Öğretim Kuramları

Eğitim

• Genel anlamda bireyde davranış değiştirme süresi

• Kendi yaşantısı ve kültürleme

Öğretme

• Bu davranış değişikliğinin okulda planlı ve programlı

bir şekilde yapılması süreci
Öğrenme

• Yaşam boyu devam eder,

• Zaman ve yer açısından sınırsızdır,

• İnsanlar duyu organları ile ya da sezgileri ile

algıladıkları uyarıcılardan etkilenerek yeni düşünce
ve davranışlar oluştururlar
Öğrenmeyi Öğrenme

• Öğretenden ziyade öğrenen önemlidir

• Her öğrencinin uygun bir öğrenme biçimi vardır.

• Öğrenmeyi öğrenme, “öğrenmeyi öğretme” etkinliği

sonucunda gerçekleşir

• Öğrenme stratejilerinin bilinmesi gerekir.

Beynin yeni bilgileri öğrenmesi

• ve hafızada tutmasının üç yolu vardır:

• İşitsel

• Görsel

• Duyusal
Bir araştırma;

İnsanların:

• Duyduklarının % 20’sini öğrendiğini ve hatırladığını

• Gördüklerinin % 30’unu öğrendiğini ve hatırladığını

• Duyarak ve görerek elde ettikleri bilgilerin % 50’sini öğrendiğini ve

hatırladığını

• Duyarak, görerek, analiz ederek, deneyerek elde ettikleri bilgilerin %

90’ını öğrendiğini ve hatırladığını göstermiştir.
 Eğitim Kuramları
Knowles’in
Androgoji Kuramı

Newell ve
Simon’un Roger’ın Deneysel
Genel Problem Öğrenme Kuramı
Çözümleyici Kuramı

DeBono’nun Cross’un
Lateral Düşünme Erişkin Öğretimi
Teorisi Kuramı

Wertheimer’in Bruner’in
Gestalt Kuramı Konstraktivist Kuramı
1. KNOWLES’İN ANDROGOJİ KURAMI

Tanım: Erişkin öğretimine yardım etme bilim ve sanatı.

Bu kuram yetişkinlerin kendi kendilerini idare etme ve

kararların sorumluluğunu almaları üzerine odaklanır.
 BU KURAMA GÖRE

• Öğrenen bağımsızdır,
• Yetişkin kendi kendini yönetir,
• Öğreten, öğrenenin bağımsızlığını destekler,
• Öğrenmede birikim ve deneyimlerden yararlanılır,
• Deneysel öğrenme pasif öğrenmeden daha etkilidir
• Müfredat programı gereksinim duyulan konuları kapsamalıdır,
• Eğitimin yeterliliği arttırılmalı ve yetenek geliştirme üzerinde
odaklanılmalıdır
2. ROGER’IN DENEYSEL ÖĞRENME
KURAMI

• Bilişsel ve deneysel öğrenmeye temellenir.

• Roger’a göre deneysel öğrenme, kişisel gelişme ve öğrenme ile

eş anlamlıdır.
 Deneysel Öğrenmede;

• Olumlu bir ortam oluşturulmalı,

• Öğrenme amaçları belirlenmeli,
• Gerekli kaynaklar organize edilmeli ve hazırlanmalı,
• Öğrenme ile ilgili emosyonel ve entellektüel faktörler
dengelenmeli,
• Öğrenme ile ilgili duygu ve düşünceler paylaşılmalıdır.
• Öğrenenler kendi kendilerini yönetir, mevcut sorun üzerine
odaklanır, kendi değerlendirmelerini yapar.
 3. CROSS’UN ERİŞKİN ÖĞRETİMİ
KURAMI

• Yaşam boyu öğrenme üzerine odaklanır.

• Cross’un teorisi; Knowles ve Roger’ın teorilerini entegre eder.

• Bu modelde kişisel ve durumsal özellikler üzerinde durularak, erişkin

öğrenimindeki özellikler ve bu özelliklerin öğrenmedeki etkisi açıklanır.

• Öğrenirken kişisel stratejiler ve deneyimin önemli yer tutması

nedeniyle karar verme becerisi gelişmektedir.
4. BRUNER’İN
KONSTRAKTİVİST KURAMI
• Temelini önceki bilgilere dayanarak yeni fikir ve
kavramların öğrenilmesi oluşturur.
• Öğrenen kişi bilişsel süreçleri kullanarak bilgileri seçer,
transfer eder, hipotez oluşturur ve karar verir.
• Eğitici öğrenenleri desteklemeli, aktif bir iletişim
kurmalıdır.
• Müfredat programı birbiri üzerine temellenen ve
sürekliliği olan bir şekilde olmalıdır.
5. WERTHEİMER’İN GESTALT
KURAMI
• Bilişsel süreçlerin önemi üzerinde durur.
• Gestalt kuramcılarına göre bütün; parçaların toplamından daha
fazlasıdır, daha anlamlıdır ve farklıdır.
• Birey her şeyi bir bütün olarak algılama eğilimindedir.
• Gestalt Kuramı bilişsel süreçler içinde "algı“ ya çok önem verir.
• Buna göre öğrenme; davranıştaki değişmeden çok zihinde
meydana gelen algı ve kavramdaki değişmelerdir.
 6. DEBONO’NUN LATERAL
DÜŞÜNME TEORİSİ

• Bir problemin çözümünde farklı bakış açıları

getirilmesi,
• Bir problemin tanımlanmasına yardım eden temel
fikirlerin ortaya konması, farklı bakış açıları geliştirmek,
uç noktalardaki fikirlerin daha makul noktaya
getirilmesi,
• Fikirleri destekleyen değişimlerin kullanılması.
7. NEWELL VE SİMON’UN GENEL
PROBLEM ÇÖZÜMLEYİCİ KURAMI

• Bilişsel temellere dayalı simulasyon programı eşliğinde problem

çözmeye dayanmaktadır.

• Problem çözümünde problemi anlama ve analiz etme önemli

aşamalardır.
 ÖĞRENME DÖNGÜSÜ

• İnsanlar yalnızca öğrenmeyi isterlerse öğrenirler.

• Kendilerini beslerlerse gelişebilirler.
• Enerji ve güçlerinin kaynağı kendileridir.
• Bir bilgiyi bilinçli olarak istemeyen, bulduğunda da
bilinçli olarak özümsemeyen ve kullanmayan kişi
aslında öğrenmeyi başaramamıştır.
• Öğrenme, bilgiyi ve bilinci birlikte kazanmaktır.
ÖĞRENME DÖNGÜSÜ 4 AŞAMADA
TAMAMLANIR

1. aşama: Bilinçsiz yetersizlik: “ne anlama geldiğini bilmiyorum ve

yapmıyorum”
2. aşama: Bilinçli ve yetersizlik: “ne anlama geldiğinin farkındayım,
ancak yapmıyorum”
3. aşama: Bilinçli yeterlilik: “ne anlama geldiğinin farkındayım ve
yapıyorum”
4. aşama: Bilinçsiz yeterlilik: “ustaca yapıyorum ancak dikkatimi
vermiyorum’’
 Yeterli

Aşama 4 Aşama 3

Özümseme Öğrenme

Bilinçsiz Bilinçli

Farkındalık

Aşama 1 Aşama 2

Yetersiz
 ÖĞRENMENİN 4 KAYNAĞI

• Eğitici

• Not ve materyaller

• Eylemsel öğrenme aktiviteleri

• Katılımcı arkadaşlar
Tüm öğrenmeler bir
keşiftir.
 EĞİTİCİ

• Eğiticinin bilgi, deneyim, becerisi

• Bazı eğitim programlarında yönlendirici

 NOTLAR VE MATERYALLER

• Eğitim notları konuya en yakın içerikte olmalıdır.

• İçeriğin zihinde canlandırılması gerekir.

EYLEMSEL ÖĞRENME AKTİVİTELERİ

Öğrenme

• Hızlı bir tempoda,

• Çaba gerektiren bir biçimde,

• Esprili ve eğlenceli olmalıdır.

• Katılımcılar için en önemli konu bilgilerin ve

becerilerin kişiselleştirilmesi ve içselleştirilmesidir
 KATILIMCI ARKADAŞLAR

• Katılımcılar birbirlerinden çok şey öğrenebilirler.

• Her katılımcının farklı özellikleri vardır.

Öğrenmenin 4 yolu

Aktif
dinleme

Materyalleri
kullanma

Not alma

Soru sorma
AKTİF DİNLEME

Katılımcılardan sunumları ve tartışmaları dinlerken:

1. Eğitim notlarını ve görsel malzemeyi dikkatle gözden

geçirmeleri istenmeli

2. Not almaları ve işittiklerini şematik olarak çizmeleri

istenmeli

3. Soru sormaları ve tartışmalara katılmaları beklenmeli

4. Grup çalışmalarında ve rol oyunlarında gönüllü olmaları
beklenmeli

5. Eylemsel öğrenme aktivitelerinde aktif katılımcı olmaları

söylenmeli

6. Eğitimin önemli noktalarını ve mesajlarını ezberlemeleri ve

evde, yolda sıkça tekrarlamaları istenmeli
7. Pasif bir “oturum dinleme” durumundan, çok yollu
öğrenme deneyimi durumuna geçmeleri gerektiği
belirtilmeli

8. Her şeyden önemlisi dikkatlerine dikkat etmeleri ve

dinlemeye hazır olmaları istenmeli
MATERYALLERİ KULLANMA

• Önemli noktaları renkli kalemle işaretleme.

• Kitap olsa da önemli noktaları not alma.

• Yeni bilgilerin diyagramlarını çıkarma.

NOT ALMA

• “en kötü notlar bile en iyi hafızadan daha iyidir”

• Not alırken söylenenleri değerlendirme.

• Not alma ile unutma düzeyi en aza indirilebilir.

SORU SORMA

• “soran tutum” içinde olmalıdır.

• Soru sorma aktif olarak bilgiyi aramadır.

Eğer bilmiyorsanız, kafanız karışıyorsa, bulamıyorsanız,

yardıma ihtiyacınız varsa, merak ediyorsanız SORUN
Eğiticinin 4 eğrisi

Beceri
Öğrenme
geliştirme
eğrisi eğrisi

Unutma Transfer
eğrisi eğrisi
 ÖĞRENME EĞRİSİ

Öğrenme düzeyi Öğrenme eğrisi

Öğrenme platosu

Zaman
Başlangıç Durgunluk Hızlı gelişme
BECERİ GELİŞTİRME EĞRİSİ

Eğitim

Kritik Dönem

Zaman
 UNUTMA EĞRİSİ
Öğrenilenlerin kalması

100

80

60

40

30

20

10

0 Gün
1 2 6 31
 UNUTMA EĞRİSİ

• Yeni bilgi hızla kaybolur.

• Özellikle öğrenmeden sonraki ilk 20 dakika.

• Yeni bilgilerin % 75-80’i ilk 24 saat içinde unutulur.

• Öğrenme teorisi üzerinde çalışanlar; öğrencilerin beyninde tüm

öğrenilenlerin bilinçaltı süreçten geçtiğini, en önemliler ve
unutulması gerekenler şeklinde bir ayırım olduğunu
düşündürmektedir.
 TRANSFER EĞRİSİ

Eğitimden sonra;

• notlar gözden geçiriliyor,

• verilen mesajlar arkadaşlarla paylaşılıyor,

• yeni edinilen bilgiler kullanım için eğitici

tarafından destekleniyorsa öğrenilenlerin
kalıcılığı artacaktır
4 Tipik Öğrenme Tarzı

• Aktivist
• Yansıtıcı
• Teorist
• Pragmatist
Temel öğrenme tarzları değişebilir;

Ancak bunun için kişinin kendi güçlü ve zayıf yönlerini

bilmesi gerekir.

• Farkındalığı yaratma EĞİTİCİNİN sorumluluğudur.

• Değişimi isteme ise KİŞİNİN KENDİSİNİN.

 1. AKTİVİST ÖĞRENME TARZI

1. Bu kişiler en iyi şekilde; yeni deneyimler, sorunlar ve

fırsatlarla karşılaştıkları aktivitelerden bir şeyler
öğrenirler.

2. İçinde bulundukları yeri ve zamanı yaşamaktan hoşlanırlar.

3. Kısa dönemli kriz durumları onlar için temel uyarıcıdır.

4. Değişim, hızlı tempo ve bir dizi farklı aktivite;
öğrenmeyi sağlar

5. Genellikle dışa dönük insanlardır; kendilerini

göstermek isterler, zor işleri başarmaktan hoşlanırlar

6. Sıradan ve uzun zaman alacak işler bu kişiler için

çekici değildir
2.YANSITICI ÖĞRENME TARZI

1. Buradaki seçim daha ziyade “arka koltuk” rolünü oynamaktır.

2. Yansıtıcılar daha çok aktivitenin yanında durup onu farklı

açıdan izlemeyi tercih ederler.

3. Verileri derleme ve sonuçlara ulaşmadan önce onları ayrıntılı bir

şekilde kendilerine göre analiz etmede genellikle başarılı olurlar.
4. Eyleme geçmeden önce durumu bütün ayrıntıları ile
bilmek isterler, bu nedenle tedbirlidirler.

5. Baskıdan ve kesin tarihler verilmesinden

hoşlanmazlar.
 3.TEORİST ÖĞRENME TARZI

1. Teoriyi, kavramları, modelleri, sistemleri, içsel

ilişkileri araştırma ve bağlantılar kurma fırsatlarını
severler.
2. Zihinsel olarak zorlanmak ve entellektüel becerilerini
kullanmak isterler.
3. Akılcılığı ve mantıklı olmayı yüceltir ve bu nedenle
analitik düşünme eğilimi içinde olurlar.
4.PRAGMATİST ÖĞRENME TARZI

1. Böyle bir öğrenme tarzı; kişinin konu ile kendi durumu arasında
bağlantı kurma eğilimini gösterir.

2.“eğer işime yararsa iyidir” onların sloganıdır.

3. Bu kişiler yeni öğrendiklerini hemen uygulamak isterler.

4. Sorun çözmekten ve pratik karar almaktan hoşlanırlar.

5. Eğitimlerde çok güçlü bir şekilde uygulamaya ve sonuçlarına

odaklanırlar.
ÖĞRENME STİLLERİ
ÖĞRENME STİLİ

• Kısaca, öğrenmede kişisel olarak tercih edilen metottur.

Her bireyin kendine özgü bir öğrenme stili vardır.
• Öğrenme stilleri, kişinin öğrenmeye hazırlanırken,
öğrenirken ve hatırlarken farklı ve kendisine özgü yollar
kullanmasıdır.
• Bir öğrenme stili bir diğerinden iyi veya kötü değildir.
Herkes yaşamı boyunca tüm stilleri kullanmakta ancak
bir tanesini daha fazla tercih etmektedir.
ÖĞRENME STİLİNİ BİLMENİN
ÖNEMİ

Yapılan araştırmalar, tercih ettikleri öğrenme stiliyle öğrendiklerinde,

öğrencilerin aşağıdaki davranışları gösterdiklerini belirtmektedir.

• Öğretime karşı olumlu tutumlarda istatistiksel olarak önemli oranda

artış,
• Kendinden farklı olanı kabullenmede artış,
• Akademik başarıda istatistiksel olarak önemli oranda artış,
• Sınıf içi davranışlarda ve disiplinde olumlu yönde gelişme,
• Ev ödevlerini tamamlamada daha çok içsel disiplin.
Eğer okullar ve veliler, öğrencilerin öğrenme stillerini
değerlendirir, sınıf içinde ve ev ortamında farklı
öğrenen çocuklarla ilgili doğru stratejiler uygularsa
öğrenmeyi daha verimli hale getirebilirler.
KOLB ÖĞRENME STİLLERİ
ENVANTERİ

Kolb, bireylerin kendilerinin öğrenme stillerini tanımlayabilmesine

olanak veren on iki maddelik bir öğrenme stili envanteri
geliştirmiştir.

Envanter, bir kişinin öğrenme durumuna, öğrenme materyaline karşı

bireysel yaklaşımını ve bu konuda zayıflıkları ile güçlü olduğu yanları
belirlemede bir çerçeve oluşturmaya yardım etmektedir.
Her bir maddeye ilişkin olarak, tercih edilen durumu içeren dört
öğrenme biçimi bulunmaktadır.
Anketin bir özelliği, anketi yanıtlayanların öncelikle kendilerinin
öğrenme stilleri konusunda bilgi veren bir özelliğe sahip
olmasıdır.
Bu envantere göre;
• Özümseyen,
• Ayrıştıran,
• Değiştiren,
• Yerleştiren olmak üzere 4 stilden bahsedilebilir.
1.ÖZÜMSEYEN ÖĞRENME STİLİNE
SAHİP BİREYLER

1. Kavramsal modeller yaratmada başarılıdırlar.

2. Öğrenirken soyut kavramlar ve fikirler üzerine odaklaşırlar.

3. Kavramlara ve kuramlara, duygulardan daha fazla önem verirler.

4. Bilgilerin kendilerine basitten karmaşığa ve adım adım bir biçimde

verilmesini isterler.
5. Fikirleri mantıksal analiz ederler ve bir durumu mantıksal
olarak anlamaya çalışırlar.

6. Öğrenmede önem verdikleri vurgu ‘fikirlere başvurma’dır.

7. Genelde öğretmenlik mesleğini tercih ederler.

 2. AYRIŞTIRAN ÖĞRENME STİLİNE
SAHİP BİREYLER

1. Problemlere çözüm bulma sürecinde kendi sezgilerine daha fazla önem

verirler.
2. Öğrenmede önem verdikleri vurgu ‘ilişkiler kurma'dır.
3. İnsanlarla ilişki kurmak yerine materyallerle ilgilenmeyi tercih ederler.
4.Teknolojiye dayalı meslekleri tercih ederler.
5. Öğrenirken ‘niçin' sorusuna cevap ararlar.
6. Planlıdırlar.
7. Detaylara önem verirler.
8. Deney yaparlar.
9.Tümevarımla sonuca ulaşırlar.
3. DEĞİŞTİREN ÖĞRENME STİLİNE
SAHİP BİREYLER

1. Öğrenme sürecinde dinleme ve bir bilgiyi diğer fikirlerle birlikte

düşünme konularında başarılıdırlar.
2. Kendi bilgileri ile diğer bilgileri analiz ederler.
3. Karar verme sürecinde gereğinden fazla zaman kaybederler.
4. Öğrenme ortamlarında otoritelerin emirlerini tercih ederler ve bu
konuda sabır gösterirler.
5. Öğrenirken ‘ne' sorusuna cevap ararlar.
4. YERLEŞTİREN ÖĞRENME
STİLİNE SAHİP BİREYLER

1. Deneme-yanılma yoluyla öğrenirler.

2. Bilgileri kendi kendilerine keşfetmede ve yapılandırmada başarılıdırlar.
3. Problemlerin çözümlerine dair gizli ihtimalleri araştırırlar.
4. Öğrenmede önem verdikleri vurgu ‘orijinal adaptasyonlar
oluşturmadır.
5. Kamu yönetimi ve eğitim yönetimi alanlarındaki meslekleri tercih
ederler.
6. Öğrenirken ‘…ise' sorusuna cevap ararlar.
 8 MART DÜNYA KADINLAR
GÜNÜNÜZ KUTLU OLSUN….