Stand van zaken: energiecrisis

De stijging van de energieprijzen zorgt voor een enorme commotie in de wereld. Hoe moeten wij dit
betalen? Deze vraag wordt gesteld door miljoenen Belgen. De regering blijkt zelf met de handen in
het haar te zitten. Maar hoe is dit allemaal begonnen? Ten eerste, het economisch “herstel” na de
pandemie, kort gezegd, een onevenwicht tussen vraag en aanbod wat heeft gezorgd voor een te kort
in de bevoorradingsketen. Nadien de importbeperking van steenkool in China en nog vele redenen
die zeker een rol spelen in dit gebeuren. Toch blinkt er eentje uit, de oorlog tussen Oekraïne en
Rusland. Naast het feit dat winteropslag niet werd gevuld in het voorjaar van 2021, zorgt de militaire
opbouw en daaropvolgend de invasie van Oekraïne voor een storing in de energietoevoer naar
Europa. (Wikipedia-bijdragers, 2022) De fors gestegen kosten wegen zwaar op de schouders van vele,
wat het moeilijker maakt voor iedereen. Toch een steentje zwaarder voor degene die al kwetsbaar
waren. Het is duidelijk te merken dat de crisis wel degelijk voor problematiek zorgt.

Voor de eerste keer in jaren heeft de Vlaamse regering de deadline niet kunnen halen als het gaat
over de Septemberverklaring die normaal plaats vindt op de 4 e maandag in september. Dit kwam
door de gefaalde overeenstemming tussen Open VLD, NV-A en CD&V. Tijdens de vergaderingen
stond CD&V erop dat ze iets moesten doen aan de indexering van het Groeipakket of terwijl het
vroegere kinderbijslag. Dit blijkt voor hun de “rode lijn”. Hoezeer dat Open VLD en NV-A zich eerder
willen richten op de kwetsbare gezinnen. (P.H. , 2022)

Volgens Diependaele lag er nochtans "een mooi pakket" aan maatregelen op tafel. "We
hebben de opdracht om rond de tafel te komen totdat we een akkoord hebben om de
gezinnen en de bedrijven te ondersteunen", zegt hij verder. "Het is er voor een groot deel al.
Er is maar een echt akkoord als er over elk onderdeel ook een akkoord is." (P.H. , 2022)

Omdat er geen ander alternatief was dan tot een consensus te komen (P.H. , 2022) heeft dan,
uiteindelijk, minister president Jan Jambon zijn verklaring kunnen doen. Waar onder deze
criteria in het begrotingsplan was terug te vinden:

o De indexering van het basisbedrag in het groeipakket wordt opnieuw van 1 op 2 procent
gebracht (maar dus geen koppeling aan de spilindex).
o De doelgroep van de sociale toeslagen wordt uitgebreid.
o Kinderopvang krijgt meer geld.
o Bedrijven krijgen subsidies op voorwaarden van investeren in energiebesparing
(zonnepanelen, …)
o Job bonus voor degene met een laaginkomen.
o Plan tegen waterschaarste en droogte.
o De indexering van de huurprijzen wordt beperkt. Alleen de eigenaars van gebouwen met een
goede energiescore mogen de volledige index doorrekenen.

Een duidelijke verklaring met goede elementen. Alhoewel er een akkoord is lijkt de regering-Jambon
dus door het oog van de naald te kruipen. Een opgeluchte minister president bedankt "iedereen in
zijn regering om het akkoord mogelijk te maken". Of dit nu betekent dat alle wonden in de
regeringsploeg geheeld zijn, is andere koek. (R.A. , 2022)
Als we even terugkeren naar mijn inleiding, had ik al eerder vermeldt dat er onder ons mensen
waren die meer steentjes op hun schouders dragen, anders geformuleerd, de arbeiders. Degene die
hun repsteren en beschermen zijn de vakbondsorganisaties hier in België (ACV , …). De vakbonden
spreken van een koopkrachtcrisis nu de energieprijzen door het dak gaan en de inflatie maand na
maand toeneemt. Werknemers krijgen het steeds moeilijker om hun facturen te betalen en dus is er
dringend een pakket maatregelen nodig om hen door de crisis heen te helpen. Anders “dreigen” ze
met een staking op 9 november waarop Pieter Timmermans van het VBO reageert. "Dreigen met een
nationale staking gaat niets oplossen, integendeel." Het is voor hen (arbeiders) geen dreigement
maar eerder een krijs naar hulp. Het is beter om te staken, dan onder het water te staan en te
verdrinken. (A.W. , 2022)

Er zijn wat stakingen gebeurt, zoals de 24urenstaking op de treinsporen. Zo een drie kwart van de
treinen in Brussel en Antwerpen hebben niet gereden. De spoorvakbonden willen met hun actie druk
zetten op de begrotingsbesprekingen van de federale overheid. Ze wijzen onder meer op de vele
geannuleerde treinen door een personeelstekort. Voor hen is het nu tijd om de alarmbel te luiden,
zodat dringend maatregelen genomen worden om de achteruitgang van de werkomstandigheden te
stoppen. (Belga, 2022)

Het laatste punt dat ik nog zou willen behandelen is het sociaal tarief. Het sociaal tarief is een
maatregel om personen of gezinnen die behoren tot bepaalde categorieën van rechthebbenden te
helpen om hun energiefactuur te betalen. (Sociaal tarief voor energie | FOD Economie, z.d.) Het
sociaal tarief wordt alleen toegekend aan personen die bepaalde uitkeringen of tegemoetkomingen
krijgen. Het sociaal tarief is geen vast tarief. (Sociaal tarief voor elektriciteit en aardgas, sociale
maximumprijzen, z.d.) Zo zijn er in Brussel op 21 september duizenden mensen op straat gekomen
om te protsteren voor een uitbreiding van sociaal tarief voor energie en dat de huurprijzen niet
geïndexeerd worden. (N.S. , 2022)

Kort en bondig gezegd, verschijnt er elke dag wel iets nieuws. De oorlog in Oekraïne is volop aan de
gang, net zoals vergaderingen hier in België. De vakbonden steken er een tandje bij en hopen op een
positief resultaat voor hun arbeiders. Terwijl dat de werkgeversorganisaties de spijker dieper
hameren voor hun werkgevers (minder betalen). De prijzen blijken te stijgen en of op hetzelfde
niveau te zitten. Wat zorgt voor een koopkracht daling. Dit zorgt ervoor dat de meeste burgers zelf
voor alternatieven en interne maatregelen zorgen. De crisis veroorzaakt rillingen tot trillingen. Om te
besparen draaien de meeste de verwarming dicht en trekken ze twintig paar sokken aan. In mijn
ogen, moet er hier dringend iets aan gedaan worden. Maar hoe? Dat is nu een complexe vraag met
geen enkele duiding tot een antwoord.
Geraadpleegde bronnen:

Wikipedia-bijdragers. (2022, 7 oktober). Energiecrisis (2021-2022). Wikipedia. Geraadpleegd op 29

september 2022, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Energiecrisis_(2021-2022)

Huyghebaert, P. (2022, 26 september). Vlaamse regering mist begrotingsdeadline: Open VLD en N-

VA wijzen naar CD&V, Mahdi: “Indexering Groeipakket is voor ons rode lijn”. vrtnws.be.
Geraadpleegd op 2 oktober 2022, van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/09/26/politieke-reax-
septemberverklaring/

Arnoudt, R. (2022b, september 28). Vlaamse regering bereikt akkoord over de begroting, maar wat
staat erin? Dit weten we al. vrtnws.be. Geraadpleegd op 2 oktober 2022, van
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/09/28/vlaams-minister-president-jan-jambon-n-va-tevreden-
we-hebben/

Arnoudt, R. (2022b, september 27). Regering en sociale partners op zoek naar akkoorden: “Boven
onszelf kunnen uitstijgen”. vrtnws.be. Geraadpleegd op 2 oktober 2022, van
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/09/27/regering-en-sociale-partners-op-zoek-naar-akkoorden-
boven-onsz/

Willems, A. (2022a, september 6). Vakbonden verhogen druk: “Algemene staking op 9 november als
er niet snel oplossingen komen voor koopkrachtcrisis”. vrtnws.be. Geraadpleegd op 7 oktober 2022,
van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/09/06/staking-vakbonden/

Belga, NWS. (2022e, oktober 4). 24 urenstaking bij spoorwegen gestart, drie kwart van treinen zal
niet rijden. vrtnws.be. Geraadpleegd op 7 oktober 2022, van
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/10/04/vanaf-vanavond-om-22-uur-staking-bij-de-spoorwegen/

Sociaal tarief voor energie | FOD Economie. (z.d.). Geraadpleegd op 7 oktober 2022, van
https://economie.fgov.be/nl/themas/energie/energieprijzen/sociaal-tarief-voor-energie

Sociaal tarief voor elektriciteit en aardgas (sociale maximumprijzen). (z.d.). www.vlaanderen.be.

Geraadpleegd op 7 oktober 2022, van https://www.vlaanderen.be/sociaal-tarief-voor-elektriciteit-
en-aardgas-sociale-maximumprijzen

Schillewaert, N. (2022b, september 21). 10.000 mensen betogen tijdens nationale actiedag in Brussel
voor meer koopkracht, hoofdkantoor VBO bekogeld. vrtnws.be. Geraadpleegd op 8 oktober 2022,
van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/09/21/actiedag-koopkracht-21-september/