‫اململكة املغربية‬

‫مادة الرياضيات‬ ‫اإلمتحان الوطين املوحد‬

‫مسلك العلوم الرياضية أ و ب‬
‫لنيل شهادة البكالوريا‬
‫املعامل ‪10‬‬
‫وزارة الرتبية الوطنية و التعليم العالي‬
‫مدة اإلجناز ‪ :‬أربع ساعات‬ ‫و تكوين األطر و البحث العلمي‬ ‫الدورة االستدراكية ‪2003‬‬
‫املركس الوطين للتقويم و اإلمتحانات‬

‫استعمال الحاسبة الغير القابلة للبرمجة مسموح به‬

‫انتمشٌه األول ‪ 3,0 ( :‬ن )‬

‫ُذ‪٘٣‬ب ط٘ذ‪ٝ‬هبٕ 𝑈 ‪ . 𝑉 ٝ‬اُظ٘ذ‪ٝ‬م 𝑈 ‪٣‬ؾز‪ ١ٞ‬ػِ‪ً 4 ٠‬شاد ؽٔشاء ‪ً 4 ٝ‬شاد صسهبء‪ .‬اُظ٘ذ‪ٝ‬م 𝑉 ‪٣‬ؾز‪١ٞ‬‬
‫ػِ‪ً ٠‬شر‪ ٖ٤‬ؽٔشا‪ً 4 ٝ ٖ٣ٝ‬شاد صسهبء‪.‬‬
‫ٗؼزجش اُزغشثخ اُؼش‪ٞ‬ائ‪٤‬خ اُزبُ‪٤‬خ ‪ٗ " :‬غؾت ػش‪ٞ‬ائ‪٤‬ب ًشح ٖٓ اُظ٘ذ‪ٝ‬م 𝑈 ‪ :‬ارا ًبٗذ ؽٔشاء ٗؼؼ‪ٜ‬ب ك‪٢‬‬
‫اُظ٘ذ‪ٝ‬م 𝑉 صْ ٗغؾت ػش‪ٞ‬ائ‪٤‬ب ًشح ٖٓ اُظ٘ذ‪ٝ‬م 𝑉 ‪ ٝ .‬ارا ًبٗذ صسهبء ٗؼؼ‪ٜ‬ب عبٗجب صْ ٗغؾت ػش‪ٞ‬ائ‪٤‬ب‬
‫ًشح ٖٓ اُظ٘ذ‪ٝ‬م 𝑉 " ‪.‬‬
‫ٗؼزجش األؽذاس اُزبُ‪٤‬خ ‪:‬‬

‫‪ " : 𝑅1‬اٌُشح أُغؾ‪ٞ‬ثخ ٖٓ 𝑈 ؽٔشاء " ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ " : 𝐵1‬اٌُشح أُغؾ‪ٞ‬ثخ ٖٓ 𝑈 صسهبء "‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ " : 𝑅2‬اٌُشح أُغؾ‪ٞ‬ثخ ٖٓ 𝑉 ؽٔشاء "‬ ‫‪‬‬
‫‪ " : 𝐵2‬اٌُشح أُغؾ‪ٞ‬ثخ ٖٓ 𝑉 صسهبء " ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫أؽغت اؽزٔبٍ اُؾذص‪. 𝐵1 ٝ 𝑅1 ٖ٤‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪ 1,00‬ن‬
‫أؽغت اؽزٔبٍ ‪ 𝐵2‬ػِٔب إٔ ‪ٓ 𝑅1‬ؾون‪ ٝ ،‬اؽزٔبٍ ‪ 𝐵2‬ػِٔب إٔ ‪ٓ 𝐵1‬ؾون‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ 1,00‬ن‬

‫‪13‬‬
‫= ‪𝑃 𝐵2‬‬ ‫ث‪ ٖ٤‬إٔ ‪:‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪ 0,50‬ن‬
‫‪21‬‬
‫اعز٘زظ ‪. 𝑃 𝑅2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪ 0,50‬ن‬

‫انتمشٌه انثاوً ‪ 4,5 ( :‬ن )‬

‫ُ‪ 𝜃 ٌٖ٤‬ػذدا ؽو‪٤‬و‪٤‬ب ثؾ‪٤‬ش ‪ٗ ٝ 0 ≤ 𝜃 ≤ 2𝜋 :‬ؼغ ‪𝑝 = 5 cos 𝜃 + 3𝑖 sin 𝜃 :‬‬

‫‪𝐸 ∶ 𝑧 2 − 2𝑝𝑧 + 16 = 0‬‬ ‫ٗؼزجش ك‪ ℂ ٢‬أُؼبدُخ 𝐸 اُزبُ‪٤‬خ ‪:‬‬

‫𝜃 ‪𝑝2 − 3 cos 𝜃 + 5𝑖 sin‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪= 16‬‬ ‫رؾون إٔ ‪:‬‬ ‫‪ 0,50‬ن ‪ 1‬أ‬

‫ب أ‪ٝ‬عذ ‪ 𝑧2 ٝ 𝑧1‬ؽِ‪ ٢‬أُؼبدُخ 𝐸 ثؾ‪٤‬ش ‪𝑧1 < 𝑧2 :‬‬ ‫‪ 0,50‬ن‬

‫𝑣 ‪. 𝒪, 𝑢,‬‬ ‫أُغز‪ ٟٞ‬اُؼوذ‪٘ٓ ١‬غ‪ٞ‬ة اُ‪ٓ ٠‬ؼِْ ٓزؼبٓذ ٓٔ٘ظْ ٓجبشش‬ ‫‪2‬‬

‫ٗؼزجش اُ٘وطز‪ 𝑀2 ٝ 𝑀1 ٖ٤‬اُِز‪ُ ٖ٤‬ؾوب‪ٔٛ‬ب ػِ‪ ٠‬اُز‪ٞ‬اُ‪ٔٛ ٢‬ب ‪. 𝑧2 ٝ 𝑧1 :‬‬

‫‪٘٣‬جـ‪ ٢‬رؾذ‪٣‬ذ ٓؼبدُخ ُ‪ٜ‬ب‪.‬‬ ‫‪C‬‬ ‫ث‪ ٖ٤‬أٗ‪ ٚ‬ػ٘ذٓب ‪٣‬زـ‪٤‬ش اُؼذد 𝜃 ك‪ 0; 2𝜋 ٢‬كبٕ اُ٘وطخ ‪ 𝑀1‬رزـ‪٤‬ش ػِ‪ ٠‬دائشح‬ ‫أ‬ ‫‪ 0,50‬ن‬

‫ب ُزٌٖ 𝑃 ٓ٘زظق اُوطؼخ ‪ُ ٝ . 𝑀1 𝑀2‬زٌٖ ‪ٓ Γ‬غٔ‪ٞ‬ػخ اُ٘وؾ 𝑃 ػ٘ذٓب ‪٣‬زـ‪٤‬ش اُؼذد 𝜃 ك‪ ٢‬أُغبٍ 𝜋‪0; 2‬‬ ‫‪ 0,50‬ن‬
‫‪.‬‬
‫ث‪ ٖ٤‬إٔ ‪ Γ‬ا‪ِ٤ِٛ‬ظ ثئسرب‪ٔٛ ٙ‬ب اُ٘وطزبٕ 𝐹 ‪ 𝐹′ ٝ‬اُِزبٕ ُؾوب‪ٔٛ‬ب ػِ‪ ٠‬اُز‪ٞ‬اُ‪ٔٛ ٢‬ب ‪. −4 ٝ 4‬‬

‫الصفحة ‪13 :‬‬ ‫‪ -‬رمضان ‪- 2012‬‬ ‫األجوبة من اقتراح األستاذ بدر الدين الفاتحي ‪-‬‬
 ‫‪𝑏+4‬‬ ‫‪𝑎+4‬‬
‫‪=−‬‬ ‫⟺‬ ‫‪𝑎𝑏 = 16‬‬ ‫‪ 0,50‬ن ‪ 3‬أ ث‪ ٖ٤‬أٗ‪ ٌَُ ٚ‬ػذد‪ ٖ٣‬ػوذ‪ُ ℂ ∖ 4 ٖٓ 𝑏 ٝ 𝑎 ٖ٤٣‬ذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫‪𝑏−4‬‬ ‫‪𝑎−4‬‬
‫‪𝑧2 + 4‬‬ ‫‪𝑧1 + 4‬‬
‫‪=−‬‬ ‫ب اعز٘زظ إٔ ‪:‬‬ ‫‪ 0,50‬ن‬
‫‪𝑧2 − 4‬‬ ‫‪𝑧1 − 4‬‬

‫‪𝑀1 𝐹 ; 𝑀1 𝐹′ ≡ 𝜋 +‬‬ ‫‪𝑀2 𝐹 ; 𝑀2 𝐹′‬‬ ‫𝜋‪2‬‬ ‫ج ث‪ ٖ٤‬إٔ ‪:‬‬ ‫‪ 0,50‬ن‬

‫‪3𝑥 cos 𝜃 + 5𝑦 sin 𝜃 = 15‬‬ ‫‪ 0,50‬ن ‪ 4‬أ ث‪ ٖ٤‬إٔ ٓؼبدُخ أُٔبط 𝑇 ُِٔ٘ؾ٘‪ Γ ٠‬ك‪ ٢‬اُ٘وطخ 𝑃 ‪: ٢ٛ‬‬

‫ب ث‪ ٖ٤‬إٔ ‪ :‬أُٔبط 𝑇 ػٔ‪ٞ‬د‪ ١‬ػِ‪ ٠‬أُغزو‪. 𝑀1 𝑀2 ْ٤‬‬ ‫‪ 0,50‬ن‬

‫انتمشٌه انثانث ‪ 3,0 ( :‬ن )‬

‫= 𝑏‪𝑀 𝑎,‬‬ ‫𝑎‬ ‫‪𝑏 2‬‬
‫ٌَُ ص‪ٝ‬ط 𝑏 ‪ٗ ℞2 ٖٓ 𝑎,‬ؼزجش أُظل‪ٞ‬كخ ‪:‬‬
‫‪𝑏 2‬‬ ‫𝑎‬
‫𝑏‪𝐸 = 𝑀 𝑎,‬‬ ‫‪∕ 𝑎2 − 2𝑏2 = 1‬‬ ‫ُزٌٖ 𝐸 ٓغٔ‪ٞ‬ػخ أُظل‪ٞ‬كبد أُؼشكخ ثٔب ‪: ٢ِ٣‬‬ ‫ك‪M2 (ℝ) ٢‬‬
‫=𝐴‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2 2‬‬
‫دؽون إٔ ‪𝐴 𝜖 𝐸 :‬‬ ‫‪ٗ 1‬ؼغ ‪:‬‬ ‫‪ 0,25‬ن‬
‫‪2 2‬‬ ‫‪3‬‬
‫ث‪ ٖ٤‬إٔ 𝐸 عضء ٓغزوش ٖٓ )×‪ ٝ (M2 ℝ ,‬إٔ اُوبٗ‪ × ٕٞ‬رجبدُ‪ ٢‬ك‪. 𝐸 ٢‬‬ ‫‪ 0,50‬ن ‪ 2‬أ‬
‫ب ث‪ ٖ٤‬إٔ عٔ‪٤‬غ ػ٘بطش 𝐸 روجَ ٓوِ‪ٞ‬ثب ك‪ 𝐸 ٢‬ثبُ٘غجخ ُوبٗ‪ ٕٞ‬اُزشً‪٤‬ت اُذاخِ‪. × ٢‬‬ ‫‪ 0,50‬ن‬
‫ج ث‪ ٖ٤‬إٔ ×‪ 𝐸,‬صٓشح رجبدُ‪٤‬خ ‪.‬‬ ‫‪ 0,50‬ن‬

‫𝐴 × 𝑛𝐴 = ‪∀𝑛𝜖ℕ ; 𝐴𝑛+1‬‬ ‫‪ٗ 3‬ؼغ ‪1 0 :‬‬

‫‪ٝ‬‬ ‫= ‪𝐴0‬‬
‫‪0 1‬‬
‫‪𝐺 = 𝐴𝑛 ∕ 𝑛𝜖ℕ‬‬ ‫ٗؼزجش أُغٔ‪ٞ‬ػخ‬
‫𝐸⊂𝐺‬‫أ رؾون إٔ ‪:‬‬ ‫‪ 0,25‬ن‬

‫ب ُزٌٖ 𝐻 ٓغٔ‪ٞ‬ػخ ٓٔبصالد ٓظل‪ٞ‬كبد 𝐺 ثبُ٘غجخ ُؼِٔ‪٤‬خ × ك‪. 𝐸 ٢‬‬ ‫‪ 0,50‬ن‬

‫‪3‬‬ ‫‪−2 2‬‬

‫=𝐵‬ ‫‪ 𝐻 = 𝐵𝑛 ∕ 𝑛𝜖ℕ‬ؽ‪٤‬ش ‪:‬‬ ‫ث‪ ٖ٤‬إٔ ‪:‬‬
‫‪−2 2‬‬ ‫‪3‬‬
‫ج ث‪ ٖ٤‬إٔ ‪ 𝐺 ∪ 𝐻 :‬صٓشح عضئ‪٤‬خ ٖٓ ×‪. 𝐸,‬‬ ‫‪ 0,50‬ن‬

‫انتمشٌه انشاتغ ‪ 9,5 ( :‬ن )‬

‫𝐈 ُ‪ٗ . 𝑛𝜖ℕ∗ ٌٖ٤‬ؼزجش اُذاُخ اُؼذد‪٣‬خ 𝑛𝑔 أُؼشكخ ػِ‪ ℝ ٠‬ثٔب ‪𝑔𝑛 𝑥 = 𝑥 + 𝑒 −𝑛𝑥 : ٢ِ٣‬‬

‫𝑗 ‪. 𝒪, 𝑖,‬‬ ‫أُ٘ؾ٘‪ ٠‬أُٔضَ ُِذاُخ 𝑛𝑔 ك‪ٓ ٢‬ؼِْ ٓزؼبٓذ ٓٔ٘ظْ‬ ‫𝑛‪C‬‬ ‫‪ٌٖ٤ُ ٝ‬‬

‫‪ 0,50‬ن ‪ 1‬أ أدسط رـ‪٤‬شاد اُذاُخ 𝑛𝑔 ‪.‬‬

‫ب ث‪ ٖ٤‬إٔ 𝑛𝑔 روجَ ه‪ٔ٤‬خ دٗ‪٤‬ب ػ٘ذ ػذد ؽو‪٤‬و‪٣ 𝑢𝑛 ٢‬زْ رؾذ‪٣‬ذ‪ ٙ‬ثذالُخ 𝑛 ‪.‬‬ ‫‪ 0,50‬ن‬

‫𝑥 𝑛𝑔 ‪lim‬‬
‫∞‪𝑥→+‬‬
‫‪ٝ‬‬ ‫𝑥 𝑛𝑔 ‪lim‬‬
‫∞‪𝑥→−‬‬
‫‪ 0,50‬ن ‪ 2‬أ أؽغت ‪:‬‬

‫الصفحة ‪14 :‬‬ ‫‪ -‬رمضان ‪- 2012‬‬ ‫األجوبة من اقتراح األستاذ بدر الدين الفاتحي ‪-‬‬
 ‫𝑛‪C‬‬ ‫ب ؽذد اُلشػ‪ ٖ٤‬اُالٗ‪ٜ‬بئ‪ُِ٘ٔ ٖ٤٤‬ؾ٘‪٠‬‬ ‫‪ 0,50‬ن‬

‫أُٔضِ‪ُِ ٖ٤‬ذاُز‪𝑔2 ٝ 𝑔1 ٖ٤‬‬ ‫‪C2‬‬ ‫‪ٝ‬‬ ‫‪C1‬‬ ‫‪ 0,50‬ن ‪ 3‬أ أدسط اُ‪ٞ‬ػغ اُ٘غج‪ُِ٘ٔ ٢‬ؾ٘‪ٖ٤٤‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪C2‬‬ ‫‪ٝ‬‬ ‫‪C1‬‬ ‫ب أسعْ ك‪ٗ ٢‬لظ أُؼِْ أُ٘ؾ٘‪ٖ٤٤‬‬ ‫‪ 0,50‬ن‬

‫‪ٗ ٝ‬ؼط‪) ln 2 ≈ 0,7 : ٢‬‬ ‫( ٗؤخز ‪𝑖 = 𝑗 = 2 𝑐𝑚 :‬‬

‫𝑥‬
‫= 𝑥 𝐼‬ ‫𝑡𝑑 𝑡‪𝑡𝑒 −2‬‬ ‫‪ 1,00‬ن ‪ 4‬أ ثبعزؼٔبٍ ٌٓبِٓخ ثبألعضاء‪ ،‬أؽغت ثذالُخ 𝑥 اُزٌبَٓ ‪:‬‬
‫‪0‬‬

‫ب ُزٌٖ ‪ 𝑕2‬هظ‪ٞ‬س اُذاُخ ‪ 𝑔2‬ػِ‪ ٠‬أُغبٍ ‪0, ln 2‬‬ ‫‪ 0,50‬ن‬

‫أؽغت ؽغْ ٓغغْ اُذ‪ٝ‬سإ اُز‪ُٞ٣ ١‬ذ‪ ٙ‬د‪ٝ‬سإ اُزٔض‪ َ٤‬أُج‪٤‬بٗ‪ُ ٢‬ـ ‪ 𝑕2‬ؽ‪ٓ ٍٞ‬ؾ‪ٞ‬س األكبط‪.َ٤‬‬

‫𝑛𝑢 𝑛𝑔 = 𝑛𝑣‬ ‫‪ٗ 5‬ؼغ ‪:‬‬ ‫‪ 1,00‬ن‬

‫𝑛𝑣 ٓزوبسثزبٕ ‪ ٝ‬ؽذد ٗ‪ٜ‬ب‪٣‬ز‪ٜٔ٤‬ب‪.‬‬ ‫∗‪𝑛𝜖 ℕ‬‬ ‫𝑛𝑢 ‪ٝ‬‬ ‫∗‪𝑛𝜖 ℕ‬‬ ‫ث‪ ٖ٤‬إٔ أُززبُ‪٤‬ز‪ٖ٤‬‬

‫𝑥𝑛 𝑒 ‪𝑓𝑛 𝑥 = 𝑥 +‬‬ ‫𝐈𝐈 ٗؼزجش اُذاُخ اُؼذد‪٣‬خ 𝑛𝑓 أُؼشكخ ػِ‪ ℝ ٠‬ثٔب ‪: ٢ِ٣‬‬

‫𝑛‪٘ٓ Γ‬ؾ٘‪ ٠‬اُذاُخ 𝑛𝑓 ك‪ٓ ٢‬ؼِْ ٓزؼبٓذ ٓٔ٘ظْ ٓجبشش 𝑣 ‪𝒪, 𝑢,‬‬ ‫‪ٌٖ٤ُ ٝ‬‬

‫‪ 1‬أدسط رـ‪٤‬شاد اُذاُخ 𝑛𝑓 ‪.‬‬ ‫‪ 0,50‬ن‬

‫‪ 2‬اعز٘زظ إٔ أُؼبدُخ ‪ 𝑓𝑛 𝑥 = 0‬روجَ ؽال ‪ٝ‬ؽ‪٤‬ذا 𝑛𝛼‬ ‫‪ 0,50‬ن‬

‫‪−1‬‬
‫; ‪𝛼1 𝜖 – ln 2‬‬ ‫‪ 0,50‬ن ‪ 3‬أ ث‪ ٖ٤‬إٔ‬
‫‪2‬‬

‫ب ث‪ ٖ٤‬إٔ ‪ُٜٔ 𝑒 𝑥 + 𝛼1 ٝ 𝑥 − 𝛼1 :‬ب ٗلظ اإلشبسح‪.‬‬ ‫‪ 0,50‬ن‬

‫‪1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫‪𝜑 𝑥 = 𝑒𝑥 −‬‬ ‫ثٔب ‪𝑥 : ٢ِ٣‬‬ ‫; ∞‪−‬‬ ‫‪ 0,50‬ن ‪ 4‬أ ُزٌٖ 𝜑 اُذاُخ اُؼذد‪٣‬خ أُؼشكخ ػِ‪٠‬‬
‫𝑒‬ ‫‪2‬‬

‫‪−1‬‬
‫; ∞‪−‬‬ ‫ث‪ ٖ٤‬إٔ اُذاُخ 𝜑 ر٘بهظ‪٤‬خ ػَ‪ ٟ‬أُغبٍ‬
‫‪2‬‬

‫‪1‬‬
‫≤ ‪𝑒 𝑥 + 𝛼1‬‬ ‫‪𝑥 − 𝛼1‬‬ ‫ب اعز٘زظ إٔ ‪:‬‬ ‫‪ 0,50‬ن‬
‫𝑒‬

‫‪−1‬‬
‫𝑛𝛽 𝑒‪𝛽𝑛 +1 = −‬‬ ‫‪ ٌَُ ٝ‬ػذد طؾ‪٤‬ؼ ؽج‪٤‬ؼ‪: 𝑛 ٢‬‬ ‫= ‪𝛽0‬‬ ‫‪ٗ 5‬ؼغ ‪:‬‬
‫‪2‬‬

‫∶ ‪∀𝑛𝜖ℕ‬‬ ‫‪𝛽𝑛+1 − 𝛼1 ≤ 𝑎 𝛽𝑛 − 𝛼1‬‬ ‫ث‪ ٖ٤‬أٗ‪ٞ٣ ٚ‬عذ ػذد ؽو‪٤‬و‪ 𝑎 ٢‬ثؾ‪٤‬ش ‪:‬‬ ‫أ‬ ‫‪ 0,50‬ن‬

‫𝑛𝛽 ٓزوبسثخ ‪ ٝ‬ؽذد ٗ‪ٜ‬ب‪٣‬ز‪ٜ‬ب ‪.‬‬ ‫‪𝑛𝜖 ℕ‬‬ ‫ب ث‪ ٖ٤‬إٔ أُززبُ‪٤‬خ‬ ‫‪ 0,50‬ن‬

‫الصفحة ‪15 :‬‬ ‫‪ -‬رمضان ‪- 2012‬‬ ‫األجوبة من اقتراح األستاذ بدر الدين الفاتحي ‪-‬‬
 ‫التمرين الثاني ‪ 4,5 ( :‬ن )‬ ‫التمرين األول ‪ 3,0 ( :‬ن )‬
‫∎‪ 1‬أ‬ ‫∎‪1‬‬

‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬ ‫اُ٘ٔ‪ٞ‬رط األٓضَ ُؾَ ‪ٛ‬زا اُزٔش‪ ٞٛ ٖ٣‬اعزؼٔبٍ شغشح اإلؽزٔبالد اُزبُ‪٤‬خ ‪:‬‬
‫‪𝑝2 − 3 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 5𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 2‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫𝑅‬
‫𝜃𝑛𝑖𝑠𝑖‪= 5𝑐𝑜𝑠𝜃 + 3‬‬ ‫𝜃𝑛𝑖𝑠 𝑖‪− 3 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 5‬‬ ‫𝟑‬
‫𝟕‬
‫𝑅‬
‫𝜃 ‪= 25 cos2 𝜃 − 9 sin2 𝜃 − 9 cos 2 𝜃 + 25 sin2‬‬ ‫𝟏‬ ‫𝟒‬
‫𝟐‬ ‫𝟕‬ ‫𝐵‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫𝜃 ‪= 25 cos 𝜃 + sin 𝜃 − 9 sin 𝜃 + cos‬‬
‫𝟏‬
‫𝟏‬ ‫𝑅‬
‫‪= 25 − 9‬‬ ‫𝟐‬
‫𝐵‬ ‫𝟑‬
‫𝟐‬
‫‪= 16‬‬ ‫𝟑‬ ‫𝐵‬
‫∎‪ 1‬ب‬

‫𝜃𝑛𝑖𝑠 𝑖‪∆′ = 𝑝2 − 16 = 3𝑐𝑜𝑠𝜃 + 5‬‬ ‫‪2‬‬

‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬ ‫ُْ ٗلؼَ‬ ‫ٗغؾت‬ ‫ٗغؾت‬
‫ش‪٤‬ئب ثؼذ‬ ‫ًشح ٖٓ 𝑈‬ ‫ًشح ٖٓ 𝑉‬
‫ارٕ أُؼبدُخ 𝐸 روجَ ؽِ‪ ٖ٤‬ك‪. ℂ ٢‬‬
‫‪4 1‬‬
‫= ‪𝑃 𝑅1 = 𝑃 𝐵1‬‬ ‫=‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ؽغت اُشغشح ‪:‬‬
‫𝜃𝑖‪𝑧1 = 𝑝 + 3𝑐𝑜𝑠𝜃 + 5𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 2𝑒 −‬‬ ‫‪8 2‬‬
‫∎‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫𝜃𝑖 𝑒‪𝑧2 = 𝑝 − 3𝑐𝑜𝑠𝜃 + 5𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 8‬‬ ‫‪𝑃 𝐵1 ∩ 𝐵2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫= ‪𝑃𝐵1 𝐵2‬‬ ‫= =‬ ‫‪1‬‬
‫‪𝑃 𝐵1‬‬ ‫‪3‬‬
‫∎‪ 2‬أ‬ ‫‪2‬‬

‫‪2‬‬
‫ُ‪ 𝜃 ٌٖ٤‬ػ٘ظشا ٖٓ 𝜋‪. 0; 2‬‬ ‫‪𝑃 𝑅1 ∩ 𝐵2‬‬ ‫‪4‬‬
‫= ‪𝑃𝑅1 𝐵2‬‬ ‫= ‪= 71‬‬
‫‪𝑃 𝑅1‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪7‬‬
‫𝑦𝑖 ‪𝑎𝑓𝑓 𝑀1 = 2𝑒 −𝑖𝜃 = 𝑥 +‬‬ ‫ٗؼغ ‪:‬‬
‫∎‪3‬‬
‫⟺‬ ‫𝑦𝑖 ‪2 cos −𝜃 + 2𝑖 sin −𝜃 = 𝑥 +‬‬ ‫‪𝑃 𝐵2 = 𝑃 𝑅1 ∩ 𝐵2 + 𝑃 𝐵1 ∩ 𝐵2‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬

‫𝑥 = 𝜃 ‪2 cos‬‬ ‫‪= 𝑃 𝑅1 × 𝑃𝑅1 𝐵2 + 𝑃 𝐵1 × 𝑃𝐵1 𝐵2‬‬

‫⟺‬
‫𝑦 = 𝜃 𝑛𝑖𝑠 ‪−2‬‬
‫‪1 4‬‬ ‫‪1 2‬‬ ‫‪13‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫=‬ ‫× ‪× +‬‬ ‫=‬
‫⟹‬ ‫𝜃 𝑠𝑜𝑐 ‪𝑥 + 𝑦 = 2‬‬ ‫𝜃 𝑛𝑖𝑠 ‪+ −2‬‬ ‫‪2 7‬‬ ‫‪2 3‬‬ ‫‪21‬‬
‫∎‪4‬‬
‫⟹‬ ‫𝜃 ‪𝑥 2 + 𝑦 2 = 4 cos2 𝜃 + sin2‬‬
‫انطشٌقح األونى ‪ :‬اعزؼٔبٍ رو٘‪٤‬خ اُؾذس أُئًذ‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫⟹‬ ‫‪𝑥 +𝑦 =4‬‬
‫‪𝑃 𝐵2 + 𝑃 𝑅2 = 1‬‬
‫⟹‬ ‫‪𝑥 2 + 𝑦 2 = 22‬‬
‫𝑥‬ ‫⟺‬ ‫‪𝑃 𝑅2 = 1 − 𝑃 𝐵2‬‬
‫اُز‪ٓ ٢‬شًض‪ٛ‬ب 𝒪 ‪ ٝ‬شؼبػ‪ٜ‬ب ‪. 2‬‬ ‫‪C‬‬ ‫𝑦 ‪ 𝑀1‬ر٘زٔ‪ ٢‬اُ‪ ٠‬اُذائشح‬ ‫ارٕ ‪:‬‬

‫∎ ‪ 2‬ب‬ ‫‪13‬‬ ‫‪8‬‬

‫⟺‬ ‫‪𝑃 𝑅2 = 1 −‬‬ ‫=‬
‫‪𝑀1 𝑀2‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب 𝑃 ‪٘ٓ ٢ٛ‬زظق اُوطؼخ‬ ‫‪21 21‬‬
‫‪𝑎𝑓𝑓 𝑀1 + 𝑎𝑓𝑓 𝑀2‬‬ ‫انطشٌقح انثاوٍح ‪ ( :‬اعزؼٔبٍ اُشغشح )‬
‫⟺‬ ‫= 𝑃 𝑓𝑓𝑎‬
‫‪2‬‬
‫𝜃𝑖 𝑒‪2𝑒 −𝑖𝜃 + 8‬‬ ‫‪𝑃 𝑅2 = 𝑃 𝑅1 ∩ 𝑅2 + 𝑃 𝐵1 ∩ 𝑅2‬‬
‫⟺‬ ‫= 𝑃 𝑓𝑓𝑎‬
‫‪2‬‬
‫⟺‬ ‫𝜃𝑛𝑖𝑠 𝑖 ‪𝑎𝑓𝑓 𝑃 = 𝑐𝑜𝑠𝜃 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 + 4 𝑐𝑜𝑠𝜃 +‬‬ ‫⟺‬ ‫‪𝑃 𝑅2 = 𝑃 𝑅1 × 𝑃𝑅1 𝑅2 + 𝑃 𝐵1 × 𝑃𝐵1 𝑅2‬‬

‫⟺‬ ‫𝜃𝑛𝑖𝑠 𝑖‪𝑎𝑓𝑓 𝑃 = 5 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 3‬‬

‫‪1 3‬‬ ‫‪1 1‬‬ ‫‪8‬‬
‫⟺‬ ‫= ‪𝑃 𝑅2‬‬ ‫× ‪× +‬‬ ‫=‬
‫⟺‬ ‫𝑝 = 𝑃 𝑓𝑓𝑎‬ ‫‪2 7‬‬ ‫‪2 3‬‬ ‫‪21‬‬

‫الصفحة ‪𝟏𝟔 :‬‬ ‫) رمضان ‪2012‬‬ ‫من إعداد األستاذ بدر الدين الفاتحي ‪( :‬‬ ‫أجوبة الدورة االستدراكية ‪2003‬‬
 ‫∎‪ 4‬أ‬ ‫𝑦𝑖 ‪𝑝 = 𝑥 +‬‬ ‫ٗؼغ ‪:‬‬
‫𝜃 ‪𝑃 5 𝑐𝑜𝑠𝜃 ; 3 sin‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫𝜃 ‪𝑥 = 5 cos‬‬
‫ارٕ ٓؼبدُخ أُٔبط 𝑇 ُِٔ٘ؾ٘‪ Γ ٠‬ك‪ ٢‬اُ٘وطخ 𝑃 ‪: ٢ٛ‬‬ ‫⟺‬
‫𝜃 𝑛𝑖𝑠 ‪𝑦 = 3‬‬
‫𝜃𝑛𝑖𝑠 𝑦‪5𝑥 𝑐𝑜𝑠𝜃 3‬‬
‫∶ 𝑇‬ ‫‪+‬‬ ‫‪=1‬‬ ‫𝜃𝑛𝑖𝑠 𝑖‪𝑝2 − 3𝑐𝑜𝑠𝜃 + 5‬‬ ‫‪2‬‬
‫ُذ‪٘٣‬ب ؽغت ٗز‪٤‬غخ اُغئاٍ ‪ 1‬أ ‪= 16 :‬‬
‫‪52‬‬ ‫‪32‬‬
‫‪2‬‬
‫‪𝑇 ∶ 3𝑥 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 5𝑦 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 15‬‬ ‫‪2‬‬
‫𝑖‪3𝑥 5‬‬
‫⟺‬ ‫𝑦𝑖 ‪𝑥 +‬‬ ‫‪−‬‬ ‫𝑦 ‪+‬‬ ‫‪= 16‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪3‬‬
‫∎‪ 4‬ب‬
‫‪16 2 16 2‬‬
‫‪T ∶ 3𝑥 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 5𝑦 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 15‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬ ‫⟺‬ ‫‪𝑥 + 𝑦 = 16‬‬
‫‪25‬‬ ‫‪9‬‬
‫𝜃𝑠𝑜𝑐 ‪−3‬‬ ‫‪3‬‬
‫=𝑦 ∶ 𝑇‬ ‫‪𝑥+‬‬ ‫‪𝑥2 𝑦2‬‬
‫𝜃 ‪5 sin‬‬ ‫𝜃 ‪sin‬‬ ‫⟺‬ ‫‪+‬‬ ‫‪=1‬‬
‫‪5 2 32‬‬
‫𝜃𝑠𝑜𝑐 ‪−3‬‬ ‫𝜋‪0; 2‬‬ ‫ارٕ ػ٘ذٓب ‪٣‬زـ‪٤‬ش اُؼذد 𝜃 ك‪ ٢‬أُغبٍ‬
‫‪.‬‬ ‫ارٕ ‪ َ٤ٓ :‬أُغزو‪: ٞٛ 𝑇 ْ٤‬‬
‫𝜃𝑛𝑖𝑠 ‪5‬‬
‫كبٕ اُ٘وطخ 𝑃 رزـ‪٤‬ش ػِ‪ ٠‬اإل‪ِ٤ِٛ‬ظ ‪ Γ‬اُز‪ٓ ١‬شًض‪𝒪 ٙ‬‬
‫ُ٘ؾغت ا‪ َ٤ٓ 𝑚 ٕ٥‬أُغزو‪. 𝑀1 𝑀2 ْ٤‬‬
‫‪ ٝ‬سإ‪ٝ‬ع‪. 𝐵′ (0, −3) ٝ 𝐵 0,3 ٝ 𝐴′ (−5,0) ٝ 𝐴 5,0 : ٚ‬‬
‫𝜃 ‪8 cos‬‬ ‫𝜃 ‪2 cos‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪𝑀2‬‬ ‫‪ٝ 𝑀1‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬ ‫‪ ٝ‬ثئسرب‪. 𝐹′ −4,0 ٝ 𝐹 4,0 : ٙ‬‬
‫𝜃 ‪8 sin‬‬ ‫𝜃 ‪−2 sin‬‬
‫𝜃𝑛𝑖𝑠‪8 𝑠𝑖𝑛𝜃 − −2‬‬ ‫𝜃𝑛𝑖𝑠 ‪5‬‬ ‫( ألٕ ‪) 𝑐 2 = 𝑎2 − 𝑏 2 = 25 − 9 ⟹ 𝑐 = 4 :‬‬
‫=𝑚‬ ‫=‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫𝜃𝑠𝑜𝑐‪8𝑐𝑜𝑠𝜃 − 2‬‬ ‫𝜃𝑠𝑜𝑐 ‪3‬‬ ‫∎‪ 3‬أ‬
‫𝜃𝑛𝑖𝑠 ‪5‬‬ ‫‪𝑏+4‬‬ ‫‪𝑎+4‬‬
‫‪.‬‬ ‫ارٕ ٓ‪ َ٤‬أُغزو‪ٞٛ 𝑀1 𝑀2 ْ٤‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪=−‬‬ ‫ُ‪ 𝑏 ٝ 𝑎 ٌٖ٤‬ػ٘ظش‪ ℂ ∖ 4 ٖٓ ٖ٣‬ثؾ‪٤‬ش‪:‬‬
‫𝜃𝑠𝑜𝑐 ‪3‬‬ ‫‪𝑏−4‬‬ ‫‪𝑎−4‬‬
‫⟺‬ ‫‪𝑏+4 4−𝑎 = 𝑏−4 𝑎+4‬‬
‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪ٓ 𝑀1 𝑀2 ٝ 𝑇 : ٢‬زؼبٓذإ ألٕ عذاء ٓ‪ٜٔ٤ِ٤‬ب ‪٣‬غب‪. −1 ١ٝ‬‬
‫⟺‬ ‫‪2𝑎𝑏 = 32‬‬
‫𝜃𝑠𝑜𝑐 ‪−3‬‬ ‫𝜃𝑛𝑖𝑠 ‪5‬‬
‫×‬ ‫‪= −1‬‬
‫𝜃𝑛𝑖𝑠 ‪5‬‬ ‫𝜃𝑠𝑜𝑐 ‪3‬‬ ‫⟺‬ ‫‪𝑎𝑏 = 16‬‬
‫∎‪ 3‬ب‬
‫التمرين الثالث ‪ 3,0 ( :‬ن )‬ ‫‪.‬‬ ‫‪𝑧2 = 8𝑒 𝑖𝜃 ≠ 4 ٝ‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪𝑧1 = 2𝑒 −𝑖𝜃 ≠ 4 :‬‬
‫∎‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2 2‬‬ ‫‪𝑧1 𝑧2 = 16𝑒 𝑖𝜃 𝑒 −𝑖𝜃 = 16‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫=𝐴‬ ‫ٗؼغ ‪:‬‬
‫‪2 2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪𝑧2 + 4‬‬ ‫‪𝑧1 + 4‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪=−‬‬ ‫‪ ٚ٘ٓ ٝ‬ؽغت ‪ 3‬أ ‪:‬‬
‫‪𝑧2 − 4‬‬ ‫‪𝑧1 − 4‬‬
‫‪32 − 2 × 22 = 1‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫∎‪ 3‬ج‬
‫𝐸 𝜖 ‪𝐴 = 𝑀 3,2‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫‪𝑧2 + 4‬‬ ‫‪𝑧1 + 4‬‬
‫∎‪ 2‬أ‬ ‫‪.‬‬ ‫‪=−‬‬ ‫ٗ٘طِن ٖٓ اٌُزبثخ ‪:‬‬
‫‪𝑧2 − 4‬‬ ‫‪𝑧1 − 4‬‬
‫ُزٌٖ 𝑏 ‪ٓ 𝑀 𝑐, 𝑑 ٝ 𝑀 𝑎,‬ظل‪ٞ‬كز‪𝐸 ٖٓ ٖ٤‬‬
‫‪4 − 𝑧1‬‬ ‫‪4 − 𝑧2‬‬
‫⟺‬ ‫‪=−‬‬
‫𝑎‬ ‫‪𝑏 2‬‬ ‫𝑐‬ ‫‪𝑑 2‬‬ ‫‪−4 − 𝑧1‬‬ ‫‪−4 − 𝑧2‬‬
‫= 𝑑 ‪𝑀 𝑎, 𝑏 × 𝑀 𝑐,‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫‪𝑏 2‬‬ ‫𝑎‬ ‫‪𝑑 2‬‬ ‫𝑐‬ ‫‪𝑧𝐹 − 𝑧1‬‬ ‫‪𝑧𝐹 − 𝑧2‬‬
‫⟺‬ ‫‪=−‬‬
‫‪𝑧𝐹′ − 𝑧1‬‬ ‫‪𝑧𝐹′ − 𝑧2‬‬
‫𝑑𝑏‪𝑎𝑐 + 2‬‬ ‫‪𝑏𝑐 + 𝑎𝑑 2‬‬
‫= 𝑑 ‪⟺ 𝑀 𝑎, 𝑏 × 𝑀 𝑐,‬‬
‫‪𝑏𝑐 + 𝑎𝑑 2‬‬ ‫𝑑𝑏‪𝑎𝑐 + 2‬‬ ‫‪𝑧𝐹 − 𝑧1‬‬ ‫‪𝑧𝐹 − 𝑧2‬‬
‫⟺‬ ‫𝑔𝑟𝑎‬ ‫𝑔𝑟𝑎 ‪≡ 𝜋 +‬‬
‫‪𝑧𝐹′ − 𝑧1‬‬ ‫‪𝑧𝐹′ − 𝑧2‬‬
‫𝑐𝑏 ‪⟺ 𝑀 𝑎, 𝑏 × 𝑀 𝑐, 𝑑 = 𝑀 𝑎𝑐 + 2𝑏𝑑 ; 𝑎𝑑 +‬‬ ‫∗‬
‫⟺‬ ‫𝜋‪𝑀1 𝐹 ; 𝑀1 𝐹′ ≡ 𝜋 + 𝑀2 𝐹 ; 𝑀2 𝐹′ 2‬‬

‫الصفحة ‪𝟏𝟕 :‬‬ ‫) رمضان ‪2012‬‬ ‫من إعداد األستاذ بدر الدين الفاتحي ‪( :‬‬ ‫أجوبة الدورة االستدراكية ‪2003‬‬
 ‫ر‪ٞ‬طِ٘ب ًزُي اُ‪ ٠‬إٔ ًَ ػ٘ظش 𝑏 ‪٣ 𝑀 𝑎,‬وجَ ٓٔبصال ‪𝑀 𝑎, −𝑏 ٞٛ ٝ‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ُ ٝ‬ذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫𝑑𝑏‪𝑎𝑐 + 2‬‬ ‫𝑑𝑎 ‪− 2 𝑏𝑐 +‬‬
‫ٗغز٘زظ ارٕ إٔ ×‪ 𝐸,‬صٓشح‪.‬‬ ‫𝑐𝑎 =‬ ‫‪2‬‬
‫𝑑𝑏 ‪+ 4‬‬ ‫‪2‬‬
‫𝑐𝑏 ‪− 2‬‬ ‫‪2‬‬
‫𝑑𝑎 ‪− 2‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪ ٝ‬ثٔب إٔ × رجبدُ‪ ٢‬ك‪. 𝐸 ٢‬‬ ‫‪= 𝑐 2 𝑎2 − 2𝑏 2 + 2𝑑2 2𝑏 2 − 𝑎2‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫كبٕ ×‪ 𝐸,‬صٓشح رجبدُ‪٤‬خ‪.‬‬ ‫‪= 𝑐 2 − 2𝑑2‬‬
‫∎‪ 3‬أ‬ ‫‪=1‬‬
‫ُ‪ × ٌٖ٤‬ػ٘ظشا ٖٓ 𝐺 ‪.‬‬

‫𝑚𝐴 = 𝑋 ; ‪∃𝑚𝜖ℕ‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬

‫𝐸 𝜖 𝑑𝑎 ‪𝑀 𝑎𝑐 + 2𝑏𝑑 ; 𝑏𝑐 +‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫𝐸 𝜖 𝑛𝐴 ; ‪∀𝑛𝜖ℕ‬‬ ‫ٗش‪٣‬ذ إٔ ٗجش‪ ٖٛ‬ػِ‪ ٠‬إٔ‬
‫‪1 0‬‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪ 𝐸 : ٢‬عضء ٓغزوش ٖٓ )×‪. (M2 ℝ ,‬‬
‫= ‪𝐴0‬‬ ‫𝐸 𝜖 ‪= 𝑀 1,0‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ٖٓ أعَ ‪: 𝑛 = 0‬‬
‫‪0 1‬‬
‫𝐸 𝜖 𝑛𝐴 ; ‪∀𝑛𝜖ℕ‬‬ ‫ٗلزشع إٔ ‪:‬‬ ‫ثبإلعزؼبٗخ ثبُؼالهخ ∗ ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬

‫𝐸𝜖𝐴‬ ‫𝐸 𝜖 𝑛𝐴 ‪ٝ‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬

‫𝑐𝑏 ‪𝑀 𝑎, 𝑏 × 𝑀 𝑐, 𝑑 = 𝑀 𝑎𝑐 + 2𝑏𝑑 ; 𝑎𝑑 +‬‬
‫𝐸 𝜖 𝐴 × 𝑛𝐴‬ ‫ارٕ‬
‫𝑎𝑑 ‪= 𝑀 𝑐𝑎 + 2𝑑𝑏 ; 𝑐𝑏 +‬‬
‫ألٕ × هبٗ‪ ٕٞ‬داخِ‪ ٢‬ك‪. 𝐸 ٢‬‬
‫𝑏 ‪= 𝑀 𝑐, 𝑑 × 𝑀 𝑎,‬‬
‫𝐸 𝜖 ‪𝐴𝑛+1‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬

‫𝐸 𝜖 𝑛𝐴 ; ‪∀𝑛𝜖ℕ‬‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪: ٢‬‬ ‫ارٕ اُوبٗ‪ × ٕٞ‬رجبدُ‪ ٢‬ك‪. 𝐸 ٢‬‬

‫𝐸 𝜖 𝑚𝐴 = 𝑋‬ ‫‪: ٚ٘ٓ ٝ‬‬ ‫∎‪ 2‬ب‬

‫ُزٌٖ 𝑏 ‪ٓ 𝑀 𝑎,‬ظل‪ٞ‬كخ ٖٓ 𝐸‬
‫خالطخ اُو‪𝐺 ⊂ 𝐸 : ٍٞ‬‬
‫∎‪ 3‬ب‬ ‫‪−1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫𝑎‬ ‫‪−𝑏 2‬‬
‫‪𝑛 −1‬‬ ‫𝑛‬ ‫𝑏 ‪𝑀 𝑎,‬‬ ‫𝑀𝑡𝑒𝑑 =‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫𝐴‬ ‫𝐵=‬ ‫ُإلعبثخ ػِ‪ٛ ٠‬زا اُغئاٍ ‪ٌ٣‬ل‪ ٢‬إٔ ٗج‪ ٖ٤‬إٔ ‪:‬‬ ‫𝑏‪𝑎,‬‬ ‫‪−𝑏 2‬‬ ‫𝑎‬
‫‪−1‬‬
‫‪1 0‬‬ ‫‪1 0‬‬
‫= ‪𝐴0 −1‬‬ ‫=‬ ‫ٖٓ أعَ ‪ُ 𝑛 = 0‬ذ‪٘٣‬ب ‪= 𝐵0 :‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪0 1‬‬ ‫‪0 1‬‬ ‫=‬ ‫𝑎‬ ‫‪−𝑏 2‬‬
‫‪𝑎2‬‬ ‫‪− 2𝑏 2‬‬ ‫‪−𝑏 2‬‬ ‫𝑎‬
‫; ‪∀𝑛𝜖ℕ‬‬ ‫𝑛𝐴‬ ‫‪−1‬‬
‫𝑛𝐵 =‬ ‫ٗلزشع إٔ ‪:‬‬

‫=‬ ‫𝑎‬ ‫𝐸 𝜖 𝑏‪−𝑏 2 = 𝑀 𝑎, −‬‬

‫‪𝐴𝑛+1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫𝐴 × 𝑛𝐴 =‬ ‫‪−1‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫‪−𝑏 2‬‬ ‫𝑎‬
‫𝑛𝐴 × ‪= 𝐴−1‬‬ ‫‪−1‬‬

‫𝑛𝐵 × 𝐵 =‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪ٓ : ٢‬وِ‪ٞ‬ة ًَ ٓظل‪ٞ‬كخ 𝑏 ‪ ٞٛ 𝑀 𝑎,‬أُظل‪ٞ‬كخ 𝑏‪𝑀 𝑎, −‬‬

‫‪𝑛+1‬‬
‫𝐵=‬
‫‪−1‬‬
‫; ‪∀𝑛𝜖ℕ‬‬ ‫𝑛𝐴‬ ‫‪−1‬‬
‫𝑛𝐵 =‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪: ٢‬‬ ‫𝑏 ‪𝑀 𝑎,‬‬ ‫𝑏‪= 𝑀 𝑎, −‬‬ ‫ثزؼج‪٤‬ش آخش ‪:‬‬

‫∎‪ 3‬ج‬ ‫∎‪ 2‬ج‬

‫ُ٘جش‪ ٖٛ‬ك‪ ٢‬اُجذا‪٣‬خ ػِ‪ ٠‬اُخبط‪٤‬خ ⋕ اُزبُ‪٤‬خ ‪:‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ؽغت األعئِخ اُغبثوخ ‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫𝑚‬ ‫𝑛‬
‫⋕‬ ‫‪∀ 𝑚, 𝑛 𝜖 ℕ‬‬ ‫𝐻∪𝐺 𝜖 𝐵× 𝐴 ;‬ ‫× هبٗ‪ ٕٞ‬رشً‪٤‬ت داخِ‪ ٢‬ك‪ ٢‬أُغٔ‪ٞ‬ػخ 𝐸 ألٕ 𝐸 عضء ٓغزوش ٖٓ )×‪(M2 ℝ ,‬‬
‫ُ‪ 𝑛 ٝ 𝑚 ٌٖ٤‬ػذد‪ ٖ٣‬طؾ‪٤‬ؾ‪ ٖ٤‬ؽج‪٤‬ؼ‪ٖ٤٤‬‬ ‫‪ ٝ‬ثٔب إٔ × رغٔ‪٤‬ؼ‪ ٢‬ك‪M2(ℝ) ٢‬‬
‫ٗلظَ ‪٘ٛ‬ب ث‪ ٖ٤‬ؽبُز‪ ٖ٤‬أعبع‪٤‬ز‪: ٖ٤‬‬
‫كبٕ × رغٔ‪٤‬ؼ‪ً ٢‬زُي ك‪. 𝐸 ٢‬‬
‫انحانح األونى ‪ :‬إرا كان 𝒏 ≥ 𝒎 ‪:‬‬
‫𝑀 = 𝐼 ‪ ١ ٙ‬اُؼ٘ظش أُؾب‪٣‬ذ ُـ × ك‪M2(ℝ) ٢‬‬ ‫‪ ٝ‬ثٔب إٔ أُظل‪ٞ‬كخ ‪1,0‬‬
‫𝑚‬ ‫𝑛‬ ‫𝑛‪𝑚 −‬‬ ‫𝑛‬
‫𝐵× 𝐴‬ ‫𝐴=‬ ‫𝐵×𝐴 ×‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫‪ ٞٛ 𝐼 = 𝑀 1,0‬اُؼ٘ظش أُؾب‪٣‬ذ ُـ × ك‪𝐸 ٢‬‬ ‫كبٕ‬
‫𝐼 × 𝑛‪= 𝐴𝑚 −‬‬

‫𝐻 ∪ 𝐺 ⊂ 𝐺 𝜖 𝑛‪= 𝐴𝑚 −‬‬ ‫‪ ٝ‬رُي ألٕ اُؼ٘ظش أُؾب‪٣‬ذ إ ‪ٝ‬عذ كبٗ‪ ٌٕٞ٣ ٚ‬دائٔب ‪ٝ‬ؽ‪٤‬ذا‪.‬‬

‫الصفحة ‪𝟏𝟖 :‬‬ ‫) رمضان ‪2012‬‬ ‫من إعداد األستاذ بدر الدين الفاتحي ‪( :‬‬ ‫أجوبة الدورة االستدراكية ‪2003‬‬
 ‫انحانح انشاتؼح ‪ :‬إرا كان 𝑯𝝐𝑿 و 𝑮𝝐𝒀 ‪:‬‬
‫𝐻 ∪ 𝐺 𝜖 𝑛𝐵 × 𝑚𝐴‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫𝑛‬ ‫𝑚‬
‫𝐵 = 𝑋 ; ‪∃ 𝑚, 𝑛 𝜖 ℕ‬‬ ‫𝐴=𝑌 ‪ٝ‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫انحانح انثاوٍح ‪ :‬إرا كان 𝒏 ≤ 𝒎 ‪:‬‬
‫𝑚𝐴 × 𝑛𝐵 = ‪𝑋 × 𝑌 −1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫‪: ٚ٘ٓ ٝ‬‬
‫𝑚𝐵 × 𝑛𝐵 =‬ ‫𝐵 × 𝐴 = 𝑛𝐵 × 𝑚𝐴‬ ‫𝑚‬
‫𝑚‪× 𝐵𝑛−‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫𝐻 ∪ 𝐺 ⊂ 𝐻 𝜖 𝑛‪= 𝐵𝑚 +‬‬ ‫𝑚‪= 𝐼 × 𝐵𝑛−‬‬

‫‪𝑋 × 𝑌 −1 𝜖 𝐺 ∪ 𝐻 : ٚ٘ٓ ٝ‬‬ ‫𝐻 ∪ 𝐺 ⊂ 𝐻 𝜖 𝑚‪= 𝐵𝑛−‬‬

‫خالصح انقىل ‪ٗ :‬الؽع أٗ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬عٔ‪٤‬غ ‪ٛ‬ز‪ ٙ‬اُؾبالد األسثغ ٗغذ‪:‬‬ ‫𝐻 ∪ 𝐺 𝜖 𝑛𝐵 × 𝑚𝐴‬ ‫ارٕ ‪:‬‬

‫𝐻 ∪ 𝐺 𝜖 𝑌 ‪∀ 𝑋,‬‬ ‫;‬ ‫𝐻 ∪ 𝐺 𝜖 ‪𝑋 × 𝑌 −1‬‬ ‫⋕‬ ‫; ‪∀ 𝑚, 𝑛 𝜖 ℕ2‬‬ ‫𝐻 ∪ 𝐺 𝜖 𝑛𝐵 × 𝑚𝐴‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪: ٢‬‬

‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪ 𝐺 ∪ 𝐻 : ٢‬صٓشح عضئ‪٤‬خ ٖٓ ×‪. 𝐸,‬‬

‫ٗغزـَ ارٕ ‪ٛ‬ز‪ ٙ‬اُخبط‪٤‬خ اُضٔ‪٘٤‬خ ُإلعبثخ ػِ‪ ٠‬اُغئاٍ ج ‪:‬‬
‫التمرين الرابع ‪ 9,5 ( :‬ن )‬
‫∎‪ 1‬أ‬ ‫ٖٓ اُ‪ٞ‬اػؼ إٔ 𝐻 ∪ 𝐺 عضء ؿ‪٤‬ش كبسؽ ٖٓ 𝐸 ألٕ ‪𝐺, 𝐻 ⊂ 𝐸 2 :‬‬

‫𝑥𝑛‪𝑔𝑛 𝑥 = 𝑥 + 𝑒 −‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬ ‫ُزٌٖ 𝑋 ‪ٓ 𝑌 ٝ‬ظل‪ٞ‬كز‪ٗ ٝ 𝐺 ∪ 𝐻 ٖٓ ٖ٤‬لظَ ث‪ ٖ٤‬أسثغ ؽبالد أعبع‪٤‬خ ‪:‬‬

‫ارٕ 𝑛𝑔 هبثِخ ُإلشزوبم ػِ‪. ℝ ٠‬‬ ‫انحانح األونى ‪ :‬إرا كان 𝑮𝝐𝑿 و 𝑮𝝐𝒀 ‪:‬‬
‫ألٗ‪ٜ‬ب ٓغٔ‪ٞ‬ع داُز‪ ٖ٤‬اػز‪٤‬بد‪٣‬ز‪ ٖ٤‬هبثِز‪ُ ٖ٤‬إلشزوبم ػِ‪. ℝ ٠‬‬ ‫𝑚𝐴 = 𝑌 ‪∃ 𝑚, 𝑛 𝜖 ℕ2 ; 𝑋 = 𝐴𝑛 ٝ‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫𝑛 ‪𝑔𝑛′ 𝑥 = 1 − 𝑛𝑒 −𝑛𝑥 = 𝑒 −𝑛𝑥 𝑒 𝑛𝑥 −‬‬ ‫‪ُ ٝ‬ذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬ ‫𝑚𝐴 × 𝑛𝐴 = ‪𝑋 × 𝑌 −1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫‪: ٚ٘ٓ ٝ‬‬
‫𝑥𝑛‪−‬‬
‫‪∀𝑥𝜖ℝ , ∀𝑛𝜖ℕ‬‬ ‫𝑒 ;‬ ‫‪>0‬‬ ‫ثٔب إٔ ‪:‬‬ ‫𝑚𝐵 × 𝑛𝐴 = ‪𝑋 × 𝑌 −1‬‬ ‫أ‪: ١‬‬
‫𝑥𝑛‬
‫𝑒‬ ‫ٓزؼِوخ كوؾ ثبشبسح 𝑛 ‪−‬‬ ‫‪𝑔𝑛′‬‬ ‫كبٕ اشبسح 𝑥‬ ‫ارٕ ‪ ٝ 𝐴𝑛 × 𝐵𝑚 𝜖 𝐺 ∪ 𝐻 :‬رُي ؽغت خبط‪٤‬ز٘ب اُضٔ‪٘٤‬خ ⋕ ‪.‬‬
‫𝑛 ‪ln‬‬
‫= 𝑥 كبٕ ‪𝑔𝑛′ 𝑥 = 0 :‬‬ ‫𝑛‬
‫ارا ًبٕ‬ ‫‪𝑋 × 𝑌 −1 𝜖 𝐺 ∪ 𝐻 : ٚ٘ٓ ٝ‬‬
‫𝑛 ‪ln‬‬
‫> 𝑥 كبٕ ‪٣ 𝑔𝑛′ 𝑥 > 0 :‬ؼ٘‪ 𝑔𝑛 ٢‬رضا‪٣‬ذ‪٣‬خ‬ ‫ارا ًبٕ‬
‫𝑛‬ ‫انحانح انثاوٍح ‪ :‬إرا كان 𝑯𝝐𝑿 و 𝑯𝝐𝒀 ‪:‬‬
‫𝑛 ‪ln‬‬
‫‪٣‬ؼ٘‪ 𝑔𝑛 ٢‬ر٘بهظ‪٤‬خ‬ ‫‪𝑔𝑛′‬‬ ‫𝑥 كبٕ ‪𝑥 < 0 :‬‬ ‫𝑛 <‬ ‫ارا ًبٕ‬
‫𝑚𝐵 = 𝑌 ‪∃ 𝑚, 𝑛 𝜖 ℕ2 ; 𝑋 = 𝐵𝑛 ٝ‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫∎‪ 1‬ب‬
‫𝑚𝐵 × 𝑛𝐵 = ‪𝑋 × 𝑌 −1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫‪: ٚ٘ٓ ٝ‬‬
‫ُذ‪٘٣‬ب اُذاُخ 𝑛𝑔 ٓزظِخ ػِ‪. ℝ ٠‬‬
‫𝑚𝐴 × 𝑛𝐵 = ‪𝑋 × 𝑌 −1‬‬ ‫أ‪: ١‬‬
‫𝑛 ‪ln‬‬
‫; ∞‪. −‬‬ ‫‪ ٝ‬ر٘بهظ‪٤‬خ ػِ‪٠‬‬
‫𝑛‬ ‫ارٕ ‪ ٝ 𝐵𝑛 × 𝐴𝑚 𝜖 𝐺 ∪ 𝐻 :‬رُي ؽغت خبط‪٤‬ز٘ب اُضٔ‪٘٤‬خ ⋕ ‪.‬‬
‫𝑛 ‪ln‬‬
‫‪ ٝ‬رضا‪٣‬ذ‪٣‬خ ػِ‪; +∞ ٠‬‬ ‫‪𝑋 × 𝑌 −1 𝜖 𝐺 ∪ 𝐻 : ٚ٘ٓ ٝ‬‬
‫𝑛‬

‫𝑛 ‪ln‬‬
‫‪ ٝ‬ر٘ؼذّ ك‪٢‬‬ ‫انحانح انثانثح ‪ :‬إرا كان 𝑮𝝐𝑿 و 𝑯𝝐𝒀 ‪:‬‬
‫𝑛‬

‫= 𝑛𝑢 ‪ٛ ٝ‬ز‪ ٙ‬اُو‪ٔ٤‬خ ‪٢ٛ‬‬

‫𝑛 ‪ln‬‬
‫ارٕ 𝑛𝑔 روجَ ه‪ٔ٤‬خ دٗ‪٣ٞ‬خ ػ٘ذ‬ ‫𝑚𝐵 = 𝑌 ‪∃ 𝑚, 𝑛 𝜖 ℕ2 ; 𝑋 = 𝐴𝑛 ٝ‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫𝑛‬
‫𝑛 ‪1+ln‬‬
‫= 𝑛𝑢 𝑛𝑔‬ ‫𝑛‬ ‫𝑚𝐵 × 𝑛𝐴 = ‪𝑋 × 𝑌 −1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫‪: ٚ٘ٓ ٝ‬‬

‫𝐻 ∪ 𝐺 ⊂ 𝐺 𝜖 𝑛‪𝑋 × 𝑌 −1 = 𝐴𝑛 × 𝐴𝑚 = 𝐴𝑚 +‬‬ ‫أ‪: ١‬‬

‫‪𝑋 × 𝑌 −1 𝜖 𝐺 ∪ 𝐻 : ٚ٘ٓ ٝ‬‬

‫الصفحة ‪𝟏𝟗 :‬‬ ‫) رمضان ‪2012‬‬ ‫من إعداد األستاذ بدر الدين الفاتحي ‪( :‬‬ ‫أجوبة الدورة االستدراكية ‪2003‬‬
 ‫كبٕ اشبسح اُلشم 𝑥 ‪𝑔1 𝑥 − 𝑔2‬‬ ‫ثٔب إٔ ‪∀𝑥𝜖ℝ ; 𝑒 −𝑥 > 0 :‬‬ ‫∎‪ 2‬أ‬
‫𝑥‪−‬‬
‫𝑒 ‪ٗ ٝ 1 −‬لظَ ‪٘ٛ‬ب ث‪ ٖ٤‬صالس ؽبالد ‪:‬‬ ‫ٓزؼِوخ كوؾ ثبشبسح‬ ‫𝑥𝑛‪lim 𝑔𝑛 𝑥 = lim 𝑥 + 𝑒 −‬‬
‫∞‪𝑥→−‬‬ ‫∞‪𝑥→−‬‬
‫انحانح األونى ‪ :‬إرا كان 𝟎 = 𝒙‬ ‫𝑛‬
‫‪= lim 𝑥 1 +‬‬
‫كبٕ ‪: 𝑔1 𝑥 = 𝑔2 𝑥 ٚ٘ٓ ٝ 1 − 𝑒 −𝑥 = 0 :‬‬ ‫∞‪𝑥→−‬‬ ‫𝑥𝑛 𝑒𝑥𝑛‬
‫𝑛‬
‫‪٣‬زوبؽؼبٕ ك‪ ٢‬اُ٘وطخ ‪. 0,1‬‬ ‫‪C2‬‬ ‫‪ٝ‬‬ ‫‪C1‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬ ‫∞‪= −‬‬ ‫‪1+ −‬‬
‫‪0‬‬
‫انحانح انثاوٍح ‪ :‬إرا كان ‪𝒙 > 0‬‬ ‫∞‪= −∞ −‬‬
‫كبٕ ‪: 𝑔1 𝑥 > 𝑔2 𝑥 ٚ٘ٓ ٝ 1 − 𝑒 −𝑥 > 0 :‬‬
‫∞‪= +‬‬
‫‪C2‬‬ ‫‪ٞ٣‬عذ ك‪ٞ‬م‬ ‫‪C1‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫انحانح انثانثح ‪ :‬إرا كان ‪𝒙 < 0‬‬
‫𝑥𝑛‪lim 𝑔𝑛 𝑥 = lim 𝑥 + 𝑒 −‬‬
‫𝑥‪−‬‬ ‫∞‪𝑥→+‬‬ ‫∞‪𝑥→+‬‬
‫𝑒 ‪: 𝑔1 𝑥 < 𝑔2 𝑥 ٚ٘ٓ ٝ 1 −‬‬ ‫كبٕ ‪< 0 :‬‬
‫𝑛‬
‫‪= lim 𝑥 1 +‬‬
‫‪C2‬‬ ‫‪ٞ٣‬عذ أعلَ‬ ‫‪C1‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬ ‫∞‪𝑥→+‬‬ ‫𝑥𝑛 𝑒𝑥𝑛‬
‫𝑛‬
‫خالصح ‪:‬‬ ‫∞‪= +‬‬ ‫‪1+‬‬
‫∞‪+‬‬
‫𝑥‬ ‫∞‪−‬‬ ‫‪0‬‬ ‫∞‪+‬‬ ‫‪= +∞ 1‬‬
‫𝑥 ‪𝑔1 𝑥 − 𝑔2‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪+‬‬
‫∞‪= +‬‬
‫اُ‪ٞ‬ػغ اُ٘غج‪٢‬‬ ‫‪C2‬‬ ‫‪C2 C1‬‬ ‫‪C1‬‬
‫ك‪ٞ‬م‬ ‫ك‪ٞ‬م‬ ‫∎‪ 2‬ب‬
‫‪٣‬زوبؽؼبٕ ك‪٢‬‬
‫‪C2 ٝ C1‬‬ ‫ُـ‬
‫‪C1‬‬ ‫‪0,1‬‬ ‫‪C2‬‬ ‫∞‪lim 𝑔𝑛 𝑥 = +‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫∞‪𝑥→+‬‬
‫∎‪ 3‬ب‬
‫𝑥 𝑛𝑔‬ ‫𝑛‬
‫‪C1‬‬ ‫‪C2‬‬ ‫‪lim‬‬ ‫‪= lim 1 +‬‬ ‫‪ُ ٝ‬ذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫∞‪𝑥→+‬‬ ‫𝑥‬ ‫∞‪𝑥→+‬‬ ‫𝑥𝑛 𝑒𝑥𝑛‬
‫𝑛‬
‫‪= 1+‬‬
‫∞‪+‬‬
‫𝓳‬ ‫‪=1‬‬

‫‪lim 𝑔𝑛 𝑥 − 1𝑥 = lim 𝑒 −𝑛𝑥 = 0‬‬ ‫‪ُ ٝ‬ذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬

‫∞‪𝑥→+‬‬ ‫∞‪𝑥→+‬‬

‫ثغ‪ٞ‬اس ∞‪. +‬‬ ‫𝑛‪C‬‬ ‫ارٕ أُ٘ظق األ‪ُِٔ ٍٝ‬ؼِْ 𝑥 = 𝑦 ٓوبسة ٓبئَ ُـ ِ‬

‫∞‪lim 𝑔𝑛 𝑥 = +‬‬ ‫‪ُ ٝ‬ذ‪٘٣‬ب ٖٓ ع‪ٜ‬خ أخش‪: ٟ‬‬

‫𝓞‬ ‫𝓲‬ ‫∞‪𝑥→−‬‬

‫𝑥 𝑛𝑔‬ ‫𝑛‬
‫‪lim‬‬ ‫‪= lim 1 +‬‬ ‫∞‪= −‬‬ ‫‪ٝ‬‬
‫∞‪𝑥→−‬‬ ‫𝑥‬ ‫∞‪𝑥→−‬‬ ‫𝑥𝑛 𝑒𝑥𝑛‬

‫‪٣‬وجَ كشػب شِغٔ‪٤‬ب ك‪ ٢‬ارغب‪ٓ ٙ‬ؾ‪ٞ‬س األسار‪٤‬ت‪.‬‬ ‫𝑛‪C‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬

‫∎‪ 4‬أ‬
‫𝑥‬
‫= 𝑥 𝐼‬ ‫𝑡𝑑 𝑡‪𝑡 𝑒 −2‬‬ ‫∎‪ 3‬أ‬
‫𝑢 ‪0‬‬ ‫‪𝑣′‬‬ ‫‪C2‬‬ ‫‪ٝ‬‬ ‫‪C1‬‬ ‫ُذساعخ اُ‪ٞ‬ػغ اُ٘غج‪ُِ٘ٔ ٢‬ؾ٘‪ٖ٤٤‬‬
‫𝑥 𝑡‪−2‬‬ ‫𝑥‬
‫𝑒𝑡‪−‬‬ ‫‪1‬‬ ‫𝑥 ‪𝑔1 𝑥 − 𝑔2‬‬ ‫ٗذسط اشبسح اُلشم ‪:‬‬
‫⟺‬ ‫= 𝑥 𝐼‬ ‫‪+‬‬ ‫𝑡𝑑 𝑡‪𝑒 −2‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫𝑥‪𝑔1 𝑥 − 𝑔2 𝑥 = 𝑥 + 𝑒 −𝑥 − 𝑥 + 𝑒 −2‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫𝑥‬ ‫𝑥‬
‫𝑡‪−𝑡𝑒 −2‬‬ ‫𝑡‪1 −𝑒 −2‬‬
‫⟺‬ ‫= 𝑥 𝐼‬ ‫‪+‬‬ ‫𝑥‪= 𝑒 −𝑥 − 𝑒 −2‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬
‫𝑥‪= 𝑒 −𝑥 1 − 𝑒 −‬‬
‫𝑥‪−2‬‬ ‫𝑥‪−2‬‬
‫𝑒𝑥‪−‬‬ ‫𝑒‪1 −‬‬ ‫‪1‬‬
‫⟺‬ ‫= 𝑥 𝐼‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫الصفحة ‪𝟐𝟎 :‬‬ ‫) رمضان ‪2012‬‬ ‫من إعداد األستاذ بدر الدين الفاتحي ‪( :‬‬ ‫أجوبة الدورة االستدراكية ‪2003‬‬
 ‫∎ 𝐈𝐈 ‪2‬‬
‫𝑥‪−𝑒 −2‬‬
‫ُذ‪٘٣‬ب ؽغت عذ‪ ٍٝ‬رـ‪٤‬شاد اُذاُخ 𝑛𝑓 ‪:‬‬ ‫⟺‬ ‫= 𝑥 𝐼‬ ‫𝑥‪2𝑥 + 1 − 𝑒 2‬‬
‫‪4‬‬
‫𝑛𝑓 داُخ ٓزظِخ ‪ ٝ‬رضا‪٣‬ذ‪٣‬خ هطؼب ػِ‪ℝ ٠‬‬ ‫∎‪ 4‬ب‬

‫ارٕ 𝑛𝑓 روبثَ ٖٓ ‪ٗ ℝ‬ؾ‪. ℝ ٞ‬‬ ‫‪∀ 𝑥 𝜖 0; ln 2‬‬ ‫𝑥‪; 𝑕2 𝑥 = 𝑥 + 𝑒 −2‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬

‫‪ ٝ‬ثٔب إٔ ‪ 0 :‬ػذد ؽو‪٤‬و‪ ٢‬كبٗ‪٣ ٚ‬وجَ عبثوب ‪ٝ‬اؽذا 𝑛𝛼 ثبُزوبثَ 𝑛𝑓‬ ‫ارٕ ‪ٓ 𝑕2‬زظِخ ػِ‪ ٠‬أُغبٍ ‪0; ln 2 :‬‬

‫‪∃! 𝛼𝑛 𝜖 ℝ ; 𝑓𝑛 𝛼𝑛 = 0‬‬ ‫ثزؼج‪٤‬ش آخش ‪:‬‬ ‫‪∀ 𝑥 𝜖 0; ln 2‬‬ ‫‪; 𝑕2 𝑥 > 0‬‬ ‫‪ٝ‬‬

‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 3‬أ‬ ‫ارٕ ؽغْ ٓغغْ اُذ‪ٝ‬سإ اُز‪ُٞ٣ ١‬ذ‪ ٙ‬د‪ٝ‬سإ اُزٔض‪ َ٤‬أُج‪٤‬بٗ‪ُ ٢‬ـ ‪𝑕2‬‬
‫ثٔب إٔ 𝑛𝑓 روبثَ ٖٓ ‪ٗ ℝ‬ؾ‪ℝ ٞ‬‬
‫ؽ‪ٓ ٍٞ‬ؾ‪ٞ‬س األكبط‪: ٞٛ َ٤‬‬
‫كبٕ 𝑛𝑓 روبثَ ٖٓ أ‪ٓ ١‬غبٍ 𝐼 ٖٓ ‪ٗ ℝ‬ؾ‪ ٞ‬ط‪ٞ‬سر‪. 𝑓𝑛 (𝐼) ٚ‬‬
‫‪−1‬‬ ‫‪ln 2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ٗ ٝ‬و‪ ٖٓ ٍٞ‬أعَ ‪: 𝑛 = 1‬‬ ‫; ‪− ln 2‬‬ ‫‪2‬‬
‫ٗؤخذ أُغبٍ‬ ‫𝜋=𝑉‬ ‫𝑥 ‪𝑕2‬‬ ‫𝑥𝑑‬
‫‪−1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪−1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫; ‪− ln 2‬‬ ‫𝑒‪+‬‬ ‫‪2‬‬ ‫; ‪ٗ − ln 2‬ؾ‪ ٞ‬ط‪ٞ‬سر‪ٚ‬‬ ‫‪ 𝑓1‬روبثَ ٖٓ‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ln 2‬‬
‫‪ ٝ‬ثبعزؼٔبٍ اُو‪ ْ٤‬أُوشثخ ٗؾظَ ػِ‪: ٠‬‬ ‫⟺‬ ‫𝜋=𝑉‬ ‫𝑥‪𝑥 + 𝑒 −2‬‬ ‫‪2‬‬
‫𝑥𝑑‬
‫‪−1‬‬ ‫‪0‬‬
‫; ‪ٗ − ln 2‬ؾ‪−0,2 ; 0,1 ٞ‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ 𝑓1‬روبثَ ٖٓ‬
‫‪ln 2‬‬
‫‪−1‬‬
‫; ‪− ln 2‬‬ ‫‪ 0 𝜖 −0,2 ; 0,1‬كبٗ‪ٔ٣ ٚ‬زِي عبثوب ‪ٝ‬اؽذا ‪ٖٓ 𝛼1‬‬ ‫‪ ٝ‬ثٔب إٔ‬ ‫⟺‬ ‫𝜋=𝑉‬ ‫𝑥𝑑 𝑥‪𝑥 2 + 𝑒 −4𝑥 + 2𝑥𝑒 −2‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪−1‬‬
‫; ‪∃! 𝛼1 𝜖 – ln 2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪; 𝑓1 𝛼1 = 0‬‬ ‫‪٣‬ؼ٘‪: ٢‬‬ ‫‪ln 2‬‬ ‫‪ln 2‬‬
‫‪𝑥3‬‬ ‫𝑥‪−𝑒 −4‬‬
‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 3‬ب‬ ‫⟺‬ ‫𝜋=𝑉‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+ 2𝐼 ln 2‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪𝛼1‬‬ ‫‪𝛼1‬‬
‫𝑒 = ‪−𝛼1‬‬ ‫𝑒 ‪: ٚ٘ٓ ٝ 𝛼1 +‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪ 𝑓1 𝛼1 = 0‬ارٕ ‪= 0 :‬‬
‫‪3‬‬
‫انحانح األونى ‪ :‬إرا كان ‪𝒙 − 𝜶𝟏 > 0‬‬ ‫‪ln 2‬‬ ‫‪ln 2 39‬‬
‫⟺‬ ‫𝜋=𝑉‬ ‫‪−‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪𝑒 𝑥 > 𝑒𝛼1‬‬ ‫كبٕ ‪ٚ٘ٓ ٝ 𝑥 > 𝛼1 :‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪64‬‬

‫‪٣‬ؼ٘‪ 𝑒 𝑥 > −𝛼1 : ٢‬ارٕ ‪𝑒 𝑥 + 𝛼1 > 0 :‬‬

‫∎‪5‬‬
‫‪𝒙 − 𝜶𝟏 < 0‬‬ ‫انحانح انثاوٍح ‪ :‬إرا كان‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ؽغت ٗز‪٤‬غخ اُغئاٍ ‪ 1‬ب ‪:‬‬
‫كبٕ ‪𝑒 𝑥 < 𝑒 𝛼 1 ٚ٘ٓ ٝ 𝑥 < 𝛼1 :‬‬ ‫𝑛 ‪ln‬‬ ‫𝑛 ‪1 + ln‬‬
‫= 𝑛𝑢‬ ‫= 𝑛𝑢 𝑛𝑔 = 𝑛𝑣 و‬
‫‪٣‬ؼ٘‪ 𝑒 𝑥 < −𝛼1 : ٢‬ارٕ ‪𝑒 𝑥 + 𝛼1 < 0 :‬‬ ‫𝑛‬ ‫𝑛‬
‫ٗغز٘زظ ٖٓ ‪ٛ‬بر‪ ٖ٤‬اُؾبُز‪ ٖ٤‬إٔ أٌُ‪٤‬ز‪𝑒 𝑥 + 𝛼1 ٝ 𝑥 − 𝛼1 ٖ٤‬‬ ‫𝑛 ‪ln‬‬ ‫𝑛 ‪1 + ln‬‬
‫‪lim‬‬ ‫‪=0‬‬ ‫‪ٝ‬‬ ‫‪lim‬‬ ‫‪ُ ٝ‬ذ‪٘٣‬ب ‪= 0 :‬‬
‫ُ‪ٜٔ‬ب ٗلظ اإلشبسح ‪.‬‬ ‫∞𝑛‬ ‫𝑛‬ ‫∞𝑛‬ ‫𝑛‬
‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 4‬أ‬
‫𝑥‬
‫‪1‬‬ ‫𝑛𝑣 ٓززبُ‪٤‬زبٕ ٓزوبسثزبٕ ‪ ٝ‬رئ‪ٝ‬الٕ ٓؼب اُ‪ ٠‬اُظلش‪.‬‬ ‫‪𝑛𝜖 ℕ‬‬ ‫𝑛𝑢 ‪ٝ‬‬ ‫‪𝑛𝜖 ℕ‬‬ ‫ارٕ‬
‫‪𝜑 𝑥 =𝑒 −‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪𝑥 :‬‬
‫𝑒‬
‫‪1‬‬ ‫∎ 𝐈𝐈 ‪1‬‬
‫‪𝜑′ 𝑥 = 𝑒 𝑥 −‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫𝑒‬ ‫𝑥𝑛 𝑒 ‪𝑓𝑛 𝑥 = 𝑥 +‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫‪−1‬‬
‫≤𝑥‬ ‫ٖٓ أعَ ‪:‬‬ ‫‪𝑓𝑛′ 𝑥 = 1 + 𝑛𝑒 𝑛𝑥 > 0‬‬ ‫ارٕ‬
‫‪2‬‬
‫‪−1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ٗغز٘زظ ارٕ عذ‪ ٍٝ‬رـ‪٤‬شاد اُذاُخ 𝑛𝑓 ًٔب ‪: ٢ِ٣‬‬
‫𝑒 ≤ 𝑥𝑒‬ ‫‪2‬‬ ‫=‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫𝑒‬
‫‪1‬‬ ‫𝑥‬ ‫∞‪−‬‬ ‫∞‪+‬‬
‫‪𝑒𝑥 −‬‬ ‫‪≤0‬‬ ‫‪: ٚ٘ٓ ٝ‬‬
‫𝑒‬ ‫)𝑥( ‪𝑓𝑛′‬‬ ‫‪+‬‬

‫; ∞‪∀ 𝑥 𝜖 −‬‬
‫‪−1‬‬
‫‪; 𝜑′ (𝑥) ≤ 0‬‬ ‫أ‪: ١‬‬ ‫∞‪+‬‬
‫‪2‬‬
‫𝑛𝑓‬
‫‪−1‬‬ ‫∞‪−‬‬
‫; ∞‪−‬‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪ 𝜑 : ٢‬داُخ ر٘بهظ‪٤‬خ ػِ‪ ٠‬أُغبٍ‬
‫‪2‬‬

‫الصفحة ‪𝟐𝟏 :‬‬ ‫) رمضان ‪2012‬‬ ‫من إعداد األستاذ بدر الدين الفاتحي ‪( :‬‬ ‫أجوبة الدورة االستدراكية ‪2003‬‬
 ‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 4‬ب‬
‫ُذ‪٘٣‬ب ؽغت ٗز‪٤‬غخ اُغئاٍ ب ‪:‬‬
‫‪−1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ٗؼِْ إٔ اُذاُخ 𝑝𝑥𝐸 هبثِخ ُإلشزوبم ػِ‪. ℝ ٠‬‬
‫; ∞‪∀ 𝑥 𝜖 −‬‬ ‫≤ ‪; 𝑒 𝑥 + 𝛼1‬‬ ‫‪𝑥 − 𝛼1‬‬
‫‪2‬‬ ‫𝑒‬
‫ارٕ ٗغزط‪٤‬غ رطج‪٤‬ن ٓجش‪٘ٛ‬خ اُزضا‪٣‬ذاد أُ٘ز‪٤ٜ‬خ ػِ‪ ٠‬أ‪ٓ ١‬غبٍ ٖٓ ‪. ℝ‬‬
‫‪−1‬‬
‫ؽغت ⋆ ٗغذ ‪:‬‬ ‫; ∞‪−‬‬ ‫ارٕ ٖٓ أعَ ‪ 𝑥 = 𝛽𝑛 :‬أُ٘زٔ‪ ٢‬اُ‪٠‬‬ ‫‪−1‬‬
‫‪2‬‬ ‫; ∞‪𝑥 𝜖 −‬‬ ‫ٗخزبس أُغبٍ اُز‪ ١‬ؽشكب‪ 𝑥 ٝ 𝛼1 ٙ‬ثؾ‪٤‬ش ‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫≤ ‪𝑒 𝛽𝑛 + 𝛼1‬‬ ‫‪𝛽𝑛 − 𝛼1‬‬ ‫ارٕ ‪ٞ٣‬عذ 𝑐 ٓؾظ‪ٞ‬س ث‪ 𝑥 ٝ 𝛼1 ٖ٤‬ثؾ‪٤‬ش ‪:‬‬
‫𝑒‬
‫‪1‬‬ ‫‪𝑒 𝑥 − 𝑒 𝛼1‬‬ ‫‪𝑒 𝑥 + 𝛼1‬‬
‫⟺‬ ‫≤ ‪−𝑒 𝛽𝑛 − 𝛼1 = 𝑒 𝛽𝑛 + 𝛼1‬‬ ‫‪𝛽𝑛 − 𝛼1‬‬ ‫𝑐𝑒 =‬ ‫⟺‬ ‫𝑐𝑒 =‬
‫𝑒‬ ‫‪𝑥 − 𝛼1‬‬ ‫‪𝑥 − 𝛼1‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪ُٜٔ 𝑥 − 𝛼1‬ب ٗلظ اإلشبسح كبٕ ‪:‬‬ ‫‪ٝ‬‬ ‫‪𝑒 𝑥 + 𝛼1‬‬ ‫‪ ٝ‬ثٔب إٔ‬
‫⟺‬ ‫≤ ‪𝛽𝑛+1 − 𝛼1‬‬ ‫‪𝛽𝑛 − 𝛼1‬‬ ‫‪777‬‬
‫𝑒‬
‫‪𝑒 𝑥 + 𝛼1‬‬
‫⟹‬ ‫𝑐𝑒 =‬
‫‪1‬‬ ‫‪𝑥 − 𝛼1‬‬
‫= 𝑎∃‬ ‫‪𝜖ℝ‬‬ ‫‪𝛽𝑛+1 − 𝛼1 ≤ 𝑎 𝛽𝑛 − 𝛼1‬‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪: ٢‬‬
‫𝑒‬
‫ُذ‪٘٣‬ب ثبعزؼٔبٍ اُ٘ز‪٤‬غخ ‪: 777‬‬ ‫⟺‬ ‫‪𝑒 𝑥 + 𝛼1 = 𝑒 𝑐 𝑥 − 𝛼1‬‬ ‫∗‬
‫‪1‬‬ ‫‪−1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫⟺‬ ‫≤ ‪𝛽𝑛 − 𝛼1‬‬ ‫‪𝛽𝑛−1 − 𝛼1‬‬ ‫<𝑐‬ ‫‪2‬‬
‫; ∞‪ 𝑐 𝜖 −‬ارٕ ‪:‬‬ ‫‪2‬‬
‫ٖٓ ع‪ٜ‬خ أخش‪ُ ٟ‬ذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫𝑒‬
‫‪1‬‬
‫< 𝑐𝑒‬ ‫𝑒‬
‫‪: ٚ٘ٓ ٝ‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫≤‬ ‫‪𝛽𝑛−2 − 𝛼1‬‬ ‫ٗؼشة ؽشك‪ٛ ٢‬ز‪ ٙ‬أُزلب‪ٝ‬رخ ك‪ ٢‬اُؼذد أُ‪ٞ‬عت ‪ٗ 𝑥 − 𝛼1‬ؾظَ ػِ‪: ٠‬‬
‫𝑒‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫∗∗‬ ‫≤ ‪𝑒 𝑐 𝑥 − 𝛼1‬‬ ‫‪𝑥 − 𝛼1‬‬
‫≤‬ ‫‪𝛽𝑛−3 − 𝛼1‬‬ ‫𝑒‬
‫𝑒‬ ‫ٖٓ اُ٘ز‪٤‬غز‪ٗ ∗∗ ٝ ∗ ٖ٤‬غز٘زظ إٔ ‪:‬‬
‫⋮‬ ‫⋮‬
‫‪−1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪1‬‬ ‫𝑛‬ ‫; ∞‪∀ 𝑥 𝜖 −‬‬ ‫;‬ ‫≤ ‪𝑒 𝑥 + 𝛼1‬‬ ‫‪𝑥 − 𝛼1‬‬
‫≤‬ ‫‪𝛽0 − 𝛼1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫𝑒‬
‫𝑒‬
‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 5‬أ‬
‫𝑛‬ ‫ك‪ ٢‬اُجذا‪٣‬خ ‪٣‬غت إٔ ٗجش‪ ٖٛ‬ػِ‪ ٠‬إٔ ‪:‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫≤ ‪∀𝑛𝜖ℕ ; 𝛽𝑛 − 𝛼1‬‬ ‫‪− 𝛼1‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬ ‫‪−1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫𝑒‬ ‫‪2‬‬
‫∶ ‪∀𝑛𝜖ℕ‬‬ ‫≤ 𝑛𝛽 ≤‬
‫𝑒‬ ‫‪2‬‬
‫𝑛‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪−1‬‬ ‫‪−1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫⟺‬ ‫≤ ‪∀𝑛𝜖ℕ ; 𝛽𝑛 − 𝛼1‬‬ ‫‪+ 𝛼1‬‬ ‫𝑒‬
‫= ‪≤ 𝛽0‬‬ ‫‪2‬‬
‫≤‬ ‫‪2‬‬
‫ٖٓ أعَ ‪ُ 𝑛 = 0 :‬ذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫𝑒‬ ‫‪2‬‬
‫‪−1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪∀𝑛𝜖ℕ‬‬ ‫∶‬ ‫𝑒‬
‫≤ 𝑛𝛽 ≤‬ ‫‪2‬‬
‫ٗلزشع إٔ ‪:‬‬
‫< ‪+ 𝛼1‬‬ ‫ثٔب إٔ ‪ 𝛼1 < 0‬كبٕ ‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪−1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫𝑒‬ ‫𝑒‬ ‫‪≤ 𝑒 𝛽𝑛 ≤ 𝑒 2‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫‪1 𝑛+1‬‬
‫‪1111‬‬ ‫‪∀𝑛𝜖ℕ‬‬ ‫;‬ ‫≤ ‪𝛽𝑛 − 𝛼1‬‬ ‫‪: ٚ٘ٓ ٝ‬‬ ‫‪−1‬‬
‫‪−1‬‬
‫𝑒‬
‫𝑒‬
‫𝑒‪≤ −𝑒 𝛽𝑛 ≤ −‬‬ ‫𝑒‬ ‫‪: ٚ٘ٓ ٝ‬‬
‫‪−1‬‬
‫‪−1‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪𝑛+1‬‬ ‫𝑒‪−‬‬ ‫𝑒‬ ‫< ‪≈ −0,54‬‬ ‫ثبالعزؼبٗخ ثب‪ُ٥‬خ اُؾبعجخ ٗغذ ‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫ٓززبُ‪٤‬خ ‪٘ٛ‬ذع‪٤‬خ أعبع‪ٜ‬ب اُؼذد أُ‪ٞ‬عت‬ ‫ٗالؽع إٔ ‪:‬‬
‫𝑒‬ ‫‪−1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫‪1‬‬
‫𝑒‬
‫≤ 𝑛𝛽 𝑒‪≤ −‬‬ ‫‪2‬‬
‫ارٕ ‪:‬‬
‫‪ ٝ‬األطـش ٖٓ ‪: 1‬‬
‫𝑒‬ ‫‪−1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫‪∀𝑛𝜖ℕ‬‬ ‫∶‬ ‫𝑒‬
‫≤ ‪≤ 𝛽𝑛+1‬‬ ‫‪2‬‬
‫أ‪: ١‬‬
‫‪𝑛+1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪lim‬‬ ‫‪=0‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬ ‫‪−1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫∞𝑛‬ ‫𝑒‬ ‫‪∀𝑛𝜖ℕ‬‬ ‫∶‬ ‫≤ 𝑛𝛽 ≤‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪ ٢‬ؽغت ٓجذأ اُزشعغ ‪:‬‬
‫𝑒‬ ‫‪2‬‬
‫‪ٗ 1111‬غز٘زظ إٔ ‪lim 𝛽𝑛 − 𝛼1 = 0 :‬‬ ‫‪ ٚ٘ٓ ٝ‬ؽغت اُزؤؽ‪٤‬ش‬ ‫‪−1‬‬
‫∞𝑛‬
‫≤ 𝑛𝛽 ⋆‬ ‫‪2‬‬
‫ٓب ‪ٜ٘ٔ٣‬ب ك‪ٛ ٢‬زا اُزؤؽ‪٤‬ش ‪ ٞٛ‬اُشن ‪:‬‬
‫‪lim 𝛽𝑛 = 𝛼1‬‬ ‫أ‪: ١‬‬ ‫‪ ٝ‬رُي ٖٓ أعَ رطج‪٤‬ن ٗز‪٤‬غخ اُغئاٍ ب‬
‫∞𝑛‬

‫الصفحة ‪𝟐𝟐 :‬‬ ‫) رمضان ‪2012‬‬ ‫من إعداد األستاذ بدر الدين الفاتحي ‪( :‬‬ ‫أجوبة الدورة االستدراكية ‪2003‬‬