Professional Documents
Culture Documents
4 Zro Nedela-Neraboten Final 1462021
4 Zro Nedela-Neraboten Final 1462021
1
2
ВОВЕД: HYRJE:
I. ОЦЕНКА НА СОСТОЈБИТЕ ВО 1. VLERËSIMI I GJENDJES NË FUSHËN E CILA
ОБЛАСТА ШТО ТРЕБА ДА СЕ УРЕДИ DUHET TË RREGULLOHET ME LIGJIN DHE
СО ЗАКОНОТ И ПРИЧИНИ ЗА ARSYET E MIRATIMIT TË LIGJIT
ДОНЕСУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ
3
работникот да го канализира оптоварувањето
на работното место и да биде попродуктивен.
За спроведување на овој закон, се потребни Për zbatimin e këtij ligji nevojiten mjete financiare
дополнителни финансиски средства од Буџетот shtesë nga Buxheti i Republikës së Maqedonisë së
на Република Северна Македонија. Врз основа Veriut. Në bazë të të dhënave të disponueshme
на расположивите податоци за бројот на për numrin e punonjësve në sektorin publik që do
4
вработени во јавен сектор, кои би работеле во të punonin ditën e diel (30%), paga mesatare në
недела ( 30%), просечната плата во земјата, се vend, vlerësohet se implikimet fiskale do të ishin
проценува дека фискалните импликации би rreth 43,100,000 denarë në muaj, respektivisht
изнесувале околу 43.100.000 денари месечно, 516,600,000 denarë në vit.
односно 516.600.000 денари на годишно ниво.
5
ПРЕДЛОГ НА ЗАКОН PROPOZIM-LIGJ
Член 1 Neni 1
Во Законот за работните односи („Службен Në Ligjin për Marrëdhëniet e Punës (“Gazeta
весник на Република Македонија“ број 62/05, Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 62/05,
106/08, 161/08, 114/09, 130/09, 50/10, 52/10, 106/08, 161/08, 114/09, 130/09, 50/10, 52/10,
124/10, 47/11, 11/12, 39/12, 13/13, 25/13, 170/13, 124/10, 47/11, 11/12, 39/12, 13/13, 25/13, 170/13,
187/13, 113/14, 20/15, 33/15, 72/15, 129/15, 27/16, 187/13, 113/14, 20/15, 33/15, 72/15, 129/15, 27 /
120/18 и „Службен весник на Република 16, 120/18 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së
Северна Македонија“ број 110/19 и 267/20), во Maqedonisë së Veriut”, nr. 110/19 dhe 267/20), në
член 106 во ставот (3) по зборовите nenin 106 në paragrafin (3) pas fjalëve “të
„определени со закон“ се става запирка и се përcaktuara me ligj”, vendoset presje dhe shtohen
додаваат зборовите „работа во недела“. fjalët “punë ditën e diel”.
Член 2 Neni 2
Во член 134 ставот (2) се менува и гласи: Në nenin 134 paragrafi (2) ndryshon dhe thotë:
„(2) Ден на неделен одмор е недела.“ “(2) Ditë e pushimit javor është dita e diel.”
По ставот (2) се додаваат седум нови Pas paragrafit (2) shtohen shtatë paragrafë të rinj
ставови (3), (4), (5), (6), (7), (8) и (9), кои гласат: (3), (4), (5), (6), (7), (8) dhe (9) të cilat thonë:
„(3) По исклучок од ставот (2) на овој член, за “(3) Me përjashtim nga paragrafi (2) të këtij neni,
работниците кај работодавачите кај кои për punëtorët tek punëdhënësit procesi i punës i të
работниот процес е од таква природа што не cilëve është i një natyre të tillë që nuk mund të
може да се прекине поради техничко - ndërpritet për shkak të procesit tekniko-teknologjik
технолошкиот процес и потребата од dhe nevojës për vazhdimësi në punë, ditë e
континуитет во работата, ден на неделен одмор pushimit javor mund të jetë një ditë tjetër e javës,
може да биде друг ден во неделата, и тоа во edhe atë në veprimtaritë:
дејностите:
6
- производство на метали; - prodhimi i metaleve,
- аптеки; - farmacitë,
- снабдување со електрична енергија, гас, - furnizimi me energji elektrike, gaz, avull dhe
пареа и климатизација; kondicioner,
- снабдување со вода, отстранување на - furnizimi me ujë, largimi i ujërave të zeza,
отпадни води, управување со отпад и menaxhimi i mbetjeve dhe veprimtari të rehabilitimit
дејности на санација на околината; të mjedisit,
- копнен, цевоводен, воден и воздухопловен - transporti tokësor, gypor, ujor dhe ajror,
транспорт; - magazinimi dhe veprimtaritë ndihmëse në
- складирање и помошни дејности во transport,
превозот; - objektet e akomodimit,
- објекти за сместување; - veprimtaritë për përgatitjen e vakteve dhe
- дејности за подготовка на оброци и shërbimit të ushqimit,
служење на храна; - veprimtaria e filmit, veprimtaritë për video dhe
- филмска дејност, дејности за видео и program televiziv,
телевизиска програма, - transmetim programi,
- емитување на програма; - telekomunikacionet,
- телекомуникации; - veprimtaritë shërbyese informative (hostimi,
- информативни услужни дејности përpunimi i të dhënave, portalet e internetit, etj.),
(хостирање, обработка на податоци, -prezantimi i filmave,
интернет портали и сл.); - veprimtaritë fotografike,
- прикажување на филмови; - veprimtaritë e veterinarisë,
- фотографски дејности; - marrja dhe dhënia me qira (lizing) e automjeteve
- ветеринарни дејности; motorike,
- изнајмување и давање под закуп (лизинг) - veprimtaritë e mbrojtjes private dhe shërbimet e
на моторни возила; mbrojtjes me ndihmën e sistemeve të sigurisë,
- дејности на приватна заштита и услуги на - veprimtaritë e qendrave të thirrjeve,
заштита со помош на сигурносни системи; - veprimtaritë e përgjithshme të administratës
- дејности на повикувачки центри; publike, vetëm për çështje urgjente që ndërlidhen
- општи дејности на јавната управа, само за me seanca, mbikëqyrje inspektuese, e që kanë
итни и неодложни работи поврзани со rëndësi vitale për interesin shtetëror dhe publik,
одржување на седници, инспекциски - çështje të mbrojtjes,
надзори, а кои работи се од витално - veprimtaritë gjyqësore dhe të jurisprudencës,
значење за државниот и јавниот интерес; - çështje të rendit publik dhe sigurisë,
- работи на одбраната; - veprimtari e shërbimit zjarrfikës,
- судски и правосудни дејности; - veprimtari për mbrojtje shëndetësore,
- работи на јавниот ред и безбедноста; - veprimtari të mbrojtjes sociale me akomodim,
- дејности на пожарникарската служба; - veprimtari kreative, artistike dhe argëtuese,
- дејности за здравствена заштита; - veprimtari të muzeve,
- дејности на социјалната заштита со - veprimtaritë e kopshteve zoologjike dhe
сместување; rezervateve natyrore,
- креативни, уметнички и забавни дејности; - veprimtaritë sportive, argëtuese dhe rekreative,
- дејности на музеите, - veprimtaritë e funeraleve dhe të ngjashme,
- дејности на зоолошки градини и природни - shërbimi doganor i pikave kufitare,
7
резервати; - veprimtari që kanë karakterin e aktiviteteve
- спортски, забавни и рекреативни дејности; ndihmëse ose shoqëruese me qëllim të
- погребни и слични дејности; funksionimit të papenguar të veprimtarive nga ky
- царинска служба на гранични премини, paragraf, në bazë të marrëveshjes së lidhur me
- дејности кои имаат карактер на помошни punëdhënësin nga veprimtaritë nga ky paragraf
или придружни дејности со цел непречено dhe
функционирање на дејностите од овој - vende pune nga veprimtaritë tjera që nuk janë
став, врз основа на склучен договор со përfshirë në këtë paragraf e që kanë karakter të
работодавачот од дејностите од овој став и punëve ndihmëse dhe shoqëruese për kryerjen e
- работни места од други дејности кои не се papenguar të veprimtarisë themelore të
опфатени со овој став, а имаат карактер на punëdhënësit.
помошни и придружни работи за
непречено извршување на основната
дејност на работодавачот.
(4) Работниците кај работодавачите од трговија (4) Punëtorët tek punëdhënësit e tregtisë me
на мало и трговија на големо, денот на неделен pakicë dhe tregtisë me shumicë, ditën e pushimit
одмор од ставот (2) на овој член, го користат во javor nga paragrafi 2 i këtij neni e shfrytëzojnë në
согласност со Законот за трговија. përputhje me Ligjin për Tregtinë.
(5) Во случај на природна и друга несреќа или (5) Në rast të fatkeqësive natyrore dhe avarive dhe
хаварија и спречување на последиците од нив parandalimit të pasojave prej tyre ose kur një
или кога таква несреќа непосредно се очекува, fatkeqësi e tillë pritet të ndodhë, me kërkesë të
на барање на работодавачот, работникот е punëdhënësit, punëtori është i detyruar të punojë
должен да работи во недела заради заштита на të dielën për të mbrojtur jetën dhe shëndetin e
животот и здравјето на луѓето и спречување на njerëzve dhe për të parandaluar dëmin e
непоправлива материјална штета. pariparueshëm material.
(6) Работникот од дејностите од (6) Punëtori nga veprimtaritë e paragrafëve (3), (4)
ставовите (3), (4) и (5) на овој член, покрај dhe (5) të këtij neni, përpos të drejtës për shtesë
правото на додаток на плата за работа во në rrogë për punë në ditën e diel, ka të drejtë edhe
недела, има право и на користење на неделен për shfrytëzimin e pushimit javor gjatë shtatë ditëve
одмор во наредните седум дена. Додатокот на të ardhshme. Shtesa e rrogës për punë në ditën e
плата за работа во недела изнесува најмалку diel arrin së paku 50% për çdo orë të kaluar në
50% за секој час поминат на работа, доколку со punë, nëse me ligj dhe marrëveshje kolektive nuk
закон и колективен договор не е утврден është përcaktuar shumë më e lartë e shtesës.
повисок износ на додатокот.
(7) Во случаите од ставовите (3), (4) и (5) (7) Në rastet nga paragrafët 3), (4) dhe (5) të këtij
на овој член, работодавачот е должен пред neni punëdhënësi është i detyruar që para fillimit të
започнувањето на работата, да го извести punës ta njoftojë Inspektoratin Shtetëror të Punës.
Државниот инспекторат за труд.
8
(8) Дејностите и работите од ставот (3) (8) Veprimtaritë dhe punët nga paragrafi (3)
алинеи 40 и 41 на овој член, ги пропишува nënparagrafët 40 dhe 41 të këtij neni i përshkruan
министерот надлежен за работите од областа Ministri kompetent për punët nga sfera e punës..
на трудот.
(9) Формата, содржината и начинот на (9) Formën, përmbajtjen dhe mënyrën e njoftimit
известувањето од ставот (7) на овој член, ги nga paragrafi (7) i këtij ligji e përshkruan Ministri
пропишува министерот надлежен за работите kompetent për punët nga sfera e punës.
од областа на трудот.“
Член 3 Neni 3
По членот 259 – a се додава нов член Pas nenit 259 – a shtohet nen i ri 259-b i cili thotë:
259-б, кој гласи:
Neni 259-b
„Член 259-б
„(1) Me përjashtim të nenit 258 paragrafi (1) të këtij
„(1) По исклучок од членот 258 став (1) од
ligji, nëse inspektori i punës gjatë mbikëqyrjes
овој закон, ако инспекторот на трудот при
inspektuese konstaton se tek punëdhënësi punon
инспекцискиот надзор констатира дека кај
punëtor ditën e diel, në kundërshtim me nenin 134
работодавачот работи работник во недела,
të këtij ligji, me vendim do t’i ndalojë punëdhënësit
спротивно на член 134 од овој закон, со
kryerjen e punës në hapësirën e punës ku është
решение ќе му забрани на работодавачот
konstatuar parregullsia, në afat prej 15 ditëve, do t’i
вршење на работа во работната просторија или
japë urdhërpagesë kundërvajtëse. Nëse
работниот простор каде е утврдена
punëdhënësi nuk e pranon urdhërpagesën
неправилноста, во траење од 15 дена, ќе му
kundërvajtëse ose nuk e paguan, inspektori
издаде прекршочен платен налог. Ако
kompetent do të parashtrojë kërkesë për ngritjen e
работодавачот не го прифати прекршочниот
procedurës për kundërvajtje, në përputhje me Ligjin
платен налог или не го плати, надлежниот
për Kundërvajtje.
инспектор ќе поднесе барање за поведување на
прекршочна постапка, согласно Законот за
прекршоците.
(2) Nëse punëdhënësi e përsërit kundërvajtjen nga
(2) Ако работодавачот го повтори paragrafi 1 i këtij neni, inspektori me vendim do t’i
прекршокот од став (1) на овој член, ndalojë kryerjen e punës në hapësirat e punës ose
инспекторот со решение ќе му забрани вршење në hapësirën e punës ku është konstatuar
на работа во работната просторија или parregullsia, në afat prej 30 ditëve dhe do të
работниот простор каде е утврдена parashtrojë kërkesë për ngritjen e procedurës për
неправилноста, во траење од 30 дена и ќе kundërvajtje, në përputhje me Ligjin për
поднесе барање за поведување на прекршочна Kundërvajtje.
постапка согласно Законот за прекршоците.
(3) ) Gjatë ndalesës së punës nga paragrafët (1)
(3) За време на забраната за работа од dhe (2) të këtij neni, punëdhënësi është i detyruar
ставовите (1) и (2) на овој член, работодавачот t'u paguajë punëtorëve kompensim të rrogës në
е должен на работниците да им исплатува lartësi të pagës së paguar të punëtorit në muajin
надомест на плата во висина од исплатената paraprak dhe kontribute të pagës dhe gjatë
плата на работникот во претходниот месец и ndalesës nuk mund të zvogëlojë numrin e të
придонеси од плата и за време на забраната не
9
смее да го намали бројот на вработените. punësuarve.
(4) Против решенијата од ставовите (1) и (4) Kundër këtij vendimi nga paragrafët (1) dhe (2)
(2) на овој член, може да се изјави жалба во рок të këtij neni mund të parashtrohet ankesë në afat
од 15 дена од денот на приемот на решението prej 15 ditëve nga dita e pranimit të vendimi në
до органот надлежен за одлучување во втор organin kompetent për vendimmarrje në shkallë të
степен, согласно закон. dytë, në përputhje me Ligjin .
Член 4 Neni 4
Подзаконските акти предвидени со овој Aktet nënligjore të parapara me këtë ligj do të
закон, ќе се донесат во рок од 60 дена од денот miratohen në afat prej 60 ditëve nga dita e hyrjes
на влегувањето во сила на овој закон. në fuqi të këtij Ligji.
Член 5 Neni 5
Се овластува Законодавно-правната Autorizohet Komisioni Juridik-Ligjvënës i Kuvendit
комисија на Собранието на Република Северна të Republikës së Maqedonisë së Veriut të
Македонија да утврди пречистен текст на përcaktojë tekst të konsoliduar të Ligjit për
Законот за работните односи. Marrëdhënie Pune.
Член 6 Neni 6
Овој закон влегува во сила осмиот ден Ky ligj hyn në fuqi në ditën e tetë të shpalljes në
од денот на објавувањето во „Службен весник “Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së
на Република Северна Македонија, а ќе отпочне Veriut”, kurse do të fillojë të zbatohet prej dt. 1 tetor
да се применува од 1 октомври 2021 година. 2021.
10
ОБРАЗЛОЖЕНИЕ ARSYETIMI
НА ПРЕДЛОГОТ НА ЗАКОНОТ I PROPOZIM-LIGJIT
Со членот 1 од овој Закон се дополнува ставот Me nenin 1 të këtij ligji plotësohet paragrafi 3 i
3 од членот 106 со додаток на плата, како дел nenit 106 me shtesën e rrogës, si pjesë e
од третата компонента на платата за работа во komponentit të tretë të rrogës për punë ditën e diel.
недела.
Со членот 2 од овој Закон се менува членот Me nenin 2 të këtij ligji ndryshon neni 134 dhe
134 и се утврдува дека недела е ден на përcaktohet se dita e diel është ditë e pushimit
неделен одмор. Истиот член се дополнува со javor. I njëjti nen plotësohet me gjashtë paragrafë
шест нови ставови, со кои се предвидува кај кои të rinj, me të cilat parashikohet se te cilët
работодавачи од одделни дејности работниците punëdhënës nga veprimtari të caktuara punëtorët
можат да работат и во недела и дека за нив mund të punojnë të dielave dhe se për ata ditë
ден на неделен одмор ќе биде друг ден во pushimi javor do të jetë një ditë tjetër e javës
неделата ( став 3). Се предвидува и исклучок за (paragrafi 3). Parashikohet edhe përjashtim për
работниците кај работодавачи од трговијата кој punëtorët tek punëdhënësit e tregtisë, që do të
ќе се уреди со Законот за трговијата (став 4). А rregullohet me Ligjin për Tregtinë (paragrafi 4).
во случаи на природни несреќи и хаварии на Ndërsa në rastet e fatkeqësive natyrore dhe
барање на работодавачот, работникот е должен avarive me kërkesë të punëdhënësit, punëtori
да работи во недела (став 5). За работа во është i detyruar të punojë ditën e diel (paragrafi 5).
недела работниците ќе добијат додаток на Për punën në ditën e diel punëtorët do të marrin
плата од најмалку 50% за секој час на работа, shtesë rroge më së paku 50% për çdo orë pune,
доколку со закон и колективен договор не е nëse me ligj dhe marrëveshje kolektive nuk është
утврден повисок износ на додатокот, како и përcaktuar shumë më e lartë e shtesës, si dhe të
право на ден на неделен одмор во наредните drejtë për një ditë pushimi në shtatë ditët e
седум дена (став 6). За работа на недела ardhshme (paragrafi 6). Për punë gjatë ditës së
работодавачот е должен да го извести diel, punëdhënësi është i detyruar të informojë
Државниот инспекторат за труд (став 7). Inspektoratin Shtetëror të Punës (paragrafi 7).
Содржината, формата и начинот на Përmbajtja, forma dhe mënyra e njoftimit do të
известување ќе се пропише од страна на përshkruhen nga ministri i Punës dhe Politikës
министерот за труд и социјална политика, во Sociale, brenda 60 ditëve nga dita e hyrjes në fuqi
рок од 60 дена од денот на влегување во сила të këtij ligji (paragrafi 9). Krahas kësaj, ministri
на овој закон (став 9). Покрај тоа, министерот kompetent nga sfera e punës me akt nënligjor do t’i
надлежен од областа на трудот со подзаконски definojë veprimtaritë ndihmëse dhe punët
акт ќе ги дефинира помошните дејности и shoqëruese (paragrafi 8).
придружните работи (став 8) .
11
изменување и дополнување на Законот за ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit për Marrëdhëniet
работните односи се меѓусебно поврзани со e Punës janë të ndërlidhura me disa dispozita që u
одделни одредби кои се однесуваат на referohen dispozitave për pushimin e punëtorëve
одредбите за одмор на работниците во Законот në Ligjin për Marrëdhëniet e Punës dhe ligjet e
за работните односи и други посебни закони. tjera të veçanta.
12
ТЕКСТ НА ОДРЕДБИТЕ НА ЗАКОНОТ ЗА TEKSTI I DISPOZITAVE TË LIGJIT PËR
РАБОТНИТЕ ОДНОСИ КОИ СЕ МЕНУВААТ И MARRËDHËNIET E PUNËS TË CILAT
ДОПОЛНУВААТ NDRYSHOHEN DHE PLOTËSOHEN
Основна плата, работна успешност и додатоци Rroga bazë, suksesi në punë dhe shtesat
Член 106
Neni 46
(1) Основната плата се определува (1) Rroga bazë përcaktohet duke i marrë
земајќи ги предвид барањата на работното parasysh kërkesat e vendit të punës, për të cilat
место, за кое работникот го склучил договорот punëtori e ka lidhur marrëveshjen për punësim.
за вработување. (2) Suksesi në punë i punëtorit përcaktohet
(2) Работната успешност на работникот
се определува земајќи ги предвид домаќинскиот duke marrë parasysh sjelljen me nikoqirllëk,
однос, квалитетот и обемот на вршењето на kualitetin dhe kuantitetin e punës së kryer, për të
работата, за којашто работникот го склучил cilat punëtori e ka lidhur marrëveshjen për
договорот за вработување. punësim.
(3) Додатоците се определуваат за (3) Shtesat përcaktohen për kushtet e
посебните услови при работа, кои veçanta në punë, që dalin nga orari i punës dhe
произлегуваат од распоредот на работното
për punën me ndërrime, punën me orar të ndarë të
време и тоа за работа во смени, работа во
поделено работно време, ноќна работа, работа punës, punë nate, punë të vazhduar, punën në
на дежурство, согласно закон, продолжена ditën e diel, punë në ditë feste të përcaktuara me
работа, работа во ден на неделен одмор, ligj dhe shtesa për stazhin e punës.
работа во празници определени со закон и
додаток за работен стаж.
13
14
15
16