Χρονολόγιο μάθησης, Γεώργιος Μπαλάφας

Αναστοχαστικό χρονολόγιο της μάθησής μου
Συμπληρώνω τον παρακάτω πίνακα και κρατώ παράλληλα το αναστοχαστικό και αυτοστοχαστικό ημερολόγιο αναφορικά με τη
διαδικασία της μάθησής μου στο σεμινάριο:
Σημείωση: τον πίνακα αυτό συμπληρώνω κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου
Θέματα του σεμιναρίου:

Φεμινιστική Έρευνα και Παιδαγωγική της Ειρήνης
Τι εμπειρίες έχω σχετικές με τα Σε ποια θέματα θέλω να εστιάσω τη Τι έχω μάθει:
παρακάτω θέματα που πραγματεύεται μάθησή μου, και γιατί:
το σεμινάριο:
Εισαγωγή: Η Παιδαγωγικής της Ειρήνης. Φεμινιστική θεωρία και πολιτική. Βασικές έννοιες
15.12 Πριν την ενασχόληση μου με το 15.12 Ο σκοπός που είχα μέσα από την 15.12 Αυτά που μπόρεσα να κατανοήσω είναι
συγκεκριμένο μάθημα δεν γνώριζα λεπτομέρειες επιλογή του συγκεκριμένου μαθήματος ήταν, ότι η παιδαγωγική της ειρήνης αποτελεί κλάδο
για τις παρακάτω βασικές έννοιες. Ονοματικά επειδή αντικειμενικά δεν είχα κάποια της παιδαγωγικής, ο οποίος δεν είναι στάσιμος
και μόνο, όταν άκουγα τις παραπάνω έννοιες , ιδιαίτερη γνωστική επαφή στο παρελθόν, να και εξελίσσεται άλλα και συνεργάζεται και με
σκεφτόμουν ότι πρόκειται για μία κοινή μπω στην διαδικασία να δω, να ακούσω, να άλλους κλάδους, οι οποίοι μπορεί να είναι και
παιδαγωγική, της οποίας ο σκοπός ήταν να διαβάσω νέες έννοιες και θεωρίες, οι οποίες πολύ «κοντινοί» ή όχι και τόσο. Η συγκεκριμένη
προάγει στους ανθρώπους καθολικά την ειρήνη, πιστεύω θα είναι χρήσιμες για το μέλλον είτε έχει ως αντικείμενο αρχικά την έρευνα και
και γενικά την αρμονική συμβίωση, χωρίς με την ταυτότητα του εκπαιδευτικού ή και μετέπειτα τον σχεδιασμό μίας εκπαίδευσης , η
προστριβές. Αναφορικά με την φεμινιστική ακόμα με τον ρόλο του πατέρα κτλ. οποία στοχεύει στην δημιουργία γνήσιων και
θεωρία , από το όνομα και πάλι, θεωρούσα ότι . συνειδητοποιημένων πολιτών/ανθρώπων, οι
αναφερόταν στην ισότητα και στα δικαιώματα οποίοι θα ενεργούν για το κοινό καλό. Αυτός ο
των γυναικών στην κοινωνία. τύπος εκπαίδευσης απευθύνεται σε
παιδιά/νέους/έφηβους, και καλύπτει όλο το
φάσμα της προσχολικής και σχολικής
εκπαίδευσης , άλλα και μετέπειτα.
Έμαθα ότι ο φεμινισμός χωρίζεται σε τρία
Κ.Θ.Μπονίδης, Π 3033 Φεμινιστική Έρευνα και Παιδαγωγική της Ειρήνης 2
κύματα και αποτελεί ένα κράμα κοινωνικών,

πολιτικών και φιλοσοφικών θεωριών, οι οποίες
ως επί το πλείστον αναφέρονται σε γυναίκες
μέσα σε ένα πολιτικό, κοινωνικό κα οικονομικό
πλαίσιο. Ως κίνημα έμαθα ότι εστιάζει σε μεγάλο
ποσοστό στον περιορισμό και στην εξάλειψη της
φυλετικής ανισότητας των γυναικών, άλλα και
προωθεί την θέσπιση δικαιωμάτων αναφορικά
με αυτές. Ως όρος αντικρούεται με τον σεξισμό,
διότι είναι δύο διαφορετικές έννοιες. Στην
περίπτωση του φεμινισμού μιλάμε για ισότητα,
ενώ στην περίπτωση του σεξισμού μιλάμε για
την προσπάθεια ανάδειξης του ενός φύλου, είτε
από την ανδρική πλευρά (μισογυνισμός), είτε από
την γυναικεία πλευρά (μισανδρισμός).
Επίσης παρατήρησα ότι η φεμινιστική θεωρία
συνδέεται και με άλλες έννοιες όπως γισα
παράδειγμα η ανθρωπολογία και η
κοινωνιολογία, στην πολιτική κι την
εκπαίδευση , την οικονομία , την οικιακή
οικονομία, την λογοτεχνία κτλ.
Η «φύση» του ανθρώπου και το «διδακτόν» της ειρήνης
15.12. Με τον όρο «φύση του ανθρώπου» 15.12 Ο σκοπός μου είναι αν αυτά που 15.12 Μέσα από το μάθημα με τον κύριο
θυμάμαι τα μαθήματα της Γ Λυκείου στην γνώριζα ήδη για την φύση του ανθρώπου Μπονίδη άλλα και τον διάλογο που υπήρχε
κατεύθυνση, που κάναμε με τον Πρωταγόρα για ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και μεταξύ φοιτητών, προσωπικά αυτό που
την πολιτική αρετή. Ειδικότερα το σημείο που επίσης να κατανοήσω αν η ειρήνη ή από την κατάλαβα είναι ότι δεν μπορούμε να δώσουμε
αναλύαμε τον όρο “a priori”, με τον οποίο άλλη η βία βρίσκονται μέσα μας από στιγμή ξεκάθαρη απάντηση και οι απόψεις διίστανται.
αναφερόμασταν στο τι κατέχει ο άνθρωπος από της γέννησης μας ή την κατακτούμε Για παράδειγμα υπήρξαν κάποιοι που πίστευαν
την φύση του. μετέπειτα. ότι η ανθρώπινη φύση έχει μόνο το καλό και όχι
Έτσι λοιπόν όταν βλέπω την συγκεκριμένη το κακό. Επιπλέον άλλα παιδιά τόνισαν ότι σαν
πρόταση «Η φύση του ανθρώπου και το άνθρωποι έχουμε μέσα μας, από την φύση μας,
«διδακτόν» της ειρήνης», αντιλαμβάνομαι ότι και το κάλο και το κακό, και ανάλογα τα
πρόκειται για την δυνατότητα του ανθρώπου, βιώματα και τις εμπειρίες του καθενός άλλες
που υπάρχει μέσα από την γέννηση του ακόμα, φορές επικρατεί το καλό και άλλες το κακό.
να ζει, να σκέφτεται και να ενεργεί μέσα στα Τέλος υπήρξαν και απαντήσεις που θεωρούσαν το
πλαίσια μίας κοινωνίας , συμβιώνοντας ειρηνικά κακό και το κάλο επίκτητες και όχι εκ φύσεως.
με τους συνανθρώπους τους.
Παιδαγωγική της Ειρήνης
15.12 Δεν γνώριζα κάποιες ιδιαιτέρες 15.12 Σκοπός μου είναι η όσο δυνατόν 15.12 Όπως τόνισα και παραπάνω, η
λεπτομέρειες, άλλα ονοματικά και μόνο , καλύτερη κατανόηση του συγκεκριμένου όρου, παιδαγωγική της ειρήνης αποτελεί κλάδο της
πίστευα ότι πρόκειται για μία κοινή και πώς θα το χρησιμοποιούσα σωστά παιδαγωγικής, ο οποίος δεν μένει στάσιμος και
παιδαγωγική για όλους τους ανθρώπους , η μετέπειτα προσωπικά ο ίδιος. εξελίσσεται διαρκώς, και επιπλέον συνεργάζεται
οποία προωθεί την ειρήνη καθολικά και την με άλλους κλάδους της. Στοχεύει στην καθολική
αρμονική συμβίωση στον ανθρώπινο κόσμο. εξάλειψη κάθε μορφής βίας και στην προώθηση
και επικράτηση της ειρηνικής και αρμονικής
συμβίωσης των ανθρώπων. Συνδέεται με τις
νέες ηλικίες και τον τρόπο ζωής αυτών και
ιδιαίτερα μέσα από τα σόσιαλ μίντια , τα όποια
με την σειρά τους αποτελούν αναπόσπαστο
κομμάτι με την νέα γενιά. Η παιδαγωγική της
ειρήνης εστιάζει ως επί το πλείστον στο πλαίσιο
γύρω από το εκπαιδευτικό κομμάτι και όχι τόσο
στα υπόλοιπα θέματα της ειρήνης.
Με όλα τα υπόλοιπα θέματα ασχολείται η έρευνα
της ειρήνης. Η έρευνα της ειρήνης ς χει ως
αντικείμενο της την έρευνα και το σχεδιασμό
μιας εκπαίδευσης, η οποία στοχεύει στην
απόκτηση μίας συνείδησης, η οποία θα
κινητοποιήσει τους ανθρώπους και θα τους κάνει
να ενεργεί ως παγκόσμιοι πολίτες. Τέλος
καλύπτει ένα ευρύ εκπαιδευτικό πεδίο, όπως

για παράδειγμα από την οικογένεια μέχρι και τη
συνεχιζόμενη εκπαίδευση.
Έρευνα της Ειρήνης
16.12 Πίστευα ότι είτε συνδέεται σε πάρα πολύ 16.12 Ο σκοπός μου είναι να κατανοήσω όσο 16.12 Μέσα από το μάθημα και από τον κύριο
μεγάλο βαθμό με την παιδαγωγική της ειρήνης, το δυνατόν καλύτερα την συγκεκριμένη έννοια, Μπονίδη, έμαθα ότι η έρευνα της ειρήνης είναι
είτε πρόκειται ακόμα και για δυο συνώνυμες για να μπορέσω να την χρησιμοποιήσω έννοιά διεπιστημονική. Δηλαδή υπάρχουν
έννοιες. μετέπειτα και εγώ ο ίδιος. επιστήμονες από πολλές επιστήμες, όπως για
παράδειγμα κοινωνικές, ανθρωπιστικές,
φυσικές, οποίες διεξάγουν παράλληλα έρευνα για
την προώθηση της ειρήνης. Επιπλέον ασχολείται
με άλλα διάφορα θέματα, όπως είναι η
αντιρατσιστική εκπαίδευση.
Φεμινισμός-φεμινιστικό κίνημα
16.12 Για τον φεμινισμό αλλά και γενικότερα 16.12 Ο σκοπός μου είναι να μπορέσω να 16.12 Μέσα από τις παραδόσεις του μαθήματος
για το φεμινιστικό κίνημα ήξερα ότι πρόκειται κατανοήσω καλύτερα τους συγκεκριμένους έμαθα ότι ο φεμινισμός ξεκίνησε στα τέλη της
για ένα κίνημα, το οποίο προστατεύει και όρους, ώστε να είμαι σε θέση να έχω μία πιο δεκαετίας του 1960 και στα '70 από χριστιανές
προωθεί τα δικαιώματα των γυναικών και συγκεντρωμένη άποψη για αυτά τα δύο. λευκές μεσοαστές γυναίκες, στις περιοχές που
μέσω αυτού του κινήματος γίνεται προσπάθεια σήμερα αποκαλούμε «Δύση», και ασχολούνταν
για την επικράτηση ισότητας μεταξύ των δύο γύρω από τα δικά τους θέματα, ενώ παράλληλα
φύλων, γυναικών και ανδρών. τόνιζαν ότι εκπροσωπούσε όλες τις γυναίκες του
κόσμου. Επίσης, ο φεμινισμός χωρίζεται σε τρία
κύματα.
Ως φιλοσοφία και κίνημα με την έννοιά, που
γνωρίζουμε σήμερα, τον φεμινισμό μπορούμε
τον κατατάξουμε χρονολογικά από την εποχή του
Διαφωτισμού. Τον 19ο αιώνα έγινε ένα πιο
οργανωμένο κίνημα, καθώς όλο και περισσότεροι
άρχισαν σταδιακά να πιστεύουν ότι οι γυναίκες
δέχονται άδικη μεταχείριση. Οι απαρχές του

φεμινισμού ως κίνημα, μπορούμε να πούμε ότι
βρίσκεται γύρω από τη Γαλλική Επανάσταση.
Επίσης όπως είδαμε και παραπάνω ο φεμινισμός
αποτελεί ένα κράμα των κοινωνικών θεωριών,
πολιτικών κινήσεων και ηθικών φιλοσοφιών, το
οποίο είτε παρακινείται από γυναίκες, είτε
αναφέρεται σε εμπειρίες και βιώματα αυτών,
αναφορικά κυρίως με την πολιτική, κοινωνική
και οικονομική τους κατάσταση και ζωή.
Επιπλέον, ως κοινωνικό κίνημα, ο φεμινισμός
εστιάζει ως επί το πλείστον στον περιορισμό και
στην εξάλειψη της ανισότητας των δύο φύλων
και στην προάσπιση και προώθηση των
γυναικείων δικαιωμάτων, στην κοινωνία.
Άλλο……………………….
ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΡΩΤΗ
Φεμινιστική Έρευνα και Παιδαγωγική της Ειρήνης της νεωτερικότητας
Η ιστορικότητα των επιμέρους λόγων της Φεμινιστικής Θεωρίας και Παιδαγωγικής της Ειρήνης από τις αρχές του 20ού αιώνα κ.ε.
16.12 Οι συγκεκριμένες έννοιες μέχρι τα 16.12 Η αλήθεια είναι πως στην άρχη του 16.12 Μέσα από το μάθημα άκουσα και έμαθα
μαθήματα και τις διαλέξεις του κ. Μπονίδη για μαθήματος, όταν ξεκίνησε ο κ. Μπονίδης να ότι ήδη από τις αρχές του 20ου αιώνα και εξής
εμένα ήταν άγνωστες, όσον αφορά στην ουσία αναλύει τις συγκεκριμένες έννοιες, τις βρήκα υπάρχουν διάφοροι φεμινιστικοί λόγοι για
του θέματος. Είχα ακούσει σε γενικές γραμμές λίγο σε ένα βαθμό άσχετες με εμένα διάφορα δικαιώματα, όπως για παράδειγμα είναι
για τα θέματα αυτά, αλλά δεν είχα κάποια προσωπικά. Όμως όταν άρχισα να καταλαβαίνω αυτό της ψήφου στις εκλογές, δικαιώματα τα
ιδιαίτερη επαφή με αυτά. για τι πράγμα μιλάει ο κ. Μπονίδης άλλα και οποία σιγά-σιγά άρχισαν να αναπτύσσονται σε όλο
πως απαντάν και τα υπόλοιπα παιδιά, τον κόσμο. Επίσης στο σημείο αυτό αξίζει να
σκέφτηκα ότι πρέπει να μάθω όσο το δυνατόν κάνουμε αναφορά στις Σουφραζέτες, οι οποίες
περισσότερα μπορώ. Καθώς σαν εν δυνάμει διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια
εκπαιδευτικός είναι πολύ σημαντικό να διεκδίκησης του εκλογικού δικαιώματος των
υπάρχει ισότητα και ίσα δικαιώματα μεταξύ γυναικών. Αυτό το κατόρθωσαν αρχικά σε χώρες
των δύο φύλων, όχι μόνο στην σχολική αίθουσα, όπως η Αυστραλία (1902), στην Σουηδία(1906)
αλλά και γενικά μεταξύ των ανθρώπων σε και στο Ηνωμένο Βασίλειο (1918), με μόνη
όλους τους τομείς της ζωής, στην κοινωνία, προϋπόθεση ότι οι γυναίκες που μπορούσαν να
την πολιτική κτλ. ψηφίσουν, έπρεπε να είχαν συμπληρώσει το 30ο
έτος της ηλικίας τους. Αυτό που κατόρθωσαν
είναι πολύ σημαντικό διότι αποτελεί την πρώτη
φορά, που οι γυναίκες μπορούσαν να ψηφίσουν
και να καθορίσουν ποιος θα ανέβαινε στην
εξουσία. Βεβαία δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι
μπορεί και να υπήρχε και χειραγώγηση από
συζύγους ,πατέρες ή αδελφούς για το τι θα
επέλεγε μια γυναικά να ψηφίσει.
Επιπλέον σχετικά με τις αυτές τις αλλαγές που
προέκυψαν, οι γυναίκες μέσω και της
συμμετοχής αλλά και της πολύτιμη τους αρωγής
τους στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, κατόρθωσαν
και κέρδισαν το δικαίωμα ψήφου το 1920.
Καταλυτικό ρόλο σε αυτό διαδραμάτισαν οι
Σουφραζέτες Susan B. Anthony και Carrie
Chapman Catt. Επίσης, στις αρχές του 20ου
αιώνα ο φεμινισμός βρισκόταν σε ένα αρκετό
εξελικτικό στάδιο και κύριες αντιπροσώπους του
αποτελούσαν οι φιλελεύθερες φεμινίστριες.
Αντίστοιχα το ίδιο συνέβη και στην Αμερική,
κατάφεραν μέσα από αυτό να αποκτήσουν τα

πολιτικά δικαιώματα τους στις αρχές του 20ου
αιώνα, επιβραβεύοντας έτσι την προσπάθεια που
έκαναν να προασπίσουν και να διασφαλίσουν την
χώρα τους με τον οποίον δυνατό τρόπο που
μπορούσαν.
Α. Η Θεωρία και Παιδαγωγική της Ειρήνης κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου και του Μεσοπολέμου
1. Ο ειρηνιστικός λόγος της Διεθνούς Εταιρείας των Γυναικών (Association Internationale des Femmes), του Women’s Peace Party (WPP) και
της «Γυναικείας Διεθνούς Ένωσης για την Ειρήνη και την Ελευθερία» (Women’s International League for Peace and Freedom -WILPF)
20.12. Είναι πρώτη φορά που ακούω αυτές τις 20.12. Ο σκοπός μου είναι να μπορέσω να 20.12. Η Διεθνής Εταιρεία των Γυναικών
έννοιες και πρώτη φόρα που θα τις έβλεπα να αντιληφθώ και να κατανοήσω για το ποιόν των (Association Internationale des Femmes), ήταν
ξεφυλλίζονται μπροστά μου οι συγκεκριμένες παραπάνω οργανώσεων, και τα θέματα για τα μία φεμινιστική και ειρηνιστική οργάνωση
έννοιες. οποία κάνουν λόγο. Διότι στην αρχή του γυναικών , την οποία συναντάμε πρώτη φορά
μαθήματος πίστευα ότι πρόκειται για στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Είχε ως στόχο
οργανώσεις οι οποίες παρέχουν σημαντική την επίτευξη της πλήρους ισότητας μεταξύ των
βοήθεια είτε υλική είτε ψυχολογική στις δυο φύλων. Αποτελεί την πρώτη διακριτή
γυναίκες όλου του κόσμου και μεριμνούν για οργάνωση γυναικών, που ήταν άρρηκτα
την ζωή τους, γεγονός που μόνο ασήμαντο δεν συνδεδεμένη με το δικαίωμα ψήφου και την
μπορούσα να το χαρακτηρίσω. εκπαίδευση αυτών. Είχα ως στόχο της
. επικράτηση της ειρήνης, με μέσο την ηθική και
πνευματική ανάπτυξη του γυναικείου
πληθυσμού, ενώ παράλληλα είχαν ως στόχο την
βελτίωση της κοινωνικής θέσης των γυναικών.
Επίσης επεδίωκαν και ζητούσαν ισότητα στον
εργασιακό χώρο και στους μισθούς, στην
εκπαίδευση άλλα και γενικότερα στο νομικό και
θεσμικό πλαίσιο γενικότερα. Εμάθα ότι με την
συγκεκριμένη εταιρεία θα μπορούσαμε να
συνδέσουμε την Jane Addams, η οποία μέσα

από τις ενέργειές και της προσπάθειες της
επιδίωξε την επικράτηση της ειρήνης κατά την
διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Επιπλέον, στις αρχές του 1915 και πιο
συγκεκριμένα τον Ιανουάριο ιδρύεται με κάθε
επισημότητα το κόμμα της γυναικείας ειρήνης,
χάρις στο οποίο πραγματοποιήθηκε η τριήμερη
ειρηνευτική συνάντηση, η οποία συγκροτήθηκε
από την Jane Addams, στην έναρξη του Α
Παγκοσμίου Πολέμου. Αντίστοιχα τέτοιες
δράσεις για την επικράτηση της ειρήνης,
μπορούμε να αναφέρουμε τις συγκεντρώσεις
γυναικών που έγιναν στην Ουάσιγκτον, των
ΗΠΑ, με σκοπό τον περιορισμό των όπλων
γενικότερα και την ανάδειξη των οικονομικών
αιτιών και γενικότερα των πραγματικών
αιτίων, για τους οποίους ξέσπασε σε παγκόσμια
κλίμακα, το φαινόμενο του πολέμου. Επίσης η
συγκεκριμένη οργάνωση ήταν η πρώτη
οργάνωση ειρηνευτικής δράσης στον αμερικανικό
χώρο, όπως για παράδειγμα δημόσιες
διαδηλώσεις και αποτέλεσε τον πρόδρομο για την
δημιουργία της λεγόμενης Διεθνής Ένωσης
Γυναικών για την Ειρήνη και την Ελευθερία.
Η συγκριμένη αυτή οργάνωση «Διεθνής Ένωση
Γυναικών για την Ειρήνη και την Ελευθερία»,
αποτελούσε μία μη κυβερνητική και μη
κερδοσκοπική οργάνωση, που είχε σκοπό την
προάσπιση και την εξασφάλιση της ειρήνης
παγκοσμίως, μέσα από έρευνες και μελετώντας
τις πεποιθήσεις των γυναικών παγκοσμίως σε

τομείς όπως για παράδειγμα πολιτικούς,
κοινωνικούς, θρησκευτικούς και φιλοσοφικούς.
Πρόκειται για μία οργάνωση οποία προχωρούσε
στην διερεύνηση για τον λόγο που υπάρχει τόσο
πολύ βία και ποιες είναι οι πραγματικές αιτίες
που οδηγούν στην επικράτηση των πολέμων,
ενώ παράλληλα προσπαθούν να εξαλείψουν κάθε
μορφής βίας και καταπίεσης των γυναικών
παγκοσμίως. Γενικότερα το έργο της ήταν
πολύτιμο και άξιο αναφοράς, άλλα ξεχωρίζουν οι
δράσεις της ενάντια στον πόλεμο, και ιδιαίτερα η
επιστολή στον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ
(Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών) για την διακοπή
του πόλεμου στην Κορέα και η συγκρότηση μιας
διεθνής ημέρας, η οποία θα απέβλεπε στην
κατάργηση πυρηνικών όπλων και στην βία κατά
των γυναικών.
2. Ο φιλελεύθερος πραγματιστικός παιδαγωγικός λόγος της Jane Addams και Ellen Gates Starr
20.12. Δεν γνώριζα κάτι συγκεκριμένο για τις 20.12. Λόγω το ότι δεν γνώριζα κάτι 20.12. Η Jane Addams ήταν ακτιβίστρια
παραπάνω γυναίκες, περισσότερο μόνο ουσιαστικά ήθελα να γνωρίσω τις αμερικανικής καταγωγής, ηγέτης στην ιστορία
ονοματικά από το μάθημα πάλι του κ. συγκεκριμένες γυναίκες μέσα από το έργο τους της κοινωνικής εργασίας και υποστηρίκτρια τόσο
Μπονίδη ,αυτό της Σχολικής Παιδαγωγικής 2, και μετέπειτα τι άποψη θα σχημάτιζα , για το του δικαιώματος ψήφου για όλες τις γυναίκες
που είχα σε προηγούμενο εξάμηνο. αν υπάρχουν πράγματα που μπορεί είτε να στις Ηνωμένες Πολιτείες, όσο και της
συμφωνούσα είτε να διαφωνούσα. επικράτησης της παγκόσμιας ειρήνης. Επιπλέον
αξίζει να αναφέρουμε ότι πρόσφερε πολλούς
πόρους διαφόρων ειδών (όπως για παράδειγμα
εκπαιδευτικούς και ψυχαγωγικούς) σε ομάδες
μεταναστών, οι οποίοι αποτελούσαν τα Hull
Houses, και παράλληλα συνέβαλε καταλυτικά
στην δημιουργία και ανάπτυξη ενός φιλοσοφικού

κινήματος, το οποίο ονομάζουμε «πραγματισμό».
Η Addams πίστευε ότι τόσο η γνώση, όσο και οι
θεωρίες πρέπει να συνδέονται και να
συμβαδίζουν με την πράξη. Ο παιδαγωγικός της
λόγος και τα πιστεύω της γενικότερα σε μεγάλο
βαθμό είχαν επηρεαστεί από τα βιώματα και από
τις εμπειρίες που είχε αποκτήσει στα Hull
Houses. Στόχευε να χρησιμοποιήσει και να
εφαρμόσει όλα αυτά που είχε ζήσει και μάθει
μέσα από τα Hull Houses (γνώση και εμπειρίες),
ώστε με τον τρόπο αυτό να σημειωθούν στην
κοινωνία πρακτικές αλλαγές και να βελτιωθεί η
ζωή των ανθρώπων γενικότερα .
Αναφορικά με της θεωρίας της σχετικά με τον
χώρο της εκπαίδευσης μπορούμε να την
χαρακτηρίσουμε με τον όρο «πραγματιστική»
και απέβλεπε στην σύνδεση των εκπαιδευτικών
εμπειριών με τις πρακτικές και τις εμπειρίες
των ανθρώπων οι οποίοι εκπαιδεύονται. Επίσης
την συγκεκριμένη εποχή , υπήρχε μία αντίληψη,
κατά την οποία οι χειρώνακτες εργάτες δεν
χρειαζόταν ιδιαίτερα την γενική εκπαίδευση,
αντίληψη την οποία η ίδια απέρριπτε.
Όπως ανάφερα και παραπάνω, η πραγματιστική
θεωρίας της για την εκπαίδευση είχε τις βάσεις
της στην πρακτική εμπειρία και παροχή των
εκπαιδευτικών πόρων στην εργατική γειτονιά
τριγύρω από τα Hull Houses.
Κατά την ίδια, οι εργάτες όφειλαν να
εκπαιδεύονται , διότι μέσα από αυτήν θα
αποκτήσουν πληθώρα σημαντικών γνώσεων για

διάφορους και πολλούς τομείς, οι οποίοι θα είχαν
θετικό αντίκτυπο και στο επάγγελμά τους.
Κατά κύριο λόγο τέτοιοι τόμοι είναι για
παράδειγμα η οικονομία ή η ιστορία, ο οποίοι
έχουν αντίκτυπο και στην καθημερινότητα τους.
Επιπλέον, Η Ellen Gates Starr ήταν
Αμερικανίδα ακτιβίστρια και αυτή, όπως και η
Addams, που αναφέραμε προηγουμένως. Από
κοινού με την Addams προχώρησαν στην ίδρυση
του Chicago’s Hull House το 1889, το οποίο
ουσιαστικά πρόκειται για ένα κέντρο
εκπαίδευσης ενηλίκων. Η Ellen Gates Starr με
την σειρά της επιχείρησε να θεσπίσει νόμους
αναφορικά με την παιδική εργασία, και να
βοηθήσει τους μετανάστες εργάτες των
εργοστασίων εξασφαλίζοντας για εκείνους
καλύτερες συνθήκες εργασίας. Θεωρούσε ότι η
εργασία και η ενασχόληση με μία τέχνη ή μία
χειροτεχνία, μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους
στο να βελτιώσουν τις συνθήκες της ζωής τους,
αλλά και μέσα από αυτές να ξεφύγουν από την
δύσκολη καθημερινότητα τους.
3. Τα «Σπίτια Hull» (Hull Houses)
20.12. Για την συγκεκριμένη έννοια δεν 20.12. Ο στόχος μου είναι μπορέσω να μάθω τι 20.12. Με τον κ. Μπονίδη έμαθα ότι τa Hull
γνώριζα τίποτα. Την άκουσα για πρώτη φορά ουσιαστικά είναι αυτά τα σπίτια, και γιατί Houses μπορούμε να τα χαρακτηρίσουμε και ως
στο συγκεκριμένο μάθημα του Κ. Μπονίδη. ήταν τόσο σημαντικά που έμειναν στην ιστορία. τους πρώτους κοινωνικούς οικισμούς, στη Βόρεια
Επίσης, από ποιους ιδρύθηκαν και τον ρόλο Αμερική. Ιδρύθηκαν το 1889 από την Jane
και το έργο τους , διότι θα ήθελα να γνωρίσω Addams και την Ellen Gates Starr, όπως είδαμε
αν τελικά είχαν αποτελέσματα βοηθώντας ή όχι και παραπάνω, λόγω της ανάγκης τους που
στην ανάπτυξη του φεμινιστικού κινήματος και ένιωθαν να ιδρύσουν έναν οικισμό, έχοντας ως
γενικότερα αν βοήθησαν το γυναικείο φύλο στο στόχο την επιβολή της κοινωνικής
να διεκδικήσει και να αποκτήσει κάποια μεταρρύθμισης, και σταδιακά αναπτύσσονταν
δικαιώματα. και γινόταν όλο και μεγαλύτερα.
Στην αρχή οι Addams και Gates Starr
βοηθούσαν άπορους μετανάστες, και σε σύντομο
χρονικό διάστημα τα Hull Houses άνοιξαν ως
νηπιαγωγείο, με την προσθήκη παιδικού
σταθμού αλλά και κέντρα φροντίδας για βρέφη.
Το Hull Houses σταδιακά έγινε ένα συγκρότημα,
το οποίο αποτελούνταν από παιδικές χαρές,
κατοικίες για παιδιά καθώς και κοινωνικούς
συλλόγους. Επιπλέον υπήρχαν και εγκαταστάσεις
στις οποίες πραγματοποιούνταν και μαθήματα
της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά και
πανεπιστημιακού επιπέδου, όπως και επίσης
μαθήματα που αναφέρονταν για πολιτικά
δικαιώματα. Η Addams με την Gates Starr μαζί
και με άλλους συνεργάτες από το Hull Houses,
κατόρθωσαν και συνέβαλαν μέσω αυτών των
ενεργειών στο να θεσπιστούν διάφοροι νόμοι
αναφορικά με την παιδική εργασία, όπως και
στην δημιουργία διάφορων υπηρεσιών για την
προστασία ανηλίκων, καθώς και προγράμματα
κοινωνικής πρόνοιας, σε διεθνή ειρηνευτικά
κινήματα, αλλά και στο δικαίωμα ψήφου των
γυναικών.
Το συγκεκριμένο συγκρότημα κατάφερε σε
σύντομα χρονικό διάστημα να αποκτήσει διεθνή
αναγνώριση. Ουσιαστικά το Hull Houses
δημιουργήθηκαν για να παρέχουν ευκαιρίες
στους ανθρώπους της εργατικής τάξης. Τέλος

ήταν ένας χώρος στον οποίο γίνονταν και
μαθήματα λογοτεχνίας, ιστορίας, τέχνης και
πολλές άλλες τέτοιες δραστηριότητες.
Επικρατούσε σεβασμός και αλληλοσεβασμός και
δεν γίνονταν διακρίσεις και αποκλεισμοί
αναφορικά με την φυλή, την γλώσσα, ή την
θρησκεία του κάθε άνθρωπου.
4. Ανάλυση λόγου σχετικών κειμένων των παραπάνω φεμινιστριών
20.12. Όπως ανέφερα και παραπάνω είχα 20.12. Μου κίνησε το ενδιαφέρον το 20.12. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, η
κάποιες πολύ γενικές γνώσεις για τις παραπάνω συγκεκριμένο ζήτημα διότι λόγω της άγνοιας Jane Addams και η Ellen Gates Starr ήταν
γυναίκες, αλλά όχι κάτι για τον λόγο τους και τα μου, στοχεύω να μάθω για αυτό και να έχω συνιδρυτές και συνεργάτες του συγκροτήματος
κείμενά τους. μία πιο ολοκληρωμένη άποψη για την «Hull Houses». Επίσης τονίσαμε για την Ad-
προσφορά τους, το έργο τους και τα dams, ότι μία πάγια αντίληψη της ήταν αυτή
αποτελέσματα τους. αναφορικά με το δικαίωμα ψήφου των γυναικών
στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής , άλλα και
γενικότερα στην επικράτηση της παγκόσμιας
ειρήνης. Στάθηκε δίπλα στους μετανάστες, που
ζούσαν στα «Hull Houses» παρέχοντας τους όσο
το δυνατόν βοήθεια μπορούσε και στόχευε σε
αλλαγές για την κοινωνία, ώστε να αποκτήσουν
οι άνθρωποι καλύτερες συνθήκες εργασίας και
ζωής γενικότερα. Επίσης η Addams, στην
θεωρία της για την εκπαίδευση, είχε την
πεποίθηση για την πρακτική εμπειρία και την
παροχή εκπαιδευτικών πόρων στην γειτονιά
γύρω από το συγκρότημα των «Hull Houses»
Η ίδια θεωρούσε ότι οι εργάτες όφειλαν να
εκπαιδεύονται, διότι μέσα από την εκπαίδευση
τους, κατακτούν γνώσεις για διαφόρους τομείς,
τους οποίους μπορούν να χρησιμοποιήσουν στον

χώρο της εργασίας προς όφελος τους.
Αναφορικά με την Gates Starr, όπως είδαμε και
παραπάνω προσπάθησε να δημιουργήσει το
νομικό πλαίσιο για την παιδική εργασία και να
βοηθήσει τους μετανάστες που εργάζονταν στα
εργοστάσια, με σκοπό την απόκτηση καλύτερων
συνθηκών εργασίας, αλλά και ζωής σε ένα
γενικότερο πλάνο. Επιπλέον, όπως τονίσαμε και
παραπάνω, η ίδια ήταν πολύ δεμένη με τις
τέχνες, καθώς πίστευε ότι η ενασχόληση του
ανθρώπου με αυτές, λειτούργει ευεργετικά για
αυτόν, καθώς μέσα από την επαφή του με τις
τέχνες, ο άνθρωπος γίνεται πιο ευτυχής και
ήρεμος, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει σε
δύσκολες στιγμές της ζωής του ή της εργασίας
του, για να χαλαρώνει και αν «ξεφεύγει».
Κλείνοντας λοιπόν βλέπουμε ότι αμφότερες είχαν
πολλά κοινά σημεία και κοινούς στόχους, μέσα
από την ζύμωση τους στα «Hull Houses», και
ότι και οι δύο ήθελαν την δημιουργία μίας
καλύτερης και πιο δίκαιης κοινωνίας, χωρίς
ανισότητες, διακρίσεις, περιθωριοποιήσεις και
αποκλεισμούς.
Άλλο……………………….
Β. To πρώτο φεμινιστικό κύμα: Ο εξισωτικός ή ισονομιστικός φιλελεύθερος φεμινισμός και η φιλελεύθερη Έρευνα και Εκπαίδευση για την Ειρήνη από τη
δεκαετία του 1960 κ.ε.
1. Εισαγωγικά: Ο φιλελεύθερος φεμινισμός και η φιλελεύθερη Έρευνα και Εκπαίδευση για την Ειρήνη
20..12. Αναφορικά με τις συγκεκριμένες έννοιες 20.12. Ο σκοπός μου είναι να μπορέσω 20.12. Μέσα από τον κ Μπονίδη και το μάθημα,
έτυχε μόνο να τις ακούσω μία φορά σε ένα κατανοήσω και να αναληφθώ αυτές τις έννοιες έμαθα ότι ο φιλελεύθερος φεμινισμός συνδέεται
βίντεο στο διαδίκτυο. Δεν γνώριζα κάτι και να εμβαθύνω, διότι θα με ενδιέφερε, λόγω με το πρώτο κύμα φεμινισμού. Στην περίπτωση
ουσιαστικό αλλά μέχρι τότε ούτε είχε κάποια της μηδενικής σχεδόν επαφής μου αυτή, διεκδικούσαν ισότητα ανάμεσα στα δύο
ιδιαίτερη επαφή με αυτούς τους όρους. προηγουμένως, να μάθω για το τι είναι ο φύλα (άνδρες και γυναίκες), αλλά και την
φιλελεύθερος φεμινισμός και η φιλελεύθερη εξασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης για
έρευνα και εκπαίδευση για την ειρήνη, και αν όλους τους ανθρώπους. Αυτό το υποστήριζε και η
μπορώ να τις χρησιμοποιήσω μετέπειτα. ίδια η Addams, την οποία μπορούμε να πούμε
ότι ήταν φιλελεύθερη και άλλες πρωταγωνίστριες
φεμινίστριες. Επίσης οι φιλελεύθερες
φεμινίστριες μιλούσαν και υποστήριζαν συνεχώς
ότι η γυναίκα μπορεί να κάνει ότι μπορεί να
κάνει και ο άνδρας. Οι συγκεκριμένες, μέσα από
την εξάλειψη των στερεοτύπων και των
προκαταλήψεων, πίστευαν ότι το γυναικείο φύλο
θα ήταν σε θέση να απολαμβάνει την ισότητα. Οι
γυναίκες δηλαδή θα δρούσαν μαζί με τους άνδρες,
με ισότητα. Επιπλέον είδα ότι αναφορικά με τον
λόγο των φιλελεύθερων φεμινιστριών
Παιδαγωγών της ειρήνης, αυτός είναι ο
φιλελεύθερος πραγματιστικός. Επιπλέον
υποστηρίζουν ότι αποτελεί αδήριτη ανάγκη να
υπάρξει αλλαγή στους θεσμούς. Κρίνεται
απαραίτητο δηλαδή να υπάρχει φυλετική ισότητα
σε διάφορους τομείς, όπως για παράδειγμα στην
εργασία, στην εκπαίδευση και στα δικαιώματα
γενικότερα.
Επίσης, ο «φιλελεύθερος φεμινισμός» έχει την
τάση να φυσικοποιεί μία πραγματικότητα για
τους άνδρες και τις γυναίκες αντίστοιχα. Κατά

κύριο λόγο οι φιλελεύθερες φεμινίστριες
παιδαγωγοί αποβλέπουν στην Παγκόσμια
Ειρήνη (αυτοσεβασμός, ο σεβασμός στην γυναίκα
και το περιβάλλον, προσωπική καλλιέργεια), και
στοχεύουν στην ετοιμότητα για την Ειρήνη, την
εξάλειψη των διακρίσεων, την αντισεξιστική
εκπαίδευση, την απουσία κάθε μορφής βίας,
εξασφάλιση ισότητας μεταξύ ανδρών και
γυναικών. Κλείνοντας λοιπόν βλέπουμε ότι ο
φιλελεύθερος φεμινισμός, ως βασική του θέση,
υποστηρίζει ότι η βελτίωση μπορεί να επέλθει
μέσα από νομοθετικές μεταρρυθμίσεις, και
παρατηρούμε ότι δεν έχουν κάποιο όραμα
αλλαγής του κοινωνικοπολιτικού συστήματος,
αλλά θεωρούν ότι η κοινωνία μπορεί να
βελτιωθεί.
2. Ινστιτούτα και ερευνητικά κέντρα φιλελεύθερης Έρευνας της Ειρήνης και της Παιδαγωγικής της Ειρήνης διεθνώς, σχετική βιβλιογραφία και
περιοδικά..
3. Βασικές παραδοχές και έννοιες της φιλελεύθερης Έρευνας της Ειρήνης και της Παιδαγωγικής της Ειρήνης
20.12 Δεν γνώριζα κάτι για τις συγκεκριμένες 20.12. Επειδή δεν είχα κάποια επαφή στο 20.12. Μέσα από το μάθημα και τον κ.
έννοιες. παρελθόν με τις έννοιες αυτές, ήθελα μέσα από Μπονίδη, κατάλαβα ότι μέσω της φιλελεύθερης
τα μαθήματα να μπορούσα να αντιληφθώ τις έρευνας της ειρήνης και της παιδαγωγικής της
βασικές παραδοχές και έννοιες της φιλελεύθερης ειρήνης, ουσιαστικά επικεντρωνόμαστε με τον
έρευνας της ειρήνης και της παιδαγωγικής της τρόπο αυτό στα δικαιώματα των γυναικών,
ειρήνης, ώστε αρχικά να κατανοήσω για το τι όμως αποσιωπώντας τόσο τις βαθύτερες και
πρόκειται, και στη συνεχεία να δω αν μπορώ πραγματικές αιτίες της απουσίας ειρήνης σε
να τις χρησιμοποιήσω μετέπειτα προς όφελος πληθώρα πεδίων και επίπεδων, όσο και τις
μου. πολλαπλές περιπτώσεις της κοινωνικής αδικίας,

που αυτές επιδέχονται. Επίσης οι μεταρρυθμίσεις
και οι αλλαγές μπορούν να βελτιώσουν
περισσότερο την ήδη φιλελεύθερη κοινωνία,
εξαλείφοντας με τον τρόπο αυτό την αδικία, που
δέχονται οι γυναίκες. Έτσι αυτές θα είναι σε
θέση να συμμετέχουν ισότιμα με τους άνδρες σε
δημόσια ζητήματα, να αναλαμβάνουν δράσεις και
ενέργειες σε τομείς που στο παρελθόν ήταν
ολοκληρωτικά ανδροκρατούμενες και να μετέχουν
στα κοινά, αλλά παράλληλα στα του οίκου τους,
να μοιράζονται τις ευθύνες και τις εργασίες με
τον άντρα, όπως για παράδειγμα η ανατροφή
των παιδιών.
Επίσης παρατήρησα ότι ο φιλελεύθερος
φεμινισμός και η φιλελεύθερη έρευνα
αναπτύχθηκαν σε γενικές γραμμές, εξαιτίας του
ότι υπήρχαν ήδη διάφορες ηγεμονικές θεωρίες,
που παρήγαγαν ως επί το πλείστον άνδρες
επιστήμονες, από τις οποίες βέβαια απουσίαζε η
γυναικεία φωνή, σαν να μας δίνουν την
πεποίθηση να μην υπάρχουν ως πολίτες, δηλαδή
και οι ίδιοι οι άνδρες αδιαφορούσαν για τα
γυναικεία δικαιώματα. Επιπροσθέτως οι
ηγεμονικοί λόγοι των επιστημών, μεταξύ των
οποίων συναντάμε και την παιδαγωγική,
πρόσεξα ότι έχουν ρυθμιστικό χαρακτήρα, έχουν
τις βάσεις τους στον βιολογικό ντετερμινισμό και
παραπέμπουν κυρίως σε έναν ανδροκρατικό και
εθνοκεντρικό ανθρωπισμό. Επίσης, η γυναίκα
γεννιέται ελεύθερη, όπως και ο άνδρας, και είναι
ικανή να κάνει, με τον ίδιο τρόπο όλα όσα μπορεί

να κάνει και ένας άνδρας. Για τους λόγους αυτούς
διεκδικούν την αναθεώρηση και τον
εκσυγχρονισμό των θεσμών, οι οποίοι
αναπαράγουν και προωθούν την ανισότητα,
παράγουν πληθώρα από πρακτικές επεξεργασίας
των σεξιστικών κοινωνικών στερεοτύπων,
ταμπού και προκαταλήψεων, και την
εξασφάλιση ισότιμα νομικών, πολιτικών και
κοινωνικών δικαιωμάτων για άνδρες και
γυναίκες με νομοθετικές παρεμβάσεις, οι οποίες
θα μπορέσουν να επιτύχουν την επικράτηση της
ισονομίας και της ισότητας σε τομείς, όπως η
εκπαίδευση, η εργασία και η πολιτική.
4. Χώρος, χρόνος, κείμενα, ερευνητικές και εκπαιδευτικές πρακτικές και τεχνολογίες κυβερνησιμότητας της φεμινιστικής ειρηνιστικής
φιλελεύθερης εκπαίδευσης
20.12. 20.12. 20.12.
Πριν το μάθημα δεν είχα την παραμικρή ιδέα Ως σκοπό έχω να καταφέρω να κατανοήσω Κατάφερα και έμαθα κάποια βασικά πράγματα,
για τα παραπάνω, δηλαδή για τον χώρο, τον αυτά τα σημαντικά στοιχεία «Χώρος, χρόνος, όπως για παράδειγμα, ότι χρονολογικά μπορούμε
χρόνο και τις ερευνητικές και εκπαιδευτικές κείμενα, ερευνητικές και εκπαιδευτικές να τα κατατάξουμε στα μέσα του 19ου αιώνα στις
πρακτικές της φεμινιστικής ειρηνιστικής πρακτικές και τεχνολογίες κυβερνησιμότητα ΗΠΑ και στην Αγγλία. Επίσης, το 1848
φιλελεύθερης εκπαίδευσης. της φεμινιστικής ειρηνιστικής φιλελεύθερης οργανώνεται στο Seneca Falls , στις ΗΠΑ, το
εκπαίδευσης», και να σχηματίσω δικιά μου πρώτο συνέδριο γυναικών. Ζητάνε και
άποψη διεκδικούν πολιτική και νομική ισότητα, και
παράλληλα: δικαιώματα ψήφου, δικαιώματα
στην εκπαίδευση, στο διαζύγιο, στην κατοχή
περιουσίας, στην νομική εκπροσώπηση στο
δικαστήριο, και στη σύναψη και υπογραφή
συμβολαίων. Με λίγα λόγια το πρώτο
φεμινιστικό κίνημα, που γνώρισε ιδιαίτερη
ανάπτυξη στη Βρετανία, είχε στα κύρια του

ζητήματα του το δικαίωμα της ψήφου, και των
ίσων δικαιωμάτων στην την εκπαίδευση και
στην εργασία.
5. Ανάλυση λόγου κειμένων των φιλελεύθερων φεμινιστριών παιδαγωγών της Ειρήνης
22.12. 22.12. 22.12.

Όπως ανάφερα και προηγουμένως, πριν το Στο μάθημα αυτό έχω δύο στόχους: ο ένας είναι Στο μάθημα αυτό παρατήρησα ότι οι
μάθημα με τον κ. Μπονίδη, δεν είχα κάποια να αναλύσω τον λόγο των φιλελεύθερων φιλελεύθερες φεμινίστριες, στις ταυτότητες του
επαφή αλλά και την ευκαιρία να ασχοληθώ με φεμινιστριών, και να παραλληλίσω αυτά που ορθολογικού οικονομικού ανθρώπου δεν
φιλελεύθερες φεμινίστριες παιδαγωγούς της θα μάθω με έμενα, και επιπλέον πως μπορούν κατηγοριοποιούν τον αναπαραγωγικό και τον
ειρήνης και δεν γνώριζα κάτι σχετικό. να μου φανούν χρήσιμα. μητρικό ρόλο των γυναικών, και τον ρόλο τους
στο νοικοκυριό και στις υπηρεσίες που αυτές
προσφέρουν εκτός αγοράς. Επίσης, αποσιωπούν
το γεγονός ότι οι γυναίκες (ορθολογικοί
οικονομικοί άνθρωποι) δεν εισέρχονται στην
εύρεση και αγορά εργασίας με τους ίδιους όρους,
άλλα αντιπροσωπεύονται σε επαγγέλματα
φροντίδας, επαγγέλματα τα οποία τις
προσανατολίζει, μεταξύ άλλων, και η επίσημη
εκπαίδευση, κι όχι σε επαγγέλματα τα οποία
αποβλέπουν στη μεγιστοποίηση του κέρδους
(Tickner, 1993). Ζητούσαν και διεκδικούσαν
ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα, άνδρες και
γυναίκες, αλλά και «ανθρώπινες» συνθήκες
διαβίωσης για όλους. Αυτό είναι και κάτι που
είδαμε σε προηγούμενο σημείο, ότι το
υποστήριζε και η Addams, μαζί και με άλλες
πρωταγωνίστριες φεμινίστριες. Επιπλέον οι
φιλελεύθερες φεμινίστριες μιλούσαν και
υποστήριζαν συνεχώς ότι η γυναίκα μπορεί να
κάνει ότι μπορεί να κάνει και ο άνδρας. Οι

συγκεκριμένες, μέσα από την εξάλειψη των
στερεοτύπων και των προκαταλήψεων, πίστευαν
ότι το γυναικείο φύλο θα ήταν σε θέση να
απολαμβάνει την ισότητα. Οι γυναίκες δηλαδή θα
δρούσαν μαζί με τους άνδρες, με ισότητα.
Επιπλέον είδα ότι αναφορικά με τον λόγο των
φιλελεύθερων φεμινιστριών Παιδαγωγών της
ειρήνης, αυτός είναι ο φιλελεύθερος
πραγματιστικός. Επιπλέον υποστηρίζουν ότι
αποτελεί αδήριτη ανάγκη να υπάρξει αλλαγή
στους θεσμούς. Κρίνεται απαραίτητο δηλαδή να
υπάρχει φυλετική ισότητα σε διάφορους τομείς,
όπως για παράδειγμα στην εργασία, στην
εκπαίδευση και στα πολιτικά τους δικαιώματα
γενικότερα.
Τέτοιες φεμινίστριες επίσης έμαθα ότι είναι η
φεμινίστρια δευτέρου κύματος Betty Friedan, η
οποία συνδέθηκε ιδιαίτερα με τον φιλελεύθερο
φεμινισμό.
Άλλο……………………….
Γ. Αμφισβήτηση του εξισωτικού ή ισονομιστικού φεμινισμού και των «ανδρικών» θεωριών αναφορικά με την ειρήνη και την απουσία της από τις φεμινίστριες του
δεύτερου κύματος
1. Εισαγωγικά: «Ανδρικές» θεωρίες αναφορικά με την ειρήνη και την απουσία της
23.12. 23.12. 23.12.

Δεν γνώριζα κάτι προηγουμένως αναφορικά με Σκοπεύω να μπορέσω να κατανοήσω Μέσα λοιπόν από το μάθημα και τον κ. Μπονίδη
το συγκεκριμένο θέμα. Ονοματικά και μόνο, ειδικότερα τον όρο «ανδρικές», διότι είναι κάτι έμαθα ότι οι “ανδρικές” θεωρίες που υπάρχουν
αυτό που μου έρχεται στο μυαλό βλέποντας την που δεν γνωρίζω και επίσης αναφέρεται στο σχετικά με την ειρήνη και την απουσία της,
έκφραση «ανδρικές» είναι το τι σκέφτονται οι ανδρικό φύλο πρώτη φόρα, ενώ μέχρι τώρα δεν όπως διδαχθήκαμε στην διάρκεια του σεμιναρίου
άνδρες για την ειρήνη και γιατί υπάρχει ή δεν βλέπαμε κάτι το οποίο να αναφέρεται είναι τέσσερις. Η πρώτη από αυτές είναι η
υπάρχει αντίστοιχα. συγκεκριμένα στον άνδρα. ρεαλιστική έρευνα και θεωρία της ειρήνης. Στην
συγκεκριμένη θεωρία λοιπόν βλέπουμε ότι
υποστηρίζει ότι ο πόλεμος βρίσκεται στη φύση
του ανθρώπου, και επομένως δεν μπορεί να
εξαφανιστεί εντελώς. Κατά την συγκεκριμένη
θεωρία, αποτελεί αδήριτη ανάγκη τα έθνη να
αναπτύσσονται και να εξοπλίζονται τεχνολογικά
και πολεμικά, ώστε οι εχθροί να φοβούνται,
αποφεύγοντας έτσι να έρθουν σε ρήξη και να
ξεσπάσει κάποιος πόλεμος. Επίσης σημαντικό
είναι ότι δεν πρέπει να λαμβάνεται υπόψη τα
θέλω του απλού λαού, διότι υπάρχουν
περιπτώσεις που συνδέεται έντονα
συναισθηματικά. Έτσι λοιπόν πρέπει να
θεσπιστεί μια ειδική ομάδα ανθρώπων,
ειδικότερα ανδρών, οι οποίοι θα είναι οι αρμόδιοι
για τις διοικητικές και πολίτικες αποφάσεις.
Στην συγκεκριμένη θεωρία, γνωστικά επέρχεται
από την ποσοτική έρευνα και τα χαρακτηριστικά
που της αποδίδονται είναι αυτά του
ορθολογισμού, της αντικειμενικότητας και της
έλλειψης συναισθημάτων. Επίσης στην θεωρία
αυτή παρατηρούμε ότι γίνεται δέκτης έντονης
κριτικής, συνολικά από τα φεμινιστικά ρεύματα
για ποικίλους λόγους. Η θεωρία αυτή αποκλείει
την γυναικεία φωνή και κατακρίνεται το
γεγονός ότι στην θεωρία αυτή το κριτήριο
επιλογής για την εξουσία είναι μόνο φυλετικό,

δηλαδή μόνο ο άνδρας έχει το δικαίωμα να
συμμετέχει. Τέλος η συγκεκριμένη θεωρία
αμφισβητείται ιδιαίτερα εξαιτίας της βαθειάς
τους πεποίθηση του ότι προσχωρούν στην
επεξεργασία επιστημονικών μοντέλων και
μεθοδολογιών για τη διασφάλιση της ειρήνης.
Η δεύτερη θεωρία είναι αυτή της Μαρξιστικής-
Υλιστικής θεωρία της ειρήνης. Κατά τον Λένιν η
ύπαρξη και η σταθερότητα της κοινωνικής
ειρήνης είναι δυνατόν να επιτευχτεί μόνο μέσω
της επιβολής κουμμουνιστικών καθεστώτων.
Έτσι ο πόλεμος στην περίπτωση αυτή αποτελεί
αιτία καπιταλιστικών συμφερόντων. Όμως οι
Μαρξιστές/ Υλιστές γίνονται δέκτες της
φεμινιστικής αμφισβήτησης, διότι δεν κάνουν
αναφορά στο γυναικείο φύλο ως μια ξεχωριστή
κατηγορία και ότι αυτό συνεπάγεται, δηλαδή
δικαιώματα ,υποχρεώσεις και ανάγκες κτλ. Στην
περίπτωση αυτής της θεωρίας, ο γυναικείος
ρόλος στην οικογένεια και την οικονομία
αγνοείται. Επιπροσθέτως, οι Μαρξιστές-Υλιστές
φυσικοποιούν και νομιμοποιούν την οικιακή
θέση και την ικανότητα αναπαραγωγής, με το
οποίο η γυναικά καταλήγει ως αποκλειστικός
υπεύθυνος για την οικογένεια, ενώ παράλληλα
δεν παίρνουν κάποια συγκεκριμένη θέση
αναφορικά με το ζήτημα της οικονομικής
καταπίεσης και εργαλειοποίηση τους από το
ανδρικό φύλο, το οποίο έχουμε συναντήσει σε
πλήθος πατριαρχικών κοινωνιών, είτε αυτές
είναι καπιταλιστικές είτε κομμουνιστικές.

Η τρίτη θεωρία είναι αυτήν της ειρήνης και του
πολέμου, η οποία μάλιστα θεωρείται και η
φιλελεύθερη. Η συγκεκριμένη θεωρία στοχεύει
στην επικράτηση της δημοκρατικής ειρήνης,
μέσα από την εγκαθίδρυση δημοκρατικών
πολιτευμάτων, στις οποίες τα κράτη θα
συνεργάζονται μεταξύ τους και δεν θα πολεμούν,
όπως συμβαίνει στα αυταρχικά κράτη.
Τέταρτη και τελευταία θεωρία είναι η κριτική
θεωρία της ειρήνης στην οποία συναντάμε τους
όρους θετική και αρνητική ειρήνη. Στην θετική
ειρήνη είδαμε έννοιες, όπως η απουσία δομικής
βίας και η εξασφάλιση κοινωνικής δικαιοσύνης,
ενώ στην αρνητική είδαμε την απουσία πολέμου
και άμεσης βίας. Η θεωρία αυτή κάνει λόγο
μορφές δομικής βίας και πώς μπορούν αυτές να
εξαλειφτούν. Με τον όρο δομική βία εννοούμε
την καταπίεση, την οποία δέχεται ένα άτομο από
διάφορες δομές της κοινωνίας, οι οποίες τον
αποτρέπουν να εξελιχθεί και να ολοκληρωθεί σαν
άνθρωπος. Ένα τέτοιο παράδειγμα μπορούμε να
πούμε ότι είναι το πρόβλημα που συναντάμε στα
παιδιά της μεσαίας και χαμηλής τάξης, τα οποία
έχουν λιγότερες πιθανότητες να εξελιχτούν όπως
θα μπορούσε ένα παιδί από τα ψηλά στρώματα.
Εν κατακλείδι δεν πρέπει να ξεχάσουμε να
τονίσουμε ότι τα φεμινιστικά ρεύματα
αμφισβητούν όλες αυτές τις θεωρίες, λόγω του
κοινού χαρακτηριστικού τους ότι λείπει η
γυναικεία φωνή, επομένως η γυναικά δεν
μπορεί πραγματικά να εκφραστεί.
2. Το δεύτερο φεμινιστικό κύμα: «μαρξιστικός» φεμινισμός (marxist), «ριζοσπαστικός» φεμινισμός (radical), ο πρώιμος ριζοσπαστικός (early
radical), ο πολιτισμικά ριζοσπαστικός ή βαθιά πολιτισμικός (cultural radical ή strong cultural), ο αμυδρά πολιτισμικός (weak cultural), ο
σοσιαλιστικός (socialist), ο ψυχαναλυτικός, ο ουσιοκρατικός, ο οικολογικός (ή οικοφεμινισμός) και ο μητρικός ή κοινωνικός φεμινισμός
24.12. 24.12. 24.12.
Δεν γνώριζα κάτι για το δεύτερο φεμινιστικό Στόχος μέσα από μάθημα αυτό είναι να δω με Μέσα από τον κ. Μπονίδη και το μάθημα του
κύμα και τα είδη που το απαρτίζουν. Επίσης, μία καλύτερη οπτική το δεύτερο φεμινιστικό έμαθα ότι ο μαρξιστικός φεμινισμός είθισται να
δεν ήξερα ότι έχει τόσα πολλά παρακλάδια και τι κύμα , τα χαρακτηριστικά του και ν ονομάζεται και ως υλιστικός, αποτελεί μια
είναι αυτά. προσπαθήσω και συγκριτικά με το πρώτο υποκατηγορία της φεμινιστικής θεωρίας
φεμινιστικό κίνημα αν παρατηρώ κάτι το γενικότερα, η οποία θεωρία στοχεύει στην
οποίο με ενδιαφέρει ή δεν μου αρέσει. ανατροπή και εξάλειψη του καπιταλισμού, ως
τρόπο για την απεγκλωβισμό του γυναικείου
φύλου. Το κεφάλαιο , δηλαδή ο καπιταλισμός
θεωρούν ότι είναι υπεύθυνο για την αύξηση της
οικονομικής ανισότητας ή την πολιτική θεσμικά
καταπίεση των γυναικών, αλλά και την
εμφάνιση και άνοδο των μη υγιεινών
κοινωνικών σχέσεων, μεταξύ των δύο φύλων.
Για το λόγο αυτό λοιπόν, θεωρείται και ως
βαθύτερη αιτία για την καταπίεση που
υφίστανται οι γυναίκες. Επίσης θεωρεί ότι οι
γυναίκες αποτελούν αντικείμενα εκμετάλλευσης
για την οικονομική ανισότητα, όπως συμβαίνει
και με τους άνδρες, και για αυτό το λόγο εν τέλει
υπάρχει αυτήν η σύγκρουση μεταξύ τους.
Επιπλέον παρατήρησα ότι ο Ένγκελς είχε
αναφέρει ότι η γυναίκα, σε ένα καπιταλιστικό
κράτος, αποτελεί ιδιοκτησία του άνδρα , διότι
αρχικά δεν μπορεί να εργαστεί και υπάρχει και ο
θεσμός της προίκας, ο οποίος εμβαθύνει ακόμα
περισσότερο το πρόβλημα. Αυτό κατά τις
μαρξίστριες θεωρίες μπορεί να αλλάξει ριζικά ,

όταν οι γυναίκες και οι άνδρες αντίστοιχα
διεκδικούν τα δικαιώματα τους από το κεφάλαιο.
Η ριζική αυτή αλλαγή θεωρούν ότι μπορεί να
επιτευχτεί μόνο μέσα από την μετατροπή της
καπιταλιστικής κοινωνίας σε κουμμουνιστική,
με αποτέλεσμα να εξαλειφθούν και τα τελευταία
πατριαρχικά σπέρματα. Βέβαια παρατηρώντας
την περίπτωση της Σοβιετικής ένωσης,
βλέπουμε αν και αυτήν ήταν ένα κομουνιστικό
κράτος, εκεί δεν επιτεύχθηκε η ισότητα,
γεννώντας μας έτσι την αμφιβολία αν ο στόχος
της είναι πραγματοποιήσιμος.
Επιπλέον η έννοια του ριζοσπαστικού φεμινισμού
μου φάνηκε ιδιαίτερα ενδιαφέρον, λόγω του
γεγονός ότι ονοματικά εμπεριέχει τον όρο
«ριζοσπαστικό», το οποίο ήθελα να δω τι
πραγματεύεται και έχει αυτήν την ονομασία.
Ο ριζοσπαστικός λοιπόν φεμινισμός αποτελεί
παρακλάδι του φεμινισμού, ο όποιος υποστηρίζει
ότι η γυναικεία καταπίεση θεωρείται ωε βασικό
στοιχείο της κοινωνίας, και αυτό το
αντιμετωπίζει μέσα από την συνεχή απόρριψη
της ύπαρξης των στάνταρ ρόλων των φύλων
αμφότερα. Επίσης οι φεμινιστές/-στριες του της
συγκεκριμένης θεωρίας αναζητούν την
πραγματική αιτία της καταπίεσης των
γυναικών. Η παραδοσιακή άποψη των
Ριζοσπαστών φεμινιστών εκφράζεται ως μία
θεώρηση του διαχωρισμού σε άπαντες τις
κοινωνίες, όπως για παράδειγμα μεταξύ αντρών
και γυναικών και δηλώνοντας ότι εν τέλει οι

άντρες είναι οι καταπιεστές των γυναικών. Οι
αρχές αυτές έκαναν τη εμφάνιση τους και
αναπτυχτήκαν, χρονολογικά στα τέλη της
δεκαετίας του ΄60. Επίσης οι υποστηρικτές αυτού
του κύματος θεωρούν ότι η κοινωνία αποτελεί
μια καταπιεστική πατριαρχία , στην οποία
βιώνουν την καταπίεση και την αδικία όλες οι
γυναίκες. Πάγια αντίληψη τους είναι η
κατάργηση της πατριαρχίας. Επιπλέον εντύπωση
μου έκανε ότι υπήρχαν κάποια ρεύματα
ριζοσπαστικού φεμινισμού τάσσονταν υπέρ της
αντικατάστασης της πατριαρχίας με το αντίθετο
της , την μητριαρχία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ,
μερικοί παρατηρητές να σημειώσουν ότι ο
ριζοσπαστικός φεμινισμός επικεντρώνεται στην
καταπίεση των φύλων της πατριαρχίας ως την
πρώτη κυρίως και πρωτίστως βασική καταπίεση
που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες. Τέλος ο
ριζοσπαστικός φεμινισμός αποτέλεσε έναν τύπο
ολοκληρωτικής ιδεολογίας και κοινωνικού
σχηματισμού, με ότι αυτό συνεπάγεται, δηλαδή
κυριαρχούσε επί των γυναικών για την
εξασφάλιση των συμφερόντων των αντρών. Ο
σχηματισμός αυτός είχε το όνομα «πατριαρχία»
(εξουσία ή έλεγχος από πατέρες).
Προχωράμε στην περίπτωση του σοσιαλιστικού
φεμινισμού, ο οποίος μού φάνηκε αρκετά εύκολος
σε σχέση με άλλους. Ο σοσιαλιστικός φεμινισμός
λοιπόν αποτελεί παρακλάδι του φεμινισμού, ο
οποίος επικεντρώνεται και στην ιδιωτική και
στην δημοσιά ζωή της γυναίκας και υποστηρίζει

ότι η ελευθεροποίηση της, είναι δυνατόν να
ολοκληρωθεί αποκλειστικά μέσα από την
εργασία, καθώς έτσι θα τερματίσουν οι
οικονομικές και -μετέπειτα- οι επόμενες ρίζες
της καταπίεσης των γυναικών. Επίσης
παρατήρησα ότι ο συγκεκριμένος φεμινισμός
προχώρα στην διεύρυνση του επιχειρήματος του
μαρξιστικού φεμινισμού, που είδαμε
προηγουμένως, αναφορικά με τον ρόλο που
διαδραματίζει ο καπιταλισμός στην καταπίεση
των γυναικών και στην πατριαρχία. Με τον
τρόπο αυτό λοιπόν η θεωρία του σοσιαλισμού
φεμινισμού προσπάθησε να αναλύσει την σχέση
των γυναικείων καταπιέσεων με άλλες
καταπιέσεις, που βρίσκονταν στην κοινωνία,
όπως για παράδειγμα ο ρατσισμός ή η
οικονομική ψαλίδα μεταξύ του λαού. Ο
φεμινισμός αυτός στοχεύει στην συνεργασία με
τους άνδρες, ώστε να επιτευχτεί η ισότητα για τα
δύο φύλα.
Επιπλέον στο μάθημα ο κ. Μπονίδης ανάφερε
και τον ψυχαναλυτικό φεμινισμό. Ο φεμινισμός
αυτός υποστηρίζει ότι το φύλο δεν είναι
βιολογικό άλλα εξαρτάται από την σεξουαλική
και ψυχική ανάπτυξη του κάθε ατόμου. Οι
υποστηρικτές του ψυχαναλυτικού φεμινισμού
θεωρούν πως η ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα,
πηγάζει από τις εμπειρίας της παιδικής ηλικίας,
σε πολύ πρώιμο στάδιο, εμπειρίες οι οποίες
κάνουν τους άντρες και τις γυναίκες να θεωρούν
ότι αυτοί είναι οι αρσενικοί και αυτές οι θηλυκές

αντίστοιχα. Τέλος, ως λύση προτάθηκε το ότι η
κοινωνία οφείλει να αποφεύγει να βασίζεται σε
αποφάσεις που λαμβάνει λόγω φύλου, αλλά να
προαχθεί μια κοινή εκπαίδευση και για τα δύο
φύλα.
Στη συνέχεια προχωράμε στην περίπτωση του
ουσιοκρατικού φεμινισμού ή αλλιώς φεμινισμού
της «διαφοράς». Ο ουσιοκρατικός φεμινισμός
διακρίνει τις βιολογικές αλλά και κοινωνικές
διαφορές που υπάρχουν στα δύο φύλα. Οι
βιολογίες διαφορές του άνδρα σε σύγκριση με την
γυναικά, όπως είναι η τεκνοποίηση και η
μητρότητα, αποτελέσαν τα πρώτα επιχειρήματα
αυτού του τύπου φεμινισμού, πάνω στην
προσπάθεια τους αν αναδείξουν την ανωτερότητα
της γυναικάς έναντι του άνδρα. Βέβαια η
συγκεκριμένη θεωρία – περί γυναικείας
ανωτερότητας- αμφισβητήθηκε έντονα από
κοντρουξιονίστριες και σοσιαλίστριες φεμινίστριες
γενικότερα. Κατά τις φεμινίστριες του
ουσιοκρατικού ρεύματος, οι κοινωνικές και
πολιτισμικές διάφορες ανάμεσα σε γυναίκες και
άνδρες βρίσκονται στο γεγονός ότι οι γυναίκες
είναι περισσότερο υπεύθυνες, συγκριτικά με τους
άνδρες. Τέλος Carol Gilligan υποστήριξε ότι ένα
χαρακτηριστικό αυτών των φεμινιστριών είναι
ότι οι συγκεκριμένες δεν επιδιώκουν την
επιβολή τους, άλλα την αναγνώριση της
κυριαρχίας τους.
Προχωράμε στην περίπτωση του οικολογικού
φεμινισμού, ο οποίος ήταν και αυτός που είχα

αναλάβει σε μία ομαδική εργασία το προηγούμενο
χειμερινό εξάμηνο. Ο οικολογικός φεμινισμός
υποστηρίζει ότι υπάρχει αρμονική σχέση ανάμεσα
στις γυναίκες και στην φύση. Αποτελεί ένα
οικολογικό και κοινωνικό κίνημα το όποιο
υποστηρίζει την σύνδεση της καταπάτησης των
γυναικείων δικαιωμάτων με τα οικολογικά
προβλήματα, που ταλαιπωρούν τον πλανήτη Γη.
Σαν θεωρία αντιτίθεται στις τρεις κατηγορίες
των –ισμών: i) ανθρωποκεντρισμό, δηλαδή όλα
ανήκουν στον άνθρωπο, ii) ανδροκεντρισμό, όλα
είναι κτήμα του άνδρα, iii) εθνοκεντρισμό, όλα
ανήκουν στους λευκούς. Ο συγκεκριμένος
εξαπλώθηκε παγκοσμίως, και έφτασε και στην
χώρα μας. Ο οικολογικός φεμινισμός χωρίζεται
και αυτός με την σειρά του σε τέσσερις
κατηγορίες:
α) τον οικολογικό ριζοσπαστικό φεμινισμό,
β) τον οικολογικό ουσιοκρατικό φεμινισμό,
γ) τον οικολογικό υλιστικό φεμινισμό,
δ)και τέλος, στον οικολογικό φιλελεύθερο
φεμινισμό.
Στην πρώτη περίπτωση, σε αυτήν του
οικολογικού ριζοσπαστικού, οφείλουμε να
αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε την
ζωή και τον κόσμο γενικότερα. Επικρατεί η
νευτώνεια θεωρία, η οποία κάνει λόγο για την
ανδρική κυριαρχία. Στην νεωτερικότητα
παρουσιάζεται ο άνδρας κυρίαρχος, χάρις την
πατριαρχία. Στην πρωνεωτερικότητα ο θεός ήταν
ανώτερος. Ο καπιταλισμός γεννήθηκε από την

πατριαρχία, τον 19ο αιώνα και έχουν μία
σύνδεση αιτίου- αιτιατού, δηλαδή
αλληλοεξαρτώνται.
Στην δεύτερη περίπτωση βρίσκουμε τον
οικολογικό ουσιοκρατικό φεμινισμό. Το ρεύμα
αυτό θεωρεί υπαίτιους για την καταστροφή του
περιβάλλοντος τον άνδρα. Υποστηρίζουν ότι οι
άνδρες πρέπει να αλλάξουν τρόπο ζωής και
σκέψης, για να πάψει να είναι η κοινωνία
πατριαρχική.
Ο οικολογικός υλιστικός φεμινισμός υποστηρίζει
την άποψη ότι οι γυναίκες καταπιέζονται και
γίνονται κτήμα εξαιτίας της πατριαρχικής
καταπίεσης.
Τέλος η περίπτωση του οικολογικού
φιλελεύθερου φεμινισμού στοχεύει στην ισότητα
γυναικών και ανδρών. Υποστηρίζουν και
τονίζουν πρέπει να υπάρχει ίση αντιμετώπιση
των δυο φύλων παγκοσμίως, για ζητήματα που
αφορούν άμεσα το περιβάλλον και τα
καπιταλιστικά πρότυπα δεν της το επιτρέπουν.
Ο μητρικός φεμινισμός πραγματεύεται την
αντίληψη των πρώιμων φεμινιστριών σχετικά
με το σημαντικό ρόλο που έχουν οι γυναίκες
στην πολιτική και στην κοινωνία μέσα απο την
ιδιότητα της μητέρας και αυτήν που καλείται να
φροντίζει το νοικοκυριό. Ειδικότερα οι γυναίκες
μέσω της μητρικής ηθικής είναι δυνατόν
καταφέρουν να βελτιώσουν την κοινωνία. Δεν
πρέπει να ξεχνάμε ότι ο συγκεκριμένος
φεμινισμός βεβαίως δέχτηκε έντονη κριτική από

μεταγενέστερες φεμινίστριες έχοντας ως βασικό
επιχείρημα ότι αποδέχονται την ανδροκρατία και
την ανισότητα ανδρών και γυναικών.
3. Βασικές έννοιες, θεματικές επιλογές, ανθρωπολογικές, ηθικές και επιστημολογικές παραδοχές των φεμινιστριών του δεύτερου κινήματος
27.12. 27.12. 27.12.

Δεν γνώριζα προηγουμένως κάτι για τις Σκοπός μου είναι όπως τόνισα και Όπως είδαμε και διαπιστώσαμε παραπάνω το
παραδοχές των φεμινιστριών του δεύτερου προηγουμένως να δω με μία καλύτερη οπτική δεύτερο κύμα του φεμινισμού έχει κάποιες
κινήματος και για οτιδήποτε αυτές υποστήριζαν. το φεμινιστικό κίνημα και να το ταξινομήσω κατηγορίες στις οποίες στη συνέχεια χωρίζεται.
στο μυαλό μου με βάση και το πρώτο Αυτά οι κατηγόριες που είδαμε έιναι ο μαρ
φεμινιστικό κίνημα , αλλά και αν σαν Γιώργος Τέτοια είδη είναι ο μαρξιστικός φεμινισμός, ο
έχω κάποιο όφελος με την ενασχόληση αυτή. ριζοσπαστικός φεμινισμός, ο σοσιαλιστικός, ο
ψυχαναλυτικός, ο ουσιοκρατικός, ο οικολογικός
και ο μητρικός φεμινισμός. Πρόσεξα ότι τα
παραπάνω έχουν κοινό την προσπάθεια τους να
εξαλείψουν την ανισότητα γυναικών και ανδρών.
Επιπλέον πρόσεξα ότι τονίζουν το γεγονός πως οι
γυναίκες δέχονται καταπίεση από το ανδρικό
φύλο, στα πλαίσια της κοινωνίας, για πολλούς
και διαφορετικούς λόγους, και επιχειρούν να
επιτύχουν την εξάλειψη της πατριαρχίας. Στο
παραπάνω κουτάκι έγινε και μία πιο εκτενή
και κατατοπιστική ανάλυση για τις κατηγορίες
των συγκεκριμένων φεμινισμών.
.
4. Ανάλυση λόγου κειμένων των φεμινιστριών του δεύτερου κινήματος
28.12. 28.12. 28.12.

Όπως είπα και προηγουμένως δεν γνώριζα κάτι Συγκριτικά με το πρώτο φεμινιστικό κύμα , Μέτα το μάθημα και αυτά που μας είπε ο
για αυτές έννοιες, καθώς είναι καινούριες για στην περίπτωση αυτή άθελα την κ .Μπονίδης, προσωπικά κατάλαβα πως το
εμένα. αποτελεσματικότητα και των δύο, το τι δεύτερο κύμα είναι περισσότερο αισιόδοξο.
προσέφεραν γενικότερα και τι έμεινε άξιο Αρχικά πρέπει να υπογραμμίσω ότι υπάρχει η
αναφοράς από αυτά. γραμμική πρόοδος και η αντίληψη ότι μέσα από
τον ορθολογισμό θα γίνει καλύτερη η κοινωνία.
Στο δεύτερο κίνημα παρατηρώ ότι οι άνθρωποι
απομακρύνονται από τις δεισιδαιμονίες, τις
προκαταλήψεις και τις μεταφυσικές αντιλήψεις
χάρις τον διαφωτισμό και γενικότερα την
εκπαίδευση, που έλαβαν. Βασικά αξίζει στο
σημείο αυτό να τονίσουμε μια διαφορά μεταξύ
πρώτου και του δευτέρου φεμινιστικού
κινήματος. Στο πρώτο ως λέξη κλειδί μπορούμε
να αναφέρουμε την ισότητα, ενώ στο δεύτερο την
ταυτότητα. Επιπλέον, ο φεμινισμός του δεύτερου
κύματος θεωρείται ως ο φεμινισμός της
απελευθέρωσης, της φεμινιστικής πολιτικής της
ταυτότητας (οι γυναίκες παλεύουν για τα
δικαιώματά τους), του κινήματος της γυναικείας
χειραφέτησης. Υπάρχει η τάση της διεκδίκησης
κατοχύρωσης όλο και περισσότερων πολιτικών
και κοινωνικών δικαιωμάτων, όπως είναι: η
ισότητα στην εργασία, προστασία από την
οικογενειακή βία, δικαίωμα στην άμβλωση και
στον τομέα της αναπαραγωγής. Επιπρόσθετα
κάνουν αναφορά για την πατριαρχία, την οποία
θεωρούν κύριο υπαίτιο για την καταπίεση των
γυναικών, οι οποίες καταλήγουν ανδρείκελα των
ανδρών. Τέλος παρατηρούμε ότι συμβαίνει μια
διάκριση μεταξύ βιολογικού και κοινωνικού
φύλου ως προς την έννοια. Αρχικά παρατηρήσαμε
ότι τα πιστεύω και οι θεωρίες των φεμινιστριών
του δεύτερου κύματος απευθύνονται

ολοκληρωτικά σε λευκές και αστές γυναίκες, που
ζουν στην Δύση, κάτι όμως το οποίο εν συνεχεία,
μετά από κριτική και παρεμβάσεις, διευρύνθηκε
και με συμμετοχή γυναικών, που ζουν κάτω
από άλλες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες.
Χαρακτηριστική φυσιογνωμία του δεύτεροι
φεμινιστικού κινήματος, ο κ. Μπονίδης μας είπε
ότι είναι η Σιμόν Ντε Μπωβουάρ.
Άλλο……………………….
Δ. Ειρηνιστικοί φιλοσοφικοί, ερευνητικοί και παιδαγωγικοί λόγοι των φεμινιστριών του δεύτερου κύματος
1. Η ειρηνιστική Έρευνα και Παιδαγωγική της Elise Boulding: Η εκδοχή της ειρηνιστικής Παιδαγωγικής της απλότητας, της ακεραιότητας, της
ισότητας, της κοινότητας, της αειφορίας και της παγκόσμιας πολιτειότητας
28.12 Η συγκεκριμένη προσωπικότητα είναι 28.12. Ο στόχος μου στην συγκεκριμένη 28.12. Κατά την διάρκεια του σεμιναρίου με τον
πρώτη φορά που άκουσα το όνομα της. Από τον ενότητα είναι, αφού έρχομαι σε επαφή πρώτη κ. Μπονίδη έμαθα ότι η Elise Boulding μπορεί
τίτλο φαίνεται πως είναι σημαντική και ειδικά φόρα με την συγκεκριμένη προσωπικότητα , να να χαρακτηριστεί ως μία ουσιοκρατική
ο όρος παγκόσμια πολιτειότητα είναι κάτι που προσπαθήσω να μάθω για την ζωή και το έργο φεμινίστρια (προηγουμένως είδαμε και
πάλι δεν είχα ξαναδεί και ακούσει. Επίσης για της, διότι δεν μπορεί να είναι τυχαία η επιλογή αναλύσαμε τον ουσιοκρατικό φεμινισμό), και
την Elise Boulding δεν γνώριζα, ούτε το έργο του κ. Μπονίδη να την έχει συμπεριλάβει στο βασικά γράφει για την ιστορία της γυναίκας.
και την προσφορά της, αλλά σκέφτομαι ότι μου μάθημα του. Επίσης είχε έντονο αντιπολεμικό προφίλ, καθώς
κινεί το ενδιαφέρον να μάθω όσα μπορώ συμμετείχε σε πολλές αντιπολεμικές
περισσότερα. δραστηριότητες (Κουάκερ).
Η Elise Boulding θεωρούσε ότι η οικογενειακή
μονάδα, και ειδικότερα ο ρόλος των γυναικών
μέσα στα πλαίσια αυτής της μονάδας, αποτελεί
πάρα πολύ μεγάλη σημασία για το παγκόσμιο
ειρηνικό κίνημα. Είδαμε ότι η ειρηνιστική
αγωγή επιτυγχάνεται μέσα στο οικογενειακό

περιβάλλον, στο οποίο ευδοκιμεί η αγάπη, ο
σεβασμός και η αποστροφή στον πόλεμο και την
βία γενικότερα. Επίσης η Παιδαγωγική της
Ειρήνης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την
φιλοσοφία των κουάκερων, οι οποίοι με λίγα
λόγια ήταν φανατικά αρνητές του πολέμου και
εργάζονταν για το όφελος των γυναικών.
Κάποιες βασικές αρχές τους έμαθα ότι είναι η
αγάπη και η ειρήνη, η εμπιστοσύνη και η
ασφάλεια. Τέλος ο κ. Μπονίδης μας είπε ότι η
παιδαγωγική της ειρήνης της Boulding είναι
μία διαδικασία διαρκής ενασχόλησης, όχι ένα μόνο
μάθημα.
2. Ο φιλοσοφικός και παιδαγωγικός ειρηνιστικός λόγος της Nel Noddings: Η εκδοχή της ειρηνιστικής Παιδαγωγικής της ηθικής της φροντίδας
28.12. Όπως και με την περίπτωση της Elise 28.12 Ο στόχος μου στο συγκεκριμένο κομμάτι 28.12 Έμαθα λοιπόν, ότι η Nel Noddings είναι
Boulding , η ζωή και το έργο της Nel Noddings του portfolio, είναι παρόμοια με αυτήν της φιλόσοφος και παιδαγωγός, μαθηματικός και
ήταν η πρώτη φορά που θα τα συναντούσα Elise Boulding. Αφού έρχομαι σε επαφή φεμινίστρια. Στο μάθημα εμείς πραγματευόμαστε
επομένως δεν γνώριζα και άλλες λεπτομέρειες πρώτη φόρα με την συγκεκριμένη την εκδοχή της ειρηνιστικής παιδαγωγικής της
δεν γνώριζα, ή και την προσφορά της, αλλά προσωπικότητα , να προσπαθήσω να μάθω για ηθικής της φροντίδας. Αρχικά πρέπει να
σκέφτηκα ότι θα ήθελα να διαβάσω έστω ότι την ζωή και το έργο της, διότι δεν μπορεί να υπογραμμίσουμε πως η θεωρία αυτή
μπορούσα για την συγκεκριμένη είναι τυχαίο ο κ. Μπονίδης να την έχει αναπτύχθηκε κατά κύριο λόγο στην Βόρεια
προσωπικότητα. συμπεριλάβει στο μάθημα του. Αμερική. Κατά την Nel Noddings , οι άνθρωποι
πρέπει να βάζουμε σε προτεραιότητα την
φροντίδα των συνανθρώπων μας και γενικότερα
του περιγύρου μας. Επίσης είναι υπέρ της
εκπαίδευσης της φροντίδας, της ευτυχίας, της
ανάπτυξης, της βελτίωσης της ζωής της ειρήνης
για όλη ανεξαιρέτως την κοινωνία. Η Nel Nod-
ding επηρεάστηκε από τον την Gilli-
gan.Παρατήρησα πως η προσέγγιση της Nel

Noddings στην ηθική της φροντίδας έχει
περιγραφεί ως «σχεσιακή ηθική», καθώς δίνει
προτεραιότητα κατά κύριο λόγο στο ενδιαφέρον
για τις σχέσεις. Η Noddings υποστηρίζει πως η
φροντίδα με βάση τη δεκτικότητα, τη συγγένεια
και την ανταπόκριση είναι πρώτον βασικότερη,
αλλά και η προτιμότερη προσέγγιση της ηθικής.
Η πρώτη κύρια εκδήλωση της φροντίδας
αναφέρει ότι αναπαράγεται στην μητρότητα.
Καθώς το μητρικό ένστικτο δεν αποτελεί τον
μόνο δρόμο για την επίτευξη μίας ηθικής ζωής,
και δίνει παράλληλα ηθική διάσταση στην
φροντίδα. Με τη σειρά της, η φροντίδα
επισημαίνει πως είναι μία διαδικασία, μία
ενέργεια, μία πράξη ενθουσιασμού και μία σχέση
πομπού και δέκτη της φροντίδας. Επιπλέον
κρίνεται απαραίτητο αυτός που δέχεται την
φροντίδα να θέλει κιόλας να την δεχτεί, αλλά
παράλληλα και να συμβαδίζει με τον δέκτη της
φροντίδας, που λαμβάνει. Η Noddings πίστευε
ότι η φροντίδα αποτελεί πολιτισμικό
χαρακτηριστικό και σε καμία περίπτωση
βιολογικό. Η ηθική της φροντίδας είναι
δευτερεύουσα, καθώς προηγείται και η
επικρατεί η ηγεμονική ηθική των ανδρών. Η
φροντίδα είναι ηθική αξία και περιορίζεται στο
γυναικείο φύλο, καθώς όπως παρατηρήσαμε η
ηγεμονική ηθική των ανδρών περιορίζει ή
ακόμα και αποκλείει τις γυναίκες στο να γίνουν
δέκτες φροντίδας. Επιπροσθέτως διακρίνει την
φροντίδα σε δύο κομμάτια: σε αυτό της φυσικής

φροντίδας και σε αυτό της ηθικής της φροντίδας,
και τέλος δίνει μεγάλη σημασία στο σπίτι. Κατά
την Nel Noddings, οι πραγματικές ανάγκες δεν
πρέπει να ορίζονται μέσα από τον προσωπικό
μας βίο, αλλά αντίθετα μέσα από την
παρατήρηση, την έρευνα, και τον αναστοχασμό.
Αν λάβουμε υπόψη όλα τα παραπάνω, σε
ορισμένες περιπτώσεις, θα μπορούσαμε να την
χαρακτηρίσουμε ως ουσιοκρατική και
ριζοσπαστική φεμινίστρια. Επισημαίνει το
γεγονός ότι αν φροντίζεις, αυτό γυρνάει σε εσένα,
θα λέγαμε κάτι σαν το δούναι και λαβείν, και
ολοκληρώνεσαι σαν άνθρωπος. Αναφορικά με τον
χώρο της εκπαίδευσης η Noddings τονίζει πως
ένα μετανεωτεριστικό σχολείο, στο οποίο τα
προγράμματα σπουδών διαμορφώνονται με τις
ανάγκες των μαθητών αλλά και με τους στόχους
των εκπαιδευτικών, και όχι μόνο από το
εκπαιδευτικό σύστημα, με σκοπό το μάθημα με
αυτόν τον τρόπο να ανταποκρίνεται στην
επικαιρότητα και όχι με υλικό μίας άλλης
άσχετης εποχής.
3. Ο φιλοσοφικός και παιδαγωγικός ειρηνιστικός λόγος της Sara Ruddick: Η εκδοχή της ειρηνιστικής πολιτικής της μητρικής σκέψης
3.01. Όπως είναι φυσικό αυτό που συνέβη και 3.01. Στον ίδιο άξονα κινούμαι και στο 3.01. Η Sara Ruddick σε ορισμένα σημεία
για τις δύο προηγούμενες γυναίκες, έτσι και για συγκεκριμένο κομμάτι του σεμιναρίου, όπως παρατηρούμε ότι διαφέρει από τις φεμινίστριες,
την Ruddick δεν γνώριζα κάτι από την ζωή εξάλλου έγινε και με τις δύο προηγούμενες που αναλύσαμε παραπάνω, και για αυτό
της, το έργο και την προσφορά της για αυτά τα προσωπικότητες. χαρακτηρίζεται περισσότερο με τον όρο
θέματα που πραγματεύεται. Έτσι σκέφτηκα ότι Αφού έρχομαι σε επαφή πρώτη φόρα με την «ριζοσπαστική φεμινίστρια». Η Ruddick κάνει
θα ήθελα να ρίξω μια ματιά γύρω από αυτήν, συγκεκριμένη προσωπικότητα , να αναφορά στη μητρική σκέψη και στο πως, σε
όπως και με τις Boylding και Noddings. προσπαθήσω να μάθω για την ζωή και το έργο γενικές γραμμές, βλέπει την γυναίκα. Επίσης
της, διότι δεν μπορεί να είναι τυχαίο ο κ. υπήρξε και η θέση ότι πολιτισμικά έχει ανατεθεί
Μπονίδης να την έχει συμπεριλάβει και αυτήν η προσοχή και η ανατροφή των παιδιών στις
στο μάθημα του. γυναίκες για όλη τους τη ζωή. Μέσα από τις
θέσεις παρατηρούμε ότι αρνήθηκε να ορίσει τη
μητρότητα ως μια ειδικά και κατά
αποκλειστικότητα γυναικεία δραστηριότητα.
Αυτό που μου έκανε μεγάλη εντύπωση ήταν
πως σεξουαλικά ουδέτερο. Επιπλέον θεωρεί ότι
και οι άντρες, άλλα και οι γυναίκες, είναι σε
θέση να αναλάβουν την φροντίδα των παιδιών
τους, όμως εξαιτίας των πολιτισμικών
παραγόντων θεωρείται ως χρέος μόνο της
γυναικάς. Ανέπτυξε δηλαδή μια προσέγγιση
γύρω από την ανατροφή των παιδιών, η οποία
κατά κύριο λόγο, άλλαξε την εικόνα της
μητρότητας ως κοινωνικό θεσμό και προς την
καθημερινότητα, δηλαδή οι καθημερινές
δραστηριότητες ανατροφής και αντίστοιχα
εκπαίδευσης των παιδιών. Τέλος αμφισβήτησε
έντονα την θέση της Σιμών Ντε Μπουβουάρ ,
πως «η μετατροπή των βρεφών σε ανθρώπινα
όντα είναι άσκοπη βιολογία», και προσδιόρισε
την μητρότητα ως «κοινωνική πρακτική στην
οποία η μητέρα είναι ο άνθρωπος, που
αναλαμβάνει την ευθύνη της ζωής των παιδιών
της».
4. Ο ριζοσπαστικός-κριτικός ειρηνιστικός λόγος της Carla Comfortini: Η εκδοχή μιας φεμινιστικής κριτικής Έρευνας της Ειρήνης
8.01.Το όνομα της Comfortini το άκουσα 8.01 Εξαιτίας των τελευταίων τεσσάρων 8.1.22.
πρώτη φορά στο μάθημα και δεν γνώριζα θεματικών και της άγνοιας μου, σκέφτηκα ότι Η Carla Comfortini λοιπόν παρατήρησα ότι
τίποτα για εκείνην! είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να ασχοληθώ χαρακτηρίζεται ως ριζοσπάστρια και ως κριτική
λίγο με τις συγκριμένες προσωπικότητες, και ειρηνίστρια. Η συγκεκριμένη προσωπικότητα
έβαλα ως στόχο να ψαχτώ γύρω από την έκανε λόγο για την κοινωνική ειρήνη και τις
συγκεκριμένη γυναικεία φιγούρα. προϋποθέσεις, οι οποίες αποτελεί ανάγκη να
υπάρχουν και να ληφθούν υπόψη, ώστε να
υπάρξει και να επιτευχθεί αντίστοιχα και η
κοινωνική ειρήνη. Επίσης εστίασε και έκανε
λόγο για το κοινωνικό φύλο, δηλαδή την εικόνα
που επιλέγει να έχει ένα άτομο για τον εαυτό
του, σχετικά με το γυναικείο ή ανδρικό
κοινωνικό ρόλο, που ο ίδιος επιλέγει να
εφαρμόζει, να δρα και να ασκεί, γεγονός το οποίο
ορισμένες φορές δεν ταυτίζεται με το βιολογικό
φύλο. Για το λόγο αυτό λοιπόν κρίνεται αναγκαίο
το κοινωνικό φύλο να λαμβάνεται ως μία
ιδιαίτερη κατηγορία. Επομένως λοιπόν το
κοινωνικό φύλο συσχετίζεται και με τις
κοινωνικές ταυτότητες και με τους κοινωνικούς
ρόλους. Επιπλέον αναφέρει ότι η φυσικοποίηση,
που επικρατεί σχετικά με τον διαχωρισμό
ανδρών και γυναικών, είναι κάτι το οποίο
πολλαπλασιάζει τους περιορισμούς και τις
καταπιέσεις και των δύο φύλων και ειδικότερα
αυτό των γυναικών, ενισχύοντας παράλληλα τη
βία. Σύμφωνα με την Comfortini οι
πραγματικές και βαθύτερες αιτίες της βίας
βρίσκονται στην γλώσσα και στην γέννηση
έμφυλων ταυτοτήτων. Δηλαδή, κατά την ίδια, η
καταπίεση που δέχονται οι άνθρωποι ως προς το
τι τους ταιριάζει, πρέπει να είναι σύμφωνα με
τα έμφυλα βιολογικά χαρακτηριστικά τους.
Επιπλέον, υποστηρίζει ότι και η έρευνα της

ειρήνης, άλλα και ο φεμινισμός είναι
αναπόφευκτο να αλληλοσυνδέονται. Τέλος για την
επικράτηση της ειρήνης, είναι απαραίτητο να
γίνουν διάφορες δράσεις, οι οποίες αναφέρονται
τόσο στο έργο της έρευνας της ειρήνης, για
παράδειγμα ο διαχωρισμός της βίας αυτή
καθαυτή (άμεση, πολιτισμική, δομική), όσο και
στο έργο της φεμινιστικής θεωρίας, η οποία
επιχειρεί πρώτον μεγαλύτερη και δεύτερον
πραγματική ουσιαστική εστίαση, αλλά και τέλος
την φανέρωση της νομιμοποίησης και της
εξάπλωσης κάθε μορφής βίας.
5. Ο ριζοσπαστικός-κριτικός ειρηνιστικός λόγος της Birgit Brock-Utne: Η εκδοχή μιας φεμινιστικής Κριτικής Παιδαγωγικής της Ειρήνης
8.1. Το όνομα της Utne το άκουσα πρώτη φορά 8.01. Όπως συνέβη και με τις προηγούμενες 8.01. Η Birgit Brock-Utne λοιπόν, ανήκει στην
στο μάθημα από τις σχετικές διαλέξεις του κ. φεμινίστριες, δηλαδή δεν ήξερα κάτι σχετικό κατηγορία των ριζοσπαστριών φεμινιστριών.
Μπονίδη, επομένως όπως είναι φυσικό δεν για αυτές θα ήθελα πάρα πολύ να μάθω και για Ήταν Νορβηγός εκπαιδευτικός και πολιτικός (η
γνώριζα τίποτα σχετικό. τη για συγκεκριμένη, ώστε να σχηματίσω μία μόνη που ασχολήθηκε άμεσα με την πολιτική, σε
άποψη και εκείνη, καθώς πιστεύω ότι καλό θα σχέση και με τις υπόλοιπες γυναίκες που είδαμε
ήταν να μπορούσα να συγκρίνω την ίδια και με και προηγουμένως στο σεμινάριο), και αν
τις υπόλοιπες. χαρακτηριζόταν ως μία ριζοσπάστρια φεμινίστρια,
εμφάνιζε κάποιες τάσεις και κάποια στοιχεία
φιλελευθερισμού, σε συνδυασμό και με κάποιες
σοσιαλιστικές οπτικές, γεγονός το οποίο γίνεται
φανερό και από την φεμινιστική κριτική της
παιδαγωγικής της ειρήνης, της οποίας υπήρξε
και υποστηρικτής. Επιπλέον, για την Utne
αντλούμε πληροφορίες πως θεωρούσε πως η
ειρήνη δεν αποτελεί μόνο η έλλειψη πολέμου,
αλλά παράλληλα και η ύπαρξη ίσων
δικαιωμάτων για όλους τους πολίτες,

παγκοσμίως και χωρίς εξαιρέσεις. Πίστευε πως
ένα πολύ σημαντικό και ιδιαίτερο ζήτημα
αποτελεί αυτό της κοινωνικοποίησης, καθώς
μέσα από αυτήν, οι άνθρωποι είναι σε θέση να
κατορθώσουν να διαμορφώσουν συνειδήσεις, κάτι
το οποίο προμηνύει την ύπαρξη και διασφάλιση
της ειρήνης, στα πλαίσια μίας κοινωνίας. Μέσα
από το έργο της, διαφαίνεται ότι στοχεύει, μέσα
από την κριτική φεμινιστική εκπαίδευσή που
υποστηρίζει, στην συνειδητοποίηση της
κοινωνικοποίησης (σχετικά με τις ανισότητες, τις
οποίες δημιουργεί και φυσικοποιεί) από την
γυναίκα και την δράση της ίδιας ως προς την
μετατροπή της. Τέλος υπογραμμίζει ότι όσο
διάστημα επικρατεί η κυριαρχία και ο
καταμερισμός της εξουσίας από το ανδρικό φύλο,
αυτό έχει ως αποτέλεσμα το εκπαιδευτικό
σύστημα μα μην μπορεί να είναι σε θέση να
προωθήσει και να επιβάλλει την ειρήνη, εφόσον
έχει τις βάσεις της με τέτοιο τρόπο.
6. Η οικοφεμινιστική Έρευνα και η Εκπαίδευση για την Ειρήνη
8.01. Η αλήθεια είναι ότι τις συγκεκριμένες 8.01. Σε αυτό το σημείο έχω σαν στόχο να 8.01. Σύμφωνα λοιπόν με τις διαλέξεις και το
έννοιες και την συγκεκριμένη ορολογία, δεν μάθω την σχέση του οικοφεμινισμού με την σεμινάριο του κ. Μπονίδη γενικότερα, έμαθα ότι
γνώριζα με σιγουριά για τι πράγμα μιλάνε, άλλα εκπαίδευση και την οικοφεμινιστική έρευνα οι οικοφεμινίστριες αμφισβητούσαν έντονα την
ονοματικά πιστεύω πως μπορούσε να έχει και των σκοπών τους, το πώς συνδέονται με το έννοια του ιεραρχικού παραδοσιακού σχολείου,
κάποια σχέση με τον οικολογικό φεμινισμό. σχολείο, και εν τέλει αν υπάρχει κάποια καθώς σύμφωνα με τις ίδιες, αυτό αντιγράφει
επαφή με το περιβάλλον γενικότερα, το οποίο την λογική της πατριαρχίας. Το ίδιο το σχολείο
τα τελευταία χρονιά δοκιμάζεται συνεχώς. και ότι υπάρχει σε αυτό, για τις οικολογικές
φεμινίστριες, είναι ύποπτα όπως για παράδειγμα
ο φράχτης, τα κάγκελα, οι κλειστοί χώροι

γενικότερα. Επιπλέον θεωρούν ότι αποτελεί ένα
κρυφό πρόγραμμα, το οποίο επηρεάζει αρνητικά
την γνώση συγκριτικά με το περιβάλλον άλλα
και τον άνθρωπο. Αντίθετα οι ίδιες
υποστηρίζουν την δημιουργία ενός σχολείου με
διαφορετικό χώρο μάθησης και διαφορετικές
μεθόδους μάθησης και διδασκαλίας. Εδώ λοιπόν
γίνεται λόγος για κατάργηση φρακτών και
κάγκελων, μεγάλα παράθυρα και τζάμια, και
δημιουργία ενός ανοιχτού χώρου, το οποίο
γενικότερα να συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με την
φύση. Τέλος γίνεται αναφορά οι μαθητές να
συμμετέχουν στις συλλογικές αποφάσεις εντός του
σχολείου, αλλά και άλλες ρηξικέλευθες δράσεις,
όπως για παράδειγμα η ενασχόληση με αγροτικές
δραστηριότητες, ή και ακόμα κατανόηση της
γλώσσας (στάσεις σώματος, εκφράσεις) των ζώων.
7. Ανάλυση λόγου κειμένων των παραπάνω ειρηνιστριών φεμινιστριών
8.01. Σχεδόν όλο αυτήν η θεματική ενότητα του 8.01 Θα ήθελα να μελετήσω τα κείμενα των 8.01 Μέσα από τα κείμενα που είδα, αρχικά
portfolio, περιείχε μεγάλο αριθμό όρων, εννοιών παραπάνω γυναικών, με σκοπό να αποκτήσω κατάλαβα πως η Elise Boulding θεωρούσε σε
και προσωπικοτήτων, τις οποίες άκουγα πρώτη γνώσεις για όλες και να της ταξινομώ, όπως γενικές γραμμές ότι η ειρηνιστική αγωγή
φόρα στα μαθήματα με τον κ. Μπονίδη, ή πρέπει, και επίσης έχοντας δει όλες αυτές τις επιτυγχάνεται μέσω της οικογένειας, στην οποία
γνώριζα ελάχιστες ως καμία λεπτομέρεια για όλα προσωπικότητες να δω το έργο όλων και τι υπάρχει η αγάπη, ειρήνη και απέχθεια για τον
τα παραπάνω. πρόσφεραν γενικότερα, και αν συμφωνώ με πόλεμο και την βία. Η παιδαγωγική λοιπόν, που
κάτι, αν διαφωνώ, άμα νομίζω ότι θα προτείνει η Boulding, της ειρήνης, αποτελεί μία
χρησιμοποιήσω όταν εγώ έχω τον ρόλο του συνεχή διαδικασία, και όχι ένα μοναδικό μάθημα.
εκπαιδευτικού. Επίσης η Nel Noddings παρατήρησα πως
υποστηρίζει ότι πρέπει να δίνουμε
προτεραιότητα στην φροντίδα των συνανθρώπων
μας και γενικότερα όλων αυτών που μας

περιτριγυρίζουν. Στην περίπτωση αυτής
διακρίνουμε την εκδοχή της ειρηνιστικής
παιδαγωγικής της ηθικής της φροντίδας.
Στην περίπτωση της Sara Ruddick
παρατηρούμε ότι γίνεται μία αναφορά στο
μητρικό ένστικτο και στην μητρική σκέψη, και
πως η ίδια βλέπει την γυναίκα. Η Ruddick δεν
δέχτηκε ποτέ και πολέμησε την άποψη ότι η
μητρότητα είναι αποκλειστικά μια γυναικεία
δραστηριότητα.
Η Carla Comfortini με την σειρά της μίλησε για
τον όρο «κοινωνικό φύλο». Πρόκειται δηλαδή
για την εικόνα και πεποίθηση που έχει κάθε
άτομο για τον εαυτό αναφορικά με το τον ανδρικό
ή γυναικείο κοινωνικό ρόλο, τον οποίο ο ίδιος
επιλέγει να σκέπτεται και να πράττει όπως ο
ρόλος αυτός, ο οποίος μάλιστα δεν πρέπει να
ξεχνάμε ότι μπορεί και να μην ταυτίζεται με το
βιολογικό φύλο. Τέλος κατηγορεί τις έμφυλες
ταυτότητες ως αίτια για την ύπαρξη βίας.
Τέλος η περίπτωση της Utne, η οποία με απλά
λόγια υποστήριζε ότι ειρήνη, δεν αρκεί μόνο η
απουσία πόλεμου, αλλά και ύπαρξη ίσων
δικαιωμάτων. Δίνει μεγάλη έμφαση στην
κοινωνικοποίηση, καθώς θεωρεί ότι είναι αυτήν
που προμηνύει την επικράτηση της ειρήνης.
Σε ένα γενικότερα πλάνο, καταλήγουμε ότι θέση
όλων των παραπάνω γυναικών είναι η
επικράτηση της ειρήνης και με τον τρόπο τον
οποίο αυτό μπορεί να επιτευχθεί. Επίσης
συμφωνούν στην αξία της αγάπης και στον τομέα

της οικογένειας, η οποία με σύμμαχο την αγάπη
και την φροντίδα μπορεί να γαλουχήσει τα
παιδιά και να τους μεταλαμπαδεύσει αξίες και
αρετές.
Συμπεράσματα καταλήγουμε ότι είδαμε ορισμένα
σημαντικά πράγματα για κάθε
γυναίκα/φεμινίστρια, που μας ζητήθηκε. Με
κάποια ασχολήθηκα περισσότερο, με κάποια
ασχολήθηκα λιγότερο, αλλά η αλήθεια είναι ότι
με την φεμινίστρια που ένιωσα και δικά μου τα
πιστεύω της, ήταν η Nel Noddings που
παρατήρησα τεράστιες ποσότητες ανιδιοτέλειας.
Άλλο……………………….
ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ:
Μετανεωτεριστικοί φεμινιστικοί λόγοι
1. Εισαγωγικά: Η μεταδομιστική κριτική του Ανθρωπισμού και του υποκειμένου, κυρίως του Michel Foucault, τα συμπλέγματα των
νεωτερικών μορφών εξουσίας, πρακτικές και τεχνολογίες κυβερνησιμότητας, ο κοινωνικός κονστρουκτιονισμός, η αποδόμηση, το
«κοινωνικό φύλο» των φεμινιστριών ερευνητριών και παιδαγωγών της Ειρήνης, το τρίτο φεμινιστικό κύμα, η Queer θεωρία, η Μετα-
αποικιακή Κριτική, η σύγχρονη Αφρο-αμερικανική Κριτική, το παγκόσμιο «χωριό» κ.λπ. Η Μετανεωτεριστική Εκπαίδευση ή Παιδαγωγική, η
Αποδομιστική Παιδαγωγική, η Παιδαγωγική της Διαφοράς
14.1. Όλες οι παραπάνω έννοιες, ή τουλάχιστον 14.1. Σκοπεύω να δω και να κατανοήσω τις 14.1. Μέσα από τον κ .Μπονίδη και το σεμινάριο
ΟΙ περισσότερες αυτές δεν ξέρω κάποιες σημαντικές αυτές έννοιες, δεδομένου ότι αρχικά γενικότερα, έμαθα ότι το τρίτο φεμινιστικό κύμα
λεπτομέρειες, με εξαίρεση λίγες τις οποίες και παρατηρώ ότι είναι πάρα πολλές, αλλά συνδέεται άμεσα με την μετανεωτερικότητα».
θυμήθηκα αμέσως, καθώς για κάποιες από αυτές παράλληλα και ενδιαφέρουσες. Επίσης έχοντας Όταν έκανα το portfolio του μαθήματος
είχε γίνει αναφορά στο μάθημα του εν λόγω δει τα δύο προηγούμενα φεμινιστικά κινήματα, «Σχολική Παιδαγωγική II», είδα πρώτη φόρα
καθηγητή (Σχολική Παιδαγωγική ΙΙ) σε τώρα θα ήθελα να δω πράγματα και για αυτό, τις έννοιες της νεωτερικότητας και της
προηγούμενο εξάμηνο. ώστε και να δω τις διάφορες και τις ομοιότητες μετανεωτερικότητας. Η επανάληψη του αυτών
με τα προηγούμενα κύματα, άλλα και να των εννοιών για το Π3033, με βοήθησε να
μπορώ να υιοθετήσω κάτι, ώστε να το μάθω καλύτερα τις διαφορές τους, δηλαδή της
χρησιμοποιώ και ο ίδιος μετέπειτα. νεωτερικότητας και της μετανεωτερικότητας.
Αρχικά στο σημείο αυτό πρέπει να το τονίσουμε
πως στα προηγούμενα δύο κύματα του
φεμινισμού είδαμε ότι συνδέονται με την
νεωτερικότητα και με τον διαφωτισμό. Ο ορθός
λόγος λοιπόν λειτουργεί ως « αυθεντία», σε
αντίθεση με την θεοκρατία, της τότε εποχής. Στο
σημείο αυτό οι άνθρωποι ζουν με περισσότερο
αισιοδοξία και παρατηρούμε σταδιακά να
αρχίζουν να αποκόπτονται από υπερφυσικά
φαινόμενα και δεισιδαιμονίες του παρελθόντος,
χάρις την ανάπτυξη της εκπαίδευσης και του
πολιτισμού, το οποίο μπορούμε να πούμε ότι
είναι αποτέλεσμα της γενικότερης άνθησης των
γραμμάτων και των τεχνών γενικότερα.
Όπως είναι φυσικό για να σημειωθεί αυτήν η
ανάπτυξη του άνθρωπου σε πολιτικό ,
κοινωνικό, οικονομικό, πολιτιστικό κτλ κομμάτι,
δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πρέπει να υπάρχει ο
κατάλληλος τύπος της εκπαίδευσης, με την
οποία ο άνθρωπος κάνοντας την κτήμα του,
προετοιμάζει το έδαφος για την απόκτηση των
παραπάνω προτερημάτων. Αναφορικά με την
μετανεωτερικότητα, στην περίπτωση της ο
άνθρωπος είναι αυτός που παρατηρεί την
πραγματικότητα, με την διαφορά βεβαίως το ότι
παρατήσει από άλλη οπτική.
Στο τρίτο λοιπόν κύμα του φεμινισμού, όπως

είπαμε παραπάνω, βλέπουμε την σύνδεση του
με την μετανεωτερικότητα και γινόμαστε
μάρτυρες μιας εισαγωγής ενός νέο τρόπου
αντίληψης του άνθρωπου για τον ίδιο αλλά και
για το περιβάλλον του. Η μετανεωτερικότητα σαν
έννοια , βλέπουμε ότι κάνει την εμφάνιση της,
στις αρχές του 20ου αιώνα στο χώρο της τέχνης,
με τον μανδύα ενός νέου καλλιτεχνικού ρεύματος.
Αναφορικά με τις κοινωνικές και ανθρωπιστικές
επιστήμες εντοπίζουμε τα πρώτα σπέρματα της
την δεκαετία του ’60. Ο άνθρωπος στο
απορρίπτει τον ορθολογισμό. Επίσης δεν πρέπει
να ξεχάσουμε ότι οι έννοιες «νεωτερικότητα»
και «μετανεωτερικότητα», δεν υπάρχουν
ξεχωριστά αλλά συμπορεύονται μαζί, ακόμα και
στις μέρες μας. Για παράδειγμα δεν είναι
απαγορευτικό κανείς να συμφωνήσει με
ιδεολογίες ή αντιλήψεις, που βρίσκονται και στα
δύο αυτά ρεύματα.
Ο μετανεωτεριστικός φεμινισμός μπορεί να του
αποδοθούν τρία χαρακτηριστικά: α) του
κοινωνικού κονστρουξιονισμού, β) της
μετανεωτερικότητας, και γ) του μεταδομισμού.
Με τον όρο κοινωνικός κονστρουξιονισμός
αναφερόμαστε στην θεωρία για την γνώση.
Πρόκειται για την γνώση, που αναλύει τον
τρόπο με τον οποίο το κοινωνικό σύνολο είναι
δημιούργημα του ανθρώπου. Η κοινωνική
πραγματικότητα λοιπόν, αποτελεί ένα
ανθρώπινο δημιούργημα και δεν μπορούμε να
κάνουμε λόγο για αντικειμενική υπόσταση,

σύμφωνα με τον κοινωνικό κονστρουξιονισμό.
Πρόκειται δηλαδή για ένα κατασκεύασμα λόγου.
Τα πάντα οφείλουν την δημιουργία τους στα
νοήματα, που τους δίνονται, μέσα από τον λόγο
και την ανθρώπινης αλληλοεπίδρασης και δεν
αποτελεί ούτε δημιούργημα του θεού, ούτε του
ανθρώπου, και τέλος ούτε δημιουργήθηκε μόνη
της. Όμως οφείλουμε να ομολογήσουμε και το
γεγονός ότι υπάρχουν και κάποιες κοινές
παραδοχές των κονστρουξιονιστών, σύμφωνα με
τις οποίες η κριτική στάση των γνώσεων (που
τις θεωρούμε δεδομένες), δηλαδή πρόκειται για
τις γνώσεις αναφορικά με τον κόσμο δεν πρέπει
να της θεωρούμε ως αντικειμενικές αλήθειες,
καθώς αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα
με κριτήριο ορισμένες κατηγορίες. Επίσης οι
γνώσεις μας για τον κόσμο δεν ανταποκρίνονται
στην πραγματικότητα, άλλα είναι
κατηγοριοποιήσεις του εαυτού μας, οι οποίες μας
παρέχουν την δυνατότητα να κατανοούμε και να
αντιλαμβανόμαστε. Με λίγα λόγια δεν είναι
δυνατόν να της αποδώσουμε τον όρο αυθεντία.
Επίσης η ιστορική και πολιτισμική
ιδιαιτερότητα, ο τρόπος κατά τον οποίο
προσπαθούμε να κατανοήσουμε, να ερμηνεύσουμε
και να προχωρήσουμε σε μία αναπαράσταση του
κόσμου μας, είναι ιστορικά και πολιτισμικά
ενδεχομενικοί. Με τον τρόπο με τον οποίο ο
καθένας μας αντιλαμβανόμαστε την
πραγματικότητα, σε συνδυασμό με την
προσωπική ταυτότητα του καθενός, θα μπορούσε

όλα να είναι διαφορετικά, διότι τίποτα δεν
εγγυάται ότι θα παραμείνουν ίδια στο μέλλον.
Έτσι συμπεραίνουμε ότι η γνώση είναι
αεικίνητη και μπορεί να υποστεί αλλαγές.
Σύμφωνα με την συγκεκριμένη παραδοχή οι
κοινωνικός κόσμος αποτελεί ένα κράμα
διαφορετικών λόγων. Παράλληλα και η παραδοχή
του κοινωνικού κονστρουξιονισμού είναι μία
ένωση γνώσης και κοινωνικών διαδικασιών. Η
γνώση δηλαδή βλέπουμε ότι γεννιέται μέσα από
την ανθρώπινη αλληλοεπίδραση άλλα και την
σύγκρουση για το τι είναι αληθές ή δεν
ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Τέλος μία
επιπλέον παραδοχή του κοινωνικού
κονστρουξιονισμού είναι σύνδεση γνώσης και
κοινωνικής δράσης, κατά την οποία οι
διαφορετικές κοινωνικές ερμηνείες, που
αποδίνουμε σχετικά με τον κόσμο, έχει ως
απότοκο την δημιουργία διαφορετικών
κοινωνικών πρακτικών.
Η μετανεωτερικότητα όπως είδαμε είναι ένα
στάδιο εξέλιξης της νεωτερικότητας, στο οποίο
συναντάμε έντονα την μεταβιομηχανική
οικονομία. Η μετανεωτερικότητα, αναφορικά με
τις επιστήμες, αποτελεί ένα σύνολο θέσεων, στην
προκειμένη περίπτωση φιλοσοφικών, οι οποίες
αντιτίθεται στις νεωτερικές παραδοχές και
εντοπίζουμε την προέλευση τους στο
μεταδομιστικό κίνημα. Η μετανεωτερικότητα
έκανε την εμφάνιση της αρχικά στην λογοτεχνία
και στις τέχνες και μετέπειτα απορροφήθηκε και

από τις κοινωνικές επιστήμες. Ο μεταδοτισμός
ως τρίτη και τελευταία προϋπόθεση του
μετανεωτεριστικού φεμινισμού είναι ένα ρεύμα,
το οποίο χρονολογικά προσδιορίζουμε στο δεύτερο
μισό του 20ου αιώνα στην Γαλλία και
συμπεριλαμβάνει ένα εύρος προσεγγίσεων, καθώς
αποτελεί συνέχεια του δομισμού
Ως μεταδοτισμό μπορούμε να ορίσουμε τάση να
απορρίπτουμε, σχετικά με την ερμηνεία του
κόσμου την προκαθορισμένη γνώση σε συνδυασμό
με τις κοινωνικές δομές. Βασικοί εκπρόσωποι
του συγκεκριμένου ρεύματος μπορούμε να
αναφέρουμε τους Γάλλους φιλοσόφους Μισέλ
Φουκώ και Ζακ Ντεριντά (θεωρία της
αποδόμησης). Ο μεταδοτισμός καταφέρνει και
προχωρά στην εισαγωγή νέων ιδεών, δίνοντας
την δέουσα σημασία σε ζητήματα, όπως είναι η
γνώση, ο λόγος, η εξουσία και η αποδόμηση. Ως
λόγο μπορούμε να ορίσουμε τον τρόπο με τον
οποίο μιλάει ταυτόχρονα για τον εαυτό του
(υποκειμενικότητα), αλλά και τον κόσμο.
Επομένως ότι αναφέρεται στην καθημερινότητα
μας μπορεί να χαρακτηριστεί ως «λόγος». Λόγος
είναι δηλαδή μια πραγματικότητα, και
ταυτόχρονα μια υποκειμενικότητα. Επιπλέον
είναι και κοινωνική πρακτική, καθώς
εμπεριέχει τα πάντα. Αυτό συμβαίνει για
παράδειγμα στην περίπτωση των έμφυλων
ταυτοτήτων, που είδαμε και σε προηγούμενο
σημείο. Οι έμφυλες ταυτότητες (ανδρική-
γυναικείαα) αποτελούν ένα είδος κοινωνικής

κατασκευής, μέσω του λόγου.
Με την σειρά του ο λόγος, κατά τον Fairclough,
χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες: την ρηματική
πρακτική, το πολυτροπικό κείμενο και την
κοινωνική πρακτική. Η ρηματική πρακτική,
όπως είδαμε, αποτελεί μία μορφή πολυτροπικού
κειμένου, καθώς ο λόγος παίρνει διάφορες
μορφές, για παράδειγμα φωνή, ακοή, τηλεόραση,
ενώ ο δέκτης του λόγου εξαρτάται και από
άλλους παράγοντες. Τέλος έχουμε την κοινωνική
πρακτική, που προκύπτει από έναν λόγο. Ο
Μισέλ Φουκώ έδωσε μεγάλη βαρύτητα στην
σχέση που υπάρχει ανάμεσα στον λόγο και την
εξουσία. Κατά τον Γάλλο φιλόσοφο, δεν υπάρχει
μόνο μια αλήθεια συγκριτικά με την εξουσία,
αλλά ταυτόχρονα θεωρεί ότι η ηθική αποτελεί
ένα υποκειμενικό ζήτημα. Συγκεκριμένα είχε
αναφέρει ότι ο άνθρωπος οφείλει να ατενίζει, όσο
καλύτερα μπορεί, την έννοια της εξουσίας ως
προς της δύναμης, που συνυπάρχουν στο χώρο
της οργάνωσης, δηλαδή με λίγα λόγια δεν πρέπει
να ταυτίζουμε μία έννοια με τα αποτελέσματα
της. Επιπλέον, ο Ζακ Ντεριντά υπήρξε βασικός
θεμελιωτής της αποδόμησης. Κάθε κείμενο
αποτελείται από διαφορετικά νοήματα, τα οποία
ακυρώνουν και την ενότητα του και την όψη
του. Συμπερασματικά λοιπόν βλέπουμε ότι
κανένα κείμενο δεν μπορεί να θεωρείται
δεδομένο.
Η Queer θεωρία στο παρελθόν είχε την ερμηνεία
του παράξενου και του ανώμαλο, κάτι το οποίο

άλλαξε, μιας και τώρα αποτελεί ένα όρο,
σύμφωνα με τον οποίο θεωρείται οτιδήποτε
εκτός από τις δίπολες και κυρίαρχες ηγεμονικές
κατηγορίες των φύλων αλλά και της
σεξουαλικότητας. Επιπλέον η Queer θεωρία
αναφέρεται στο δίπολο κοινωνικό και βιολογικό
φύλο, που μπορεί να υπάρξει. Πιο συγκεκριμένα,
αυτή η θεωρία ασκεί έντονη κριτική και
αμφισβητεί ξεκάθαρα την ύπαρξη και του
βιολογικού και του κοινωνικού φύλου.
Υποστηρίζει ότι το φύλο και η σεξουαλικότητα
μεταβάλλονται και αποτελούνται από ένα σύνολο
απεριόριστων μεταβλητών. Επίσης υποστηρίζει
ότι η έννοια του φύλου είναι ένα ρήμα, είπε
αποκτιέται είτε υιοθετείται, και δεν είναι
ουσιαστικό ,δηλαδή δεδομένο. Επομένως
μπορούμε να πούμε ότι το φύλο επιτελείται και
δεν πρόκειται για κάποια δεδομένη κατάσταση.
Όπως είναι φυσικό, οι παραπάνω ορολογίες
συνδέονται άμεσα με το σχολείο και την
εκπαίδευση, και με ποιους τρόπους μπορεί να
γίνει αυτό. Αρχικά οφείλουμε να
υπογραμμίσουμε στο σημείο αυτό ότι το σχολείο
θεωρείται ως ένα χώρος, ο οποίος προάγει τον
λόγο της Δύσης, δηλαδή είναι ανδροκρατούμενος
και ουσιοκρατικός. Θεμελιώνεται πάνω στην
διχοτόμηση των φύλων και των κοινωνικών
ομάδων, προωθώντας και προασπίζοντας τα
συμφέροντα του κυρίαρχου φύλου. Ο
συγκεκριμένος τύπος εκπαίδευσης προάγει
έννοιες, όπως ο ρατσισμός, η ομοφωνία και η

πατριαρχία. Επομένως για τον λόγο αυτό
κρίνεται απαραίτητο ο μεταδοτισμός φεμινισμός
να επιχειρήσει να περιορίσει αυτό το είδος
εκπαίδευσης, αλλά και να καταργήσει την
φυλετική διάκριση που υπάρχει. Ο
μεταδομιστικός φεμινισμός ως κίνημα επιχειρεί
να προωθεί τις έρευνες για τους λόγους των
εκπαιδευτικών, διότι αυτοί έρχονται σε
ουσιαστική και άμεση επαφή με τους
εκπαιδευομένους και μπορούν να επηρεάσουν
την δημιουργία των συγκεκριμένων ταυτοτήτων.
Επιπλέον οι μετανεωτεριστικοί προτείνουν εντός
της σχολικής τάξης να μελετούνται οι λεγόμενες
«σχολικές φωνές», ως μέτρο για την
απομάκρυνση και εξάλειψη των καταπιέσεων
και των διακρίσεων, άλλα και γενικότερα της
βελτίωσης της εκπαίδευσης. Με τον όρο σχολικές
φωνές, αναφερόμαστε σε όλους τους λόγους εντός
των σχολικού πλαισίου, που εμπεριέχονται
ορισμένες προκαταλήψεις και στερεότυπα,
αναφορικά με την ταυτότητα και το φύλο του
κάθε άνθρωπου.
Επιπλέον κατά την διάρκεια του σεμιναρίου
είδαμε και την θεωρία του μαύρου φεμινισμού.
Ο συγκεκριμένος τύπος φεμινισμού αναφέρεται
στις περισσότερες μορφές της καταπίεσης, όπως
είναι η ηλικία και η σωματική ικανότητα, ή ο
σεξουαλισμός προσανατολισμός, τα οποία δεν
έχουν αντικείμενα ανάλυσης από τα φεμινιστικά
κινήματα γενικότερα. Η θεωρία του μαύρου
φεμινισμού αναφέρει πως για να υπάρξει ένα

τέλος στην καταπίεση των ανθρώπων,
υποστηρίζει ότι πρέπει να υπάρχει πραγματική
αλληλεγγύη ανάμεσα στα δυο φύλα. Επιπλέον η
θεωρία του βασίζεται σε τρεις βασικούς
παράγοντες: το φύλο, την φυλή και την
κοινωνική τάξη. Και οι τρεις αυτοί βασικοί
πυλώνες αλληλοεξάρτιονται. Επίσης αναγνωρίζει
την αλληλεγγύη των μαύρων γυναικών και
ανδρών ενάντια στις ρατσιστικές και
καταπιεστικές συμπεριφορές, που βιώνουν. Ο
φεμινισμός αυτός υποστηρίζει την καθολική
κατάργηση και εξάλειψη των πολιτικών και
οικονομικών συστημάτων του καπιταλισμού, της
πατριαρχίας και του ιμπεριαλισμού, διότι θεωρεί
ότι είναι εμπόδιο για την ελάφρυνση και την
απελευθέρωση των ανθρώπων που
καταπιέζονται. Τέλος οι μαύρες φεμινίστριες
μέχρι και σήμερα ζητούν και διεκδικούν την
αναγνώριση των αναγκών και των καταπιέσεων
τους και επιθυμούν της ένταξη τους ως μια
ξεχωριστή κατηγορία, για να μπορούν
ταυτόχρονα και οι υπόλοιπες φεμινίστριες να
επωφεληθούν, εφόσον θα οι ρατσιστικές
συμπεριφορές και γενικότερα οι καταπιέσεις θα
αποτελούν παρελθόν.
2. Σχετική βιβλιογραφία και περιοδικά
3. Βασικές οντολογικές, ανθρωπολογικές, ηθικές, επιστημολογικές και παιδαγωγικές παραδοχές και έννοιες. Το τραύμα, η επιβίωση, η βία, ο
εκτοπισμός, το συμβάν και η ουτοπία, οι αντινομίες της υποκειμενικότητας, της ετερότητας, του λόγου και της εξουσίας. Η πολιτική
διαχείριση της ζωής. Το σώμα ως το κατεξοχήν πεδίο διακύβευσης της ανθρώπινης και πολιτικής ιδιότητας. Επιτελεστικότητα, αναγνώριση,
τρωτότητα, αντίσταση και ποιητική της συγκίνησης στην εποχή των καθεστώτων ασφαλειοποίησης, της στρατιωτικής και οικονομικής βίας,
του ρατσισμού και της νεοφιλελεύθερης κυβερνολογικής. Η ηθική της ελευθερίας, , διαρκής δημιουργία του εαυτού μέσα στην αυτονομία του
ως ειρηνική υποκειμενικότητα
3. Χώρος, χρόνος, κείμενα, ερευνητικές και εκπαιδευτικές πρακτικές και τεχνολογίες κριτικής, διαρκούς αναστοχασμού και δημιουργικού
αυτομετασχηματισμού: Η Ανάλυση Λόγου, η Κοινωνική Σημειωτική, η αγωνιστική-δημιουργική ελευθερία και η αγωνιστική ειρηνιστική
πολιτική
1.02. Δεν έτυχε να γνωρίζω προηγουμένως κάτι 1.02. Σκοπεύω να δω και να κατανοήσω το 1.02. Εφόσον στο προηγούμενο σημείο
συγκεκριμένο για τη παραπάνω θεματική, όπως περιεχόμενο των συγκεκριμένων όρων αυτής προσχωρήσαμε σε μια ανάλυση του όρου «λόγου»,
έχει αναφερθεί. της θεματικής, ώστε να διαμορφώσω την αλλά και της σημασίας για την ανθρώπινη
προσωπική μου άποψη για τις έννοιες αυτές κοινωνία γενικότερα, και πως αυτήν συνδέεται
και το πόσο σημαντικές ήταν ή αν δεν ήταν και με άλλες έννοιες όπως η νεωτερικότητα και
τελικά. η μετανεωτερικότητα. Βασικά ο λόγος, αποτελεί
τον τρόπο μου μιλάει ο κάθε άνθρωπος για τον
κόσμου του, πως δημιουργήθηκε αυτός και πως
ακόμα δημιούργησε και εξέλιξε τον εαυτό του.
Αυτό που με μία λέξη μπορούμε να το
χαρακτηρίσουμε ως «υποκειμενικότητα».
Επιπλέον είδαμε ότι τα πάντα είναι «λόγος»,
καθώς μέσα από όσα λέμε και δημιουργούμε μία
οποιαδήποτε χρονική στιγμή, αποτελούν και μία
εκδοχή της πραγματικότητας. Αποτελεί δηλαδή
μία κοινωνική πρακτική, διότι εμπεριέχει τα
πάντα και έτσι προχωρά στην επινόηση της ίδια
της πραγματικότητας. Αυτό μας οδηγεί στις
έμφυλες ταυτότητες και την γυναικεία και
ανδρική πραγματικότητα που όπως γίνεται
φανερό επρόκειτο κοινωνικές κατασκευές μέσω
του λόγου και είτε εξυπηρετούν ντα συμφέροντα

κάποιων είτε παραβιάζουν άλλων για κάποιους
σκοπούς.
Ο Fairclough υποστηρίζει ότι ο λόγος
αποτελείται από τρεις κατηγορίες: την ρηματική
πρακτική που εμπεριέχει την παραγωγή, την
διανομή και την κατανάλωση, πολυτροπικό
κείμενο και τρίτον την κοινωνική πρακτική. Με
τον όρο «ρηματική πρακτική» στην ουσία είναι
η διαδικασία παραγωγής του πολυτροπικού
κειμένου. Κατά διάρκεια της παραγωγής του
Λόγου κρίνεται απαραίτητο να υπενθυμίσουμε
ότι αυτό αποτελεί μια διαδικασία, στην οποία
βασίζεται η διακειμενικότητα (ότι σκέφτομαι,
γράφω, τα συνδυάζω από διάφορες
πληροφορίες/λόγους τους οποίους είτε θυμάμαι,
είτε αποτελούν κομμάτι μου ασυνείδητα). Με τον
τρόπο αυτό, ο Λόγος όπως έχει καταμεριστεί ,
συντελείται με διαφόρους τρόπους, ενώ
αντίστοιχα η κατανάλωση του εξαρτάται από τον
δέκτη και τους πόρους που αυτός έχει. Ο Λόγος
απορρίπτεται από τους καταναλωτές ως κάτι
αντικείμενο, αλλά από το κάθε άτομο ξεχωριστά
και με διαφορετική ερμηνεία κάθε φορά. Δηλαδή
ο Λόγος έχει και την μορφή πολυτροπικού
κειμένου, του οποίου η διαδικασία μετάδοσης,
κατασκευής και αποδοχής, το οποίο μόλις
αναλύσαμε. Το τελευταίο και τελικό επίπεδο
είναι η λεγόμενη «κοινωνική πρακτική», η
οποία προκύπτει από τον λόγο. Επιπλέον κατά
την κοινωνική σημειωτική, αυτή αποτελεί τον
τρόπο, που μεταδίδονται τα μηνύματα, μέσα από

οπτικοακουστικούς πόρους, όπως αυτά είναι, και
είδαμε παραπάνω, ένα πολυτροπικό κείμενο.
Στην περίπτωση αυτή συναντάμε σημεία,
δηλαδή σημειωτικούς πόρους, τα οποία
αποτελούν πράξεις και δράσεις, αλλά και
ανθρώπινα δημιουργήματα τα οποία
χρησιμοποιούν οι άνθρωποι για να επικοινωνούν
μεταξύ τους. Υπάρχουν τρεις τρόποι μετάδοσης
μηνυμάτων: η αναπαραστατική μεταλειτουργία,
η διαπροσωπική μεταλειτουργία και η κειμενική
μεταλειτουργία. Με αυτούς τους τρεις τρόπους
λοιπόν καθίσταται εφικτό να δημιουργηθεί ένα
μήνυμα, μία ταυτότητα και μία πεποίθηση σε
έναν άνθρωπο.
4. Ανάλυση λόγου κειμένων των φεμινιστριών του τρίτου κύματος
1.02. Πριν παρακολουθήσω το συγκεκριμένο 1.02. Σκοπεύω να μελετήσω και να 1.02. Μέσα και τις διαλέξεις του σεμιναρίου και
μάθημα από την αρχή του εξαμήνου, επομένως κατανοήσω τους λόγους των κειμένων των του κ. Μπονίδη, αλλά και αργότερα κατά την
δεν γνώριζα κάτι σχετικό. Δεν είχα κάποια φεμινιστριών του τρίτου κύματος. Ήθελα να δω διάρκεια της μελέτης μου μπορώ να πω ότι
προηγούμενη γνώση για το τρίτο κύμα του τι πραγματεύεται το τρίτο κύμα και ποια ήταν καταλάβει ορισμένες λεπτομέρειες για αυτό το
φεμινισμού, ούτε ήξερα ότι ο φεμινισμός η διαφορά από τα προηγούμενα, ώστε να κύμα φεμινισμού και έχω φτάσει σε μερικά
διακρίνεται σε κύματα, μπορώ να το συγκρίνω με τα προηγούμενα δύο, συμπεράσματα. Αρχικά στο τρίτο κύμα
που είδαμε κατά την διάρκεια του σεμιναρίου. φεμινισμού γίνεται αναφορά στην πολιτική
ηγεμονία ως επί το πλείστον των λευκών και
αστών γυναικών, δηλαδή γενικότερα αυτών που
ονομάζουμε «Δύση», αλλά παράλληλα γίνεται
αναφορά και στην ουσιοκρατική αντίληψη της
γυναικεία ταυτότητας και της θηλυκότητας, τα
οποία βλέπαμε και στις προηγούμενες δεκαετίες.
Επιπλέον παρατηρούμε ότι γίνεται κριτική στην
πολιτική ταυτότητα και θεωρούν ότι ο όρος

«ανισότητα» είναι προβληματικός από την φύση
του. Ενδιάμεσα παρατηρούμε ότι γίνεται μία
αναφορά και σε έννοιες, όπως το φύλο και η
σεξουαλικότητα, οι οποίες εκλαμβάνουν συνολικά
τις ταυτότητες ως πολλαπλές, ασταθείς αλλά και
εξοστρακισμένες και όχι ως έμφυτα ή κοινωνικά
επίκτητες. Τέλος, όπως είδαμε, μπορούμε να
πούμε ότι το τρίτο φεμινιστικό κίνημα
αναπτύσσεται ως μία προέκταση και παράλληλα
μία αμφισβήτηση του δεύτερου κύματος, αλλά
ταυτόχρονα σηματοδοτεί τη φεμινιστική πολιτική
της διαφορετικότητας του κάθε ανθρώπου.
Άλλο……………………….
Αυτοξιολόγηση
Αναστοχαζόμενος/αναστοχαζόμενη για τη διαδικασία της μάθησής μου κατά τη διάρκεια του εξαμήνου,, όπως την κατέγραψα παραπάνω,
τι θα «έλεγα» στον εαυτό μου:
Μέσα από το συγκεκριμένο μάθημα έμαθα πολλά νέα πράγματα, τα οποία άλλα μου φάνηκαν ενδιαφέροντα και άλλα όχι τόσο. Επίσης κατά την
διάρκεια του σεμιναρίου Π3033 ξαναείδα παλιές και έμαθα νέες διάφορες θεωρίες για την εκπαιδευτική διαδικασία γενικότερα, οι οποίες ως εν
δυνάμει εκπαιδευτικός πιστεύω θα μου φάνουν χρήσιμες. Αναφορικά για τον φεμινισμό και το φεμινιστικό κίνημα, αρχικά κατάλαβα τι πραγματικά
είναι αυτός, διότι πριν την επιλογή του συγκεκριμένου μαθήματος δεν γνώριζα πολλά πράγματα (όπως αποδεδείχθηκε μέσα από τα χρονολόγιο
μάθησης και το ημερολόγιο μου), και για να πω την αλήθεια δεν έδινα και τόσο σημασία ή του είχα συνδυάσει στο μυαλό μου με την πολιτική, το
οποίο και κατάλαβα ότι είναι λάθος. Έμαθα ότι ο φεμινισμός κατηγοριοποιείται σε τρια φεμινιστικά κύματα (πρώτο, δεύτερο και τρίτο), και είδα για
κάθε κύμα ξεχωριστά το ιστορικό πλαίσιο, τους εκπροσώπους και τις πεποιθήσεις αυτών, τα έργα και τις ενέργειες τους, καθώς αν υπήρξαν
αποτελέσματα στο τέλος. Επίσης είδα και διάβασα νέες θεωρίες, που ούτε καν φανταζόμουν ότι υπάρχουν, όπως ο μαρξιστικός φεμινισμός, ο μαύρος
φεμινισμός, ο ουσιοκρατικός και όλα τα υπόλοιπα ειδή, τα οποία ανέλυσα και στο χρονολόγιο μάθησης και στο ημερολόγιο. Εν κατακλείδι λοιπόν
θεωρώ ότι έμαθα αρκετά πράγματα τα οποία στην πλειοψηφία τους ερχόμουν σε πρώτη φορά με ουσιαστική επαφή και παράλληλα ο κ. Μπονίδης με
τον τρόπο διδασκαλίας του, με έκανε να δω γενικότερα τα πράγματα μέσα από μία διαφορετική οπτική και με έβαλε με σε μία νέα διαδικασία σκέψης
και αντιμετώπισης των προβλημάτων είτε αφορούσαν συγκεκριμένες έννοιες του μαθήματος είτε άλλα ζητήματα όπως πχ προσωπικά θέματα. Το
συγκεκριμένο μάθημα το είχα και στο προηγούμενο εξάμηνο, και επειδή λέω πάντα την αλήθεια, μεγάλο μέρος του περσινού εξαμήνου δεν έδινα και
μεγάλη σημασία, λόγω της ενασχόλησης μου με τις οικογενειακές επιχειρήσεις του πατερά μου. Όταν μάλιστα πέρυσι αποφάσισα να προσπαθήσω και
να συγκεντρωθώ, λόγω ενός τροχαίου ατυχήματος με την μηχανή μου δεν μπόρεσα να ολοκληρώσω το portfolio, και σε συνδυασμό των
επαγγελματικών υποχρεώσεων που είχα συσσωρευτεί όλο το καλοκαίρι, δεν τα κατάφερα. Φέτος πριν κάνω την δήλωση μαθημάτων, δεν γνώριζα ότι
είχε αλλάξει η αίθουσα και η ώρα και συνέπεσε το συγκεκριμένο μάθημα με άλλο μάθημα κατεύθυνσης. Έχοντας έρθει στα μισά μαθήματα και μαζί
με τις σημειώσεις από παιδιά και μαζί με τις περσινές σημειώσεις μου, τελικά κατάφερα να ολοκληρώσω την συγγραφή του συγκεκριμένου Portfo-
lio. Τέλος στο σημείο αυτό θα ήθελα ευχαριστήσω τον κ. Μπονίδη και για το μάθημα γενικότερα, άλλα περισσότερο και για την κατανόηση που είχε
δείξει και πέρυσι το καλοκαίρι με το ΣΧΠΙΙ και φέτος με αυτήν την δυσκολία που είχα με το άλλο μάθημα κατεύθυνσης.

Χρονολόγιο μάθησης, Γεώργιος Μπαλάφας

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Χρονολόγιο μάθησης, Γεώργιος Μπαλάφας

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Αναστοχαστικό χρονολόγιο της μάθησής μου

Θέματα του σεμιναρίου:

κύματα και αποτελεί ένα κράμα κοινωνικών,

Η «φύση» του ανθρώπου και το «διδακτόν» της ειρήνης

Παιδαγωγική της Ειρήνης

καλύπτει ένα ευρύ εκπαιδευτικό πεδίο, όπως

Έρευνα της Ειρήνης

δέχονται άδικη μεταχείριση. Οι απαρχές του

κατάφεραν μέσα από αυτό να αποκτήσουν τα

συνδέσουμε την Jane Addams, η οποία μέσα

τις πεποιθήσεις των γυναικών παγκοσμίως σε

στην δημιουργία και ανάπτυξη ενός φιλοσοφικού

αποκτήσουν πληθώρα σημαντικών γνώσεων για

3. Τα «Σπίτια Hull» (Hull Houses)

στους ανθρώπους της εργατικής τάξης. Τέλος

4. Ανάλυση λόγου σχετικών κειμένων των παραπάνω φεμινιστριών

τους οποίους μπορούν να χρησιμοποιήσουν στον

τους άνδρες και τις γυναίκες αντίστοιχα. Κατά

μου. πολλαπλές περιπτώσεις της κοινωνικής αδικίας,

ικανή να κάνει, με τον ίδιο τρόπο όλα όσα μπορεί

ανάπτυξη στη Βρετανία, είχε στα κύρια του

5. Ανάλυση λόγου κειμένων των φιλελεύθερων φεμινιστριών παιδαγωγών της Ειρήνης

22.12. 22.12. 22.12.

κάνει ότι μπορεί να κάνει και ο άνδρας. Οι

23.12. 23.12. 23.12.

επιλογής για την εξουσία είναι μόνο φυλετικό,

είναι καπιταλιστικές είτε κομμουνιστικές.

μπορεί πραγματικά να εκφραστεί.

μαρξίστριες θεωρίες μπορεί να αλλάξει ριζικά ,

και γυναικών και δηλώνοντας ότι εν τέλει οι

στην δημοσιά ζωή της γυναίκας και υποστηρίζει

ότι αυτοί είναι οι αρσενικοί και αυτές οι θηλυκές

φεμινισμού, ο οποίος ήταν και αυτός που είχα

ανώτερος. Ο καπιταλισμός γεννήθηκε από την

φεμινισμός βεβαίως δέχτηκε έντονη κριτική από

27.12. 27.12. 27.12.

4. Ανάλυση λόγου κειμένων των φεμινιστριών του δεύτερου κινήματος

28.12. 28.12. 28.12.

του δεύτερου κύματος απευθύνονται

αγωγή επιτυγχάνεται μέσα στο οικογενειακό

gan.Παρατήρησα πως η προσέγγιση της Nel

φροντίδα σε δύο κομμάτια: σε αυτό της φυσικής

Επιπλέον, υποστηρίζει ότι και η έρευνα της

δικαιωμάτων για όλους τους πολίτες,

6. Η οικοφεμινιστική Έρευνα και η Εκπαίδευση για την Ειρήνη

ο φράχτης, τα κάγκελα, οι κλειστοί χώροι

7. Ανάλυση λόγου κειμένων των παραπάνω ειρηνιστριών φεμινιστριών

μας και γενικότερα όλων αυτών που μας

συμφωνούν στην αξία της αγάπης και στον τομέα

Στο τρίτο λοιπόν κύμα του φεμινισμού, όπως

κάνουμε λόγο για αντικειμενική υπόσταση,

προσωπική ταυτότητα του καθενός, θα μπορούσε

και στις τέχνες και μετέπειτα απορροφήθηκε και

γυναικείαα) αποτελούν ένα είδος κοινωνικής

του παράξενου και του ανώμαλο, κάτι το οποίο

έννοιες, όπως ο ρατσισμός, η ομοφωνία και η

φεμινισμού αναφέρει πως για να υπάρξει ένα

2. Σχετική βιβλιογραφία και περιοδικά

του λόγου και είτε εξυπηρετούν ντα συμφέροντα

τρόπο, που μεταδίδονται τα μηνύματα, μέσα από

4. Ανάλυση λόγου κειμένων των φεμινιστριών του τρίτου κύματος

πολιτική ταυτότητα και θεωρούν ότι ο όρος

You might also like