UNIWERSYTET

TECHNOLOGICZ
NO-
PRZYRODNICZY
POLITECHNIKA BYDGOSKA
Im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich

Zakład technologii Mechanika i Budowa

polimerów i powłok maszyn
ochronnych

SPRAWOZDANIE Z ĆWICZENIA NR C1
Temat ćwiczenia: pomiar pH, Reakcje hydrolizy i
zobojętniania
Skład grupy ćwiczeniowej: 1.
2. 24.10.2021r.
3.
Data wykonania świczenia:

Data przyjęcia sprawozdania: Ocena za sprawozdanie:

…………………………………… ……………………………………
……...

Spis treści:
1) Wstęp Teoretyczny.....................................................................................................................3
a) Wartość pH.............................................................................................................................3
b) Reakcja hydrolizy....................................................................................................................3
c) Reakcja zobojętniania.............................................................................................................4
2) Zadanie 1, pomiar pH.................................................................................................................4
a) Treść zadania..........................................................................................................................4
b) Wyniki – pomiar papierkiem uniwersalnym...........................................................................4
c) Wyniki – zmiana barwy po dodaniu wybranego wskaźnika pH...............................................5
3) Zadanie 2, oznaczenie pH cieczy spożywczych...........................................................................5
a) Treść zadania..........................................................................................................................5
b) Wyniki.....................................................................................................................................5
4) Zadanie 3, hydroliza Soli.............................................................................................................5
a) Treść zadania..........................................................................................................................5
b) Wyniki – pomiar papierkiem uniwersalnym...........................................................................6
c) Równania reakcji hydrolizy.....................................................................................................6
5) Zadanie 4, reakcje zobojętniania................................................................................................6
a) Treść zadania..........................................................................................................................6
b) Przebieg ćwiczenia..................................................................................................................7
6) Wnioski.......................................................................................................................................7
7) Bibliografia..................................................................................................................................7
Maszyn i Napędów
Elektrycznych
LABORATORIUM
Maszyny elektryczne

1) Wstęp Teoretyczny.

a) Wartość pH.

pH – jest to ilościowa skala zasadowości oraz kwasowości roztworu wodnego.

Opiera się ona na stężeniu jonów wodorowych w danej cieczy.
Skala pH została wprowadzona została w 1909 roku przez Sørena
Sørensena, biochemika duńskiego. Pierwotnie zdefiniował on pH jedynie jako
ujemny logarytm stężenia jonów wodorowych (H+). Obecnie potwierdzono naukowo,
iż w roztworach wodnych nie ma wolnych protonów (wolnych jonów wodorowych),
ponieważ ulegają one zjawisku solwatowania w sposób natychmiastowy. Nadal
jednak używa się starego sposobu definiowania skali pH, ze względu na
uproszczenie.
Proces solwatowania ilustruje poniższe równanie:

H+ + H2O → H3O+

 Nazwa pH wywodzi się z połączenia dwóch składowych. Litera p pochodzi z
łacińskiego potentio, oznaczającego potęgę. W pH mamy do czynienia z
wykładnikiem potęgi o zmienionym znaku. Z kolei H wywodzi się od oznaczenia
atomu wodoru w układzie okresowym pierwiastków.

b) Reakcja hydrolizy.

Maszyn i Napędów
Elektrycznych
Hydroliza jest jedną z najbardziej podstawowych reakcji chemicznych.
Znalazła zastosowanie w wielu dziedzinach przemysłu, w tym w gastronomii, gdzie
hydrolizuje się wielocząsteczkowe związki. Przykładem takich związków mogą być
wielocukry i białka, dzięki czemu można uzyskać pożądane syropy, miody sztuczne
czy produkty fermentacji. Hydrolizę można również zauważyć przy dojrzewaniu
niektórych serów. Pojęcie hydrolizy często przewija się w tematyce związanej z
drewnem (hydroliza drewna, scukrzanie drewna).
W chemii podstawowy podział hydrolizy obejmuje hydrolizę:
 kationową;
 anionową;
 kationowo-anionową.
Hydroliza kationowa ma miejsce wówczas, gdy reakcji ulegają kationy. Wówczas
nadmiar jonów + powoduje kwasowy odczyn powstałego roztworu. Podsumowując,
sole pochodzące od mocnych kwasów i słabych zasad hydrolizują z odczynem
kwasowym.
Inaczej sytuacja wygląda przy hydrolizie anionowej, podczas której reakcji ulegają
aniony. Wówczas efektem będzie zasadowy odczyn powstałego roztworu, na co
wpływa nadmiar jonów OH-. Podsumowując, sole słabych kwasów i mocnych zasad
hydrolizują z odczynem zasadowym.
Z kolei hydroliza kationowo-anionowa ma miejsce wówczas, gdy reakcji ulegają
zarówno kationy, jak i aniony. W efekcie takich reakcji odczyn powstałego roztworu
będzie obojętny, ponieważ moc powstałych produktów będzie do siebie zbliżona.
Podsumowując, sole słabych kwasów i słabych zasad hydrolizują z odczynem
obojętnym.

c) Reakcja zobojętniania.

Reakcja zobojętniania (neutralizacji) jest to reakcja między kationami H+ a

anionami OH- , której produktem jest cząsteczka wody. W wyniku reakcji kwasu
(odczyn kwasowy) z zasadą (odczyn zasadowy) powstaje cząsteczka wody (odczyn
obojętny).

2) Zadanie 1, pomiar pH.

a) Treść zadania.

Do czterech probówek wprowadzić około 2cm3:

  Wody destylowanej,
 Wody wodociągowej,
 0,1 M roztworu H2SO4,
 0,1 M roztworu NaOH.

Dokonać pomiarów pH za pomocą papierków uniwersalnych (papierek zwilżyć

badaną cieczą, podsuszyć i porównać jego kolor z badaną skalą). Następnie do
probówek dodać kilka kropeli badanego wskaźnika pH, wymieszać i odczytać
odczyn, posługując się niżej zamieszczoną tabelą. Na zakończenie, pod nadzorem
prowadzącego ćwiczenia , zmierzyć pH za pomocą pH-metru wyposażonego w tzw.
elektrodę kombinowaną

b) Wyniki – pomiar papierkiem uniwersalnym.

 Woda destylowana – pH 6
 Woda wodociągowa – pH 7
 H2SO4 – pH 1
 NaOH – Ph 14

c) Wyniki – zmiana barwy po dodaniu wybranego wskaźnika pH.

 NaOH + Fonoloftaleina – zabarwienie malinowe

 NaOH + Błękit bromotymolowy – zabarwienie błękitne
 NaOH + Oranż metylowy – zabarwienie żółte

3) Zadanie 2, oznaczenie pH cieczy spożywczych.

a) Treść zadania

Za pomocą pH-metru zmierzyć pH próbek cieczy spożywczych (kawa, herbata,

mleko, woda mineralna itp.). Zanotować wyniki pomiarów.

Porównać odczyny badanych próbek.

b) Wyniki

 Herbata – pH 6,3
  Kawa – pH 5,2
 Mleko – pH 6,2
 H2SO4 – pH 1,6
 NaOH – pH 11,5
 Woda wodociągowa – pH 6,4
 Woda destylowana – pH 4,6

4) Zadanie 3, hydroliza Soli.

a) Treść zadania.

W czterech probówkach przygotować po około 2cm3 roztworów badanych,

rozpuszczając w wodzie destylowanej niewielkie ilości następujących soli:
 Na2Co3,
 Fe(NO3)3,
 (NH4)2CO2,
 NaCl.

Zbadać odczyny roztworów za pomocą papierków uniwersalnych. Zanotować wyniki

pomiarów.

Zapisać równania hydrolizy badanych soli.

b) Wyniki – pomiar papierkiem uniwersalnym.

 Na2Co3 – pH 12
 Fe(NO3)3 – pH 2
 (NH4)2CO2 – pH 7
 NaCl – pH 8

c) Równania reakcji hydrolizy.

Na2Co3 + H2O → 2NaOH + H2CO3

2Na+ + CO32- + H2O → 2Na+ + 2OH- + H2O + CO2+
pH > 7

Fe(NO3)3 + 3H2O → Fe(OH)3 +3HNO3

Fe3+ + 3NO3- + 3H2O → Fe(OH)3 + 3H+ + 3NO3-

pH < 7
(NH4)2CO3 + 2H2O → 2NH4OH + H2CO3

2NH4+ + CO32- + 2H2O → 2NH4OH + H2CO3

pH ≈ 7

NaCl + H2O → NaOH + HCl

Na+ + Cl- + H2O → Na+ + OH- + H+ + Cl-

pH ≈ 7

Nie ulega hydrolizie, Ulega dysocjacji.

5) Zadanie 4, reakcje zobojętniania.

a) Treść zadania.

Przeprowadź reakcję zobojętniania roztworu kwasu ( H2SO4, HNO3 lub H3PO4)

roztworem zasady (NaOH lub KOH) wobec wskaźnika (fenoloftaleina, błękit
bromotymolowy lub oranż metylowy).

a) Do probówki wprowadź 10 kropel wybranego kwasu oraz 3 krople jednego ze

wskaźników. Wymieszać i zanotować barwę roztworu. Następnie, powoli (kroplami)
dodawać dowolny wodorotlenek do momentu zaobserwowania trwałej zmiany barwy.
Zapisać spostrzeżenia.
b) Opisane wyżej czynności powtórzyć dla kolejnych dwóch zestawów
kwas-wskaźnik-zasada (każdorazowo można używać innego kwasu, wskaźnika oraz
zasady) Zanotować obserwacje.

b) Przebieg ćwiczenia.

Prawdopodobnie z powodu zanieczyszczonych probówek (używane w poprzednich

doświadczeniach i niedokładnie umyte) pierwsze próby nie dały żadnego efektu.
Nawet po dodaniu 40 kropel wodorotlenku barwa się nie zmieniała. Dopiero po
ponownym i dokładnym umyciu probówek udało się i badany zestaw zmienił barwę.
Do zmiany barwy potrzebne było 37 kropel wodorotlenku co nadal wydaje się być
zbyt dużo

6) Wnioski.
  Papierek uniwersalny służy do zbliżonego określenia pH roztworu, które jest
niedokładne oraz jest obarczone dużym błędem, na który wpływają nawet
takie czynniki jak oświetlenie w pomieszczeniu badań.
 Za pomocą wskaźnika (fenoloftaleina, błękit bromotymolowy oraz oranż
metylowy) można sprawdzić środowisko badanego roztworu (kwasowe,
zasadowe lub obojętne) jednak nie można dokładnie określić jego pH.
 Do dokładnego określenia pH roztworu można użyć urządzenia tzw. pH-metru.
Warunkiem jest prawidłowo przeprowadzone badanie (czysta sonda,
niezanieczyszczona probówka itp.).
 Zanotowane wyniki pH-metrem wody destylowanej odbiegają od normy. Może
być to spowodowane zabrudzoną sondą pomiarową.
 NaCl nie ulega hydrolizie, co za tym idzie, nie rozpuszcza się w wodzie,
ulegając rozkładowi na jony w procesie dysocjacji elektrolitycznej. Jest to sól
pochodząca od mocnej zasady i mocnego kwasu, zatem hydroliza nie
zachodzi, odczyn roztworu jest obojętny.
 Wszystkie doświadczenia należy przeprowadzać w odpowiednich warunkach
sanitarnych. Jakiekolwiek zanieczyszczenia (probówki lub badanego roztworu)
będą powodować błędne wyniki doświadczenia.

7) Bibliografia.

https://fizjoterapeuty.pl/fizjologia/hydroliza.html
https://www.ekologia.pl/wiedza/slowniki/leksykon-ekologii-i-ochrony-srodowiska/ph
http://chemvlog.pl/

obcowzbudnej prądnicy prądu stałego

Autor sprawozdania:

/imię i nazwisko