ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΗΣ ΓΗΣ

Οι επιστημονικές έρευνες για τη δομή του εσωτερικού της Γης στηρίζονται κυρίως στη
μελέτη της διάδοσης των σεισμικών κυμάτων. Η μελέτη αυτή έδειξε ότι η Γη αποτελείται
από διαδοχικά στρώματα, τα οποία από έξω προς τα μέσα είναι:
ο φλοιός, ο μανδύας (που διακρίνεται σε ανώτερο και κατώτερο μανδύα) και ο πυρήνας,
(που διακρίνεται σε εξωτερικό και εσωτερικό πυρήνα).

• Ο φλοιός είναι το στερεό εξωτερικό στρώμα της Γης. Είναι τόσο λεπτό σε σχέση με την
ακτίνα της Γης όσο και ένα γραμματόσημο κολλημένο πάνω σε μπάλα ποδοσφαίρου!
Αποτελείται από τον ηπειρωτικό και από τον ωκεάνιο φλοιό.

- Ο ηπειρωτικός φλοιός είναι το τμήμα του φλοιού που σχηματίζει τις ηπείρους και
την υφαλοκρηπίδα τους. Το πάχος του δεν ξεπερνά τα 70 χλμ.

- Ο ωκεάνιος φλοιός είναι το τμήμα του φλοιού που σχηματίζει τον πυθμένα των
ωκεανών. Τα πετρώματα που τον αποτελούν είναι πιο πυκνά από αυτά του
ηπειρωτικού φλοιού. Το πάχος του ωκεάνιου φλοιού δεν ξεπερνά τα 10 χλμ. και σε
ορισμένα σημεία ίσως λείπει τελείως.

• Ο μανδύας είναι το στρώμα κάτω από τον φλοιό και αποτελείται από πολύ θερμά υλικά.
Το πάχος του φτάνει τα 2.900 χλμ. Περιέχει το μεγαλύτερο μέρος της γήινης μάζας και
αντιπροσωπεύει το 83% του όγκου της Γης. Οι έρευνες έδειξαν ότι ο μανδύας διακρίνεται
σε ανώτερο μανδύα και κατώτερο μανδύα, τους οποίους χωρίζει μια «μεταβατική ζώνη».
Το πάνω τμήμα του ανώτερου μανδύα είναι στερεό και μαζί με τον φλοιό αποτελούν τη
λιθόσφαιρα. Το τμήμα του ανώτερου μανδύα που βρίσκεται κάτω από τη λιθόσφαιρα
ονομάζεται ασθενόσφαιρα. Η ασθενόσφαιρα αποτελείται από πολύ θερμά και εν μέρει
λιωμένα υλικά. Μοιάζει με πολτό, πάνω στον οποίο επιπλέει η στερεά λιθόσφαιρα.

• Ο πυρήνας της Γης βρίσκεται κάτω από τον μανδύα και είναι μια σφαίρα βαθιά, στο
κεντρικό τμήμα του πλανήτη. Αποτελείται από δύο τμήματα: τον εσωτερικό πυρήνα και τον
εξωτερικό πυρήνα.

- Ο εσωτερικός πυρήνας, η «καρδιά» της Γης, είναι μια στερεή σφαίρα από σίδηρο
και νικέλιο.

- Ο εξωτερικός πυρήνας είναι τόσο θερμός, ώστε το υλικό που τον αποτελεί είναι
λιωμένο.
 Η λιθόσφαιρα δεν είναι ενιαία. Είναι σπασμένη σε μεγάλα και μικρά κομμάτια που οι
γεωλόγοι ονομάζουν λιθοσφαιρικές πλάκες.

Οι λιθοσφαιρικές πλάκες κινούνται γλιστρώντας πάνω στην ασθενόσφαιρα. Η κίνηση των

πλακών είναι πολύ αργή, μετακινούνται μερικά εκατοστά του μέτρου τον χρόνο, αλλά έχει
πολύ σημαντικές συνέπειες στη διαμόρφωση του αναγλύφου της Γης:

- Όταν δύο πλάκες πλησιάζουν μεταξύ τους, η μία βυθίζεται κάτω από την άλλη, σε
μεγάλο βάθος. Το βυθισμένο τμήμα της λιώνει και μετατρέπεται σε μάγμα. Με
αυτόν τον τρόπο κομμάτια του φλοιού χάνονται. Το συγκεκριμένο φαινόμενο
δημιουργεί τάφρους στον βυθό της θάλασσας, σε μεγάλα βάθη, σεισμούς,
ηφαίστεια ή ακόμα και οροσειρές.
- Όταν δύο πλάκες απομακρύνονται η μία από την άλλη, διάπυρο υλικό, το μάγμα,
ανεβαίνει στο χάσμα που δημιουργείται ανάμεσά τους, στερεοποιείται και
μετατρέπεται σε στερεό φλοιό στον πυθμένα των ωκεανών Με αυτόν τον τρόπο
δημιουργούνται κομμάτια φλοιού.

- Δύο πλάκες μπορεί επίσης να είναι σε επαφή και να κινούνται παράλληλα η μία
προς την άλλη. Οι κινήσεις τόσο μεγάλων τμημάτων του φλοιού προκαλούν και
μεγάλες «αναστατώσεις» στην περιφέρεια των λιθοσφαιρικών πλακών. Γι' αυτό οι
περιοχές που βρίσκονται στα όρια των λιθοσφαιρικών πλακών συνήθως
υποφέρουν από σεισμούς ή έχουν ηφαίστεια και θερμές πηγές. Αντίθετα, οι
περιοχές που βρίσκονται στο κέντρο των λιθοσφαιρικών πλακών είναι σταθερές.