TEBL No: 20

UDK : 621.315.668.1/.3

a. G. ve 0. G. ebekelerinde Kullanlan Demir, Beton ve Aa Direk Tipleri ve Mukayeseleri

Turhan ONUR
Y. Mh.-.T.. Trkiye'de, alak ve orta gerilim (6-10-15 K.v.) kasaba ve ehir ebekelerinin etd, avan projeleri, ihaleye esas olacak kefinin tanzimi ve tesislerin ihalesi ile iletmeye alncaya kadar geen btn safhalarn kontrol genel olarak Uler Bankas tarafndan yrtlmektedir. Hde kmsenemiyecek miktarda olan memleket apndaki bu ilerin senelerden beri yrtlmesi neticesinde elde edilen tecrbelerden istifade ile byk kolaylklar salayan ebeke direklerinin tipletirilmesine gidilmitir. Bu tipletirmeden salanan faydalar ksaca yle sralayabiliriz. a Projelerin tanzim ve kontrolunda zaman tasarrufu. b Yetimesi pahal teknik personelden ve dolays ile personel masraflarndan tasarruf. c Direk imalatnda malzeme ve iilikten tasarruf. d Tipletirilmi direklerle yaplan bir ebekenin tevsi ve slahnda mevcut malzemesinden tasarruf salanmaktadr. Mevcut tip direklerin nce aadaki sraya gre tip tantmn yaptktan sonra bunlarn biri birleri ile ekonomik mukayesesini grelim. 1 2 3 4 5 Alak gerilim demir direk tipleri Beton direk tipleri (santrifj ve vibre) Aa direk tipleri Mterek direk tipleri Aa, demir ve beton direklerin mukayesesi 2 Beton Direk Tipleri: Memleketimizde 'beton direklerin elektrik enerji naklinde ve alak gerilimli ehir ebekelerinde kullanlmas ok yakn bir maziye sahiptir. Beton direk imaltnda maliyetin asgariye indirilmesi ve istenen mukavemeti elde edebilmek iin maltn prefabrike olmasn zaruri klmaktadr. Prefabrike Vibre beton direk imalt Trkiyede ilk defa, ller Bankas tarafndan kurulan lsu irketi tarafndan yaplm ve 1950 den itibaren kasabalarn ebeke tesislerinde kullanlmaa balanmtr. Bu direk tipleri profil itibar ile alak gerilim A. tipi demir direklere benzerler. Tip isimleri de Al, A2, A5, B3, B4, Cl, C3 eklinde verilmitir. lsu irketinin faaliyeti terkinden sonra 1959 da kurulan Simel irketi tarafndan antiyelerde seyyar tesislerle Vibre beton direk imaline ve bu tip direklerle ebeke tesisine devam edilmektedir. Bugne kadar vibre beton direklerle 55 kasabann elektrik ebekesi yaplmtr. Halen 52 ebeke de yaplmaktadr. Prefabrike santrifj beton direk imalt yakn bir zamanda zmirde faaliyete geen Betonta tarafndan yaplmaktadr. Bu direklerin tipletirilmesi ayn firma tarafndan yaplm ve tip isimleri tepe kuvvetlerine gre kkten bye doru 1,1,5, 2, 2,5, 3, 3,5, 4, 5, 6... 30 kadar rakkamlarla ifade edilmitir. Bunlarn boylar 9,5 ve 10 metre olarak yaplmaktadr. Santrifj beton direkler zmir Gaziemirde sabit fabrikada imal edildii ve ar olduklarndan nakliyesinde zorluklarla karlanlmaktadr. Bu bakmdan fabrika mahallinden ok uzak kasabalarn ebeke tesislerinde kullanlmasnda nakliye masraflar hayli bir yekn tutmaktadr. Vibre beton direklerde ise tesisin yaplaca mahalde seyyar atlye kurulmakta ve direklerin nakliye zorluu ile karlanlmamaktadr. Yalnz bu tip direklerin bir antiyede imal edilen miktar'fazla olmak artiyle imaltnda ekonomi salanmaktadr. Zira az sayda direk iin atelyenin nakli ve kurulmas direk maliyetini ykseltmektedir. 3 Aa Direk Tipleri: Aa direklerin demir ve beton direklere nazaran ok daha ekonomik, ve ormanlarmzdan temin imknlarnn msait olmas, ayn zamanda Orman Genel Mdrlnn Bolu Orman Ba Mdrlnde emprenye tesislerinin bulunmas sebrahim MERAL Mh.-Yldz T.O.

1 Alak Gerilim Demir Direk Tikleri: Alak gerilimli kasaba ve ehir ebekelerinde kullanlmak zere U ve I profillerinden yaplan A tipi direklerle kebentlerden yaplan kafes direklerdir. Tip isimleri ise, A direklerinde kullanlan profillerin lsne gre isimlendirilmektedir. (rnek 6,5 U profilinden imal edilen A direine 6,5 U ve 8 I profilinden imal edilene ise 8 I v.s. eklinde) kafes direkler ise 5 ayr tepe kuvvetine gre imal edilmi olup en kk tepe kuvvetinden byne doru Ku K2, K3, K4, K5, olmak zere 5 eit tip tekil etmektedir. Btn direk tipleri 40-50 metre akla kadar kullanlabilmektedir. Hattzatnda ehir ebekelerinde de 50 metreden fazla aklklar kullanlmamaktadr.
E.M.M. 73 - 74

151

bebiyle elektrik ebekelerinde aa direklerin, kullanlmasnda fayda grlmtr. Bu bakmdan aa direkler mevzuunda yaplan almalar neticesinde, tipletirilmeleri ve teknik artnameleri tanzim edilmitir. Tipletirmede muhtelif boylarda (9, 10, 11, 12 metre) tepe ve dip kuturlarna gre direkler tasnif edilerek, hepsinin ayr ayr tepe kuvvetleri hesaplanmtr. Aa mukavemetinin kk olmasndan .tr byke tepe kuvvetleri elde etmek iin ift di- rek kullanlmas zarureti domutur. Tip cetvellerinde, ift direklerin tepe kuvvetleri hesaplanarak imalt resimleri ile verilmitir. Aa direklerde tip isimleri sra ile direin boyu, tepe ve dip kuturlar belirtilerek ifade edilmitir. rnek olarak 10 metre boyunda, tepe kutru 11 cm. ve dip kutru 17 cm. olan aa direi alalm. Tip cetvellerinde bu direk 10/11 -17 ismi (iareti) ile belirtilmitir. Aa direklerinde! tipletirilmesi sayesinde daha evvel tipletirmenin faydalar ksmnda zikredilen hususlarda belirtildii gibi byk kolaylklar salamaktadr. Aa direklerin daha geni apta kullanlmas sokaklarmzn msait olduu yerlerde lento ve payanda kullanmak ile olur. Bilhassa orta gerilim ebekelerinde arazide lente ve payanda kullanlmas daima mmkndr. Uzun boylu direk bulunmas zor olduu hallerde demir, beton ve aa ayaklarda kullanlmaktadr. Bilhassa kasabalardaki putrel direkler bylece kymetlendirilelbilmektedir. 4 Mterek Direk Tipleri: ehir ebekelerinde elektrik- enerjisinin orta gerilimle (6 ve 15 kV.) muayyen noktalara tanmas eskiden umumiyetle yeralt kablolar ile salanmaktayd. Kablo ile enerjinin datm hava hatlarna nazaran daha fazla bir tesis masrafn gerektirdii iin, kasaba ve ehir ebekelerinde alak gerilimle orta gerilimi beraber tayacak direkler kullanlmas cihetine gidilmitir. Bu mevzu zerinde yaplan almalar neticesinde, alak ve orta gerilim hatlarn beraber tayan mterek direkler hesap ve tanzim edilerek, orta gerilim ebekelerinde kabloya nazaran % 50 mertebesinde bir ekonomi salanmtr. Bu direkler ehir iinde enok 50 metre akla ve 15 kV. kadar olan orta gerilimle alak gerilim hatlarn tayacak ekilde tipletirilmilerdir. Alak gerilim demir direklerinde olduu gibi bunlarda yapld profilin isim ve llerine gre tip isimleri alrlar. Mterek demir direkler haricinde aa ve beton mterek direkler kullanlmaktadr. Tayacaklar hatlarn cinsine gre 11 ve 12 metre boyunda olan aa direkler mterek direk olarak kullanlmaktadr. Beton mterek direkler ise 11,5 metre boyunda ve muhtelif tepe kuvvetlerine g152

re harflerle tip isimleri belirtilmitir. Mterek aa direklerde putrel temellerde kullanlmaktadr ve tipler bunlara gre hazrlanmtr. Demir ve beton direklerde transformatr direkleride tip olarak hazrlanmtr. Bunlar O.G. hava hatt ve yeralt kablosu olduu hallerde kullanlmaktadr. Ak hava tipi sigortal seksiyonr, transformatr ve parafudrlar direin zerine yerletirilmektedir. A.G. panosu ise bir sa dolap olarak diree yerden 1,5 m. yksee monte edilmektedir. 5 Demir, Beton ve Aa Direklerin Mukayesesi : Mukayeseden nce aa direkler hakknda biraz daha geni bilgi vermek faydal olacaktr. " a Aa Direklerin Kullanlmas Hususunda Yaplan almalar: Aa direkler mevzuunda, iller Bankas ile Elektrik leri Etd daresi ve Orman Genel Mdrl elemanlar 1960 ylnda ormanlarmzda gerekli etdleri yapmlar ve msbet sonulara varmlardr. Ayn yl Dnya Enerji Konferans Trk Mill Komitesinin teebbs ile. Orman Genel Mdrl, Devlet Demiryollar, PTT, ller Bankas, Etibank, EE daresi Genel Mdrlkleri ve TMMOB Elektrik Mhendisleri Odas elemanlar uzun almalardan sonra aa direk normlar ile FAO Akdeniz kalknma projesinde tavsiye edi-' len Aa Direk T.A.. nin statsn hazrlamlardr. Bu meyanda ler Bankas tarafndan 1960 ylnda aa direkler teknik artnamesi hazrlanarak Sanayi Bakanlna tasdik ettirilmitir. Buna paralel olarak aa direklerin tipletirilmesi ele alnm, 1961 senesinde tamamlanarak bunlar da Sanayi Bakanlna tasdik ettirilmitir. Halen lente ve payandal direkler ile ekli direkler konusunda almalar yaplmaktadr b Trkiye'de Aa Direk Temini : Aa direk temini orman politikas ile ilgili olduundan bu ynde yaplan incelemeleri zikretmek yerinde olacaktr. Trkiye'nin genel yzeyi olan 77.688.000 hektarn ancak 10.584,000 hektar ormanlktr ki genel yz lmnn % 13,7 sini tekil etmektedir. Btn dnya genel muvazene nsbetinin % 30 olmas gerektii aklanrsa ormanlarmzn nekadar az olduu grlr. Orman miktarn ylede mukayese edebiliriz. Dnya standartlarna gre bir memleketin orman mahsullerinin o memleketin ihtiyalarn karlyabilmesi iin bir insana bir hektar orman sahas isabet etmelidir. 1927 senesinde bu miktar bizde 0,58 hektar/insan iken bir yandan nfusun sr'atl art ve dier yandan ormanlarn azal sebebi ile 1960 ylnda 0,34 hektar/insan dmtr. Miktarca kifayetsizlii yaE.MM. 73-74

nnda ormanlarmzn bakm ve iletilmeside gerektii gibi yaplamamaktadr. 1951 ylma kadar ller Bankas tarafndan ihale edilen ehir ebekelerinde aa direkler kullanlmtr. Ancak bu direklerin enprenye edilmeden naturel olarak kullanlmalar sonucu olarak 4-5 sene zarfnda rdkleri iin deitirilmeleri gerekiyordu. 4-5 senede bir bunlarn deitirilmesini orman politikasna aykr bulan Orman Genel Mdrl, elektrik ve daimi PTT. hatlarnda aa direk kullanlmamas iin 1951 de Bankalar Kurulu karar istihsal etmitir. Bu hususlardan dolay, tekrar aa direk kullanlarak ormanlarmzn heder olaca zehabina kaplmamak iin ksaca u hususu aklyalm. Ormanlarmzn iletilmesi ve gelitirilmesi iin, mracaat edilen Amerikal uzmanlarn tavsiyesi ormanlarn ferahlandrlmas olmutur. Trkiyede son zamanlara kadar yollar civarndaki ormanlarda kesim yaplmakta idi. Yollardan uzak ormanlarda ise kesim yaplamadndan ve aalar ok sk olduklarndan daima uzamakta ve fakat kalnlaamamaktadr. Amerikal uzmanlarn tavsiye ettii ferahlandrma sk ormanlarn aralarndan aalarn kesilip seyrekletirilmesidir. Bylece seyrekleen ormann aalan kalnlaarak kerestelik hale gelmeleri salanm olacaktr. Bu zaruri ferahlandrma operasyonunun yaplmas iin kesilen aalar ince ve uzun olurlar. Bunlardan kerestelik tomruk olarak faydalanamamaktadr. Bunlar ancak maden- direi, tel direi veya yakacak odun olarak kullanlabilirler. Son yllara kadar. Trkiye Kmr letmelerinin maden direi ihtiyacn skandinav memleketlerinden karlamak gayesi ile ICA yardm yapmakta olan Amerika, yukarda bahsedilen uzmanlarnn incelemelerinden sonra bu yardm keserek, yerine Orman Genel Mdrlne ferahlandrma ameliyesini imkn dahiline sokacak orman ii yollar yapmak zere yardmda bulunmaa balamtr. Bu sayede halen Trkiye Kmr letmeleri maden direi ihtiyacn memleket dahilinden temin etmektedir. Ayn zamanda Orman Genel Mdrl tarafndan Bolu'da tazyikli kazanda emprenye tesisi kurduktan ve ormanlarmzda ferahlandrma kesimleri baladktan sonra elektrik ve PTT ebekelerinde aa direk kullanlmasnn orman politikas bakmndan bir mahzuru kalmamtr. Bilhassa ormanlardan kesilen, kerestelik karakterinde olmayan aalarn direk olarak kullanlmas genel ekonomi bakmndan ok faydal olacaktr. Bunun en tabi rnei NATO PTT direklerinin emprenye edilmi aa olarak seilmesi olmutur. Aa direk temini iin Orman Genel Mdrl ile ller Bankasnn yapm olduklar temas ve almalarndan iyi neticeler alnmtr. Orman Genel Mdrl Bolu Blge Bas Mdrlnde ller Bankas temsilcilerinin yaptklar almalarn neticesinde byk miktarda diree elverili
E.M.M. 73 - 74

aalar bulunduu ve bilhassa seyrekletirme ameliyesinden dolay kacak aalarn kymetlendirilmesi istenildii renilmitir. Sadece Bolu ormanlarnda bu yl vuku bulan afet sonunda dev3 rilen aa miktar 900 000 m civarnda bulunmaktadr. Orman iletmesi hali hazrda, afet sonunda devrilen bu aalar talep sahiplerinin isteine gre kymetlendirmektedir. Ormanlarmzda seyrekletirme ameliyesinin tamamlanmas ve aa direk istihsalinin kifayetsiz olduu zaman dnrsek dahi, aa direk ithalat cihetine gidilmesinde yine de fayda olacaktr. Zira aa direk ithali halinde memlekete bir dviz kaybna deil kazancnda olacaz. nk normal bir i hayat yllarnda Karabk Demir elik Fabrikasnn imalt memleket ihtiyacn karlayamamakta ve mhim miktarda elik profil ve inaat demiri ithal edilmektedir. Bu durumda demir direklerin profil, beton direkler iin St 70 ubuk demir ihtiyacnn Karabkten temini mmkn olamamaktadr. Bu bakmdan elektrik ebekelerinde aa direk kullandmz takdirde memleket apnda elik profil tasarrufunda bulunulacaktr. C Aa Direklerin mr : Aa direklerin mrnn, umumiyetle, aacn kesilmesinden itibaren tutulduu muamelelere bal olduu bilinmektedir. Aa direkler kesimlerinden sonra muhtelif metodlarla emprenye edilerek mrleri uzatlmaktadr. Bunlar ak kazanda kaynatma, Boucheri, tazyikli kazan, enjeksyon ve bandaj metotlar ile emprenye edilerek 10-25 sene arasnda bir mr kazannrlar. mr, emprenye metodu ve kullanlan tuzun cinsinden baka direin dikilecei topran cinsine ve muhitine de baldr. Ancak eprenye edilmi bir direin 10-20 sene sonra toprak kesiminde emprenye maddesini zayi etmesi halinde direk sklmeden enjeksyon veya bandaj metodu ile tekrar emprenye edilerek yeniden 10 - 20 sene mr kazanabilir. Bu usul ayni diree 2 - 3 defa tatbik edilebilir. rnek: Trkiyede Visero - Trabzon 26 Kv.hatt 1926 da, skenderun ebekesi 1930 ylnda emprenye edilmi aa direkli olarak yaplm olup halen kullanlmaktadrlar ki bunlar ilk emprenyeleriden sonra bir muamele grmemilerdir. Aa direkler hakknda verilen bu ksa bilgilerden sonra, bunlarn demir ve beton direklerle mukayesini grelim. d Aa Direklerin Demir ve Beton Direklerle Mukayesesi: Bu mukayeseyi her cins direklerden biri birinin muadillerini alarak yapacaz. Ayrca projesi tamamlanm bir kasabann demir, beton ve aa direkli olarak ilk tesis masraflarn karlatracaz. lk mukayesemize tepe kuvveti en kk olan 8 I tipi demir direkli, buna vasati tepe kuvveti olarak muadil olan 10/16-22 aa direi, 10-tip 2 santrifj beton ve A2 tipi vibre beton direklerini alalm. 153

Bunlarn karakteristiklerini cetvel halinde gsterelim. Tepe kuvveti Direk Cinsi Demir Aa Santrifj beton Vibre beton Tipi 8 I 10/16-22 10/2
A2

P-W

Arlk veya hacmi 151 kg. 0,336 m3 720 kg.

Vasati mr 40 sene 20 40 40

300/90 180 200 270/85

kg. >

240/50 kg. 150 J > 172,9

P = Rzgarsz tepe kuvveti W = Rzgar tazyiki Bu Drt Tip Direklerin Maliyetleri: A Demir Direk : lk maliyeti: 5 senede bir defa boyanma masraf: 20 Senede 'bir yer deitirme . 151 kg. x 4 TL. = 604 TL. 5,8 m2 x 6,80 TL. = 39,44 = 40 TL. 130 TL.

40 Sene iinde toplam maliyeti: lk tesis 604,00 TL. 40 Senelik boya masraf = 40 X 8 = 320.00 Yer deitirme 1 defa = 130,00 Toplam 1054 = 26,30 TL. eder
40

1054.00

bulunur.

Bir yla den bedel ise:

B Aa Direk : Orman Genel Mdrl Bolu letmesinde aa direin bedeli 320 - 340 TL/m3 olup empren-

ye iin ayrca 80 TL. alnmaktadr. Buna gre emprenye edilmi aa direk maliyeti ise: lk masraf : 0,336 m3 x 420 x 1,2 = 169 TL.

Bir direin takriben 300 knvye nakli (kamyon la) 30 TL. Bir direin dikilmesi 15 > Demir aksam (galvanizli) 10 > % 25 mteahhit kr: 55 14 69 TL. 20 senede bir defa enjekte metotu ile ilalanrsa 20 TL, Nihai bedel toplam ise 169 + 69 + 20 = 258 TL. bulunur. 258 Bir yla den bedel ise = 12,00 eder. 20 C Beton Direkler: 10/2 tipi santrifj direk bedeli 300 Km. nakli Dikilmesi 455 TL. 720 X 0,20 = 144 720 X 0,25 = 180 Toplam 154
779

E.M.M. 73-74

A2 Tipi Vibre beton direk bedeli: Dikilmesi Toplam

360 TL. 150 510 >

Vibre beton direklerde imalt says 200 adedin zerinde olmak art ile bulunan maliyet fiat buraya alnmtr ayet daha az sayda olacak olursa maliyeti daha da artmaktadr. Genel olarak Santrifj betonda:

beton direklerde boya masraf yoktur. Ancak demir diree arpan bir vasta direi yamultursa dzeltilmesi mmkn olabilir. Halbuki beton diree vasta arparsa, direk tamamen harap olmaktadr Bu sebep ile vasati mrde % 20 azalma kabul uygun olacak ve vasati mr 50 seneden 40 seneye inecektir. 40 Senede direin bir defa yer . deitirmesi 200 TL. olacana gre toplam masraf: 979 = 24,2 40 710

770 + 200 = 979 TL. Bir yla den masraf

Vibre betonda

510 + 200 = 710 TL 40

= 17,5

Bu mukayeseleri bir cetvel halinde gsterelim : Cinsi Demir Aa Santrifj beton Vibre beton k yatrm 604 TL. 238 779 510 Toplam yatrm 1.054 TL. 258 979 710 Yllk masraf 26,3 TL. 12,9 24,4 17,5

Bylece aa direklerin yatrm ve yllara dalm yatrm bedellerinin demir ve betonarme direklerden ucuz olduunu grmekteyiz. Bu mukayesemizde faiz nazar itibare alnmamtr. ayet alnm olsayd bulacamz deerler aa direklerin daha da lehinde olacakt. Demir Direkler Tutar Orta gerilim demir direkler Alak gerilim direk, (muhtelif tipte) Adet 156 1544

kinci mukayesemizi Bergama kasabasna ait 1700 direkli ebeke maliyetleri cinsine gre tanzim edilmitir. Toplam arlk 47,150 Kg. 318.463 zerinden yapalm. Bu kasabaya ait projenin keifleri direk

B. Fiat

Tutar

4. TL. 188.600,00 TL. 4. TL. 1.273.852,00 TL. Toplam 1.462.452,00 TL.

Beton Direkler (Santrifj) : Adet Orta gerilim direkleri (Muhtelif tip) Alak gerilim direkleri (Muhtelif tip) 156 1544 Toplam Aa Direkler : Orta gerilim direkleri muhtelif tip aa direkler Aa direklerle beraber kullanlmas zaruri demir direkler Alak gerilim direkleri muhtelif tip aa direkler Aa direklerle beraber kullanlmas zaruri demir direkler Adet 139 17 1473 71 Toplam Tutar 236.059,00 TL. 1 279.474,00 TL 1 .515.533,00 TL. Tutar 43.641.20 41.008.00 466.179.70 118.164.00 668.992.90 155 TL.

E.M.M. 73-74

Bu ebekenin dier malzeme kefi ise 1.655.385TL. tutmakta olup bunlan bir cetvel halinde zetliyerek neticeyi grelim. Direk Cinsi Demir direk Betin direk (santrufuj) Aa direk Direk Bedeli 1.462.452.00 TL. 1.515.533.00 668.992.90 > ebeke toplam bedeli 3.117.837.00 3.170.918.00 2.324.337.90 TL.

imdi demir ve beton direk yerine aa direk kullandmz takdirde, ilk tesis salanacak ekonomiyi hesaplayalm : Demir Direk Yerine Aa Direk Kullanld Takdirde (1.462.452668.992) 100 Sadece direk maliyetinde: 1.462 452 (3.117.8372.324.377)100 3.117.837

masraflarndan ,

% 54 ,25

Btn ebeke maliyetinde: Beton Direk Yerine Aa Direk

% 25,44

Kullanld Takdirde (1.515.533-668.992)100 % 55,85

Sadece direk maliyetinde:

1.515.533

Btn ebeke maliyetinde:

(3.170.918.-2.324.377)100 3.170.918

=%26,69 tasarruf salanr.

Yaplan bu mukayeselerden grld vehile aa direk kullanmakla demir diree nisbetle ebeke direkleri ilk tesis bedellerinde % 54,25 btn ebeke ilk tesisinde ise % 25.44 ve beton diree nazaran ise direk ilk tesis bedellerinde % 55,85, btn ebeke ilk tesis bedelinde ise % 26,69 nisbetinde bir ekonomi salanmaktadr. Mali imknlar mahdut olan kasaba ve kylerimizin elektrie kavuturulmasnda mutlaka eko nomiye riayet etmemiz icap etmektedir. Bunun iin elektrik ebeke tesislerinde aa direk kullanlmas zarar grlmektedir. Aa Direklerin aadaki faydalarn da zikredebiliriz : 1 Trkiye yeni yeni elektriklenmektedir. Kasaba ve kylerimizde yollar ve ebekeler sk sk deimektedir. Bu deimelerde hafif olan aa direkler ok faydaldr. 2 Kk tepe kuvvetli aa direkler lente ve payandalar kullanlarak daha byk tepe kuvvetleri iin kullanlabilir.

3 Boya masraf yoktur 10 senede bir bandaj veya enjeksyon metodlar ile ilalanrsa 20 seneden daha uzun mrl olurlar. 4 Temelleri daha basittir. Bir sademede ekseriya knlmayp eilirler ve tekrar dzeltilerek kullanlabilirler. 5 Aa direklere trmanmak daha kolaydr. 6 Aa direklerde, hatlardan doacak elektriki kaaklar tehlike arz etmezler. 7 Memleket dahilinden temin edilerek dviz tasarrufu salanr. 8 ehir ve kasaba ebekelerinde estetik bakmndan ilk nazarda uygun dmedikleri zannedilirse de, dzgn seilmi ayrca tornalanm bir aa direk dier direklere nazaran daha iyi bir estetie sahip olurlar. Bunun iin Orman Genel Mdrl tarafndan Boluda tesis edilmek zere aa direk torna tezgah siparii yaplm bulunmaktadr.

156

E.M.M. 73 r 74