W5 Tarcie ślizgowe; tarcie cięgien.

Tarcie jest to całokształt zjawisk między stykającymi się ciałami stałymi

spowodowanych działaniem siły normalnej ( dociskającej) i stycznej
(przemieszczającej ciała względem siebie).
Podział tarcia:
- ze względu na środowisko: tarcie suche, płynne, mieszane, graniczne itp.
- ze względu na charakter ruchu: tarcie ślizgowe i cięgien
Tarcie statyczne ( spoczynkowe)- tarcie pomiędzy ciałami, które przemieszczają
się miedzy sobą.
Tarcie kinetyczne (ruchowe)- tarcie występujące pomiędzy ciałami wzajemnie
przemieszczającymi się.
Skutki tarcia:
- opór względem przemieszczania się ciał,
- zużycie trących powierzchni,
- wzrost temperatury,
- powstanie produktów zużycia.

Zjawiska tarcia ślizgowego

Tarcie ślizgowe- tarcie występujące na styku dwóch ciał stałych, gdy ciała
przesuwają się względem siebie lub gdy ciała spoczywają względem siebie, a
istnieje siła dążąca do przesunięcia ciała.
 R- reakcja podłoża

Po przyłożeniu niewielkiej siły F

reakcja podłoża R odchyla się
do kierunku pionowego

T+N=R

N- składowa normalna
reakcji podłoża R
T- składowa styczna reakcji
Siła tarcia podłoża R
Prawa tarcia Coulomba
1.Siła tarcia jest niezależna od wielkości stykających się ze sobą powierzchni i
zależy jedynie od ich chropowatości ( rodzaj materiału )
2.Wartość siły tarcia dla ciała znajdującego się w spoczynku może się zmienić
od 0 do wartości maksymalnej Tmax , która ta jest wprost proporcjonalna do
składowej normalnej reakcji podłoża

0 ≤ T ≤ Tmax Tmax = µN
3.W przypadku gdy ciało porusza się ( ślizgowo po pewnej powierzchni ) to siła
tarcia jest przeciwnie skierowana do kierunku ruchu i jej wartość nie zależy od
prędkości
µ- współczynnik tarcia ślizgowego( statycznego)
µ’- współczynnik tarcia ślizgowego ( kinetyczne) dotyczy sytuacji gdy ciało jest
w ruchu

µ’ < µ
µ- zależy od chropowatości powierzchni
µ < 1 żeliwo + żeliwo = 0,25
stal + żeliwo = 0,15
stal szlifowana + stal szlifowana = 0,05

T = Tmax = µ * N
Tarcie jest w pełni rozwinięte, tzn. siła tarcia
osiągnęła swoją wartość maksymalną
Zjawisko tarcia cięgien
Tarcie cięgna o krążek nazywamy siły tarcia występujące między
powierzchniami cylindrycznymi i cięgnami, taśmami, sznurami, pasami lub
linami na nie nawiniętymi. Siły te w hamulcach taśmowych hamują wzajemny
poślizg hamulca i taśmy, natomiast w przypadku kół pasowych nie dopuszczają
do wzajemnego poślizgu koła i pasa.

Element krzywoliniowy,
nieruchomy
α [rad] – kąt opasania

S2 = S1 × eα×µ Wzór Eulera

e = 2,74
S2 > S1

Przykład
Obliczyć wartość siły P potrzebnej do utrzymania w równowadze odważnika
G=100N zawieszonego na linie poprowadzonej wokół ruchomej powierzchni
walcowej. Przyjąć µ=0,2