przewodnik po strefach skażeń

1
 skażenia

2
 Autorzy dodatku:
Michał Oracz, Rafał Szyma, Zuzanna Wnuk, Marcin Karbowski

Redakcja:
Michał Oracz, Rafał Szyma

Ilustracje:
Tomasz Górnicki, Mateusz Bielski, Agnieszka Osipa,
Piotr Foksowicz, Barbara Trela-Szyma

Ilustracja na okładce:
Michał Sztuka

Korekta:
Wydawnictwo Portal

Skład:
Rafał Szyma
na podstawie projektu Michała Oracza

Podziękowania:
Dla Bartosha, Grzellicha i wszystkich, którzy swoimi materiałami, uwagami
i entuzjazmem przyczynili się do powstania tego dodatku.

Ta książka w całości ani w żadnej części nie może być kopiowana lub powielana w jakikolwiek sposób
mechanicznie, chemicznie lub elektronicznie bez zgody wydawcy. Jakiekolwiek podobieństwo postaci
przedstawionych w tej książce do osób żyjących jest całkowicie przypadkowe.

Wydawca: Wydawnictwo Portal

ul. św. Urbana 15; 44-100 Gliwice
tel./fax. (032) 334 85 38
www.wydawnictwoportal.pl
portal@wydawnictwoportal.pl
Oficjalny portal Neuroshimy: www.neuroshima.org
Neuroshima na facebooku: http://facebook.com/neuroshima

ISBN: 978-83-60-525-38-8

3
 Spis treści
Zasyfiony świat
Skażone osady
Badania nad skażeniami
Skażenia jako broń
Skażenia na codzień
Przewodnik
po strefach skażeń
Katalog paskudztw
Przetrwaj zagładę
z Morycem
Bojowe Środki Trujące
Układ okresowy dla początkujących 43
Zanim strzelisz w beczkę
4
Uwaga!
3 Dodatek „Skażenia” to dopiero
początek przygody z postapo-
kaliptycznym syfem!
4
6 Mamy dla Ciebie olbrzymią porcję do-
datkowych materiałów!
9
Śledź stronę www. wydawnictwopor-
11 tal.pl, a także neuroshimową stronę
na facebooku (http://facebook.com/
neuroshima) oraz serwis neuroshi-
ma.org. Publikujemy tam masę do-
16 datkowych materiałów.
Do ściągnięcia m.in.:
22 - opis specjalistycznego sprzętu do
walki ze skażeniem
- skażeniowe rozwinięcia dla profesji
Chemika
39 - indiańskie sposoby na skażenie
- pomysły na przygody i wiele innych
40 Wiele z tych materiałów znaj-
dziesz także w kolejnych nume-
rach Gwiezdnego Pirata, darmowego
48 e-magazynu dostępnego na stronie
Wydawnictwa Portal.
5
 skażenia

Wstęp
Hasło „Zasrane Stany” to nie pusty gryps rodem ze ściany wychodka, tylko naj-
prostsza diagnoza tego, co się nam porobiło z Ameryką przez ostatnie 30 lat. I nie
mówię tu o popaprańcach u władzy, mutkach za drzwiami i armii maszyn masze-
rującej z północy, tylko o całym syfie, który skaził wodę, popsuł glebę, snuje się tu
i tam, próbując przerobić nas na marynaty, względnie na skwarki. Skażenie, stre-
fy promieniowania i rozmaite anomalie stały się tak naturalne jak to, że słońce
świeci, a martwe ciała są wcinane przez padlinożerców. To część naszej pieprzonej
egzystencji - rozejrzyj się dookoła i sam zobacz, jak bardzo musieliśmy się do nich
dostosować, żeby przetrwać.

Skażone osady
Skażone schronienie dostaniesz zlecenie na bydlę, które wła-
śnie w takich rejonach ma swój rewir?
Sir Clarke, czyli łowczy z Federacji, pła-
Ze skażeniem jest jak ze wrzodem
ci paliwem za trofea z różnych takich
na tyłku - jeśli nie umiesz się go po-
popromiennych bestii, z kolei ze szpiku
zbyć, naucz się z  nim żyć. Nieraz leje
Strzykawy, wielkiego robala kręcącego
po bombie i  toksyczne terytoria, któ-
się czasem w pobliżu kraterów, da się
rych nie podejrzewałbyś o  posiadanie
upichcić zarąbiste serum uodparniają-
jakiejkolwiek populacji, to najlepsze
ce na efekty choroby popromiennej. Co
schronienie: wróg nie dosięgnie cię, je-
zrobić - jak cię przyciśnie, organizujesz
śli wykituje po drodze, no nie? To ulu-
sprzęt i ładujesz się na taki teren, roz-
biona zagrywka mutków: na własnej
grywając partyjkę o  życie. Bydlę czu-
skórze poczułem to w Haraldsville, osa-
je się jak ryba w wodzie, a ty musisz
dzie Squirrlów w  Górnej Missisipi. Ko-
się użerać ze skafandrami, systemami
jarzysz ich? Muciory, wielkie i  ospałe
do oddychania i całym tym survivalo-
jak bizony. Gdy nadchodzi zagrożenie,
wym czary-mary.
zbijają się w kupę i generują chmurę

smrodliwych feromonów, przez które
dostają speeda i  ogólnego szału bojo-
wego. Ich wiocha - system glinianych
Kadzielnice
ziemianek połączonych takimi jakby Skażenie jako system obrony to pa-
okopami - rozłożyła się rzut beretem tent, który przejęli też ludzie - w koń-
od dymiących do dzisiaj zakładów cu ma się tę opinię gatunku z parciem
chemicznych. Totalny Mendelejew, ale na przetrwanie, no nie? Fajny patent
skurczybykom ukrytym pod fałdami mają kolesie z  Arsenvault. Widzisz -
swojej ochronno-filtrującej tkanki jest między ich domami stoją takie spryt-
tam dobrze. ne wieże, na które mówią „kadzielni-
ce”. Jak tylko ich zwiadowcy wykryją

Bestie zagrożenie w  stylu watahy dzikusów

albo motocyklowej brygady gangerów,
cała wioska na pełnej szybkości po-
Pół biedy, jeśli mówimy o  skażonych
myka do schronów, a ci, co zostają na
norach, do których nie zajrzałby nawet
górze do obsadzenia stanowisk strze-
przeszukiwacz-samobójca. Ale co, jeżeli

6
 zasyfiony świat

leckich, wbijają się w  kombinezony siłby się do mnie ktoś z  zewnątrz,

przeciwchemiczne. No i  w  ruch idzie
syf zgromadzony w kadzielnicach - po-
tężne wentylatory rozprowadzają che-
mię uwolnioną z  beczek i  zbiorników.
W kilkanaście minut całą osadę pokry-
wa toksyczna chmura. Niby najeźdźcy
też mogą się zabezpieczyć, ale toksyny
plus kijowa widoczność plus system
pułapek i znajomość terenu daje arse-
nowcom solidną przewagę.
raczej pilnowałbym, żeby nie dowie-
dział się o  tym żaden mój kumpel.
Wiesz jak jest - samemu robisz sobie
wczasy w  Vegas albo w  Saint Louis,
a  banda ciemniaków zapierdziela na
ciebie w norze ukrytej pod kożuchem
syfu. Jak to naprawdę jest z tym Lost
Valley - nie wiem, ale na mur beton
w Zasranych Stanach znajdziesz jesz-
cze niejedną dziurę odciętą od świata
przez pas śmierci.

Lost Valley
Po knajpach chodzi kupa takich opo-
wieści, co do których nigdy nie wiesz,
czy to ściema, czy prawda. Przykład
w  temacie: Lost Valley, czyli enklawa
ludzi, którzy od samego Wielkiego Pier-
dolnięcia do dzisiaj siedzą na dupach
w  przekonaniu, że poza nimi nic na
świecie nie ocalało. Jeden kolo sprzeda-
wał mi to jako historię o schronie na
trzystu ludzi, którym czujniki mówią,
że na zewnątrz jest zabójczo niebez-
piecznie. Inny upierał się przy kla-
sycznym miasteczku na powierzchni,
pechowo wciśniętym w trójkąt śmierci
między trzema dymiącymi kratera-
mi. Obydwie gaduły zarobiły u  mnie
piwo, chociaż poza wyglądem enklawy
mówili właściwie to samo: miejscowi
nie mają możliwości ani odwagi, by
przebić się przez pas totalnego skaże-
nia, więc od trzydziestu lat kiszą się
w swoim sosie. Kto do nich trafi, zrobi
interes życia, bo cwaniaki rozbudo-
wały z  przedwojennych zapasów całą
fabrykę gambli. Chociaż jakbym to
ja rządził takimi patałachami i  zgło-
Holy Bomb
Swoją drogą skażenie nie tylko chro-
ni i  odcina. Wiedziałeś, że może też
zapewnić zbawienie? Serio, zapytaj
ojca Bozona, kaznodzieję urzędują-
cego przy autostradzie do Vegas. Lu-
dzie ruszają w  trasę przez najgorszą
pustynię, żeby do niego dotrzeć i  za-
łapać się na chrzczonko według jego
patentu. A to nie byle pluśnięcie wodą
- jego świątynia to wrak wojskowego
samolotu obstawiony krzyżami, flaga-
mi i słupkami z darami od wiernych.
Chcesz się ochrzcić? Bozon wymam-
rocze swoje religijne mantry i  pro-
wadzi cię do namiotu pod skrzydłem
- tam, gdzie spoczywa pocisk z  głowi-
cą jądrową. Dotknij go, otwórz się na
promieniowanie łaski Pana, a  dobry
Jezus na pewno nie zapomni o  tobie,
gdy przypieprzy w  nas po raz drugi,
już na dobre. Nie mam pojęcia, jak to
się stało, że klecha nie zdechł od pro-
mieniowania. Wygląda wprawdzie jak
oparzelina w  sutannie, ale to i  tak
nieźle - niejeden wyznawca, który zo-

Robimy tę wyliczankę motywów ze skażeniem w  roli głównej po to, by twoje sesje zaroiły się od
fajnych, postapokaliptycznych bajerów. Twoja sprawa, czy znajdziesz w nich pomysły na przygody,
scenki i bohaterów, czy inspirację do stworzenia własnych: najważniejsze, by bohaterowie naprawdę
poczuli, że żyją i walczą o przetrwanie w środowisku spustoszonym, targanym popromiennymi burzami
i toksycznymi wyziewami. Napchaj ich do swojej Neuroshimy, albo daj przeczytać graczom, po to, by
jeszcze bardziej nakręcić ich na klimat takiej Neuroshimy, w której naprawdę trzeba się przyłożyć,
żeby nie zdechnąć zaraz po wyjściu z bezpiecznego schronu. Gra jest warta świeczki: w końcu cały
ten syf to jedna z najfajniejszych rzeczy w graniu po zagładzie, no nie?

7
 skażenia

stał u niego na dłużej, nie miał takiego naj, że na wschodzie kowboje oparci są
szczęścia i dawno już znalazł skrótową o Pas Śmierci - natkniesz się tam na ta-
drogę do Pana. kie rzeczy, których nie spodziewałbyś
się w krainie bydła, farmerów i zmuto-

Wzgórza Emily wanej siły roboczej. Słyszałeś o Hollow

Creek? Na co dzień to zwykła rzeczka,
nawet niespecjalnie imponująca, która
A  skoro jesteśmy przy religijnych
powstała po tym, jak bomby zdemolo-
klimatach, trzeba powiedzieć o Wzgó-
wały stare koryto. Tylko że jest w tym
rzach Emily na wschodnich stokach
strumyku mała niespodziewanka dla
Gór Skalistych. Tam także kursują
frajerów. Widzisz - jakoś nikt nie zbu-
świry z parciem na Boga - prosto na
dował mostu, a najprostsza droga wali
skraj krateru zrobionego przez nie
na przełaj - przez bród mniej więcej
wiadomo jaką bombkę trzydzieści
na wysokości wiochy Emeraldies. Jest
lat temu. Serio - nikt nie wie, co tam
tak: jak nic się nie dzieje, możesz go
trzasło: Geiger milczy, za to odzywają
przebyć nawet na golasa - to ściek nie
się chórkiem pan Mendelejew i  pani
mniej, ale i  nie bardziej skażony od
Ebola. Z  jakim czujnikiem bym tam
zwykłej deszczówki. Ale okresowo -
nie zaszedł, nigdy nie udało mi się
i zabij mnie, jeśli wiem, od czego to jest
dostać klarownej informacji, co wisi
uzależnione - do wód dostaje się zabój-
w powietrzu. A wisi niechybnie - mó-
cze nadzienie i  wtedy Hollow zmienia
wią, że Wzgórza Emily mają cudowną
się w  młodszą siostrę Missisipi. Mo-
zdolność do rozróżniania owieczek od
żesz tamtędy przejechać dziesięć razy
sukinsynów. Owieczki dostają pozy-
i  wszystko będzie w  porządku - a  za
tywne pierdolnięcie, po którym orga-
jedenastym zapomnisz się i wpakujesz
nizm pozbywa się chorób. Sukinsyny
prosto do płynącego kwasu. Szpetna
zdychają w  cierpieniach. Tak brzmi
sprawa, no nie? Najbardziej cierpią
oficjalna wersja miejscowych kle-
na tym kurierzy, którym kompletnie
chów, ale z daleka trąci ściemą. Nikt
rozpieprza to plan podróży, no i ekipa
mi nie wmówi, że Orris van Death,
z  Emeraldies. Miejscowi są przez ten
szef Angelsów z  Kolorado, to jakaś
czas praktycznie odcięci od posiłków
pieprzona samica barana - a przecież
z Teksasu, zdani tylko na siebie.
w  Emily wyszedł z  krytycznego sta-
dium choroby popromiennej. Brzmi
zachęcająco? No to dołącz do sznu-
reczka pielgrzymów, albo kopsnij
Badania nad skażeniami
się tam bryczką. Obstawiamy, jaki
wpływ na twoje boskie ciało będą Oddziały Monitoringu
miały wzgórza? Aha, nie martw się
o nocleg ani zapasy wody - ze trzy go- Stref Skażenia (OMSS)
dziny drogi od krateru rozłożyło się
OMSS to taka sprytna komórka w  ra-
w miarę stałe miasteczko z przyczep,
mach Posterunkowego systemu jedno-
namiotów i  baraków. Są frajerzy,
stek i oddziałów. Widzisz - żołnierze od
jest biznes, no nie?
ładnych kilku lat zbierają dane o tych
miejscach, do których zalezą w ramach
Bród na Hollow Creek swoich operacji. No i powstał cały plik
map stref, gdzie stężenie syfu jest
Może i Teksas uchodzi za teren czysty zbyt duże, żeby się tam pakować. Tyle
jak cipki z  Salt Lake, ale nie zapomi- że latka mijają i  z  niejednej takiej

8

nory uchodzi śmiercionośność jak po-
wietrze z przestrzelonej opony. A może
to ludzie nabierają odporności, jeśli ta
wersja bardziej ci odpowiada. OMSS ma
za zadanie sprawdzać właśnie takie,
najlepiej rokujące dziury i leje po bom-
bach, czy aby nie da się już tam wleźć
i  znaleźć paru gambli, zanim reszta
świata połapie się, w  czym rzecz. Nie
myśl, że to jakiś wielki sztab ludzi -
z  tego co wiem, oddziały to po prostu
kilka niezależnych od siebie drużyn
plus rezydent Slyter jako łepetyna
od ogarniania tematu w  centrali. Ale
żołd i wparcie z Posterunku mają, a do
tego robota w sam raz dla narwańców,
którzy od armijnego nadzoru wolą po-
szwendać się na własny rachunek.
Projekt Born Good
Rzecz jest ściśle tajna, a  za kolesia-
mi, którzy kłapią o  niej dziobem po
knajpach, Posterunek rozsyła łowców
głów, także jakby co, ode mnie o  niej
nie usłyszałeś. Pod anielskimi skrzy-
dełkami Posterunku rozkręcił się pro-
jekt, który ze skażeń próbuje upichcić
coś pożytecznego dla ludzi. Konkretnie
-Tu OMSS 14. To mi nie wygląda na oczyszczoną strefę!
zasyfiony świat
- chcą wykrzesać z rozmaitych chemi-
kaliów taką technologię, dzięki której
żołnierze byliby na nie odporni. Brzmi
fenomenalnie, dopóki nie przyjrzysz
się szczegółom. Widzisz, baza projek-
tu to kompleks wydarty Molochowi
gdzieś w Nebrasce, z pełnym pakietem
instalacji do hodowli mutków. Bystrza-
ki z Wędrownego Miasta zainstalowali
się w nim i zaczęli grzebać w ludzkich
ciałach, majstrować ze sprzętem ma-
szynoludzi, zapodawać sesje inhalacji
najróżniejszych mieszanek i bawić się
w show pod tytułem „Witaj w ukrytej
komorze!”. Krótko mówiąc, rozkręcili
naukowo-eksperymentatorski interes.
Ma wyjść z tego superżołnierz, a przy-
najmniej jakaś sprytna kuracja, dzięki
której sprawność Posterunkowców na
skażonym polu bitwy pójdzie w górę.
Skąd biorą się obiekty do badań
i  czy jest wśród nich chociaż jeden
ochotnik? Jaka jest różnica między
pierwszym lepszym mutkiem a  orga-
nizmem wyhodowanym podczas ta-
kiej kuracji? Czym się różnią zagrania
speców od najkoszmarniejszych relacji
z  Molochowa? I  kiedy ktoś - choćby
i  sam Moloch - weźmie jakiś tęgi kij
9
 skażenia

Chemiczny Emir w wersji unplugged, czyli chemia na sznurku

i  wytłucze takie pomysły z  łbów dok- zasyfionym terenie. Wyjeżdżasz stam-

torków z  Born Good? Oto seria pytań, tąd, a  w  kondensatorach uzbierała ci
które mam do całego tego projektu. się chemia, którą mógłbyś przez rok
truć pluskwy z  ciuchów wszystkich

Kondensator meneli w  mieście, albo... no właśnie.

Gdyby tak znaleźć odpowiednio zalud-
nione miasto i wypuścić tego megapier-
Może zainteresuje cię też gadżet, nad
da, zrobiła by się najprawdziwsza ma-
którym pracują kolesie z Vegas? Chło-
sakra. Założę się, że przykładowo ruch
paki z laboratoriów Mela od paru mie-
oporu z  Nowego Jorku za taką broń
sięcy siedzą nad ustrojstwem, które
dałby ci więcej gambli, niż sam ważysz,
wyłapuje, pochłania i  magazynuje
zwłaszcza jeśli pozwoliłbyś im zapłacić
osad Tornado z  powietrza, ale co bar-
gruzem. W  każdym razie - czy to cho-
dziej zwichrowane mózgownice szybko
lerstwo faktycznie może tak działać,
znajdą dla niego alternatywne zastoso-
czy to ciągle tylko projekt, nie mam
wania. Wyobraź sobie, że masz coś ta-
pojęcia. Z  tego, co pytałem, prototyp
kiego i robisz rundkę po maksymalnie

10

kondensatora z  ledwością mieścił się
na naczepie tira, więc póki co zapomnij
o sprytnym plecaku, który pozwoliłby
ci kumulować toksyny podczas zwy-
kłego spaceru. Ale kto wie - w  końcu
nawet wszechpotężny Moloch zaczynał
pewnie od jednego, małego, elektronicz-
nego plemnika.
Skażenie jako broń
Chemiczny Emir
Zachodzisz czasem na areny Gildii Gla-
diatorów? Jeśli tak, to możesz kojarzyć
Chemicznego Emira, zawodnika z Missi-
sipi, który paradował po ringu prawie
goły, za to z wielką butlą na szelkach
i  dwiema rurami w  łapach. Jego broń
- taki odkurzacz, tylko że na odwrót
- pluła na lewo i  prawo chemicznym
świństwem. Walka z nim to była zero-
wa frajda dla rywali - co innego dostać
z pały po żebrach, a co innego zaliczyć
żrący chuch prosto w mordę. Nie wiem,
czy Emir jeszcze zapodaje rytm na are-
nach - jak dla mnie jego kariera skoń-
czy się w momencie, gdy się zagalopuje
i zapuści smroda prosto w publiczność.
To dopiero będzie hit sezonu!
Bestie
O  poatomowej faunie można by truć
bez końca - zresztą ponoć w  Nowym
Jorku wyszła na ten temat jakaś
zbiorcza książeczka. Zapodam tylko
przykład skunksów z Dread Alley. Ko-
jarzysz te miłe, przedwojenne futrza-
ki z  cuchnącym felerem w  ogonie?
No to wyobraź sobie całkiem podobne
- też plus minus gryzoniowate, tylko
dużo brzydsze, z pęcherzami i futrem
w  stanie szczątkowym. W  ogonach
też mają psikacz, ale niestety w  jego
przypadku na smrodzie się nie koń-
zasyfiony świat
czy. Rozpylana substancja to biotoksy-
na działająca z  mocą kwasu: łapiesz
coś takiego na skórę i  masz, że tak
powiem, trwałą ondulację. To tylko
pierwszy zwierzak z  brzegu - nie ma
co się bardziej rozgadywać: nie od dziś
chodzisz po świecie i sam wiesz, jakie
bydlęta tu się zalęgły.
Brygada syfowozów
O tym cholerstwie zrobiło się głośno na
pograniczu Hegemonii i Teksasu. Wiesz,
co wymyśliły cwaniaczki Bano, żeby
dopiec kowbojom? Wzięły ciężarówkę,
rozbebeszyły ją i  na jej bazie zmon-
towały bryczkę do rozsiewania syfu
po wioskach. Powaga: ekipa wbijała
się nim na pola i pastwiska, wciskała
przycisk z napisem „sru”, a z kominów
zaczął lecieć kwaśny pył, czyli specjal-
na mieszanka, po której chemiczne
gówno utrzymuje się w  środowisku
naprawdę długo. Takie sprytne prze-
ciwieństwo nawozu. Zdychają przez
to krowy, a  rośliny nie nadają się do
jedzenia nawet jeśli są tą specjalną, ni-
by-to-odporną-na-wszystko kukurydzą.
Teksańczycy srają ze strachu na sam
widok tego wehikułu wytaczającego
się zza wzgórza.
Ja z  kolei pilnuję się, jak napoty-
kam w  jakiejś knajpie na jego kie-
rowców. Poznasz ich łatwo: mają po-
wypalaną skórę, poznaczone mordy
i generalne wrażenie kogoś, kto kąpie
się w kwasie, a dodatkowo w uznaniu
zasług generał kazał im sprawić wy-
pasione czapki-pilotki, takie z klamra-
mi do podpięcia gazmasek i gogli. Ale
nie za myckę należy im się szacune-
czek, tylko za charakter jak krater
wulkanu. Każdy jeden z  nich to bez
wyjątku totalny świr - w końcu trze-
ba być bardziej porąbany niż drewno
w  tartaku, żeby pisać się na fuchę
szofera syfowozu. Widzisz - głównym
zabezpieczeniem załogi przed skaże-
11
 skażenia
niem nie jest wypasiony skafander
ani szczelna kabina, tylko... prędkość
i  przekonanie, że wiatr nie okaże się
sukinsynem i  nie zakręci nagle, gna-
jąc cały ten smród na nich samych.
Żywot kierowcy syfowozu jest szybki
i krótki - więc chłopaki nadrabiają to
sobie intensywnością. Dopóki nie ze-
żre ich choróbsko, dopóty używają ży-
cia ile wlezie, na przykład urządzając
sobie zawody w  zbijanego. Nie pytaj,
co to za gra, tylko spieprzaj z  baru,
a zwłaszcza nie daj się wrobić w rolę
zbijki. Widzisz, w  tej grze obowiązuje
zasada „jeden gol - jeden zgon”.
W stylu Molocha
Kojarzysz Molochowe Puszki Pando-
ry? To te kuszące maszyny, z których
najpierw wygrzebiesz gamble, a  po-
tem zaczną okazuje się, że to jednak
siedlisko chorób, promieniowania albo
innej niespodziewanki od Blaszaka.
Chłopaki z  Posterunku nie na dar-
mo mają swoje sztaby, laboratoria
i  centra analizy - podpatrzyli patent
i  teraz lubią stosować go tam, gdzie
ich karawany mają problem z  hiena-
mi pokroju Black Angelsów. Zapodają
trefny towar, dają go zdobyć, a potem
odpalają zapalniki i mają niezły ubaw
z oglądaniem, jak gangerzy zmieniają
się w skwarki.
Pułapka na frajerów
Słyszałem też o ekipie z Galmore - cwa-
niakach, którzy robili za przewodni-
ków na szlakach Pasa Śmierci. Goście
mieli upatrzone parę miejsc w  stylu
Leja Kilgamore - paskudnej dziury,
z  której sączy się lokalna odmiana
chloroacetogówna. Świństwo zalega
w płucach i po paru godzinach daje po-
palić - frajera, który się nainhalował,
czeka seria ostrych ataków astmy,
krwawe kaszle i  ogólnie ogień w  płu-
12
cach. Tyle że właśnie - wszystko to po
paru godzinach - przez pierwszą godzi-
nę wdychania nawet nie poczujesz, że
coś jest nie tak. Straszne draństwo, no
nie? I tu wchodzą chłopaki z Galmore
ze swoją niespodzianką dla patałachów,
którzy mają gdzieś środki ochronne.
Jedna rundka przez lej, potem biwak
- i w czasie, gdy frajerzy walczą o każ-
dy oddech i  próbują zatrzymać płuca
po właściwej stronie gęby, oni mogą
spokojnie zainkasować mały bonus do
pensji przewodników.
Naprawdę brudna bomba
Ponoć chwasty z Neudżungli są w sta-
nie wyrosnąć nawet w samym epicen-
trum wybuchu atomówki. Niech im
będzie - grunt, że da się zapodać taką
mieszankę, która wyżera życie do gołej
skały, nawet jeśli to życie na stery-
dach, takie ze zmutowanego lasu. Ra-
dykalną terapię szokową dla Zielonego
Piekła opracował Francis Uburro, spec
z Phoenix. Przepis jest prosty. Zmontuj
bombę chemiczną, wpakuj do niej naj-
gorsze, co zostało po przedwojennych
tajnych laboratoriach, do których He-
gemońcy się dokopali. Ruszaj z  tym
w  głąb lasu, tak głęboko, jak tylko
zdołasz. Uzbrój bombę, daj sobie parę
godzin na ewakuację i  spieprzaj tak
szybko, jakbyś miał na karku watahę
ciężkich łowców. Bo widzisz - jak bom-
ba Uburro wypierdzieli w  powietrze,
lokalnie zdycha absolutnie wszystko,
a  teren łapie takie skażenie, jakby
bunt maszyn odbył się tam wczoraj.
Taka mała, lokalna, całkowita zagłada.
Podoba ci się? Zapytasz może, po cho-
lerę zostawiać po sobie skażony teren,
z  którym i  tak nie da się nic zrobić?
Prosta sprawa: trochę ziemi niczyjej
jeszcze nikomu nie zaszkodziło, a  jeśli
coś takiego może powstrzymać ekspan-
sję Neodżungli, to warto poświęcić na-
wet najbardziej malowniczy zakątek.

Tak na marginesie: I Texas, i Poste-
runek, i  nawet chłopaki z  Vegas posi-
wieli ze stresu, jak doszła do nich wieść
o  tym, że Hegemonia może mieć taką
bumkę w  swoim arsenale. Ciekawy je-
stem, ile gambli można teraz dostać
z głowę Uburro, przepis na bombę albo
rozpieprzenie laboratoriów.
Skażenia na co dzień
Wzięcie namiaru na skażenia to nie
fanaberie popaprańców znad Missisipi,
to kwestia przetrwania. Albo bezpie-
czeństwo staje się twoją drugą natu-
rą, albo prędzej czy później wykitujesz
z wypalonymi oczami, pianą na pysku
i  skórą przypominającą pizzę w  sosie
z  pomidorów. Może gdzieś na pustko-
wiach Zachodu, zielonych pastwiskach
Teksasu albo w przytulnych schronach
Nowego Jorku możesz sobie pozwolić
na szwendanie się w samych batkach
albo fikuśnym wdzianku z  paciorków,
skrawków skóry i piór. Gdy wyruszasz
na skażone pustkowia, odwieś kostiu-
mik do szafy i ubierz się w coś, co choć
trochę poratuje cię przed syfem
Moda
Myślisz, że te gazmaski to tylko tak
dla fasonu? Że ciężkie płaszcze, ręka-
zasyfiony świat
wice i ochronne gogle to takie sprytne
maskowanie dla mutacji albo zwyczaj-
nej szpetoty? Chłopie, opamiętaj się!
Takie rzeczy są po prostu niezbędne.
Jak tylko ruszasz się z  bezpieczne-
go miejsca, odpowiedz sobie na parę
prostych pytań. Czy mam jak osło-
nić paszczę przed toksycznym wy-
ziewem? Żrąca chmura zmieni mnie
w skwarka, czy sobie w niej poradzę?
Czy dokopię się do swojego sprzętu
w  totalnej mgle, dymie, ciemności?
Czy mam jak zamocować butle albo
czy rury z powietrzem nie będą prze-
szkadzać w  marszu i  walce? Z  tymi
pytaniami wbij się do sklepu i  skom-
pletuj ekwipunek na wyprawę.
Bryczka
Wiesz, dlaczego nie ufam łazikom
gangerów? Wcale nie dlatego, że nie
przekonuje mnie napierdzielanie sto
na godzinę w fotelu na kółkach. Tam,
skąd pochodzę, bryczka musi robić nie
tylko za pojazd, ale i  za schronienie.
W  razie czego muszę mieć pewność,
że jak zamknę okna, zatrzasnę lufci-
ki i załączę wewnętrzny obieg, żadne
świństwo z zewnątrz mnie nie dopad-
nie. Hermetyczna komora, brachu, jest
jak opcja serii w  karabinie - bez tego
niby da się żyć, ale żyje się krócej. Mó-
wię o  paru prostych zabiegach, które
13
 skażenia
- Moje trzy życzenia? Krążownik z zapasem paliwa, fajna laska jako
załogant i skrzynka niewyczerpalnego browaru.
jesteś w  stanie zrobić samemu, jeśli
tylko masz wóz z  klasyczną kabiną.
Taka samoróbka to po prostu odrobi-
nę większa szansa na ocalenie dupska
z chemicznej nawałnicy - jeśli szukasz
naprawdę dobrej ochrony, sprawdź,
jak to robią zawodowcy.
Widziałeś krążowniki szos z  Pasa
śmierci? Chłopie, ciężko w nich się do-
patrzeć konkretnych przedwojennych
modeli. To prawie całkowicie powojen-
ny patent; przed wojną zwyczajnie nic
takiego zwyczajnie nie było potrzebne.
Samowystarczalne, jeżdżące schrony -
hermetyczne, uzbrojone, opancerzone.
Podwozie na solidnych, wojskowych
oponach osłoniętych pancerzem. Pan-
cerne szyby, też osłonięte czym się da,
a w niektórych modelach nawet w ogó-
14
le brak okien, tylko sprytna elektro-
nika i kamery od zapodawania obrazu
z  zewnątrz. System filtrów, czujni-
ków i analizatorów atmosfery. Kabina
z  wejściem jak śluza, po to byś mógł
ją odciąć nawet, jak jakieś cholerstwo
przebije kadłub. Cekaemy, wyrzutnie
rakiet, miotacze min - wszystko po to,
by przepłoszyć cwaniaków z  chrapką
na przejęcie wozu.
Powiem ci stary, nie ma takie-
go gambla, którego można by dać za
taki krążownik. Jeździ ich po Stanach
góra kilkanaście - ze dwa ma na sta-
nie Posterunek, inny wymalowany
jest w  barwy barona Bergera z  Fede-
racji. Jeśli jednak masz jakiś zarąbi-
ście dobry argument, żeby akurat
tobie sporządzić takie cacko, wal do

zakładu Emmersa w  Detroit. To stam-
tąd wyszły co najmniej dwa znane mi
krążowniki, a jak ostatnio tam byłem,
ekipa właśnie kompletowała sprzęcior
pod konstrukcję trzeciego.
Krążownik, wehikuł nie do zatrzy-
mania. Daj mi trzy beczki paliwa, a po-
jadę takim do samego piekła, skopię
dupsko szatanowi i  wrócę z  najgoręt-
szą laską, jaką znajdę w jego kotłach.
Reguły uszczelnionej kabiny znaj-
dziesz w Wyścigu na s. 91
Alternatywne wykrywacze skażeń
Łatwo powiedzieć: zawsze miej przy
sobie miernik skażenia, licznik pro-
mieniowania albo inny sprytny czuj-
nik. Jakby świat nie zaliczył zgonu,
a  fabryk czułych części było więcej
niż burdeli w  Vegas... Ci, którym bozia
poskąpiła gambli na specjalistyczny
sprzęt, radzą sobie po swojemu. Najlepsi
są w  tym ludzie pustyni - rzadko któ-
ry błyśnie ci hi-techem, za to każdy ma
milion sposobów, jak rozpoznać i ochro-
nić się przed chemicznym niebezpie-
czeństwem. W  osadach na Zachodzie
gdzieniegdzie natrafisz na takie małe,
szpetne, kolczaste chwasty trzymane
w  doniczkach. Miejscowi hodują je, bo
zielsko ma ciekawą właściwość: w miarę
normalnym powietrzu rozkłada te swo-
je kolce i liczy na to, że nadzieje się na
nie jakaś mucha. Ale jak tylko zaczyna
się toksyczne chuchnięcie, cwaniacki
badyl składa się w  pojedynczą kolbę,
wystawiając na zewnątrz jedynie od-
porną skórę. Wystarczy posadzić przy
nim dzieciaka do wypatrywania i  wy-
krywacz toksycznych burz gotowy.
A  słyszałeś o  metodzie „na kanar-
ka?”. Jako wykrywacz trującego świń-
stwa służy w  niej lichy ptaszek albo
inne zwierzę. Wozisz je ze sobą, kar-
misz, czyścisz mu klatkę - wszystko
po to, by w razie trującej niespodzian-
ki wykitowało jako pierwsze, dając
zasyfiony świat
reszcie sygnał do ewakuacji. Metoda
ma jedną wadę: człowiek cholernie
się przywiązuje do żyjątka. Znajo-
ma ekipa gladiatorów przez tydzień
dochodziła do siebie po tym, jak ich
ukochany ćwirek wyciągnął nóżki po
zetknięciu z Siarą.
Najlepsza ochrona
Nie będę ci sprzedawał banałów, bo
żyjesz nie od dzisiaj i  swoje wiesz
o  przetrwaniu. Rady typu „nie roz-
kładaj obozu w  leju po bombie” albo
„pordzewiałe beczki z  symbolem wia-
traczka to nie najlepszy budulec na
ziemiankę” możemy sobie wsadzić
tam, gdzie skażenie nie dociera. Miej
oczy otwarte, a mózgownicę nastawio-
ną na najwyższe obroty - to jedyny
uniwersalny sposób na przetrwanie.
Bo widzisz - to, co ratuje cię przed jed-
nym zagrożeniem, może wpakować cię
w  inne i  nie ma tu stałych procedur.
Przykładowo każdy wie, że dla ochro-
ny przed bydlętami z pustkowi warto
wpakować się w  jakąś ruinę, piwni-
cę albo inną jamę. A przecież właśnie
takie miejsca upodobały sobie bestie,
więc czasem to „najlepsze rozwiąza-
nie” kończy się włażeniem potworowi
do paszczy. Ze skażeniami jest tak
samo. Czasem trzeba koniecznie zna-
leźć schronienie przed śmierciono-
śnym deszczem - wtedy pakujesz się
pod jakikolwiek dach. Z drugiej strony
to właśnie w  zamkniętych przestrze-
niach dłużej utrzymuje się śmiertelne
stężenie trucizn - inaczej niż na otwar-
tych, wietrznych przestrzeniach. Cza-
sem warto wskoczyć do wody i liczyć
na to, że jej powierzchnia zatrzyma
najgorszy efekt, innym razem to wła-
śnie bajoro jest największym trucicie-
lem w okolicy.
Oczy szeroko otwarte i łepetyna na
chodzie - niewiele więcej mogę ci dora-
dzić. Powodzenia, brachu!
15
 skażenia

Najlepsza laska to sprawna gazmaska

Wszyscy je mamy i kochamy, no nie? A jednak być może jest parę rzeczy, o których warto pamiętać w tym
temacie.

Maska przeciwgazowa
Absolutna podstawa jeśli zamierzasz pchać się na skażony teren. Modeli jest bez liku, ale ogólna konstrukcja
jest wszędzie podobna - gumowa lub silikonowa osłona na twarz, wyposażona w gwint, do którego przykręcasz
pochłaniacz. Możesz trafić na model z dużym pochłaniaczem noszonym przy pasie i przyczepianym do maski
za pomocą gumowej rury, ale zwykle jest on przykręcany bezpośrednio do maski. Trafiają się też wersje
z dwoma gwintami zamontowanymi w okolicach policzków. Do takiej maski też możesz przykręcić tylko
jeden pochłaniacz, bo gwinty są samouszczelniające. Pochłaniacz oczyszcza powietrze, którym oddychasz,
z radioaktywnych pyłów, wirusów, bakterii i trującej chemii. Filtry trzeba co jakiś czas wymieniać - w bardzo
zasyfionym terenie co dwa-trzy miesiące, ale jeśli skażenie jest mniejsze, mogą wystarczyć nawet na pół roku.
Nieodłączną częścią każdej porządnej maski jest rurka umożliwiająca przyjmowanie płynów. Tylko nie
zapomnij zaopatrzyć się w manierkę z pasującym gwintem - jeśli zamierzasz wsadzać rurkę do butelki po
mineralnej, to lepiej w ogóle daj sobie spokój z maską i zacznij siorbać z najbliższej kałuży. Efekt będzie
ten sam, a łatwiej ci będzie oddychać.
Skoro już o oddychaniu mowa, zanim wleziesz na zanieczyszczony teren, pobiegaj trochę w masce po
świeżym powietrzu. Po co? Żeby się przyzwyczaić. W masce jest gorąco. W masce mniej widzisz (chyba że
znajdziesz specjalny, panoramiczny model). W masce każdy oddech wymaga dodatkowego wysiłku, a powie-
trze jest jeszcze podgrzane przez filtropochłaniacz. Krótko mówiąc - łażenie w  masce wymaga praktyki.
O bieganiu i walce nie wspominając.
Warto też wspomnieć o małym i bardzo przydatnym dodatku - tkaninie przeciwzaroszeniowej. To kawa-
łek specjalnego materiału dołączany do każdej maski przeciwgazowej. Przecierasz nią szkła po wewnętrznej
stronie, żeby nie zaparowały. W ten sposób będziesz mógł podziwiać widoki do końca spaceru w pięknych
okolicznościach przyrody. Zawsze pamiętam o  tym przed odwiedzeniem okolicy, w  której spodziewam się
dodatkowych atrakcji. Potem raczej nie będę miał okazji zdjąć maski żeby przeczyścić wizjer, a nie wiem
jak ty, ale osobiście nie lubię strzelać na słuch.
Niektóre wypasione modele mają też podłączenia do urządzeń komunikacyjnych i specjalną konstruk-
cję umożliwiającą założenie maski jedną ręką. Przydatny bajer jeśli akurat musisz się ostrzeliwać albo
taszczysz ze sobą coś ciężkiego.
Aha, jeszcze jedna ważna rzecz. Naucz się wkładać maskę szybko. Nie zawsze będziesz miał czas poprawić
wcześniej przedziałek i sprawdzić w lustrze, czy paski równo leżą. Kiedy w trakcie walki z maszynami poczu-
jesz zapach kamfory, lepiej się sprężaj. Jeśli nie uwiniesz się w kilka sekund, najlepsi medycy Posterunku
ci nie pomogą.

Respirator
To taka uboga wersja maski. Pozbawiona osłony na twarz, chroni głównie przed wdychaniem szkodliwych gazów
i pyłów. W Apallachach powszechnie spotykana praktycznie w każdej kopalni. Oczywiście korzystają z niej
głównie spece i szlachcice wizytujący swoje włości. Zwykły górnik może sobie najwyżej owinąć gębę szmatą.
Jeśli wybierasz się na skażone tereny lub co gorsza w pobliże Molocha, respirator to zdecydowanie za
mało. Dlaczego zatem o nim wspominam? Żebyś znał różnicę. Słyszałeś takie powiedzenie „Lepszy rydz niż
nic”? Otóż w przypadku skażenia biologicznego ta ludowa mądrość może cię zabić. Jeśli wystarczająco szybko
wyniesiesz się z zasyfionego terenu, możesz jeszcze polegać na naturalnej odporności swojego organizmu.
Gorzej jeśli założysz respirator i z bananem na ryju zaczniesz szukać gambli po całej okolicy. Znajomy Pu-
ryfikator z Posterunku powiedział mi kiedyś, że iluzja bezpieczeństwa jest gorsza, niż jego całkowity brak.
Zapamiętaj to sobie i nie pchaj się w respiratorze na twarzy przez drzwi z napisem „Biohazard”.

Maska izolacyjna
Ten wariant maski wyposażony jest w niezależne źródło powietrza - butlę lub pojemnik ze specjalną mieszan-
ką chemiczną. Jak sama nazwa wskazuje, takie rozwiązanie całkowicie izoluje cię od otaczającej atmosfery.
A masce izolacyjnej możesz nawet nurkować, jeśli jesteś aż takim świrem.
Półmaska
Kolejne rozwiązanie dla ludzi ze skromnym budżetem. Półmaska osłania wyłącznie nos i usta, ale posiada
istotną przewagę nad respiratorem - chroni również przed bakteriami i  wirusami. Możesz napotkać tra-
dycyjną wersję z gwintem i wymiennymi filtrami albo wariant jednorazowego użytku. Ten drugi to w za-
sadzie odpowiednio wyprofilowany pochłaniacz wyposażony w mocujące paski, ale w połączeniu z goglami
i  kapturem ochronnym daje całkiem przyzwoite bezpieczeństwo. Oczywiście przy założeniu, że osłoniłeś
również resztę ciała.

Sztuczka: Maska zawsze założona

Wymagania: Bierz, chłopie, i nie pytaj o takie rzeczy.
Opis: Ile razy można tłuc MG do łepetyny, że maskę masz zawsze na gębie? Za każdym razem odpowiada „co
z żarciem?”, „Co z mówieniem?”, „Co z pluciem”?. Weź tę sztuczkę i miej to z głowy!
Działanie: Jeśli tylko masz gazmaskę w ekwipunku i nie mówisz wyraźnie, że jest inaczej, traktowany jesteś,
jakbyś miał ją założoną. Zawsze, bez wyjątku.

16
17
 skażenia
P amiętam, jak z pięć lat temu zna-
leźliśmy na podstawie wypoży-
czonych z  biblioteki Saint Louis map
jedną taką przedwojenną Krecią Norę
w  okolicach Bubble, prawie pod nosem
maszyn na północy. Zakopał się tam
jakiś jajogłowy, budzik nastawił na
dziewięćdziesiąt lat, jak widać jego za-
ufanie do sprzętu było naprawdę god-
ne podziwu. Wynosimy puszki i sprzęt,
w tym czasie Benny podgrzewa powoli
faceta, który zaczynał już mrugać i coś
mamrać pod nosem. Ładujemy na je-
epa towar, a tu nagle z włazu wypada
hibernatus w kitlu, cały siny, trzyma
się za gardło i wrzeszczy: Ratunku, du-
szę się, duszę się! Ja konam! - i  leży.
Zrobiliśmy potem sekcję i wiesz, co się
okazało? Otruł się. Frajer otruł się po
prostu powietrzem, którym oddycha-
my. A  Mississipi była tego dnia w  za-
sadzie całkiem czysta.
Nie, że jesteśmy wszyscy okazami
zdrowia. Ja mam suchy kaszel, Tre-
vor ze trzy ciężkie choroby, a Benny-
'ego już dziś nie ma, ale na Boga, taki
jest dzisiejszy świat. Zamiast biegać,
krzyczeć i  konać, trzeba się cieszyć
tym, co mamy!
Metoda na zarazę
Jest prosty sposób, by się niczym nie
otruć, nie zarazić ani nie złapać ja-
kiegoś mutagena w  tym parszywym
świecie urządzonym po molochowemu:
znajdź czysty schron, właź i  zamknij
za sobą. Spawaj, aż będzie zaspawane.
I nigdy, nigdzie nie wychodź.
Bo jak tylko wystawisz nochala,
odkryjesz, że na wszystkie strony po
horyzont rozciąga się jedno wielkie
śmierdzące łajno, które chce ci zrobić
krzywdę. Gdyby Bozia obdarzyła cię
zmysłem rozpoznawania groźnych che-
mikaliów i czego tam jeszcze, zobaczył-
byś wyjątkowo kolorowy krajobraz:
popatrz, jak z  jaru unosi się delikat-
18
ny promieniotwórczy pył. Kawałek
dalej od strony ruin leniwie sączy się
strumyk kwasu i  wpada do trującego
jeziora, nad którym unosi się ledwie
widoczna miedziana mgiełka. Dalej
martwa pustynia i wzgórza zryte gro-
tami pełnymi takiego gówna, że aż bul-
gocze. Żyjesz tu, jeszcze dychasz, więc
co cię będę straszył, wiesz o jakiej skali
mówię.
Ty dychasz, ale pewnie wielu two-
ich kumpli już się nie pochwali tym,
że nadal są wśród żywych, podgryzają
pustynię od spodu, nawet jeśli nigdy
nikogo nie wkurzali. Tydzień temu wy-
kitował słynny twardziel Howie Pusta
Głowa, arcyksiążę mordobicia z  Dixie
Town. Umarł, bo przepłukał marchew-
kę w stawie za domem, a potem ją ze-
żarł. Nikt mu nie wspomniał, że gdy
spał pijany przez dobę, padał w  tym
czasie Żółty Deszcz. Gość naprawdę nie
był miękki, przeżył podobno kiedyś
przestrzelenie swojego pustego łba, co
wywiało mu resztkę inteligencji, no
a widzisz, teraz powaliły go drobne, wi-
jące się, żółte mikroby. Mówię ci, wszy-
scy równo wkurzamy tę zmęczoną
planetę i ona też przestała się z nami
cackać. Niewidzialny szajs gnieździ się
w milionach pułapek, trując wszystko,
co ma w  nazwie „homo”, a  Moloch do-
rzucił jeszcze do gara i miesza kielnią,
jakby mu kto płacił.
Ale głowa do góry, trochę farta,
trochę wiedzy, doświadczenia i  nie
ma źle. Świat przeistoczy się w  two-
ich oczach z  pola minowego w  przy-
tulny labirynt, w  którym prawie za-
wsze znajdziesz bezpieczną ścieżkę.
Naucz się tylko rozpoznawać pułapki.
Nie licz na to, że uodpornisz się na
trupi wyziew czy rdzawą wodę, ale za
to nauczysz się spieprzać gdy trzeba,
chować, filtrować lub okrążać z  kilo-
metra. I  o  to chodzi. Mój nauczyciel
mawiał: gówno istnieje tylko po to,
żeby je omijać. Jest dobre, bo uczy
nas ostrożności.
 przewodnik po strefach skażeń

Trujemy skliwą opieką pielęgniarek z  Vegas to

nie rana, to spełnienie marzeń. Zarobić
serię z kaemu od potężnego cybermuta
Sporo trującego ścierwa opisaliśmy już
i odwalić kitawkę to nie zwykła śmierć
na kartach Neuroshimy, bo Neuroshi-
tylko piękne zwieńczenie kariery. Ale
ma bez zanieczyszczeń, radiacji, smrodu
zejść z  tego padołu z  powodu nieokieł-
i chorób to jak macho bez fiutka. Problem
znanej biegunki, wymiotując własny
w tym, że całkiem sprawnie to wszystko
kręgosłup czy w kwadrans po tym jak
porozrzucane jest w drobnych kawałecz-
powiedziałeś „hehe, a co tak śmiesznie
kach i  pochowane po dwudziestu książ-
pachnie w  tej piwnicy?”. No nie, tego
kach. Odnalezienie trucizn, przejściowych
nikt nie chce.
chorób i  podobnych przyjemności to te-
Dlatego nie godzi się, żeby zagroże-
mat na teleturniej i żeby żyło się łatwiej,
nia chemiczne i  biologiczne były bar-
poniżej masz nowy, wygodny w  użyciu
dzo groźne i  jednocześnie bezwonne,
pakiet różnorodnych toksycznych ano-
bezbarwne i w ogóle nie do wykrycia.
malii, od śmiesznych przeszkadzajek po
Bądźmy fair. Jeśli nie mówimy o  ja-
naprawdę groźne świństwa, które lepiej
kichś podpierduszkach powodujących
omijać z kilometra.
swędzenie oczu, kaszel czy ponure
Teraz najważniejsza sprawa. Spryt-
miny przez k20 godzin, co rusz będzie
nie rozłożone w terenie chemiczno-biolo-
szansa na wyturlanie sobie ostrzeże-
giczne groźby to bynajmniej nie kolejne
nia albo olśnienia, w  co właśnie deli-
wredne pułapki na biednych graczy,
kwent wdepnął. Szansa na taktyczne
tylko idealne urozmaicenie krajobrazu.
wycofanie się w  ostatniej chwili, wy-
Tnie go na kawałki, dzieli jak szachow-
lizanie ran i  wszelkich innych szkód
nicę na obszary bezpieczne, upierdliwe,
i  podrażnień. Na rozpoznanie rodzaju
ryzykowne, groźne dla życia i zdrowia,
świństwa i zmianę kierunku wędrów-
wymagające specjalistycznego sprzętu,
ki. Szansa na zrezygnowanie z wejścia
wiedzy, przygotowania, w końcu i takie,
do odkrytego właśnie magazynu wy-
które pozostaną poza zasięgiem ekipy
pełnionego lśniącymi beczkami pełny-
mimo najszczerszych chęci. Czyli krotko
mi płynnych skarbów - bo lepiej żyć
mówiąc, to narzędzie z  ogromnym po-
niż mieć. Albo przynajmniej na wy-
tencjałem w rękach zmyślnego Mistrza.
trzepanie przed wejściem z  plecaków
No ale skoro już cię tak zachęcam
potrzebnych kombinezonów, masek
do postawienia tematu chemikaliów na
i mierników.
równi z bestiariuszami, jak do spróbo-
Przy każdym paskudztwie wypi-
wania się z jakimś nowym proszkiem
sano kilka oznak zapowiadających
do prania, wypada zapewnić ci wy-
nieszczęście - na potrzeby testów Czuj-
godę korzystania z  tych wszystkich
ności na różnych etapach wdepnięcia
cuchnących świństw. Katalog znaj-
w  gówno. PT takiego testu to sprawa
dziesz dalej, a teraz czas na kilka mo-
Mistrza, bo skąd niby mielibyśmy wie-
dyfikacji w  ogólnych zasadach trucia
dzieć, ile tego szajsu gdzieś w  okolicy
i zarażania.
umieścisz i  przy jakim oświetleniu,
co nie? Czasem test pozwoli naszym
Do trzech razy sztuka, pechowcom zorientować się, że coś nie

czyli wyczuwanie zagrożenia gra, albo co dokładnie nie gra, jeszcze

z bezpiecznej odległości - dojrzeć dziw-
ny kolor wody, mgiełkę w  powietrzu,
Dostać w  pysk gazrurką i  wylądować
martwe myszy leżące pod ścianami,
na miesiąc rekonwalescencji pod tro-

19
 skażenia
Czasem nie musisz mieć miernika, żeby wiedzieć, że coś tu śmierdzi
uciekającą w  popłochu alahamę. Jeśli
nie, to może połapią się trochę póź-
niej, na przykład po zapachu, albo po
smaku, o  ile coś podejrzanego akurat
wcinają, piją czy żują. I  znów trochę
później los wyciąga do nich pomocną
dłoń, bo może zorientują się, że czas
spieprzać, po pierwszych oznakach za-
trucia czy zarażenia. Boli głowa, plą-
czą się nogi, generalnie jak po balan-
dze, a jakoś nikt ostatnio nie pociągał
z manierki. A potem? Cóż, zasadniczo
to nie ma „potem”, do trzech razy sztu-
ka, ale jeśli jesteś miękki, nie zakaże-
my ci ponawiać tych szans, ile razy
uznasz za stosowne.
Zdany test to oczywiście nie wykład
z medycyny czy chemii w nagrodę na
temat odpowiedniej choroby lub truci-
zny, a tylko delikatne zwrócenie uwagi
na podane w  opisie fakty - wypisane
w tym punkcie, którego dotyczył test.
20
Coś w  stylu: dziwne, bo płomień za-
palniczki pali się tu wyraźnie słabiej.
Albo: czujesz lekkie zawroty głowy. Dla
wyjątkowo słabo jarzących: hello! Coś
nie gra z powietrzem!
Kreski,
czyli nasiąkanie trucizną
Benny odsunął właz do kanału i wsko-
czył do środka. Chlap. Znalazł się na
dole. Wspaniałe gumowce zanurzyły
się w glutowatej brei. Benny lata temu
stracił węch, więc nie poczuł, że wokół
waliło jak ze skarpetek mutanta. Nie
wziął też akurat latarki, więc nie do-
strzegł, że powietrze ma kolor żółty.
Dostrzegł za to w  półmroku pełzają-
ce w  błocie wokół gumowców ślimaki,
a jako że zawsze uważał się za Francu-
za, uśmiechnął się. Kolacja zapowiadała
 przewodnik po strefach skażeń
się rajsko. Zaczął zbierać pełzające za-
kąski, jedną po drugiej. W tym samym
czasie jego organizm zaczął łapać Kre-
ski. Powoli, minuta po minucie, Kreska
za Kreską, wdychana Siara przechodzi-
ła przez płuca Benny'ego do jego krwi
i  zaczynała robić szambo z  organów,
począwszy od tego najmniej rozwinię-
tego w  jego przypadku, czyli mózgu
(Benny zawsze mówił na mózg „kala-
fior” i miał w tym trochę racji). W koń-
cu, po kwadransie, na poziomie pięciu
Kresek zatrucia Siarą, przed Bennym
ni stąd, ni zowąd zmaterializowała
się niewielka Statua Wolności. W  pra-
wej ręce dzierżyła koszyk dojrzałych
ananasów, w  lewej zaś zwój spaghet-
ti. Benny przetarł oczy, ale po dziw-
nej postaci nie było już śladu, została
ciemność, breja i ślimaki. Gdyby w tej
chwili ruszył swoim podtrutym kala-
fiorem, spieprzyłby w górę szybciej niż
tu wskoczył, bo zwidy to znak, że coś
jest bardzo nie halo. Miał swoją szan-
sę. Niestety, wygramolił się dopiero
przy trzecim halunie, gdy szarżowała
na niego Wielka Tenisówka, ale wtedy
było już za późno. 15 Kresek Siary to
nieodwracalne zniszczenia. Dwa, trzy
dni życia, chyba że jest się twardzie-
lem, wtedy nawet do tygodnia. Benny
był twardzielem.
Tylko nie mówicie nikomu, że skoń-
czył przez głupi skażony kanał, oficjal-
nie jakby kto pytał, zginął na froncie
w  walce na piąchy z  Łowcą, ok? No
i Łowca dostał gorzej...
Ogólnie ten mechanizm jest prosty
jak rosyjski zegar. Każde toksyczne
gówno ma swój rytm zabijania, swoje
tempo trucia - a wszystko podane jest
w  katalogu dalej. Jedne aplikują Kre-
skę co minutę, inne co kwadrans, jesz-
cze inne co godzinę. Czasem szybciej,
gdy od toksyn aż gęsto w  powietrzu,
czasem wolniej, jeśli to tylko śladowe
ilości.
Jak grasz w otwarte karty, a gracze
już wiedzą, że oprócz 21% tlenu i 78%
azotu łykają z  każdym oddechem ja-
kiś zafajdany specjał, mogą sobie sami
zaznaczać na kartach kolejne Kreski
i  płakać, że powstaje nie wróżący ni-
czego dobrego płotek. Jeśli natomiast
udajesz Greka i  gotujesz w  tajemnicy
wredną niespodziankę, a na testy jesz-
cze nie czas lub najzwyczajniej wszyst-
kie oblali, zaznaczaj na kartce sam, jak
bardzo są już napełnieni unoszącym
się tu szajsem.
Górny limit zatrucia jednym świń-
stwem to 30 Kresek. Jak ktoś zechce
poleżeć w  toksycznym oparze od rana
do wieczora, nie nazbiera dzięki temu
tysiąca trzystu siedemdziesięciu dwóch
Kresek, tylko 30. Jedyne co dodatkowo
osiągnie, to że przez czas przebywania
w skażonej strefie non stop ciągnie na
maksimum zatrucia i organizm nie ma
jak zacząć się tego świństwa pozbywać.
Bardzo Złe Konsekwencje,
czyli efekty zatrucia
Co z tego dalej wynika? Nic dobrego, to
ci ręczę. Co ileś tam Kresek, zależnie od
rodzaju toksyny, uruchamia się Bardzo
Zła Konsekwencja i  turlają się kości
w teście Kondycji, żeby sprawdzić, czy
delikwent obrywa słabszym, czy moc-
niejszym efektem. Po detale oczywiście
odsyłam do Katalogu Paskudztw, bo
efekty są bardzo różne - raz nogi odmó-
wią posłuszeństwa, kiedy indziej oczy,
pamięć albo zdrowy rozsądek, pojawią
się bóle i  mdłości, gorączka, drgawki,
same okropne rzeczy.
O  ile się gdzieś nie pogubiliśmy,
to każdy efekt w  katalogu zapisano
w dwóch postaciach: słabszy dla zdane-
go testu Kondycji, mocniejszy dla obla-
nego - ale to chyba nie dziwi, normalna
sprawa, tak jak przy ranach.
Jeśli frajer dalej niestrudzenie
grzęźnie w zarazkach po kolana, osią-
ga przez to coraz to wyższe szczebelki
totalnej dewastacji - zbiera Krechy,
21
 skażenia

testuje Kondycję i zalicza kolejne efek- w tym, że mamy tu ostatnią specjalną,

ty zatrucia. Efekty są fajne, więc jest
ciekawie.
Jedne świństwa są proste niczym
rana postrzałowa - efekt jeden i  ten
sam od początku (najczęściej po prostu
kara procentowa do jakiegoś Współ-
czynnika), tylko coraz gorszy i  moc-
niejszy. Inne mają więcej ciekawszych
efektów specjalnych, czekających na
ujawnienie się w odpowiednim momen-
cie, do tego przy zaliczaniu każdego ko-
lejnego efektu trzeba ponowić test Kon-
dycji, żeby sprawdzić, czy aby w końcu
organizm się nie złamał i  czy można
wreszcie brać pod uwagę mocniejszą
wersję kar.
No a jak już jesteśmy przy procen-
towych karach do Współczynników,
to patrz na to: każda zaraza i  trutka
z  katalogu daje banalne 5%, czasem
10% kary, ale uwaga - za każdą Kre-
skę. Wystarczy, że pamiętasz, czym
się ekipa struła i ile jeszcze im zostało
Kresek tego syfu w organizmach, a od
razu wiesz, na jakich karach do jakich
Współczynników jadą i nie ma tu miej-
sca na ściemę.
W  ciągu jednego epizodu z  jakimś
toksycznym świństwem wyjdzie jak
widać cała seria testów Kondycji. Sęk
brutalną zasadę - wystarczy raz oblać
test dla danego zakażenia czy zatrucia,
a kolejne testy Kondycji dla tego zatru-
cia są już automatycznie oblane - czyli
od tego momentu organizm się poddaje
i zalicza już tylko te większe kary oraz
te gorsze wersje efektów specjalnych.
Bronił się, ale przeciwciała czy cokol-
wiek w nim tak dzielnie siedziało i wal-
czyło, w  końcu mówią: fuck it, koniec
amunicji.
Ubywanie Kresek,
czyli detoksykacja
Zapisywanie zatrucia w Kreskach dzia-
ła też w drugą stronę - gdy strute bie-
daki w  końcu wypadną na czyste po-
wietrze (czytaj: cokolwiek zdatnego do
oddychania i bez tej toksyny), wezmą
odpowiednie piguły, ktoś ich zawiezie
do zdolnego szamana albo uczciwego
łapiducha, czy też spełnią specjalne
warunki detoksykacji (niektóre świń-
stwa trudniej wypłukać z  organizmu,
nie wystarczy się powachlować), Kre-
ski zaczynają znikać. Bez testów, bez
pieprzenia - odejmujesz im Kreskę za
Kreską, tak jak uznasz za stosowne

Czemu tak?
Modyfikacje zasad zmieniają przede wszystkim rolę wszelkich skażonych stref na sesji. Od teraz zamiast jedynie
podtruwać graczy, którzy nieświadomie w nie weszli, będą mogły ich straszyć z daleka i szantażować różnym
stopniem ryzyka zapuszczenia się w nie albo czasem przebywania, będą stawiać ich przed trudnymi wyborami. Czy
wybrać krótszą drogę przez kanion pokryty podejrzanym nalotem? Czy zbadać schron skażony pyłem śmierci?
I masz czas, żeby spokojnie napić się herbaty, patrząc jak się gracze kłócą i dyskutują.
Jeśli gracze nie biorą na poważnie twoich ostrzeżeń przed trującą strefą, połóż na stół reguły tego właśnie
skażenia i dodaj: w takim razie zapraszam. Sprawa przestaje być zero-jedynkowa: MG nas ubije albo się nie od-
waży? Wchodzą obiektywne reguły, jest ryzyko, ale od biedy da się przejść. I nie ma co liczyć na MG, zasady są
klarowne i podane na tacy.
Zaś w ponaglaniu graczy do wyjścia ze skażonej strefy idealnie pomagają Kreski - pięknie przemawiają do wyobraźni.
Aż trudno się nie jarać tym, jak wygodne są w użyciu. BG siedzą w smrodzie, więc dodajesz: jedna Kreska,
tik, tak, druga Kreska... Zaczynają spieprzać do czystego powietrza? Jeszcze dwie Kreski za to, że biegną - no bo
wdychają w biegu jak na specjalnej promocji. Jakaś sensowna tabletka na przeczyszczenie - odejmujesz Kreskę
albo dwie, choć odnotowujesz, że zostawili po sobie kupę, a to wstyd. A cała reszta kar i efektów automatycznie
wynika w każdej chwili z aktualnego stanu Kresek. Rozpiska trutki może nawet wylądować na stole przed gra-
czami, z wypisanymi efektami, karami i wszystkim, co muszą wiedzieć. Ty kontrolujesz Kreski, oni mogą sobie
kontrolować całą resztę i przeliczać sobie kary.
Tak samo gdy kasujesz im Kreski, automatycznie zmniejszają sobie kary, znikają efekty specjalne przypo-
rządkowane do danego poziomu zatrucia. Jest klarownie jakbyś włączył GPS-a.

22
 przewodnik po strefach skażeń

- choć lekkie sugestie w  tym temacie

znajdziesz w  opisie syfów w  naszym
Jesteś gotowy!
katalogu.
Koniec odprawy, zdobyłeś właśnie dy-
No i  wiadomo, znikają Kreski, to
plom z  obsługi zanieczyszczeń Zasra-
i  razem z  nimi znikają kary procen-
nych Stanów. Teraz zapraszam cię do
towe i  kolejno odpowiadające ilości
zapoznania się z  naszym katalogiem
Kresek efekty specjalne zatrucia. To
toksycznych atrakcji.
automat, jedno z drugim jest związane
na sztywno, więc żadnego dodatkowego
haczyka tu nie ma.

podsumowanie
Rozpoznanie zagrożenia:
Test Czujności (PT według uznania MG) podczas:
- zetknięcia z oznakami i zapowiedziami toksycznej anomalii.;
- przy pierwszych objawach zatrucia.
Zatruwanie:
W skażonej strefie bohater nasiąka toksynami zapisywanymi za pomocą Kresek.
Tempo nasiąkania toksynami (Kreski na minutę, na kwadrans , itd.) podane jest w opisach
poszczególnych anomalii.
Sposób nasiąkania toksynami (np. przez oddech, przez skórę itd.) także podany jest
w opisach poszczególnych anomalii.
Górny limit zatrucia to 30 Kresek.
Konsekwencje zatrucia:
Konsekwencje zatrucia (słabsze i silniejsze) podane są w opisach poszczególnych anomalii.
W  większości przypadków bohater musi wykonać test Kondycji (Przeciętny, chyba że
napisano inaczej):
- sukces oznacza słabszą konsekwencję zatrucia,
- porażka oznacza silniejszą konsekwencję zatrucia;
Test Kondycji powtarza się co określoną liczbę Kresek zatrucia, podaną w opisie anomalii.
Jeśli bohater obleje test Kondycji, od tej pory dotyczą go automatycznie tylko silniejsze
konsekwencje zatrucia.
Odtruwanie:
Kreski zatrucia znikają po opuszczeniu strefy skażenia w tempie podanym w opisach poszcze-
gólnych anomalii.
Wraz ze zmniejszającą się liczbą Kresek zatrucia automatycznie znikają odpowiadające im
konsekwencje (oprócz ran, które goją się zgodnie z regułami ran).

Opis ikon:
Kanały i podziemia Podmokłe tereny

Neodżungla Przeszkadzajka

Niszczy sprzęt Rany z opóźnieniem

Moloch Ruiny miast

Otwarta przestrzeń Zabójcza

23
 skażenia
Katalog paskudztw
BŁYSZCZĄCY ZŁOM
Jedziemy sobie jeepem wzdłuż auto-
strady od Woodward, a tu nagle na
horyzoncie, daleko na pustkowiach
coś błyszczy jak jakaś kopalnia dia-
mentów. Wyobraźnię mamy niema-
łą, więc szybki zwrot i już dymamy
przez wertepy, aż żołądek podchodzi
do gardła.
Co się okazuje na miejscu? Zatrzy-
mujemy się przed wielkim lejem po
jakiejś super bombie z dawnych cza-
sów, za nim miasteczko - kupa złomu,
porozbijane samochody, nadpalone
domy. A wszystko, co metalowe, wy-
gląda jakby ktoś pokrył diamento-
wym lakierem. Chodzimy tak z miej-
24
sca na miejsce i zbieramy dosłownie
wszystko, bo nie można się oprzeć.
Każda łyżeczka czy guzik wyglądają
jak najdroższe jubilerskie specjały,
no dosłownie wartość każdego jed-
nego grata i drobiazgu szybuje tu
w górę i już w wyobraźni liczymy
kasę. Spoooro kasy.
Po paru godzinach pichcimy sobie
fasolówkę w garze na ognisku, a tu
jasna cholera, kielnia z rąk wypada.
Chcesz podnieść, a palce jak z gumy,
niby jest czucie, ale zero władzy i po-
słuszeństwa! Zapomnij o strzelaniu,
wiązaniu sznurowadeł, trzymaniu
kierownicy, ba, nawet po dupie się nie
 przewodnik po strefach skażeń
można podrapać, bo palce się same
zwijają. Na szczęście do rana trochę
przeszło, ale więcej już nie tknąłem
Zapowiedzi i oznaki:
- metalowe przedmioty pokryte dziwną kry-
staliczną warstwą
Trucie przy typowym stężeniu:
1 Kreska co 10 minut - przez dotyk
Efekty zatrucia:
Utrata władzy w dłoniach - Przeciętny test
Kondycji:
CZARNY PYŁ
Trudno o  coś piękniejszego niż widok
spalonych wielkich miast. Jednak czę-
sto jest tak, że to, co urzekające, jest
też groźne. A spalonym zgliszczom du-
żych metropolii towarzyszy czasem
unosząca się w  powietrzu trucizna,
zwana Czarnym Pyłem. I  nie mówię
o  Tornado, brachu, nic z  tych rzeczy.
Raczej coś jak sadza, choć sadza to jed-
no, a  Czarny Pył to gorsza i  wzboga-
cona jej odmiana, na którą trafisz za-
zwyczaj w tych dzielnicach spalonych
ruin, gdzie dawniej stały najwyższe
wieżowce.
Czarny Pył unosi się w  podmu-
chach wiatru jak dywany ciemnego
dymu, czasem wiruje z wiatrem two-
rząc kręcące się na wysokości kilku
metrów miniaturowe trąby. Przede
wszystkim zaś cały czas przenika
do płuc w  skażonej strefie i  powoli
zatruwa oddech, przynosząc senność
i  osłabienie. Gdy już nawdychasz się
tego wystarczająco, pojawią się bóle
czachy, kaszel i mdłości, nogi zaczną
się plątać, oddech stanie się ciężki,
a  powieki zaczną się same zamy-
kać. Zależnie od stężenia może się
to skończyć paraliżem z  drgawkami,
tego błyszczącego badziewia - wywali-
liśmy wszystko na środku autostrady.
Niech się inni obłowią, hehe.
Zdany: kara 5% do wszystkich testów manualnych
za każdą Kreskę
Oblany: kara 20% do wszystkich testów manualnych
za każdą Kreskę
Kolejne testy Kondycji co 6 Kresek.
Przy 3 Kreskach - zwyczajnie w świecie nie da się robić
nic, co wymaga władzy w dłoniach.
Detoksykacja: 1 Kreska na godzinę.
urwaniem filmu, śpiączką, a  nawet
zejściem z padołu. W zasadzie bardzo
przypomina to klasyczne zaczadze-
nie, czyli zatrucie tlenkiem węgla,
tyle że to nie tlenek węgla i  że mo-
żesz tak paść na środku przewiewa-
nego wiatrem pustkowia ruin.
Żeby się zabezpieczyć przed efek-
tami, wystarczy nawet maska py-
łowa, nie trzeba więc łazić godzina-
mi w  szczelnej masce gazowej, choć
wiem, że to fajnie wygląda.
Zapowiedzi i oznaki:
- bardzo drobna i  lekka sadza, którą unosi nawet
najlżejszy podmuch wiatru
- tylko w  spalonych ruinach, gdzie stały kiedyś
drapacze chmur
- nasilające się uczucie senności
Trucie przy typowym stężeniu:
1 Kreska co godzinę - przez oddech
Efekty zatrucia:
Senność i bóle głowy - Przeciętny test Kondycji:
Zdany: kara 5% do wszystkich testów za każdą
Kreskę
Oblany: kara 15% do wszystkich testów za każdą
Kreskę
Kolejne testy Kondycji co 3 Kreski
Przy 5 Kreskach - test Kondycji:
Zdany: nic dodatkowego się nie dzieje
Oblany: utrata władzy i czucia w nogach
Detoksykacja: 1 Kreska co pół godziny. Pulsujący ból
głowy trzyma jeszcze długo potem.
25
 skażenia
DUSZNE KANAŁY
Buszując po kanałach i zasypanych
podziemiach wielkich miast trzeba być
przygotowanym na wszystko: zawale-
nie miliona ton gruzu na łeb z powo-
du kichnięcia, zalanie przez rzekę po
Zapowiedzi i oznaki:
- trudności z wyraźnym mówieniem (coraz
większe)
- osłabienie, senność
Trucie przy typowym stężeniu:
1 Kreska co 5 minut - przez oddech (i przez
brak tlenu)
Efekty zatrucia:
Zwiotczenie mięśni twarzy i osłabienie - Prze-
ciętny test Kondycji:
Zdany: kara 1% do wszystkich testów za
każdą Kreskę
Oblany: kara 5% do wszystkich testów za
każdą Kreskę
Kolejne testy Kondycji co 5 Kresek.
Przy 10 Kreskach mowa staje się niezrozumiała.
Przy 20 Kreskach oblany test Kondycji oznacza
utratę przytomności.
Detoksykacja: 1 Kreska co 5 minut.
GEJZER, CHMURA MUTAGENÓW
Chłopaki z pogranicza Hegemonii ra-
portują o nowym świństwie, które od-
kryli w zmutowanym lesie. Liściarze
mówią na to po prostu gejzer, chociaż
najpewniej chodzi o podziemną pur-
chawę, a nie jakąś geologiczną fontan-
nę. No i nie ma co liczyć na darmowy
prysznic - gejzery wypuszczają w nie-
bo chmurę mutagenów, czyli małych,
neodżunglowych zarodników czy in-
nych bakterii. I wiesz, co jest najgor-
sze? Nie chodzi tu o działanie w skali
polany albo skrawka lasu, tylko o ma-
sowy atak, jakby gdzieś tam siedział
przedwojenny generał z zamiłowaniem
do czerwonych guzików. Nawet średnio
duże gejzery potrafią wypluć z siebie
syf na dobrych pięćdziesiąt metrów
w górę - tam, gdzie dmucha wiatr, roz-
26
otwarciu nie tych drzwi co trzeba, to-
warzyską wizytę wygłodniałych szczu-
rów, wdepnięcie w minę, sidła albo
czyjeś gówno, na spotkanie z jakimiś
Fraglesami, a także na niespodzianki
ze strony ścieków i kanałowej atmos-
fery. Mam na myśli oczywiście powie-
trze, a nie nastrój. Powietrze może na
przykład eksplodować po spotkaniu
z twoją zippo, albo ci ją zgasić, albo po
prostu postanowi cię otruć na jeden
z wielu sposobów.
Duszne kanały otumanią cię, uśpią
i w końcu uduszą, ale zaczną od odebra-
nia zdolności mowy. Gdy tlenu coraz
mniej, a coraz więcej duszącego gazu,
mięśnie twarzy zwiotczeją jako pierw-
sze i jeszcze parę kwadransów będzie
można niezrozumiale bełkotać, co jest
nawet zabawne. Potem i ten dar utra-
cisz, a następnie otumaniony spłyniesz
po ścianie w objęcia nieprzytomności.
nosi to po okolicy, obejmując zasięgiem
setki kilometrów.
Prawda jest taka, że mniejsza
lub większa dawka tych mutagenów
szwenda się w atmosferze na całym
pograniczu Lasu. Chmura, o której
mówię, to wyjątkowe zjawisko, kiedy
neodżunglowy syf jest bardziej skon-
densowany i schodzi na okolicę pod po-
stacią lepkiej mgły. Czy rośliny potra-
fią to zrobić na życzenie, czy wychodzi
to przypadkiem z połączenia ich wy-
ziewów i kaprysu pogody - to kwestia
dla speców. Kolesie jak ja czy ty muszą
pamiętać o jednym: jak robi się lepko,
mgliście, a od zieleniny ciągnie zgni-
łym smrodem, trzeba się ewakuować,
a przynajmniej zakładać filtr na gębę,
rękawice i kaptur dla osłony skóry.
 przewodnik po strefach skażeń
Bo widzisz - im dłużej siedzisz
w  chmurze, tym większa szansa, że
wylęgnie się w  tobie coś paskudne-
go rodem z  Neodżungli. Potrzebujesz
skrajnego przykładu? W jednej wiosce
miejscowi stwierdzili, że chmura jest
dobra, bo lepiej po niej rośnie zboże.
Kisili się w  oparach, żarli roślinki...
i  wszyscy, co do jednego, pomutowali
jak plemniki w  mikserze Molocha. Se-
rio - dziś nie ma po nich śladu innego
niż dwa czy trzy trofea nad kominka-
mi okolicznych łowców mutantów.
GORĄCY WIATR
Od czasu zniknięcia miast z powierzch-
ni ziemi opalenizna raz na zawsze wy-
szła z mody. Opaleni są wszyscy równo
i nikt się tym nie zachwyca. Ale kiedyś
taki Gorący Wiatr robiłby na pewno
furorę w  kurortach zamiast solarium.
Wystawiasz pysk na przyjemny ciepły
powiew i  skóra pięknie się opala - do-
słownie na twoich oczach. Jest prze-
wiewnie, ciepło i  zajebiście. Jeśli już
wcześniej byłeś złocisty, zmieniasz się
w  kakao - i  tak dalej. No w  ogóle eks-
tra sprawa. Ale kto zna ten wietrzyk,
dawno już spieprza w  poszukiwaniu
kryjówki i szczelnie się owija, bo to nie
słoneczko tak przygrzewa, tylko wsza-
wy radioaktywny wiatr. Prawdziwa
niespodzianka czeka cię wieczorem, bo
proces leci dalej, mimo że już jesteś da-
leko i  w  bezpiecznym miejscu - skóra
MIEDZIANY DESZCZ
Gdy wędrujesz po nieznanych terenach
i  nie masz akurat szczęścia spotkać
kogoś, kto tu mieszka i  jednocześnie
dobrze ci życzy, szczególnie uważaj,
gdzie napełniasz manierkę. Mamy ta-
kie wspaniałe czasy, że woda może być
skażona na coś około miliona sposo-
Zapowiedzi i oznaki:
- gęsta mgła
- ciężki zapach gnijących roślin
- okolica podatna na wpływ Neodżungli
Trucie przy typowym stężeniu:
1 Kreska co 10 minut
Efekty zatrucia:
Każda Kreska to 10 Florków (patrz reguły Piętna
Neodżungli z „Krwi i rdzy II”). Gdy wpływ Chmury się
skończy, wykonaj Przeciętny test Budowy Bohatera.
Zdany: Bohater otrzymuje połowę zebranych
Florków
Oblany: Bohater łyka pełną pulę.
Detoksykacja: Według standardowych reguł pozby-
wania się Florków.
żywcem zaczyna się smażyć, w  nocy
pojawiają się oparzenia i bąble, do tego
oczywiście gorączka. Co dalej? No nic,
jesteś czarny, usmażony i chory z bólu.
No i modny jak z przedwojennego Vogue.
Zapowiedzi i oznaki:
- nienaturalnie ciepły wiatr
- zbyt szybko pojawiająca się opalenizna, skóra robi
się cały czas jeszcze bardziej brązowa i trochę szczypie
Trucie przy typowym stężeniu:
1 Kreska co kwadrans - przez skórę
Efekty zatrucia:
Ból spalonej skóry - Przeciętny test Kondycji (kilka
godzin po wystawieniu na Gorący Wiatr):
Zdany: kara 5% do wszystkich testów za każdą
Kreskę
Oblany: kara 15% do wszystkich testów za każdą
Kreskę
Dodatkowo rana:
10-19 Kresek - rana Lekka
20 i więcej Kresek - rana Ciężka
Detoksykacja: 1 Kreska co 6 godzin (dotyczy kar
z powodu bólu).
bów - przez odpadki po zdechłej cywi-
lizacji, rozwścieczoną naturę, Molocha,
siki mutanta, czy wszelkiego rodzaju
niemiłe anomalie. Jedna zaś anomalia
powtarza się częściej niż inne - woda
zmieniona w  potworny kwas przez
Miedziany Deszcz.
27
 skażenia
Zapowiedzi i oznaki:
- miedziano-ołowianoszare, ciężkie chmury
- deszcz i tworzące się kałuże, mają lekko miedziany kolor
- woda ma słodko-kwaśny smak
Trucie przy typowym stężeniu:
1 Kreska co minutę - przez skórę (deszcz lub kąpiel), 2
Kreski za każdy łyk
Efekty zatrucia:
Oparzenia - zależnie od poziomu zatrucia:
1 Kreska - Lekka rana
6 Kresek - Ciężka rana
15 Kresek - kolejna Ciężka rana
Rany (wewnętrzne lub zewnętrzne) pojawiają się z opóź-
nieniem około 15 minut od kontaktu ze skażoną wodą
Detoksykacja: Gdy już swoje oberwałeś, pozostaje tylko
zwyczajne wylizanie się z obrażeń
OPARY WIGGINSA
Inteligencja i tak już nie jest mocną
stroną mieszkańców ZSA, a  tu jesz-
cze taki gwóźdź do trumny. Opary
Wigginsa to okresowa anomalia, poja-
wiająca się na Florydzie i  w  pobliżu
Neodżungli, głównie na podmokłych
terenach, czasem też w zalanych ru-
inach, o  ile porośnięte są szczelnie
zielskiem. Co to robi? W skrócie: wodę
Zapowiedzi i oznaki:
- zalany lub podmokły teren, lekko pokryty mgłą
- szybko pojawiają się pierwsze oznaki problemów z pa-
mięcią, skupieniem i z logicznym myśleniem
Trucie przy typowym stężeniu: 1 Kreska co pół godziny
- przez oddech
Efekty zatrucia:
Otępienie i  kłopoty z  pamięcią - Problematyczny test
Kondycji:
Zdany: kara 5% do testów Sprytu za każdą Kreskę
Oblany: kara 20% do testów Sprytu za każdą Kreskę
Kolejne testy Kondycji co 3 Kreski
Detoksykacja: 1 Kreska na kwadrans
PŁONĄCA SZCZELINA
Kolejne świństwo rodem z  Nowego
Jorku, które niestety nie chce trzy-
mać się granic miasta i  potrafi, he,
he, dopiec także na wastelandzie.
Mówię o  pieczeniu, bo chodzi o  ogień,
a konkretnie o takie nory i szczeliny,
w  których gromadzi się zdradziecka
28
Jeśli umyłbyś w niej ręce i poczekał
15 minut, na widok pojawiających się bą-
bli i  oparzeń płakałbyś ze szczęścia, że
tego samego nie masz właśnie w  bebe-
chach. A gdybyś tylko zaspokoił tu pra-
gnienie... Kwas straci swoją moc dopiero
po miesiącu od czasu deszczu, więc gdy
jedyne, co masz do picia na pustyni, to
miedzianka, życzę ci dużo cierpliwości.
z  mózgu. Broczycie sobie spokojnie
po kolana w  szlamie, gadacie o  swo-
ich cwanych planach na przyszłość
i bohaterskich wyczynach minionych
dni, a tu coraz trudniej się wysłowić
i przypomnieć szczegóły - czyjeś imię
zapodziało się w  pamięci, nie można
znaleźć odpowiedniego słowa, w  koń-
cu zaczynają się zacierać fakty i wy-
darzenia. Gdy jesteście już na środku
pokrytego mgłą rozlewiska, trudno
sobie przypomnieć, dokąd i po co wła-
ściwie zmierzacie. Nie w  tym rzecz,
że od razu zaraz będzie po was, bo
okazuje się, że człowiekowi rozum nie
jest aż tak bardzo potrzebny do prze-
życia, jak się to zazwyczaj twierdzi.
Ale zdarzało się, że opary doprowa-
dzały jakiegoś frajera aż do stanu
kompletnie bezradnego warzywka
i na zewnątrz wynosili go kumple.
odmiana łatwopalnego gazu. Czy to
jakiś metan, czy propan-srutan - nie
wiem, jakoś nie słyszałem, żeby ktoś
dał radę to zebrać i przerobić na pali-
wo. Bo widzisz - środowisko wokół nich
jest niestabilne jak psychika gladia-
tora z PEC.
 przewodnik po strefach skażeń
Raz przejdziesz przez płonącą
strefę, chociaż błyska płomykami
i w ogóle sprawia wrażenie tykającej
bomby. Kiedy indziej nie dostaniesz
żadnego sygnału ostrzegawczego,
tylko walnie wybuchem i  spróbuje
przerobić cię na dobrze wysmażone
steki. A  najgorszy efekt, z  kategorii
legendarnych, bo mało kto to widział
i wrócił, by opowiedzieć, to łańcuchy
wybuchów. Zaczyna się od małego
płomyczka, po czym rozpędza się,
hula na przestrzeni kilkudziesięciu
metrów jak ognisty piorun na stery-
dach i kończy się wielkim bum w sty-
lu piekła na żywo.
Lil, Charlie właśnie stwierdził, że kac po Tornado nie był wcale taki zły
Zapowiedzi i oznaki:
- zapach spalenizny; ślady po pożarach;
błyskające płomyki
Trucie przy typowym stężeniu:
1 Kreska co 10 sekund.
Efekty zatrucia:
Rzuć k20. Wynik pokazuje, po ilu Kreskach następuje
wybuch. Użyj wzornika wybuchu granatu zaczepnego ze s.
187 Podręcznika. Każda uzbierana do wybuchu Kreska to
jedna strefa, licząc od zewnątrz (tj przy 1 Kresce jest tylko
Przewrócenie i oszołomienie, przy trzech Rana ciężka na 1
m, Lekka do 2 m, przewrócenie i oszołomienie na 3m, itp.).
Jeśli Kresek jest więcej niż 4, zamień Kreski na metry,
dodając po 1 metrze za Kreskę do kolejnych stref licząc
znowu od zewnątrz (tj przy 9 Kreskach 4 schodzą na uru-
chomienie wszystkich stref, kolejne 4 zwiększają rozmiar
każdej strefy z 1 do 2 metrów, a ostatnia, dziewiąta Kreska
dodaje 1 m do strefy Przewrócenie i oszołomienie. Dostajemy
wybuch z raną Krytyczną na 2m, Ciężką na 4m, Lekką na
6m i Przewróceniem i oszołomieniem na 9m).
Detoksykacja: Masz do wyleczenia rany z oparzeń.
29
 skażenia
Purpurowa chmura
Cholerstwo ma takie działanie, jak-
byś zmielił kilo tabletek dla psycholi,
a  potem rozsiał dookoła. Idzie do gło-
wy i  zmienia człowieka w  przerażone
zwierzę - takiego leminga na stresie,
który tak bardzo musi spieprzać, że
Zapowiedzi i oznaki:
- szaropurpurowe pasma dymu
- obfity pot
- dziwne zachowania towarzyszy
Trucie przy typowym stężeniu:
1 Kreska co minutę
Efekty zatrucia:
Mdłości, zawroty głowy, silne pocenie, urojenia
Każde 2 Kreski to utrudnienie +10% do wszystkich testów.
Panika lub szał - począwszy od 5 Kreski, z każdą kolejną
test Charakteru:
Zdany: brak dodatkowych efektów
Oblany: Bohater wpada w szał lub panikę (rzuć k20,
parzyste - szał). MG może przejąć kontrolę nad postacią,
lub pozostawić odegranie szału graczowi.
Detoksykacja: Poza Purpurową chmurą atak mija w cią-
gu kilku minut. Utrudnienia znikają dwa razy szybciej,
niż jakby pochodziły od zwykłych ran.
PUSTKOWIA ŚMIERCI
Pomijając Neodżunglę, prawie wszyst-
ko dziś wygląda jak pustkowia śmierci.
Z tym, że strefa anomalii, o której mowa,
nie toleruje nawet pieprzonej kępki tra-
wy. Nie rośnie tam ani nie żyje absolut-
Zapowiedzi i oznaki:
- zupełnie martwa strefa, nie rośnie tu i  nie żyje ab-
solutnie nic
- jeśli ma się szczęście, to czasem pojawia się znak
ostrzegawczy - martwe drobne organizmy na granicach
strefy, a czasem nawet szkielety
- nasilające się nienaturalnie wyczerpanie i trudności
z oddychaniem
Trucie przy typowym stężeniu:
1 Kreska co kwadrans (promieniowanie przenika przez
wszystko)
Efekty zatrucia:
Wyczerpanie - Przeciętny test Kondycji:
Zdany: kara 5% do wszystkich testów za każde 3 Kreski
Oblany: kara 10% do wszystkich testów za każde 3
Kreski
Kolejne testy Kondycji co 5 Kresek
Detoksykacja: Odpoczynek w strefie raczej tu nie poma-
ga. Po opuszczeniu strefy 1 Kreska co godzinę.
30
nie przeszkadzają mu pięciometrowe
uskoki albo szyby w  oknach. Ale to
tylko jedna strona medalu. Niektórym
włącza się zupełnie inna schiza: tryb
agresora. Początek jest ten sam: kako-
fonia emocji, strach - a  potem napad
szału. No i ludzie rzucają się na towa-
rzyszy z gołymi rękami albo sięgają po
co popadnie: kawałek gruzu, cegłówkę
czy cholerną maczetę, jak akurat jest
na podorędziu. Najgorsi są ci z dobrym
wyszkoleniem. Znasz tych gości - wete-
rani, gangerzy, najtwardsi sędziowie,
dla których spluwa jest jak dodatkowa
kończyna. Oni w Purpurowej Chmurze
mogą zwyczajnie powystrzelać kumpli.
Jeśli widzisz ciemne pasemka o fio-
letowym odcieniu, snujące się leniwie
po podłodze, zapomnij o  tym, że kum-
ple pilnują twoich pleców. Teraz to wła-
śnie ich powinieneś najbardziej się bać!
nie nic, nawet owady zdychają na amen,
więc przynajmniej od robactwa będziesz
tam wreszcie wolny. Po pół godzinie
marszu zaczniesz odczuwać zmęczenie,
jakbyś szedł całą dobę non stop. A dalej
będzie gorzej. Mięśnie zaczną wiotczeć ze
zmęczenia, wyjdą na tobie siódme poty,
trudno będzie nawet nabrać oddech, każ-
dy krok kosztować będzie ogromny,  co-
raz większy wysiłek. Wyczerpanie i poja-
wiająca się senność sprawi, że zaczniesz
myśleć tylko o  jednym - żeby położyć
choćby na momencik dupę na ziemi. Nie
radzę. Wysuszonych szkieletów napraw-
dę nam już wystarczy.
Gdy wreszcie zabraknie ci sił, będziesz
co najwyżej próbował pełznąć przed sie-
bie. Albo pozostanie ci leżeć i czekać na
ratunek zanim życie nie zostanie wyssa-
ne do końca, a  strefa potrzebuje na to
niecałej doby.
 przewodnik po strefach skażeń

Radioaktywny lej
Wiesz, co mnie zastanawia? Jak to jest,
że od czasów Wielkiego Napierdalania
Bombami minęło już przeszło 30 lat,
a co chwilę ta czy inna ekipa władowu-
je się do popromiennych lejów po bom-
bie czy innych stref radiacji. Przecież
to świństwo powinno z  biegiem czasu
wyparować, no nie? A tu jak na złość
- jak jedne miejsca trochę normalnieją,
to gdzieś indziej odkrywamy nowy te-
ren jakby wprost z laboratoriów pani
Curie. Jeśli to robota Molocha, to bla-
szak zarobił u mnie kolejną krechę na
czarnej liście.
Fakty są takie, że w dalszym ciągu
licznik Geigera to sprzęt z gatunku to-
talnie niezbędnych, zwłaszcza jak za- Że niby okręt atomowy to kiepska
miejscówa na stragan? Phi!
puszczasz się gdzieś daleko od uczęsz-
czanych szlaków. Bo widzisz - nie
Zapowiedzi i oznaki:
zawsze będziesz miał ten komfort, że - ślady po wybuchu bomby
rozpoznasz charakterystyczne znisz- - nieco bujniejsza roślinność
- uporczywe tykanie miernika promieniowania
czenia dokonane przez bomby. Czasem - resztki przedwojennych oznaczeń dotyczących energii
chodzi o  rozpieprzoną elektrownię, atomowej
czasem składowisko radioaktywnego Trucie przy typowym stężeniu:
Określ radioaktywność leja (od 1-100%) i  jego Upierdli-
sprzętu, a czasem ślady skryły się pod wość (od 1-10, w  ekstremalnych przypadkach więcej).
kożuchem z roślin, bo widzisz - zielska Upierdliwość mówi, ile % załapią bohaterowie za każdy
kwadrans w leju.
czują się w  takim otoczeniu lepiej niż
Efekty zatrucia:
w  szklarni, zwłaszcza na cieplejszym Według zasad Choroby popromiennej, Podręcznik s. 224
południu. Radioaktywność lubi towa- Detoksykacja: Zainwestuj w  piguły i  zastrzyki typu
rzyszyć wszelkiej maści anomaliom RadOff czy Remov. Bez nich jesteś skazany na powolne
dogorywanie (Procenty z Promieniowania leczą się dwa
- Nowojorczycy ze swoimi szczelinami razy dłużej od tych ze standardowych Obrażeń)
coś na ten temat wiedzą.

RDZAWA WODA
To nie jest co prawda najgroźniejszy
toksyczny zabójca tego świata, ale bądź
co bądź, warto wiedzieć i unikać. Rdza-
wa woda to częste zjawisko w ruinach
- i nie mówimy tu o zwykłej mieszance
wody z rdzą (którą tak na marginesie
osobiście całkiem lubię, he he), tylko
o  zbiornikach zasyfionych tysiącem
odchodów martwego miasta, a w szcze-
gólności tym pomarańczowym zdradli-
wym gównem. Gdy brodząc zalanymi
Zapowiedzi i oznaki:
- rdzawy kolor wody i pomarańczowy osad na dnie
- mrowienie w nogach (chyba, że chodzisz w gumowcach)
Trucie przy typowym stężeniu:
1 Kreska co kwadrans - przez skórę
Efekty zatrucia:
Paraliż zamoczonych części ciała - Przeciętny test Kondycji:
Zdany: kara 5% do Zręczności za każde 3 Kreski
Oblany: kara 10% do Zręczności za każde 3 Kreski
9 Kresek - zupełny paraliż nóg z  opóźnieniem około
godziny od zatrucia
Detoksykacja: 1 Kreska co pół godziny. Paraliż mija po
około godzinie po wytarciu się z rdzawej wody.

31
 skażenia
kanałami w  poszukiwaniu nie odkry-
tych jeszcze przez nikogo skarbów za-
czniesz odczuwać mrowienie w nogach,
przyświeć bliżej i  sprawdź dokładnie
kolor wody. Rdzawa, a  na dnie zbiera
się pomarańczowy osad? To zaczy-
na być niewesoło. Wyjdź, wysusz się
SIARA
Albo Moloch podciągnął swoje podziem-
ne rury na południe dalej niż nam się
śniło i  pompuje żółte świństwo do ka-
Zapowiedzi i oznaki:
- lekko żółtawy kolor powietrza
- smród przypominający naprawdę paskudne skarpety
- halucynacje
Trucie przy typowym stężeniu:
1 Kreska co minutę - przez wdychanie (lub 1 Kreska co
godzinę - przez skórę)
Efekty zatrucia:
Za każde 5 Kresek - Halucynacje różnego typu plus rana
Ciężka (odroczona w czasie)
Rany (wewnętrzne obrażenia) pojawiają się z opóźnie-
niem około 1 dnia, to znaczy każda kolejna rana z zatru-
cia Siarą pojawia się kolejny dzień później.
Rany pojawiają się w towarzystwie gorączki, drgawek
i kłopotów z oddechem.
Detoksykacja: Niewiele pomaga płukanie organizmu, bo
świństwo siedzi w  płucach i  we krwi i  powoli się roz-
puszcza. Jeśli już chcesz pomóc choćby odrobinę, powinno
zainteresować cię wszystko, co przeczyszcza na wskroś
i dowolną drogą.
STREFA ELEKTRYCZNA
Gdy byłem mały, widziałem jak jeden
jajogłowy z Vegas pracował przy wiel-
kiej szklanej kuli, pełnej anemicznych
miniaturowych piorunów zamknię-
Zapowiedzi i oznaki:
- pełgające iskry i elektryczne błyski
- włosy zaczynają się unosić i stawać dęba
- wiele przedmiotów zaczyna boleśnie kopać
- delikatny sprzęt elektroniczny wariuje i ulega awarii
Trucie przy typowym stężeniu: -
Efekty zatrucia:
Rzuć k20 za każdy delikatny sprzęt elektroniczny. Wyniki
15-20 zmieniają go w bezużyteczny złom.
Detoksykacja: po opuszczeniu strefy wszystko wraca do
normy oprócz uszkodzonego sprzętu
32
i przeczekaj w suchym miejscu paraliż
mięśni nóg, który właśnie się zbliża.
Czasem oprócz paraliżu od pasa
w  dół, pojawia się dodatkowa atrak-
cja, czyli gorączka, drgawki i mdłości,
a  czasem rzyganie i  drastyczne osła-
bienie.
nałów, albo to jakiś specjalny ekstra
pierd Matki Ziemi, trzymany na nad-
zwyczajną okazję końca świata. Je-
den gang z Hegemonii nadał tę nazwę
- otwarli nawet małą rafinerię, prze-
konani, że można zebrać żółty nalot
i  nada się na zapałki. Niestety okaza-
ło się, że cholerstwo nie chce się palić,
więc zaliczyli plajtę. Za to nazwa, choć
nietrafiona, o dziwo się przyjęła.
Tyle jeśli chodzi o  zabawne histo-
ryjki. Prawdziwą grozę Siara pokazuje
w  postaci lotnej, bo mało która z  wy-
stępujących w  powojennej przyrodzie
toksycznych anomalii powoduje aż tak
drastyczne zniszczenia i  wchłania się
w tak drastycznym tempie - choć sub-
stancja wygryza swoje trofeum dopiero
wiele godzin od zatrucia. Siara to coś
jak żółty oddech samej śmierci.
tych w  środku. Skręcały się, wiły
i świeciły niebieskim blaskiem. Piękny
widok, ech.
Można sobie podobny zafundować
niedaleko Salt Lake, w tak zwanej Stre-
fie Elektrycznej (a wiem, że i ponoć da-
lej na północ to nie rzadkość). Idziesz
sobie, a tu nagle pełzają po tobie jakieś
błękitne płomyki i  ogniki, jak jakieś
żywe elektryczne włosy. Żarówki same
zaczynają świecić, a wszystko co może
się naładować, strzela iskrami i  kopie
jak oszalałe - spluwa, manierka, swe-
terek babci. Najlepsze jest to, że stre-
 przewodnik po strefach skażeń
fa robi dodatkowo wielkie barbecue
z  wszelkiej delikatnej elektroniki - no
STREFA MCKENZIEGO
Powiesz: Strefa McKenziego, a  od razu
mam przed oczami moją starą nieod-
łączną pukawkę, zdobionego Desert
Eagle'a  z  wygrawerowanym imieniem
Suzy. A  raczej to, co z  niej zostało po
przejściu przez Strefę. Nie wiem, kto
to był ten McKenzie, ale bym drania
dorwał i  wsadził mu do gardła cały
sprzęt, jaki wtedy straciłem. Jeden
dzień w  tej pieprzonej strefie korozji,
a  nietknięty pozostał tylko kijek do
podpierania i ciuchy. Szlag. Rdza zeżar-
ła wszystko, wyniosłem worek brązo-
wego kruszącego się złomu, jakbym się
właśnie obłowił w stuletniej kałuży.
STREFA SZUMU IKONY: Przeszkadzajka
Uwielbiam czasem posłuchać jak szu-
mi ocean, nawet za cenę toksycznej
bryzy i  ryzyka odgryzienia głowy
przez cudactwa, które się w  nim
gnieżdżą. Ale jak chcesz posłuchać
czegoś jeszcze lepszego, nie musisz
wcale drzeć na targane sztormami
wybrzeże, zamiast tego odszukaj jed-
ną ze Stref Szumu w  Górach Skali-
stych. Weź od razu coś mocnego na
ból głowy i ruszaj.
Strefy ciągną się w  kanionach
kilometrami. Na początku usłyszysz
faktycznie coś jak szum oceanu albo
dużego lasu. Oczywiście, wokół co naj-
wyżej dostrzeżesz jakieś jedno wy-
suszone drzewo albo marną kałużę.
Potem zaczyna się prawdziwa jazda:
pojawiają się dodatkowe trzaski, pi-
ski, buczenie, a szum staje się nie do
zniesienia, jakbyś wskoczył w  sam
środek Niagary. Przez chwilę można
jeszcze od biedy przekrzyczeć kako-
fonię, ale potem już zapomnij. Lepiej
chyba, że sprzęt jest specjalnie na ta-
kie okazje zabezpieczony.
Zapowiedzi i oznaki:
- wszelki nieszlachetny metal, który leży tu już dłużej,
to tylko kupka rdzy
- trochę podwyższona temperatura w porównaniu z nor-
malną poza strefą
Trucie przy typowym stężeniu:
1 Kreska co godzinę - dotyczy metalowego sprzętu
Efekty zatrucia:
Korozja - dotyczy metalowych sprzętów
1-3 Kreski - na metalowych powierzchniach pojawia się
rdzawy nalot i  plamy, sporadyczne zacięcia bardziej
skomplikowanego sprzętu
4-6 Kresek - pojawiają się dziury i  ubytki w  sprzęcie,
widoczna rdza
7 i więcej - większość sprzętów zmienia się w kruszące
się kupki rdzy
Detoksykacja: po wyjściu ze strefy zjawisko ustaje, nie
trzeba nawet czyścić sprzętów
załóż się z  kolegami, komu pierwsze-
mu pójdzie krew z  nosa albo z  uszu.
O  zatyczkach też zapomnij, bo to
wszystko i  tak powstaje wewnątrz
głowy. Chyba że zbudujesz sobie od-
porny na wszelkie promieniowanie
kask - w takim razie: sorry Magneto,
zwracam honor.
Zapowiedzi i oznaki:
- szum bez widocznego źródła
- dodatkowe dziwne trzaski i piski
Trucie przy typowym stężeniu:
1 Kreska co kwadrans - dotyczy uszkodzeń słuchu
i narastającego bólu głowy
Efekty anomalii:
Ból głowy - Przeciętny test Kondycji:
Zdany: kara 5% do wszystkich testów za każdą
Kreskę
Oblany: kara 10% do wszystkich testów za każdą
Kreskę
Kolejne testy Kondycji co 4 Kreski.
Dodatkowo w czasie przebywania w strefie: narastające
kary do testów Percepcji (słuch), aż do zupełnego wyłą-
czenia zmysłu słuchu
Detoksykacja: 1 Kreska co pół godziny (dotyczy ustępo-
wania bólu głowy).
33
 skażenia
Bo woda była za słona...
TRUPI WIATR
Widziałeś kiedyś ducha? Ja tak. Choć
był czas, że zarechotałbym dokład-
Zapowiedzi i oznaki:
- lekki wiatr, który niesie zapach spalenizny
- na języku wrażenie smaku spalonego cukru
Trucie przy typowym stężeniu:
1 Kreska co kwadrans - przez oddech
Efekty zatrucia:
Halucynacje - Trudny test Kondycji:
Zdany: brak kary
Oblany: kara +5% do Sprytu i Percepcji za każdą Kreskę
Kolejne testy Kondycji co 5 Kresek
Przy 5 Kreskach pojawiają się pierwsze halucynacje
(wspomnienia, duchy)
Przy 20 Kreskach całkowite zagubienie w świecie halu-
cynacji, brak kontaktu z otoczeniem
Detoksykacja: 1 Kreska co godzinę
34
nie tak, jak ty teraz. Jednak pewne-
go dnia, wiele lat temu, dotarłem do
wypalonych ruin Chicago. Z początku
nie robiło to na mnie wrażenia, bo
zgliszcz miast i  szkieletów drapaczy
chmur naoglądałem się już wiele -
jednak tam piętno śmierci było sto-
kroć mocniejsze. Aż pewnej nocy mia-
sto przeżyło swoją agonię jeszcze raz,
chyba dręczone koszmarnym snem.
Obudził mnie smród spalenizny i wy-
cie wiatru. Miałem wrażenie, że cofną-
łem się do dnia, gdy pożary i bomby
wykonywały tutaj swój wyrok. A po-
tem zobaczyłem ich. Nie uciekłem, bo
 przewodnik po strefach skażeń
wszystko zmieniło się w  koszmar,
a  gdy rano się obudziłem, nie wiem,
co tak naprawdę w ogóle działo się tej
nocy. Ale jednego jestem pewien: to
nie był żaden sen.
TRUPI WYZIEW
Wszyscy jak jeden lubimy szperać
w  poszukiwaniu ciekawych, cennych
i  przydatnych przedmiotów. Przeszu-
kujemy ruiny i  podziemia, wraki sa-
mochodów, zaglądamy do nie swoich
mieszkań, kopiemy w  piachu, grze-
biemy w  szlamie, no i  oczywiście, bez
szczególnych rozterek moralnych,
zaglądamy za pazuchę tym, którym
noga się powinęła i  leżą oddani na
pastwę sępów pośród pustkowi czy
zgliszcz. W  skrócie: przeszukujemy
czasem truposzy, co nie? A  warto
wiedzieć, że i  tacy mogą się całkiem
skutecznie bronić przed złodziejami.
Mam nadzieję, że nic nie wcinasz w tej
chwili, a jeśli tak, odłóż kanapkę, albo
przeskocz do następnej anomalii, a  tę
sobie na razie daruj.
Otóż jest taki rodzaj truposzy
(efekt działania zmutowanego tru-
jącego zielska), który przypomina
napompowany balon - mniej więcej
w przedziale miesiąca do kilku od wy-
zionięcia ducha. I z takimi trzeba nie-
samowicie uważać, a najlepiej ominąć
i zostawić w spokoju. Bo jeśli ktoś się
mimo wszystko połaszczy na gamble
Trupi wiatr można napotkać tylko
w miejscach, gdzie dawno temu ogrom-
ne liczby ludzi zginęły od wybuchów
bomb atomowych, zupełnie jakby istota
zjawiska miała związek z dużym stęże-
niem śmierci przez rozszczepienie.
albo po prostu nie zauważy dziwnego
stanu biedaka, może spowodować do-
słownie eksplozję. Wiadomo, bez ognia
i odłamków, zwykłe „buch” z falą ude-
rzeniową jedynie w  postaci smrodu.
Smrodu i trupiego wyziewu w odległo-
ści jakichś dwóch metrów wokół. I  to
wszystko. No a  teraz pozostaje pocze-
kać na efekty.
Po kilku godzinach, a  szczególnie
pod wieczór, zacznie się wszystko, co
kojarzy ci się z  chorobą i  zatruciem -
mdłości, siódme poty i  drgawki, skur-
cze, ból brzucha i  głowy, ślinotok, bie-
gunka, rzyganie, osłabienie i gorączka.
Miłe? No też tak sądzę.
Zapowiedzi i oznaki:
- nienaturalnie napompowany truposz
Trucie przy typowym stężeniu:
Zatrucie w zasięgu 2 metrów od „eksplozji” truposza
Efekty zatrucia:
Choroba pojawia się po kilku godzinach od zakażenia.
Zatrucie - Przeciętny test Kondycji:
Zdany: kara 10% do wszystkich testów
Oblany: kara 50% do wszystkich testów
Kolejne testy Kondycji co 2 godziny:
Zdany: kara zmniejsza się o 10%
Oblany: kara zwiększa się o 10%
Detoksykacja: Choroba mija zgodnie z testami Kondycji,
a ostatecznie po dwóch dobach.
35
 skażenia
Paranoja moja miłość
Pewnie naszła cię refleksja, że wiele z opisanych w katalogu objawów, oznak i zapowiedzi trujących świństw
to pozornie zupełnie normalne rzeczy? Rdza w kałuży, mgiełka przy ziemi... No właśnie. Twój wybór, czy
zamienisz się w paranoika, który ucieka na widok każdej kałuży czy chmury o kolorze innym niż bezbarw-
ny, czy zachowasz rozsądek, albo też całkiem zlejesz sprawę. Bo widzisz, dziewięć na dziesięć mgiełek to po
prostu poranny ziew Matki Ziemi. Pytanie tylko, który z nich to ten dziesiąty, zabójczy?
ZACIEMNIACZ
Ruiny miast mają jeszcze inną niespo-
dziankę w  zanadrzu w  postaci pyłu:
podobny do wapna nalot pokrywa po-
kruszone betonowe płyty niektórych
miast w zasięgu działań Molocha (w są-
siadujących z nim stanach) i dam sobie
łeb ogolić, że jest ubocznym skutkiem
jego zabaw chemicznych sprzed dekad.
Różnie na to mówią: Zaciemniacz, Biały
Stevie, albo po prostu biały pył. Mili
Zapowiedzi i oznaki:
- biały osad na betonowych płytach, choć trudno uznać
to za coś podejrzanego
- pieczenie i łzawienie oczu
Trucie przy typowym stężeniu:
1 Kreska co pół godziny - przez nieosłonięte oczy
Efekty zatrucia:
Tracenie wzroku - Przeciętny test Kondycji:
Zdany: kara 5% do testów Percepcji za każdą Kreskę
Oblany: kara 30% do testów Percepcji za każdą Kre-
skę
Kolejne testy Kondycji co 3 Kreski
Przy 15 kreskach - test Kondycji:
Zdany: nic dodatkowego się nie dzieje
Oblany: utrata wzroku na kilka dni (każdego dnia
Problematyczny test Kondycji, by sprawdzić, czy oczy
zaczynają znów działać)
Detoksykacja: 1 Kreska co kwadrans
ŻÓŁTY DESZCZ
Istnieje jeszcze jeden rodzaj paskud-
nego deszczu i  choć mówi się o  nim
rzadziej, wolałbym kąpiel w  wannie
z miedzianą deszczówką niż sekundę
z  tym żółtym szajsem - o  ile to, co
słyszałem, jest prawdą. Mówią, że te
charakterystyczne, oczojebne, żółte
chmury to efekt kotłowania się mi-
36
ludzie z  północy stawiają czasem ta-
bliczki z  ostrzeżeniem - namalowany
jest symbol oka. Na tyle im pozwoliła
erudycja, ale ogólnie wiadomo, o co cho-
dzi. Choć w sumie ja się za pierwszym
razem nie połapałem, ale cóż, po fakcie
zaczaiłem ich intencje. Odtąd już rozu-
miałem to bez wysiłku: trzeba założyć
szczelne gogle.
W dzielnicy skażonej Zaciemniaczem
wszystko wydaje się w porządku, dopó-
ki nie zaczną cię piec i boleć oczy. Potem
łzawienie się nasila i  zaczynasz podzi-
wiać widoki przez pływające przed tobą
wodniste plamy. W końcu obraz się roz-
mywa, staje się tak niewyraźny, jakbyś
szedł w  ciemnej piwnicy - tyle że nie
zawsze jest to mrok, czasem odwrotnie,
masz wrażenie, że wszystko tonie w bla-
sku i mlecznej bieli. No i koniec końców
tracisz wzrok. Kiepska sytuacja, gdy nie
jesteś przyzwyczajony do radzenia so-
bie bez patrzałek - stoisz pośrodku ruin,
gówno widzisz i jest to odpowiedni mo-
ment na jakiś naprawdę nietuzinkowy
pomysł, jak wyjść z impasu.
lionów jakichś obrzydliwych owadów
i  jestem w  stanie w  to uwierzyć. Bo
widzisz, gdy to gówno dostanie się do
twojego organizmu, zamieniasz się
w  inkubator dla najbardziej obrzy-
dliwych robali, jakie lubią posiedzieć
w człowieku.
 przewodnik po strefach skażeń
Kwas w żyłach, chlor w płucach. Nie ufam powietrzu, którego nie widać!
Badać, gdzie rodzą się przeklęte żół-
te chmury, to jak badać miejsce naro-
dzin chmur Tornado: powodzenia, wróć
za sto lat i  powiedz, czemu ci się nie
udało. A z rzeczy istotniejszych, warto
wiedzieć, że gdy po kilku godzinach de-
maskująca żółta barwa wody zniknie,
nadal pozostaje zabójcą ekstraklasa
- jeszcze przez dwa dni. Nawet, gdy-
byś miał podręcznego Burka i  dał mu
szklaneczkę na próbę, nic to nie da, bo
koszmarny efekt stwierdzisz dopiero
po dwóch dniach.
Po dwóch dniach skażona woda
jest znowu zdatna do picia, jakby ni-
gdy nie słyszała o żadnych robalach.
Zapowiedzi i oznaki:
- chmury o bardzo wielu odcieniach żółci, nienaturalnie
kolorowe
- deszcz, jak i tworzące się kałuże, mają żółtawy kolor
(choć po kilku godzinach zatruta woda znów staje się
przezroczysta)
- woda ma mdły smak
Trucie przy typowym stężeniu:
1 Kreska co minutę - przez skórę (deszcz lub kąpiel),
5 Kresek za każdy łyk
Efekty zatrucia:
Zarażenie - Przeciętny test Kondycji za każdą 1 Kreskę:
Zdany: brak efektu
Oblany: ofiara zostaje zarażona pasożytami, które
mnożą się w szybkim tempie, zadając każdego dnia Ciężką
ranę, a po zejściu nosiciela liczą oczywiście na dalszą ucztę.
3 Kreski - mdłości
6 kresek - wymioty
Detoksykacja: Podobno robale najlepiej zabijać czystym
spirytusem lub bardzo mocną whisky - tylko skąd to
wytrzaśniesz? Spożycie minimum litra takiego specyfi-
ku na dzień pozwala tego dnia na test Kondycji. Sukces
oznacza początek końca niechcianej kolonii w organach
wewnętrznych - możesz podziwiać wijącą się masę żół-
tych larw podczas wymarszu. Pozostaje wylizać rany
i mówić o wielkim farcie.
37
 skażenia
A na wojnie - jak na wojnie.
Tu pierdolnie, tam pierdolnie!
Dodatek:
Molochowe paskudztwa
SMRÓD - molochowa chmura śmierci
Gdy wysyłają cię na front, na pierw-
szą linię, przy pasku zawsze powinna
ci dyndać maska gazowa. Wiesz, trik
nie polega na tym, że w maskach chło-
paki wyglądają zajebiście groźnie,
a  na tym, że Moloch nie tylko uwiel-
bia strzelać, palić, ciąć i miażdżyć, ale
nade wszystko kocha truć. Jego poci-
ski zawsze ciągną za sobą jakieś smu-
gi syfu, a  między tym wszystkim co
chwilę słychać „puff”, „buch”, „badum”.
Weteran po samym dźwięku rozpo-
zna, co właśnie pękło w  pobliżu i  czy
spieprzać do najbliższego okopu, czy
38
z  niego raczej wyskakiwać, czy szyb-
ko sięgać po maskę, czy nie ma to już
większego sensu.
No i  gdy usłyszysz właśnie coś
w  rodzaju „buch”, na dziewięćdziesiąt
procent puścił obok najbardziej typo-
wą mieszankę, jaką pichci w  swoich
laboratoriach - zupełnie bezbarwny
gaz paraliżująco-duszący, w  warun-
kach frontowych nazywany nie wia-
domo dlaczego Smrodem. W  mgnieniu
oka rozchodzi się na dziesiątki metrów
wokół i  przez kilka kwadransów sieje
totalne spustoszenie.
 przewodnik po strefach skażeń

Zapowiedzi i oznaki:
- najczęściej najpierw słychać głuche „buch”, jakby pękła wielka purchawka
- im bliżej ziemi znajduje się ofiara, tym szybciej zostaje otruta, bo gaz opada i zagęszcza się przez grawitację
- małe organizmy w obrębie skażenia zostają szybko wytrute
- natychmiastowe uczucie duszenia i palącego oddechu
Trucie przy typowym stężeniu:
1 Kreska co minutę - przez oddech, 1 kreska co kwadrans przez skórę
Efekty zatrucia:
Paraliż i duszenie - Przeciętny test Kondycji:
Zdany: kara 5% do wszystkich testów za każdą Kreskę
Oblany: kara 10% do wszystkich testów za każdą Kreskę
Kolejne testy Kondycji co 3 Kreski
Dodatkowo za każde 10 Kresek - Lekka rana
Detoksykacja: 1 Kreska co 2 godziny

KARBID - molochowy gaz parzący

Nie zrobię z  ciebie weterana frontu
w  godzinę, ale mimo wszystko zapa-
miętaj: gdy usłyszysz głuche „badum”
jakby ktoś uderzył w  wielki bęben,
maskę możesz sobie darować, tylko
spieprzaj szybko jak najdalej, okry-
wając się szczelnie czymkolwiek mo-
żesz i  łap za spray I-4, którego mam
nadzieję nie zapomniałeś zabrać. Na
takie okazje najlepszy byłby kombi-
nezon, jaki noszą Szare Oddziały albo
lepiej wyposażeni Snajperzy i  cięż-
kie wsparcie, ale musisz sobie radzić
z  tym co masz. Wysprajuj szybko od-
kryte części ciała, szczególnie nie ża-
łuj na twarz. Jasne, że nadal parzy,
ale kto powiedział, że ma być miło?
Ci, którzy nie zdążyli albo zapo-
mnieli się wyposażyć, po kilku minu-
tach tarzają się po ziemi wrzeszcząc,
a  ich skóra zmienia się w  krwawy
ochłap pełen bąbli i oparzeń. Aha, to
nie jest normalny karbid, tak tyl-
ko nazwali to na froncie, żeby nie
było niedomówień, jak ktoś wrzaśnie
„Uwaga, kaaaaaaarbiiiid!!!”.
Gaz rozwiewa się po kwadransie.
Zapowiedzi i oznaki:
- dźwięk detonacji bomby z  „Karbidem” najczęściej
przypomina coś jak „badum”
- syczenie, gdy gaz się rozchodzi i napotyka roślinność
(np. trawę)
- uczucie parzenia
Trucie przy typowym stężeniu:
1 Kreska co minutę - przez skórę i  oddech (dwa razy
szybciej, gdy ktoś leży)
Efekty zatrucia:
Oparzenia - za każde 3 Kreski Lekka rana
Detoksykacja: W  tym wypadku pozostaje tylko wyle-
czenie ran

39
 skażenia
PSYCHOL - molochowy psychogaz
Trzecia z asortymentu ulubionych tru-
tek Molocha. Tak jak pierwsza dusi
Zapowiedzi i oznaki:
- dźwięk detonacji brzmi jak „Umpff”
- bardzo miły zapach, trochę jak fiołki
- chwilowe polepszenie nastroju, spontaniczny śmiech
i wesołość, które po chwili zmienia się w psychozę, fobie
i halucynacje
Trucie przy typowym stężeniu:
1 Kreska co 10 sekund - przez wdychanie
Efekty zatrucia:
Halucynacje, lęk - Problematyczny test Kondycji:
Zdany: brak kary, choć i tak nienaturalnie zmieniają
się emocje (obojętność, szał, lęk, itd.)
Oblany: kara 5% do wszystkich testów za każdą
Kreskę (paranoja, histeria, halucynacje)
Kolejne testy Kondycji co 6 Kresek
Przy 10 Kreskach - test Kondycji:
Zdany: nic dodatkowego się nie dzieje
Oblany: utrata kontroli i atak szału - zatruty rzuca
się do szalonego ataku na najbliższe osoby
Detoksykacja: 1 Kreska co pół godziny
40
i paraliżuje, druga pali, to trzecia... roz-
wesela. Przynajmniej niektórych i  do
czasu. Psychotoksyny zamieniają mózg
w  odbiornik najbardziej popieprzonej
telewizji, jaką kiedykolwiek nadawano.
Niby widzisz wszystko dookoła, ale nic
nie przypomina tego, czym jest w rze-
czywistości. I każdy widzi wszystko po
swojemu.
Najpierw masz wrażenie, że coś się
zmieniło, nie wiesz dokładnie co, ale
jest zajebiście. Słyszysz, jak ktoś obok
zaczyna rechotać, inny szczerzy kły
w  idiotycznym uśmiechu od ucha do
ucha. To sekundy po rozprzestrzenie-
niu się Psychola. Chwilę później zaczy-
na się piekło.
Psychol przestaje truć po około
kwadransie.
Poszukiwany!
KABLARZ HAROLD
Mutant, zdrajca i sukinsyn
Ostatnio widziany w ruinach No-
wego Orleanu.
Uwaga: Poszukiwany jest nie-
zwykle niebezpieczny. Niezwy-
kła odporność na szkodliwe śro-
dowisko, wojskowe wyszkolenie,
dostęp do nowoczesnego sprzętu.
Zachować najwyższą ostrożność!
Zaleca się natychmiastową eli-
minację, bez prób przesłuchiwa-
nia. Poszukiwany dysponuje fał-
szywymi informacjami na temat
Posterunku i nie waha się ich
wykorzystać do siania zamętu.
Nagroda: 1300 GAMBLI
(w lekach lub sprzęcie hi-tech)
przewodnik po strefach skażeń

41
Żółw Moryc pomoże ci przetrwać zagładę!
Dosyć pieprzenia bez sensu - czas na konkretną wiedzę! Ekipa żółwia Moryca dotarła do
dwóch skryptów powstałych w centrum szkoleniowym Wędrownego Miasta na potrzeby
armii. Ich autorem jest sam Max Haller, absolutny pierwszoligowiec wśród speców.
Pierwszy wykład mówi o Bojowych Środkach Trujących, czyli różnych paskudnych nie-
spodziankach, które przedwojenni wojskowi trzymali w silosach z nadzieją na wydarzenie
takie jak to z 5 września. Drugi skrypt to „Układ okresowy Lewisa”, przegląd śmiesznych
związków chemicznych z mniej lub bardziej zabójczym działaniem.
Uwaga: jako że ostatni uniwersytet jakoś sobie zipie gdzieś tam, w Nowym Jorku,
a poza tym całą edukację szlag trafił, nie możemy zagwarantować ci dyplomu nadchemika
i stopnia inżyniera po przeczytaniu tych materiałów. Przysiedli jednak nad nim nasi jajo-
głowi, mielili je, sprawdzali i dali słowo, że nie ma w nich żadnej ściemy. Krótko mówiąc - to
czysta, autentyczna nauka rodem sprzed wojny. Przeczytaj, a będziesz mądrzejszy!

Max Haller
BOJOWE ŒRODKI TRUJ¥CE
MATERIA£ ZATWIERDZONY PRZEZ WOJSKOWE CENTRUM SZKOLENIOWE SI£ POSTERUNKU

Bojowe Środki Trujące, czyli
takie toksyczne związki che-
miczne, które na zawołanie
zatruwają wszystko, co tylko
pretenduje do miana istoty
żywej. Wymyślone zostały
jako broń - taka sama, jak ka-
rabiny czy czołgi, tylko że do
wykorzystania w innych celach
i innych warunkach. Pomysł
sensowny, skuteczny i bardzo
śmiercionośny. Przekonaliśmy
się o tym na własnej skórze we
wrześniu 2020.
Jak rozpoznać BŚT? To te
środki, które mają na butelecz-
kach czaszkę, o ile ktoś będzie
miał tyle szczęścia, że natknie
się na nie w butelkach. Naj-
groźniejsze mają niemożliwe
do zidentyfikowania cechy
organoleptyczne. Powtarzam:
organoleptyczne. To znaczy, że
nie śmierdzą. Ofiara nie roz-
pozna, że wchodzi w gaz, bo go
nie zobaczy, nie usłyszy i nie
poczuje.
Istnieje kilka klasyfikacji Ważny jest także czas dzia-
gazów bojowych. Można je po- łania środków w terenie. Nie-
dzielić ze względu na sposób które utrzymują się kilkanaście
wchłaniania: przez wdychanie, minut, inne mogą zbierać swoje
zjedzenie, skórę czy też otwarte żniwa przez kolejne miesiące.
rany. Dobrym pomysłem jest
paradowanie non stop w stroju
ochronnym i masce przeciwga-
zowej, jeśli nie liczyć odparzeń,
grzybicy, ograniczenia swobody
ruchów i ogólnej niewygody
związanej z tą praktyką.
Inny podział uwzględnia
szybkość działania. Najpro-
ściej wyróżnić środki działa-
jące szybko (skutek występu-
je natychmiast lub po paru
minutach) i wolno (czyli
po godzinach czy dniach).
Praktyka wskazuje, że pod
wieloma względami środki
o opóźnionym działaniu są
groźniejsze. Jeśli efekt pojawia
się dopiero po paru godzinach
albo dniach, trudno o precy-
zyjną diagnozę, a tym samym
skuteczną pomoc.

42
OGÓLNA KLASYFIKACJA BŒT
DRA¯NI¥CE Śliwkowy odcień skóry twarzy dostarczać tlen, co owocuje
może być sygnałem, że ktoś tu duszeniem się pomimo wy-
Czas działania:
nawdychał się gazów duszących. konywania czynności odde-
kilkanaście minut
To jedne z tych, których działa- chowych. Siedem na dziesięć
Prędkość ujawnienia:
nie ujawnia się po paru godzi- punktów w skali nieprzyjem-
kilka minut
nach. Dodatkowe objawy to plu- nych śmierci.
Drogi skażenia:
cie krwią, bóle głowy i zadyszka Drugim popularnym gazem
drogi oddechowe
jak u człowieka w czarnym noc- ogólnotrującym jest arsenowo-
Środki ochronne: PG-maska
niku na głowie z przedwojen- dór, który - by pozostać w krę-
Szkodliwość:
nych filmów. gu spożywczym - rozpoznajemy
brak
Przykładowym gazem du- po zapachu czosnku lub cebuli.
szącym jest fosfogen. Wystę- Pierwsze objawy zatrucia wystę-
Drażniące gazy bojowe to prze-
puje też wersja ulepszona, czyli pują po kilku godzinach. Ofia-
szkadzajki, o ile przeszkadzajką
dwufosfogen, który działa dwa ry wykazują się dużą skłonno-
można nazwać niemożliwe do
razy dłużej, zapewniając po- ścią do uzewnętrzniania z racji
opanowania łzawienie, kichanie,
dwójną satysfakcję stronie uży- intensywnych wymiotów:
kaszel, obfite wydzielanie śluzu
wającej jej do ataku. najpierw krwią, potem żółcią.
z nosa i ślinotok. Bardzo łatwo
Ponadto obserwuje się ustanie
rozpoznać oddział, który został
nimi potraktowany. Niektóre
OGÓLNOTRUJ¥CE pracy nerek, co powoduje zgon
Czas działania: nieokreślony w ciągu tygodnia w związku
powodują czasową ślepotę. Na
Prędkość ujawnienia: z mocznicą.
pocieszenie dodam, że objawy
w zależności od ekspozycji Jedynym środkiem zarad-
ustępują same po jakimś czasie,
Drogi skażenia: czym jest węglan sodu z cy-
najczęściej utrzymują się od kil-
drogi oddechowe, pokarmo- trynianem sodu. Należy go
ku do kilkunastu godzin. Dla
we, skóra podawać co 15 minut, aż do wy-
żądnych nazw mała wyliczanka:
Środki ochronne: zdrowienia. Toksyczność arse-
-dibenzo(b,f)-1,4-okzazepina,
PG-maska, wstrzemięźli- nowodoru zależy od stężenia:
CS o-chlorobenzylidenomalo-
wość przy jedzeniu gorzkich 5 mg/litr: śmierć natychmia-
nodinitryl, -chloroacetofenon
migdałów, strój ochronny stowa, 0,75 mg/litr: po 10 mi-
adamsyt, difenylochloroarsyna,
Szkodliwość: nutach, 0,02 po 30 minutach,
difenylocyjanoarsyna, chloro-
duża, zwłaszcza dla miłośni- 0,01 zapewnia długie i bolesne
pikryna. Dla kadetów o dobrej
ków gorzkich migdałów konanie. Polecam zwłaszcza
dykcji ich znajomość może być
Cechy charakterystyczne: w przypadku problemów z od-
skutecznym sposobem na pod-
pachnie gorzkimi migdała- powiednio drastyczną zemstą
ryw dziewcząt z sekcji sanitarnej.
mi; czosnkiem lub cebulą na śmiertelnym wrogu.

DUSZ¥CE
Skąd zainteresowanie migda- PARALITYCZNO-
Czas działania:
łami? Otóż istnieją gorzkie -DRGAWKOWE
kilkanaście minut
migdały, które zawierają ten Czas działania: kilka dni
Prędkość ujawnienia:
właśnie związek, czyli cyjano- Prędkość ujawnienia:
kilka godzin
wodór. Zjedzenie sześćdziesię- kilka minut
Drogi skażenia:
ciu gwarantuje ostre objawy. Drogi skażenia:
drogi oddechowe
Stężenie śmiertelne to około drogi oddechowe, skóra
Środki ochronne: PG-maska
0,12mg/l powietrza przez 30 Środki ochronne:
Szkodliwość: średnio na jeża
minut. Osobom, które nie za- PG-maska, strój ochronny
Cechy charakterystyczne:
inwestowały w sprawną maskę
śmierdzi jak zgniłe siano
przeciwgazową, krew przestaje

43

Szkodliwość:
bardzo duża, dodatkowym
efektem jest upokorzenie
ofiary
Cechy charakterystyczne:
łatwo absorbowane przez
materiały (tkaniny, drewno,
cegły, beton)
Działanie polega na inhibito-
waniu czynności katalitycznych
enzymów przez fosforoor-
ganiczne ST, przy czym naj-
większą swoistość inhibicyjną
wykazują one względem acety-
locholinoesterazy. Gdyby zaist-
niała potrzeba przetłumaczenia
tych słów na bardziej dostępną
odmianę angielskiego, można
by je streścić do: Jak się ich na-
wdychasz, zaczynasz dygotać,
a twoje zwieracze odmawiają
posłuszeństwa. Co interesujące,
nawet sumienne ćwiczenie zwie-
raczy w warunkach obozowych
nic tu nie pomoże. Ofiara leży
bezwładnie i oczekuje na zgon,
o ile ktoś na czas nie udzieli jej
pomocy. Nawet w przypadku
bezzwłocznego i fachowego jej
udzielenia ofiarę czeka wieloty-
godniowa hospitalizacja.
Żołnierzu, w przypadku
podejrzenia kontaktu ze środ-
kami P-D pamiętaj o wywie-
trzeniu i upraniu munduru.
Dodatkowe ostrzeżenie perso-
nelu pralni pozwoli ograniczyć
straty ludzkie wśród rezyden-
tów Posterunku.
Przy silnym stężeniu np.
sarinu (40-100 mg/m3) zejście
śmiertelne następuje już po paru
minutach.
PARZ¥CE
do chwili usunięcia (w tere-
nie może utrzymywać się do
natychmiastowa
skóra
strój ochronny
niezwykle bolesne, blizny
pozostają na długie lata
Cechy charakterystyczne:
substancje ciekłe, powodują-
ce oparzenia, czasem zapach
musztardy
Bezpośredni kontakt środka
parzącego ze skórą powoduje
obumieranie tkanek. Na skó-
rze pojawiają się bąble, które
później wypełniają się płynem
i pękają, pozostawiając głębo-
ko i trudno gojące się rany.
Leczenie trwa długo, przez
długie miesiące organizm jest
osłabiony i podatny na zaka-
żenia. W warunkach polowych
nie daje to dobrych rokowań.
Dodatkowe atrakcje zapewnia-
ją katar, chrypa, biegunka i śli-
notok następujące, gdy ofiary
skuszone zapachem musztardy
postanawiają połknąć odrobi-
nę oparów. Dobrym pomysłem
staje się zatem odmówienie so-
bie wszelkich musztardowych
smaków poza warunkami sto-
łówkowymi.
44
PSYCHOTOKSYCZNE
Czas działania: różny
Prędkość ujawnienia:
około godziny
Drogi skażenia:
rozpuszczalne w wodzie -
pokarmowa, oddechowa
Środki ochronne:
wysokiej jakości filtry
Szkodliwość: bardzo wysoka
Cechy charakterystyczne:
Gdy żołnierz spostrzega
jednorożca zbliżającego się
po tęczy z zaproszeniem na
herbatkę u Molocha, może
wnioskować, że właśnie stał
się ofiarę środków psycho-
toksycznych
Najczęściej lekceważone z BŚT.
Cechują się bardzo wysoką sku-
tecznością i wbrew pozorom
są niezwykłe szkodliwe. Co po-
wodują? Halucynacje, przewi-
dzenia, strach, euforię, napady
śmiechu, podniecenie, brak ko-
ordynacji, obojętność, ospałość,
niemrawość, senność, utrudnie-
nia mowy. Zatruty traci poczu-
cie czasu i rzeczywistości. Poja-
wiają się stany lękowe oraz manie
prześladowcze prowadzące do
wrogiego stosunku do otoczenia
i gniewnych reakcji. Krótko mó-
wiąc, trwale lub okresowo zmie-
niają oddział wojskowy w załogę
szpitala psychiatrycznego.
W przypadku większości
środków psychoza osiąga apo-
geum po około 3 godzinach
i trwa od 5 do 12 godzin.
Max Haller
UK£ADD OKRESOWY
DLA POCZ¥TKUJ¥CYCH
MATERIA£ ZATWIERDZONY PRZEZ WOJSKOWE CENTRUM SZKOLENIOWE SI£ POSTERUNKUMax
W związku ze zmianami geo-
politycznymi, które zaowoco-
wały takimi urozmaiceniami
codziennej egzystencji jak ataki
maszyn czy hord mutantów,
zaistniała potrzeba sprowadze-
nia wiedzy zawartej w układzie
Mendelejewa do szeregu prak-
tycznych porad dla żołnierzy.
W niniejszym zestawieniu pomi-
niemy więc substancje, których
nie należy się obawiać, skupiając
się na takich, które stanowią za-
grożenie podczas misji.
ALUMINIUM
Właściwości:
srebrny metal, temperatura
topnienia: 660 C
o
Zastosowanie:
produkcja przewodów elek-
trycznych, naczyń kuchen-
nych, aparatury chemicznej
Działanie:
Jako metal w stanie stałym
jest nieszkodliwy, o ile wy-
konany z niego przedmiot
nie posłuży jako narzędzie
przemocy. Natomiast w sta-
rych fabrykach lub w okoli-
cach enklaw maszyn można
natknąć się na niego pod po-
stacią pyłu. Czy każdy z nas
powinien marzyć o posia-
dania tego pyłu w płucach?
Otóż nie. Powoduje on
bowiem aluminiozę, czyli
duszności, kaszel, problemy
z układem oddechowym,
podrażnienia oczu i ślepotę.
Co gorsza, efekty zauważyć
można dopiero po bliżej
nieokreślonym dłuższym
czasie, to znaczy wtedy, gdy
jest już za późno. Pragnę
przypomnieć, że brak oczu
stanowi istotny powód unie-
możliwiający służbę w si-
łach Wędrownego miasta.
Zapobieganie:
Rękawice i maski przeciw-
pyłowe.
Leczenie:
Konieczna hospitalizacja.
BAR
Właściwości:
żółtawo-srebrny miękki me-
tal, temperatura topnienia:
710 C
o
Zastosowanie:
metalurgia (przemysł ciężki)
Działanie:
Miłośnicy wypoczynku nad
wodą natkną się na niego
w ciekach dobywających się
z terenów zajętych przez ma-
szyny. Rozpuszczony bar
jest silnie toksyczny. Wy-
wołuje bóle głowy, ślinotok,
wymioty, silne bóle żołądko-
we i niekontrolowane kur-
cze mięśni. Często też osoby
zatrute barem zataczają się
i wpadają w histerię. Tym-
czasem histeria i żołnierz
z bronią zdecydowanie nie
należy do zestawień prefero-
wanych przez dowództwo.
45
W związku z tym należy
odkażać każde źródło wody
na wrogim terenie.
Zapobieganie:
Co prawda niegdyś wyma-
gano, by pojemniki z ba-
rem były oznaczone trupią
czaszką, lecz często pojem-
niki te nie są oznaczone. Ot,
kolejny argument za rzetel-
nym odkażaniem wody.
Leczenie:
Zjeść węgiel aktywny, zwy-
miotować co się da i zgłosić
do chemika z nadzieją, że
akurat posiada 1% roztwór
siarczanu sodowego.
CHROM
twardy, srebrzystoszary me-
tal, topi się w temperaturze
1875 C
o
Zastosowanie:
produkcja stopów metali
Działanie:
Szkodliwy w postaci pyłów.
U zatrutego zauważyć moż-
na wypryski i owrzodzenia.
Katalog tych wysoce nieeste-
tycznych efektów uzupeł-
nia długotrwała biegunka.
Dawka śmiertelna to około
3g. Roztwory niektórych
związków chromu mają
bardzo silne działanie żrą-
ce, skóra staje się brązowo
- żółta, potem pojawiają się
poparzenia. Pomimo pew-
nej zbieżności działania, nie
 poleca się chromu w kosme- MANGAN którzy wystawieni są na
tyce samoopalającej. przypadkowe lub celowe
Właściwości:
Zapobieganie: kąpiele w benzynie. Po-
szaro-czerwony metal, topi
Maska przeciwpyłowa, ręka- woduje porażenie twarzy
się w temperaturze 1200 C
o

wice ochronne. i opadanie powiek. Jakby

Zastosowanie: metalurgia
Leczenie:
Działanie:
Należy zjeść jak najwięcej
jajek, mleka i magnezu. Wy-
wołać wymioty. Oparzenia
przemyć wodą i roztworem
sody.
CYNK
Właściwości:
kruchy metal
Zastosowanie:
blachy do obijania rur i ry-
nien, pokrycie dachów i wie-
lu tworów Molocha
Działanie:
Wdychanie oparów cynku
powoduje tak zwaną go-
rączkę hutników. Jej ob-
jawy to metaliczny smak
w ustach, podrażnienie
oczu i nosa, ślinotok, oraz
imponujących rozmiarów
tego było mało, zatruty
traci kontrolę nad sobą,
Długa, wielomiesięczna
zdarzają się napady agre-
ekspozycja na pył manga-
sji lub próby samobójcze.
nowy powoduje uszkodze-
W warunkach frontowych
nia układu nerwowego.
tego typu zatrucia zdarza-
Najczęstszy ich objaw to
ją się stosunkowo rzadko,
paraliż nóg. Jeśli waszych
ludzi trapią zaburzenia
jako że maszyny mają ten-
dencję do podpalania tych,
zmysłu równowagi, a pod-
których wcześniej oblały
czas chodzenia pięty usta-
paliwem.
wiają na zewnątrz, przypo-
Zapobieganie:
minając koguty, oznacza
Nie pij benzyny. Prosta
to, że decyzja o rozbiciu
i skuteczna metoda.
punktu wypadowego w sta-
Leczenie:
rej fabryce nie była tra-
Długotrwała rehabilitacja
fionym pomysłem. Do
pod okiem specjalistów.
innych objawów zaliczyć
można napady bezsen-
ności i senności, apatii.
POTAS
W skrajnych przypadkach Właściwości:
obniżają się zdolności srebrzysty metal, temperatu-
ra topnienia: 63,5 C
o

smarki. Objawy występu-
ją już po paru godzinach,
znikają wkrótce potem,
by zaatakować ze wzmo-
żoną siłą. Temperatura
ciała wzrasta do 40 stopni,
występują problemy z od-
dychaniem spowodowane
rozpadem tkanki płucnej,
co w ostrych przypadkach
pozwala zapoznać się z jej
treścią. Określenie „wypluć
płuca” traci w tym przy-
padku swoje metaforyczne
zabarwienie.
Zapobieganie:
Maski przeciwpyłowe, regu-
larne płukanie ust.
Leczenie:
Ofierze należy zapewnić
czyste powietrze. Często
niewykonalne w warunkach
bojowych.
umysłowe, prowadzące do
tego, że zakażony nie jest
w stanie nawet trafić łyżką
do ust.
Zapobieganie:
Unikanie pyłu manganowe-
go uchodzi za najskutecz-
niejszy sposób.
Leczenie:
Długoletnia rehabilitacja.
O£ÓW
(CZTEROETYLEK O£OWIU)
Właściwości:
bezbarwna ciecz o zdradli-
wej, przyjemnej, słodkawej
woni
Zastosowanie:
dodatek do benzyny
Działanie:
Wchłaniany przez układ
oddechowy i pokarmo-
wy. Grozi zwłaszcza tym,
Zastosowanie:
chłodziwo reaktorów jądro-
wych
Działanie:
Potas sam w sobie nie jest
niebezpieczny, ale w chwi-
li kontaktu z wodą nastę-
puje samozapłon mieszan-
ki, która płonie ślicznym,
różowym płomieniem.
Powstaje też silny środek
żrący. Nawet niewielka
ilość może spowodować
stałą ślepotę.
Zapobieganie:
Gumowe rękawice i okulary
podczas pracy. Pożar gaszo-
ny może być tylko i wyłącz-
nie piaskiem.
Leczenie:
Oparzenie należy zmyć al-
koholem, potem dużą ilo-
ścią wody.

46
RTÊÆ Zastosowanie: dzieć o selenie? Jego związ-
produkcja stali, przemysł ki, takie jak selenowodór, są
Właściwości:
ciężki, wydzielany przy spa- bardzo toksyczne. Już przy
srebrzysty metal w stanie
laniu benzyny stężeniu 5mg/m3 powietrza
płynnym
Działanie: powoduje ostre zatrucia
Zastosowanie:
Nikiel w postaci drobnego przez inhalację, a przy kon-
Przemysł elektrotechniczny,
pyłu wnika przez płuca do takcie z nieosłoniętą skórą
wydzielana przy spalaniu
organizmu. Nie ma co praw- wywołuje świąd. Jak rozpo-
węgla i odpadów
da czegoś takiego jak ostre znać, że mamy do czynienia
Działanie:
zatrucie, ale zapewniam, z tym właśnie gazem? Naj-
Ostre zatrucia rtęci następu-
że długotrwałe bóle głowy, prościej zauważyć zapach
ją przede wszystkim po na-
podrażnienia spojówek czosnku w wydychanym
wdychaniu się oparów, stąd
i owrzodzenia wewnątrz powietrzu. Objawy to mię-
ataki paniki po rozbiciu ter-
nosa znacznie obniżają dzy innymi zanik mięśnia
mometra rtęciowego są cał-
zdolność bojową żołnierza. sercowego, ślinotok, suchy
kowicie bezpodstawne. Jakie
Czasami zaobserwować kaszel, przyśpieszone tętno
atrakcje czekają szczęśliw-
można także swędzącą wy- i bladość. Przy dłuższym
ców po inhalacjach rtęcią?
sypkę na odsłoniętych czę- podtruwaniu pojawić się
Na początku bóle głowy,
ściach ciała. może wypadanie owłosie-
ślinotok, wypadanie zębów,
Zapobieganie: nia, ostra próchnica zębów
wysychanie jamy ustnej oraz
PG-maska i strój ochronny. i ślepota.
niebieskofioletowy osad na
W razie potrzeby tę funkcję
dziąsłach. Przy dłuższej lub
spełni także solidny kawałek Unikanie selenowodoru.
bardziej intensywnej eks-
tkaniny zwany potocznie, Odzież ochronna.
pozycji - zaburzenia mowy,
z całym szacunkiem dla Leczenie:
nadpobudliwość, brak koor-
zgromadzonych tutaj ko- Tak jak we wcześniejszych
dynacji, ostre zapalenia płuc
biet, szmatą. przypadkach - organizm
i krwotoczne zapalenia jelit.
Leczenie: musi wydalić wchłonięte
Zapobieganie:
Najskuteczniejszym anti- pierwiastki, a zrobi to tyl-
Rozlaną rtęć należy neutrali-
dotum pozostaje cierpliwe ko w chwili, gdy powietrze
zować związkami siarki lub
czekanie i stały dopływ czy- będzie czyste, a delikwent
poczciwą solą kuchenną.
stego powietrza. będzie odpoczywał.
Leczenie:
Wchłonięta rtęć zalega
w organizmie od kilku dni
SELEN ¯ELAZO
do kilkunastu miesięcy. (SELENOWODÓR) (TLENKI ¯ELAZA)
W skrócie - najlepiej jej uni- Właściwości: Właściwości:
kać, jako że w warunkach miękki, szaro-czarny metal twardy, trudnotopliwy i sre-
polowych nie ma żadnych Zastosowanie: brzysty metal
środków, które pozwoliłyby fotokomórki, kserokopiar- Zastosowanie: metalurgia
usunąć ją szybciej. Istnieje ki, półprzewodnik, produkt Działanie:
wszakże wyjątek - na zatru- uboczny przy wytapianiu rud Amatorzy wdychania tlen-
tych rtęcią z niecierpliwo- Działanie: ków żelaza najprawdopo-
ścią oczekują lekarze z Sekcji Zaburzenie procesów al- dobniej zapadną na sidero-
Eksperymentalnej. kilacji ważnych dla prawi- sis, czyli pylicę żelazową.
dłowego funkcjonowania Jest to choroba podstępna
NIKIEL amin katecholowych… Two- niczym frontowy symulant,
rzenie związków alkilosele- a można wyróżnić jej trzy
srebrzystoszary, ciągliwy nowych… Pomijając część fazy. W pierwszej, nastę-
metal teoretyczną, dochodzimy pującej po około godzinie
do meritum. Co trzeba wie- od nawdychania się pyłów,

47
 pacjent oddaje się w ręce
korporacji Krwawa Biegun-
ka, Wymioty i S-ka. Trwa to
około sześciu godzin, przy
czym delikwent ma około
20% szans na zapadnięcie
w śpiączkę i zejście śmier-
telne. Po pierwszych sześciu
godzinach objawy nieco
słabną, co często wywołuje
przypływ entuzjazmu w per-
sonelu opiekującym się
zatrutym żołnierzem. Bez-
podstawnie. Faza cudowne-
go ozdrowienia trwa od 8
do 16 godzin, po czym naj-
częściej przechodzi w fazę
trzecią. Drgawki padaczko-
we, śpiączka, śmierć. I nie-
spodziewana żałoba wśród
sanitariuszy.
Zapobieganie:
Niestety nie dysponuję żad-
ną nową poradą w temacie
zapobiegania siderosis.
Leczenie:
Niezbędne jest świeże
powietrze i wypranie za-
nieczyszczonej odzieży.
Zatrutych żołnierzy należy
obserwować co najmniej
przez kilkanaście godzin
po tym, jak zadeklarowali
koniec biegunki i gotowość
udania się na manewry
w kantynie.
CYNA
Właściwości:
biały, ciągliwy, odporny na
korozję metal
Zastosowanie:
Puszki konserwowe
Działanie:
Trucie cyną nie należy do
repertuaru maszyn wroga,
lecz zdarza się podczas eks-
ploracji przedwojennych
magazynów. Skażenie cyną
podważa mit przedwojen-
nej konserwy - otóż nie, nie
każda z nich nadaje się dziś
do spożycia. Zwłaszcza,
jeśli zawierała owoce. Jeśli
nie jest zamiarem dowódcy
sprawdzenie oddziału na
okoliczność intensywnych
wymiotów, biegunki i ogól-
nego wyczerpania, należy
upewnić się, że znalezione
puszki nie są wykonane
z cyny (dotyczy to przede
wszystkim konserw z owoca-
mi). Jeśli jednak dojdzie do
zatrucia, objawy występują
zazwyczaj godzinę, dwie po
spożyciu.
Zapobieganie:
Rozkaz zabraniający żołnie-
rzom spożywania jakiejkol-
wiek znalezionej żywności
bez uprzedniego sprawdzenia
z pewnością jest właściwym
działaniem prewencyjnym.
Leczenie:
Przeczekać, przeleżeć, nie
jeść więcej.
KADM
Właściwości:
srebrzystobiały, miękki i cią-
gliwy. Rozdrobniony paruje
w temperaturze pokojowej
Zastosowanie:
przemysł hutniczy - szcze-
gólnie przetapianie rud
cynku, znajduje się też w ba-
teriach i akumulatorach ni-
klowo-kadmowych, sprzęt
chłodniczy
Działanie:
Spożycie wody zawierającej
więcej niż 15mg lub spo-
życie czegoś, co ma więcej
niż 30mg kadmu powodu-
je kolejno: bóle żołądka,
biegunkę, silne bóle głowy,
szok, śpiączkę i, przy braku
fachowej pomocy, śmierć
w przeciągu 5 do 10 dni.
48
W tym czasie pacjent wy-
dala z siebie brązowy mocz,
co pozostaje w ścisłym
związku z ustaniem pracy
jego nerek. W przypadku
oparów kadmu objawy po-
jawiają się już po 8 godzi-
nach przy stężeniu 1mg/
m3, a 5mg/m3 uznaje się
za dawkę śmiertelną. Obej-
mują one suchość w gardle,
trudności z oddychaniem,
kaszel, ból głowy, osłabie-
nie, szok, śpiączkę i śmierć.
Długotrwałe wystawianie
się na małe ilości kadmu
prowadzi do uszkodzenia
nerek i impotencji. Na ko-
niec informacja dla zwolen-
ników żołnierskiego trybu
życia: alkohol i nikotyna
pogłębiają toksyczne dzia-
łanie kadmu.
Zapobieganie:
Zgodnie z wytycznymi po-
stępowania w terenie, wodę
przed spożyciem zawsze
należy przefiltrować. Zale-
cam też unikanie oparów
kadmu.
Leczenie:
Okres biologicznego półtr-
wania kadmu w organizmie
to około 20 lat, dlatego nale-
ży się pozbyć go jak najszyb-
ciej, nim się wchłonie. Opty-
malnie jest płukać żołądek
mlekiem lub albuminami,
co w naszych warunkach
sprowadza się w najlepszym
razie do płukania mlekiem,
powodowania wymiotów,
podawania dużej ilości wita-
miny D i wapnia.
ARSEN
(ARSENOWODÓR)
Właściwości:
bezbarwny gaz o zapachu
czosnku
Zastosowanie:
Rolnictwo i leśnictwo, kon-
serwacja drewna, wydzielany
w hutach miedzi
Działanie:
Samego arsenu nie należy się
obawiać - wszyscy wdychamy
go dość dużo każdego dnia
i, jeśli do tej pory żyjemy,
raczej nic nam nie będzie.
Naturalnie pomijam tu
całe spektrum schorzeń na
czele z rakiem, skupiając się
wyłącznie na tych efektach,
które powodują gwałtowniej-
szą utratę zdrowia lub życia.
Jak na przykład związek po-
chodny - arsenowodór. Inha-
lacje owocują bólem brzucha
i krwiomoczem, a także żół-
taczką, która pozwala bez-
błędnie wystawić diagnozę
temu zatruciu. Objawy po-
jawiają się od 2 do 48 godzin
po ekspozycji, w zależności
od natężenia związku. Z ko-
lei długotrwałe podtruwanie
małymi dawkami powoduje
rogowacenie skóry i pojawia-
nie się brodawek.
Zapobieganie:
Zdecydowanie odradzam
wdychanie arsenowodowu.
Leczenie:
Nieskażone otoczenie, od-
poczynek. Doraźne leczenie
żółtaczki.
MIEDŹ
Właściwości:
Czerwonobrązowy, miękki
i ciągliwy metal
Zastosowanie:
Przemysł elektryczny
Działanie:
Wpływ pyłów z hut miedzi
można zaobserwować już
w odległości 50km od nich.
Oto przykład ergonomii
działań Molocha - jednocze-
snie produkuje potrzebne
sobie komponenty i zatru-
wa całą okolicę. Długotrwa-
łe wystawienie ich działanie
skutkuje uszkodzeniem
płuc i „gorączką hutników”,
o której nie śpiący jeszcze
słuchacze dowiedzieli się
przy okazji omawiania cyn-
ku. Zbyt mało spektakular-
ne jak na wasze standardy,
drodzy weterani frontowi?
Cóż, może jeszcze się zda-
rzyć, że ktoś uraczy się
doustnie siarczanem mie-
dziowym. Po 20g tego specy-
fiku czekają go uszkodzenia
wątroby i nerek, biegunka,
skurcze jelit i śmierć po
kilku godzinach w wyniku
zatrzymania akcji serca,
hipotermii, sinicy i poraże-
nia oddechu. Myślę, że ten
efekt znacznie bardziej trafił
w wasze gusta.
Zapobieganie:
Sugeruję konsekwentne wy-
sadzanie hut należących do
Molocha.
Leczenie:
Przy zatruciu siarczanem
miedziowym należy prze-
prowadzić natychmiastowe
49
płukanie żołądka. Jego ce-
lem jest zdążyć, nim zwią-
zek wchłonie się do wątro-
by. W przeciwnym wypadku
dowódca powinien zatrosz-
czyć się o wykopanie grobu
dla nieszczęśnika tymczaso-
wo zwijającego się z boleści.
AZOT
(TLENKI AZOTU)
Właściwości:
bezbarwny i bezwonny gaz
Zastosowanie:
powstaje przy spalaniu,
szczególnie w bardzo wyso-
kich temperaturach
Działanie:
Bardzo duże stężenie tlen-
ków azotu powoduje na-
tychmiastowe porażenie
układu oddechowego i krą-
żenia. W skrócie, ofiara
pada jak rażona piorunem,
sinieje i umiera. Jeśli stęże-
nie nie jest aż tak wysokie,
najpierw wymiotuje, a po-
tem dusi się we własnych
wymiocinach. Zdecydowa-
nie najciekawsze działanie
tlenki azotu wykazują przy
stężeniu dość wysokim, ale
nie skutkującym natych-
miastową śmiercią. Ob-
jawy występują wówczas
dopiero po 2-3 tygodniach.
Mówimy o nagłym, zwy-
kle nocnym ataku ostrego
obrzęku płuc, niewydol-
ności krążenia i w efekcie
zgonie.
Zapobieganie:
Nagły upadek i utrata przy-
tomności towarzyszy bro-
ni jest świetnym sygnałem
do ewakuacji ze skażonej
strefy. Optymalnie byłoby
sprawdzić stężenia analiza-
torem chemicznym: przy
stężeniu 10 mg/m3 można
 przetrzymać pół godziny,
nie więcej. Przy 5 mg/m3
maksymalny czas to ekspo-
zycji na związek to osiem
godzin.
Leczenie:
Przy zatruciu ostrym na-
tychmiastowe dostarczenie
tlenu.
AMONIAK
Właściwości:
bezbarwny gaz o charaktery-
stycznym, ostrym zapachu
Zastosowanie:
powstaje w procesach gnil-
nych, w przemyśle wydziela
się podczas destylacji węgla
kamiennego
Działanie:
Amoniak cuchnie, i to
w charakterystyczny, znany
wszystkim sposób. W tym
wypadku nie ma wymówek
- należy po prostu ominąć
zagrożenie. Co prawda, przy
dłuższej ekspozycji działa
porażająco na zakończenia
nerwów węchowych… Ale
jeśli ktopś zdecyduje się wdy-
chać amoniak tak długo, by
utracić węch, na pewno bę-
dzie miał na głowie większe
kłopoty. Po zatruciu przez
układ oddechowy należy
się spodziewać kaszlu, sini-
cy, plucia krwią, a w ostrych
przypadkach śmierci przez
uduszenie. Do tego dołącza
stopniowe ślepnięcie. Amato-
rów spożywania amoniaku
w postaci płynnej odstraszą
żrący ból ust, przełyku i żołąd-
ka oraz gwałtowne wymioty.
Zapobieganie:
Zapach amoniaku powinien
być sygnałem do ewakuacji.
Leczenie:
Przy zatruciu inhalacyjnym
- dostęp do świeżego powie-
trza. Przy doustnym orga-
nizm oczyści się sam, o ile
przetrwa najgorsze objawy.

ZANIM STRZELISZ W BECZKÊ

W związku z ponawiającymi się prośbami o sporządzenie instrukcji postępowania z przedwojennymi
zbiornikami, sporządziliśmy zestaw wybranych oznaczeń. Z życzeniami zawsze czytelnych naklejek - ekipa
żółwia Moryca.

E - substancje wybuchowe
O - substancje utleniające
F(+) - substancje (skrajnie) łatwopalne
T(+) - substancje (bardzo) toksyczne
C - substancje żrące
Xi - substancje drażniące
R2 - wybuchnie jak będziesz tym rzucać, trzeć, albo zapalisz
R12 - temperatura zapłonu poniżej 0 C - czytaj: szybko się zapali jak tylko otworzysz
o

R14 - gwałtownie reaguje z wodą

R15 - dolej wody, a uzyskasz łatwopalny gaz
R17 - dodaj powietrza, a się zapali
R24 - działa toksycznie przy kontakcie ze skórą
R26 - toksyczne działanie przy wdychaniu
R28 - działa toksycznie po połknięciu
R35 - powoduje oparzenia
R41 - podrażnia oczy
R60 - może upośledzić płodność
R67 - wdychanie powoduje senność i zawroty głowy
50
51
52
53
54
55