Spis treści: • 1. Ogólne przedstawienie tematu • 2. Podstawowe działy chemii • 3. Nowe, rozwijające się działy chemii • 4. Wybitni chemicy, nagrody Nobla • 5. Produkty przemysłu chemicznego • 6. Przemysł organiczny • 7. Przemysł nieorganiczny • 8. Najważniejsze gałęzie polskiego przemysłu chemicznego • 9. Zasady zielonej chemii – czym jest? • 10. Podsumowanie Co to właściwie jest chemia • Chemia jest jedną z podstawowych nauk przyrodniczych. Zajmuje się badaniem struktury i właściwości substancji oraz przemian, którym one ulegają. • "Bez przemysłu chemicznego nie moglibyśmy prowadzić życia na wysokim poziomie" PODSTAWOWE DZIAŁY CHEMII
DZIAŁY CHEMII OPIS
CHEMIA NIEORGANICZNA OBEJMUJE BADANIE WŁAŚCIWOŚCI I PRZEMIAN WSZYSTKICH PIERWIASTKÓW CHEMICZNYCH ORAZ INNYCH ZWIĄZKÓW CHEMIA ORGANICZNA OBEJMUJE BADANIE NATURALNYCH I SYNTETYCZNYCH ZWIĄZKÓW WĘGLA
CHEMIA ANALITYCZNA ZAJMUJE SIĘ ANALIZĄ
CHEMIA FIZYCZNA BADA ZALEŻNOŚCI MIĘDZY WŁAŚCIWOŚCIAMI FIZYCZNYMI A BUDOWĄ CHEMICZNĄ SUBSTANCJI I UKŁADÓW ORAZ ZJAWISKA TOWARZYSZĄCE REAKCJOM CHEMICZNYM CHEMIA STOSOWANA OBEJMUJE BADANIA, KTÓRE DOTYCZĄ OTRZYMYWANIA PRODUKTÓW W SKALI PRZEMYSŁWEJ ORAZ BADANIA ZWIĄZANE Z ZASTOSOWANIEM CHEMII W INNYCH DZIEDZINACH WIEDZY Maria Skłodowska- Curie • Maria Skłodowska-Curie to znana na całym świecie polsko-francuska wynalazczyni i dwukrotna laureatka Nagrody Nobla z fizyki (1903) i chemii (1911). Opracowała teorie promieniotwórczości, techniki rozdzielania izotopów promieniotwórczych, odkryła dwa pierwiastki rad i polon, tym samym zapisując się w historii jako jedna z największych wynalazczyń na świecie. NAGRODY NOBLA XXI W 2020r. Nagrody WIEKU Nobla w dziedzinie chemii otrzymały Jennifer Doudna oraz Emmanuelle Charpentier za opracowanie metody edycji genomu nazywanej GENETYCZNYMI NOŻYCZKAMI. Produkty przemysłu chemicznego
• Przemysł chemiczny dostarcza wielu
produktów przydatnych na co dzień: paliw, tworzyw sztucznych, kosmetyków, barwników, nawozów, leków, materiałów budowlanych, środków spożywczych itd. Przemysł chemiczny jest strategiczną dziedziną gospodarki naszego kraju, do największych koncernów chemicznych w Polsce należą Orlen SA oraz Grupa Azoty SA Przemysł organiczny
• Ciężki (wielki), wytwarza głównie • Lekka synteza organiczna, wytwarza
etylen, butadien, metan, propylen, dużo w więcej produktów, lecz w farby, lakiery w ogromnych ilościach, zdecydowanie mniejszych ilościach, milionach ton rocznie. Głównym np.. Barwniki, substancje produktem przemysłu organicznego farmaceutyczne. jest ropa naftowa. Przemysł nieorganiczny • Przemysł nieorganiczny wytwarza związki nieorganiczne takie jak kwasy, zasady oraz nawozy mineralne wykorzystywane w laboratoriach, zakładach przemysłowych i życiu codziennym. Przemysł chemiczny zajmuje się także przetwórstwem produktów i półproduktów chemicznych w celu nadania im określonych właściwości użytkowych, np. kosmetyki, leki, itp. Najważniejsze gałęzie polskiego przemysłu chemicznego • Przemysł petrochemiczny -przerób ropy naftowej i gazu ziemnego. W ramach tego przemysłu produkuje się głównie oleje napędowe i środki smarowe.
• Przemysł chemii gospodarczej
i kosmetyków -produkcja podstawowych środków przeznaczonych do mycia, prania ,czyszczenia, konserwacji, dezynfekcji powierzchni i przedmiotów codziennego użycia oraz środków stosowanych do pielęgnacji ciała. • Przemysł tworzyw sztucznych • Przemysł nawozów sztucznych -Synteza monomerów, synteza i technologia polimerów - Produkcja nawozów mineralnych (potocznie oraz przetwórstwo tworzyw sztucznych. zwanych nawozami sztucznymi).
• Przemysł włókien syntetycznych • Przemysł farb i lakierów
- Produkcja m.in. elany, anilany, stilonu. - Produkcja farb, lakierów, rozpuszczalników, rozcieńczalników. • Przemysł środków ochrony roślin • Przemysł gumowy - Produkcja nawozów mineralnych (potocznie - Produkcja opon samochodowych oraz innych zwanych nawozami sztucznymi). wyrobów z gumy.
• Przemysł nieorganiczny • Przemysł farmaceutyczny
- Produkcja podstawowych związków - Produkcja materiałów medycznych i nieorganicznych. stomatologicznych oraz leków. Zasady zielonej chemii - Czym jest?
• Koncepcja zakładająca poszukiwanie, • Termin "zielona chemia" został
projektowanie i wdrażanie wprowadzony w 1991 r. przez Agencję chemicznych produktów oraz Ochrony Środowiska USA. Zielona procesów oraz procesów chemia jest odpowiedzią na globalne umożliwiających redukcję lub zagrożenia, przed jakimi stoi eliminację stosowania oraz cywilizacja. To nowa filozofia wytwarzania substancji prowadzenia badań i prac niebezpiecznych. przemysłowych wpisujących się w teorie zrównoważonego rozwoju. Opracowywane nowych technologii i produktów odbywa się obecnie z uwzględnieniem idei zielonej chemii. Dynamicznie rozwijająca się gałęź przemysłu - kosmetyki • Jedną z najbardziej dynamicznie rozwijających się na świecie dziedzin przemysłu chemicznego jest przemysł kosmetyczny. Największe koncerny produkujące tego rodzaju wyroby mają w swojej ofercie kilkanaście tysięcy produktów kosmetycznych. Najnowszym trendem są tzw. Kosmetyki naturalne, opracowywane wyłącznie na bazie surowców pozyskiwanych z roślin i minerałów z zachowaniem zasad zielonej chemii. Podsumowanie • Chemia jest nauką przyrodniczą badającą strukturę i właściwości substancji oraz przemiany, którym one ulegają. • Chemia stosowane obejmuje technologie otrzymywania różnych produktów w skali przemysłowej. • Przemysł chemicznych w Polsce obejmuje głownie przerób ropy naftowej i gazu ziemnego, produkcje związków nieorganicznych, tworzyw sztucznych, włókien syntetycznych, nawozów sztucznych, farb i lakierów, wyrobów gumowych, farmaceutyków, środków ochrony roślin, kosmetyków i środków czystościowych. • Zielona chemia polega na poszukiwaniu, projektowaniu, projektowaniu i wdrażaniu chemicznych produktów i procesów, umożliwiających redukcję lub eliminację używania i wytwarzania substancji niebezpiecznych dla środowiska. DZIĘKUJEMY ZA UWAGE Szymon Bielenda Daniel Chmielewski Robert Olejarz