Professional Documents
Culture Documents
9.-10. Hafta - Türklerde Din 3
9.-10. Hafta - Türklerde Din 3
2021
TÜRKLERDE DİN
1
10.5.2021
Yeryüzünde dinler
Yeryüzünde dinler
Ruhçuluk (Animizm)
2
10.5.2021
Ruhçuluk (Animizm)
Doğacılık
Doğacılık
3
10.5.2021
Doğacılık
• Yahudilik
• Hristiyanlık,
• İslamiyet
4
10.5.2021
1. TOTEMCİLİK
TOTEMCİLİK
5
10.5.2021
6
10.5.2021
7
10.5.2021
4. BUDİZM
BUDİZM
En belirgin özelliği, tapılacak üstün bir
varlığa, yani tanrıya yer vermeyişidir.
BUDİZM
8
10.5.2021
5. MANİHEİZM
MANİHEİZM
Maniheizmde madde ve ruh esas
alınmıştır. Ana düşüncesi iyilik ve kötülük
arasındaki zıtlıktır.
İyilik ışık ve ruh, kötülük karanlık ve
beden demektir.
6. YAHUDİLİK
9
10.5.2021
7. HRİSTİYANLIK
HRİSTİYANLIK
Dinlerini bırakıp Hristiyanlığa geçen
Türkler, genellikle Hazar Denizinin kuzeyinden
Rusya üzerinden Avrupa’ya geçen Türklerdir.
Batı Hunlarının kendiliğinden ve resmen
Hristiyanlığa geçtiklerine ilişkin herhangi bir
kanıt bulunmamaktadır. Ancak zaman içinde
devlet yıkılınca Hristiyan toplumu içinde
erimişlerdir.
Bulgarlar, Hristiyanlığı kabul eden ilk
Türkler olarak değerlendirilmektedir.
Bulgarlardan sonra Macarlar gelmektedir.
Avarlar, Peçenekler ve Kumanlar da
Avrupa’da zaman içinde Hristiyanlaşmıştır.
Gagavuz ve Yakutlar, dinlerini değiştirip
dil ve kültürlerini korumuşlardır.
Karamanlılar, Türkçe konuşan
Hristiyanlardır.
8. İSLAMİYET
Türklerin İslamiyet’e Geçişi
10
10.5.2021
Anadolu’da İslamiyet
11
10.5.2021
Anadolu’da İslamiyet
Oğuzlardan Selçuklu ve Osmanlı’ya
kadar Anadolu’da sünni görüş
benimsenmiştir.
Kuran’a ve sünnete yani hadislere
kesin olarak bağlanan kola Sünni
denmiştir. Bunun dışında kalanlar ise
Şia (Ali taraftarları) olarak
adlandırılmıştır.
Bu ayrım dinsel inanç ve siyasal
tutum açısından da büyük bir önem
taşımaktadır. İslam topluluklarında
dinsel inanç ve siyasal davranış
arasında başlıca üç ayrı görüş ortaya
çıkmıştır;
•Sünni Görüş,
•Harici Görüş,
•Şia-ı Ali
Sünni Görüş;
Harici Görüş:
12
10.5.2021
Şia-ı Ali:
Şia-ı Ali:
a) Babailik:
XIII. yy’ın ilk yarısında Malatya-Tokat-
Kırşehir yöresinde ortaya çıkan ilk
dinsel hareket ve tarikat olarak
bilinmektedir.
Baba İlyas tarafından kurulmuştur.
13
10.5.2021
a) Babailik:
a) Babailik:
Baba İlyas, toplumsal ve
ekonomik koşulların gittikçe
kötüleşmesi ile Türkmenler arasındaki
dini inanışlardan da yararlanmış ve II.
Gıyaseddin Keyhüsrev’e karşı
ayaklanmıştı.
Bu isyan güçlükle bastırılmış ve
Baba İlyas savaşta öldürülmüştü. Ancak
Babiler onun ölmediğine, göğe
uçtuğuna ve bir gün geri döneceğine
inanmıştı. (Tipik Şaman inancı)
Babailik Anadolu’nun birçok
bölgesine yayılmış ve Bektaşiliğin
doğmasına uygun zemin hazırlamıştır.
b) Bektaşilik:
14
10.5.2021
b) Bektaşilik:
b) Bektaşilik:
b) Bektaşilik:
15
10.5.2021
b) Bektaşilik:
b) Bektaşilik:
16
10.5.2021
b) Bektaşilik:
Yeniçeri Ocağı, Zümre-i Bektaşiyan olarak da
anılmaktaydı. Bu yüzden yeniçeriler, kendilerine yol gösteren
pirleri Hacı Bektaş’ı, gülbank adı verilen toplu
seslenmelerinde anıyorlardı. En ünlü gülbankları,
b) Bektaşilik:
17
10.5.2021
b) Bektaşilik:
c) Mevlevilik;
c) Mevlevilik;
18
10.5.2021
c) Mevlevilik;
c) Mevlevilik;
c) Mevlevilik;
19
10.5.2021
c) Mevlevilik;
Mevlevilik, Selçuklu başkentinde
yayılmıştır.
Mevlana’nın dili Farsça
olduğundan okur yazarların olduğu
çevrelerde, büyük kentlerdeki
medreselerde yayılmıştır.
c) Mevlevilik;
Kaynaklar:
Şerafettin Turan, Türk Kültür Tarihi
Ziya Gökalp, Türk Medeniyet Tarihi
20