Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 55

ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Οργανωσιακή Ψυχολογία:
˃ Ειδικότητα της Ψυχολογίας που μελετάει την συμπεριφορά και τις
πνευματικές διαδικασίες των ανθρώπων σε σχέση με το εργασιακό
τους περιβάλλον.
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

» Οργανωσιακή Συμπεριφορά
˃ Ειδικότητα της Διοικητικής Επιστήμης που μελετάει την συμπεριφορά
και τις στάσεις των ανθρώπων στο χώρο εργασίας τους, δίνοντας
έμφαση στην επίδραση τους στην απόδοση του οργανισμού

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


» Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού
» Οργανωσιακή Ψυχολογία:
˃ Επιλογή Προσωπικού
˃ Εκπαίδευση και Ανάπτυξη
˃ Οργανωσιακή Ανάπτυξη
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

˃ Διαχείριση της Απόδοσης


˃ Ποιότητα Εργασιακής Ζωής
˃ Εργονομία

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Τα πρώτα βήματα (1880-1910)


˃ Galton (Μ. Βρετανία) και Cattell (ΗΠΑ)
˃ Taylor & Gilbreth στις αρχές του 20ου αιώνα
+ Ο σημαντικός ρόλος της Επιστημονικής Διοίκησης του F. W. Taylor
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


» Κύρια χαρακτηριστικά της Επιστημονικής
Διοίκησης
˃ Ανάπτυξη τυποποιημένων μεθόδων πραγματοποίησης της
εργασίας
˃ Επιλογή των κατάλληλων εργαζομένων
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

˃ Εκπαίδευση των εργαζομένων στις τυποποιημένες


μεθόδους διεξαγωγής της εργασίας
˃ Υποστήριξη των εργαζομένων μέσω του κατάλληλου
σχεδιασμού της εργασίας και της αφαίρεσης τυχόν
εμποδίων-δυσκολιών
˃ Σύνδεση των αμοιβών με την παραγωγικότητα των
εργαζομένων

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Πλεονεκτήματα
˃ Τόνισε την σημασία της κατάλληλης ανταμοιβής των
εργαζομένων
˃ Έδειξε την αναγκαιότητα συστηματικής ανάλυσης των
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

καθηκόντων μίας θέσης


˃ Τόνισε την σημασία της κατάλληλης επιλογής και
εκπαίδευσης του προσωπικού

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


» Μειονεκτήματα
˃ Αγνόησε τον ρόλο του κοινωνικού πλαισίου και τις
ανώτερες ανάγκες ικανοποίησης των εργαζομένων
˃ Δεν αναγνώρισε την «διαφορετικότητα» των
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

εργαζομένων
˃ Στην πράξη θεωρούσε τους εργαζόμενους ως
«άσχετους» και μη έχοντες πραγματική συνεισφορά
στην επίλυση των θεμάτων που τους απασχολούν

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» 1ος Παγκόσμιος Πόλεμος


˃ ΗΠΑ: Αυξημένες ανάγκες σε επιλογή
˃ Μ. Βρετανία, Γερμανία: Μελέτη της κόπωσης των εργαζομένων
» Μεσοπόλεμος
˃ Έμφαση στη χρήση των ψυχομετρικών εργαλείων για την επιλογή
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

προσωπικού και στον επαγγελματικό προσανατολισμό


˃ Κίνημα των Ανθρωπίνων Σχέσεων (Human Relations Movement)
» 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος
˃ Έμφαση σε: Επιλογή προσωπικού, εργονομία, παρακίνηση, ομαδική
εργασία

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


» Ανάπτυξη των πεδίων εφαρμογής
» Η σημαντική επίδραση της δεκαετίας του 1960 / κοινωνικής
ψυχολογίας
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

• Ο ρόλος του εργασιακού άγχους / εργασιακής ανασφάλειας


• Παγκοσμιοποίηση / Οργανωσιακές Αλλαγές

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Evidence-Based Management
˃ Oι τεκμηριωμένες επιστημονικές πρακτικές της
διοικητικής επιστήμης πρέπει να «μεταφράζονται» σε
οργανωσιακές πρακτικές.
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

˃ Aντλεί τις αρχές του από τα επαρκώς τεκμηριωμένα


ερευνητικά δεδομένα και τα «μεταφέρει» στους
οργανισμούς (Rousseau, 2006).
˃ The best available scientific evidence

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


©

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 1


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Οι παραλλαγές που παρατηρούνται μεταξύ


ατόμων του ίδιου είδους αποκαλούνται
ατομικές διαφορές.
» Η μελέτη της φύσης, του είδους και της
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

έκτασης των διαφορών αυτών, καθώς και των


παραγόντων που τις προκαλούν αποτελεί
αντικείμενο της Ψυχολογίας των Ατομικών
Διαφορών (Landy & Conte, 2007).

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 2


Εξετάζονται:
1. Η φύση, η έκταση και το είδος των ατομικών
διαφορών
2. Οι διαφορές μεταξύ ομάδων του ευρύτερου
πληθυσμού
3. Τα χαρακτηριστικά των ομάδων-ατόμων με
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

σημαντικές αποκλίσεις από το μέσο-φυσιολογικό


4. Την συνάφεια και αλληλεξάρτηση των διαφόρων
χαρακτηριστικών στο ίδιο άτομο
5. Τους παράγοντες που δημιουργούν τις ατομικές
διαφορές

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 3


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

Τομείς μελέτης:
» Σωματικά Χαρακτηριστικά
» Ψυχοκινητικά Χαρακτηριστικά
» Γενική Νοημοσύνη & Γνωστικές λειτουργίες
» Σχολική & Επαγγελματική Επίδοση
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

» Προσωπικότητα

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 4


» Ψυχολογικά ή ψυχομετρικά τεστ.
επιλεγμένες, συστηματικές και τυποποιημένες
διαδικασίες για την «ανάκληση» απαντήσεων από τους
συμμετέχοντες με στόχο την αξιολόγηση ενός η περισσοτέρων
ψυχολογικών χαρακτηριστικών, μέσω της σύγκρισης των
απαντήσεών τους με αυτές ενός αντιπροσωπευτικού
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

δείγματος του αντίστοιχου πληθυσμού (Smith & Robertson,


1993).

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 5


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Τα ψυχομετρικά τεστ είναι συστηματικές και


τυποποιημένες διαδικασίες.
» Οι ερωτήσεις που περιλαμβάνονται σε ένα
ψυχομετρικό τεστ αποτελούν ένα
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

αντιπροσωπευτικό δείγμα των ερωτήσεων που


είναι δυνατόν να ερωτηθούν οι συμμετέχοντες.

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 6


» Οι απαντήσεις των ψυχομετρικών τεστ μπορούν να
αξιολογηθούν και να βαθμολογηθούν με αντικειμενικό
τρόπο, που παραμένει πάντα ο ίδιος μεταξύ όσων
συμπλήρωσαν το τεστ.
» Τα ψυχομετρικά τεστ αξιολογούν γενικά ψυχολογικά
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

χαρακτηριστικά, όπως η νοημοσύνη, η εξωστρέφεια, τα


επαγγελματικά ενδιαφέροντα, κλπ.
» Τα αποτελέσματα των υποψηφίων σε κάποια από τα
ψυχομετρικά τεστ (π.χ. νοημοσύνης, προσωπικότητας)
μπορούν να συγκριθούν και να ερμηνευτούν με τις
απαντήσεις ενός αντίστοιχου και αντιπροσωπευτικού
δείγματος.

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 7


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Αξιοπιστία
» Εγκυρότητα
» Στάθμιση
» Αποκριτικές Τάσεις
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 8


» Η διαδικασία κατά την οποία υπολογίζουμε
κατά πόσο το τεστ μετρά με ΑΚΡΙΒΕΙΑ αυτό
για το οποίο κατασκευάστηκε.
˃ Αξιοπιστία επαναληπτικών μετρήσεων (test-retest reliability)
˃ Αξιοπιστία εναλλακτικών, ισοδύναμων (alternate forms
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

reliability) ή παράλληλων τύπων (parallel-forms reliability)


˃ Αξιοπιστία των δύο ημίσεων (split-half reliability)
˃ Αξιοπιστία εσωτερικής συνοχής (internal consistency
reliability)
˃ Αξιοπιστία μεταξύ κριτών (inter-rater reliability)

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 9


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

˃ Η διαδικασία κατά την οποία υπολογίζουμε


κατά πόσο ένα τεστ μετρά ΠΡΑΓΜΑΤΙ αυτό για
το οποίο κατασκευάστηκε και επίσης ΠΟΣΟ
ΚΑΛΑ το μετράει.
+ Εγκυρότητα Περιεχομένου (Content
Validity)
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

+ Εγκυρότητα σε σχέση με το κριτήριο


(criterion-related validity)
+ Εγκυρότητα εννοιολογικής κατασκευή
(construct validity)

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 10


» Η διαδικασία κατά την οποία προσαρμόζουμε
(σταθμίζουμε) ένα ψυχομετρικό εργαλείο από
ένα πολιτισμικό περιβάλλον σε ένα άλλο ή
χρησιμοποιούμε τα αποτελέσματά του σε
διαφορετικές ομάδες πληθυσμού από αυτές που
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

αρχικά χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία του


τεστ
• Μετάφραση – Προσαρμογή
• Νόρμες

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 11


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Συμφωνία (Acquiescence)
» Ψεύτικες απαντήσεις (Faking)
˃ Κλίμακα Ψεύδους
» Κοινωνική Επιθυμητότητα (Social Desirability)
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 12


» Η αθροιστική ή ολιστική δυνατότητα του
ανθρώπου να δρα µε σκοπό, να σκέφτεται
λογικά και να συναναστρέφεται αποδοτικά µε
το περιβάλλον του (Wechsler, 1958)
» Η γνωστική (cognitive) ικανότητα του ατόμου
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

να αντιλαμβάνεται και να αφομοιώνει νέες


πληροφορίες και να προσαρμόζεται σε νέες
καταστάσεις.

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 13


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

Binet & Simon: Η νοημοσύνη είναι μία γενική


αδιαφοροποίητη πνευματική ικανότητα,
ανεξάρτητη σχολικών ή περιβαλλοντικών γνώσεων
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Μονοπαραγοντική θεωρία

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 14


» Spearman: Θεωρία των δύο (2)
παραγόντων
˃ Η νοημοσύνη αποτελείται από:
+ Ένα Γενικό Νοητικό Παράγοντα (g)
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

– ο οποίος είναι υπεισέρχεται σε όλα τα είδη


νοητικής ενέργειας &
+ Πολλούς ειδικούς νοητικούς παράγοντες
(s1, s2, s3,…)
– οι οποίοι είναι διαφορετικοί για κάθε είδους
νοητική ενέργεια

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 15


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

Πρωτογενής
Ορισμός
Παράγων
Γλωσσική ικανότητα Κατανόηση της έννοιας των λέξεων και του λόγου
Ευκολία και ταχύτητα χρησιμοποίησης µεµονωµένων
Γλωσσική ευχέρεια
λέξεων
Ταχύτητα και ακρίβεια εκτέλεσης αριθμητικών
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Αριθµητική ικανότητα
πράξεων
Προσδιορισµός της θέσης και του προσανατολισμού
Αντίληψη του χώρου γεωµετρικών σχηµάτων

Ταχεία και ακριβή αντίληψη λεπτοµερειών,


Ταχύτητα αντίληψης
οµοιοτήτων και διαφορών
Συλλογιστική ικανότητα Χρήση επαγωγικής σκέψης
Η ευχέρεια ανάκλησης και διατήρησης λέξεων,
Μηχανική µνήµη
γραµµάτων και αριθµών, κλπ.
ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 16
Είδος Νοημοσύνης Ορισμός
Ικανότητα χρήσης της γλώσσας για την επίτευξη
Γλωσσική (Linguistic) ενός σκοπού. Ικανότητα εκµάθησης ξένων γλωσσών.

Ικανότητα αναγνώρισης μεγάλων και µικρών


Χωροαντιληπτική (Spatial)
οπτικών σχεδίων.
Ικανότητα αξιολόγησης, αναγνώρισης και σύνθεσης
Μουσική (Musical)
μουσικής.
Ικανότητα µελέτης προβληµάτων, εκτέλεσης
Λογική – Μαθηματική
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

µαθηµατικών πράξεων και εκτέλεσης επιστηµονικής


(Logical-Mathematical)
έρευνας.
Σωματική-Κιναισθητική Ικανότητα χρήσης ολόκληρου ή µέρους του
(Bodily-Kinaesthetic) σώµατος για την επίλυση προβλημάτων.
Ικανότητα κατανόησης των προθέσεων, κινήτρων,
Διαπροσωπική αναγκών και επιθυµιών των άλλων. Τα άτοµα
(Interpersonal) εκμεταλλεύονται την ικανότητά τους για να
αποδίδουν καλύτερα.
Ικανότητα αυτογνωσίας και χαρτογράφησης του
Ενδοπροσωπική εαυτού (κίνητρα, ικανότητες, ανάγκες κτλ).
(Intrapersonal) Ικανότητα εκμετάλλευσης αυτής της γνώσης για
καλύτερες αποφάσεις.
ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 17
Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Αναλυτική (Analytical)
» Δημιουργική (Creative)
» Πρακτική (Practical)
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 18


» Ο εκδότης του τεστ (αλλά και στο εγχειρίδιο
χρήσης) θα πρέπει να αναφέρει αποδείξεις
αξιοπιστίας και εγκυρότητας του τεστ.
» Υπάρχουν ανεξάρτητες, δημοσιευμένες
έρευνες που μελετούν την χρησιμότητα του
τεστ;
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

» Αν πρόκειται για τεστ που αρχικά


δημιουργήθηκε σε άλλη χώρα, γλώσσα και
κουλτούρα, αναζητείστε πληροφορίες για την
στάθμιση και προσαρμογή του τεστ στα
Ελληνικά.

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 19


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Οι νόρμες είναι απαραίτητες για την ερμηνεία


των τεστ νοημοσύνης και κατά συνέπεια θα
πρέπει να υπάρχουν κατάλληλες και
αντίστοιχες νόρμες για την χρήση και τον
πληθυσμό που μας ενδιαφέρει.
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

» Μελετήστε προσεκτικά το περιεχόμενο του


τεστ για την καταλληλότητά του.

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 20


» Το σύνολο των χαρακτηριστικών του ατόμου
τα οποία προσδιορίζουν την συμπεριφορά
του (Pervin, 1993)
˃ Σταθερότητα
˃ Εσωτερικότητα
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

˃ Συνέπεια
˃ Διαφοροποίηση

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 21


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Η Ψυχαναλυτική θεωρία του Sigmund Freud


» Ο Συμπεριφορισμός
» Η Κοινωνιο-γνωστική Προσέγγιση
» Θεωρία των χαρακτηριστικών (trait theory)
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 22


» Αμφίβολη η εγκυρότητά της, ειδικά στους
χώρους εργασίας
˃ Ο ρόλος των ενστίκτων

» Τοπογραφικό μοντέλο
» Δομικό μοντέλο
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

» Εξελικτικό μοντέλο

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 23


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Έμφαση μόνο στο φανερό, το μετρήσιμο, το


παρατηρήσιμο, υποστηρίζοντας ότι θα πρέπει
να αξιολογούμε, μετράμε και εν τέλει
ασχολούμαστε μόνο με ό,τι μπορούμε να
δούμε άμεσα στην εμφανή ανθρώπινη
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

συμπεριφορά.
˃ Ενίσχυση &Τιμωρία στην ανάπτυξη της προσωπικότητας

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 24


» Έμφαση στις διαδικασίες επεξεργασίας της
πληροφορίας και στον ρόλο του εαυτού
˃ Ο ρόλος της αλληλεπίδρασης του ατόμου με το περιβάλλον
του (person-situation interaction ή person-situation
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

controversy).

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 25


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Χαρακτηριστικά – Traits:
˃ Τα σχετικά σταθερά περιγραφικά χαρακτηριστικά ενός
ανθρώπου, τα οποία προδιαθέτουν τα άτομα να
φέρονται με μια σχετικά παρόμοια συμπεριφορά
μεταξύ διαφορετικών καταστάσεων (Eysenck, 1995)
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

˃ Βασικά δομικά υλικά της ανθρώπινης προσωπικότητας


(Pervin,1993)
» Αξιολογούνται σε μια συνεχή κλίμακα,
υποδηλώνοντας ουσιαστικά ότι όλοι οι άνθρωποι
κατέχουν αυτά τα χαρακτηριστικά σε μικρό ή
μεγαλύτερο βαθμό.

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 26


» Eysenck
˃ Εξωστρέφεια
˃ Νευρωτισμός
˃ Ψυχωτισμός
» Cattell
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

˃ 16 παράγοντες

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 27


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Το μοντέλο των πέντε παραγόντων


˃ Εξωστρέφεια
˃ Ευσυνειδησία
˃ Νευρωτισμός
˃ Προσήνεια
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

˃ Δεκτικότητα στην εμπειρία

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 28


Εξωστρέφεια Νευρωτισμός
Εγκαρδιότητα Άγχος
Κοινωνικότητα Επιθετικότητα
Σιγουριά Θλίψη
Δραστηριότητα Ντροπαλότητα
Αναζήτηση συγκινήσεων Παρορμητισμός
Θετικά συναισθήματα Τρωτότητα
Προσήνεια Ευσυνειδησία
Εμπιστοσύνη Ικανότητα
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Ευθύτητα Επιμέλεια
Αλτρουισμός Συνέπεια στις αρχές
Συμβιβαστικότητα Φιλοδοξίες
Μετριοφροσύνη Επιμονή
Ευαισθητοποίηση Περίσκεψη
Δεκτικότητα στην Εμπειρία
Φαντασία
Αισθητική
Συναισθήματα
Ενεργητικότητα
Ιδέες
Αξίες
ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 29
Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

Εξωστρέφεια
 Πολλοί πιστεύουν ότι είμαι φιλικό και ‘ζεστό’ άτομο.
 Προτιμώ να βγαίνω βόλτα με μια παρέα, παρά να μένω στο σπίτι.
 Μου αρέσει να ασχολούμαι με πολλά και διάφορα χόμπι.
Νευρωτισμός
 Εκνευρίζομαι πολύ εύκολα.
 Είναι φορές που πιστεύω ότι όλα μου πάνε στραβά
 Μερικές φορές έχω την εντύπωση ότι δεν μπορώ να καταφέρω τίποτε.
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Προσήνεια
 Συνήθως εμπιστεύομαι τους άλλους ανθρώπους.
 Όταν κάποιος έχει ανάγκη, πάντοτε τον βοηθώ.
 Όταν οι άλλοι με επαινούν μπροστά μου, δεν αισθάνομαι άνετα.
Ευσυνειδησία
 Με οτιδήποτε και αν ασχολούμαι, θέλω να το κάνω τέλεια.
 Συνήθως ολοκληρώνω οτιδήποτε αρχίζω.
 Ακόμη και όταν η δουλειά που έχω να κάνω είναι βαρετή, βρίσκω τρόπους να πείθω τον εαυτό μου να συνεχίσει.
Δεκτικότητα στην Εμπειρία
 Ενδιαφέρομαι για όλες τις μορφές τέχνης.
 Με ενθουσιάζει η ιδέα να εξερευνώ άγνωστα μέρη.

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
Νέες θεωρίες ή ανακαλύψεις πάντοτε μου τραβούν την προσοχή
30
» Συσχέτιση με:
˃ Εργασιακή απόδοση
˃ Μείωση της αντιπαραγωγικής συμπεριφοράς, των
αποχωρήσεων, των απουσιών, των αργοποριών
˃ Αύξηση των επιτυχιών στις ομάδες
˃ Ικανοποίηση από την εργασία
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

˃ Φιλότιμη εργασιακή συμπεριφορά


˃ Αποτελεσματική ηγεσία

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 31


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Έδρα ελέγχου (Locus of Control)


» Αυτό-εκτίμηση (self-esteem)
» Αυτεπάρκεια (self-efficacy)
» Kύρια αυτο-αξιολόγηση (core self-evaluations)
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 32


» «Το να είσαι έξυπνος δεν σημαίνει ότι μπορείς να
λύνεις δύσκολες μαθηματικές εξισώσεις ή να ξέρεις
πολλά συνώνυμα και αντίθετα. Η ικανότητα του
ατόμου να συμπεριφέρεται εκείνες τις φορές που
χρειάζεται ΣΥΜΦΩΝΑ με τα συναισθήματά του και
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

κάποιες άλλες φορές ΠΑΡΑ τα συναισθήματά του,


μπορεί να βοηθήσει το άτομο σε μια καλύτερη
προσαρμογή στο διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον
στο οποίο ζει και αναπτύσσεται»
(D. Goleman, 1999)

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 33


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

Διαστάσεις Ορισμοί
Η ικανότητα να κατανοούμε τα συναισθήματά μας καθώς και
Αυτoεπίγνωση τα ισχυρά και ασθενή σημεία μας
Η ικανότητα να διαχειριζόμαστε τις εσωτερικές καταστάσεις,
Αυτoρύθμιση τις παρορμήσεις και διαθέσεις μας
Η ικανότητα να ωθούμε-κινητοποιούμε τον εαυτό μας για την
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Παρακίνηση επίτευξη στόχων με επιμονή και διάρκεια


Η ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε τα συναισθήματα και τις
Ενσυναίσθηση ανάγκες των άλλων ανθρώπων και να συμπεριφερόμαστε
ανάλογα
Η ικανότητα να επικοινωνούμε με άλλους ανθρώπους, να
Κοινωνικές Δεξιότητες δημιουργούμε σχέσεις και να προκαλούμε στους άλλους ό,τι
αντιδράσεις θέλουμε

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 34


» «Είναι η ικανότητα του ατόμου να ελέγχει και
να ρυθμίζει τα συναισθήματα και τις
συναισθηματικές αντιδράσεις του εαυτού του
και των άλλων, να μπορεί να τα διακρίνει και
να χρησιμοποιεί τις πληροφορίες που
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

απορρέουν από αυτά, με στόχο να


καθοδηγούν τις σκέψεις και τις
δραστηριότητές του».
(Salovey & Mayer, 1990)

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 35


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

1 - Αναγνώριση και
Έκφραση Συναισθημάτων
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Συναισθηματική
4 – Έλεγχος Συναισθημάτων Νοημοσύνη 2 – Χρήση Συναισθημάτων

3 – Ενσυναίσθηση

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 36


» Ο George (2000), αναφέρει τους ακόλουθους
λόγους που η ΣΝ συντελεί στην άσκηση
ηγεσίας:
˃ Αναπτύσσει την συλλογική ευθύνη στην επίτευξη στόχων αλλά
και τον τρόπο επίτευξης αυτών
˃ Αναπτύσσει στους συνεργάτες τη γνώση και σημασία των
εργασιακών καθηκόντων και συμπεριφορών
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

˃ Αναπτύσσει και διατηρεί σε υψηλά επίπεδα τον ενθουσιασμό,


εμπιστοσύνη, αισιοδοξία μεταξύ των συνεργατών του, αλλά
και την συνεργασία και εμπιστοσύνη
˃ Ενισχύει την ευελιξία στη λήψη αποφάσεων και στην
οργανωσιακή αλλαγή
˃ Αναπτύσσει και διατηρεί σε υψηλά επίπεδα την ταυτότητα του
οργανισμού.

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 37


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Συσχέτιση με:
˃ Εργασιακή απόδοση, αλλά όχι στον βαθμό που ισχυρίζεται ο
Goleman.
˃ Αποτελεσματικότητα στην διάρκεια διαπραγματεύσεων
˃ Εργασιακή ικανοποίηση
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

˃ Αντιμετώπιση του εργασιακού άγχους


˃ Αυξημένη φυσική και ψυχική υγεία
˃ Ομαδική εργασία
˃ Επιχειρηματικότητα

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 38


» Εννοιολογικές
» Μέτρησης
» Ερευνητικές
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 39


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου
©

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


» H διαδικασία βάσει της
οποίας τα άτομα
επιλέγουν, οργανώνουν
και μεταφράζουν τα Η
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

δεδομένα των αισθήσεών


τους που προέρχονται
συμπεριφορά
από το περιβάλλον στηρίζεται
(Robbins & Judge, 2007). στην αντίληψη

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

Παράγοντες που αφορούν στον


δέκτη
 Στάσεις
 Κίνητρα
 Ενδιαφέροντα
 Εμπειρία
 Προσδοκίες
Παράγοντες που αφορούν στις συνθήκες

 Χρόνος Αντίληψη
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

 Εργασιακό Περιβάλλον
 Κοινωνικό Περιβάλλον
Παράγοντες που αφορούν στον
πομπό
 Πρωτοτυπία
 Κίνηση
 Ήχοι
 Μέγεθος
 Υπόβαθρο
 Εγγύτητα
 Ομοιότητα
ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
» Η αντίληψη της συμπεριφοράς τους
˃ Οι άνθρωποι παρατηρούν και αντιλαμβάνονται την συμπεριφορά των άλλων
ανθρώπων. Με άλλα λόγια προσέχουν και παρακολουθούν το πώς
λειτουργούν, συμπεριφέρονται και επικοινωνούν οι άνθρωποι γύρω τους.

» Η αντίληψη της προσωπικότητάς τους


© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

˃ Οι άνθρωποι παρατηρούν επίσης την προσωπικότητα των άλλων ανθρώπων.


Προσέχουν πτυχές της συμπεριφοράς τους που θεωρούν ότι πηγάζουν από
τον χαρακτήρα τους και την προσωπικότητά τους.

» Η αντίληψη των αιτιών των πράξεων των άλλων


ανθρώπων
˃ Θεωρία της κοινωνικής απόδοσης

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

Οργάνωση
Ερεθισμάτων
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Προσοχή Ομοιότητα Αντίληψη


Γειτνίαση
Συνέχεια
Απλούστευση

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


» Αναζήτηση των αρχών βάσει των οποίων οι άνθρωποι αναζητούν
τις αιτίες της συμπεριφοράς των άλλων ανθρώπων
˃ Εσωτερικά αίτια που ελέγχονται δηλαδή πλήρως από το
άτομο που ευθύνεται για την συμπεριφορά (π.χ. η
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

προσωπικότητά του, οι ικανότητές του, οι γνώσεις του, κλπ)


είτε
˃ Εξωτερικά αίτια που αποδίδονται στα χαρακτηριστικά μιας
κατάστασης/περιβάλλον (π.χ. η τύχη, το εργασιακό
περιβάλλον, ο προϊστάμενος, κλπ) και τα οποία δεν ανήκουν
στην σφαίρα επιρροής τους.

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

Ήταν
Παρατήρηση σκόπιμη Τι την
Συμπεριφορά Συμπεριφοράς η συμπε- προκάλεσε;
ριφορά; Ναι
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Όχι

Περιβαλ-
Τύχη! Προσωπικά λοντικά
Κατά λάθος! αίτια αίτια

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


» Αξιολόγηση 3 ειδών πληροφόρησης:
˃ Επανάληψη ή τη συχνότητα εμφάνισης (ο «δράστης» φέρεται
με αυτό τον τρόπο μόνο σε αυτή την περίπτωση;)
˃ Συνέπεια-σταθερότητα(ο «δράστης» έχει φερθεί με παρόμοιο
τρόπο και σε άλλες παρόμοιες περιπτώσεις;)
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

˃ Συμφωνία ή η ομοιότητα (οι άλλοι άνθρωποι φέρονται με τον


ίδιο τρόπο όταν αντιμετωπίζουν την ίδια περίπτωση;)

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Η θέση(point of view)
» Η κατάλληλη συμπεριφορά
» Η επιτυχία-αποτυχία
» Η ευκολία
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

» Η αυτό-εικόνα

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Συνέντευξη Επιλογής
» Προσδοκίες της απόδοσης των εργαζομένων
˃ Αυτό-εκπληρούμενη προφητεία
» Αξιολόγηση της Απόδοσης
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


» Ορισμός: Οι γενικεύσεις που κάνουν οι άνθρωποι
αναφορικά με μία συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων
με βάση, συνήθως, μεμονωμένα στοιχεία
˃ Τα στερεότυπα διαφέρουν ως προς την ευνοϊκότητά τους
» Γιατί χρησιμοποιούνται;
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

˃ Θεωρία της κοινωνικής ταυτότητας –


Εμείς-Αυτοί

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Προβλήματα στην αντιμετώπιση των γυναικών


στο χώρο εργασίας
˃ Χάσμα μεταξύ της αντιπροσώπευσης των γυναικών στον
συνολικό ανθρώπινο δυναμικό και στην αντιπροσώπευσή τους
σε θέσεις διοίκησης
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

˃ Το φαινόμενο της Γυάλινης Οροφής (Glass Ceiling


Phenomenon)

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


» Επιλεκτική Αντίληψη
» Η επίδραση του φωτοστέφανου (halo effect & horn
effect)
» Επίδραση των πρώτων εντυπώσεων (primacy
effect)
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

» Επίδραση των τελευταίων εντυπώσεων (recency


effect)
» Το σύνδρομο του όμοιος με εμένα (similar-to-me
effect)
» Αυτό-εκπληρούμενη προφητεία (self-fulfilling
prophecy)
» Προβολή

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Αποφύγετε τα γρήγορα συμπεράσματα πριν


έχετε επαρκή και σφαιρική πληροφόρηση
» Στηρίξτε τις αξιολογήσεις των συνεργατών σας σε
αντικειμενικά και σχετικά με την εργασία
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

κριτήρια, αφήνοντας εκτός «άσχετα» κριτήρια,


π.χ. φύλο, ηλικία, ομορφιά, κλπ
» Αποφύγετε τις κατηγοριοποιήσεις εργαζομένων

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


» Όταν πραγματοποιείτε συνεχείς συνεντεύξεις
προσπαθήστε να μην επηρεάζεστε από την
«απόδοση» προηγούμενων υποψηφίων
» Περιορισμός των κλασσικών λαθών αξιολόγησης
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

» Αναζητήστε εξωτερικούς παράγοντες που έχουν


τυχόν επηρεάσει την απόδοση των συνεργατών
σας

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Αυτοαξιολογηθείτε σε σχέση με το πώς εσείς


επηρεάζετε την απόδοση των συνεργατών σας
» Θυμηθείτε ότι οι άνθρωποι έχουν την τάση να
τονίζουν υπέρ τους τις επιτυχίες και να ρίχνουν
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

στους άλλους τις αποτυχίες

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


» Διοίκηση της απόδοσης: η διαδικασία μέσω της
οποίας η προσπάθεια και η εργασία των
εργαζομένων συνεισφέρουν στην επίτευξη των
στόχων του οργανισμού (Noe, Hollenbeck, Gerhart, & Wright, 2008).
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Προσδιορισμός Διαδικασία
των αξιολόγησης Ανατροφοδότηση
προσδοκιών της απόδοσης (feedback)
απόδοσης

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Συγκριτική μέθοδος
˃ Αξιολογική κατάταξη
˃ Υποχρεωτική κατανομή
˃ Σύγκριση κατά ζεύγη
» Μέθοδος με βάση τα προσόντα
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

˃ Γραφικές βαθμολογικές κλίμακες (graphic rating scales)


˃ Κλίμακες μεικτών κριτηρίων (mixed standard rating scales)

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


» Μέθοδος με βάση τη συμπεριφορά
˃ Συμβάντα κρίσιμης σημασίας (critical incidents technique)
˃ Κλίμακες συμπεριφορικής αξιολόγησης (Behaviorally ancored
rating scales-BARS)
+ Κλίμακες συμπεριφορικής παρατήρησης (Behavioral
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Observation Scales)
» Μέθοδος με βάση τα αποτελέσματα
˃ Διοίκηση βάσει στόχων (Management by Objectives-MBO)

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

Ο άμεσα
προϊστάμενος τους
υφισταμένους του

Πολλαπλές πηγές, Οι εργαζόμενοι τον


360ο προϊστάμενο
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Πηγές
αξιολόγησης
«Πηγές» εκτός Τα μέλη της ομάδας
χώρου εργασίας μεταξύ τους

Αυτό-αξιολόγηση

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα

• Είναι ο άμεσα υπεύθυνος της • Μπορεί να λειτουργεί


απόδοσης των υφισταμένων υποκειμενικά
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

του • Μπορεί να λειτουργεί με


• (Μπορεί) να έχει καλή «πολιτικά» κριτήρια
προσωπική άποψη/γνώμη για • Προσωπικές συγκρούσεις-
την απόδοση του υφισταμένου διαφορές
του • Περιορισμένη η χρησιμότητά
τους για την αυτό-ανάπτυξη-
βελτίωση των αξιολογούμενων

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα

• Βοηθάει στην εξεύρεση ικανών • Μπορεί να προκαλέσει αρνητικές


στελεχών αντιδράσεις από τους managers
• Βοηθάει ώστε τα στελέχη να είναι • Φόβος των υφισταμένων για
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

περισσότερο δεκτικοί ¨εκδίκηση¨ μπορεί να εμποδίσει τους


• Συντελεί στην ανάπτυξη καριέρας αξιολογούμενους να δώσουν
των στελεχών πραγματική αξιολόγηση
• Η χρησιμότητά τους περιορίζεται στην
αυτό-ανάπτυξη & βελτίωση των
αξιολογούμενων
• Οι προϊστάμενοι θα προσπαθούν να
«ευχαριστήσουν» τους αξιολογητές

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα

• Βοηθάει στην βελτίωση της • Μπορεί να επηρεάσει αρνητικά


απόδοσης των poor performers τις συναδελφικές σχέσεις
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

• Οι συνάδελφοι πολλές φορές • Μπορεί να δυσκολέψει τον


έχουν καλύτερη εικόνα της προϊστάμενο να αξιολογήσει την
εργασίας των αξιολογούμενων ατομική απόδοση
από τους προϊσταμένους
• Έμφαση στην ομαδική
εργασία/απόδοση και
συνεργασία

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα

• Συμμετοχή του ίδιου του • Υποκειμενικότητα της αξιολόγησης


εργαζόμενου στην διαδικασία
αξιολόγησης • Χρήσιμη μόνο για αναπτυξιακούς
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

λόγους / feedback
• Αυξάνει την δικαιοσύνη της
διαδικασίας • Μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα
στην περίπτωση μεγάλων διαφωνιών
• Βελτιώνει την επικοινωνία
• Περιορίζει την υποκειμενικότητα
του αξιολογητή/supervisor
• Μεγαλύτερη αποδοχή του
feedback

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα

• Βλέπουν διαφορετικές πτυχές • Βλέπουν μόνο κάποιες λίγες &


της απόδοσης των εργαζομένων συγκεκριμένες πτυχές της
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

• Περισσότερο αντικειμενικοί απόδοσης

• Κάνει το σύστημα δικαιότερο • Πιο πιθανά τα κλασσικά λάθη


αξιολόγησης λόγω έλλειψης
• Μεγαλύτερη αποδοχή του εκπαίδευσης
συστήματος
• Βελτιώνει την επικοινωνία &
συνεργασία με τους πελάτες

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Λάθη επιείκειας
» Λάθη αυστηρότητας
» Τάση προς το κέντρο (Central Tendency Error)
» Λάθος γενίκευσης κρίσης-Φωτοστέφανο (Halo
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

effect)
» Μη κατανόηση των επιπέδων αξιολόγησης
» Προκαταλήψεις-Στερεότυπα (π.χ. όμοιος με
εμένα)
» Recency error
» Λάθη Σύγκρισης
ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
» Είναι καλό να παρέχετε ανατροφοδότηση
συχνά και όχι μόνο μια φορά τον χρόνο
» Πρέπει να δημιουργείτε το κατάλληλο πλαίσιο
συζήτησης
» Θα ήταν καλό ο αξιολογούμενος να αυτό-
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

αξιολογηθεί πριν την συνάντηση


» Ενθαρρύνετε την ενεργή συμμετοχή του
αξιολογούμενου στην διάρκεια της συνάντησης
» Επιβραβεύστε την αποτελεσματική απόδοση
στην διάρκεια της συνάντησης

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Επικεντρωθείτε στην επίλυση προβλημάτων στην


διάρκεια της συνάντησης
» Επικεντρωθείτε στην συμπεριφορά του
αξιολογούμενο και στα αποτελέσματά του στην
διάρκεια της συνάντησης, αποφεύγοντας
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

προσωπικούς χαρακτηρισμούς και προσωπικές


αξιολογήσεις.
» Περιορίστε τις επικρίσεις
» Προσδιορίστε νέους, μελλοντικούς στόχους και
συμφωνείστε στους τρόπους αντιμετώπισης των
σημείων ανάπτυξης.

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ


© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 1


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Θεωρίες Περιερχομένου
˃ Η θεωρία της ιεράρχησης των αναγκών του Maslow
˃ Η θεωρία παρακίνησης ERG του Alderfer
˃ Η θεωρία των δύο παραγόντων του Herzberg
˃ Η θεωρία Χ και Υ του McGregor
˃ Η θεωρία των αναγκών του McClelland
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 2


Αυτό-πραγμάτωση

Αυτό-εκτίμηση
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Κοινωνικές Ανάγκες

Ανάγκες ασφάλειας

Βιολογικές ανάγκες
ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 3
Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

Αυτό-
πραγμά-
τωση

Ανάπτυξη
Αυτό-εκτίμηση
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Κοινωνικές ανάγκες
Σχέσεις

Ανάγκες ασφάλειας

Ύπαρξη
Βιολογικές ανάγκες

Μάσλοου Άλντερφερ
ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 4
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 5


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

Θεωρία Χ Θεωρία Υ
Οι άνθρωποι: Οι άνθρωποι:
• Είναι από τη φύση τους τεμπέληδες και θα • Μπορούν να μάθουν ακόμα και να
κάνουν τα πάντα για να αποφύγουν την εργασία επιζητούν να αναλάβουν ευθύνες

• Προτιμούν τον ελεύθερο χρόνο και την • Μπορεί να απολαμβάνουν την εργασία τους
χαλάρωση και δεν έχουν φιλοδοξίες ακριβώς όπως τα χόμπι τους ή τον ελεύθερο
χρόνο τους.
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

• Προτιμούν να καθοδηγούνται, διαθέτουν • Διαθέτουν αυτοέλεγχο και αυτο-


μικρή δημιουργική ικανότητα και μπορούν εύκολα παρακίνηση εάν δεσμευθούν στους στόχους
να χειραγωγηθούν

• Αντιστέκονται στις αλλαγές και μόνο όταν • Οι εργαζόμενοι διαθέτουν δημιουργική


κάποιος τους τιμωρεί μπορεί να αυξηθεί η ικανότητα η οποία δεν είναι μόνο προνόμιο των
παραγωγικότητά τους στελεχών σε υψηλές θέσεις

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 6


» Ανάγκη για επίτευξη (need for achievement):
˃ περιλαμβάνει το κίνητρο να ‘πηγαίνεις μπροστά’ και πάντα να
επιτυγχάνεις
» Ανάγκη για δύναμη και εξουσία (need for power):
˃ Περιλαμβάνει την επιθυμία να κάνεις τους άλλους να
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

συμπεριφέρονται με τρόπο που δεν θα συμπεριφερόταν αλλιώς και


να τους επηρεάζεις
» Ανάγκη για δημιουργία σχέσεων (need for
affiliation):
˃ κάποιος έχει την επιθυμία να δημιουργεί φιλίες και στενές
διαπροσωπικές σχέσεις.

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 7


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Θεωρίες Διαδικασίας
˃ Η θεωρία της Δικαιοσύνης – Ισότητας του Adams
˃ Η θεωρία των προσδοκιών του Vroom
˃ Η θεωρία της στοχοθέτησης
˃ Η θεωρία της ενίσχυσης
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

˃ Το Μοντέλο των Χαρακτηριστικών της Εργασίας (The Job


Characteristics Model)

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 8


» Σύγκριση προσωπικών εισερχομένων-εξερχομένων


με “κάποιου άλλου” εισερχόμενα-εξερχόμενα
˃ Εισερχόμενα: Όλα εκείνα τα πράγματα που το ίδιο το άτομο
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

πιστεύει ότι προσφέρει στην επιχείρηση μέσω της εργασίας του

˃ Εξερχόμενα: Όλα εκείνα τα πράγματα που το άτομο πιστεύει ότι

“κερδίζει” από την εταιρεία του

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 9


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

Εισερχόμενα Εξερχόμενα
Ποιότητα Έργου Εργασιακή σταθερότητα & ασφάλεια
Αξιοπιστία Αμοιβή
Ανάληψη Ευθυνών Προϊστάμενος
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Γνώση της δουλειάς Δυνατότητα Ανάπτυξης


Συνεργασία με άλλους Αναγνώριση
Αυτοβελτίωση Συνθήκες Εργασίας
Επαγγελματική Στάση Επίτευξη
Ποσότητα Έργου Σχέσεις με συναδέλφους
Πρωτοβουλία Διοίκηση
Προσαρμοστικότητα Αντιμετώπιση των εργαζομένων
ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 10
» Οι διαδικασίες που κατευθύνουν τις επιλογές
που κάνει ο εργαζόμενος βάσει:
˃ Της σχέσης μεταξύ προσπάθειας και απόδοσης.
˃ Της σχέσης μεταξύ προσπάθειας και αναγνώρισης της.
˃ Της σχέσης μεταξύ αμοιβών και ελκυστικότητας τους για τον
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

κάθε εργαζόμενο.

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 11


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

Προσδοκία
Προσπάθεια
(Expectancy)
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Συντελεστικότητα
Απόδοση (Instrumentality)

Σθένος (Valence)
Αμοιβές των
αμοιβών

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 12


» Χαρακτηριστικά των Στόχων:
˃ Συγκεκριμένοι και σαφείς (specific)

˃ Μετρήσιμοι (measurable)

˃ Επιτεύξιμοι (achievable)
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

˃ Ρεαλιστικοί (realistic)

˃ Να συνδέονται με χρονικό όριο (time-specific)

SMART

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 13


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Δυσκολία Επίτευξης
» Συμφωνημένοι και Αποδεκτοί Στόχοι
˃ Ο ρόλος των συμμετοχικών διαδικασιών

» Πληροφόρηση για τον βαθμό επίτευξής τους -


Επανατροφοδότηση
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 14


» Η προσπάθεια του ανθρώπου κατευθύνεται
από εξωτερικά ερεθίσματα
˃ Ο ρόλος της ενίσχυσης-τιμωρίας και εξάλειψης

˃ Ο ρόλος της επανατροφοδότησης


© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 15


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

Κύριες Κρίσιμες Προσωπικά &


Εργασιακές Ψυχολογικές Εργασιακά
Διαστάσεις Καταστάσεις Αποτελέσματα

Ποικιλία δεξιοτήτων
Ταυτότητα έργου Βιωμένο Νόημα
Υψηλή Εσωτερική
Σημασία έργου της εργασίας
Παρακίνηση
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Βιωμένη Απόδοση Υψηλής


προσωπική Ποιότητας
Αυτονομία ευθύνη για Υψηλή Εργασιακή
τα αποτελέσματα Ικανοποίηση
Γνώση των Μειωμένες Απουσίες
Επανατροφοδότηση αποτελεσμάτων και Αποχωρήσεις
της εργασίας σου

Ανάγκη για Επίτευξη


ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 16
©

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 1


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Γνωστική Διάσταση
» Συναισθηματική Διάσταση
» Συμπεριφορική Διάσταση
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 2


» Οι στάσεις είναι αξιολογητικές
» Είναι σχετικά σταθερές
» Οι στάσεις μαθαίνονται
» Η προέλευση των στάσεων
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

» Αλλάζουν οι στάσεις;

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 3


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

Οι πεποιθήσεις των ατόμων


ότι η συμπεριφορά οδηγεί σε Στάση απέναντι
ορισμένες εκβάσεις και οι στη
αξιολογήσεις του ατόμου συμπεριφορά
αυτού για τις εκβάσεις.

Σχετική σημασία
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

της συμπεριφορικής Πρόθεση Συμπεριφορά


και κανονιστικής
Οι πεποιθήσεις του ατόμου εκτίμησης
ότι τα συγκεκριμένα άτομα ή
οι ομάδες σκέφτονται ότι
πρέπει ή δεν πρέπει να
συμπεριφερθούν και να
αναδείξουν το κίνητρό αυτής Υποκειμενική
της συμπεριφοράς για να νόρμα
συμμορφωθούν με τα
συγκεκριμένα συστατικά.

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 4


» Η εργασιακή ικανοποίηση ορίζεται ως η το θετικό συναίσθημα που
βιώνουν τα άτομα για την εργασία τους και η οποία προκύπτει από μια
θετική αξιολόγηση των συστατικών της (Locke, 1976)

» Οι διαστάσεις που συνδέονται κυρίως με την εργασιακή


ικανοποίηση είναι:
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

» Μισθός – το μέγεθος του μισθού που λαμβάνεται και η αντιλαμβανόμενη


αμεροληψία της αμοιβής
» Εργασία – ο βαθμός στον οποίο τα καθήκοντα της δουλειάς γίνονται αντιληπτά ως
ενδιαφέροντα και εξασφαλίζουν ευκαιρίες για μάθηση και αποδοχής ευθυνών
» Ευκαιρίες προαγωγών – η διαθεσιμότητα ευκαιριών για προαγωγή και εξέλιξη
» Επόπτης / Προϊστάμενος – οι ικανότητες του επόπτη / προϊστάμενου να δείχνει το
ενδιαφέρον του και την ανησυχία του σχετικά με τους εργαζόμενους
» Συνάδελφοι – ο βαθμός στον οποίο οι συνάδελφοι είναι φιλικοί, ικανοί και
υποστηρικτικοί

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 5


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Η θεωρία των δύο παραγόντων του Herzberg


˃ Εσωτερικοί παράγοντες σχετίζονται περισσότερο με την εργασιακή
ικανοποίηση
» Η θεωρία της κοινωνικής επεξεργασίας των
πληροφοριών
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

˃ Η εργασιακή ικανοποίηση είναι κοινωνικά κατασκευασμένη


» Η θεωρία των χαρακτηριστικών της εργασίας
» Ο ρόλος των ατομικών διαφορών
» Ο συνδυασμός ατομικών και καταστασιακών
παραγόντων

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 6


Voice

Φωνή

Εxit -Έξοδος Voice- Φωνή


© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Neglect – Loyalty –
Αδιαφορία Αφoσίωση

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 7


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Εργασιακή απόδοση- ο ρόλος της σύνδεσης της


απόδοσης με τις αμοιβές
» Ικανοποίηση από τη ζωή
» Φιλότιμη εργασιακή συμπεριφορά(organizational
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

citizenship behaviour)
» Αντιπαραγωγικές εργασιακές συμπεριφορές

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 8


» Η οργανωσιακή δέσμευση στηρίζεται σε τρία
βασικά στοιχεία:
˃ Αποδοχή των στόχων και των αξιών του οργανισμού
˃ Διάθεση για να καταβληθεί σοβαρή προσπάθεια για το καλό
του οργανισμού
˃ Επιθυμία του εργαζομένου να παραμείνει μέλος του
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

οργανισμού
» Η οργανωσιακή δέσμευση μπορεί να
αναπτυχθεί όταν ο εργαζόμενος βιώνει θετικές
καταστάσεις στην εργασία του

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 9


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Εργασιακή ικανοποίηση
» Εργασιακή απόδοση
» Ηθική συμπεριφορά
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 10


» Εργασιακή δέσμευση
˃ Η ενεργητική, θετική, συναισθηματική-παρακινητική
κατάσταση εργασιακής ευεξίας (work-related well-being)
» Το ψυχολογικό κεφάλαιο
˃ Η ατομική ψυχολογική κατάσταση του ατόμου που
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

χαρακτηρίζεται α) από υψηλά επίπεδα αυτεπάρκειας (self-


efficacy) και αυτο-πεποίθησης, β) από υψηλά επίπεδα
αισιοδοξίας (optimism), γ) από υψηλά επίπεδα ελπίδας (hope)
και δ) από υψηλά επίπεδα ανθεκτικότητας (resilience)

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 11


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Ευημερία στο χώρο εργασίας


˃ Η ψυχολογική κατάσταση κατά την οποία τα άτομα βιώνουν
μια αίσθηση ζωτικότητας (vitality) και μάθησης (learning) στο
χώρο εργασίας τους
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 12


» Εκφοβισμός
˃ Αίτια
˃ Συνέπειες- χαμηλή εργασιακή ικανοποίηση, κακή ψυχική
υγεία, τάσεις για αποχώρηση από τον οργανισμό, υψηλά
επίπεδα άγχους, υψηλό ποσοστό αδικαιολόγητων απουσιών,
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

μειωμένη αποδοτικότητα και αποχωρήσεις από τον οργανισμό


˃ Τρόποι αντιμετώπισης

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 13


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

» Σεξουαλική παρενόχληση
˃ Η σεξουαλική παρενόχληση περιλαμβάνει μη καλοδεχούμενες
σεξουαλικού τύπου απαιτήσεις και λεκτική ή άλλη συμπεριφορά
σεξουαλικής φύσης (Willness, Steel, & Lee, 2007) στις ακόλουθες
περιπτώσεις:
+ Η αποδοχή τους αποτελεί όρο ή προϋπόθεση για την εργασιακή απασχόληση
ενός ατόμου
+ Η αποδοχή ή η απόρριψη τέτοιων συμπεριφορών ή απαιτήσεων
χρησιμοποιείται ως βάση για αποφάσεις που επηρεάζουν την εργασιακή ζωή
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

ενός ατόμου (πρόσληψη, προαγωγή, αύξηση μισθού κ.α.)


+ Αυτές οι απαιτήσεις ή συμπεριφορές παρεμβαίνουν στην εργασιακή απόδοση
ενός/μιας εργαζομένου/ης ή δημιουργούν ένα εχθρικό περιβάλλον που
προσβάλει την αξιοπρέπεια του (Fitzgerald, Drasgow, Hulin, Gelfand, & Magley,
1997)
» Αίτια
» Τρόποι αντιμετώπισης

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 14


» Απουσίες, αργοπορίες και αποχωρήσεις
˃ Οι συχνές και αδικαιολόγητες απουσίες μπορεί να είναι ένα
σημάδι ότι ο εργαζόμενος επιθυμεί να απομακρύνεται από
εργασιακές συνθήκες που του προκαλούν δυσαρέσκεια
˃ Οι άσχημες εργασιακές συνθήκες, η έλλειψη ευκαιριών
ανόδου, οι συγκρούσεις με τη διοίκηση ή τον προϊστάμενο
© ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

είναι μερικές από τις αιτίες που εξηγούν τα υψηλά ποσοστά


αποχωρήσεων από μια επιχείρηση

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 15


Μαρία Βακόλα Ιωάννης Νικολάου

You might also like