1.

Termin barok pochodzi prawdopodobnie od portugalskiego wyrazu barocco,

którym określano perłę o nieregularnym kształcie a na zasadzie skojarzenia
także twory sztuki i architektury charakteryzujące się dziwną nietypową formą.
Od 17 do połowy 18 wieku.

2. Sarmatyzm polski charakterystyka. sarmata : część szlachty w Polsce

uważało że pochodzi od sarmatów, lud waleczny i honorowy, starożytny lud
który przyszedł do Europy z Azji mniejszej osiedlił się na terenie między

innymi polski. Sarmatyzm to ideologia i kultura polskiej szlachty, która

rozpowszechniła się pod koniec szesnastego wieku. Jej początek odnosił się do
wielkich ideałów, takich jak patriotyzm, waleczność, odwaga, umiłowanie praw oraz
szlachetność. ZESTAWIENIE CECH SARMATÓW:

zalety: męstwo, odwaga, wierność, patriotyzm, honorowość, waleczność

wady : uwielbia się bawić, biesiadować, prowadzić tylko swoje gospodarstwo,

wygłasza długie przemówienia i mowy , przepych i bogactwo , dba wyłącznie
o własny interes, jest typowym awanturnikiem, pobożny na pokaz, nie wykształcony,
wierzy w cuda zabobony i czary

CECHY CHARAKTERYZUJĄCE SZLACHCICA SARMATĘ:

o zacięta i wytrwała walka o własne przywileje

o stoi na straży tradycji
o zachowywanie obyczajów i zwyczajów
o niechętny do obcokrajowców
o nie lubiący się uczyć
 o miłowanie przesady i przepychu
o aktywny działacz sejmików, sejmów, rokoszy
o zatwardziały konserwatysta
o przeciwnik wszelkich reform

Strój męski składał się z kontusza, spodni, butów, pasa kontuszowego i czapki
ozdobionej piórami. Całość dopełniała szabla, często wysadzana drogimi
kamieniami. Polski strój był odmienny od mody panującej na zachodzie.

3. Sztuka barokowa
Architektura:
 budowle na planie koła
 kopuły nadbudówką latarnią
 kolumny o spiralnym trzonie
 ornamenty i bogaty wystrój rzeźbiarski
 malowane plafony wykorzystujące efekt iluzjonistyczne
 rozbudowana symbolika i alegoryzm
Przykłady:

 kościół Opatrzności Bożej w Bielsku-Białej

 kościół św. św. Piotra i Pawła w Krakowie
kościół Imienia Jezus we Wrocławiu

kościół św. Anny w Krakowie

kościół Santa Maria della Salute w Wenecji

Rzeźba:

Barokowe posągi cechowały się silna ekspresją, patos, a przede wszystkim

dynamika uchwycone ego ruchu ludzkiej sylwetki.

Przykłady

 Melchiore Caffa – Ekstaza św. Katarzyny Sieneńskiej

 Pierre Puget – Niepokalana
 Gian Lorenzo Bernini – śmierć bł. Ludwiki Albertoni, Apollo i Dafne

Malarstwo:

 Iluzjonizm
 dążenie do wywołania emocji zachwytu
 zmysłowość przedstawieniu ludzkiego ciała
 dynamizm i efekty świetlne
 sceny grupowe między innymi fontanny
Przykłady:
Jacob Jordaens – Czterej Ewangeliści;
Caravaggio – Głowa Meduzy, Męczeństwo św. Mateusza, Kosz z owocami;
Guidi Reni, Aurora;

4.

Konwencjonalizm - poezja barokowa była bardzo formalistyczna i stosowała

wiele sztucznych konwencji literackich.

Metafizyczność - wiersze barokowe często były pełne metafizycznych refleksji

na temat świata i człowieka.

Język wyszukany i kunsztowny - poeci barokowi bardzo dbali o formę swoich

utworów, używając skomplikowanych zdań, alegorii i metafor.

Symbolizm - poeci barokowi często stosowali symbolizm, czyli ukryte

znaczenia, które miały odczytywać tylko nieliczni.

Kontrasty - poezja barokowa często operowała kontrastami, takimi jak

ciemność i światło, życie i śmierć, lub miłość i nienawiść.

Barwność - poeci barokowi używali wielu barw i kolorów, aby wzbogacić swoje
utwory.

Retoryka - poezja barokowa stosowała wiele retorycznych figuł, takich jak

hiperbole, antytezy czy apostrofy.

Religijność - w poezji barokowej często pojawiały się motywy religijne,

związane z chrześcijaństwem, np. modlitwy, motywy związane z cierpieniem
czy wybawieniem.

Jan Andrzej MORSZTYN – sonet „Do trupa”

Daniel Naborowski- wiersz „Błąd ludzki”
Mikołaj Sęp Szarzyński - Sonet III. „Do Naświętszej Panny”

5. Pamiętnik to utwór prozą opowiadający o wydarzeniach których autor był

uczestnikiem lub naocznym świadkiem. zwykle pamiętnik jest pisany z
pełnego dystansu czasowego często bez zamiaru publikacji. Jan Chryzostom
Pasek to polski szlachcic żyjący w epoce baroku, zasłynął jako pamiętnikarz.
Przyjmuje się, że żył w latach 1636-1701, urodził się pod Rawą na Mazowszu.
Pochodził z niezamożnej rodziny szlacheckiej herbu Doliwa. Pamiętnikarska
twórczość Jana Chryzostoma Paska stanowi informację "z pierwszej ręki" na
temat światopoglądu, stylu życia i obyczajów szlacheckich w XVII wieku.
Twórczość Jana Chryzostoma Paska jest utrzymana w stylu gawędziarskim,
słownictwo jest potoczne, a język plastyczny i dosadny. Twórczość Jana
Chryzostoma Paska jest utrzymana w stylu gawędziarskim, słownictwo jest
potoczne, a język plastyczny i dosadny