Professional Documents
Culture Documents
ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Διαφανειες Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου
ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Διαφανειες Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
» Οργανωσιακή Ψυχολογία:
˃ Ειδικότητα της Ψυχολογίας που μελετάει την συμπεριφορά και τις
πνευματικές διαδικασίες των ανθρώπων σε σχέση με το εργασιακό
τους περιβάλλον.
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
» Οργανωσιακή Συμπεριφορά
˃ Ειδικότητα της Διοικητικής Επιστήμης που μελετάει την συμπεριφορά
και τις στάσεις των ανθρώπων στο χώρο εργασίας τους, δίνοντας
έμφαση στην επίδραση τους στην απόδοση του οργανισμού
» Πλεονεκτήματα
˃ Τόνισε την σημασία της κατάλληλης ανταμοιβής των
εργαζομένων
˃ Έδειξε την αναγκαιότητα συστηματικής ανάλυσης των
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
εργαζομένων
˃ Στην πράξη θεωρούσε τους εργαζόμενους ως
«άσχετους» και μη έχοντες πραγματική συνεισφορά
στην επίλυση των θεμάτων που τους απασχολούν
» Evidence-Based Management
˃ Oι τεκμηριωμένες επιστημονικές πρακτικές της
διοικητικής επιστήμης πρέπει να «μεταφράζονται» σε
οργανωσιακές πρακτικές.
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
Τομείς μελέτης:
» Σωματικά Χαρακτηριστικά
» Ψυχοκινητικά Χαρακτηριστικά
» Γενική Νοημοσύνη & Γνωστικές λειτουργίες
» Σχολική & Επαγγελματική Επίδοση
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
» Προσωπικότητα
» Αξιοπιστία
» Εγκυρότητα
» Στάθμιση
» Αποκριτικές Τάσεις
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
» Συμφωνία (Acquiescence)
» Ψεύτικες απαντήσεις (Faking)
˃ Κλίμακα Ψεύδους
» Κοινωνική Επιθυμητότητα (Social Desirability)
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
Μονοπαραγοντική θεωρία
Πρωτογενής
Ορισμός
Παράγων
Γλωσσική ικανότητα Κατανόηση της έννοιας των λέξεων και του λόγου
Ευκολία και ταχύτητα χρησιμοποίησης µεµονωµένων
Γλωσσική ευχέρεια
λέξεων
Ταχύτητα και ακρίβεια εκτέλεσης αριθμητικών
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
Αριθµητική ικανότητα
πράξεων
Προσδιορισµός της θέσης και του προσανατολισμού
Αντίληψη του χώρου γεωµετρικών σχηµάτων
» Αναλυτική (Analytical)
» Δημιουργική (Creative)
» Πρακτική (Practical)
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
˃ Συνέπεια
˃ Διαφοροποίηση
» Τοπογραφικό μοντέλο
» Δομικό μοντέλο
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
» Εξελικτικό μοντέλο
συμπεριφορά.
˃ Ενίσχυση &Τιμωρία στην ανάπτυξη της προσωπικότητας
controversy).
» Χαρακτηριστικά – Traits:
˃ Τα σχετικά σταθερά περιγραφικά χαρακτηριστικά ενός
ανθρώπου, τα οποία προδιαθέτουν τα άτομα να
φέρονται με μια σχετικά παρόμοια συμπεριφορά
μεταξύ διαφορετικών καταστάσεων (Eysenck, 1995)
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
˃ 16 παράγοντες
Ευθύτητα Επιμέλεια
Αλτρουισμός Συνέπεια στις αρχές
Συμβιβαστικότητα Φιλοδοξίες
Μετριοφροσύνη Επιμονή
Ευαισθητοποίηση Περίσκεψη
Δεκτικότητα στην Εμπειρία
Φαντασία
Αισθητική
Συναισθήματα
Ενεργητικότητα
Ιδέες
Αξίες
ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 29
Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου
Εξωστρέφεια
Πολλοί πιστεύουν ότι είμαι φιλικό και ‘ζεστό’ άτομο.
Προτιμώ να βγαίνω βόλτα με μια παρέα, παρά να μένω στο σπίτι.
Μου αρέσει να ασχολούμαι με πολλά και διάφορα χόμπι.
Νευρωτισμός
Εκνευρίζομαι πολύ εύκολα.
Είναι φορές που πιστεύω ότι όλα μου πάνε στραβά
Μερικές φορές έχω την εντύπωση ότι δεν μπορώ να καταφέρω τίποτε.
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
Προσήνεια
Συνήθως εμπιστεύομαι τους άλλους ανθρώπους.
Όταν κάποιος έχει ανάγκη, πάντοτε τον βοηθώ.
Όταν οι άλλοι με επαινούν μπροστά μου, δεν αισθάνομαι άνετα.
Ευσυνειδησία
Με οτιδήποτε και αν ασχολούμαι, θέλω να το κάνω τέλεια.
Συνήθως ολοκληρώνω οτιδήποτε αρχίζω.
Ακόμη και όταν η δουλειά που έχω να κάνω είναι βαρετή, βρίσκω τρόπους να πείθω τον εαυτό μου να συνεχίσει.
Δεκτικότητα στην Εμπειρία
Ενδιαφέρομαι για όλες τις μορφές τέχνης.
Με ενθουσιάζει η ιδέα να εξερευνώ άγνωστα μέρη.
ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
Νέες θεωρίες ή ανακαλύψεις πάντοτε μου τραβούν την προσοχή
30
» Συσχέτιση με:
˃ Εργασιακή απόδοση
˃ Μείωση της αντιπαραγωγικής συμπεριφοράς, των
αποχωρήσεων, των απουσιών, των αργοποριών
˃ Αύξηση των επιτυχιών στις ομάδες
˃ Ικανοποίηση από την εργασία
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
Διαστάσεις Ορισμοί
Η ικανότητα να κατανοούμε τα συναισθήματά μας καθώς και
Αυτoεπίγνωση τα ισχυρά και ασθενή σημεία μας
Η ικανότητα να διαχειριζόμαστε τις εσωτερικές καταστάσεις,
Αυτoρύθμιση τις παρορμήσεις και διαθέσεις μας
Η ικανότητα να ωθούμε-κινητοποιούμε τον εαυτό μας για την
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
1 - Αναγνώριση και
Έκφραση Συναισθημάτων
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
Συναισθηματική
4 – Έλεγχος Συναισθημάτων Νοημοσύνη 2 – Χρήση Συναισθημάτων
3 – Ενσυναίσθηση
» Συσχέτιση με:
˃ Εργασιακή απόδοση, αλλά όχι στον βαθμό που ισχυρίζεται ο
Goleman.
˃ Αποτελεσματικότητα στην διάρκεια διαπραγματεύσεων
˃ Εργασιακή ικανοποίηση
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
Χρόνος Αντίληψη
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
Εργασιακό Περιβάλλον
Κοινωνικό Περιβάλλον
Παράγοντες που αφορούν στον
πομπό
Πρωτοτυπία
Κίνηση
Ήχοι
Μέγεθος
Υπόβαθρο
Εγγύτητα
Ομοιότητα
ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
» Η αντίληψη της συμπεριφοράς τους
˃ Οι άνθρωποι παρατηρούν και αντιλαμβάνονται την συμπεριφορά των άλλων
ανθρώπων. Με άλλα λόγια προσέχουν και παρακολουθούν το πώς
λειτουργούν, συμπεριφέρονται και επικοινωνούν οι άνθρωποι γύρω τους.
Οργάνωση
Ερεθισμάτων
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
Ήταν
Παρατήρηση σκόπιμη Τι την
Συμπεριφορά Συμπεριφοράς η συμπε- προκάλεσε;
ριφορά; Ναι
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
Όχι
Περιβαλ-
Τύχη! Προσωπικά λοντικά
Κατά λάθος! αίτια αίτια
» Η θέση(point of view)
» Η κατάλληλη συμπεριφορά
» Η επιτυχία-αποτυχία
» Η ευκολία
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
» Η αυτό-εικόνα
» Συνέντευξη Επιλογής
» Προσδοκίες της απόδοσης των εργαζομένων
˃ Αυτό-εκπληρούμενη προφητεία
» Αξιολόγηση της Απόδοσης
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
Προσδιορισμός Διαδικασία
των αξιολόγησης Ανατροφοδότηση
προσδοκιών της απόδοσης (feedback)
απόδοσης
» Συγκριτική μέθοδος
˃ Αξιολογική κατάταξη
˃ Υποχρεωτική κατανομή
˃ Σύγκριση κατά ζεύγη
» Μέθοδος με βάση τα προσόντα
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
Observation Scales)
» Μέθοδος με βάση τα αποτελέσματα
˃ Διοίκηση βάσει στόχων (Management by Objectives-MBO)
Ο άμεσα
προϊστάμενος τους
υφισταμένους του
Πηγές
αξιολόγησης
«Πηγές» εκτός Τα μέλη της ομάδας
χώρου εργασίας μεταξύ τους
Αυτό-αξιολόγηση
Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα
Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα
λόγους / feedback
• Αυξάνει την δικαιοσύνη της
διαδικασίας • Μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα
στην περίπτωση μεγάλων διαφωνιών
• Βελτιώνει την επικοινωνία
• Περιορίζει την υποκειμενικότητα
του αξιολογητή/supervisor
• Μεγαλύτερη αποδοχή του
feedback
» Λάθη επιείκειας
» Λάθη αυστηρότητας
» Τάση προς το κέντρο (Central Tendency Error)
» Λάθος γενίκευσης κρίσης-Φωτοστέφανο (Halo
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
effect)
» Μη κατανόηση των επιπέδων αξιολόγησης
» Προκαταλήψεις-Στερεότυπα (π.χ. όμοιος με
εμένα)
» Recency error
» Λάθη Σύγκρισης
ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
» Είναι καλό να παρέχετε ανατροφοδότηση
συχνά και όχι μόνο μια φορά τον χρόνο
» Πρέπει να δημιουργείτε το κατάλληλο πλαίσιο
συζήτησης
» Θα ήταν καλό ο αξιολογούμενος να αυτό-
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
» Θεωρίες Περιερχομένου
˃ Η θεωρία της ιεράρχησης των αναγκών του Maslow
˃ Η θεωρία παρακίνησης ERG του Alderfer
˃ Η θεωρία των δύο παραγόντων του Herzberg
˃ Η θεωρία Χ και Υ του McGregor
˃ Η θεωρία των αναγκών του McClelland
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
Αυτό-εκτίμηση
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
Κοινωνικές Ανάγκες
Ανάγκες ασφάλειας
Βιολογικές ανάγκες
ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 3
Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου
Αυτό-
πραγμά-
τωση
Ανάπτυξη
Αυτό-εκτίμηση
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
Κοινωνικές ανάγκες
Σχέσεις
Ανάγκες ασφάλειας
Ύπαρξη
Βιολογικές ανάγκες
Μάσλοου Άλντερφερ
ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 4
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
Θεωρία Χ Θεωρία Υ
Οι άνθρωποι: Οι άνθρωποι:
• Είναι από τη φύση τους τεμπέληδες και θα • Μπορούν να μάθουν ακόμα και να
κάνουν τα πάντα για να αποφύγουν την εργασία επιζητούν να αναλάβουν ευθύνες
• Προτιμούν τον ελεύθερο χρόνο και την • Μπορεί να απολαμβάνουν την εργασία τους
χαλάρωση και δεν έχουν φιλοδοξίες ακριβώς όπως τα χόμπι τους ή τον ελεύθερο
χρόνο τους.
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
» Θεωρίες Διαδικασίας
˃ Η θεωρία της Δικαιοσύνης – Ισότητας του Adams
˃ Η θεωρία των προσδοκιών του Vroom
˃ Η θεωρία της στοχοθέτησης
˃ Η θεωρία της ενίσχυσης
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
Εισερχόμενα Εξερχόμενα
Ποιότητα Έργου Εργασιακή σταθερότητα & ασφάλεια
Αξιοπιστία Αμοιβή
Ανάληψη Ευθυνών Προϊστάμενος
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
κάθε εργαζόμενο.
Προσδοκία
Προσπάθεια
(Expectancy)
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
Συντελεστικότητα
Απόδοση (Instrumentality)
Σθένος (Valence)
Αμοιβές των
αμοιβών
˃ Μετρήσιμοι (measurable)
˃ Επιτεύξιμοι (achievable)
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
˃ Ρεαλιστικοί (realistic)
SMART
» Δυσκολία Επίτευξης
» Συμφωνημένοι και Αποδεκτοί Στόχοι
˃ Ο ρόλος των συμμετοχικών διαδικασιών
Ποικιλία δεξιοτήτων
Ταυτότητα έργου Βιωμένο Νόημα
Υψηλή Εσωτερική
Σημασία έργου της εργασίας
Παρακίνηση
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
» Γνωστική Διάσταση
» Συναισθηματική Διάσταση
» Συμπεριφορική Διάσταση
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
» Αλλάζουν οι στάσεις;
Σχετική σημασία
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
Neglect – Loyalty –
Αδιαφορία Αφoσίωση
citizenship behaviour)
» Αντιπαραγωγικές εργασιακές συμπεριφορές
οργανισμού
» Η οργανωσιακή δέσμευση μπορεί να
αναπτυχθεί όταν ο εργαζόμενος βιώνει θετικές
καταστάσεις στην εργασία του
» Εργασιακή ικανοποίηση
» Εργασιακή απόδοση
» Ηθική συμπεριφορά
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
» Σεξουαλική παρενόχληση
˃ Η σεξουαλική παρενόχληση περιλαμβάνει μη καλοδεχούμενες
σεξουαλικού τύπου απαιτήσεις και λεκτική ή άλλη συμπεριφορά
σεξουαλικής φύσης (Willness, Steel, & Lee, 2007) στις ακόλουθες
περιπτώσεις:
+ Η αποδοχή τους αποτελεί όρο ή προϋπόθεση για την εργασιακή απασχόληση
ενός ατόμου
+ Η αποδοχή ή η απόρριψη τέτοιων συμπεριφορών ή απαιτήσεων
χρησιμοποιείται ως βάση για αποφάσεις που επηρεάζουν την εργασιακή ζωή
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ