarea;
d) aris im samewarmeo sazogadoebis xelmZRvaneli piri an sameT
valyureo sabWos wevri, romelic garigebis meore mxarea;
e) garigebis Sedegad iRebs sargebels, romelic samewarmeo sazo
gadoebaSi wilis flobasTan an xelmZRvaneli organos wevrobas
Tan dakavSirebuli ar aris;
v) dainteresebul pirad miiCneva wesdebis Tanaxmad.
3. am kanonis miznebisTvis „dakavSirebuli piri“ ganimarteba „fasiani
qaRaldebis bazris Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis Sesabamisad.
4. garigebas, romelSic dainteresebuli piri monawileobs, winaswar
amtkicebs saaqcio sazogadoebis sameTvalyureo sabWo, xolo mi
si ararsebobis SemTxvevaSi _ saerTo kreba. dainteresebul pirs
ekrZaleba Sesabamis sakiTxze xmis micema saaqcio sazogadoebis ne
bismier organoSi.
5. Tu saaqcio sazogadoebis sameTvalyureo sabWos wevrTa umravle
soba dainteresebuli piria, garigebas saerTo kreba amtkicebs.
6. im garigebis damtkicebis Sesaxeb gadawyvetilebaSi, romelSic da
interesebuli piri monawileobda, miTiTebuli unda iyos am piris
dainteresebis xasiaTi, moculoba da garigebis sxva mniSvnelovani
pirobebi.
7. am muxlis moTxovnebi ar vrceldeba im saaqcio sazogadoebaze,
romelsac hyavs mxolod erTi partniori, romelic imavdroulad
saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli piria, agreTve im garigebaze,
romelic ideba saaqcio sazogadoebasa da mis 100-procentian Svi
lobil sawarmos an 100-procentian partniors Soris.
8. Tu xelSekrulebis dadebisas kontrahentisTvis cnobili iyo in
teresTa konfliqtis arsebobisa da saaqcio sazogadoebis nebar
Tvis ararsebobis Sesaxeb, saaqcio sazogadoebas aqvs aseTi xel
Sekrulebis Secilebis ufleba.
9. interesTa konfliqtis wesebis dacvis movaleobis darRvevisas
saaqcio sazogadoebas SeuZlia damrRvevs mosTxovos misi dar
RveviT saaqcio sazogadoebisTvis miyenebuli zianis anazRaureba
344
da SeTanxmebuli pirgasamtexlos gadaxda, garda im SemTxvevisa,
rodesac interesTa konfliqtis ararsebobisas garigeba arsebi
Tad imave pirobebiT daideboda. saaqcio sazogadoebas SeuZlia
damrRvevs zianis anazRaurebis sanacvlod mosTxovos sakuTari
an mesame piris saxeliT dadebuli garigebidan damrRvevis mier mi
Rebuli sargeblis saaqcio sazogadoebisTvis gadacema an amgvari
sargeblis miRebis uflebis daTmoba.
345
kanonis winamdebare muxli gansazRvravs interesTa konfliqtis
darRvevis samarTlebriv Sedegebsac. kerZod, erTi mxriv, sazogadoe
bas uCndeba garigebis Secilebis ufleba Tu xelSekrulebis dadebisas
kontrahentisTvis cnobili iyo interesTa konfliqtis arsebobisa da
saaqcio sazogadoebis nebarTvis ararsebobis Sesaxeb. meore mxriv, sa
zogadoeb as uCndeba xelmZRvaneli piris mimarT zianis da SeTanxmebuli
pirgasamtexlos anazRaur ebis moTxovnis ufleba. saaqcio sazogadoebas
SeuZlia damrRvevs zianis anazRaur ebis sanacvlod mosTxovos sakuTari
an mesame piris saxeliT dadebuli garigebidan damrRvevis mier miRebu
li sargeblis saaqcio sazogadoebisTvis gadacema an amgvari sargeblis
miRebis uflebis daTmoba.
346
d) warmoadginos saaqcio sazogadoeba xelmZRvanel pirTan urTi
erTobaSi, maT Soris, sasamarTloSi;
e) am kanoniT an wesdebiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi gaasaCiv
ros saerTo krebis gadawyvetilebebi.
4. sameTvalyureo sabWos wevrs ufleba aqvs, gaecnos xelmZRvaneli
organos/xelmZRvaneli piris mier wardgenil angariSebsa da in
formacias.
5. saaqcio sazogadoebis sameTvalyureo sabWo valdebulia moiwvi
os saerTo kreba, Tu amas moiTxovs saaqcio sazogadoebis intere
sebi.
6. wesdebiT an kanoniTa da wesdebiT dadgenil farglebSi saaqcio
sazogadoebis sameTvalyureo sabWos debulebiT SeiZleba ise ga
nisazRvros sameTvalyureo sabWos wevrebs Soris funqciaTa gana
wileba da maT mier gadawyvetilebaTa miRebis wesi, rom uzrunvel
yofil iqnes sameTvalyureo sabWos TiToeuli wevrisTvis minima
luri aucilebeli funqciis SenarCuneba.
347
sameTvalyureo sabWos ZiriTadi amocana xelmZRvaneli pirebis saq
mianobaze zedamxedvelobaa. kanonis winamdebare muxli detalurad
gansazRvravs sabWos kompetencias, romelic, ZiriTadad, ukavSirdeba
sabWos uflebamosilebas, iyos saTanadod informirebuli da aseTi in
formirebulobis pirobebSi moaxdinos xelmZRvaneli organos zedam
xedveloba, aseve, warmoadginos sazogadoeb a xelmZRvaneli organos wev
rebTan davaSi.
sazogadoebis saerTo krebis mowveva da Catareba ganekuTvneba xel
mZRvaneli organos kompetencias. Tumca calkeul SemTxvevebSi SesaZ
lebelia, xelmZRvaneli pirebi borotad sargeblobdnen am uflebiT da
ar iwvevdnen saerTo krebas am pirebisaTvis SesaZlo negatiuri Sedegis
gamo. aseT SemTxvevaSi aucilebelia krebis mowvevis kompetenciiT aR
Wurvili alternatiuli organos arseboba. aqedan gamomdinare, kano
nis winamdebare muxliT sameTvalyureo sabWos ekisreba valdebuleba,
moiwvios saerTo kreba, Tu amas moiTxovs saaqcio sazogadoeb is inte
resebi.
sameTvalyureo sabWo, marTalia, warmoadgens kolegiur organos,
Tumca misi dakompleqtebisas, rogorc wesi, mxedvelobaSi miiReba saaq
cio sazogadoeb is saoperacio arealebi da kadrebi SeirCevian dargob
rivi specializaciis mixedviT. profesiuli da reputaciuli niSniT da
kompleqtebuli sameTvalyureo sabWo mkveTrad zrdis am organos efeq
tianobas. aqedan gamomdinare kanoni iTvaliswinebs kanoniTa da wesdebiT
dadgenil farglebSi sameTvalyureo sabWos wevrebs Soris funqciaTa
gadanawilebis da maT mier gadawyvetilebis miRebis wesis gansazRvris
SesaZleblobas sameTvalyureo sabWos debulebiT. aseT dros uzrun
velyofili unda iyos minimaluri aucilebeli funqciis SenarCuneba sab
Wos TiToeul i wevrisaTvis. Tavis mxriv, minimalur aucilebel funqcia
Ta SenarCunebad unda miviCnioT sabWos wevrebs Soris uflebamosilebis
imgvarad gadanawileba, rodesac TiToeuli wevri minimaluri doziT ma
inc sargeblobs sameTvalyureo kompetenciiT.
348
saaqcio sazogadoebis sameTvalyureo sabWos wevrebi ar arian sazoga
doebis xelmZRvanelobasa da warmomadgenlobaze uflebamosili pirebi.
metic, korporaciul i marTvis efeqturi meqanizmis Seqmna swored am or
organos Soris kompetenciaTa mkafio danawilebiTa da balansis SeqmniT
miiRweva. Sesabamisad, kanonis 210-e muxlis miTiTeba sameTvalyureo sab
Wos wevrebze xelmZRvaneli pirebis pasuxismgeblobis Sesaxeb normebis
gavrcelebis Taobaze ar unda iqnes sityvasityviTi mniSvnelobiT gage
buli da igi unda ganimartos sistemurad. normaSi arsebul sityvaTwyo
baSi gamoyenebuli termini „Sesabamisad“, swored pasuxismgeblobis Sesa
xeb debulebebis garkveul i TaviseburebebiT gavrcelebas usvams xazs.
kerZod, aRniSnuli debulebebi sameTvalyureo sabWos wevrze vrcelde
ba im farglebsa da sakiTxebTan dakavSirebiT, rac sameTvalyureo sabWos
wevrs akisria. Sesabamisad, aRniSnuli movaleobebis Sesrulebis nawilSi
ver iqneba xelmZRvaneli organos wevrebsa da sameTvalyureo sabWos wev
rebs Soris tolobis niSani dasmuli da TiToeuli SemTxveva Sefasebul
unda iqnes individualurad.
349
muxlis 1-li punqti mkacrad mijnavs organoTa funqciur damoukideb
lobas da miTiTebulia, rom xelmZRvaneli organos funqciebi saaqcio
sazogadoeb
is xelmZRvanelobis sferoSi ar SeiZleba gadaeces sameT
valyureo sabWos. amasTanave, individualuri gamowvevebis sapasuxod ze
damxedvelobisa da urTierTbalansis efeqtiani meqanizmis Sesaqmnelad
miTiTebulia, rom wesdebiT an sameTvalyureo sabWos gadawyvetilebiT
SeiZleba ganisazRvros sakiTxebi, romelTa gadasawyvetad xelmZRvane
li organo saWiroebs sameTvalyureo sabWos Tanxmobas.
or organos Soris TanamSromloba didwiladaa damokidebuli efeq
turi antikrizisuli meqanizmis arsebobaze, romelmac ara mxolod arse
buli Cixuri situaciidan unda Seqmnas gamosavali, aramed uzrunvelyos
aseTi SemTxvevebis prevencia. Sesabamisad, sameTvalyureo sabWos mier
Tanxmobis gacemaze uaris Tqmis SemTxvevaSi, xelmZRvaneli organo uf
lebamosilia, moiTxovos Tanxmobis gacema saerTo krebis mier. saerTo
krebis mier Tanxmobis gacemisTvis saWiroa kenWisyraSi monawile xmaTa
aranakleb 3/4-is umravlesoba.
350
sameTvalyureo sabWo kolegiuri organoa. sworad uzrunvelyofs ka
nonis 212-e muxli. kerZod, winamdebare muxli, upirveles yovlisa, gan
sazRvravs im minimalur odenobas, romelze naklebic ar SeiZleba iyos
sabWos wevrTa raodenoba. minimaluri odenobis gansazRvrisas kanonSi
gaTvaliswinebul iqna e.w. deadlock safrTxe da wevrTa raodenobad gani
sazRvra aranakleb sami. iqidan gamomdinare, rom sazogadoebis maxasia
Teblebis, maT Soris, aqcionerTa da xelmZRvaneli organos wevrTa rao
denobis gaTvaliswinebiT, SeuZlebelia sabWos wevrTa zeda raodenobis
unificirebulad gansazRvra, kanoni tovebs SesaZleblobas, sazogadoe
bam Tavad gansazRvros sameTvalyureo sabWos wevrTa maqsimaluri rao
denoba.
sameTvalyureo sabWoSi wevris yolis interesi xSirad aqvT msxvil
investorebs, romlebic Tavad arian iuridiuli pirebi, an moqmedeben
iuridiuli piris meSveobiT. Sesabamisad, kanoni iZleva SesaZleblobas,
sabWos wevri iyos rogorc fizikuri, ise iuridiuli piri. imavdroulad,
kanonSive ganisazRvreba sabWos wevrad piris arCevis maqsimaluri 3-wli
ani vada, ramac unda uzrunvelyos aRniSnuli organos wevrTa iseTi in
tensivobiT cvla, rogoric uzrunvelyofs sazogadoebis xelmZRvaneli
pirebis efeqtian zedamxedvelobas da xels ar SeuSlis sameTvalyureo
sabWos wevris damoukideblobas xelmZRvanel pirTan piradi urTierTo
bebis Camoyalibebis gamo.
sameTvalyureo sabWos dakompleqtebis zogadi wesis mixedviT, wev
ri airCeva saerTo krebis mier kenWisyraSi monawile xmaTa ubralo um
ravlesobiT. Tumca zogierTi investiciis ganxorcieleba SesaZlebelia
ukavSirdebodes investoris survils, daazRvios Tavisi riski xelmZRva
neli organos zedamxedvelobis uSual o da pirdapiri meqanizmis arse
bobiT. Sesabamisad, kanoni iTvaliswinebs SesaZleblobas, wesdebiT gaT
valiswinebul SemTxvevaSi calkeul aqcioners an konkretuli aqciebis
mflobelebs mieniWoT jamurad araumetes sabWos 1/3-is dakompleqtebis
SesaZlebloba.
351
Reba kenWisyraSi monawileTa xmebis umravlesobiT, Tu wesdebiT
xmaTa ufro didi raodenoba ar aris gaTvaliswinebuli.
2. uflebamosilma pirma nebismier dros SeiZleba gamoiwvios saaq
cio sazogadoebis sameTvalyureo sabWos delegirebuli wevri.
Tu wesdebiT gaTvaliswinebuli delegirebis safuZvlebi aRar ar
sebobs, sameTvalyureo sabWos delegirebuli wevris gamowvevis
Sesaxeb gadawyvetilebas iRebs saerTo kreba.
3. sameTvalyureo sabWos yovel wevrs nebismier dros SeuZlia gavi
des sameTvalyureo sabWos wevrobidan, ise, rom ziani ar miadges
saaqcio sazogadoebas, garda im SemTxvevisa, rodesac mas aqvs sa
patio mizezi.
4. Tu saaqcio sazogadoebis sameTvalyureo sabWos wevris sameTval
yureo sabWos wevrobidan gasvlidan 6 Tvis ganmavlobaSi ar airCeva
axali wevri, saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli organos gancxa
debis safuZvelze sasamarTlos SeuZlia daniSnos sameTvalyureo
sabWos axali wevri. es wesi gamoiyeneba im SemTxvevaSic, rodesac
sameTvalyureo sabWos wevrTa raodenoba wesdebiT gansazRvrul
raodenobaze naklebia.
5. sasamarTlos mier daniSnul saaqcio sazogadoebis sameTvalyu
reo sabWos wevrs uflebamosileba uwydeba sameTvalyureo sabWos
axali wevris kanoniT dadgenili wesiT arCevisTanave.
352
ris delegirebaze uflebamosilma pirma. Tu wesdebiT gaTvaliswinebu
li delegirebis safuZvlebi aRar arsebobs, maSinac wevris gamowvevis
sakiTxze gadawyvetilebis uflebas kargavs is piri, romelmac moaxdina
sabWos wevris arCeva da gamowvevaze gadawyvetilebis uflebamosileba
gadava aqcionerTa saerTo krebaze.
sameTvalyureo sabWos wevris gamowveva iZulebiTi xasiaTis RonisZi
ebaa. amis paralelurad, sameTvalyureo sabWos wevrs nebayoflobiTac
SeuZlia datovos dakavebuli Tanamdeboba. Tumca aRniSnuli ufleba ar
aris absoluturi xasiaT is. kerZod, pirs ar SeuZlia, datovos sameTval
yureo sabWos wevroba, Tu arsebobs am qmedebiT saaqcio sazogadoebi
saTvis mniSvnelovani zian i miyenebis safrTxe. Tumca im dros, rodesac
saxezea sapatio mizezi, kanoni mainc uSvebs wevrobidan gasvlis SesaZ
leblobas zianis miyenebis safrTxis arsebobis miuxedavad.
sameTvalyureo sabWo saaqcio sazogadoebis efeqtiani korporaci
uli marTvis konstruqciis erT-erTi fundamentia. Sesabamisad, kanoni
azRvevs im SemTxvevebs, rodesac sabWo sruli SemadgenlobiT ar aris
dakompleqtebuli da safrTxe eqmneba saaqcio sazogadoebis funqcioni
rebas. kerZod, Tu sameTvalyureo sabWos wevris gasvlidan 6 Tvis gan
mavlobaSi ar iqneba arCeul i axali wevri, sasamarTlos, xelmZRvaneli
organos gancxadebis safuZvelze, SeuZlia, daniSnos axali wevri. es wesi
gamoiyeneba im SemTxvevaSic, rodesac sameTvalyureo sabWos wevrTa rao
denoba naklebia wesdebiT gansazRvrul raodenobaze. sasamarTlos mier
daniSnuli sameTvalyureo sabWos wevri, marTalia, sruli moculobiT
sargeblobs sabWos wevris uflebamosilebebiT, Tumca igi mainc droe
biT daniSnuli piria. misi uflebamosileba wydeba imave momentidan, ra
droidanac saaqcio sazogadoebis saerTo kreba airCevs axal sameTval
yureo sabWos wevrs. am periodamde ki sasamarTlos mier daniSnul sabWos
wevrs ufleba aqvs, misi saqmian obisTvis saaqcio sazogadoebisgan moiTx
ovos gasamrjelo.
353
sameTvalyureo sabWos ZiriTadi funqcia xelmZRvaneli organos saq
mianobaze zedamxedvelobis ganxorcielebaa. am mizeziT, gansakuTrebu
li mniSvneloba eniWeba sameTvalyureo sabWos wevrebis gamijvnas xel
mZRvaneli organos wevrebisagan. swored amitom, kanonis 214-e muxli
krZalavs im piris sameTvalyureo sabWos wevrobas, romelic, imavdrou
lad, sazogadoebis xelmZRvaneli organos wevria.
Tavis saqmianobaSi sabWos sruli damoukidebloba ar miiRweva mxo
lod xelmZRvaneli pirisTvis sameTvalyureo sabWos wevrobis akrZal
viT. xSir SemTxvevaSi, sabWo SesaZlebelia, kontrols uwevdes sxva or
ganoeb is saqmianobasac. Sesabamisad, winamdebare muxlis me-2 punqtSi mi
TiTebulia, rom saaqcio sazogadoebis wesdeba damatebiT SeiZleba gan
sazRvravdes im TanamdebobaTa nusxas, romelTa SeTavsebac akrZaluli
aqvs sameTvalyureo sabWos wevrs.
354
Tanabari raodenobis xmebs miiReben, sameTvalyureo sabWos Tav
mjdomared dainiSneba maT Soris uxucesi kandidati, Tu wesdebiT
sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli.
2. saaqcio sazogadoebis sameTvalyureo sabWos Tavmjdomare koor
dinacias uwevs sameTvalyureo sabWos saqmianobas, Tavmjdomare
obs sameTvalyureo sabWos sxdomebs da warmoadgens sameTvalyu
reo sabWos saaqcio sazogadoebis sxva organoebTan, Tanamdebobis
pirebsa da TanamSromlebTan urTierTobebSi.
3. saaqcio sazogadoebis sameTvalyureo sabWos Tavmjdomare valde
bulia sistematurad hqondes urTierToba saaqcio sazogadoebis
xelmZRvanel organosTan, ganixilos masTan saaqcio sazogadoebis
ganviTarebis strategia da mosalodneli riskebi.
4. saaqcio sazogadoebis xelmZRvaneli organo valdebulia saaqcio
sazogadoebis sameTvalyureo sabWos Tavmjdomares miawodos in
formacia im mniSvnelovani movlenebis Sesaxeb, romlebmac SeiZ
leba gavlena moaxdinos saaqcio sazogadoebis saqmianobaze, ag
reTve mosalodneli Sedegebis Sefaseba. sameTvalyureo sabWos
Tavmjdomare valdebulia miRebuli informacia miawodos sameT
valyureo sabWos wevrebs da saWiroebis SemTxvevaSi moiwvios sa
meTvalyureo sabWos sxdoma.
5. saaqcio sazogadoebis sameTvalyureo sabWos Tavmjdomaris moad
gile asrulebs sameTvalyureo sabWos Tavmjdomaris funqciebs
misi aryofnis an mis mier movaleobebis Sesrulebis SeuZleblobis
SemTxvevaSi.
6. wesdebiT SeiZleba ganisazRvros saaqcio sazogadoebis sameTval
yureo sabWos Tavmjdomaris damatebiTi uflebamosileba, Tu es
ar ewinaaRmdegeba kanons.
355
sabWos instituciuri damoukideblobis uzrunvelyofis aucileb
lobidan gamomdinare, kanonis mixedviT, Tavad sameTvalyureo sabWo Ta
visi Semadgenlobidan irCevs sameTvalyureo sabWos Tavmjdomaresa da
mis moadgiles (romelic asrulebs sameTvalyureo sabWos Tavmjdoma
ris funqciebs Tavmjdomaris aryofnisas an mis mier movaleob ebis Ses
rulebis SeuZleblobisas). sabWos Tavmjdomare da misi moadgile air
Ceva kenWisyraSi monawile xmaTa ubralo umravlesobiT. im SemTxvevaSi,
Tu kandidatebi miiReben xmebis Tanabar raod enobas, Tavmjdomared da
iniSneba maT Soris uxucesi, Tu wesdebiT sxva ram ar aris gaTvaliswine
buli.
kanonis mixedviT, sameTvalyureo sabWos Tavmjdomares ekisreba sab
Wos saqmianobis koordinirebis, sabWos sxdomebis Tavmjdomareobis da
amave organos saaqcio sazogadoebis sxva organoebTan, Tanamdebobis pi
rebsa da TanamSromlebTan warmodgenis movaleob a. winamdebare muxlive
swored Tavmjdomares avaldebulebs, Seasrulos xidis funqcia sameT
valyureo sabWosa da xelmZRvanel organos Soris da uzrunvelyos or
ganoTa urTierTTanamSromloba. amis uzrunvelsayofad Tavmjdomare
valdebulia, hqondes sistematuri urTierToba xelmZRvaneli organos
Tan, ganixilos masTan saaqcio sazogadoebis ganviTarebis strategia da
mosalodneli riskebi. imave mizniT, xelmZRvaneli organo valdebulia,
sameTvalyureo sabWos Tavmjdomares miaw odos informacia mniSvnelo
vani movlenebis Sesaxeb, romelTac gavlena SeiZleba hqondeT saaqcio
sazogadoeb is saqmian
obaze, aseve, miawodos mosalodneli Sedegebis Se
faseba. sameTvalyureo sabWos Tavmjdomares evaleba, miRebuli infor
macia miawodos sameTvalyureo sabWos wevrebs da saWiroebisas moiwvios
sameTvalyureo sabWos sxdoma.
kanonis winamdebare muxliT dadgenilia sameTvalyureo sabWos Tav
mjdomaris uflebamosilebaTa minimumi. saaqcio sazogadoebis aqcione
rebs aqvT SesaZlebloba, sazogadoebis individual uri maxasiaTeblebi
dan gamomdinare wesdebiT gansazRvron sameTvalyureo sabWos Tavmjdo
maris damatebiTi uflebamosileba im farglebSi, rac ar SeewinaaRmdege
ba kanons.
356
reo sabWos Tavmjdomare valdebulia uzrunvelyos sameTvalyu
reo sabWos sxdomis Catareba.
2. sameTvalyureo sabWos wevrs an xelmZRvanel organos ufleba
aqvs, sameTvalyureo sabWos Tavmjdomares mosTxovos sameTval
yureo sabWos sxdomis dauyovnebliv mowveva. am moTxovnaSi unda
mieTiTos riggareSe sxdomis Catarebis mizezebi da miznebi. sameT
valyureo sabWos Tavmjdomare valdebulia moTxovnidan 10 dRis
ganmavlobaSi uzrunvelyos sameTvalyureo sabWos sxdomis Cata
reba.
3. Tu sameTvalyureo sabWos sxdomis mowvevis Sesaxeb moTxovna ar
dakmayofildeba, saaqcio sazogadoebis sameTvalyureo sabWos
wevrs an xelmZRvanel organos SeuZlia Tavad moiwvios sameTval
yureo sabWos sxdoma.
4. saaqcio sazogadoebis sameTvalyureo sabWos sxdomas uZRveba sa
meTvalyureo sabWos Tavmjdomare, misi aryofnisas _ sameTvalyu
reo sabWos Tavmjdomaris moadgile, xolo misi aryofnis SemTxve
vaSi _ sameTvalyureo sabWos erT-erTi wevri. aRniSnuli sxdomis
mimdinareobisa da miRebuli gadawyvetilebebis Sesaxeb dgeba sa
meTvalyureo sabWos sxdomis oqmi. am oqmis sisworisa da srulyo
filebisTvis pasuxismgebelia sameTvalyureo sabWos sxdomis Tav
mjdomare.
357
sagan moiTxovos sabWos sxdomis dauyovnebliv mowveva. moTxovnaSi unda
mieTiTos riggareSe sxdomis Catarebis mizezebi da miznebi. Tavmjdomare
valdebulia, moTxovnidan 10 dRis ganmavlobaSi uzrunvelyos sxdomis
Catareba. sagamonaklisod, im SemTxvevaSi, Tu sxdomis mowvevis Sesaxeb
moTxovna ar kmayofildeba, sameTvalyureo sabWos wevrs an xelmZRvanel
organos SeuZliaT, TviTon moiwvion sameTvalyureo sabWos sxdoma.
sameTvalyureo sabWos sxdomebs uZRveba sameTvalyureo sabWos Tav
mjdomare, misi aryofnis SemTxvevaSi sameTvalyureo sabWos Tavmjdo
maris moadgile. aRniSnuli pirebis aryofnis SemTxvevaSi sabWos sxdo
mam Tavad unda gansazRvros erTjeradad sxdomis warmarTvaze pasuxis
mgebeli sabWos wevri. amasTanave, kanoni adgens sxdomis oqmis Sedgenis
valdebulebas, romlis sisworesa da srulyofilebaze pasuxismgebelia
sxdomis Tavmjdomare. oqmi aris werilobiTi dokumenti, romelic aR
wers saerTo krebis mimdinareobis Sesaxeb informacias da aqvs mniSvne
lovani istoriuli Rirebuleba Semdgomi gaugebrobebisa da davebis Ta
vidan asacileblad.
358
saaqcio sazogadoeb
is sameTvalyureo sabWos msvlelobis procedu
ra, umeteswilad, Sida korporaciul i sakiTxia. aqedan gamonaklisi SeiZ
leba iyos iseTi SemTxvevebi, rodesac konkretuli sakiTxis mowesrigeba
aucilebelia investorebis dasacavad, saukeTeso korporaciuli mar
Tvis praqtikis Camosayalibeblad da am gziT warmomadgenlobiTi xarje
bis Sesamcireblad. swored am mizezebiT kanonis 218-e muxlis pirveli
punqti, umeteswilad, dispoziciuri xasiaT isaa.
winamdebare muxlis mixedviT, Tu wesdebiT sxva ram ar aris gaTvalis
winebuli, sameTvalyureo sabWos gadawyvetilebaunarian obisaTvis kvo
rumi ganisazRvreba, sul mcire, sameTvalyureo sabWos wevrTa naxevriT.
imavdroulad, imisaTvis rom sameTvalyureo sabWos funqcionirebas xe
li ar SeeSalos, Tu sameTvalyureo sabWo ar aris gadawyvetilebaunari
ani, sxdomis Tavmjdomare valdebulia, ara ugvianes 10 dRisa moiwvios
axali sxdoma, romelic gadawyvetilebaunarian i iqneba, kenWisyraSi mona
wile wevrTa raodenobis miux edavad. Tumca, wesdebiT SeiZleba dadgin
des ganmeorebiTi sxdomisTvis gansxvavebuli kvorumi.
sameTvalyureo sabWo gadawyvetilebas, romelic formdeba oqmSi Ca
naweriT, iRebs kenWisyraSi monawile xmebis umravlesobiT. amasTanave, im
pirobiT, rom yovel wevrs aqvs erTi xma, Tumca aRniSnulisgan gansxvave
buli wesebi SeiZleba dadgindes wesdebiT. xmebis gayofis SemTxvevaSi ga
damwyvetia sameTvalyureo sabWos Tavmjdomaris xma, xolo misi aryof
nis SemTxvevaSi, sxdomis Tavmjdomaris xma.
359
da privilegiebi, romlebiTac isargebleben sameTvalyureo sab
Wos wevrebi wevrobis periodSi.
360
muxli 220. saaqcio sazogadoebis sameTvalyureo sabWos komitetebi
361
muxli 221. pasuxismgeblobis iniciireba
362
kanoni araobieqturi dayovnebis prevenciisaTvis iTvaliswinebs zia
nis anazRaurebis Taobaze moTxovnis realizebis gansazRvrul vadasac.
kerZod, saerTo krebis gadawyvetileba zianis anazRaurebis moTxovnis
Sesaxeb unda Sesruldes gadawyvetilebis miRebidan 6 Tvis vadaSi. amas
Tanave, saerTo kreba, rogorc kolegiur i organo, aRniSnuli moTxovnis
realizebisTvis sargeblobs special uri warmomadgenlis daniSvnis uf
lebiT.
363
mosarCeled iqna miCneuli, mas ekisreba saaqcio sazogadoebis mier
gonivrul farglebSi gaweuli im xarjebis anazRaureba, romlebic
aqcioneris moTxovnasTan dakavSirebiT warmoiSva.
364
debuleba Sewydeba im momentidan, rodesac saaqcio sazogadoeba uars
ityvis sarCelis aRZvraze. aseve, am vadis dacvis saWiroeba ar arsebobs
Tu aman SesaZloa, gamousworebeli ziani miayenos saaqcio sazogadoebas;
(3) amis Semdgom aqcioneri mimarTavs sasamarTlos; (4) bolo etapze sasa
marTlom unda daadginos aqcioneris moTxovnis dakmayofileba deriva
ciuli sarCelis aRZvrasTan dakavSirebiT xom ar ewinaaRmdegeba saaqcio
sazogadoebis upirates interess. aRniSnuli procedurebis gavliT aq
cioneri miiCneva saTanado mosarCeled.
derivaciuli sarCeli gansxvavdeba individualuri sarCelisagan im
denad, ramdenadac is aRiZvreba aqcioneris saxeliT, Tumca saaqcio sa
zogadoebis sasargeblod. Sesabamisad, sarCelis beneficiars _ saaqcio
sazogadoebas ufleba aqvs, nebismier dros Caenacvlos sarCelis Semtan
aqcioners, Tumca mxolod am SeTanxmebiT arsebobis SemTxvevaSi. Sesaba
misad, aqcion ers ufleba aqvs daeTanxmos am Canacvlebas an Tavad ganag
rZos dava.
amave WrilSi aqtual urobas iZens xarjebis gadanawilebis sakiTxi. sa
samarTlos mier aqcioneris saTanado mosarCeled miCnevis SemTxvevaSi
saaqcio sazogadoeba valdebulia aqcioners aunazRauros xarjebi. am
xarjebis anazRaureba unda moxdes gonivrul farglebSi. saaqcio sazo
gadoeba gaTavisufldeba xarjebis anazRau rebis movaleobisagan, Tu igi
daamtkicebs, rom sarCelis dakmayofileba saziano aRmoCnda saaqcio
sazogadoebisaTvis. aseTi zian i SeiZleba gulisxmobdes anazRaurebul
da gaweul xarjebs Soris negatiur balanss, saaqcio sazogadoebisTvis
mniSvnelovani strategiul i partnioris dakargvas da sxv. im SemTxveva
Si, Tu aqcion eri miCneul iqna arasaTanado mosarCeled, aqcioners aseve
daekisreba saaqcio sazogadoeb is mier im xarjebis anazRau reba, romle
bic warmoiSva aqcioneris moTxovnasTan dakavSirebiT. aseTi xarjebi Se
iZleba iyos magaliTad iuridiuli momsaxurebis xarji da is gonivrul
farglebSi unda iqnes anazRau r
ebuli.
365
centis an metis SeZenasTan, gasxvisebasTan an uflebrivad datvir
TvasTan.
2. saaqcio sazogadoebis aqtivebis sabalanso Rirebuleba dgindeba
bolo finansuri angariSgebis monacemebis safuZvelze. gamonak
lisia is garigebebi, romlebic dakavSirebulia saaqcio sazoga
doebis Cveulebriv saqmianobasTan, saaqcio sazogadoebis Cveu
lebrivi aqciebis xelmoweris (realizaciis) meSveobiT ganTavse
basTan, agreTve saaqcio sazogadoebis mier Cveulebriv aqciebSi
konvertirebadi fasiani qaRaldebis ganTavsebasTan.
366
xelmoweris (real izaciis) meSveobiT ganTavsebasTan, an saaqcio sazoga
doebis mier Cveul ebriv aqciebSi konvertirebadi fasiani qaRaldebis
ganTavsebasTan.
367
7. Tu saaqcio sazogadoeba registraciidan 2 wlis ganmavlobaSi
saaqcio sazogadoebis aqcionerisgan SeiZens aqtivs, romlis Ri
rebuleba Seadgens sakuTari ganTavsebuli kapitalis aranakleb
10 procents, am garigebasTan dakavSirebiT unda Sedges damouki
debeli auditoris angariSi. es angariSi unda gamoqveyndes am ka
nonis 152-e muxlis me-10 da me-11 punqtebis Sesabamisad. igi unda
daamtkicos saerTo krebam, garda im SemTxvevisa, rodesac gari
geba daido saaqcio sazogadoebis Cveulebrivi saqmianobis far
glebSi an safondo birJaze ganxorcielebul SesyidvasTan dakav
SirebiT.
368
mxare, aseve, informacias garigebis Rirebulebis, garigebis sagnisa da
sxva arsebiTi pirobebis Sesaxeb. Tu mniSvnelovani garigeba Seicavs inte
resTa konfliqtis Semcveli garigebis niSnebs, maSin krebis mier gadawy
vetilebis miRebisas aseve gamoyenebul unda iqnes interesTa konfliq
tis Semcveli garigebisTvis kanoniT dadgenili normebi.
kanoniT ganisazRvreba garigebis dadebis wesis darRvevis samarTleb
rivi Sedegebic. kerZod, mniSvnelovani garigeba, romlis mimarT darRve
ulia dadgenili normebi qonebis Rirebulebis gansazRvris an Tanxmobis
wesis Sesaxeb, saciloa. amisTvis aucilebelia, garigebis meore mxarem
icodes an mas unda scodnoda, rom garigeba dadebulia mniSvnelovani ga
rigebis dadebisaTvis gaTvaliswinebuli wesebis darRveviT.
kanoniT mniSvnelovani garigebis cnebis qveS eqceva is SemTxvevac,
romlis drosac iqmneba aqcioneris mier arapirdapiri gziT sakuTari
Senatanis ukan gatanis safrTxe. aRniSnulis gaTvaliswinebiT, Tu re
gistraciidan 2 wlis ganmavlobaSi saaqcio sazogadoeba SeiZens aqtivs
saaqcio sazogadoebis aqcionerisgan, romlis Rirebuleba sakuTari gan
Tavsebuli kapitalis aranakleb 10%-ia, am garigebis mimarT unda Sedges
eqspertis angariSi da unda gamoqveyndes. aseve, aseTi garigeba unda dam
tkicdes saerTo krebis mier. aRniSnuli wesidan gamonaklisia SemTxveva,
rodesac xelSekruleba daid o sazogadoebis Cveulebrivi saqmianobis
farglebSi, an safondo birJaze ganxorcielebul SesyidvasTan dakavSi
rebiT.
369
gancxadeba unda Seicavdes informacias aqciaTa gamosyidvis mize
zebis/pirobebis da procedurebis Sesaxeb.
4. 4. aqciaTa reestris mwarmoebeli piri (am muxlis miznebisTvis _
registratori) sasamarTlos mier gansazRvrul gamosyidvis sa
aRricxvo TariRs am TariRamde araugvianes 5 dRisa yvela nomina
lur mflobels atyobinebs. gamosyidvis saaRricxvo TariRidan
aqciaTa gamosyidvis procedurebis dasrulebamde wydeba am aqci
ebTan dakavSirebuli operaciebi, garda am muxliT gaTvaliswine
buli qmedebebisa. registratori adgens yvela registrirebuli
mesakuTris sias gamosyidvis saaRricxvo TariRis mdgomareobiT
(am siaSi mieTiTeba maTi vinaoba, misamarTebi da maT sakuTrebaSi
arsebul aqciaTa raodenoba) (gamosyidvis reestri) da myidvelis
mier am muxlis pirveli da me-2 punqtebis Sesabamisad qmedebaTa
ganxorcielebis damadasturebeli dokumentebis (maT Soris, aq
ciaTa gamosasyidi Tanxis srulad deponirebis damadasturebeli
dokumentis) wardgenis safuZvelze yvela aqcias myidvelis saxel
ze gadaaformebs. registratoris xarjebs anazRaurebs myidveli.
myidveli yvela darCenili aqciis gamosasyid Tanxas ganaTavsebs
danarCen aqcionerTa sasargeblod gaxsnil nominaluri mflobe
lobis angariSze komerciul bankSi, centralur depozitarTan an
sabrokero kompaniasTan, romelsac myidveli gadascems gamosyid
vis reestrs.
aqcieb
is savaldebulo gamosyidvis SesaZleblobis ararsebobis Sem
TxvevaSi TiTqmis warmoudgeneli xdeba satendero procesis warmatebiT
dasruleba. nebismieri msxvili investicia, sazogadoebaSi wvrili aqci
onerebis darCenis SemTxvevaSi, avtomaturad xdeba potenciuri riskis
matarebeli. kerZod, minoritar aqcioners rCeba gamudmebuli obstruq
ciis SesaZlebloba, rac, Tundac, riskis doneze avtomaturad iwvevs sa
zogadoeb is aqciaT
a Rirebulebis Semcirebas. Sesabamisad, maJoritar aq
cioners rCeba erTaderTi SesaZlebloba _ gadaixados sabazro fasze ga
cilebiT didi Tanxa minoritar aqcionerTa aqcieb is gamosasyidad. aseTi
samomavlo perspeqtivis gamo wvril aqcionerTa umravlesoba satende
ro procesis dawyeb isTanave Tavs ikavebs aqciaTa gayidvisagan, raTa Sem
dgomSi investorze arakeTilsindisier i zegavlenis moxdenis gziT mii
Ros zemoaRniSnuli sargebeli. Sedegad, faqtobrivad, warmoudgeneli
xdeba sazogadoebis efeqturi dapatroneba, rogorc finansuri, ise misi
dinamikis TvalsazrisiT.
370
aqciaTa savaldebulo gamosyidvis sakiTxi ver iqneba ganxiluli, sa
qarTvelos sakonstitucio sasamarTlos 2007 wlis 18 maisis gadawyve
tilebaze saTanado yuradRebis gamaxvilebis gareSe. am gadawyvetile
baSi sasamarTlom arakonstituciurad cno ara aqciaTa savaldebulo
miyidvis instituti, aramed maSin arsebuli norma, romelic ar iZleoda
gamosyidvis aucilebeli winapirobebis dadgenisa da samarTliani fasis
gansazRvris samarTlian pirobebs. swored aRniSnuli gadawyvetilebi
danaa nakarnaxevi moqmed kanonmdeblobaSi, kerZod „mewarmeTa Sesaxeb“
saqarTvelos kanonsa da saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsSi
aqciaTa savaldebulo miyidvasTan dakavSirebiT arsebuli normebi.
evrokavSiris direqtivis mixedviT, wevrma saxelmwifoebma unda uz
runvelyon SemTavazeblis ufleba, danarCenma aqcionerebma mas mihyi
don kuTvnili aqciebi samarTlian fasad. Sesabamisad, wevri saxelmwi
foebi savaldebulo satendero SeTavazebis procesis msgavsad, am Sem
TxvevaSic uflebamosilni arian, sakuTari samarTlebriv-ekonomikuri
kulturis gaTvaliswinebiT, Tavad gansazRvron aqciaTa savaldebulo
miyidvis procedurebi.
swored zemoaRniSnul interesebs Soris gonivruli balansis misaR
wevad da sakonstitucio sasamarTlos gadawyvetilebasTan winaaRmdego
bis prevenciisTvis kanoni mkafiod gansazRvravs rogorc aqciaTa saval
debulo miyidvis procedurul nawils, ise samarTliani fasis gansazR
vris sakiTxs.
kanoniT Tu aqciebis SeZenis Sedegad aqcioneris sakuTrebaSi aRmoC
ndeba saaqcio sazogadoebis xmebis aranakleb 95%, am aqcioners ufleba
eniWeba, samarTlian fasad gamoisyidos sxva aqcionerTa aqciebi. aqciaTa
savaldebulo miyidvis Sesaxeb gadawyvetilebis gamotanis, maT Soris ga
mosyidvis TariRisa da samarTliani fasis gansazRvris uflebamosileba
rCeba sasamarTlos, saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsiT dad
genili wesiT.
proceduris dawyebis pirvel etapze, myidveli, sasamarTlosTvis mi
marTvamde ara ugvian es 1 Tvisa, aqveynebs Tavis gancxadebas aqciaTa sa
valdebulo miyidvis Taobaze. gancxadeba unda Seicavdes informacias
gamosyidvis mizezebis/pirobebisa da procedurebis Sesaxeb. gancxadebis
safuZvelze aqciaT a reestris mwarmoebeli piri sasamarTlos mier dad
genil gamosyidvis saaRricxvo TariRamde ara ugvianes 5 dRisa yvela no
minalur mflobels atyobinebs gamosyidvis saaRricxvo TariRs. gamos
yidvis saaRricxvo TariRi _ es aris dRe, rodesac Sedgeba sia registri
rebuli aqcionerebisa, romlebic CaiTvlebian im subieqtebad, romelTa
371
ganac moxdeba aqcieb is gamosyidva. gamosyidvis saaRricxvo TariRidan
aqciaTa gamosyidvis procedurebis dasrulebamde wydeba am aqciebTan
dakavSirebuli yvela operacia. registratori adgens gamosyidvis saaR
ricxvo TariRis mdgomareobiT yvela registrirebuli mflobelis sias,
maTi vinaobis, misamarTisa da maT mflobelobaSi arsebul aqciaT a ra
odenobis miTiTebiT (gamosyidvis reestrs) da myidvelis mier aqciebis
flobis damadasturebeli dokumentis, sasamarTlos gadawyvetilebisa
da saproceso kodeqsiT dadgenili dokumentebis warmodgenis safuZ
velze yvela aqcias gadaaf ormebs myidvelis saxelze.
kanoni aseve gansazRvravs rogorc gamosyidvis proceduruli na
wilis dafinansebis, ise im aqcionerebis finansuri uzrunvelyofis sa
kiTxs, romlebisganac gamosyidul unda iqnes aqciebi, kerZod, registra
toris xarjebs anazRau r
ebs myidveli; aseve, myidveli yvela darCenili
aqciis gamosasyid Tanxas ganaTavsebs danarCen aqcionerTa sasargeblod
gaxsnil nominaluri mflobelobis angariSze bankSi, centralur depo
zitarTan an sabrokero kompaniasTan, romelsac myidveli gadascems ga
mosyidvis reestrs.
372
Tavi XV. kooperativi
muxli 226. kooperativis cneba
373
SeTavazebaa. am samarTlebrivi formebis meSveobiT piri an pirTa jgufi
organizebulad warmarTavs mogebis miRebisaken mimarTul saqmianobas.
samewarmeo saqmianobis ganxorciel ebis msurvelTaTvis kanonmdeblis
mier SeTavazebuli mewarmis samarTlebrivi formebidan erT-erTi koo
perativia. kooperativi sxva samarTlebrivi formebisagan miznobrivad
mniSvnelovnad gansxvavebuli organizaciuli erTeulia. kooperativis
unikaluroba gamoix ateba imiT, rom igi aris wevrTa SromiT saqmianoba
ze dafuZnebuli an wevrTa ekonomikuri Tu social uri saqmianobis xel
Sewyobis mizniT Seqmnili samewarmeo sazogadoeb a, romlis upiratesi
amocana aris ara mogebis miReba, aramed uSualod mis wevrTa moTxovni
lebebis dakmayofileba.
kooperativi iqmneba sxvadasxva sferoebSi mis wevrTa koordinebuli,
SezRuduli pasuxismgeblobis farglebSi operirebis mxardaWerisaTvis.
swored operirebis areal ebis mixedviT xdeba kooperativebis klasifi
cireba. mTlianobaSi kanoni iZleva cxra tipis kooperativis Seqmnis Se
saZleblobas:
muxli 227. kooperativis damfuZneblebi
374
2. kooperativis dasafuZneblad aucilebelia sul mcire 5 damfuZ
nebeli.
375
muxli 229. kooperativis wevrTa reestri
376
3. erTi da imave kategoriis pais mflobelebs aqvT erTnairi uflebe
bi da movaleobebi.
377
msurvelis gancxadebaSi unda aRiniSnos, kooperativis wevri kre
ditorTa dasakmayofileblad srulad ganaxorcielebs damatebiT
Senatans Tu gadaixdis wesdebaSi daTqmul sagarantio Tanxas dad
genili odenobiT.
piri kooperativis wevri SeiZleba ori meTodiT gaxdes: erTi _ esaa ko
operativis formirebis etapze mis dafuZnebaSi monawileoba da meore _
kooperativis wevrad mogvianebiT Sesvla. kooperativis axali wevri wev
ris statuss SeiZens koop erativis reestrSi registraciis Sedegad. ami
saTvis saWiroa ori kumulaciuri წინა პირობა: (1) msurvelis werilobiTi
gancxadeba kooperativSi Sesvlis Taobaze da (2) xelmZRvaneli organos
gadawyvetileba, romelic miiR eba xmaTa umravlesobiT. amasTan, kanonis
mixedviT, xelmZRvaneli organos gadawyvetileba ar iqneba saboloo da
miRebaze uari SesaZlebeli iqneba, gasaCivrdes saerTo krebaze.
kooperativis Sesvlis Taobaze gancxadebaSi msurvelma unda miuTi
Tos, rom igi kanonisa da wesdebis Sesabamisad Seitans dadgenil Sena
tans. Tu wesdebiT gansazRvrulia, rom kooperativis wevrebma srulad
an SezRudulad, mxolod sagarantio Tanxis odenobiT, unda Seitanon
damatebiTi Senatanebi, maSin msurvelma gancxadebaSi unda aRniSnos, kre
ditorTa dasakmayofileblad srulad gadaixdis damatebiT Senatans,
Tu wesdebaSi daTqmul sagarantio Tanxas dadgenili odenobiT.
378
msxvili investorebi, rogorc wesi, Tavisi investiciis dasacavad moiTx
oven gansakuTrebul uflebebs korporaciul marTvaSi. Sesabamisad, ka
nonis Tanaxmad, kooperativis investor wevrs wesdebiT SeiZleba mieni
Wos vetos ufleba im gadawyvetilebebTan dakavSirebiT, romlebic mis
mier ganxorcielebul investiciebs Seexeba. amasTan, investor wevrs ar
SeiZleba hqondes xmaTa 25%-ze meti.
379
los. kooperatividan gasvlis Sesaxeb gancxadeba Setanili unda
iqnes werilobiT, gasvlamde sul cota 3 TviT adre. wesdebiT Se
iZleba ganisazRvros kooperatividan gasvlis ufro xangrZlivi
vada, magram araumetes 1 wlisa.
2. Tu wesdebaSi Setanil iqna iseTi cvlileba, romelic arsebiTad
cvlis kooperativis saqmianobis sagans, kooperatividan gasvlis
ufleba aqvT:
a) saerTo krebis monawile kooperativis wevrs, Tu man gadawyveti
lebis mimarT gamoxata uaryofiTi pozicia, romelic Setanil iqna
saerTo krebis oqmSi, an Tu am oqmSi aRniSnuli informaciis Setana
uaryofil iqna;
b) saerTo krebaze gamoucxadebel kooperativis wevrs, Tu igi ka
nonis an wesdebis moTxovnaTa darRveviT ar iqna daSvebuli saer
To krebaze, an Tu dairRva saerTo krebis mowvevis procedura, an
da Tu mas gadawyvetilebis sagani jerovnad ar gaacnes.
3. am muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi kooperati
vidan gasvlis Sesaxeb gancxadeba SeiZleba Setanil iqnes gadawy
vetilebis kooperativis Sesabamisi wevrisTvis gacnobidan 1 Tvis
ganmavlobaSi. kooperatividan wevris gasvla formdeba sameurneo
wlis bolos, magram wesdebaSi am periodSi Setanili cvlileba ko
operatividan gamsvlel wevrze ar vrceldeba.
4. kooperativis xelmZRvaneli organo valdebulia kooperatividan
wevris gasvlis gamo cvlileba Seitanos kooperativis wevrTa re
estrSi.
5. kooperativis wevrTa reestrSi dauyovnebliv unda mieTiTos ko
operatividan wevris gasvlis dasabuTebuli mizezi. kooperativis
wevri kooperatividan gasulad miiCneva kooperatividan misi gas
vlis kooperativis wevrTa reestrSi registraciis momentidan.
380
SezRudva ar gavrceldeba im SemTxvevaze, rodesac wesdebaSi Seitaneba
iseTi cvlileba, romelic arsebiTad Secvlis kooperativis saqmiano
bis sagans. aseT dros kooperatividan gasvlis ufleba zemoT aRniSnuli
SezRudvebis gareSe eniWeba:
muxli 235. kooperatividan gasul wevrTan angariSsworeba
381
kooperativis wevrobidan gasvla wevrobaSewyvetili partniorisTvis
warmoSobs angariSsworebis uflebas. kerZod, kanonis Tanaxmad gasul
wevrTan angariSsworeba pais kompensaciis gziT unda moxdes misi gasvli
dan 6 Tvis vadaSi. kooperativis gasul wevrTan angariSsworeba moxdeba
kooperativis mimdinare balansis safuZvelze da igi gamoangariSdeba ga
suli wevris Senatanisa da gaun
awilebel mogebaSi misi wilis Sesabamisad.
aRniSnuli ar zRudavs kooperativis SesaZleblobas, wesdebiT gasul
wevrs mieniWos sxva qonebis mimarT moTxovnis uflebasac.
382
kanonis Tanaxmad, saerTo krebis gadawyvetilebiT, garicxuli wevri
ar kargavs angariSsworebis uflebas. masTan angariSsworeba unda mox
des saerTo wesiT, garicxvidan 6 Tvis ganmavlobaSi.
383
wydeba im sameurneo wlis bolos, rodesac samkvidro gaixsna. Sesa
bamis SemTxvevaSi gamoiyeneba am kanonis 235-e muxliT dadgenili
wesebi.
3. kooperativis xelmZRvaneli organo valdebulia kooperativis
wevris gardacvalebis Sesaxeb aRniSnos kooperativis wevrTa re
estrSi.
384
kooperativis kreba aris kooperativis marTvaSi misi wevrebis pirda
piri monawileobis umTavresi instrumenti. es aris erT-erTi ZiriTadi
forumi, sadac kooperativis wevrebs eZlevaT SesaZlebloba, gansazR
vron kooperativis ganviTarebis ZiriTadi strategia; koop erativis bu
nebidan da amocanidan gamomdinare, rac gulisxmobs erToblivad, wev
rebs Soris koop erirebis gziT, maTi moTxovnilebebis dakmayofilebas,
kooperativis marTva xorcieldeba paritetul sawyisebze. kerZod, koo
perativis yovel wevrs aqvs TiTo xma, garda im SemTxvevisa, rodesac pais
erTze meti mesakuTre hyavs, ra drosac erTi pais ramdenime mesakuTres
aqvs erTi xma. swored am mizeziT, kooperativi, Cveulebriv, msxvili in
stituciuri investorebisaTvis sainvesticiod naklebad mimzidvelia.
kerZod, msxvili investorebi sakuTari investiciis dasacavad, rogorc
wesi, dainteresebuli arian sazogadoebis marTvaSi gansakuTrebuli uf
lebebiT. aqedan gamomdinare, kanoni iZleva SesaZleblobas, wesdebiT an
wesdebiT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi partniorTan calke xelSekru
lebiT dadgindes xmaTa gansxvavebuli gadanawileba.
winamdebare muxli, aseve, aregulirebs saerTo krebaze gadawyvetile
bis miRebis wess. mimdinare sakiTxebze koop erativis kreba gadawyveti
lebas iRebs ubralo umravlesobiT, Tu wesdebiT sxva ram ar aris gaT
valiswinebuli; ufro maRali umravlesobiT gadawyvetilebis miRebaa
dadgenili wesdebis cvlilebaze. kerZod, wesdebis cvlileba miRebul
unda iqnes kenWisyraSi monawile xmebis ¾-iT, Tu wesdebiT kidev ufro
maRali umravlesoba ar iqneba gaTvaliswinebuli. aseTi maRali umrav
lesobis dadgenis mizani kooperativis individualuri wevrebis dacvis
maRali standartis dadgenaa, ramac xeli unda Seuwyos qveyanaSi koope
rativebis Seqmnis mimarT interesis gaCenas.
385
kanonis 240-e muxli principis doneze gansazRvravs kooperativis sa
erTo krebis daniSnulebas da masSi koop erativis wevrebis monawileo
bis sakiTxebs. upirveles yovlisa, winamdebare muxlis pirvel punqtSi
xazgasmulia saerTo krebis ZiriTadi funqcia _ kooperativis wevrebma
ganaxorciel on kooperativis marTvaSi sakuTari uflebebis realize
ba. igive muxli qmnis koop erativis wevris uflebis dacvis umTavres in
struments _ Tavisuflad miiR os monawileoba piradad an warmomadgen
lis meSveobiT saerTo krebis muSaobaze da ganaxorcielos xmis ufleba,
garda im SemTxvevisa, Tu krebaze ganixileba misi sakiTxi.
386
kooperativis wevrebis mier Tavisi uflebamosilebis ganxorciele
bis uzrunvelsayofad kanoni xelmZRvanel organos avaldebulebs, kre
ba moiwvios, sul mcire, weliwadSi erTxel, wliuri balansis Sedgenidan
6 Tvis vadaSi. garda yovelwliur i saerTo krebisa, kooperativis wevre
bis moTxovniT, SeiZleba, aseve, gaim arTos riggareSe saerTo kreba. ka
nonis mixedviT, am SemTxvevaSi saWiro iqneba, sul mcire, wevrTa 10%-is
werilobiTi moTxovna. im SemTxvevaSi, Tu ar dakmayofildeba aRniSnuli
moTxovna, kooperativis wevrebs eniWebaT am uflebis sasamarTlo wesiT
realizebis SesaZlebloba.
1. saerTo kreba moiwveva misi Catarebis dRemde sul cota 1 TviT ad
re, wesdebiT dadgenili wesiT an Sesabamisi informaciis maregis
trirebeli organos eleqtronul portalze gamoqveynebiT.
2. saerTo krebis dRis wesrigi unda gamocxaddes misi mowvevisas mare
gistrirebeli organos eleqtronul portalze. saerTo krebis dRis
wesrigis Sesaxeb informacias unda Seicavdes nebismieri sxva formiT
gavrcelebuli informacia, romliTac moiwveva saerTo kreba.
3. im sakiTxze, romelic saerTo krebis gamocxadebul dRis wesrigSi
Setanili ar aris, gadawyvetilebis miReba dauSvebelia. gamonak
lisia saerTo krebis warmarTvisa da partniorTa riggareSe kre
bis mowvevis Sesaxeb gadawyvetilebebi.
4. saerTo krebam SeiZleba miiRos gadawyvetileba morigi saerTo
krebis Catarebis dRis/TariRis, adgilisa da savaraudo dRis wes
rigis Sesaxeb.
387
kanonis mixedviT, miuxedavad imisa, Tu ra gziT moxdeba saerTo kre
bis mowveva, saerTo krebis dRis wesrigi unda gamoqveyndes maregistri
rebeli organos eleqtronul portalze; aseve, dRis wesrigis Sesaxeb
informacia unda ganTavsdes sxva nebismieri formiT gavrcelebul in
formaciaS i, romliTac moiwveva saerTo kreba. dRis wesrigis Sesaxeb
amomwuravi informaciis qona pirdapiraa dakavSirebuli kooperati
vis wevris mier Tavisi interesis dacvis strategiis SemuSavebasTan.
Sesabamisad, aucilebelia, dRis wesrigi iyos sruli da amomwuravi.
im sakiTxze, romelic ar aris Setanili gamocxadebul dRis wesrigSi,
gadawyvetilebis miReba dauSvebelia. am wesidan gamonaklisia ori sa
kiTxi, romlebzec gadawyvetileba SeiZleba miRebul iqnes misi dRis
wesrigSi Setanis gareSe:
388
sakiTxebze winadadebebisa da damatebebis wardgenis SesaZleblobis Se
saxeb.
389
a) wliuri angariSis damtkiceba;
b) kooperativis xelmZRvaneli organos da sameTvalyureo sabWos
mier wlis ganmavlobaSi gaweuli muSaobis mowoneba;
g) wliuri mogebis gamoyeneba an wliuri zaralis dafarva.
3. angariSi wliur balansTan erTad da xelmZRvaneli organos da sa
meTvalyureo sabWos moxseneba partniorTa wliuri krebis Cata
rebamde sul cota 1 kviriT adre unda ganTavsdes kooperativis
vebgverdze (arsebobis SemTxvevaSi) da kooperativis ofisSi an/da
kooperativis xelmZRvaneli piris mier gansazRvrul sxva adgil
ze, raTa kooperativis wevrebma SeZlon maTi gacnoba.
4. kooperativis wevrs ufleba aqvs, sakuTari xarjiT miiRos moTx
ovnili wliuri angariSisa da xelmZRvaneli organos da sameTval
yureo sabWos moxsenebis aslebi.
390
ri interesebis dasacavad informirebuli gadawyvetilebis miRebis
SesaZlebloba. gacnobis SesaZleblobasTan erTad, winamdebare mux
liT dadgenilia kooperativis wevris ufleba, miiRos am masalebis as
lebi sakuTari xarjiT.
391
aseve, winamdebare muxlSi mowesrigebulia gadawyvetilebis damowme
bis procedura da misi ZalaSi Sesvlis sakiTxebi. kerZod, wesdebis cvli
leba, iuridiuli misamarTis cvlileba da safirmo saxelwodebis Secvla
unda damowmdes sanotaro wesiT da isini Zalas SeiZenen registraciis
momentidan, xolo sxva sakiTxebi ZalaSi Seva saerTo krebis mier gadawy
vetilebis miRebisTanave.
392
5. piri warmomadgenlad ar SeiZleba airCes 4 welze meti vadiT.
6. wesdebiT unda ganisazRvros:
a) kooperativis ramden wevrze airCeva erTi warmomadgeneli;
b) warmomadgenlobis vada.
7. warmomadgenelTa arCevnebis Catarebis wesis (maT Soris, arCevne
bis Sedegebis gansazRvris) Sesaxeb dawvrilebiTi debulebebi Se
iZleba Camoyalibdes kooperativis xelmZRvaneli organos mier
miRebul, xolo kooperativis marTvis dualisturi sistemis Sem
TxvevaSi _ xelmZRvaneli organos da sameTvalyureo sabWos mier
erToblivad miRebul saarCevno debulebaSi. amisTvis saWiroa sa
erTo krebis Tanxmoba.
8. warmomadgenelTa arCevnebis Catarebis valdebuleba ekisreba
xelmZRvanel organos.
9. Tu warmomadgeneli uars ityvis warmomadgenlobaze an sxva mize
ziT ver SeZlebs Tavisi saqmianobis ganxorcielebas, darCenili va
diT unda airCes axali warmomadgeneli.
10. arCeul warmomadgenelTa sia sul cota 2 kviris ganmavlobaSi un
da iyos gamoqveynebuli an imave periodiT unda iyos ganTavsebuli
kooperativis ofisSi da kooperativis vebgverdze (arsebobis Sem
TxvevaSi), raTa kooperativis wevrebi gaecnon mas. arCeul warmo
madgenelTa uflebamosileba iwyeba aRniSnuli siis gamoqveynebis
an ganTavsebis dRidan. kooperativis wevrs moTxovnisTanave unda
mieces am siis asli.
393
iZleba arCeul iqnes rogorc fizikuri, ise iuridiuli piri da arCevis
detaluri procedurebi ganisazRvreba Tavad kooperativis mier. ker
Zod, wesdebaSi unda ganisazRvros, ramden wevrze airCeva erTi warmo
madgeneli da warmomadgenlobis vada, xolo sazogadoebis xelmZRvanel
ma organom unda gansazRvros arCevnebis detaluri wesebi. Tumca kanoni
kooperativis wevrTa dacvis mizniT mainc adgens warmomadgenelTa kre
bis wevrobasTan dakavSirebul ramdenime SezRudvas, kerZod: koopera
tivis warmomadgenelTa kreba unda Sedgebodes sayovelTao, pirdapiri,
Tanaswori arCevnebis safuZvelze faruli kenWisyriT araumetes 4 wlis
vadiT arCeuli, sul mcire, 50 warmomadgenlisagan. amasTan, vinaidan war
momadgenelTa kreba kooperativis umaRlesi organoa da mis kompetenci
as ganekuTvneba sameTvalyureo sabWosa da xelmZRvaneli pirebis saqmi
anobis mowoneba, am ukanaskneli organos wevrebi ar SeiZleba arCeul iq
nen warmomadgenlebad.
kanonis Tanaxmad, xelmZRvaneli organos organizebiT gamarTuli
arCevnebis Sedegad arCeul i warmomadgeneli uflebamosilebas SeiZens
warmomadgenelTa siis kooperativis ofisSi, da aseTis arsebobis Sem
TxvevaSi, vergverdze ganTavsebis dRidan. amasTan, warmomadgenels SeeZ
leba, nebismier dros uari Tqvas warmomadgenlobaze. am an sxva mizeziT
uflebamosilebis ganuxorcieleblobisas darCenili vadiT unda moxdes
axali warmomadgenlis arCeva.
muxli 248. kooperativis marTvis sistemis/modelis
arCevis SesaZlebloba
394
urTierTdamokidebulebisa da balansis miRwevis gziT. msxvili koop e
rativebis erT-erTi ZiriTadi niSani wevrTa didi raodenobaa. gadawy
vetilebis mimReb subieqtTa raodenobis zrda proporciulad zrdis
am gadawyvetilebis miRebis procesSi warmoSobil transaqciul xar
jebs. aseTi xarjebis dazogvis mizniT, saaqcio sazogadoebis msgavsad
aucilebeli xdeba mmarTvelobiTi uflebamosilebis mqone gancalke
vebuli, SedarebiT moqnili da maRalefeqturi organos Seqmna, rome
lic zedamxedvelobas gauwevs kooperativis xelmZRvaneli organos
saqmianobas. sxva, SedarebiT mcire, kooperativebSi ki aseTi organos
formireba SeiZleba dakavSirebuli iyos damatebiT, araproporci
ul xarjebTan. kanoni iZleva arCevanis Tavisuflebas korporaciuli
marTvis erT- da orsafexurian modelebs Soris. kerZod, SesaZlebeli
iqneba, kooperativis SigniT erTmaneTis paralelurad Camoyalibdes
xelmZRvaneli organo da masze zedamxedvelobis ganmaxorcielebeli
organo _ sameTvalyureo sabWo. amis sapirispirod, kooperativSi Se
iZleba Camoyalibdes erTsafexuriani korporaciuli marTvis modeli,
ra drosac sameTvalyureo sabWo gancalkevebuli organos saxiT ar
iarsebebs.
gadawyvetileba korporaciul i marTvis modelis Taobaze miiReba Ta
vad kooperativis mier, wesdebaSi Sesabamisi Canaweris gakeTebis gziT. im
SemTxvevaSi, Tu wesdebaSi ar iqneba aRniSnuli korporaciuli marTvis
romelime sistemis arCevis Sesaxeb, kanonis Sesabamisad, CaiTvleba, rom
gamoyenebulia dual isturi sistema.
395
4. sameTvalyureo sabWos wevrs ar aqvs ufleba, imavdroulad iyos
kooperativis xelmZRvaneli piri an misi moadgile an sxvagvarad
ganaxorcielos kooperativis xelmZRvaneloba.
5. kooperativis xelmZRvaneli organodan gasuli wevri misi angari
Sis damtkicebamde ar SeiZleba arCeul iqnes sameTvalyureo sab
Wos wevrad.
396
Tanaxmad, xelmZRvaneli pirebi an maTi moadgileebi, an sxvagvarad koope
rativis xelmZRvanelobis ganmaxorcielebeli pirebi ar SeiZleba, imav
droulad, iyvnen sameTvalyureo sabWos wevrebi. aRniSnuli SezRudva
imoqmedebs xelmZRvaneli organodan gasul wevrebzec, maTi angariSis
damtkicebamde periodSi.
397
iyos saTanadod informirebuli da aseTi informirebulobis pirobebSi
moaxdinos xelmZRvaneli organos kontroli.
aseve, xazi unda gaesvas sameTvalyureo sabWos kompetencias, warmo
adginos kooperativi xelmZRvaneli piris winaaRmdeg kooperativis sa
xeliT warmarTul samarTlebriv davebSi. kooperativis saxeliTa da sa
sargeblod sasamarTlosTvis mimarTvis ufleba aqvs amave sazogadoebis
xelmZRvanelobasa da warmomadgenlobaze uflebamosil pirs. Tumca, ko
operativis dacvis mizniT, vinaid an, savaraudoa, rom xelmZRvaneli or
ganos wevri sakuTari Tavis winaaRmdeg ar daiwyebs samarTlebriv davas,
winamdebare muxli iZleva SesaZleblobas, aRniSnuli uflebamosileba
xelmZRvaneli organos wevris winaaRmdeg ganaxorcielos sameTvalyu
reo sabWom.
winamdebare muxlSi warmodgenili katalogi ar aris amomwuravi. sa
meTvalyureo sabWos damatebiTi funqciebi SeiZleba ganisazRvros wes
debiT. amasTan, efeqtiani korporaciul i marTvis misaRwevad, sadac sxva
dasxva organos kompetenciaTa Sewonasworebis gziT miRweulia balansi,
winamdebare muxli zRudavs sabWos wevris uflebas, Tavisi funqciebis
Sesruleba gadaabaros sxva pirebs.
muxli 251. kooperativis xelmZRvaneli organo da misi kompetencia
398
kooperativi aris wevrTa SromiT saqmianobaze dafuZnebuli an wevrTa
ekonomikuri Tu social uri saqmian
obis xelSewyobis mizniT Seqmnili sa
mewarmeo sazogadoeba. Sesabamisad, kooperativis arseboba arsobrivad
da miznobrivad ukavSirdeba ramdenime piris erTobliv saqmianobas, maT
TanamSromlobas. aseT pirTa raodenoba, xSir SemTxvevaSi, ramdenime ase
ulic SeiZleba iyo. Sesabamisad, SeuZlebelia kooperativis saqmianobis
xelmZRvaneloba erToblivad ganaxorcielon misma wevrebma. aRniSnu
lidan gamomdinare, kooperativSi iqmneba gancalkevebuli organo, xel
mZRvaneli organos saxiT, romelsac evaleba koop erativis xelmZRvane
lobiTi da warmomadgenlobiTi uflebamosilebis ganxorciel eba. imav
droulad, kooperativisTvis damaxasiaT ebelia misi wevrebis aqtiuri da
koleqtiuri CarTuloba sazogadoebis marTvaSi. swored am principidan
gamomdinare, kanonSi xazi esmeba koleqtiuri marTvis princips da mie
TiTeba, rom kooperativis xelmZRvaneli organo unda Sedgebodes, sul
mcire, ori wevrisagan, Tu wesdebiT sxva ram ar iqneba gaTvaliswinebuli.
xelmZRvaneli organos wevrebis angariSvaldebulebis uzrunvelyo
fis mizniT, mizanSewonilia, isini dain iSnon konkretuli vadiT. amasTa
nave, aseTi daniSvnis vada unda iyos iseTi xangrZlivobis, romelic da
niSnul pirs miscems sakuTari xedvis praqtikuli realizebis SesaZleb
lobas. swored aRniSnulidan gamomdinare, kanoniT xelmZRvaneli orga
nos arCevis maqsimalur vadad gansazRvrulia araumetes 3 weli. aseve,
xelmZRvaneli piri nebismier dros SeiZleba gamowveul iqnes xelmZRva
neli organos wevrobidan, Tu krebis monawileTa 2/3-i dauWers mxars am
gadawyvetilebas.
kanonis mixedviT, xelmZRvaneli organos organizaciuli damoukideb
lobis uzrunvelyofis aucileblobidan gamomdinare, Tavad xelmZRva
neli organo Tavisi Semadgenlobidan airCevs Tavmjdomares. xelmZRva
neli organos Tavmjdomarem unda uzrunvelyos organos saqmianobis
koordinireba, warmoadginos aRniSnuli organo sxvebTan urTierTobaSi
da Seasrulos xidis funqcia korporaciuli marTvis sxva organoebsa da
xelmZRvanel organos Soris.
muxli 252. kooperativis xelmZRvaneli piris funqciebi da misi arCeva
399
2. kooperativis marTvis dualistur sistemaSi xelmZRvanel pirs
araumetes 3 wlis vadiT Tanamdebobaze irCevs da Tanamdebobidan
aTavisuflebs sameTvalyureo sabWo.
3. xelmZRvaneli piri ar SeiZleba imavdroulad iyos sameTvalyureo
sabWos wevri.
400
3. wesdeba SeiZleba iTvaliswinebdes kooperativis mogebisa da zara
lis ganawilebis sxva wesebs.
4. wesdeba an saerTo krebis gadawyvetileba SeiZleba iTvaliswineb
des, rom kooperativis mogeba mTlianad an nawilobriv daericxos
rezervs.
401
Tavi XVI. gardamavali da daskvniTi debulebebi
402
mos daSlis wesis damtkiceba, romlis aqciebis an wilis 50 procen
tze mets flobs afxazeTis an aWaris avtonomiuri respublika.
403
muxli 255. daskvniTi debulebebi
404