Professional Documents
Culture Documents
PTTKHTQLTV
PTTKHTQLTV
Đề tài: Phân tích thiết kế hệ thống quản lý thư viện.
Sinh viên thực hiện: Đỗ Thị Mỹ Hảo
Mã SV: 21D191142
STT: 28
Giảng viên phụ trách: Nguyễn Thị Hội
Hà Nội – 2023
Mục lục
A. LỜI NÓI ĐẦU.............................................................................................................1
B. NỘI DUNG...................................................................................................................2
I, ĐẶC TẢ HỆ THỐNG..................................................................................................2
1.Mô tả hoạt động của hệ thống:.................................................................................2
1.1. Các hoạt động chung của hệ thống...................................................................2
1.2. Các hoạt động mà người dùng mong chờ..........................................................2
1.3. Các Actor, Usecase.............................................................................................3
2. Đặc tả yêu cầu...........................................................................................................3
2.1. Yêu cầu chức năng của hệ thống.......................................................................3
2.2 Đặc tả phi chức năng..........................................................................................4
3. Bảng thống kê danh sách tác vụ..............................................................................6
II, PHÂN TÍCH................................................................................................................6
1. Phân tích các ca sử dụng và xây dựng biểu đồ Usecase.........................................6
1.1. Ca sử dụng đăng nhập.......................................................................................7
1.2. Ca sử dụng quản lý sách....................................................................................8
1.3. Ca sử dụng quản lý độc giả..............................................................................12
1.4. Quản lý mượn trả sách.....................................................................................15
2, Xây dựng biểu đồ lớp.............................................................................................17
2.1. Xác định lớp......................................................................................................17
2.2. Xây dựng biểu đồ lớp........................................................................................19
3, Xây dựng biểu đồ tuần tự......................................................................................24
3.1. Biểu đồ tuần tự đăng nhập...............................................................................24
3.2. Biểu đồ tuần tự thêm sách...............................................................................25
3.3. Biểu đồ tuần tự xóa sách..................................................................................25
3.4. Biểu đồ tuần tự sửa thông tin sách..................................................................26
3.5. Biểu đồ tuần tự tìm kiếm sách.........................................................................26
3.6. Biểu đồ tuần tự thêm độc giả...........................................................................27
3.7. Biểu đồ tuần tự xóa độc giả.............................................................................27
3.8. Biểu đồ tuần tự sửa thông tin độc giả..............................................................28
3.9. Biểu đồ tuần tự tìm kiếm độc giả.....................................................................28
3.10. Biểu đồ tuần tự quản lý mượn sách...............................................................29
3.11. Biểu đồ tuần tự quản lý trả sách....................................................................29
4. Xây dựng biểu đồ trạng thái..................................................................................30
4.1. Biểu đồ trạng thái đăng nhập..........................................................................30
4.2. Biểu đồ trạng thái thêm sách...........................................................................30
4.3. Biểu đồ trạng thái xóa sách.............................................................................31
4.4. Biểu đồ trạng thái sửa thông tin sách..............................................................31
4.5. Biểu đồ trạng thái tìm kiếm sách.....................................................................32
4.6. Biểu đồ trạng thái thêm độc giả.......................................................................32
4.7. Biểu đồ trạng thái xóa độc giả.........................................................................33
4.8. Biểu đồ trạng thái sửa thông tin độc giả.........................................................33
4.9. Biểu đồ trạng thái tìm kiếm độc giả.................................................................34
4.10. Biểu đồ trạng thái quản lý mượn sách...........................................................34
4.11. Biểu đồ trạng thái quản lý trả sách................................................................35
5.2. Biểu đồ hoạt động thêm sách...........................................................................36
5.3. Biểu đồ hoạt động xóa sách.............................................................................36
5.4. Biểu đồ hoạt động sửa thông tin sách..............................................................37
5.5. Biểu đồ hoạt động tìm kiếm sách.....................................................................37
5.6. Biểu đồ hoạt động thêm độc giả.......................................................................38
5.7. Biểu đồ hoạt động xóa độc giả.........................................................................38
5.8. Biểu đồ hoạt động sửa thông tin độc giả.........................................................39
5.9. Biểu đồ hoạt động tìm kiếm độc giả.................................................................40
5.10. Biểu đồ hoạt động quản lý mượn sách..........................................................41
5.11. Biểu đồ hoạt động quản lý trả sách...............................................................42
6, Xây dựng biểu đồ thành phần...............................................................................42
III, THIẾT KẾ................................................................................................................ 43
1, Thiết kế ràng buộc..................................................................................................43
2.Thiết kế giao diện....................................................................................................43
2.1. Giao diện đăng nhập............................................................................................43
2.2. Giao diện menu chính..........................................................................................44
2.3. Giao diện quản lý sách.........................................................................................44
2.4. Giao diện tìm kiếm sách.......................................................................................45
2.5. Giao diện quản lý độc giả.....................................................................................45
2.6. Giao diện tìm kiếm độc giả...................................................................................46
2.7. Giao diện quản lý mượn sách..............................................................................46
2.8. Giao diện quản lý trả sách...................................................................................47
3, Thiết kế cơ sở dữ liệu.............................................................................................47
C. KẾT LUẬN................................................................................................................48
Tài liệu tham khảo:........................................................................................................49
A. LỜI NÓI ĐẦU
Hiện nay, thư viện là một hệ thống khá phổ biến trong các trường học cũng như trên các
tỉnh thành trong cả nước. Đi cùng với sự phát triển của các thư viện là nhu cầu của độc
giả tăng lên, và số lượng sách trong thư viện cũng tăng lên rất nhiều so với những hệ
thống thư viện đơn giản và nhỏ lẻ trước đây.
Và, cũng một yêu cầu được đặt ra cùng với sự phát triển đó là làm thế nào để quản lý các
thông tin trong thư viện một cách tốt nhất và có hiệu quả nhất. Vì vậy, em xin giới thiệu 1
hệ thống quản lý thư viện, đáp ứng được 1 số chức năng cơ bản cần thiết của một hệ
thống quản lý thư viện là quản lý tài liệu, độc giả, quản lý cập nhật và quản lý quá trình
mượn và trả sách trong thư viện. Hệ thống mà em đang giới thiệu tập trung chủ yếu vào
quản lý dữ liệu (tài liệu, bạn đọc) và quản lý mượn, trả sách...
1
B. NỘI DUNG
Như vây, mục đích của thư viện là làm sao phục vụ cho độc giả nhanh chóng, chính xác,
gọn nhẹ kể cả lúc mượn cũng như lúc trả.
Các chức năng cơ bản của hệ thống quản lý thư viện bảo gồm:
+ Quản lý sách: Hệ thống quản lý thư viện cho phép quản lý các thông tin liên quan đến
sách và tài liệu, bao gồm: mã sách, tên sách, tên tác giả, loại sách, nhà xuất bản, năm xuất
bản. Thủ thư có thể cập nhật thông tin, tìm kiếm, thêm mới hoặc xóa sách ra khỏi hệ
thống.
+ Quản lý độc giả: Hệ thống quản lý thư viện cho phép quản lý thông tin độc giả bao
gồm: mã độc giả, tên độc giả, ngày sinh, số cccd, số điện thoại, ngày hết hạn thẻ, địa
chỉ… thủ thư có thể cập nhật thông tin, tìm kiếm, thêm mới hoặc xóa độc giả khỏi hệ
thống
+ Quản lý mượn – trả sách: Hệ thống quản lý thư viện cho phép thủ thư thực hiện thủ tục
mượn hoặc trả sách khi độc giả có nhu cầu mượn trả sách. Thủ thư có thể kiểm tra tình
trạng sách đã được mượn hoặc chưa được mượn
2
1.2. Các hoạt động mà người dùng mong chờ.
Mục đích của hệ thống này là để giúp cho thư viện đảm bảo tính chính xác, hiệu quả và
dễ dàng trong việc quản lý sách, quản lý độc giả và quản lý mượn trả sách. Bên cạnh đó,
hệ thống còn cung cấp thông tin nhanh chóng cho thủ thư và giúp cho thư viện quản lý
các tài liệu một cách thông minh và tiết kiệm thời gian.
1.3. Các Actor, Usecase
- Các Actor:
Thủ thư: là người trực tiếp sử dụng phần mềm quản lý thư viện. Thử thư được
cung cấp một tài khoản để đăng nhập vào hệ thống
Độc giả: là người đã làm thẻ thư viện, có các thông tin được lưu trữ trong CSDL
độc giả như: họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, số CCCD ,…
- Các Usecase
3
+ Thêm độc giả
+ Xóa độc giả
+ Sửa thông tin độc giả
+ Tìm kiếm độc giả
2.2.3. Quản lý mượn trả sách
+ Quản lý mượn sách
+ Quản lý trả sách
2.2 Đặc tả phi chức năng
2.2.1. Yêu cầu về phần mềm
+ Chất lượng giao diện:
Giao diện đăng nhập: Nền chủ đạo màu trắng. Các ô nhập dữ liệu được viền ngoài
màu xám.
Giao diện chính: Màu sắc chủ đạo của phần mềm là màu trắng, các mục, chủ yếu
sử dụng màu sắc xám, chữ thường màu đen.
+ Cụ thể từng giao diện chức năng:
-Giao diện trang chủ
-Giao diện đăng nhập tài khoản
-Giao diện quản lý sách
-Giao diện tìm kiếm sách
-Giao diện quản lý độc giả
-Giao diện tìm kiếm độc giả
-Giao diện quản lý mượn trả sách
2.2.2 Yêu cầu về hoạt động
- Môi trường kỹ thuật:
+ Client/server
+ Ngôn ngữ lập trình Java
4
+ Hệ quản trị cơ sở dữ liệu SQL Server 2014
+ Cấu hình cấu máy tính cá nhân tối thiểu đáp ứng được: Hệ thống cần có
bộ nhớ cần thiết và khi chạy chương trình hệ điều hành cần chạy với tốc
độ RAM 1GB trở lên.
- Vấn đề bảo trì: Khi cài đặt, có nhân viên được đào tạo kỹ thuật hỗ trợ phòng
trường hợp hệ thống có lỗi.
2.2.3. Yêu cầu về hiệu năng thực hiện
-Về tốc độ phản hồi: Tối đa 2s/1 thao tác, sau 1 phút thủ thư không sử dụng thao tác, hệ
thống tự động chuyển sang chế độ nghỉ
-Về phạm vi giới hạn:
Thời gian cho phép người sử dụng bình thường có thể sử dụng là 14h/ngày, tối đa là 18h/
ngày.
-Không gian:
Khi đăng nhập vào hệ thống sai quá 3 lần thì tài khoản sẽ bị vô hiệu hóa trong
vòng 24h
Hệ thống tích hợp tường lửa (firewall) và phần mềm diệt virus sẽ tự động quét
phần mềm.
Tính sẵn sàng của hệ thống đặt 99.9% theo năm, nhỏ hơn 1h/1 tháng trong đó
không kể thời gian bảo trì.
2.2.4. Yêu cầu về tính bảo mật
- Giá trị của hệ thống: Hệ thống quản lý toàn bộ thông tin các đầu sách và thông
tin độc giả trong thư viện không bị sai sót, thất thoát, rò rỉ thông tin.
- Vấn đề kiểm soát truy cập: Chỉ thủ thư được truy cập để thay đổi và chỉnh sửa
5
các thông tin của độc giả trong hệ thống.
- Kiểm soát mã độc: Cần đảm bảo tránh các loại mã độc tấn công, tích hợp
tường lửa (Firewall).
2.2.5. Yêu cầu về văn hóa, chính trị
- Vấn đề đa ngôn ngữ: 2 ngôn ngữ Tiếng anh và Tiếng việt.
- Khả năng tùy chỉnh: Tùy chỉnh theo số lượng độc giả
- Tính hợp pháp của hệ thống: Các tài liệu trong thư viện đều tuân thủ các quy
định về bản quyền.
3. Bảng thống kê danh sách tác vụ
R1 Đăng nhập
R2 Quản lý sách
R2.1 Thêm sách
R2.2 Xóa sách
R2.3 Sửa thông tin sách
R2.4 Tìm kiếm sách
R3 Quản lý độc giả
R3.1 Thêm độc giả
R3.2 Xóa độc giả
R3.3 Sửa thông tin độc giả
R3.4 Tìm kiếm độc giả
R4 Quản lý mượn trả sách
R4.1 Quản lý mượn sách
R4.2 Quản lý trả sách
6
II, PHÂN TÍCH
1. Phân tích các ca sử dụng và xây dựng biểu đồ Usecase
Hoạt động của thư viện được mô tả bởi biểu đồ ca sử dụng sau đây:
8
1.2.1. Ca sử dụng thêm sách
Use case Thêm sách
Actor Thủ thư
Tiền điều kiện Thủ thư đã đăng nhập vào hệ thống
Hậu điều kiện Đã thêm được sách
Kịch bản chính 1. Thủ thư kích hoạt Frm Quản lý sách
2. Hệ thống hiển thị form để nhập thông tin sách, các tùy chọn
Thêm, Sửa, Xóa, Tìm kiếm và danh sách Sách có trong CSDL.
3. Thủ thư nhập thông tin Mã sách, Tên sách, Tên tác giả, Loại
sách, Nhà xuất bản, Số lượng và chọn Button Thêm.
4. Hệ thống kiểm tra thông tin và lưu vào CSDL.
5. Hệ thống thông báo Thêm sách thành công và hiển thị thông tin
sách ở danh sách Sách.
Ngoại lệ 3. Hệ thống thông báo Mã sách bị trùng.
3.1. Hệ thống yêu cầu nhập lại Mã sách.
3.2 Thủ thư nhập lại Mã sách và tiếp tục các bước sau.
9
Xóa.
4. Hệ thống kiểm tra thông tin và xóa khỏi CSDL.
5. Hệ thống thông báo Xóa sách thành công và hiển thị thông tin
sách ở danh sách Sách.
Ngoại lệ 5. Hệ thống thông báo sách đang có người mượn, không thể xóa.
10
5.2. Thủ thư nhập lại Mã sách và tiếp tục các bước sau.
11
1.3. Ca sử dụng quản lý độc giả
12
3.2. Thủ thư nhập lại Mã độc giả và tiếp tục các bước sau.
13
Button Sửa.
4. Hệ thống hiển thị các thông tin của Độc giả ở form nhập thông
tin, gồm có: Mã độc giả, Tên độc giả, Ngày sinh, Số CCCD, Số
điện thoại, Ngày hết hạn thẻ, Địa chỉ.
5. Thủ thư nhập thông tin cần chỉnh sửa của Độc giả rồi chọn
Button Thêm.
6. Hệ thống kiểm tra thông tin và lưu vào CSDL.
7. Hệ thống thông báo Thêm độc giả thành công và hiển thị thông
tin độc giả ở danh sách Độc giả.
Ngoại lệ 5. Hệ thống thông báo Mã độc giả bị trùng.
5.1. Hệ thống yêu cầu nhập lại Mã độc giả.
5.2 Thủ thư nhập lại Mã độc giả và tiếp tục các bước sau.
14
6. Hệ thống hiển thị danh sách Độc giả theo thông tin Thủ thư đã
nhập ở Frm Quản lý độc giả.
Ngoại lệ 5. Hệ thống thông báo Không tìm thấy độc giả
5.1. Hệ thống yêu cầu nhập lại thông tin độc giả.
5.2. Thủ thư nhập lại thông tin độc giả và tiếp tục các bước sau.
16
4. Hệ thống hiển thị thông tin mượn sách của độc giả.
5. Thủ thư chọn cuốn sách muốn trả.
6. Hệ thống hiển thị thông tin sách, gồm Mã sách, Tên sách, Tên
tác giả, Loại sách, Nhà xuất bản, Năm xuất bản và thông tin mượn
sách, gồm Mã độc giả, Ngày mượn, Ngày hẹn trả, Số lượng mượn
và form nhập Ngày trả.
7. Thủ thư nhập Ngày trả và chọn Button Trả.
8. Hệ thống kiểm tra thông tin và lưu vào CSDL.
9. Hệ thống thông báo Trả sách thành công và hiển thị thông tin trả
ở danh sách thông tin mượn- trả sách.
Ngoại lệ 4. Hệ thống thông báo không tìm thấy mã độc giả và yêu cầu thủ
thư nhập lại mã độc giả.
4.1. Thủ thư nhập lại mã độc giả, ấn nút Tìm kiếm và tiếp tục thực
hiện các bước tiếp theo.
8. Hệ thống thông báo Ngày trả không hợp lệ
8.1. Hệ thống yêu cầu nhập lại Ngày trả.
8.2. Thủ thư nhập lại Ngày trả và tiếp tục các bước sau.
17
- Loại bỏ các danh từ nằm ngoài phạm vi mục đích của hệ thống và các danh từ hoặc cụm
danh từ trùng lặp và các danh từ làm thuộc tính của lớp ta có thể xác định các danh từ có
thể là ứng cử viên các lớp thực thể là: Độc giả, Sách, Thủ thư, Phiếu mượn.
+ Thủ thư -> lớp Thuthu
Thuộc tính: Tài khoản (tK), Mật khẩu (mK).
+ Độc giả -> lớp Docgia
Thuộc tính: Mã độc giả (maDG), Tên độc giả (tenDG), Ngày sinh(ngaySinh), Số CCCD
(soCCCD), Số điện thoại (sDt), Ngày hết hạn thẻ (ngayHHT), Địa chỉ (diaC).
+ Sách -> lớp Sach
Thuộc tính: Mã sách (maS), Tên sách (tenS), Loại sách (loaiS), Tên tác giả (tenTg), Nhà
xuất bản (nhaXb), Năm xuất bản (namXb).
+ Mượn trả sách -> lớp MuonTraSach
Thuộc tính: Ngày mượn (ngayM), Ngày hẹn trả (ngayHentra), Ngày trả (ngayT), Mã sách
(maS), Mã độc giả (maDG)
18
2.2. Xây dựng biểu đồ lớp
19
mK: mật khẩu đăng nhập
hệ thống
Phương thức taoTK(tk,mk): tạo tài
khoản dùng chung cho các
thủ thư để đang nhập hệ
thống.
dangNhap(tk,mk): kiểm
tra xem mật khẩu tài khoản
có đúng không nếu đúng thì
đăng nhập, sai thì nhập lại.
dangXuat(): phương thức
giúp thủ thư đăng xuất khỏi
hệ thống.
21
ngayHentra: ngày độc giả
hẹn trả sách.
ngayT: ngày độc giả hoàn
trả lại sách cho thư viện
maS: mã sách mượn
maDG: mã độc giả mượn
sách
22
Định nghĩa Chứa thông tin của các độc
giả của thư viện yêu cầu là
thẻ còn trong thời gian sử
dụng. Có quan hệ mượn trả
với lớp Sach.
23
edit(DocGia): sửa thông
tin độc giả trong cơ sở dữ
liệu
display(DocGia): hiển thị
thông tin độc giả trên giao
diện
checkCard(String): kiểm
tra mã thẻ của độc giả còn
trong cơ sở dữ liệu không
(còn hạn sử dụng)
search(String): tìm kiếm
độc giả
24
3.2. Biểu đồ tuần tự thêm sách
25
3.4. Biểu đồ tuần tự sửa thông tin sách
26
3.6. Biểu đồ tuần tự thêm độc giả
27
3.8. Biểu đồ tuần tự sửa thông tin độc giả
28
3.10. Biểu đồ tuần tự quản lý mượn sách
29
4. Xây dựng biểu đồ trạng thái
4.1. Biểu đồ trạng thái đăng nhập
30
4.3. Biểu đồ trạng thái xóa sách
31
4.5. Biểu đồ trạng thái tìm kiếm sách
32
4.7. Biểu đồ trạng thái xóa độc giả
4.8. Biểu đồ trạng thái sửa thông tin độc giả
33
4.9. Biểu đồ trạng thái tìm kiếm độc giả
34
4.11. Biểu đồ trạng thái quản lý trả sách
35
5.2. Biểu đồ hoạt động thêm sách
36
5.4. Biểu đồ hoạt động sửa thông tin sách
37
5.6. Biểu đồ hoạt động thêm độc giả
38
5.8. Biểu đồ hoạt động sửa thông tin độc giả
39
5.9. Biểu đồ hoạt động tìm kiếm độc giả
40
5.10. Biểu đồ hoạt động quản lý mượn sách
41
5.11. Biểu đồ hoạt động quản lý trả sách
42
III, THIẾT KẾ
1, Thiết kế ràng buộc
a. Ràng buộc dữ liệu
- RB-1: Tên đăng nhập không dấu. Tên đăng nhập được nhập dấu sẽ báo sai lỗi,
thông báo sửa lại tên đăng nhập không dấu
- RB-2: Mỗi người dùng phải có một mã số duy nhất phân biệt với người dùng
khác.
- RB-3: Mỗi đầu sách phải có một mã số duy nhất phân biệt với sách khác.
b. Ràng buộc hệ thống
-RB-4: Thủ thư được quyền quản lý sách, quản lý độc giả, quản lý mượn, trả
Sách.
2.Thiết kế giao diện
2.1. Giao diện đăng nhập
43
2.2. Giao diện menu chính
44
2.4. Giao diện tìm kiếm sách
45
2.6. Giao diện tìm kiếm độc giả
46
2.8. Giao diện quản lý trả sách
47
C. KẾT LUẬN
Bài thảo luận đã nêu rõ các bước để có thể xây dựng được một bản phân tích thiết kế với
các loại biểu đồ cơ bản dựa trên phân tích thiết kế hướng đối tượng bằng UML. Sau bài
luận em nắm được các kiến thức cơ bản để có thể xây dựng nên một hệ thống thông tin.
Bài làm trên đã làm rõ được một hệ thống quản lí thư viện cần có các chức năng cơ bản
như quản lí sách, quản lí độc giả, quản lí mượn trả, ... Các quy trình nghiệp vụ cũng được
nêu ra trong bài. Nhìn chung hệ thống dễ dùng, quản lí chính xác và nhanh chóng các
hoạt động của thư viện.
Tuy nhiên vẫn có nhiều hạn chế hệ thống vẫn còn nhiều hạn chế, các chức năng còn ít.
Để khắc phục các hạn chế và phát triển hệ thống hơn nữa thì ta cần đưa hệ thống vào sử
dụng trong quy mô nhỏ để quan sát và điều chỉnh một số chức năng cho phù hợp với yêu
cầu sử dụng của cơ quan sử dụng, xây dựng thêm một số chức năng mang tính ứng dụng
thực tế và tự động hơn.
Bài làm của em còn chưa được hoàn chỉnh, thiếu sót, mong có được sự góp ý của cô và
các bạn.
48
Tài liệu tham khảo:
1. Giáo trình phân tích và thiết kế hệ thống- Đại học Đà Nẵng- Trường Đại học Bách
khoa.
2. Slide bài giảng học phần: Phân tích và thiết kế hệ thống thông tin – Đại học Thương
mại.
49