Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΠΡΟΛΟΓΟ΢

Ε δηαηαναπή ειιεημμαηηθή πνμζμπήξ- οπενθηκεηηθυηεηα (ΔΓΝΡ), γκςζηή θαη

ςξ οπενθηκεηηθυ ζφκδνμμμ, είκαη ε ζοκεζέζηενε κεονμζομπενηθμνηθή δηαηαναπή ηεξ

παηδηθήξ ειηθίαξ. Πα ηειεοηαία 20 πνυκηα, με ηεκ έθδμζε ηςκ δηαγκςζηηθχκ

θνηηενίςκ ημο DSM-III-R, DSM-IV θαη ηε ζηάζμηζε πμιιαπιχκ θιημάθςκ

ζομπενηθμνάξ, παναηενείηαη δηεζκχξ ναγδαία αφλεζε ηςκ ενεοκεηηθχκ μειεηχκ

γηα ηε ΔΓΝΡ. Ε μειέηε ηεξ δηαηαναπήξ ςζηυζμ, δεκ απμηειεί εφθμιμ εγπείνεμα

θαζχξ άπηεηαη πμιιχκ επηζηεμμκηθχκ εηδηθμηήηςκ, υπςξ ηεξ παηδηαηνηθήξ, ηεξ

ροπηαηνηθήξ, ροπμιμγίαξ, ηεξ κεονμιμγίαξ, ηεξ επηδεμημιμγίαξ, ηεξ παηδαγςγηθήξ

θαη ηεξ ζηαηηζηηθήξ θαη ςξ εθ ημφημο ζοκακηά πμιιέξ μεζμδμιμγηθέξ δοζθμιίεξ. Γηα

ημ ιυγμ αοηυ θαη πανά ηε ζεμακηηθή πνυμδμ πμο έπεη ζεμεηςζεί δηεζκχξ ςξ πνμξ ηε

δηενεφκεζε ηεξ ΔΓΝΡ θαη ηεκ φπανλε ζαθχκ δηαγκςζηηθχκ θνηηενίςκ, ε

επηζηεμμκηθή θμηκυηεηα δεκ έπεη θαηαιήλεη αθυμα ζε αζθαιή ζομπενάζμαηα ςξ πνμξ

ηεκ αηηημιμγία, ηεκ επηδεμημιμγία, ηεκ πνυιερε, ηε δηάγκςζε θαη ηεκ ακηημεηχπηζε

ηεξ δηαηαναπήξ.

Οηεκ Γιιάδα, ε ΔΓΝΡ δεκ έηοπε ακηίζημηπεξ δηενεφκεζεξ, γεγμκυξ πμο

απμδεηθκφεηαη αθεκυξ απυ ηεκ ακοπανλία επηδεμημιμγηθχκ θαη θιηκηθχκ μειεηχκ

αιιά θαη απυ ηεκ φπανλε μμκάπα δομ ζηαζμηζμέκςκ θιημάθςκ γηα ηε δηαηαναπή, μη

μπμίεξ θαη εθδυζεθακ ημ πνμκηθυ δηάζηεμα 2003-2005.

Γεκηθυηενα, ε ΔΓΝΡ απμηειεί μηα δηαηαναπή εκκμημιμγηθά ζογθεπομέκε. Νμιιέξ

θμνέξ μάιηζηα ε ΔΓΝΡ ζογπέεηαη με ηε δοζιελία θαη ηηξ μαζεζηαθέξ δοζθμιίεξ θαη

δεκ ακαγκςνίδεηαη ςξ θαζαοηή δηαηαναπή.

2
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

Ε εθπαηδεοηηθή πναγμαηηθυηεηα είκαη αθυμα πημ απμγμεηεοηηθή, θαζχξ έκα

μεγάιμ πμζμζηυ εθπαηδεοηηθχκ, αθυμα θαη ζήμενα, αμθηζβεημφκ ηεκ φπανλε ηεξ

δηαηαναπήξ, ζεςνχκηαξ υηη ε ΔΓΝΡ απμηειεί μηα μμνθή ζομπενηθμνάξ πμο

μθείιεηαη ζηεκ έιιεηρε δηαπαηδαγχγεζεξ.

ΟΡΚΠΜΙΕ ΖΟΠΜΞΖΗΕ ΑΚΑΔΞΜΙΕ

Μη πνχηεξ ιμγμηεπκηθέξ ακαθμνέξ ζηα ζομπηχμαηα ηεξ ΔΓΝΡ

ημπμζεημφκηαη ζηεκ ανπαηυηεηα, ζημκ Γαιεκυ, μ μπμίμξ θένεηαη κα πνμηείκεη υπημ

γηα ηα οπενεκενγεηηθά παηδηά. Ε ΔΓΝΡ ςζηυζμ, πενηγνάθεθε γηα πνχηε θμνά ζηεκ

ηαηνηθή βηβιημγναθία ημ 1902 απυ ημ γηαηνυ George Still. Οημ πέναζμα ημο αηχκα, ε

δηαηαναπή άιιαλε δηάθμνα μκυμαηα, ηα μπμία ακηηθαηυπηνηδακ ηηξ επηζηεμμκηθέξ

ακηηιήρεηξ ςξ πνμξ ηε θφζε θαη ηεκ αηηημιμγία ηεξ.

Νημ ζογθεθνημέκα, ημ ζφκδνμμμ ηεξ ειάπηζηεξ εγθεθαιηθήξ δοζιεηημονγίαξ,

απμηειεί ημκ πημ δηαδεδμμέκμ υνμ γηα ηεκ πενηγναθή ηεξ ΔΓΝΡ μέπνη θαη ηεκ

δεθαεηία ημο 1970 , μπυηε θαη ηα θνηηήνηα ηςκ παηδηθχκ ροπηαηνηθχκ δηαηαναπχκ

ζομπενηιήθζεθακ ζηε Δηεζκή Παληκυμεζε ηςκ Κυζςκ (International Classification

of Diseases/ICD-8,1966) ημο Ναγθυζμημο Μνγακηζμμφ Ργείαξ, θαζχξ θαη ζημ

Δηαγκςζηηθυ θαη Οηαηηζηηθυ Γγπεηνίδημ ηςκ ροπηαηνηθχκ δηαηαναπχκ (Diagnostic

and Statistical Manual of Mental Disorders/ DSM-II, 1968), ηεξ Αμενηθακηθήξ

Σοπηαηνηθήξ Γηαηνείαξ. Οε αοηά, ε δηαηαναπή μεημκμμάδεηαη ζε οπενθηκεηηθή

ακηίδναζε ηεξ παηδηθήξ ειηθίαξ. Μ υνμξ αοηυξ οπμδήιςκε υηη ε οπενθηκεηηθυηεηα

απμηειμφζε ημ θφνημ ζφμπηςμα ημο ζοκδνυμμο .

3
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

Οηεκ ηνίηε υμςξ έθδμζε ημο DSM (DSM-III, ΑΞΑ 1980), ε ζεςνεηηθή

πνμζέγγηζε ηεξ δηαηαναπήξ αιιάδεη άνδεκ. Ε «οπενθηκεηηθή ακηίδναζε ηεξ παηδηθήξ

ειηθίαξ» μεημκμμάδεηαη ζε Δηαηαναπή Γιιεημμαηηθήξ Ννμζμπήξ (με ή πςνίξ

οπενθηκεηηθυηεηα), ηα θφνηα παναθηενηζηηθά ζομπηχμαηα ηεξ μπμίαξ, είκαη ε

δηάζπαζε ηεξ πνμζμπήξ, ε πανμνμεηηθυηεηα θαη ε οπενθηκεηηθυηεηα. Οε ακηίζεζε με

ηεκ Αμενηθή, ζηεκ Γονχπε εθδίδεηαη ημ ICD-9 (WHO 1978), υπμο ε

οπενθηκεηηθυηεηα ελαθμιμοζεί κα ζεςνείηαη ημ βαζηθυ ζφμπηςμα ηεξ δηαηαναπήξ.

Οηεκ ακαζεςνεμέκε έθδμζε ημο DSM-III (DSM-III-R, APA 1987) ε

οπενθηκεηηθυηεηα ζομπενηιήθζεθε ζηεκ μκμμαζία ηεξ δηαηαναπήξ θη έθημηε μ υνμξ

Δηαηαναπή Γιιεημμαηηθήξ πνμζμπή-οπενθηκεηηθυηεηα θαζηενχζεθε ζηεκ ηαηνηθή

βηβιημγναθία. Μ υνμξ αοηυξ ςζηυζμ δεκ οημζεηήζεθε ζηε δέθαηε ακαζεχνεζε ηεξ

Δηεζκμφξ Παληκυμεζεξ ηςκ Κυζςκ (ICD-10, WHO 1993), θαζχξ ζεςνήζεθε

θαζανά πενηγναθηθυξ θαη ζομπενηθμνηθά πνμζακαημιηζμέκμξ. Ακη’ αοημφ

οημζεηήζεθε μ υνμξ «οπενθηκεηηθή δηαηαναπή» πμο πνεζημμπμηείηαη αθυμα θαη

ζήμενα θονίςξ ζηε Ιεγάιε Βνεηακία.

Ιε ηεκ έθδμζε ηέιμξ, ημο DSM-IV (APA 1994), ε Δηαηαναπή Γιιεημμαηηθήξ

πνμζμπή-οπενθηκεηηθυηεηα (ΔΓΝΡ) εκηάπζεθε ζηεκ θαηεγμνία ηςκ «Δηαηαναπχκ

ειιεημμαηηθήξ Ννμζμπήξ θαη Δηαζπαζηηθήξ ζομπενηθμνάξ» θαζχξ θαη ζηεκ

εονφηενε θαηεγμνία ηςκ δηαηαναπχκ πνχημεξ έκανλεξ.

4
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΔΖΑΓΚΩΟΠΖΗΑ ΗΞΖΠΕΞΖΑ ΔΓΝΡ (DSM-IV,1994)

Α. Γίηε ημ (1) είηε ημ (2):

(1) Έλη ή πενηζζυηενα απυ ηα αθυιμοζα ζομπηχμαηα δηάζπαζεξ ηεξ πνμζμπήξ είκαη πανυκηα

γηα ημοιάπηζημκ 6 μήκεξ, ζε βαζμυ δοζπνμζανμμζηηθυ με ημ ακαπηοληαθυ επίπεδμ:

ΔΖΑΟΝΑΟΕ ΝΞΜΟΜ΢ΕΟ

1. Οοπκά απμηογπάκεη κα ζογθεκηνχζεη ηεκ πνμζμπή ζε ιεπημμένεηεξ ή θάκεη

ιάζε απνμζελίαξ ζε ζπμιηθέξ ενγαζίεξ, ηε δμοιεηά ή ζε άιιεξ

δναζηενηυηεηεξ

2. Οοπκά δοζθμιεφεηαη κα δηαηενήζεη ηεκ πνμζμπή ζε ένγα ή δναζηενηυηεηεξ

παηπκηδημφ.

3. Οοπκά θαίκεηαη υηη δεκ αθμφεη υηακ ημο απεοζφκεηαη μ ιυγμξ

4. Οοπκά δεκ αθμιμοζεί μέπνη ηέιμοξ μδεγίεξ θαη απμηογπάκεη κα

δηεθπεναηχζεη ζπμιηθέξ ενγαζίεξ ή άιια θαζήθμκηα πμο ημο ακαηίζεκηαη

ζηεκ ηάλε ή ζημ ζπίηη ( πςνίξ αοηυ κα μθείιεηαη ζε εκακηηςηηθή ζομπενηθμνά

ή ζε απμηοπία θαηακυεζεξ ηςκ μδεγηχκ).

5. Οοπκά δοζθμιεφεηαη κα μνγακχζεη δμοιείεξ θαη δναζηενηυηεηεξ.

6. Οοπκά απμθεφγεη, απμζηνέθεηαη ή δείπκεη απνμζομία κα εμπιαθεί ζε ένγα

πμο απαηημφκ ζηαζενή θαη δηανθή πκεομαηηθή πνμζπάζεηα

7. Οοπκά πάκεη ακηηθείμεκα απαναίηεηα γηα ενγαζίεξ ή δναζηενηυηεηεξ

8. Οοπκά δηαζπάηαη πμιφ εφθμια απυ ελςηενηθά ενεζίζμαηα

9. Οοπκά λεπκά θαζεμενηκέξ δναζηενηυηεηεξ

(2) Έλη ή πενηζζυηενα απυ ηα αθυιμοζα ζομπηχμαηα οπενθηκεηηθυηεηαξ-

πανμνμεηηθυηεηαξ είκαη πανυκηα γηα ημοιάπηζημκ 6 μήκεξ ζε βαζμυ

δοζπνμζανμμζηηθυ με ημ ακαπηοληαθυ επίπεδμ:

ΡΝΓΞΗΖΚΕΠΖΗΜΠΕΠΑ

1. Οοπκά θηκεί κεονηθά ηα πένηα θαη ηα πυδηα ή ζηνηθμγονίδεη ζηε ζέζε ημο.

2. Οοπκά ζεθχκεηαη απυ ηε ζέζε ημο μέζα ζηεκ ηάλε ή ζε άιιεξ πενηζηάζεηξ,

ζηηξ μπμίεξ επηβάιιεηαη κα παναμείκεη θαζηζμέκμ.

3. Οοπκά ηνέπεη ή ζθανθαιχκεη με ηνυπμ πμο δεκ ηαηνηάδεη ζε πχνμοξ ή

πενηζηάζεηξ.

4. Οοπκά δοζθμιεφεηαη κα παίδεη ή κα ζομμεηέπεη ήζοπα ζε δναζηενηυηεηεξ

θαηά ημκ ειεφζενμ πνυκμ ημο.

5
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

5. Οοπκά βνίζθεηαη ζε δηανθή θίκεζε θαη εκενγεί ζακ «θηκμφμεκε μεπακή».

6. Οοπκά μηιά πμιφ θαη αθαηάπαοηα

ΝΑΞΜΞΙΕΠΖΗΜΠΕΠΑ

7. Οοπκά απακηά απενίζθεπηα πνηκ μιμθιενςζεί ε ενχηεζε.

8. Οοπκά δοζθμιεφεηαη κα πενημέκεη ηε ζεηνά ημο/ηεξ.

9. Οοπκά δηαθυπηεη ή πανεμβαίκεη ζε ζοδεηήζεηξ-δνάζεηξ άιιςκ.

Β. Μνηζμέκα ζομπηχμαηα δηάζπαζεξ πνμζμπήξ ή οπενθηκεηηθυηεηαξ-πανμνμεηηθυηεηαξ πμο

πνμθαιμφκ έθπηςζε ηεξ ιεηημονγηθυηεηαξ ήηακ πανυκηα πνηκ ηεκ ειηθία ηςκ 7 εηχκ.

Γ. Ε έθπηςζε ελαηηίαξ ηςκ ζομπηςμάηςκ είκαη πανμφζα ζε δομ ή πενηζζυηενα πιαίζηα,

υπςξ ημ ζπμιείμ θαη ζημ ζπίηη.

Δ. Ννέπεη κα οπάνπεη ζαθήξ απυδεηλε θιηκηθά ζεμακηηθήξ έθπηςζεξ ζηεκ θμηκςκηθή,

ζπμιηθή ή επαγγειμαηηθή ιεηημονγηθυηεηα.

Γ. Πα ζομπηχμαηα δεκ εμθακίδμκηαη απμθιεηζηηθά ζηε δηάνθεηα ηεξ πμνείαξ μηα Δηάποηεξ

Ακαπηοληαθήξ Δηαηαναπήξ, Οπηδμθνέκεηαξ ή άιιεξ Σοπςηηθήξ Δηαηαναπήξ θαη δεκ

ελεγμφκηαη θαιφηενα απυ άιιε ροπηθή δηαηαναπή ( Δηαηαναπή ηεξ Δηάζεζεξ, Αγπχδεξ

Δηαηαναπή, Απμζοκδεηηθή Δηαηαναπή ή Δηαηαναπή ηεξ Ννμζςπηθυηεηαξ)

Ε θςδηθμπμίεζε ηεξ δηαηαναπήξ γίκεηαη με βάζε ημοξ παναθάης ηφπμοξ:

(1) Δηαηαναπή ειιεημμαηηθήξ πνμζμπήξ/οπενθηκεηηθόηεηα με πνμελέπμκηα ημκ

Απνόζεθημ ηύπμ: υηακ πιενείηαη ημ θνηηήνημ Α1, αιιά δεκ πιενείηαη ημ θνηηήνημ Α2

ημοξ ηειεοηαίμοξ 6 μήκεξ

(2) Δηαηαναπή ειιεημμαηηθήξ Ννμζμπήξ/οπενθηκεηηθόηεηα με πνμελέπμκηα ημκ

Ρπενθηκεηηθό – Νανμνμεηηθό ηύπμ: υηακ πιενείηαη ημ θνηηήνημ Α2, αιιά δεκ

πιενείηαη ημ θνηηήνημ Α1 ημοξ ηειεοηαίμοξ 6 μήκεξ

(3) Δηαηαναπή ειιεημμαηηθήξ πνμζμπήξ/οπενθηκεηηθόηεηα ζοκδοαζμέκμξ ηύπμξ: Όηακ

πιενμφκηαη αμθυηενα ηα θνηηήνηα Α1 θαη Α2 ημοξ ηειεοηαίμοξ 6 μήκεξ

Οεμείςζε Ηςδηθμπμίεζεξ: Οε άημμα (ηδηαίηενα ζε εθήβμοξ θαη εκήιηθμοξ) ηα

μπμία επη ημο πανόκημξ πανμοζηάδμοκ ζομπηώμαηα πμο δεκ πιενμύκ πηα ηα θνηηήνηα ζα

πνέπεη κα πνεζημμπμηείηαη μ πνμζδημνηζμόξ « ζε μενηθή ύθεζε».

6
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΓΝΖΔΕΙΖΜΘΜΓΖΑ ΠΕΟ ΔΓΝΡ

Γπηδεμημιμγία είκαη ε Γπηζηήμε πμο μειεηάεη:

1. ηεκ θαηακμμή θαη ηεκ ελέιηλε δηαθυνςκ κμζεμάηςκ ή παναθηενηζηηθχκ ζημκ

ακζνχπηκμ πιεζοζμυ

2. Πμοξ πανάγμκηεξ πμο ηηξ δηαμμνθχκμοκ ή μπμνμφκ κα ηηξ επενεάδμοκ

Ε επηδεμημιμγία ζηεκ Σοπηαηνηθή αζπμιείηαη:

 με ηεκ πμζμηηθή μειέηε ηεξ θαηακμμήξ ηςκ ροπηαηνηθχκ κυζςκ

 Πε μειέηε ηςκ αηηηχκ πμο ζομβάιιμοκ ζηεκ εθδήιςζε ημοξ ζε ακζνχπηκμοξ

πιεζοζμμφξ

Ε επηδεμημιμγηθή ένεοκα μειεηά ημοξ εηδηθμφξ πανάγμκηεξ πμο παίδμοκ

θαηαιοηηθυ νυιμ ζημ δηαπςνηζμυ ηςκ πιεζοζμχκ με ορειή ακαιμγία ροπηθχκ

δηαηαναπχκ.

Οηυπμξ επηδεμημιμγηθχκ μειεηχκ:

1. Νενημνηζμυξ ηςκ παναθηενηζηηθχκ πμο ζπεηίδμκηαη με μηα κυζμ

2. Γλαθνίβςζε παναγυκηςκ θηκδφκμο (risk factors) πνυιερε θαη θαιή

πνυγκςζε δηαηαναπχκ

Οηεκ επηδεμημιμγηθή ένεοκα ηα απμηειέζμαηα ηεξ θαηαμέηνεζεξ ηςκ

πενηπηχζεςκ μηαξ κυζμο δεκ εθθνάδμκηαη με θαζανμφξ ανηζμμφξ, αιιά με

δείθηεξ κμζενόηεηαξ: Γπηπμιαζμόξ

Γπίπηςζε

7
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

Γπηπμιαζμόξ (Prevalence)

Ακαθένεηαη ζηηξ πενηπηχζεηξ αηυμςκ πμο έπμοκ ηεκ οπυ μειέηε κυζμ ζε μηα

ζογθεθνημέκε ζηηγμή ημο πνυκμο, ακελάνηεηα απυ πυηε άνπηζε ε κυζμξ.

Γπίπηςζε (incidence)

Νενηιαμβάκεη μυκμ ηηξ κέεξ πενηπηχζεηξ ηεξ οπυ μειέηεξ κυζμο, πμο άνπηζακ ζε

μηα ζαθχξ θαζμνηζμέκε πνμκηθή ζηηγμή.

Μ επηπμιαζμόξ ηεξ ΔΓΝΡ θομαίκεηαη παγθμζμίςξ από 2,2

έςξ 17,8%, ακ θαη μη πενηζζόηενεξ μειέηεξ ζογθιίκμοκ ζ’

έκα πμζμζηό εμθάκηζεξ ηεξ δηαηαναπήξ από 4- 10%.

Μη πανάγμκηεξ πμο επενεάδμοκ ημκ επηπμιαζμυ ηεξ ΔΓΝΡ είκαη ημ θύιμ θαη

ε ειηθία ημο πιεζοζμμύ ηεξ ένεοκαξ, ε ζομθςκία ακάμεζα ζηηξ εθηημήζεηξ

εθπαηδεοηηθώκ θαη γμκέςκ, ημ πιαίζημ άκηιεζεξ πιενμθμνηώκ (ζπμιηθυ ή

μηθμγεκεηαθυ), ηα δηαγκςζηηθά θνηηήνηα πμο πνεζημμπμημύκηαη θαη μ οπμιμγηζμόξ

ηεξ θιηκηθήξ έθπηςζεξ ζηε δηάγκςζε ηεξ δηαηαναπήξ.

ΔΓΝΡ ΗΑΖ ΦΡΘΜ

Ε ΔΓΝΡ είκαη μεγαιφηενε ζη’ αγυνηα απ’ υηη ζηα θμνίηζηα με ακαιμγία πμο

θομαίκεηαη απμ 1:1 έςξ 3:1.

Οε θιηκηθά δείγμαηα ε ζοπκυηεηα εμθάκηζεξ ηεξ δηαηαναπήξ είκαη θαηά μέζμ

υνμ 6 έςξ 9 θμνέξ μεγαιφηενε ζη’ αγυνηα.

8
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΔΓΝΡ ΗΑΖ ΕΘΖΗΖΑ

1. Ε ΔΓΝΡ είκαη πημ ζοπκή ζηα παηδηά μηθνυηενεξ ειηθίαξ.

2. Ε ζοπκυηεηα εμθάκηζεξ ηεξ ΔΓΝΡ πανμοζηάδεη δναμαηηθή μείςζε ζηεκ

εθεβεία.

ΓΛΑΙΦΑΚΖΔΓΠΑΖ ΘΜΖΝΜΚ Ε ΔΓΝΡ ΟΠΕΚ ΓΦΕΒΓΖΑ;;

Μ΢Ζ Μ΢Ζ

 Πα ζομπηχμαηα οπενθηκεηηθυηεηαξ – πανμνμεηηθυηεηαξ ζοκήζςξ

οπμπςνμφκ ζηεκ πνμεθεβηθή θαη εθεβηθή ειηθία, εμμέκμοκ υμςξ ηα

ζομπηχμαηα δηάζπαζεξ ηεξ πνμζμπήξ, ηα μπμία θαη αιιάδμοκ μμνθή

ακάιμγα με ημ ακαπηοληαθυ επίπεδμ ημο αηυμμο.

 Πα ζομπηχμαηα ηεξ ΔΓΝΡ επηθαιφπημκηαη απυ ζομπηχμαηα ηςκ

ζοκμδχκ πνμβιεμάηςκ , γεγμκυξ πμο μδεγεί ζε αηειή δηάγκςζε ηεξ

ΔΓΝΡ ζηεκ εθεβεία- εκήιηθε δςή.

Δεμμγναθηθή θαηακμμή επηπμιαζμμύ ηεξ ΔΓΝΡ

Ε ΔΓΝΡ θαίκεηαη κα είκαη ζοπκυηενε:

 ζε παμειμφ θμηκςκηθμ-μηθμκμμηθμφ επηπέδμο μμάδεξ

 ζε αζηηθέξ πενημπέξ ≠ αγνμηηθέξ

ΝΞΜΟΜ΢Ε!!! Ε ζοκζήθε αοηή δεκ επαιεζεύεηαη ζε όιεξ ηηξ μειέηεξ.

9
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

Γπηπμιαζμόξ ΔΓΝΡ θαη πεγή πιενμθόνεζεξ

 Μη εθηημήζεηξ γμκηχκ θη εθπαηδεοηηθχκ δεκ ζομθςκμφκ ζοπκά ςξ πνμξ ηεκ

φπανλε ηεξ δηαηαναπήξ.

 Ένεοκεξ έπμοκ απμδείλεη υηη ε ζφγθιηζε ηςκ θιηκηθχκ εθηημήζεςκ μεηαλφ

εθπαηδεοηηθχκ θαη γμκηχκ μδεγμφκ ζε μείςζε ημο επηπμιαζμμφ ηεξ ΔΓΝΡ.

Νμηα είκαη ε πημ έγθονε πεγή πιενμθόνεζεξ;

1. Πμ παηδί δεκ απμηειεί αληυπηζηε πεγή .

2. Μ εθπαηδεοηηθυξ = βαζηθή πεγή πιενμθυνεζεξ  παναηενεί

θαζεμενηκά ζημ ζπμιείμ παηδηά ημο ίδημο ακαπηοληαθμφ επηπέδμο

3. Μη γμκείξ = μάνηονεξ ηεξ ζομπενηθμνάξ ημο παηδημφ ζε δηαθμνεηηθά

πενηβάιιμκηα θαη δναζηενηυηεηεξ

ΓΜΚΓΖΟ ΘΜΖΝΜΚ Ε ΓΗΝΑΖΔΓΡΠΖΗΜΖ;;;

1. Ε βηβιημγναθία δεκ έπεη θαηαιήλεη ζε αζθαιή ζομπενάζμαηα γηα ημ

πμηα πεγή είκαη ε πημ αληυπηζηε.

2. Οημ DSM—IV ζεμειηχκεηαη ε πνήζε θαη ηςκ δομ πεγχκ

πιενμθυνεζεξ ζηεκ εθηίμεζε ηεξ ΔΓΝΡ.

Ιάιηζηα, μη μειέηεξ πμο πνεζημμπμημφκ 2 πεγέξ πιενμθυνεζεξ

πανμοζηάδμοκ παμειυηενα πμζμζηά εμθάκηζεξ ηεξ ΔΓΝΡ.

Γπηπμιαζμόξ ηεξ ΔΓΝΡ θαη επηιμγή δηαγκςζηηθώκ θνηηενίςκ

Μη βαζηθέξ δηαθμνέξ ηςκ δηαγκςζηηθχκ θνηηενίςκ ημο DSM-III-R θαη DSM-IV

επενεάδμοκ ημκ επηπμιαζμυ ηεξ δηαηαναπήξ. Ιάιηζηα μη μειέηεξ πμο πνεζημμπμημφκ

10
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ηα δηαγκςζηηθά θνηηήνηα ημο DSM-IV δίδμοκ μεγαιφηενα πμζμζηά εμθάκηζεξ ηεξ

δηαηαναπήξ. Πμφημ πνέπεη κα μθείιεηαη ζηεκ θςδηθμπμίεζε- θαηεγμνημπμίεζε ηεξ

ΔΓΝΡ ζε ηνεηξ ηφπμοξ πμο επηπεηνείηαη γηα πνχηε θμνά ζημ DSM-IV.

Γπηπμιαζμόξ ηςκ ηύπςκ ηεξ ΔΓΝΡ

Ε πιεημκυηεηα ηςκ μειεηχκ ζογθιίκεη ζημ υηη μ απνυζεθημξ ηφπμξ ηεξ ΔΓΝΡ

είκαη μ πημ ζοπκά δηαγκςζθυμεκμξ, ζε παηδηά ειηθίαξ άκς ηςκ δέθα εηχκ,

αθμιμοζμφμεκμξ απυ ημκ ζοκδοαζμέκμ θαη ημκ οπενθηκεηηθυ-πανμνμεηηθυ ηφπμ. Γηα

ηα μηθνυηενα παηδηά ςζηυζμ, μ πημ ζοπκά δηαγκςζθυμεκμξ ηφπμξ είκαη μ

ζοκδοαζμέκμξ αθμιμοζμφμεκμξ απυ ημκ οπενθηκεηηθμ-πανμνμεηηθυ ηφπμ.

Γπηπμιαζμόξ ΔΓΝΡ θαη θμοιημύνα

Μ επηπμιαζμυξ ηεξ ΔΓΝΡ ελανηάηαη άμεζα απυ ηεκ θμοιημφνα θάζε πχναξ. Ιηα

ζομπενηθμνά πμο ζεςνείηαη παζμιμγηθή ζε μηα θμοιημφνα, ζε θάπμηα άιιε εκδέπεηαη

κα εκηάζζεηαη ζηα πιαίζηα ημο θοζημιμγηθμφ θάζμαημξ.

Γπηπμιαζμόξ ΔΓΝΡ θαη εζκηθόηεηα μαζεηώκ

 Ε εζκηθυηεηα ηςκ μαζεηχκ βνέζεθε κα επενεάδεη ηε βαζμμιυγεζε ηςκ

ενςηεμαημιμγίςκ απυ ημοξ δαζθάιμοξ.

 Οηεκ Αμενηθή έπεη βνεζεί υηη μη εθπαηδεοηηθμί είπακ ηεκ ηάζε κα

βαζμμιμγμφκ ορειυηενα ζε θιίμαθεξ ζομπενηθμνάξ ηεξ ΔΓΝΡ, ηα

αθνμαμενηθακηθήξ θαηαγςγήξ παηδηά.

11
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΓΝΖΔΕΙΖΜΘΜΓΖΑ ΠΕΟ ΔΓΝΡ ΟΠΕΚ ΓΘΘΑΔΑ

Ε επηδεμημιμγία ηεξ ΔΓΝΡ ζηεκ Γιιάδα δεκ έπεη ενεοκεζεί επανθχξ. Ε

μεγαιφηενε επηδεμημιμγηθή ένεοκα δηελήπζε ζηεκ Ηνήηε ημ 2001-20031, με

πιεζοζμυ 1708 παηδηά ειηθίαξ 7-9 εηχκ. Ε ένεοκα αθμιμφζεζε ηα δηαγκςζηηθά

θνηηήνηα ημο DSM-IV θαη θαηέιελε ελήξ ζομπενάζμαηα:

1. Πμ πμζμζηυ εμθάκηζεξ ηεξ ΔΓΝΡ οπμιμγίζηεθε ζημ 6,5%.

2. Μ Γπηπμιαζμυξ ηεξ ΔΓΝΡ βνέζεθε οπενδηπιάζημξ ζη’ αγυνηα (πμζμζηυ 8,8%)

απ’ υηη ζηα θμνίηζηα (4,2%).

3. Μ επηθναηέζηενμξ δηαγκςζθυμεκμξ ηφπμξ ήηακ μ ΔΓΝΡ- ζοκδοαζμέκμξ ηφπμξ.

4. Δεκ παναηενήζεθακ δηαθμνέξ ζημκ επηπμιαζμυ ηεξ ΔΓΝΡ ακάιμγα με ηεκ

πενημπή δηαμμκήξ θαη ηεκ εζκηθυηεηα ηςκ μαζεηχκ.

5. Ε ζεηηθή αλημιυγεζε ηςκ ζομπηςμάηςκ ηεξ ΔΓΝΡ ζε θιίμαθεξ ζομπενηθμνάξ

απυ γμκημφξ θαη δαζθάιμοξ απμδείπζεθε εκδεηθηηθή ηεξ φπανλεξ ηεξ

δηαηαναπήξ. Αθυμα θαη ζηηξ πενηπηχζεηξ παηδηχκ πμο δεκ έιαβακ δηάγκςζε ηεξ

ΔΓΝΡ, οπμδήιςκακ θαηαζηάζεηξ με ζαθή ζομπηςμαημιμγία ηεξ ΔΓΝΡ, μη

μπμίεξ έπνεδακ άμεζεξ θιηκηθήξ εθηίμεζεξ.

6. Ε ΔΓΝΡ οπμεθηημάηαη ζηεκ Ηνήηε, θαζχξ μυκμ 2 παηδηά είπακ πνμγεκέζηενε

δηάγκςζε ηεξ δηαηαναπήξ.

1
Skounti et al. Attention deficit hyperactivity disorder in schoolchildren in

Crete. Acta Paed 2006; 95: 658-663.

12
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΑΖΠΖΜΘΜΓΖΑ ΠΕΟ ΔΓΝΡ

Ε ΔΓΝΡ:

 δεκ απμηειεί κόζμ ημο θηκεηηθμύ ζοζηήμαημξ

 δεκ ζπεηίδεηαη με ηεκ οπενθηκεηηθόηεηα ηςκ ροπηαηνηθώκ

δηαηαναπώκ

 δεκ ζπεηίδεηαη με ηε κμεηηθή οζηένεζε

Ε Αηηημιμγία ηεξ ΔΓΝΡ είκαη ΝΜΘΡΝΑΞΑΓΜΚΠΖΗΕ.

Μη αηηημιμγηθμί πανάγμκηεξ ηεξ ΔΓΝΡ δεκ έπμοκ επανθώξ δηεοθνηκηζηεί!

Ηύνημη αηηημιμγηθμί πανάγμκηεξ:

1. Κεονμβημιμγηθμί

2. Κεονμπεμηθμί- γεκεηηθμί

3. Νενηγεκκεηηθέξ επηπιμθέξ

1.Κεονμβημιμγηθμί πανάγμκηεξ

Ε ΔΓΝΡ μπμνεί κα μθείιεηαη ζε:

 Ακςμαιίεξ ζηεκ ακάπηολε ημο εγθεθάιμο θονίςξ ζηηξ πνμμεηςπηαίεξ

πενημπέξ πμο ειέγπμοκ ηηξ πανμνμήζεηξ θαη ηηξ ζφκζεηεξ ζθέρεηξ πμο

13
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ακαηνέπμοκ ζηα πενηεπυμεκα ηεξ μκήμεξ πνηκ ηεκ εθηέιεζε θάπμηαξ

εκένγεηαξ

 Ιηθνυηενμ μέγεζμξ μνηζμέκςκ πενημπχκ ηςκ θνμηαθηθχκ ιμβχκ

(ζπεηίδμκηαη με ηεκ αθμοζηηθή δηάθνηζε)

 ακεπανθή αημάηςζε ζημκ πνυζζημ εγθέθαιμ2

Νμο μθείιμκηαη όμςξ μη βιάβεξ

ζηε δμμή ημο εγθεθάιμο;;;

Φαίκεηαη υηη μη βιάβεξ οπυθεηκηαη ζε γεκεηηθυ

έιεγπμ  ηα γμκίδηα ειέγπμοκ θαηά έκα μεγάιμ

μένμξ ηεκ ακαπηοληαθή δμμή ημο εγθεθάιμο

2
ΠΡΟ΢ΘΙΟ ΜΕΡΟ΢ ΕΓΚΕΦΑΛΟΤ
 Πνιύπινθν όξγαλν ειέγρνπ ηεο πξνζνρήο θαη ηεο επεμεξγαζίαο πιεξνθνξηώλ
 Επηιέγεη ηα εξεζίζκαηα πνπ θζάλνπλ ζε απηό θαη ηα ζπζρεηίδεη κε ην ζπλαίζζεκα
 Επζύλεηαη γηα ηηο ιεηηνπξγίεο:
1. Πξνζνρή
2. Επίιπζε πξνβιεκάηωλ
3. Σρεδηαζκό
4. Αλαζηνιή αληηδξάζεωλ

14
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

2. Κεονμπεμηθμί πανάγμκηεξ

Μ ζφγπνμκμξ πνμβιεμαηηζμυξ γηα ηεκ αηηημιυγηα ηεξ ΔΓΝΡ επηθεκηνχκεηαη ζε

κεονμπεμηθέξ δηαηαναπέξ. Ένεοκεξ έπμοκ δείλεη πςξ μη κεονμδηαβηβαζηέξ,

κημπαμίκε θαη κμναδνεκαιίκε εμπιέθμκηαη ζηεκ εμθάκηζε ημο ζοκδνυμμο θαζχξ

δνμοκ ακαζηαιηηθά ζηεκ παναγςγή θαη ηε νφζμηζε άιιςκ κεονμδηαβηβαζηηθχκ

ζοζηεμάηςκ ζημκ εγθέθαιμ θαη ζηε ιεηημονγία θαη ςνίμακζε ζογθεθνημέκςκ

πενημπχκ ημο πνυζζημο εγθεθάιμο.

Πα ηειεοηαία μάιηζηα ενεοκεηηθά δεδμμέκα ηζπονμπμημφκ ηεκ εμπιμθή ηεξ

κημπαμίκεξ ζηεκ παζμγέκεζε ηεξ ΔΓΝΡ, εκμπμπμηχκηαξ

ημ γμκίδημ DRD4=D4 receptor gene (ημ μπμίμ ζπεηίδεηαη με ηε κημπαμίκε).

ΗΘΕΞΜΚΜΙΖΗΜΠΕΠΑ

Νμιιέξ γεκεηηθέξ μειέηεξ επηθεκηνχκμκηαη ζηεκ ακάιοζε ημο DNA ηςκ παηδηχκ με

ΔΓΝΡ θαη ηςκ βημιμγηθχκ ζογγεκχκ ημοξ, ςζηυζμ δεκ έπμοκ θαηαιήλεη ζε αζθαιή

ζομπενάζμαηα.

Ηάπμηεξ ένεοκεξ έπμοκ δηαπηζηχζεη υηη μη ζογγεκείξ πνχημο βαζμμφ ηςκ παηδηχκ με

ΔΓΝΡ, πανμοζηάδμοκ ηεκ ίδηα δηαηαναπή ζε πμζμζηυ 10-35%. Ιάιηζηα θαίκεηαη

πςξ ζηεκ πενίπηςζε πμο μ έκαξ γμκέαξ πανμοζηάδεη ΔΓΝΡ, ε πηζακυηεηα θαη ημ

παηδί κα πανμοζηάζεη ηεκ ίδηα δηαηαναπή ακένπεηαη ζημ 57%.

15
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

3.Νενηβαιιμκηηθέξ (ή με γεκεηηθέξ) αηηίεξ

Ηάπμηεξ ένεοκεξ οπμζηενίδμοκ υηη ε ΔΓΝΡ μπμνεί κα μθείιεηαη ζε:

 Έθζεζε ημο βνέθμοξ ζε ημληθέξ μοζίεξ (π.π. μυιοβδμξ)

 Γπηπιμθέξ ζηε δηάνθεηα ηεξ θφεζεξ (ππ. έιιεηρε μλογυκμο)

 ΢αμειυ βάνμξ γέκκεζεξ (ιηγυηενμ απυ 1500 γναμμάνηα)

 Ηάπκηζμα ηεξ μεηέναξ ζηε δηάνθεηα ηεξ εγθομμζφκεξ

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

Άκοσζα ζήμερα πως η

Δεν ζοσ πα ρε να
ΔΕΠΤ οθείλεηαι ζηην κακή
κραηάς μικρό
διαηροθή και ….
ζακί!!! Πόζες θορές
πρέπει να ζοσ πω
όηι:

Ε ΔΓΝ-Ρ δεκ πνμθαιείηαη απυ:

 ηειευναζε

 Δάπανε

 Ηαθέ

 ΢νςζηηθέξ ηνμθίμςκ

 Ηαθή μηθμγεκεηαθή θαηάζηαζε - θαθή δηαπαηδαγχγεζε

 Ηαθά ζπμιεία

ΘΡΙΑΙΑΖ
Μη ροπμθμηκςκηθμί πανάγμκηεξ δεκ εμπιέθμκηαη ζηεκ παζμγέκεηα ηεξ ΔΓΝΡ 
παίδμοκ θαηαιοηηθυ νυιμ ζηεκ ακάπηολε ηςκ δεοηενμγεκχκ παναθηενηζηηθχκ ηεξ
δηαηαναπήξ

16
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

1.5 ΟΡΚΜΔΑ ΝΞΜΒΘΕΙΑΠΑ ΔΓΝΡ

Πα παηδηά με ΔΓΝΡ έπμοκ θοζημιμγηθή κμεμμζφκε θαη ηθακυηεηεξ πμο ηα θαζηζημφκ

εθπαηδεφζημα. Νανυιμ υμςξ ημ θοζημιμγηθυ ημοξ κμεηηθυ δοκαμηθυ, πανμοζηάδμοκ

μεηςμέκεξ ζπμιηθέξ επηδόζεηξ, πνμβιήμαηα πνμζανμμγήξ, παμειή αοημεθηίμεζε,

δηαηαναγμέκεξ δηαπνμζςπηθέξ ζπέζεηξ θαη άιια, πμο θαίκμκηαη κα ζπεηίδμκηαη με

ηα ηνία βαζηθά παναθηενηζηηθά ημο ζοκδνυμμο, εκχ ζοκ ημηξ άιιμηξ έκα μεγάιμ

πμζμζηυ αοηχκ εμθακίδμοκ θαηά ηε θμίηεζε ημοξ ζημ ζπμιείμ θαη μαζεζηαθέξ

δοζθμιίεξ θονίςξ ζηεκ ακάγκςζε, γναθή, μνζμγναθία θαη ζηα μαζεμαηηθά .

Πα δεοηενμγεκή ζομπηχμαηα ηεξ ΔΓΝΡ πμηθίιμοκ ακάιμγα με ηεκ ειηθία. Δεκ είκαη

ςζηυζμ απαναίηεημ υηη υια ηα παηδηά ζα εμθακίζμοκ ηα δεοηενμγεκή ζομπηχμαηα!!!

ΑΚΑΝΠΡΛΖΑΗΕ ΝΜΞΓΖΑ ΠΕΟ ΔΓΝΡ

ΒΞΓΦΖΗΕ ΕΘΖΗΖΑ

Δεκ οπάνπμοκ ζογθεθνημέκα παναθηενηζηηθά ημο βνέθμοξ πμο παναπέμπμοκ

εοζέςξ ζηεκ πηζακυηεηα φπανλεξ ΔΓΝΡ.

Ένεοκεξ έπμοκ δείλεη υηη ημ 60% ηςκ παηδηχκ πμο δηαγκχζηεθακ ζηεκ παηδηθή ημοξ

ειηθία ςξ έπμκηα ΔΓΝΡ οπήνλακ οπενβμιηθά ακήζοπα μςνά- δφζθμια βνέθε. Νημ

ζογθεθνημέκα ςξ βνέθε πανμοζίαδακ:

1. Δοζθμιίεξ ζηηξ δηαηνμθηθέξ ημοξ ζοκήζεηεξ

2. Δοζθμιία ζημ πέναζμα απυ ημ γάια ζηε ζηένεα ηνμθή

3. αζηαζέξ ςνάνημ φπκμο (λοπκμφζακ ζε άηαθηα πνμκηθά δηαζηήμαηα)

17
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

4. θιάμα μλφ, έκημκμ θαη παναηεηαμέκμ πςνίξ πνμθακή ιυγμ (Μη μεηένεξ

ελέθναδακ ημ πανάπμκμ υηη δοζθμιεφμκηακ κα θαηακμήζμοκ ηα αίηηα ηεξ

ακεζοπίαξ)

5. αολεμέκα επίπεδα θηκεηηθήξ δναζηενηυηεηαξ (αθυμα θαη μέζα ζηεκ θμφκηα)

Γπηπνυζζεηα:

 άνγεζακ κα μηιήζμοκ

 Άνγεζε μ έιεγπμξ ηςκ ζθηγθηήνςκ

ΚΕΝΖΑΗΕ ΕΘΖΗΖΑ

Πα κήπηα με ΔΓΝΡ:

 Γίκαη ζοπκά ακοπάθμοα, πανμνμεηηθά θαη ηδηαίηενα ημιμενά.

 Δηαζέημοκ ηενάζηηα απμζέμαηα εκένγεηαξ θαη είκαη οπενδναζηήνηα.

 Νανμοζηάδμοκ ζοπκά δοζθμιίεξ ζημ ζοκημκηζμυ ηςκ θηκήζεςκ ημοξ θαη

αδεληυηεηα.

 Ε έκημκε πανμνμεηηθυηεηα ημοξ θαη ε θαηκμμεκηθή έιιεηρε θυβμο ηα

μδεγεί ζε επηθίκδοκεξ θαηαζηάζεηξ.

 Οοκήζςξ έπμοκ ζημ εκενγεηηθυ ημοξ πενηζζυηενα αηοπήμαηα θαη

δειεηενηάζεηξ απυ υηη ηα θοζημιμγηθά παηδηά θαη πνεηάδμκηαη ηδηαίηενε

επίβιερε.

 πνμθεημέκμο κα πνμζειθφζμοκ ηεκ πνμζμπή ζομπενηθένμκηαη με πμιφ

ακηηδναζηηθυ ηνυπμ, αζεηχκηαξ πνμθιεηηθά θακυκεξ πμο ηίζεκηαη απυ

ημοξ γμκείξ θαη κεπηαγςγμφξ ημο θαη μδεγμφκηαη ακαπυθεοθηα ζε

θαηαζηάζεηξ έκημκςκ ζογθνμφζεςκ.

18
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

 Οηε δηάνθεηα ημο παηπκηδημφ, θηκεηηθά θαη θμηκςκηθά δεκ λεπςνίδμοκ απυ

ηα άιια παηδηά, αιιά υηακ πνεηάδεηαη κα θαζίζμοκ θαη κα ζομμεηάζπμοκ ζε

δναζηενηυηεηεξ οπυ ηεκ θαζμδήγεζε ημο παηδαγςγμφ, ακαιχκμοκ

πενηζζυηενμ πνυκμ υνζηα, αζπμιμφμεκα με άζπεηα πνάγμαηα.

 Γμθακίδμοκ ζοκήζςξ θαζοζηένεζε ζηεκ ακάπηολε ημο ιυγμο 

δοζθμιίεξ ζηεκ άνζνςζε θαη ηε δμμή ημο πνμθμνηθμφ ιυγμο

 Νανμοζηάδμοκ παμειή ακεθηηθυηεηα ζηε μαηαίςζε  Ννμβιήμαηα:

1. Οομπενηθμνάξ (επηζεηηθυηεηα)

2. Ημηκςκηθά

3. Ακάπηολε δηαπνμζςπηθχκ ζπέζεςκ

ΔΖΑΗΞΖΟΕ ΙΓΠΑΛΡ ΦΡΟΖΜΘΜΓΖΗΕΟ ΔΩΕΞΜΠΕΠΑΟ ΗΑΖ ΔΓΝΡ

Ε δηάθνηζε ηςκ μνίςκ μεηαλφ θοζημιμγηθήξ δςενυηεηαξ θαη ΔΓΝΡ είκαη ανθεηά

δφζθμιε ζηε κεπηαθή ειηθία, θαζχξ πμιιά παηδηά εθδειχκμοκ μμνθέξ ζομπενηθμνάξ

πμο εθάπημκηαη ηςκ ζομπηςμάηςκ ηεξ ΔΓΝΡ.

Ε βαζηθή δηαθμνά ακάμεζα ζ’ έκα δςενυ παηδί θη έκα παηδί με ΔΓΝΡ, έγθεηηαη ζηεκ

ηθακυηεηα θαη ημ βαζμυ ειέγπμο ηεξ θηκεηηθήξ δναζηενηυηεηαξ ακάιμγα με ηηξ

πενηζηάζεηξ. Νημ ζογθεθνημέκα, έκα δςενυ παηδί δφκαηαη κα ειέγλεη ηθακμπμηεηηθά

ηεκ θηκεηηθυηεηα ημο, υηακ μη πενηζηάζεηξ ημ επηβάιιμοκ. Πμ παηδί με ΔΓΝ-Ρ

ακηίζεηα δοζθμιεφεηαη κα παναμείκεη ήζοπμ, γκςνίδμκηαξ υηη ακηημεηςπίδεη ημκ

θίκδοκμ ηημςνίαξ. Ιάιηζηα αθυμα θαη ακ παναμείκεη ζημ θάζηζμα ημο θμοκάεη κεονηθά

ηα πένηα, ηα πυδηα ημο θαη ζηνηθμγονίδεη ζημ θανεθιάθη ημο. Γεκηθυηενα ημ παηδί με

19
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΔΓΝΡ έπεη μεγαιφηενε ακάγθε κα δημπεηεφζεη ηεκ εκένγεηα ημο μέζα απυ ηεκ

θηκεηηθή δναζηενηυηεηα απ’ υηη έκα δςενυ παηδί.

Ιηα άιιε βαζηθή δηαθμνά ζπεηίδεηαη με ηεκ πμηυηεηα ηεξ γεκηθήξ θηκεηηθυηεηαξ ηςκ

παηδηχκ με ΔΓΝΡ ζογθνηηηθά με ηςκ άιιςκ παηδηχκ. Πα κήπηα με ΔΓΝΡ ,

ακηημεηςπίδμοκ πνμβιήμαηα ζηεκ αδνή θαη ιεπηή θηκεηηθυηεηα. Γίκαη πενηζζυηενμ

αδέληα, πέθημοκ, θάκμοκ δεμηέξ θαη δοζθμιεφμκηαη ζε δναζηενηυηεηεξ, υπςξ ημ

θμφμπςμα ηςκ θμομπηχκ, ηε δςγναθηθή, ηε πεηνμηεπκία θ.α. Πα δςενά παηδηά εκ

ακηηζέζεη δεκ πανμοζηάδμοκ ηέημημο είδμοξ πνμβιήμαηα.

Έκα δςενυ κήπημ επίζεξ μπμνεί κα ζογθεκηνςζεί εοθμιυηενα ζε θάπμηα

δναζηενηυηεηα, πςνίξ κα πνεηάδεηαη ηδηαίηενα ορειυ θίκεηνμ. Ακηίζεηα έκα παηδί με

ΔΓΝΡ πνεηάδεηαη ορειυ θίκεηνμ γηα κα ζογθεκηνςζεί ζε αοηυ πμο θάκεη.

Γπηπιέμκ, ηα παηδηά με ΔΓΝΡ ιυγς ημο εθνεθηηθμφ ηαπεναμέκημο ημοξ θαη ηεξ

αδοκαμίαξ ακηαπυθνηζεξ ζηηξ απαηηήζεηξ ημο πενηβάιιμκημξ ημοξ, πμο απμννέεη

απυ αοηυ, εμθακίδμοκ πμιιά πενηζζυηενα πνμβιήμαηα ζομπενηθμνάξ απυ υηη ηα

ζοκμμήιηθα ημοξ δςενά παηδηά .

Ο΢ΜΘΖΗΕ ΕΘΖΗΖΑ

Πα παηδηά με ΔΓΝΡ:

 Δέπμκηαη ανκεηηθή Γκίζποζε απυ γμκείξ θαη δαζθάιμοξ.

(μαζαίκμοκ υηη μη άιιμη αζπμιμφκηαη μαδί ημοξ θάζε θμνά πμο γίκμκηαη

εκμπιεηηθά)

20
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

 Πα πενηζζυηενα πανμοζηάδμοκ μαζεζηαθέξ δοζθμιίεξ (ακάγκςζε, μαζεμαηηθά,

μνζμγναθία).

 Γίκαη αζοκεπή ζηηξ οπμπνεχζεηξ ημοξ ιυγς:

1. Έιιεηρεξ θηκήηνςκ

2. Νανμνμεηηθήξ ζομπενηθμνάξ

 Βηχκμοκ ζοκεπείξ εμπεηνίεξ απμηοπίαξ ζημ ζπμιείμ.

 Νανμοζηάδμοκ παμειή αοημεθηίμεζε.

 Δεκ είκαη απμδεθηά ζηηξ πανέεξ ηςκ ζοκμμήιηθςκ ημοξ ιυγς:

1. Ηαθήξ πνήζεξ θμηκςκηθχκ δελημηήηςκ

2. Γπηζεηηθυηεηαξ

Ε πμηόηεηα ηεξ αιιειεπίδναζεξ ημο παηδημύ ζημ δεμμηηθό ζπμιείμ με ημ

πενηβάιιμκ ζα θαζμνίζεη ζε μεγάιμ βαζμό ηεκ ελέιηλε ημο ζηεκ εθεβεία θαη

ζηεκ εκήιηθε δςή.

Ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών με ΔΕΠΥ

παρουσιάζουν Εναντιωτική Προκλητική
Διαταραχή (ΕΠΔ) ή Διαταραχή Διαγωγής
(ΔΔ) 

ΔΕΠΥ και ΕΠΔ ή ΔΔ = κακή πρόγνωση

στην εφηβεία

21
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΓΚΑΚΠΖΩΠΖΗΕ ΝΞΜΗΘΕΠΖΗΕ ΔΖΑΠΑΞΑ΢Ε

(Oppositional Defiant Disorder: ODD)

Βαζηθά παναθηενηζηηθά ζομπηχμαηα:

 Ανκεηηζμυξ

 Έιιεηρε ζοκενγαηηθήξ δηάζεζεξ

 Ακοπαθμή

 Άνκεζε ζηηξ απαηηήζεηξ- θακυκεξ πενηβάιιμκημξ

 Ννμθιεηηθή ακηηδναζηηθή ζομπενηθμνά

 Έιιεηρε ροπναημίαξ

 Σεοδμιμγία

 Γκμπμπμίεζε άιιςκ γηα ηεκ εμθάκηζε ηεξ ζομπενηθμνάξ

Μ επηπμιαζμόξ ηεξ ΓΝΔ οπμιμγίδεηαη ζε 6-10% ζημ γεκηθό πιεζοζμό.

Ε ΓΝΔ εμθακίδεηαη ζοπκόηενα ζη’ αγόνηα.

Έπεη πνώημε έκανλε (ειηθία 6 εηώκ).

Ηιηκηθυ πανάδεηγμα:

Ε Δέζπμηκα είκαη έκα γιοθφηαημ θμνηηζάθη ηεζζάνςκ εηχκ. Γίκαη μμκαπμπαίδη θαη δεη ζε έκα
ανμμκηθυ πενηβάιιμκ. Μ μπαμπάξ ηεξ είκαη γηαηνυξ θαη ιείπεη απυ ημ ζπίηη πμιιέξ χνεξ ηεκ
εμένα, εκχ ε μαμά ηεξ δεκ δμοιεφεη. Ακ θαη ηεκ οπεναγαπμφκ, μη γμκείξ ηεξ είκαη
απειπηζμέκμη μαδί ηεξ.
Ε Δέζπμηκα λεθηκάεη ηεκ εμένα ηεξ θάκμκηαξ ζυνοβμ. Ιάιηζηα απυ ηυηε πμο μ μπαμπάξ ηεξ
ηυκηζε πυζμ εκμπιεηηθυ είκαη αοηυ, ακμίγεη ηένμα ηεκ ηειευναζε θάζε πνςί.
Γθνηκηάδεη αδηάθμπα θαζ’ υιε ηεκ δηάνθεηα ημο πνςηκμφ γηαηί ηίπμηα δεκ ηεξ ανέζεη θαη
ανκείηαη κα κηοζεί, ηδηαίηενα υηακ μη γμκείξ ηεξ βηάδμκηαη.
Δεηά δηανθχξ κα αζπμιμφκηαη μαδί ηεξ θαη υηακ δεκ ημ πεηοπαίκεη θιαίεη με ιογμμφξ.
Όηακ ζομχκεη πεηάεη πνάγμαηα θαη θςκάδεη με υιε ηεξ ηε δφκαμε.
Απαηηεί κα ηθακμπμημφκηαη υιεξ ηεξ μη επηζομίεξ αμέζςξ θαη ζοκενγάδεηαη με ημοξ γμκείξ ηεξ
μυκμ ακ οπάνπεη άμεζμ ακηάιιαγμα.
Ιε ηα παηδηά ζημκ παηδηθυ ζηαζμυ δεκ έπεη ηδηαίηενεξ ζπέζεηξ θαζχξ παίδεη μαδί ημοξ μυκμ
υηακ αοηά θάκμοκ υ,ηη ημοξ ιέεη ε Δέζπμηκα.

22
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΔΖΑΠΑΞΑ΢Ε ΔΖΑΓΩΓΕΟ (Conduct Disorder)

Ακαθένεηαη ζ’ έκα επακαιαμβακόμεκμ μμηίβμ ζομπενηθμνάξ, ζύμθςκα με ημ

μπμίμ παναβηάδμκηαη:

1. Βαζηθά δηθαηώμαηα ηςκ άιιςκ

2. Βαζηθμί θμηκςκηθμί θακόκεξ

Οομπηςμαημιμγία ζημ δεμμηηθυ

 Υπερβολικές διενέξεις  Ψευδολογία

 Εκφοβισμοί  Φυγές από το σπίτι

 Σκληρότητα σε ανθρώπους και  Απουσίες από το σχολείο

ζώα
 Έντονες εκρήξεις θυμού
 Σοβαρή καταστροφική
δραστηριότητα  Προκλητική συμπεριφορά

 Εμπρησμοί- κλοπές  Επίμονη και σοβαρή

ανυπακοή

Πα ζομπηχμαηα μμαδμπμημφκηαη ζε 4 θαηεγμνίεξ:

1. Γπηζεηηθόηεηα ζε ακζνώπμοξ θαη δώα

2. Ηαηαζηνμθή ηδημθηεζίαξ

3. Απάηε ή θιμπή

4. Οοπκέξ παναβηάζεηξ θακόκςκ

Μ Γπηπμιαζμυξ ηεξ Δηαηαναπήξ δηαγςγήξ θομαίκεηαη απυ 1-10% ελανηχμεκμξ

απυ ημ θφιμ θαη ηεκ ειηθία ηςκ παηδηχκ.

Ε Ακαιμγία αγυνηα - θμνίηζηα  4:1

Έπμομε 2 ηύπμοξ έκανλεξ ηεξ δηαηαναπήξ:

1. Ναηδηθή έκανλε= πνηκ ηα 10 πνόκηα

2. Γθεβηθή έκανλε = μεηά ηα 10 πνόκηα

23
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

Ε θαηεγμνημπμίεζε ηεξ Δηαηαναπήξ ηεξ δηαγςγήξ γίκεηαη βάζε ημο μεγέζμοξ

ηεξ βιάβεξ πμο ηα ζομπηχμαηα πνμθαιμφκ ζημοξ άιιμοξ.

Έηζη έπμομε ηνεηξ ηφπμο Δ.Δ.:

1. Ήπηα Δηαηαναπή Δηαγςγήξ

2. Ιέηνηα Δηαηαναπή δηαγςγήξ

3. Βανηά Δηαηαναπή Δηαγςγήξ

Ηιηκηθό πανάδεηγμα

Μ Ιεκάξ (10 εηχκ) πνμθαιεί δηανθχξ πνμβιήμαηα με ηε ζομπενηθμνά ημο ηυζμ ζημ

ζπμιείμ, υζμ θαη ζημ ζπίηη. Γμπιέθεηαη δηανθχξ ζε θαογάδεξ με ημοξ ζομμαζεηέξ ημο θαη

πηοπάεη θαζεμενηκά ημ μηθνυηενμ ημο αδενθυ. Γίκαη ακοπάθμομξ θαη βνίδεη ημοξ γμκείξ

θαη ηε δαζθάια ημο. ΢άκεη πμιφ εφθμια ηεκ ροπναημία ημο θαη ζπάεη πνάγμαηα. Ννμθαιεί

δηάθμνεξ δεμηέξ ζημ ζπμιείμ θαη θιέβεη πνήμαηα απυ ημοξ γμκείξ ημο. Όηακ ημκ

μαιχκμοκ, ιέεη ρέμαηα θαη θαηεγμνεί πάκηα ημοξ άιιμοξ. Μ Ιεκάξ είκαη ανθεηά έλοπκμξ,

ςζηυζμ μη ζπμιηθέξ ημο επηδυζεηξ είκαη πμιφ παμειέξ.

Ε δαζθάια ημο έπεη ζεθχζεη ηα πένηα ρειά με ηε ζομπενηθμνά ημο, εκχ μη γμκείξ ηςκ

ζομμαζεηχκ ημο δεημφκ κα θφγεη απυ ημ ζπμιείμ.

ΔΖΑΗΞΖΟΕ ΓΝΔ- ΔΔ

 Οηε Δηαηαναπή Δηαγςγήξ οπάνπεη παναβίαζε ηςκ βαζηθχκ δηθαηςμάηςκ

ηςκ άιιςκ ≠ ζηεκ ΓΝΔ ε πνμθιεηηθή ζομπενηθμνά πενημνίδεηαη ζημ

μηθμγεκεηαθυ πενηβάιιμκ

 Πα ζομπηχμαηα ηεξ ακηηδναζηηθήξ ζομπενηθμνάξ είκαη επηυηενα ζηεκ

ΓΝΔ

 Ε ΓΝΔ εμθακίδεηαη ζηεκ πνμζπμιηθή ειηθία ≠ ε ΔΔ ζηε μέζε παηδηθή

ειηθία

24
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

Ε ΔΓΝΡ ζηεκ εθεβεία

Ε επηηοπήξ μεηάβαζε απυ ηεκ παηδηθή ζηεκ εθεβηθή ειηθία βαζίδεηαη ζηηξ

ζεηηθέξ εμπεηνίεξ ημο παηδημφ ζε αθαδεμασθυ θαη θμηκςκηθυ επίπεδμ.

 Ε ΔΓΝΡ αολάκεη ηηξ δοζθμιίεξ πνμζανμμγήξ ημο εθήβμο.

 Μη εθδειχζεηξ ηεξ ΔΓΝΡ ζηεκ εθεβεία δηαθένμοκ απυ αοηέξ πνμεγμφμεκςκ

ειηθηχκ.

 Ε ΔΓΝΡ δεκ εθιείπεη ζηεκ εθεβεία.

 Πα ζομπηχμαηα οπενθηκεηηθυηεηαξ θαη πανμνμεηηθυηεηαξ ζοκήζςξ

οπμπςνμφκ .

 Ναναμέκμοκ ηα ζομπηχμαηα δηάζπαζεξ ηεξ πνμζμπήξ.

 Ναναμέκμοκ ηα δεοηενμγεκή πνμβιήμαηα.

Οοκήζεξ θιηκηθή εηθόκα- βαζηθά παναθηενηζηηθά εθήβςκ με ΔΓΝΡ

1. Αίζζεμα μυκημεξ ακεζοπίαξ (ε μεηάιιαλε ηεξ οπενθηκεηηθυηεηαξ)

2. Xαμειή αοημεθηίμεζε

3. Έιιεηρε ζηυπςκ- μκείνςκ γηα ημ μέιιμκ

4. Δηαηαναγμέκεξ πνμζςπηθέξ ζπέζεηξ

5. Ηαηάζιηρε

6. Οπμιηθή απμηοπία (εγθαηάιεηρε ζπμιείμο)

7. Γμπιμθή ζε θαογάδεξ

8. θαηάπνεζε μοζηχκ

9. Ναναβαηηθυηεηα

10. ΢αμειυ επίπεδμ ακμπήξ ζηε μαηαίςζε

25
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

Η πρώιμη έναρξη της Διαταραχή της Διαγωγής

+
Ο βαθμός της επιθετικότητας στην παιδική ηλικία
=

Ισχυροί προγνωστικοί δείκτες για την ανάμειξη

των εφήβων με ΔΕΠΥ σε παράνομες ή
εγκληματικές ενέργειες

Ε ΔΓΝΡ ΟΠΕΚ ΓΚΕΘΖΗΕ ΔΩΕ

 Πμ 1/3 ηςκ παηδηχκ με ΔΓΝΡ δηαηενμφκ ηε δηάγκςζε αθυμα θαη ζηεκ εκήιηθε

δςή.

 Πα ζομπηχμαηα πμο εμμέκμοκ ζοκήζςξ είκαη:

A. Αδοκαμία ζογθέκηνςζεξ ηεξ πνμζμπήξ

B. Νανμνμεηηθυηεηα ζηηξ ακηηδνάζεηξ

C. Ε έθπηςζε ηεξ ιεηημονγηθυηεηαξ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΜΕ ΔΕΠΤ- ΕΚΠΣΩ΢Η

ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΟΣΗΣΑ΢

Μη θιηκηθέξ εηθυκεξ, υπςξ θαη μη άκζνςπμη είκαη δηαθμνεηηθέξ. Ναναθάης

πανμοζηάδμκηαη ζοκμιηθά ηα παναθηενηζηηθά ηςκ εκειίθςκ με ΔΓΝΡ, υπςξ αοηά

θαηαγνάθμκηαη ζηηξ επηζηεμμκηθέξ μειέηεξ θαη αθμνμφκ ηυζμ ημοξ ηφπμοξ ΔΓΝΡ

26
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

υπμο εμμέκεη ε πανμνμεηηθυηεηα υζμ θαη ε δηάζπαζε ηεξ πνμζμπήξ, αιιά θαη ηα

παναθηενηζηηθά υπμο οπάνπεη ζοκκμζενυηεηα.

Δεκ είκαη απαναίηεημ ιμηπυκ υηη θάζε εκήιηθμξ με ΔΓΝΡ πανμοζηάδεη υια αοηά ηα

παναθηενηζηηθά πμο πενηγνάθμκηαη παναθάης.

ΑΗΑΔΕΙΑΖΗΜΟ ΠΜΙΓΑΟ

 ακηημεηςπίδμοκ πμιιά μαζεζηαθά πνμβιήμαηα

 εμθακίδμοκ θαθέξ ζπμιηθέξ επηδυζεηξ

 έκα μεγάιμ πμζμζηυ επακαιαμβάκεη θάπμηεξ ηάλεηξ ζημ γομκάζημ ή ιφθεημ,

εκχ ζοπκέξ είκαη μη απμβμιέξ θαη μη αδηθαημιυγεηεξ απμοζίεξ

 θάπμημη-εξ εγθαηαιείπμοκ ημ ζπμιείμ

 πανμοζηάδμοκ θαθέξ επηδυζεηξ θαη ζηα ΑΓΖ-ΠΓΖ (πνυκημη θμηηεηέξ)

 έπμοκ πενημνηζμέκμ μνίδμκηα εκδηαθενυκηςκ θαη ζηυπςκ

ΓΝΑΓΓΓΘΙΑΠΖΗΜΟ ΠΜΙΓΑΟ

 αζηαζήξ επαγγειμαηηθή απαζπυιεζε

 βανημφκηαη εφθμια υηακ θαηαπηάκμκηαη με έκα μυκμ ημμέα

 δεκ είκαη μνγακςηηθμί-εξ

 είκαη ακαβιεηηθμί-εξ μέπνη κα πηεζημφκ απυ πνμζεζμίεξ

 δοζθμιεφμκηαη κα δμοιέρμοκ ζε μηθνμφξ πχνμοξ

 παίνκμοκ μεγαιφηενα νίζθα απ’ υζα μπμνμφκ

 ιαμβάκμοκ απμθάζεηξ πανμνμεηηθά

 πανμοζηάδμοκ πνμβιήμαηα ζηηξ ζοκενγαζίεξ ημοξ (έκημκα λεζπάζμαηα

ζομμφ,..)

 δέπμκηαη ζοκεπείξ επηπιήλεηξ απυ ακχηενμοξ ημοξ

27
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

 απμιφμκηαη ζοπκά απυ ημοξ ενγμδυηεξ ημοξ

 έπμοκ παμειή αοημεθηίμεζε

 δεκ ακαιαμβάκμοκ ζοπκά πνςημβμοιίεξ θαη είκαη ακαπμθάζηζημη

(παναθηενηζηηθυ θονίςξ υπμο εμμέκεη ε δηάζπαζε πνμζμπήξ)

ΗΑΠΑ΢ΞΕΟΕ ΜΡΟΖΩΚ

 θαπκίδμοκ πενηζζυηενμ

 εμθακίδμοκ πνυκηεξ μμνθέξ ακηηθμηκςκηθήξ ζομπενηθμνάξ

 θάκμοκ πνήζε κανθςηηθχκ μοζηχκ

 θαηάπνεζε αιθμυι

 έκα μεγάιμ πμζμζηυ επηδίδεηαη ζε ιεζηείεξ θαη πανάκμμεξ εκένγεηεξ, πςνίξ

υμςξ ζφμαηα

 εμπιέθμκηαη ζε θαβγάδεξ (ζςμαηηθή θονίςξ πάιε)

 έπμοκ ηζημνηθυ ζοιιήρεςκ θαη θοιάθηζεξ

(Ε παναπάκς θιηκηθή εηθυκα ζοκήζςξ ακηαπμθνίκεηαη ζε εκήιηθεξ με ΔΓΝΡ θαη

εκακηηςηηθή πνμθιεηηθή δηαηαναπή ή δηαηαναπή δηαγςγήξ θαη ακηηθμηκςκηθή

δηαηαναπή ηεξ πνμζςπηθυηεηαξ.)

ΓΕΝΙΚΟΣΕΡΗ ΠΡΟ΢ΑΡΜΟ΢ΣΙΚΗ ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΟΣΗΣΑ

ΖΑΠΞΖΗΕ ΦΞΜΚΠΖΔΑ

Μη εκήιηθεξ με ΔΓΝΡ επηιέγμοκ έκα ιηγυηενμ ογηεηκυ ηνυπμ δςήξ

(δηαηνμθηθά- θοζηθή θαηάζηαζε), ημ μπμίμ ημοξ θαηαηάζζεη ζηεκ μμάδα

ορειμφ θηκδφκμο γηα ηεκ εμθάκηζε πμιιχκ ηαηνηθχκ πνμβιεμάηςκ.

28
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

΢ΞΕΙΑΠΖΗΕ ΔΖΑ΢ΓΖΞΖΟΕ

 Δοζθμιεφμκηαη κα απμηαμηεφζμοκ πνήμαηα

 Γπηδίδμκηαη ζε πανμνμεηηθέξ αγμνέξ

 Γίκαη αζοκεπείξ ζηεκ πιενςμή δακείςκ, θανηχκ, εκμηθίςκ, θ.μ.θ

ΜΔΕΓΕΟΕ

 Ζζημνηθυ ακάθιεζεξ άδεηαξ μδήγεζεξ γηα μεγάιμ πνμκηθυ δηάζηεμα

 Μδεγμφκ ζοπκά πςνίξ δίπιςμα

 Ζζημνηθυ ηναθανηζμάηςκ με δηθή ημοξ οπαηηηυηεηα

 Απενίζθεπηε θαη νηρμθίκδοκε μδήγεζε

 Ηιήζεηξ γηα παναβηάζεηξ ημο Η.Μ.Η. (μνίςκ ηαπφηεηαξ, δχκεξ, θνάκμοξ,

αιθμυι,..)

ΓΞΩΠΖΗΕ ΔΩΕ- ΓΑΙΜΟ- ΑΚΑΠΞΜΦΕ ΝΑΖΔΖΩΚ

 λεθηκμφκ κςνίξ ηε ζελμοαιηθή ημοξ θανηένα

 εκαιιαγή πμιιχκ ενςηηθχκ ζοκηνυθςκ

 επηθακεηαθέξ θαη πενηζηαζηαθέξ ζπέζεηξ

 έπμοκ ζημ ηζημνηθυ ημοξ ακεπηζφμεηεξ εγθομμζφκεξ ( ή πνυθιεζε αοηχκ

εθυζμκ πνυθεηηαη γηα άκηνεξ)

 ζοπκά γίκμκηαη γμκείξ ζηα 21 έςξ 27 ημοξ έηε

 μ θίκδοκμξ γηα ηεκ μεηάδμζε αθνμδηζίςκ κμζεμάηςκ μέπνη ηεκ ειηθία ηςκ

21 είκαη ηδηαίηενα ορειυξ

 ζηα πμζμζηά γάμμο θαη δηαδογίμο δεκ δηαθένμοκ απυ ημοξ με έπμκηεξ

ΔΓΝΡ

29
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

 βηχκμοκ έκημκμ άγπμξ ςξ πνμξ ηεκ ακαηνμθή ηςκ παηδηχκ θαη ηεκ

ακηαπυθνηζε ημοξ ζηα γμκηθά θαη μηθμγεκεηαθά θαζήθμκηα

 ημ μεγαιφηενμ πμζμζηυ ηςκ ζοδφγςκ ηςκ εκειίθςκ με ΔΓΝΡ δειχκμοκ

απμγμεηεομέκμη θαη με ηθακμπμηεμέκμη απυ ημ γάμμ ημοξ

 ΟΡΙΝΓΞΑΟΙΑΠΖΗΑ

 Ε ΔΓΝΡ δεκ είκαη πνόβιεμα ημο εκόξ αηόμμο.

 Ε πμηόηεηα ηεξ αιιειεπίδναζε ηςκ ζομπηςμάηςκ ηεξ ΔΓΝΡ με

ηεκ μηθμγέκεηα ημο παηδημύ, ημ ζπμιείμ θαη ημοξ ζοκμμειίθμοξ

ημοξ είκαη θαζμνηζηηθή γηα ηεκ ελέιηλε ηεξ δηαηαναπήξ.

 Ε έγθαηνε δηάγκςζε θαη ε πμιοεπίπεδε πανέμβαζε = απαναίηεηε

γηα ηεκ απμθογή ηςκ αθναίςκ μμνθώκ ζομπενηθμνάξ θαη

δεοηενμγεκώκ πνμβιεμάηςκ.

30
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΔΖΑΓΚΩΟΕ ΠΕΟ ΔΓΝΡ

Νανυιμ πμο οπάνπμοκ ζπεηηθά ζαθείξ μδεγίεξ θαη δηαγκςζηηθά θνηηήνηα γηα ηε

ΔΓΝΡ, ε δηάγκςζή ηεξ παναμέκεη έκα πμιφ δφζθμιμ εγπείνεμα γηα ημκ θιηκηθυ.

Ε φπανλε πμηθίιςκ δηαγκςζηηθχκ πνμζεγγίζεςκ θαη ενγαιείςκ ζηεκ

επηζηεμμκηθή βηβιημγναθία δεμημονγεί πενηζζυηενε ζφγποζε ςξ πνμξ ηεκ

επηιμγή ηεξ μνζυηενεξ δηαγκςζηηθήξ μεζυδμο.

Ιάιηζηα, ιυγς ηεξ εηενμγέκεηαξ ηςκ ζομπηςμάηςκ ηεξ ΔΓΝΡ, ε δηάγκςζε

ηεξ δηαηαναπήξ δεκ μπμνεί κα ζηενίδεηαη απμθιεηζηηθά ζηε πνήζε ηςκ

δηαγκςζηηθχκ θνηηενίςκ ημο DSM-IV, μφηε ζηεκ ζογθέκηνςζε εκυξ ζοκυιμο

βαζμχκ ζε θάπμηα θιίμαθα ζομπενηθμνάξ.

Ε δηάγκςζε ηεξ ΔΓΝΡ πνμτπμζέηεη ηε πνήζε πμιιαπιχκ δηαγκςζηηθχκ

μεζυδςκ:

1. Οοκεκηεφλεηξ με γμκείξ - ιήρε ηαηνηθμφ, ακαπηοληαθμφ, θμηκςκηθμφ θαη

αθαδεμασθμφ ηζημνηθμφ

2. Οοκεκηεφλεηξ με εθπαηδεοηηθμφξ

3. Ηιηκηθή παναηήνεζε ημο παηδημφ

4. Ναηδμροπηαηνηθή ελέηαζε ημο παηδημφ

5. Γλέηαζε ημο παηδημφ απυ εηδηθυ παηδαγςγυ με ηε πνήζε ροπμμεηνηθχκ

δμθημαζηχκ

31
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

Ε Δηάγκςζε ηεξ ΔΓΝΡ είκαη:

1. Ηιηκηθή

2. Ακηακαθιά ηεκ ακαπηοληαθή θφζε ηεξ δηαηαναπήξ, γη αοηυ θαη πνέπεη κα

δηενεοκχκηαη υιμη μη ηαηνηθμί, μηθμγεκεηαθμί θαη αθαδεμασθμί πανάγμκηεξ πμο

εμπιέθμκηαη ζηεκ ακαπηοληαθή πμνεία ηεξ δηαηαναπήξ.

3. Οηενίδεηαη ζηεκ θιηκηθή εηθυκα ημο παηδημφ, ε μπμία λεθηκάεη απυ κςνίξ ζηε

δςή ημο θαη είκαη πανμφζα ζε δηαθμνεηηθά πιαίζηα, πνμθαιχκηαξ θιηκηθή

έθπηςζε ζηε ιεηημονγηθυηεηα ημο ζημ ζπμιείμ θαη ημ ζπίηη.

ΔΖΑΦΜΞΖΗΕ ΔΖΑΓΚΩΟΕ ΔΓΝΡ

Ε ΔΓΝ-Ρ δεκ πανμοζηάδεηαη ζοκήζςξ ςξ μεμμκςμέκε δηαηαναπή, αιιά

ζοκοπάνπμοκ ζε αοηή θη άιιεξ δηαηαναπέξ πμο πνέπεη κα δηαθμνμδηαγκςζζμφκ,

πνμημφ ηεζεί ε δηάγκςζε. Ε ΔΓΝΡ πανμοζηάδεη ηα μεγαιφηενα πμζμζηά

ζοκκμζενυηεηαξ με άιιεξ δηαηαναπέξ ηεξ παηδηθήξ ειηθίαξ. Πμ πμζμζηυ αοηυ

θομαίκεηαη απυ 50-80% .

ΜΖ ΔΖΑΠΑΞΑ΢ΓΟ ΝΜΡ ΟΡΚΕΘΩΟ ΟΡΚΡΝΑΞ΢ΜΡΚ ΙΓ ΠΕ ΔΓΝΡ ΓΖΚΑΖ:

 ΔΖΑΠΑΞΑ΢Ε ΔΖΑΓΩΓΕΟ-ΓΚΑΚΠΖΩΠΖΗΕ ΝΞΜΗΘΕΠΖΗΕ

ΔΖΑΠΑΞΑ΢Ε

 ΟΡΚΑΖΟΘΕΙΑΠΖΗΓΟ ΔΖΑΠΑΞΑ΢ΓΟ

 ΙΑΘΕΟΖΑΗΓΟ ΔΡΟΗΜΘΖΓΟ

 ΔΖΑ΢ΡΠΓΟ ΑΚΑΝΠΡΛΖΑΗΓΟ ΔΖΑΠΑΞΑ΢ΓΟ (ΑΡΠΖΟΙΜΟ)

32
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΔΖΑΦΜΞΖΗΕ ΔΖΑΓΚΩΟΕ ΔΓΝΡ- ΔΖΑΠΑΞΑ΢Ε ΔΖΑΓΩΓΕΟ-

ΓΚΑΚΠΖΩΠΖΗΕ ΝΞΜΗΘΕΠΖΗΕ ΔΖΑΠΑΞΑ΢Ε

Ε δηαθμνηθή δηάγκςζε γίκεηαη :

 με βάζε ηεκ ειηθία ηεξ πνχηεξ εμθάκηζεξ ηςκ ζομπηςμάηςκ, θαζχξ ηα

ζομπηχμαηα πμο ζπεηίδμκηαη με ηε ΔΓΝΡ εμθακίδμκηαη ζοκήζςξ κςνίηενα

ζηεκ ακάπηολε ημο παηδημφ

 ηεκ φπανλε ή ηεκ απμοζία δηαηαναπχκ ηεξ πνμζμπήξ θαη δοζθμιηχκ ειέγπμο

ηεξ πανμνμεηηθυηεηαξ

 ηα παηδηά με δηαηαναπή δηαγςγήξ εμθακίδμκηαη με επηυηενα ζομπηχμαηα

οπενδναζηενηυηεηαξ θαη απνμζελίαξ, εκχ ε ακηηδναζηηθή ζομπενηθμνά ημοξ

παναθηενίδεηαη απυ ζθμπημυηεηα

ΔΖΑΦΜΞΖΗΕ ΔΖΑΓΚΩΟΕ ΔΓΝΡ- ΟΡΚΑΖΟΘΕΙΑΠΖΗΓΟ ΔΖΑΠΑΞΑ΢ΓΟ

 Οηηξ θιηκηθέξ εθδειχζεηξ άγπμοξ θαη θαηάζιηρεξ πενηιαμβάκμκηαη ε

δηάζπαζε ηεξ πνμζμπήξ θαη ε έκημκε ακεζοπία, ιείπεη υμςξ ε έκημκε

θηκεηηθυηεηα.

 Μη εθδειχζεηξ άγπμοξ- θαηάζιηρεξ δεκ είκαη ζηαζενέξ ζημ πνυκμ θαη ζε

δηαθμνεηηθά πενηβάιιμκηα, υπςξ ζομβαίκεη με ηε ΔΓΝΡ.

Μη ζοκαηζζεμαηηθέξ δηαηαναπέξ παναθηενίδμκηαη:

 Απυ μλέα επεηζυδηα απυημμεξ μεηαβμιήξ ηεξ δηάζεζεξ.

 Γμθακίδμκηαη ανγυηενα ζηεκ ακάπηολε ημο παηδημφ (μεηά ηα 10).

 Νανμοζηάδμκηαη ςξ μηα ζεμακηηθή αιιαγή ζηε ζοκήζε ζομπενηθμνά θαη

ζοκαηζζεμαηηθή θαηάζηαζε ημο παηδημφ.

33
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΔΓΝΡ- ΙΑΘΕΟΖΑΗΓΟ ΔΡΟΗΜΘΖΓΟ

 Οοπκά ηα πνμβιήμαηα δηάζπαζεξ ηεξ πνμζμπήξ θαη οπενθηκεηηθυηεηαξ

αιιειεπηθαιφπημκηαη με πνμβιήμαηα θηκεηηθήξ δεληυηεηαξ θαη Ιαζεζηαθχκ

Δοζθμιηχκ.

 Ιε κεονμροπμιμγηθή ελέηαζε  δηεοθνίκηζε γηα ημ πμηα δηαηαναπή είκαη ε

πνςηεφμοζα

ΔΓΝΡ- ΔΖΑ΢ΡΠΓΟ ΑΚΑΝΠΡΛΖΑΗΓΟ ΔΖΑΠΑΞΑ΢ΓΟ

 Ε Οομπηςμαημιμγία ηεξ ΔΓΝΡ είκαη ζοκαθήξ με αοηή ηςκ δηάποηςκ

ακαπηοληαθχκ δηαηαναπχκ.

 Πα παηδηά με Δηάποηεξ ακαπηοληαθέξ δηαηαναπέξ, δηαθμνμπμημφκηαη εφθμια

απυ ηα παηδηά με ΔΓΝΡ ιυγς:

1. ΢αμειχκ κμεηηθχκ ηθακμηήηςκ

2. Δοζθμιηχκ θμηκςκηθήξ θαη ζοκαηζζεμαηηθήξ επαθήξ

3. Έκημκεξ ηδημμμνθίαξ ζηεκ μμηιία

4. Οηενεμηοπηθχκ ζομπενηθμνχκ

ΔΓΝΡ με αηθκίδηα έκανλε ζηεκ παηδηθή ειηθία

 Ναναπέμπεη ζε μνγακηθή αηηημιμγία (δειεηενίαζε, νεομαηηθυξ πονεηυξ)

 Σοπμγεκή ακηίδναζε ζε έκημκμ stress

Μη παναπάκς θαηαζηάζεηξ ζοκεθηημμφκηαη ζηεκ ηειηθή δηάγκςζε, δεκ ηεκ

απμθιείμοκ.

34
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΘΓΞΑΝΓΡΠΖΗΕ ΑΚΠΖΙΓΠΩΝΖΟΕ ΠΕΟ ΔΓΝΡ

Α)ΝΑΞΓΙΒΑΟΓΖΟ ΟΠΕ ΔΖΑΠΞΜΦΕ;;;

Α)Δίαηηα ημο Feingold

Ννμηείκεη ηεκ απμθογή ζηε δηαηνμθή: α) πνςζηηθχκ μοζηχκ

β) ζοκηενεηηθχκ

θαζχξ ζεςνεί υηη ηα ζομπηχμαηα ηεξ ΔΓΝΡ απμηειμφκ αιιενγηθή ή ημληθή

ακηίδναζε ζ’ αοηά ηα ζοζηαηηθά.

Ιάιηζηα ζεςνεί υηη μη πνςζηηθέξ μοζίεξ θαη ηα ζοκηενεηηθά επενεάδμοκ ηε

ζομπενηθμνά θαη έκα εονφ θάζμα ΙΔ θαη Δηαηαναπχκ ηεξ Ννμζμπήξ.

Η θεωρία του Feingold στηρίζεται σε θεωρητικές

εκτιμήσεις
≠
Επιστημονική έρευνα

Β) Ε δάπανε ζεςνήζεθε απυ πμιιμφξ ενεοκεηέξ οπεφζοκε γηα ηεκ εμθάκηζε

οπενθηκεηηθχκ ζομπηςμάηςκ. Έηζη πνμηάζεθε ζηα παηδηά με ΔΓΝΡ, δηαηνμθή

απαιιαγμέκε απυ ζάθπανμ, ςζηυζμ

Ε ζεςνία δεκ απμδείπζεθε πμηέ ενεοκεηηθά.

Γ) ΢μνήγεζε βηηαμηκώκ;;

Οηενίπζεθε ζηε ζεςνία: Ε ΔΓΝΡ= απμηέιεζμα μηαξ γεκεηηθήξ ακςμαιίαξ πμο

εοζφκεηαη γηα ηηξ αολεμέκεξ ακάγθεξ ημο μνγακηζμμφ γηα βηηαμίκεξ.

Ε ζεςνία αοηή ζηενείηαη επηζηεμμκηθήξ ζηήνηλεξ θαη εγθομμκεί ημκ θηκδφκμοξ

απυ ηεκ οπενβμιηθή δυζε βηηαμηκχκ.

35
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΟΡΙΝΓΞΑΟΙΑΠΖΗΑ

Μη αιιαγέξ ζηε δηαηνμθή γηα ηεκ ακηημεηώπηζε ηεξ ΔΓΝΡ είκαη

ακαπμηειεζμαηηθέξ. Μδήγεζακ πμιιέξ θμνέξ ζηεκ επηδείκςζε ηεξ

ζομπηςμαημιμγίαξ ηεξ δηαηαναπήξ.

ΒΖΜΑΚΑΔΞΑΟΕ

Πη είκαη ε βημκάδναζε;;

Ρπάνπμοκ πμιιά θαζεμενηκά παναδείγμαηα ακάδναζεξ (ακαηνμθμδυηεζεξ):

 Μη εκδείλεηξ ημο οπμιμγηζηή υηακ ππ ακηηγνάθεη ή δηαγνάθεη θάπμημ ανπείμ..

 Νυζμη απυ μαξ δεκ λακαπηέζαμε ημ θμοδμφκη μηα θαημηθίαξ πμο

επηζθεθηήθαμε, επεηδή δεκ ήμαζηακ ζίγμονμη εάκ ημ παηήζαμε ζςζηά- ζε

ακηίζεζε με ηα θμοδμφκηα πμο μυιηξ ηα παηήζμομε ζςζηά μαξ δίδμοκ άμεζε

επεηηθή ακάδναζε;;

ΘΓΩΞΖΑ ΒΖΜΚΑΔΞΑΟΕΟ

Ηάζε άκζνςπμξ έπεη ηε δοκαηυηεηα κα μαζαίκεη κα ειέγπεη μπμηαδήπμηε

ιεηημονγία ακήθεη ζημ Αοηυκμμμ Κεονηθυ Οφζηεμα, ανθεί κα ιαμβάκεη άμεζε

πιενμθυνεζε γηα ηεκ ελέιηλε ηεξ (ακάδναζε).

Γπμμέκςξ, ακ ημ παηδί ιαμβάκεη άμεζε θαη αθνηβή ακάδναζε ζπεηηθά με

ιεηημονγίεξ πμο δεκ ειέγπμκηαη ζοκεηδεηά (εγθεθαιηθά θφμαηα), ηυηε δφκαηαη κα

πανέμβεη ζηε ιεηημονγία ημοξ θαη κα ηηξ ειέγλεη.

36
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΚΓΡΞΜΑΚΑΔΞΑΟΕ

Ρπάνπμοκ πμιιά είδε βημακάδναζεξ, υμςξ γηα ηε ζεναπεία ηεξ ΔΓΝΡ

πνεζημμπμηείηαη θαηά θφνημ ιυγμ ε Ειεθηνμεγθεθαιηθή Βημακάδναζε

(Neurofeedback), γκςζηή θαη ςξ Κεονμακάδναζε.

Ε Κεονμακάδναζε απμηειεί μηα ζομπενηθμνηθή ζηναηεγηθή μάζεζεξ, ε μπμία

θαζηζηά ημ παηδί ηθακυ κα μεηαβάιιεη ηεκ εγθεθαιηθή ημο δναζηενηυηεηα.

Νςξ γίκεηαη αοηό;

Ιέζς εηδηθχκ ειεθηνμκηθχκ παηπκηδηχκ, ηα μπμία δίδμοκ άμεζε ακάδναζε

ηςκ εγθεθαιηθχκ θομάηςκ3 ημο εθπαηδεουμεκμο.

3
ΕΓΓ  μέηνεζε θαη θαηαγναθή ηεξ ειεθηνηθήξ δναζηενηυηεηαξ ημο εγθεθάιμο

Ε δναζηενηυηεηα ημο εγθεθάιμο επενεάδεηαη:

α) βημιμγηθμφξ πανάγμκηεξ
β) θαηάζηαζε ζοκεηδεηυηεηαξ ημο αηυμμο

Πμ ΕΓΓ οπμδηαηνείηαη ζε θαηεγμνίεξ θομάηςκ:

Δέιηα (0,5 – 4 Hz)

Θήηα (4 – 8 Hz) Πα εγθεθαιηθά θύμαηα ζπεηίδμκηαη με ζογθεθνημέκεξ
Άιθα (8 - 12 Hz) θαηαζηάζεηξ ζομπενηθμνάξ θαη ακηίιερεξ
Βήηα (+12)

Ηάπμηα παηδηά με ΔΓΝΡ πανμοζηάδμοκ δηαθμνέξ ςξ πνμξ ηα εγθεθαιηθά θφμαηα

ζ/β

Πα θφμαηα ζ ζπεηίδμκηαη με ηε δεμημονγηθυηεηα, παιάνςζε

Πα θφμαηα β ζπεηίδμκηαη με ηε ζογθέκηνςζε ηεξ πνμζμπήξ

37
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

Νμο ζηενίδμκηαη αοηά ηα παηπκίδηα ηεξ Κεονμακάδναζεξ;

Μ εγθέθαιμξ:

1. Γίκαη ελαηνεηηθά εφπιαζημξ με απενηυνηζηεξ μαζεζηαθέξ ηθακυηεηεξ.

2. Βειηηχκεη ηεκ απυδμζε ημο, μέζς αοηυ-νφζμηζεξ οπυ ηεκ πνμτπυζεζε

υηη ζα ιαμβάκεη ηα απαναίηεηα μεκφμαηα ζπεηηθά με ηηξ αιιαγέξ πμο

πνέπεη κα γίκμοκ.

Ε αιιαγή μπμνεί κα επηηεοπζεί:

 ηνμθμδμηχκηαξ ημκ εγθέθαιμ με πιενμθμνίεξ ζπεηηθά με ημκ ηνυπμ

ιεηημονγίαξ ημο

 πανμηνφκμκηαξ ημκ, μέζς ηεξ επηβνάβεοζεξ, κα πνμβεί ζηηξ επηζομεηέξ

ακαπνμζανμμγέξ

 θαηά ηε δηάνθεηα ηεξ εθπαίδεοζεξ, πανμηνφκεηαη μ εγθέθαιμξ κα δηαηενεί ηεκ

επηζομεηή θαηάζηαζε - ζογθέκηνςζε

 Βαζμηαία μ εγθέθαιμξ μαζαίκεη, αθνηβχξ υπςξ μαζαίκεη μ,ηηδήπμηε άιιμ θαη

υπςξ ζομβαίκεη με ηα οπυιμηπα είδε μαζήζεςξ, μ εγθέθαιμξ έπεη ηεκ ηάζε

κα δηαηενεί ηε κέα ηθακυηεηα

Νςξ δηελάγεηαη ε εθπαίδεοζε

 Πμπμζεηείηαη έκα ειεθηνυδημ ζημ ηνηπςηυ μένμξ ηεξ θεθαιήξ θαη έκα

ειεθηνυδημ ζε θάζε αοηί. Γηα ηεκ θαιή αγςγημυηεηα θαη ηε ζηαζενμπμίεζε

ηςκ ειεθηνμδίςκ πνεζημμπμηείηαη μία εηδηθή αιμηθή.

38
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

Μ οπμιμγηζηήξ ημο παηπκηδημφ βνίζθεηαη αθνηβχξ μπνμζηά απυ ημκ

εθπαηδεουμεκμ μ μπμίμξ ακηηδνά με ημ παηπκίδη πνεζημμπμηχκηαξ μόκμ

ημ ΕΓΓ (πςνίξ πεηνηζηήνηα) γηα ηα επυμεκα 30’ ηεξ χναξ. Ε μζυκε

ημο εθπαηδεομμέκμο δεκ απεηθμκίδεη με επηζηεμμκηθυ ηνυπμ ηα

εγθεθαιηθά θφμαηα, υπςξ ε μζυκε ημο εθπαηδεοηή, αιιά ηα εκηάζζεη,

ςξ παναμέηνμοξ, ζε έκα ειεθηνμκηθυ παηπκίδη

Μ οπμιμγηζηήξ ημο ζεναπεοηή βνίζθεηαη ζοκήζςξ πίζς απυ ημκ

εθπαηδεουμεκμ, δίκεη ηεκ δοκαηυηεηα ζημκ εθπαηδεοηή κα

παναθμιμοζεί ημ ΕΓΓ ζε μπμηαδήπμηε ζηηγμή ηεξ ζοκεδνίαξ πςνίξ κα

εκμπιεί ηεκ εθπαίδεοζε ηεξ κεονμακάδναζεξ.

ΔΖΑΔΖΗΑΟΖΑ

 Αθμφ θμνέζεη ηα αθμοζηηθά, μέζς ηςκ μπμίςκ ιαμβάκεη άμεζε επεηηθή

ακάδναζε, μ εθπαηδεουμεκμξ ανπίδεη κα παίδεη ημ παηπκίδη ηεξ ανεζθείαξ ημο.

 Πα 3 ειεθηνυδηα ακηπκεφμοκ ηα εγθεθαιηθά θφμαηα θαη ηεκ μοσθή έκηαζε ζημ

πνυζςπμ ημο εθπαηδεομμέκμο.

39
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

 Ε ζομπενηθμνά ηςκ θομάηςκ απεηθμκίδεηαη γναθηθά ζηεκ μζυκε ημο

οπμιμγηζηή οπυ ηεκ μμνθή εκυξ παηπκηδημφ (π.π. ημ αοημθίκεημ).

 Ε δηαθμνά ηεξ Κεονμακάδναζεξ με ηα ζοκεζηζμέκα παηπκίδηα είκαη υηη μ

παίθηεξ δε πνεζημμπμηεί ηα πένηα ημο. ΢νεζημμπμηεί ηεκ ηθακυηεηα ημο κα

ζογθεκηνχκεηαη.

Ηαζώξ μ εθπαηδεοόμεκμξ ζογθεκηνώκεηαη:

 Ανπίδεη κα επενεάδεηαη ε ελέιηλε ημο παηπκηδημφ.

 Βαζμηαία, μ εγθέθαιμξ ακηηιαμβάκεηαη ηεκ πνυμδμ.

 Ε άμεζε ζεηηθή ακάδναζε επηβεβαηχκεη ζημκ εγθέθαιμ ηεκ πανέμβαζή ημο

ζηε νμή ημο παηπκηδημφ.

 Μ εγθέθαιμξ, ανπίδεη κα πνμζανμυδεη ηε δηαθφμακζε ηςκ θομάηςκ ημο. Όζμ,

μεηαβάιιεη ηε ζοπκυηεηα ηςκ εγθεθαιηθχκ θομάηςκ, ηυζμ ημ

παηπκίδη θοιάεη γνεγμνυηενα θαη πημ εοπάνηζηα.

40
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

΢ΞΜΚΜΟ ΓΗΝΑΖΔΓΡΟΕΟ

Ε εθπαίδεοζε ηςκ παηδηχκ με ΔΓΝΡ απαηηεί ζφμθςκα με ημοξ ενεοκεηέξ,

ημοιάπηζημκ 40 ζοκεδνίεξ, ή αθυμε πενηζζυηενμ γηα ηηξ ζμβανέξ πενηπηχζεηξ.

ΑΝΜΠΓΘΓΟΙΑΠΑ

Ούμθςκα (πάκηα) με ημοξ ενεοκεηέξ ηεξ κεονμακάδναζεξ:

1) Ιείςζε- ελαθάκηζε ηεξ πανμνμεηηθυηεηαξ, δηάζπαζεξ ηεξ πνμζμπήξ θαη ηεξ

πανμνμεηηθυηεηαξ

2) Βειηίςζε ηεξ ζπμιηθήξ επίδμζεξ

3) Ιείςζε ηεξ επηζεηηθυηεηαξ

ΗΞΖΠΖΗΕ ΚΓΡΞΜΑΚΑΔΞΑΟΕΟ

Ε ζεςνεηηθή πνμζέγγηζε πενηιαμβάκεη ζςζηά ζημηπεία (ηα ζφγπνμκα δεδμμέκα

ζηενίδμοκ ηεκ οπυζεζε ηςκ παμειχκ επηπέδςκ εγνήγμνζεξ ζηηξ πνμμεηςπηαίεξ

πενημπέξ ημο εγθεθάιμο). Ρπάνπμοκ μάιηζηα θάπμηεξ ένεοκεξ πμο οπμζηενίδμοκ

υηη ηα παηδηά με ΔΓΝΡ πανάγμοκ ιηγυηενα θφμαηα βήηα.

Ρπάνπμοκ υμςξ πμιιά πνμβιήμαηα ζηηξ ένεοκεξ ηεξ κεονμακάδναζεξ ηα μπμία

ζοκμρίδμκηαη ζηα ελήξ:

1. Μη ένεοκεξ πνεζημμπμημφκ μηθνυ ανηζμυ δείγμαημξ.

2. Μη δηαγκχζεηξ ηςκ παηδηχκ πμο ζομμεηείπακ είκαη αμθίζεμεξ.

3. Ηαηά ηεκ εθπαίδεοζε ηεξ κεονμακάδναζεξ γίκεηαη ζοκδοαζμυξ πμιιχκ

δηαθμνεηηθχκ ζεναπεοηηθχκ μεζυδςκ θαη δεκ είκαη εοθνηκέξ ακ ημ

απμηέιεζμα μθείιεηαη ζηεκ εθπαίδεοζε θαζ’ αοηή.

4. Δεκ δίδμκηαη πιενμθμνίεξ γηα ηηξ πανεκένγεηεξ ηεξ εθπαίδεοζεξ.

41
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

5. Δεκ έπεη απμδεηπζεί ε γεκίθεοζε ηςκ απμηειεζμάηςκ μεηά ηε ιήλε ηεξ

ζεναπείαξ.

Οομπεναζμαηηθά ζα ιέγαμε πςξ ε Κεονμακάδναζε απμηειεί μηα πμιοδάπακε

ζεναπεοηηθή πνμζέγγηζε ηεξ ΔΓΝΡ, ηεξ μπμίαξ ε απμηειεζμαηηθόηεηα δεκ έπεη

επανθώξ θαη αθνηβώξ ενεοκεηηθά απμδεηπζεί.

ΦΑΞΙΑΗΓΡΠΖΗΕ ΑΚΠΖΙΓΠΩΝΖΟΕ ΠΕΟ ΔΓΝΡ

Πμ 1937, ακαθένζεθε γηα πνχηε θμνά ε πμνήγεζε δηεγενηηθχκ θανμάθςκ ζε

παηδηά απνυζεθηα θαη οπενθηκεηηθά. ε πμνήγεζε αοηή παναδυλςξ βμήζεζε ηα

παηδηά κα ζογθεκηνςζμφκ θαη μείςζε ηα επίπεδα θηκεηηθυηεηάξ ημοξ. Οήμενα ηα

δηεγενηηθά θάνμαθα (υπςξ ημ Ritalin, Concerta) πνεζημμπμημφκηαη εονφηαηα ζηε

ζεναπεία ηεξ ΔΓΝΡ. Ιάιηζηα ζηηξ ΕΝΑ πάκς απυ 1.000.000 παηδηά

αθμιμοζμφκ αγςγή με δηεγενηηθά θάνμαθα θαη πενίπμο ημ 70% ακηαπμθνίκεηαη

ζεηηθά ζηεκ αγςγή αοηή.

Γηα ηε ζεναπεία ηεξ ΔΓΝΡ ηνία είδε θανμάθςκ έπμοκ απμδεηπζεί

απμηειεζμαηηθά:

1. ΔΖΓΓΓΞΠΖΗΑ

2. ΑΚΠΖΗΑΠΑΘΘΖΝΠΖΗΑ

3. ΑΚΠΖΡΝΓΞΠΑΟΖΗΑ

Οηεκ Γιιάδα πνεζημμπμηείηαη ε μεζοιθαηκηδάηε (Ritalin, Concerta)

42
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

Πα θάνμαθα επηδνμφκ ζηε δναζηενηυηεηα ηςκ πνμμεηςπηαίςκ πενημπχκ ημο

εγθεθάιμο  ζε ηνεηξ κεονμδηαβηβαζηέξ:

1) Κημπαμίκε

2) Κμνεπηκεθνίκε

3) Γπηκεθνίκε

Ννμθαιχκηαξ ζφμθςκα με πμιιέξ μειέηεξ:

• Αφλεζε ηεξ πνμζμπήξ

• Ιείςζε ηεξ πανμνμεηηθυηεηαξ

• Ιείςζε ηεξ οπενθηκεηηθυηεηαξ θαη ηεξ επηζεηηθήξ ζομπενηθμνάξ

• Βειηίςζε ηεξ ιεπηήξ θηκεηηθήξ δεληυηεηαξ

• Βειηίςζε γναθηθμφ παναθηήνα

ΝΞΜΟΜ΢Ε!!!

• Πα θάνμαθα δεκ ζεναπεφμοκ ηε ΔΓΝΡ

• Δεκ πνεζημμπμημφκηαη ςξ μμκαδηθή ζεναπεοηηθή

πανέμβαζε

• Πα παηδηά μπμνμφκ κα πανμοζηάζμοκ πηζςγονίζμαηα

43
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

1.Ritalin

• Ε δηάνθεηα ηεξ Ritalin είκαη μηθνή

• Δμζμιμγία: 2-3 θμνέξ ηεκ εμένα

• Δηαθόπηεηαη εκηειώξ ή γίκεηαη μενηθή πμνήγεζε ηα Οαββαημθύνηαθα ≠

απώιεηα βάνμοξ & νοζμόξ ακάπηολεξ ημο παηδημύ

Νςξ ιεηημονγεί

30 ιεπηά μεηά ηε πμνήγεζε 

• βειηίςζε ηεξ πνμζμπήξ,

• μείςζε ηεξ πανμνμεηηθυηεηαξ θαη άζθμπεξ θηκεηηθήξ δναζηενηυηεηαξ

• βειηίςζε ηεξ ζοκενγαζίαξ

• Ιεγαιφηενε δοκαηυηεηα εζηίαζεξ ζηηξ εθπαηδεοηηθέξ δναζηενηυηεηεξ

Ε δναζηηθυηεηα ηςκ θανμάθςκ παναμέκεη θζίκμοζα γηα 4 χνεξ. Ιεηά ηηξ 4 χνεξ

μπμνεί κα παναηενεζεί έκημκε οπενθηκεηηθυηεηα θαη απμδημνγάκςζε (θαηκυμεκμ

rebound).

Concerta

΢μνεγείηαη ζε μηα εμενήζηα δυζε (ζοκήζςξ ηςκ 18mg) με ορειυηενε

ζογθέκηνςζε 6-8 χνεξ μεηά ηε πμνήγεζε.

Δηανθεί 12 χνεξ θαιφπημκηαξ έηζη θαη ηηξ απμγεομαηηκέξ δναζηενηυηεηεξ, υπςξ

ηε μειέηε ζημ ζπίηη

44
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

Απειεοζενχκεη μμαιά ηε δναζηηθή μοζία ζε υιε ηε δηάνθεηα ηεξ μέναξ,

ειαπηζημπμηχκηαξ έηζη ηηξ μεγάιεξ εκαιιαγέξ ορειχκ θαη παμειχκ

ζογθεκηνχζεςκ πμο παναηενμφκηαη με άιια θάνμαθα

ΝΑΞΓΚΓΞΓΓΖΓΟ ΙΓΘΡΘΦΑΖΚΖΔΑΠΕΟ:

• Ακμνελία

• Ιείςζε βάνμοξ ημο παηδημφ

• Παποθανδία-δάιε (ζπάκηα)

• Ατπκία-οπενοπκία (ζπάκηα)

• Ηηκεηηθά θαη ιεθηηθά ηηθ (ελαμθακίδμκηαη με ηε μείςζε ηεξ δυζεξ)

• Ρπενεζηηαζμόξ: Πμ παηδί ειέγπεη οπμδεηγμαηηθά ηε ζομπενηθμνά ημο θαη

δείπκεη οπενβμιηθά ζογθεκηνςμέκμ ≠ με ειάπηζηε επίδμζε!!

Νςξ γίκεηαη ακηηιεπηυξ:

1. Ακέθθναζημ βιέμμα

2. Ακέθθναζηε ζοκαηζζεμαηηθή έθθναζε

3. Ιείςζε ηεξ ζπμιηθήξ ενγαζίαξ

 Οε πενίπηςζε παναηεηαμέκεξ πνήζεξ επενεάδεηαη μ νοζμυξ ακάπηολεξ ημο

παηδημφ. Πμ θαηκυμεκμ είκαη πιήνςξ ακαζηνέρημμ μεηά ηε δηαθμπή ηεξ

αγςγήξ.

45
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

Ε Ιεζοιθαηκηδάηε είκαη έκα ελαηνεηηθά αζθαιέξ θάνμαθμ

ΔΓΚ ΝΞΜΗΑΘΓΖ ΓΘΖΟΙΜ

 Ιπμνεί κα δηαθμπεί μπμηαδήπμηε ζηηγμή.

 Πμ παηδί δεκ κηχζεη «δίρα» γηα ηεκ επυμεκε δυζε.

 Ακ ημ παηδί δεκ πάνεη ημ πάπη επακεμθακίδμκηαη απιχξ ηα

ζομπηχμαηα ηεξ ΔΓΝΡ (ζε πημ ήπηα μμνθή).

2. ΑΚΠΖΗΑΠΑΘΘΖΝΠΖΗΑ

΢νεζημμπμημφκηαη ζε πενηπηχζεηξ πμο δεκ πηάκεη ε ζεναπεία με ηα δηεγενηηθά

θαη ζε παηδηά με ΔΓΝΡ θαη ζοκαηζζεμαηηθέξ δηαηαναπέξ.

3. ΑΚΠΖ-ΡΝΓΞΠΑΟΖΗΑ (ΗΘΜΚΖΔΖΚΕ)

• ΢νεζημμπμηείηαη γηα έιεγπμ ηεξ οπενθηκεηηθυηεηαξ ζε παηδηά ζηα μπμία δεκ

εκδείθκοηαη ε πμνήγεζε ροπμδηεγενηηθχκ (ππ ιυγς εθδήιςζεξ ηηθ). Φαίκεηαη

κα είκαη ανθεηά απμηειεζμαηηθή θαζχξ έπεη παναηεηαμέκε δνάζε θαη ε

επίδναζή ηεξ μπμνεί κα ελαθμιμοζεί κα είκαη εμθακήξ θαη μεηά ηε δηαθμπή

ηεξ.

• Νανεκένγεηεξ: Ρπενεοαηζζεζία ζημ ζοθχηη

46
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΠΖ ΝΞΓΝΓΖ ΚΑ ΘΡΙΑΙΑΖ!!

Ε θανμαθμζεναπεία :

• δεκ εκδείθκοηαη γηα παηδηά ειηθίαξ θάης ηςκ 6 εηώκ

• δεκ θαηανγεί ηηξ άιιεξ πανεμβάζεηξ, αιιά δηεοθμιύκεη ηεκ εθανμμγή

ημοξ

• δεκ είκαη πάκημηε ακαγθαία

• ζηεκ πνμζπμιηθή ειηθία πνεζημμπμηείηαη ελαηνεηηθά ζπάκηα, ζε

αθναίεξ πενηπηώζεηξ

• δεκ ακηαπμθνίκμκηαη όια ηα παηδηά ζηε ζεναπεία (έκα πμζμζηό70-

80%)

• Πα δηεγενηηθά βειηηώκμοκ ηε ζομπενηθμνά όπη απαναίηεηα θαη ηε

ζπμιηθή επίδμζε!

47
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΟΡΓ΢ΞΜΚΓΟ ΘΓΞΑΝΓΡΠΖΗΓΟ ΝΑΞΓΙΒΑΟΓΖΟ ΓΖΑ ΠΕ ΔΓΝΡ

1.ΑΠΜΙΖΗΕ ΣΡ΢ΜΘΓΞΑΝΓΖΑ

• Δεκ οπάνπμοκ ζεηηθέξ εκδείλεηξ γηα ηε βειηίςζε ηεξ ζομπηςμαημιμγίαξ ηεξ

ΔΓΝΡ υηακ πνεζημμπμηείηαη ςξ μμκαδηθυ ηνυπμξ πανέμβαζεξ.

• Οοκηζηά μηα βμεζεηηθή πανέμβαζε, ζε ζοκδοαζμυ με άιιεξ μεζυδμοξ γηα ηεκ

ακηημεηχπηζε δεοηενμγεκχκ ζομπηςμάηςκ ηεξ ΔΓΝΡ.

2. ΠΞΜΝΜΝΜΖΕΟΕ ΟΡΙΝΓΞΖΦΜΞΑΟ (Behavior management)

ΟΠΜ΢ΜΟ

1. Ιείςζε ηςκ ακεπηζφμεηςκ μμνθχκ ζομπενηθμνάξ

2. Αφλεζε ηςκ επηζομεηχκ μμνθχκ ζομπενηθμνάξ

3. Ακάπηολε κέςκ ιεηημονγηθχκ μμνθχκ ζομπενηθμνάξ

Μη ηεπκηθέξ ηεξ ζεςνίαξ αοηήξ ζηενίδμκηαη ζηεκ έκκμηα ηεξ δηαθμνηθήξ

εκίζποζεξ:

A. Ανκεηηθή εκίζποζε γηα ηεκ εθδήιςζε ανκεηηθήξ ζομπενηθμνάξ

B. Θεηηθή εκίζποζε γηα ηεκ εθδήιςζε ζεηηθήξ ζομπενηθμνάξ

Ε Γπηιμγή ηςκ ηεπκηθχκ ηνμπμπμίεζεξ ηεξ ζομπενηθμνάξ ζηενίδεηαη ζηε:

ΘΓΖΠΜΡΞΓΖΗΕ ΑΚΑΘΡΟΕ ΠΕΟ ΟΡΙΝΓΞΖΦΜΞΑΟ

• Ρπάνπμοκ θακόκεξ πμο δηέπμοκ ηε ζομπενηθμνά.

• Μη θακόκεξ μκμμάδμκηαη ζομπενηθμνηθέξ ανπέξ ή ιεηημονγίεξ.

• Οηε ιεηημονγηθή ακάιοζε ηεξ ζομπενηθμνάξ, θάζε ζομπενηθμνά

αλημιμγείηαη βάζεη ηςκ ζοκζεθώκ ημο πενηβάιιμκημξ.

48
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΜΟΝΤΕΛΟ ABC (Antecendents- Behavior-

Consequences)
Θεηημονγηθή
Ακάιοζε
Οομπενηθμνάξ

Προγενόμενα Σσμπεριφορά Σσνέπειες-

(antecedents) (Behavior) Επακόλοσθα
(consequences)

Οηεκ θαηαγναθή ηςκ πνμγεκυμεκςκ μηαξ ζογθεθνημέκεξ ζομπενηθμνάξ

παναηενείηαη ζοκήζςξ υηη μη ζοκζήθεξ ζηηξ μπμίεξ εθδειχκεηαη ε ζομπενηθμνά

πανμοζηάδμοκ θμηκά ζημηπεία.

Ε πανέμβαζε ιμηπυκ ζε πνμβιήμαηα ζομπενηθμνάξ ζηεκ ηάλε ζπεηίδεηαη με ημκ

έιεγπμ ηςκ πνμγεκυμεκςκ ενεζηζμάηςκ. Μ εθπαηδεοηηθυξ μπμνεί κα δηαπηζηχζεη

πμηα είκαη ηα πνμγεκυμεκα ηεξ δοζιεηημονγηθήξ ζομπενηθμνάξ θαη κα ηα πεηνηζηεί

πνμθεημέκμο κα πνμιάβεη ηεκ εθδήιςζε ηεξ.

Πα επαθυιμοζα ηεξ ζομπενηθμνάξ ζεςνμφκηαη μη πενηβαιιμκηηθέξ αιιαγέξ πμο

αθμιμοζμφκ άμεζα ηε δεδμμέκε ζομπενηθμνά θαη επενεάδμοκ ηεκ πηζακυηεηα

εμθάκηζεξ ηεξ ζημ μέιιμκ.

49
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

Πα Γπαθυιμοζα μηαξ ζομπενηθμνάξ μπμνεί κα είκαη:

1. Θεηηθά

2. Ανκεηηθά

3. Ηακέκα επαθυιμοζμ

Ε θαηαγναθή ηςκ επαθμιμφζςκ μηα ζομπενηθμνάξ δίκεη ζημηπεία ζπεηηθά με ηε

ζθμπημυηεηα ηεξ. Ε ζθμπημυηεηα μηαξ ζομπενηθμνάξ πνέπεη κα ελεηάδεηαη

πάκηα, θαζχξ μαξ δίκεη πιενμθμνίεξ γηα ηα υνηα ημο παηδημφ θαη ηηξ ακάγθεξ ημο.

Γίκαη ζεμακηηθυ κα εκημπίδμομε ηε ζθμπημυηεηα ηεξ δοζιεηημονγηθήξ

ζομπενηθμνάξ, χζηε κα μπμνμφμε κα ηεκ απμδοκαμχκμομε θαη κα εκηζπφμομε

ζεηηθέξ ζομπενηθμνέξ με πανυμμηα ζθμπημυηεηα.

Μη ηεπκηθέξ ηνμπμπμίεζεξ ηεξ ζομπενηθμνάξ πμο πνεζημμπμημύκηαη

πενηιαμβάκμοκ:

1. Δεληυηεηεξ Γπίιοζεξ θμηκςκηθχκ πνμβιεμάηςκ

2. Αοημθαζμδήγεζε

3. Αοημπαναηήνεζε

4. Αοημαλημιυγεζε

5. Αοημεκίζποζε

6. ηεπκηθέξ ζοκέπεηαξ

7. εθπαίδεοζε ζοκαηζζεμάηςκ

8. ζοζηήμαηα ακηαιιάλημςκ αμμηβχκ (token economy system)

9. ζηαδηαθή δηαμυνθςζε ζομπενηθμνάξ (shaping)

10. πανμπή ημεμαηηθήξ βμήζεηαξ (prompting)

11. μάζεζε μέζς μίμεζεξ πνμηφπςκ (modeling)

50
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

12. πνμγνάμμαηα ηημςνίαξ- αθαίνεζεξ πνμκμμίςκ

13. δηαθμπή ζεηηθχκ εκηζπφζεςκ

14. οπενδηυνζςζε

Μη ηεπκηθέξ ηνμπμπμίεζεξ ζομπενηθμνάξ:

• ζεςνμφκηαη απμηειεζμαηηθέξ γηα ηεκ ακηημεηχπηζε ηεξ

ζομπηςμαημιμγίαξ ηεξ ΔΓΝΡ ζημ ζπμιηθυ πιαίζημ θαη δε γηα ηα παηδηά

με ήπηα ζομπηςμαημιμγία ΔΓΝΡ.

• Οηυπμξ ηεξ αιιαγήξ είκαη μη παναηενήζημεξ - μεηνήζημεξ ζομπενηθμνέξ

θη υπη μη αηηίεξ εμθάκηζήξ ημοξ.

• Ννμτπμζέημοκ θαιή εθπαίδεοζε απυ γμκείξ θη εθπαηδεοηηθμφξ.

Νμηα πανέμβαζε ιμηπόκ είκαη ε θαιύηενε;;;

ΜΖ ΟΡΚΔΡΑΟΙΓΚΓΟ ΝΑΞΓΙΒΑΟΓΖΟ

ΓΖΚΑΖ Ε ΗΑΘΡΠΓΞΕ ΟΡΚΠΑΓΕ!!!

51
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΟΡΚΔΡΑΟΙΓΚΓΟ ΝΑΞΓΙΒΑΟΓΖΟ

Γίκαη γεγμκυξ υηη ηα παηδηά με ΔΓΝΡ ακηημεηςπίδμοκ πνμβιήμαηα ζε

δηαθμνεηηθά πιαίζηα (ζπμιείμ-ζπίηη). Πα μθέιε ζοκεπχξ απυ ηεκ εθανμμγή

πνμγναμμάηςκ πανέμβαζεξ ζε έκα πιαίζημ δεκ γεκηθεφμκηαη απαναίηεηα θαη ζε

θάπμημ άιιμ.

Μ ζοκδοαζμόξ ηςκ πανεμβάζεςκ-πνμζεγγίζεςκ ζηα εθπαηδεοηηθά

πνμγνάμμαηα, πμο ζημπεύμοκ ζε δηαθμνεηηθά πιαίζηα ή ζομπενηθμνέξ ,

επηθένεη θαιύηενα θαη πημ άμεζα απμηειέζμαηα ζηε γεκηθόηενε

ιεηημονγηθόηεηα ημο παηδημύ ,θαζώξ ακηαπμθνίκεηαη θαιύηενα ζηεκ

πμιύπιμθε θύζε ηεξ ΔΓΝΡ.

ΑΟ ΙΕΚ ΛΓ΢ΚΑΙΓ ΜΙΩΟ ΜΠΖ…

Ηάζε πανέμβαζε γηα ηε ΔΓΝΡ λεθηκάεη από ηεκ αιιαγή ηςκ ακηηιήρεςκ:

1. ημο γμκημύ

θαη γηα ηηξ δοζθμιίεξ ηςκ παηδηώκ με ΔΓΝΡ

2. ημο δάζθαιμο

θαη

3. από ηεκ ακηίιερε ημο ίδημο ημο παηδημύ γηα ηα πνμβιήμαηα ημο..

΢ΩΞΖΟ ΑΡΠΓΟ ΠΖΟ ΑΘΘΑΓΓΟ  ΝΑΞΓΙΒΑΟΕ ΔΓΚ ΡΝΑΞ΢ΓΖ..

52
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΝΞΑΗΠΖΗΓΟ ΟΡΟΠΑΟΓΖΟ ΓΖΑ ΠΕΚ ΓΗΝΑΖΔΓΡΟΕ ΝΑΖΔΖΩΚ ΙΓ ΔΓΝΡ

ΟΠΑ ΝΘΑΖΟΖΑ ΠΕΟ ΗΑΚΜΚΖΗΕΟ ΠΑΛΕΟ

Μ ΡΝΓΞΗΖΚΕΠΖΗΜΟ ΗΜΟΙΜΟ ΓΖΚΑΖ ΔΖΑΦΜΞΓΠΖΗΜΟ ΑΝΜ ΠΜ ΔΖΗΜ

ΙΑΟ.. ΓΖΑ ΚΑ ΓΗΝΑΖΔΓΡΟΜΡΙΓ ΜΙΩΟ ΝΑΖΔΖΑ ΙΓ ΔΓΝΡ, ΝΞΓΝΓΖ

ΚΑ ΓΖΙΑΟΠΓ ΟΓ ΘΓΟΕ ΚΑ ΟΗΓΦΠΜΙΑΟΠΓ… ΡΝΓΞΗΖΚΕΠΖΗΑ

 Πμπμζεηείζηε ημ παηδί μαθνηά απυ πανάζονα, ζχμαηα ζένμακζεξ θαη ηεκ

πυνηα θαη θμκηά ζε εζάξ ή με παηδηά πμο δεκ ακηημεηςπίδμοκ πνμβιήμαηα

ζομπενηθμνάξ.

 Ε πυνηα ηεξ ηάλεξ ζα πνέπεη κα παναμέκεη θιεηζηή θαηά ηε δηάνθεηα ηεξ

δηδαζθαιίαξ.

 Απμμαθνφκεηε παηπκίδηα , βηβιία, πυζηεν θαη γεκηθυηενα ακηηθείμεκα απυ

ημ άμεζμ μπηηθυ πεδίμ ημο μαζεηή, πμο μπμνμφκ κα δηαζπάζμοκ ηεκ

πνμζμπή ημο.

 Μ δςηηθυξ πχνμξ ημο μαζεηή πνέπεη κα είκαη επανθήξ . Ε

οπενθηκεηηθυηεηα δεκ ακαπκέεη ζε μηθνυ πχνμ ενγαζίαξ.

 Ε ηάλε θαη ημ πνυγναμμα δναζηενημηήηςκ πνέπεη κα είκαη άνηηα δμμεμέκα

θαη πνμβιέρημα.

 Κα έπεηε ζογθεθνημέκεξ ζέζεηξ γηα ηα οιηθά, παηπκίδηα θαη βηβιία μέζα

ζηεκ ηάλε.

53
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

 Μνγακχζηε γςκίεξ παιάνςζεξ, υπμο μ μαζεηήξ ζα μπμνεί κα πεγαίκεη

υηακ ζεθχκεηαη απυ ηε ζέζε ημο.

 Ηάκηε ζοπκά δηαιείμμαηα ζημ παηδί θαη δίκεηε ημο εοθαηνίεξ γηα κα

ζεθςζεί ζηα πιαίζηα ηςκ δναζηενημηήηςκ, έηζη χζηε κα εθημκχκεη ηεκ

εκένγεηα ημο. Μπςζδήπμηε δηαζπάζηε γηα έκα ιεπηυ ημ παηδί πνηκ

λεθηκήζεη μηα δφζθμιε δναζηενηυηεηα.

 Αθήζηε ημ παηδί κα παναμέκεη υνζημ ή κα θηκείηαη ζε πνμθαζμνηζμέκεξ

πενημπέξ μέζα ζηεκ ηάλε. Δηαπναγμαηεοηείηε ςζηυζμ αοηή ηεκ ειεοζενία

μαδί ημο θαη με ηεκ οπυιμηπε ηάλε. Μη θακυκεξ πνέπεη κα είκαη θμηκμί θαη

απμδεθημί απυ υιε ηεκ ηάλε.

 Κα ζηαμαηάηε θαη κα δεμημονγείηε έκα θιίμα αγςκίαξ πνηκ θάκεηε

μπμηαδήπμηε ενχηεζε.

 Οηγμονεοηείηε υηη ημ παηδί θαηάιαβε ηη πνέπεη κα θάκεη πνηκ λεθηκήζεη

μπμηαδήπμηε δναζηενηυηεηα.

 Γπακαιάβεηε ζε ήνεμμ ηυκμ, ακ πνεηαζηεί, ηηξ μδεγίεξ δηαηενχκηαξ υζμ

γίκεηαη πενηζζυηενε βιεμμαηηθή επαθή με ημ παηδί.

 Ηάκηε ημ παηδί κα αηζζακζεί άκεηα, χζηε κα μεκ δηζηάδεη κα δεηάεη

βμήζεηα.

 Ακαζέζηε ζημ παηδί δναζηενηυηεηεξ ακάιμγεξ με ηηξ δοκαηυηεηεξ ημο. Μη

δναζηενηυηεηεξ αοηέξ δεκ πνέπεη κα είκαη ζφκζεηεξ.

54
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

 ΢νεζημμπμηείζηε ημ υκμμα ημο παηδημφ ζε ενςηήζεηξ ή ζημ παναμφζη πμο

εκδεπμμέκςξ δηαβάδεηε.

 Κα ζηέθεζηε θμκηά ζημ παηδί θαη κα ημ αθμομπάηε πενηζηαζηαθά ζημκ χμμ

θαζχξ δηδάζθεηε ή εθηειείηε με ηεκ οπυιμηπε ηάλε δναζηενηυηεηεξ.

 Αθηενώζηε θάπμημ πνόκμ θαζεμενηκά γηα θαηεοζοκόμεκε μκεηνμπόιεζε.

 Κα δεηάηε απυ ηα παηδηά κα επακαιάβμοκ ηεκ ενχηεζε πνηκ απακηήζμοκ.

 Ηαζηενχζηε ζηεκ ηάλε ηεκ παφζε μενηθχκ δεοηενμιέπηςκ γηα ζθέρε

πνμημφ ζαξ απακηήζμοκ ζηηξ ενςηήζεηξ πμο ημοξ απεοζφκεηε.

 Όηακ μ μαζεηήξ ζεθχκεη ημ πένη ημο γηα κ’ απακηήζεη, θνμκηίζηε κα ημο

δίκεηε ημ ιυγμ άμεζα.

 Δχζηε ζημ μαζεηή οπεφζοκε ζέζε ζηεκ μμάδα, υπςξ αοηή ημο ανπεγμφ

ζε μηα δναζηενηυηεηα ή ζ’ έκα παηπκίδη.

 Γκηζπφεηε ηεκ ενγαζία ζηεκ μμάδα.

 Γκηζπφεηε ηεκ ζομμεημπή ημο ζε μμαδηθά παηπκίδηα.

 Γλαημμηθεφζηε ηε δηδαζθαιία ζαξ, υπμηε μη πενηζηάζεηξ ημ απαηημφκ.

 Μη θςημηοπίεξ (θαη ηα ηεζη ζαξ) κα μεκ αζθοθηηθά γεμάηεξ.

 ΢νεζημμπμηείηε μεγάιεξ γναμμαημζεηνέξ ζηηξ θςημηοπίεξ, θεκά ακάμεζα

ζηηξ αζθήζεηξ.

 Μη ενςηήζεηξ δεκ ζα πνέπεη κα είκαη ζφκζεηεξ.

 Γνςηήζεηξ θιεηζημφ ηφπμο, ζφκημμεξ απάκηεζεξ εκδείθκοκηαη γηα ηα

δηαγςκίζμαηα.

55
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

 Νάκηα κα δίδεηε έκα οπυδεηγμα ιφζεξ ηεξ άζθεζεξ ε ημο ηνυπμο πμο

πνέπεη κα δμοιέρεη ημ παηδί (μεκ ζεςνείηε αοημκυεημ υηη ε εθθχκεζε

δηαβάδεηαη απυ ημ παηδί)

 Οηα ηεζη, αιιά θαη ζημ ζθέθημμαη θαη γνάθς μπμνείηε κα πνεζημμπμηείηε

πνμκυμεηνμ γηα θάζε άζθεζε, με δοκαηυηεηα μηθνήξ πνμκηθήξ πανάηαζεξ.

 Πα μαζήμαηα (ηδίςξ ηα ζεςνεηηθά) ζα πνέπεη κα πανμοζηάδμκηαη ζε

ζπεδηαγνάμμαηα θαη κα ζοκμδεφμκηαη απυ πενίιερε υπμο είκαη δοκαηυκ.

 Πα ζεμακηηθά ζεμεία εκυξ θεθαιαίμο ή μηαξ θςημοπίαξ ζα πνέπεη κα είκαη

εοδηάθνηηα (μέζα ζε πιαίζηα, μαονηζμέκα,..)

 Ε δηδαζθαιία ζα πνέπεη υπμηε είκαη δοκαηυ κα εμπιμοηίδεηαη με μπηηθμ-

αθμοζηηθά μέζα.

 Πμ δηδαθηηθυ ζαξ ζηοι δςενυ, αηκηγμαηηθυ, εοπάνηζημ. Ε θαζ’έδνακ

δηδαζθαιία θαη ε αοηανπηθυηεηα, ενεοκεηηθά έπεη θνηζεί ςξ πιέμκ

αθαηάιιειε γηα παηδηά με ΔΓΝΡ.

 Γπηθμηκςκείηε με ζαθείξ υνμοξ. Νείηε ζημ παηδί ηη αθνηβχξ πενημέκεηε

απυ αοηυ. Κα είζηε λεθάζανμη θαη άμεζμη.

 Ηαζμνίζηε ζαθείξ θακυκεξ ζομπενηθμνάξ μέζα ζηεκ ηάλε.

 Αθηενώκς πνόκμ γηα ηεκ εθπαίδεοζε ζε θμηκςκηθέξ δεληόηεηεξ.

 Δηδάζθς ηεπκηθέξ αοημδηαπείνηζεξ ζομπενηθμνάξ(ηεπκηθή μηθνήξ

πειώκαξ,θάνηεξ-ζομβόιαηα ζομπενηθμνάξ).

 Δηδάζθς ηεπκηθέξ επίιοζεξ πνμβιεμαηηθώκ θαηαζηάζεςκ.

56
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

 Ριμπμηώ πνμγνάμμαηα εθπαίδεοζεξ ζηεκ εκζοκαίζζεζε θαη ζημκ ηνόπμ

ζθέρεξ ηςκ άιιςκ.

 Γκηζπφεηε ζοπκά ημ παηδί. Γκηζπφεηε επίζεξ ημοξ ζομμαζεηέξ ημο υηακ

αγκμμφκ ηε δηαζπαζηηθή ημο ζομπενηθμνά.

 Μ έπαηκμξ ζα πνέπεη κα πανέπεηαη ζε θάζε μηθνυ βήμα ημο παηδημφ θαη

κα είκαη ζογθεθνημέκμξ.

ΜΠΑΚ ΙΖΑ ΟΡΙΝΓΞΖΦΜΞΑ ΔΓΚ ΓΚΖΟ΢ΡΓΠΑΖ ΓΛΑΙΦΑΚΖΔΓΠΑΖ Ε ΙΓΖΩΚΓΠΑΖ Ε ΟΡ΢ΚΜΠΕΠΑ

ΓΙΦΑΚΖΟΕΟ ΠΕΟ

 Ννμζπαζήζηε κα είζηε ζοκεπείξ, έπμκηαξ ηηξ ίδηεξ πνμζδμθίεξ θαη ηα ίδηα

υνηα υιε ηεκ εμένα.

 Πημςνμφμε γηα κα μεηχζμομε ηεκ πηζακυηεηα εμθάκηζεξ μηαξ ανκεηηθήξ

ζομπενηθμνάξ θαη υπη γηα κα μεηχζμομε ημ παηδί.

 Δεκ ζίγμομε πμηέ πάκς ζηα κεφνα μαξ ηεκ πνμζςπηθυηεηα ημο μαζεηή.

Μη παναηενήζεηξ μαξ πνέπεη κ’ αθμνμφκ ηε ζογθεθνημέκε ζομπενηθμνά θαη

κα δηαηοπχκμκηαη με ενεμία (δεκ εθθνάδμομε ζοκαηζζήμαηα απμγμήηεοζεξ

θαη μαηαίςζεξ ηςκ πνμζδμθηχκ μαξ).

 Ε ηημςνία γηα κα είκαη απμηειεζμαηηθή πνέπεη κα δμζεί αμέζςξ, κα

είμαζηε ήνεμμη θαη ζηαζενμί, κα είκαη ζφκημμε, ελαημμηθεομέκε θαη

θαηακμεηή ζε θάζε παηδί.

 Ακαπηφληε ζεηηθή δηαπνμζςπηθή ζπέζε  έκα παηδί με ΔΓΝΡ

ζομπενηθένεηαη θαιύηενα όηακ κηώζεη όηη μ εθπαηδεοηηθόξ εκδηαθένεηαη

πνμζςπηθά
Ακ δεκ ζομμεηέπεηξ ζηε ιύζε εκόξ πνμβιήμαημξ,

ηόηε ζομμεηέπεηξ ζηε δεμημονγία ημο…

57
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

ΓΘΘΕΚΖΗΕ ΒΖΒΘΖΜΓΞΑΦΖΑ ΓΖΑ ΠΕ ΔΓΝΡ

1. Ηάθμονμξ Γ, Ιακηαδάθε Η. Δηαηαναπή ειιεημμαηηθήξ πνμζμπήξ-

οπενθηκεηηθυηεηα. Αζήκα: Γιιεκηθά γνάμμαηα, 2000.

2. Ηαιακηδή-Αδίδη Α, Δαθεηνμπμφιμο Ι. Ννμζανμμγή ζημ ζπμιείμ:

Ιάζεζε θαη ακηημεηχπηζε δοζθμιηχκ. Αζήκα: Γιιεκηθά Γνάμμαηα,

2004: 223-250.

3. Πζηάκηεξ Γ(Οοιιμγηθυ). Γηζαγςγή ζηεκ Ναηδμροπηαηνηθή. Αζήκα:

Ηαζηακίςηεξ, 2001.

4. Ηάθμονμξ Γ, Ιακηαδάθε Η. Σοπμπαζμιμγία παηδηχκ θαη Γθήβςκ.

Αζήκα: Ποπμζήης,2002.

5. Ηάθμονμξ Γ. Πμ οπενθηκεηηθυ παηδί. Μη δοζθμιίεξ ημο ζηε μάζεζε θαη

ζηε ζομπενηθμνά. Αζήκα: Γιιεκηθά Γνάμμαηα,2001.

6. Ξμφζζμο Α. Ε δηαηαναπή Γιιεημμαηηθήξ Ννμζμπήξ. Οημ Πζηάκηε Γ,

Ιακςιυπμοιμ Γ. Οφγπνμκα ζέμαηα παηδμροπηαηνηθήξ. Αζήκα:

Ηαζηακηχηεξ, 1998;2(1):51-66.

7. Ηαιακηδή –Αδίδη Α, Αγγειή Η, Γοζηαζίμο Γ. Γιιεκηθή θιίμαθα

αλημιυγεζεξ ηεξ ΔΓΝ/Ρ- IV. Οηάζμηζε ηεξ ADHD Rating scale-IV

G.J.DuPaul, T.J. Power, A.D. Anastopoulos & Reid R. Αζήκα: Γιιεκηθά

Γνάμμαηα, 2005

58
 Μαριάννα Σκοσντή_Σημειώσεις για τη ΔΕΠΥ

8. Neuhaus G. Πμ οπενθηκεηηθυ παηδί θαη ηα πνμβιήμαηά ημο. Αζήκα:

Γιιεκηθά Γνάμμαηα,1999.

9. Ναηδμροπηαηνηθή Γηαηνεία Γιιάδμξ. Νεπναγμέκα Οομπμζίμο: Ναηδηά

με οπενθηκεηηθυ ζφκδνμμμ θαη δηαηαναπέξ δηαγςγήξ: πνυθιεζε γηα

ημοξ εηδηθμφξ θαη ημ ζπμιείμ. Ναηδμροπηαηνηθή Γηαηνεία Γιιάδμξ:

1992

10. Βάνβμγιε Θ, Γαιάκε Ι. Ε δηάγκςζε ηεξ δηάζπαζεξ ηεξ πνμζμπήξ.

Αζήκα: Ηαζηακηχηεξ, 2007.

11. Βάνβμγιε Θ. Πη ζομβαίκεη ζημ παηδί: Κεονμελειηθηηθέξ δηαηαναπέξ ηεξ

παηδηθήξ θαη ηεξ εθεβηθήξ ειηθίαξ. Αζήκα: Ηαζηακηχηεξ, 2005.

12. Wenar C, Kerig PK. Γλειηθηηθή Σοπμπαζμιμγία. Απυ ηε βνεθηθή ειηθία

ζηεκ εθεβεία. Αζήκα: Gutenberg,2009.

13. Οθμοκηή Ι. Ε ειιεκηθή εθπαηδεοηηθή πναγμαηηθυηεηα ηεξ Δηαηαναπήξ

ειιεημμαηηθήξ πνμζμπήξ-οπενθηκεηηθυηεηαξ. Ννμμπηηθέξ

εθπαηδεοηηθήξ πανέμβαζεξ. Θέμαηα Γηδηθήξ Αγςγήξ, 2009, 44: 3-11.

Μη παναπάκς ζεμεηχζεηξ ζηενίδμκηαη ζηε δηεζκή βηβιημγναθία. Όπμημξ επηζομεί κα

μειεηήζεη ζε βάζμξ ηεκ δηαηαναπή, ζα πνέπεη κα δεηήζεη απυ ηε δηδάζθμοζα ηεκ

αγγιηθή βηβιημγναθία..

59