У Н И В Е Р З И Т Е Т Св.

К И Р И Л И М Е Т О Д И Ј - С К О П Ј Е

ФАКУЛТЕТ ЗА ЕЛЕКТРОТЕХНИКА И ИНФОРМАЦИСКИ ТЕХНОЛОГИИ

СКОПЈЕ

Лабораторија за електромоторни погони

ЛАБОРАТОРИСКИ ВЕЖБИ ПО ЕЛЕКТРОМОТОРНИ ПОГОНИ

ЛАБОРАТОРИСКА ВЕЖБА БР. 1

ОПРЕДЕЛУВАЊЕ НА ВРЕМЕТРАЕЊЕ НА ПУШТАЊЕ НА ЕЛЕКТРОМОТОРНИТЕ

ПОГОНИ

Студент

Наставник: Проф. д-р Слободан Мирчевски _____________________________

(Име и Презиме)

_____________________________
(бр. индекс и модул)

_________________
(оценка)

Скопје, 2009
 Opredeluvawe na vremetraewe na pu{tawe na elektromotornite pogoni

ЛАБОРАТОРИСКА ВЕЖБА БР.1

ОПРЕДЕЛУВАЊЕ НА ВРЕМЕТРАЕЊЕ НА ПУШТАЊЕ НА
ЕЛЕКТРОМОТОРНИТЕ ПОГОНИ

1. ВОВЕД

Динамиката на ЕМП ги обработува промените кои настануваат во погонот,

проучувајќи ги при тоа причините кои довеле до тие промени. Бидејќи траењето на
електромагнетните преодни појави е многу пократко од траењето на механичките
преодни појави, од аспект од механиката на ЕМП овде ќе биде предмет на интерес
определувањето на времетраење на пуштање на ЕМП како механичка преодна појава.
Времетраењето на пуштање (забрзување) и кочење (успорување) на ЕМП има
големо практично значење, посебно за механизмите кои работат со голем број на
поаѓања и запирања. При таквите погони времето на поаѓање и запирање може да биде
многу подолго од времето на работа во стационарен режим па поради тоа преодните
режими можат да имаат пресудно влијание на изборот на погонот.
Определувањето на времетраењето на механичките преодните појави се базира
на решавање на равенката за движење:
dω
Md = Mm − Ms = J (1)
dt
По раздвојување на променливите времетраењето на пуштање на ЕМП се добива со
решавањето на следниот интеграл:
dω
t p = J∫ (2)
Mm − Ms
Од изразот очигледно е дека треба да се познаваат функциите Mm = f(n) и
Ms=f(n). Интегралот може да се реши аналитички за едноставни зависности на моментот
на моторот и на работниот механизам при што ќе се добие едноставен аналитички израз
со кој ќе се определи времетраењето на преодната појава.
Во праксата механичките карактеристики на работните механизми можат да
бидат многу сложени функции кои зависат од повеќе променливи, па според тоа
статичките товари се делат во пет групи: со константен момент, со момент зависен од
брзината, момент зависен од аголот или патот, момент зависен од брзината и патот и
момент зависен од времето. Сепак најчести во праксата се работни механизми со
константен момент (ако Мѕ=0 моторот работи без товар) и со момент зависен од
брзината. Зависноста на моментот од брзината најчесто може да биде:
M s = kn (3)
M s = kn 2 (4)
k
Ms = (5)
n+c
Од друга страна, бидејќи и механичката карактеристика на моторите не е
едноставна функција, решавањето на интегралот по аналитички пат е практично многу
тешко, па решението мора да се бара со примена на графичка, графо-аналитичка метода
или пак со помош на нумеричко интегрирање. Точноста на решението при примена на
овие методи зависи од бројот на чекори за кои се врши пресметката.

2. ЦЕЛ НА ВЕЖБАТА
Во вежбата студентите треба да се запознаат со влијанието на различните
механички карактеристики на товарот врз времетраењето на пуштање на асинхроните

1
 Opredeluvawe na vremetraewe na pu{tawe na elektromotornite pogoni

мотори со кафезен и намотан ротор.

Задачата на студентите е со примена на програм на персонален компјутер да го
добијат времето на пуштање на асинхрон мотор во зависност од механичката
карактеристика на статичкиот товар и да ги споредат добиените резултати.

3. ОПИС НА ПРОГРАМОТ
3.1. Намена на програмот
Програмот е наменет за пресметка на времето на пуштање на асинхроните
мотори за различни видови статички товари. За да може да се користи програмот
потребно е да се внесат каталошките податоци за моторот, замавната маса и брзината на
вртење на редукторот и да се избере механичката карактеристика на работниот
механизам. Програмот со овие податоци може со помош на Симпсоновото правило на
параболи нумерички го решава интегралот за пресметка на времето на пуштање и по
потреба може да ја нацрта кривата n=f(t) исто така во релативни единици. Исто така
може да се добијат и механичките карактеристики на моторот и работниот механизам
(во релативни единици), внесените и пресметаните податоци можат де се снимат на диск
за понатамошно користење.
Програмот е наменет за користење на персонален компјутер со минимална
конфигурација.

3.2. Користење на програмот

Повикувањето на програмот се врши со внесување на името на програмот VREME
преку тастатурата и притискање на ENTER. Со ова се стартува програмот. Со самото
стартување на програмот треба да се избере за каков асинхрон мотор сакаме да го
пресметаме времето на пуштање. Изборот на една од опциите на ова мени, а и на сите
останати менија се врши со внесување на редниот број пред понудените опции и
притискање на ENTER. Откако ќе се избере моторот се појавува следното мени на кое се
бира начинот на внесување на податоците за моторот од тастатура или пак со вчитување
на датотека од диск. Кога ќе се избере внесување на податоци од тастатура на крајот
програмот прашува за име на датотеката во која ќе бидат чувани тие податоци и по
нејзиното внесување автоматски податоците се снимаат на диск за чување.
По внесувањето на податоците за моторот се појавува менито за избор на
моментот на товарот. Откако ќе се избере моментот на товарот се појавува следното
мени во кое всушност се наоѓаат опциите за пресметка на саканите вредности. Може
времето на пуштање и моментот да се добијат табеларно или пак да бидат претставени
графички. Исто така на располагање ни стои можноста за снимање на табелата на диск
или пак вчитување на некоја претходно снимена табела од диск. Со изборот на една од
опциите за пресметка ги добиваме саканите резултати во бараниот облик.
Работата со програмот ја завршуваме со избор на опцијата за крај.

4. ЗАДАЧИ ЗА ВЕЖБАТА

За да се смета успешно завршена вежбата студентите треба да ги извршат

следниве работи:

4.1. Да се повторат механичките карактеристики на асинхрон мотор.

2
 Opredeluvawe na vremetraewe na pu{tawe na elektromotornite pogoni

4.2. Да се повторат механичките карактеристики на работните механизми зависни

од брзината на вртење.
4.3. Изберете еден од понудените асинхрони кафезни мотори од каталог и
определете ги времетраењата на пуштање на ЕМП за сите понудени статички моменти
на работниот механизам.
4.4. Нацртајте ги механичката карактеристика на моторот и механичките
карактеристики на работниот механизам за сите случаи.
4.5. Да се нацрта кривата n=f(t) за сите случаи.

3
 Opredeluvawe na vremetraewe na pu{tawe na elektromotornite pogoni

ЛАБОРАТОРИСКА ВЕЖБА БР.1

ОПРЕДЕЛУВАЊЕ НА ВРЕМЕТРАЕЊЕ НА ПУШТАЊЕ НА

ЕЛЕКТРОМОТОРНИТЕ ПОГОНИ

ПРАШАЊА ЗА ПОДГОТОВКА НА ВЕЖБАТА

1. Зошто е важно определувањето на времетраењето на пуштање на ЕМП?

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

2. Од што зависи статичкиот момент на работните механизми?

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

3. Објаснете ја равенката за времетраење на пуштање на ЕМП?

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

4. По кои методи е можно определување на времето на пуштање на ЕМП?

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

5. Со што е ограничено аналитичкото решавање на интегралот за времетраење на

пуштање на ЕМП?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

Студент:____________________________________
инд. бр.__________

1
 Opredeluvawe na vremetraewe na pu{tawe na elektromotornite pogoni

ЛАБОРАТОРИСКА ВЕЖБА БР.1

ОПРЕДЕЛУВАЊЕ НА ВРЕМЕТРАЕЊЕ НА ПУШТАЊЕ НА

ЕЛЕКТРОМОТОРНИТЕ ПОГОНИ

Податоци за избраниот мотор

Тип Pn Un In nn n0 η cos ϕ Ip/In Mp/Mn Mk/Mn J mD2

мотор [kW] [V] [A] [min ] [min-1]
-1
[%] [kgm2] [kgm2]

Mehani~ka karakteristika na motor so Vreme na pu{tawe na motor so kafezen rotor

kafezen rotor
n Ms= 0 n Ms= 0

tp=_______ ts=_______

Pn=_______

50% 50%
Un=______

In=_______

Mk=______

Ip=_______

M 50% t
50%

Mehani~ka k arakteristika na motor so kafezen Vreme na pu{tawe na motor so kafezen rotor

rotor
n Ms=Mn= const. n Ms= Mn= const.

tp=_______ ts=_______

Pn=_______

50% 50%
U n=______

I n=_______

M k=______

I p=_______

M 50% t
50%

2
 Opredeluvawe na vremetraewe na pu{tawe na elektromotornite pogoni

Mehani~ka karakteristika na motor so Vreme na pu{tawe na motor so kafezen rotor

kafezen rotor
n Ms= kn n Ms= kn

tp=_______ ts=_______

Pn=_______

50% 50%
U n=______

I n=_______

M k=______

I p=_______
M 50% t
50%

Mehani~ka karakteristika na motor so Vreme na pu{tawe na motor so kafezen rotor

kafezen rotor
n Ms= kn2 n Ms= kn2
ts=_______
tp=_______

Pn=_______

50% 50%
Un=______

In=_______

Mk=______

Ip=_______

M [Nm] 50% t
50%
Mehani~ka karakteristika na motor so Vreme na pu{tawe na motor so kafezen rotor
kafezen rotor
n Ms=k/(n+c) n Ms =k/(n+c)
tp=_______
t s=_______

Pn=_______

U n=______ 50%
50%
I n=_______

M k=______

I p=_______

M 50% t
50%

Кое пуштање на ЕМП е најтешко, а кое најлесно?

Најтешко пуштање е за Мѕ=________, а времето на пуштање изнесува: tp=_____.

Најлесно пуштањето е за Мѕ=_______, а времето на пуштање изнесува: tp=_____.

Студент:____________________________________

инд. бр.__________