Professional Documents
Culture Documents
Θ.Ε.2 - Η διοικητική διάρθρωση του εκπαιδευτικού συστήματος
Θ.Ε.2 - Η διοικητική διάρθρωση του εκπαιδευτικού συστήματος
)
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 2
Η ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Περιεχόμενα
Σκοπός της Θεματικής Ενότητας
Προσδοκώμενα Αποτελέσματα
Έννοιες Κλειδιά
Εισαγωγικές Παρατηρήσεις
Υποενότητα 1. Η ιεραρχική διάρθρωση της Διοίκησης της Εκπαίδευσης
στην Ελλάδα
1.1 Το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων
1.2 Περιφερειακές Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας
Εκπαίδευσης
1.3 Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και Διευθύνσεις
Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
Υποενότητα 2. Τα Υπηρεσιακά Συμβούλια
2.1 Κεντρικό Υπηρεσιακό Συμβούλιο Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (ΚΥΣΠΕ)
και Κεντρικό Υπηρεσιακό Συμβούλιο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΚΥΣΔΕ)
2.2 Ανώτερα Περιφερειακά Υπηρεσιακά Συμβούλια Πρωτοβάθμιας
Εκπαίδευσης (ΑΠΥΣΠΕ) και Ανώτερα Περιφερειακά Υπηρεσιακά Συμβούλια
Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΑΠΥΣΔΕ)
2.3 Περιφερειακά Υπηρεσιακά Συμβούλια Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης
(ΠΥΣΠΕ) και Περιφερειακά Υπηρεσιακά Συμβούλια Δευτεροβάθμιας
Εκπαίδευσης (ΠΥΣΔΕ)
2.4 Κεντρικό Υπηρεσιακό Συμβούλιο Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού
(ΚΥΣΕΕΠ) και Περιφερειακού Υπηρεσιακού Συμβουλίου Ειδικού
Εκπαιδευτικού προσωπικού (ΠΥΣΕΕΠ)
Υποενότητα 3. Δομές υποστήριξης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας
Εκπαίδευσης
3.1 Περιφερειακά Κέντρα Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού (ΠΕ.Κ.Ε.Σ.) -
Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου (Σ.Ε.Ε.)
3.2 Κέντρα Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης (Κ.Ε.Σ.Υ.)
3.3 Σχολικά Δίκτυα Εκπαιδευτικής Υποστήριξης (ΣΔΕΥ) - Επιτροπή
Διεπιστημονικής Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης και Υποστήριξης (Ε.Δ.Ε.Α.Υ.)
3.4 Κέντρα Εκπαίδευσης για την Αειφορία (ΚΕΑ)
3.5. Εργαστηριακά Κέντρα Φυσικών Επιστημών (ΕΚΦΕ)
Σύνοψη
Παράλληλα Κείμενα
Βιβλιογραφία
Σκοπός της θεματικής ενότητας
Σκοπός της παρούσας θεματικής ενότητας είναι η ενημέρωση των
επιμορφούμενων σε θέματα που σχετίζονται με το θεσμικό πλαίσιο της διοικητικής
οργάνωσης στην εκπαίδευση. Επίσης, οι επιμορφούμενοι/ες θα γνωρίσουν τις
ισχύουσες δομές εκπαίδευσης, ώστε να καταστούν ικανοί/ές να αντιλαμβάνονται
την υπάρχουσα διοικητική και ιεραρχική διάρθρωση, να γνωρίζουν το έργο των
διοικητικών οργάνων, το περιεχόμενο των βασικών διαδικασιών και τον τρόπο που
αυτές σχετίζονται με την εκπαιδευτική και διοικητική λειτουργία μιας σχολικής
μονάδας.
Προσδοκώμενα αποτελέσματα
Όταν ολοκληρωθεί η παρουσίαση της διδακτικής ενότητας οι εκπαιδευόμενοι θα
είναι σε θέση να γνωρίζουν:
• Τις κεντρικές και αποκεντρωμένες δομές εκπαιδευτικής διοίκησης και τις
αρμοδιότητες τους.
• Τη συμβολή των υπηρεσιακών συμβουλίων στην άσκηση της εκπαιδευτικής
διοίκησης.
• Τις δομές υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου και τους τρόπους με τους
οποίους μπορούν να ενισχύσουν την άσκηση του εκπαιδευτικού έργου.
Έννοιες - κλειδιά
• Κεντρική διοίκηση
• Αποκεντρωμένες διοικητικές μονάδες
• Υπηρεσιακό συμβούλιο
• Υποστηρικτική δομή
Εισαγωγικές παρατηρήσεις
Καθημερινά τα σχολεία όλων των βαθμίδων χρειάζεται να αντιμετωπίσουν µία
πληθώρα οργανωτικών θεμάτων, όπως η λήψη αποφάσεων για κάθε είδους
εκπαιδευτικής φύσης θέματα, η συνεργασία µε τις προϊστάμενες αρχές ή µε τους
γονείς, η βελτίωση της υλικοτεχνικής υποδομής κ.ά. Η αντιμετώπιση των
παραπάνω θεμάτων προϋποθέτει την παρουσία στελεχών εκπαίδευσης, τα οποία
θα πρέπει να διαθέτουν ισχυρή προσωπικότητα, ηγετικές ικανότητες, αλλά κυρίως
θα πρέπει να έχουν άριστη γνώση του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των
εκπαιδευτικών μονάδων.
Στη χώρα µας το θεσμικό πλαίσιο της εκπαίδευσης είναι ενταγμένο στο ευρύτερο
πλαίσιο του οργανοδιοικητικού συστήματος του ελληνικού κράτους, το οποίο
διακατέχεται από πανσπερμία νόμων και ουσιαστική ανυπαρξία κωδικοποίησης
των κανόνων δικαίου. Στις δύο πρώτες βαθμίδες της εκπαίδευσης η όλη
οργανωτική δομή και λειτουργία, η διοίκηση, η εποπτεία και η παιδαγωγική
καθοδήγηση προσδιορίζονται από τις αποφάσεις του ΥΠΠΕΘ και από ένα πλέγμα
νόμων, προεδρικών διαταγμάτων, καθώς επίσης υπουργικών αποφάσεων και
εγκυκλίων, που καθορίζουν ως και τη τελευταία λεπτομέρεια όλες τις πτυχές της
εκπαιδευτικής διαδικασίας (Κατσαρός, 2008).
Η επικρατούσα συγκεντρωτική οργάνωση στοχεύει στον έλεγχο των δομών,
καθώς και στην ομοιομορφία της εφαρμογής των εκπαιδευτικών πολιτικών.
Ωστόσο, έχει ως κύριο μειονέκτημά της τον κεντρικό μηχανισμό λήψης των
αποφάσεων ακόμα και για τα πιο απλά ζητήματα του κάθε σχολείου (Σαΐτης, 2008).
Η κατανομή διοικητικής ευθύνης στην ελληνική εκπαίδευση διαθέτει γεωγραφική
εμβέλεια και χωρίζεται σε τέσσερα επίπεδα: το εθνικό, το περιφερειακό, το τοπικό
(νομαρχιακό) και το σχολικό επίπεδο. Στο εθνικό επίπεδο στο οποίο
θεσμοθετούνται οι γενικές αρχές και κανόνες της εκπαίδευσης ανήκει το Υπουργείο
Παιδείας (και οι εποπτευόμενοι από αυτό φορείς του όπως π.χ. το Ινστιτούτο
Εκπαιδευτικής Έρευνας Ι.Ε.Π), στο περιφερειακό επίπεδο ανήκουν τα
περιφερειακά συμβούλια και οι περιφερειακοί διευθυντές εκπαίδευσης, στο τοπικό
επίπεδο ανήκουν οι διευθυντές εκπαίδευσης. Στο τελευταίο επίπεδο ανήκουν οι
διευθυντές και υποδιευθυντές των σχολείων της χώρας. Ο διευθυντής εκτός από
την εποπτεία των εργαζομένων εκπαιδευτικών του σχολείου του, επικοινωνεί τόσο
με τη βάση της πυραμίδας (εκπαιδευτικούς), όσο και με τα προηγούμενα διοικητικά
επίπεδα. Επηρεάζεται άρα και από τις δύο κατευθύνσεις, επιτελώντας συχνά το
ρόλο του μεσολαβητή ανάμεσα σε αυτά (Σαΐτης, 2008).
Στην παρούσα ενότητα θα επιχειρηθεί η παρουσίαση των τριών πρώτων
επιπέδων της διοικητικής ιεραρχίας (κεντρικό, περιφερειακό, τοπικό), δεδομένου
ότι η αναλυτική παρουσίαση των διοικητικών καθηκόντων των διευθυντών των
σχολικών μονάδων θα πραγματοποιηθεί σε επόμενη ενότητα.
Στη δεύτερη υποενότητα γίνεται αναφορά στα είδη και τις αρμοδιότητες των
υπηρεσιακών συμβουλίων.
Σύνοψη
Σε αυτή τη θεματική ενότητα μάθαμε:
• Τον τρόπο με τον οποίο είναι οργανωμένη η ιεραρχική διοικητική
διάρθρωση της ελληνικής εκπαίδευσης και τις αρμοδιότητες που έχουν το
Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, οι Περιφερειακές Διευθύνσεις
Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και οι Διευθύνσεις
Εκπαίδευσης.
• Το πλαίσιο λειτουργίας των υπηρεσιακών συμβουλίων εκπαίδευσης.
• Τις δομές που επικουρούν το έργο της σχολικής μονάδας στην
Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, τις αρμοδιότητές τους και τη
συμβολή τους στο εκπαιδευτικό έργο.
Παράλληλα Κείμενα
Νόμος 1566/85, Δομή και λειτουργία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις.
https://www.minedu.gov.gr/publications/docs2018/EPAL_N_1566_1985.pdf
NOMOΣ 4547/2018, Αναδιοργάνωση των δομών υποστήριξης της πρωτοβάθμιας
και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις.
https://www.minedu.gov.gr/publications/docs2018/EPAL_N_4547_FEK_102A_12
-06-2018.pdf
Προεδρικό Διάταγμα 1/2003, Σύνθεση, συγκρότηση και λειτουργία των
υπηρεσιακών συμβουλίων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και
ειδικής αγωγής, αρμοδιότητες αυτών, όροι, προϋποθέσεις και διαδικασία εκλογής
των αιρετών τακτικών και αναπληρωματικών μελών των συμβουλίων αυτών.
https://www.kodiko.gr/nomothesia/document/401507/p.d.-1-2003
Προεδρικό Διάταγμα 18/2018, Οργανισμός Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και
Θρησκευμάτων.
https://www.minedu.gov.gr/publications/docs2018/FEK_organismos_ypoyrgeioy_
paideias2018.pdf
Υπουργική Απόφαση 92985 – ΦΕΚ 2315/2012, Καθορισμός λειτουργίας
Εργαστηριακών Κέντρων Φυσικών Επιστημών (ΕΚΦΕ) -Επιλογή και αρμοδιότητες
υπευθύνων. https://edu.klimaka.gr/nomothesia/kathhkontologio/1769-leitourgia-
ekfe-epilogh-armodiothtes-ypevthynwn
Βιβλιογραφία
Καλομοίρης, Τ., (2020). Τα Υπηρεσιακά Συμβούλια στη Δευτεροβάθμια
Εκπαίδευση - Αποτίμηση Λειτουργίας, International Journal of Educational
Innovation, Vol. 2 (2020) – issue 6, σσ. 100-111.
Κατσαρός, Ι., (2008). Αποκέντρωση και αποσυγκέντρωση: κριτική θεώρηση του
γενικού πλαισίου και των σχετικών τάσεων στο χώρο της εκπαίδευσης,
Επιστημονικό Βήμα, τ. 9, σελ. 88-105.
Νόμος 1566/85, Δομή και λειτουργία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις.
https://www.minedu.gov.gr/publications/docs2018/EPAL_N_1566_1985.pdf
NOMOΣ 4547/2018, Αναδιοργάνωση των δομών υποστήριξης της πρωτοβάθμιας
και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις.
https://www.minedu.gov.gr/publications/docs2018/EPAL_N_4547_FEK_102A_12
-06-2018.pdf
Πουλής, Π., (2006). Εκπαιδευτικό Δίκαιο και Θεσμοί. Αθήνα‐Θεσσαλονίκη:
εκδόσεις Σάκκουλα.
Προεδρικό Διάταγμα 1/2003, Σύνθεση, συγκρότηση και λειτουργία των
υπηρεσιακών συμβουλίων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και
ειδικής αγωγής, αρμοδιότητες αυτών, όροι, προϋποθέσεις και διαδικασία εκλογής
των αιρετών τακτικών και αναπληρωματικών μελών των συμβουλίων αυτών.
https://www.kodiko.gr/nomothesia/document/401507/p.d.-1-2003
Προεδρικό Διάταγμα 18/2018, Οργανισμός Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και
Θρησκευμάτων.
https://www.minedu.gov.gr/publications/docs2018/FEK_organismos_ypoyrgeioy_
paideias2018.pdf
Σαΐτης, Χ. Α., (2008). Ο Διευθυντής στο Δημοτικό Σχολείο, Αθήνα: Π.Ι.