26.01.

2023

1. Pieśni świeckie – polskie

 Twórczość w języku polskim zaczęła powstawać z pieśni religijnych
- Bogurodzica
 Pisane po polsku – XV wiek (chyba chodzi o utwory świeckie)
 Dominacja twórczości łacińskiej – dlatego mamy mało utworów w
języku polskim
 X w. – zaczyna się polskie dziedzictwo łacińsko – chrześcijańskie;
początek literatury polskiej
 Pieśni pogańskich nikt nie utrwalał; duchowni, którzy przyjechali
nie znali polskiego i nawet jeśli by chcieli nie mogli ich utrwalić
 Jan Haler – pierwsza papiernia w Polsce (koniec XV wieku)
 Pergamin był później droższy(?)
 W Polsce nie było tej całej oprawy rycerstwa więc brak literatury
dworskiej
 Charakter utworów świeckich w Polsce – dydaktyka i
instruowanie?
 Poezja dydaktyczna XV – XVIII wiek (?)
 Nazwanie pieśni typowo świeckimi jest niezbyt trafne, bo samych
świeckich jest może z 10; nurt świecki przenikał się z nurtem
religijnym – są jednak różnice (np. spojrzenie na śmierć „na
wesoło” w Rozmowie mistrza Polikarpa ze śmiercią”)

2. Pieśń o Wiklefie
 Autor – Andrzej Gałka
 Wiklef – reformator (?)
 Jedyną prawdziwą nauką jest ta Wiklefa
 Wychwalanie go; należy się pochylić nad jego tekstami
 Odniesienie do sytuacji kościoła
 Wybrani przez cesarza duchowni to dzieło antychrysta (?)
 Trzeba walczyć z antychrystem słowem bożym
3. Pieśń o chlebowym stole
 Prośba o natchnienie w pieśniach
 Jak zachowywać się przy stole – temat
  Pokazuje czego nie robić przy stole – nie wolno być zachłannym(?)
 Gdzie ktoś powinien siedzieć jest ustalane; obmywanie rąk;
 Kobiety powinny nakładać częściej jedzenia, ale małe porcje
 Mężczyzna musi służyć przy stole kobiecie; dama przy stole
powinna być dla mężczyzny w centrum
 Gdy pani jest przy stole należy umieć z nią rozmawiać
4. Cantilena
 Pieśni miłosne – erotyczne
 Dużo czechizmów dlatego ciężko zrozumieć to
 Mikołaj z Kozła udaje się w trasę do Czech; ma notatnik do
notowania; w tym notatniku są kazania, pieśni, recepty zielarskie;
ta pieśń została zamazana
 Oburzony, że kobieta nie chciałą z nim segzuuu
 Udało się ją zaciągnąć do łóżka (symbole: wieniec – dziewictwo;
pierzyna; zające)