Republic of the Philippines

CAGAYAN STATE UNIVERSITY - ANDREWS

COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
TUGUEGARAO CITY, 3500

MASUSING BANGHAY ARALIN SA FILIPINO 6

I. Layunin
Pagkatapos ng tatlongpung minutong talakayan ang mga mag-aaral ay inaasahang:
a. nakikilala ang salitang -ugat sa salita
b. natutukoy ang mga panlaping ginamit sa salita
c. nagagamit ang bagong salita sa pangungusap
II. Paksang-Aralin
a. Paksa: Pagbuo ng Bagong Salita Gamit ang Panlapi at Salitang-ugat
b. Sanggunian: Filipino Curriculum Guide pahina 126
K to 12 Curriculum (F6PT-IIIj-15)
c. Mga kagamitan: PowerPoint, laptop

III. Pamamaraan
Gawaing Guro Gawaing Mag-aaral
A. Pagganyak
Laro:

Hatiin sa dalawang grupo ang klase. Ang

unang pangkat ay magbibigay ng mga salita
na ginagamitan ng salitang-ugat at panlapi.

Ang ikalawang pangkat ang siyang

magsasabi kung anu-ano ang mga salitang-
ugat at panlaping ginamit sa mga salita.

Halimbawa: magluto, umiyak, lumilipad

B. PAGLALAHAD
Ang tatalakayin po natin ngayon ay tungkol
Sa inyong nilaro, meron na ba kayong ideya
sa salitang-ugat at panlapi.
kung ano ang tatalakayin natin ngayon
klas?

Tama! Ang pag-aaralan natin ngayon ay

ang salitang-ugat at panlapi.
 Republic of the Philippines
Picture 1 CAGAYAN STATE UNIVERSITY - ANDREWS
... COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
TUGUEGARAO CITY, 3500

Ang salitang-ugat ay tumutukoy sa salitang

buo ang kilos. Ito ay payak na salita. Ito ay
mga salitang hindi dinagdagan ng panlapi.

Halimbawa nito ay dasal, iyak, takbo, kain

Upo, sayaw, sulat, higa
at iba pa.

Sino ang gustong magbigay pa ng

halimbawa nito?

Magaling! Dumako naman tayo sa panlapi.

Kapag sinabi nating panlapi ito ay ang mga
katagang ikinakabit sa salitang-ugat upang
makabuo ng bagong salita.
Halimbawa: um, nag, mag, in, ma, an, han,
hin

Ang panlapi ay maaaring ikabit sa unahan,

gitna, at hulihan ng salitang-ugat.
Tinatawag ang mga itong: Magsaya, nagsulat, pagkain
Unlapi- kapag ang panlapi ay nasa unahan
ng salitang-ugat.
Halimbawa: uminom, naglakad, malusog

Sino ang makapagbibigay ng halimbawa ng

unlapi klas?

Mahusay! Dumalaw, sinabi, tumalon

Gitlapi- naman kapag ang panlapi ay

nakakabit sa gitna ng salitang-ugat.
 Republic of the Philippines
Picture 1 CAGAYAN STATE UNIVERSITY - ANDREWS
... COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
TUGUEGARAO CITY, 3500

Halimbawa: sumigaw, binato, kinain

Sino ang makapagbibigay ng halimbawa ng

gitlapi klas?
Tawanan, sabihin, samahan

Magaling!

Hulapi- naman kapag ang panlapi ay

matatagpuan sa hulihan ng salitang-ugat.
Halimbawa: hagdanan, bilihan, balikan

Sino naman ang gustong magbigay ng

Opo ma’am.
halimbawa ng hulapi klas?

Mahusay klas! Iyong tandaan na sa araling

ito mahalaga na makilala niyo ang salitang-
ugat at panlaping ginamit sa pagbuo ng
bagong salita.

Ngayon at naintindihan niyo na ang ating

aralin. May ibibigay akong gawain na iyong
sasagutan. Maliwanag ba klas?

C. Pagsasanay
Panuto: Bumuo ng bagong salita gamit ang
sumusunod na mga panlapi at salitang-ugat.
Pagkatapos, gamitin ang mga ito sa
pangungusap.

Salitang-ugat Panlapi Bagong

salita
1. iwas um
 Republic of the Philippines
Picture 1 CAGAYAN STATE UNIVERSITY - ANDREWS
... COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
TUGUEGARAO CITY, 3500

2. basa in
3. putol nag
4. sulat an
5. diwang nag

D. Paglalahat Salitang-ugat po ma’am.

Ano ang tawag natin sa salitang buo ang
kilos na hindi dinagdagan ng panlapi?
Panlapi po ma’am.
Mahusay! Ano naman ang tawag sa
katagang ikinakabit sa salitang-ugat upang
makabuo ng bagong salita.
Unlapi po ma’am.

Tumpak! Ano naman ang tawag kapag ang

panlapi ay nasa unahan ng salitang-ugat? Nagmahal po ma’am. Ang panlaping
ikinabit ay nag.
Ang galing naman klas! Magbigay nga
kayo ng halimbawa nito klas at tukuyin
niyo ang panlaping ikinabit sa salitang-
ugat. Gitlapi po ma’am.

Bigyan natin siya ng tatlong palakpak klas!

Ano naman ang tawag kapag ang panlapi um po ma’am ang panlaping ginamit sa

ay nakakabit sa gitna ng salitang-ugat? salitang-ugat na basa.

Magaling! Sa nabuong bagong salita na

bumasa, ano ang panlaping ikinabit dito?

Sumulat, sinama, gumala,

Ang husay naman klas! Bigyan natin siya
ng tatlong padyak.
 Republic of the Philippines
Picture 1 CAGAYAN STATE UNIVERSITY - ANDREWS
... COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
TUGUEGARAO CITY, 3500

Magbigay nga kayo ng halimbawa ng

gitlapi klas na nakakabit sa salitang-ugat.
Hulapi po ma’am.

Talagang ang gagaling niyo naman naman

pala klas!

Bilihin po maam, ang panlaping ikinabit sa

Ano naman ang tawag kapag ang panlapi ay
hulihan ay hin.
matatagpuan sa hulihan ng salitang-ugat
klas?

Magaling! Magbigay nga kayo ng

halimbawa nito klas at tukuyin niyo ang
panlaping ikinabit sa salitang-ugat.

Napakahusay! Palakpakan natin ang ating

sarili klas!

IV. Pagtataya
I. Panuto: Bilugan ang panlapi sa salita at salungguhitan ang salitang-ugat nito.
1. sumakay
2. isipin
3. puntahan
4. kinagat
5. mag-aral

V. TAKDANG ARALIN
Panuto: Gamitin sa pangungusap ang mga sumusunod na salitang may panlapi.
1.Umulan
2.Lumalangoy
3.Diligan
 Republic of the Philippines
Picture 1 CAGAYAN STATE UNIVERSITY - ANDREWS
... COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
TUGUEGARAO CITY, 3500

4.Sinakyan
5.Kinuha