Professional Documents
Culture Documents
KB Van 4 December 2012 NL
KB Van 4 December 2012 NL
Is de elektrische installatie
in uw school conform?
© Tecnolec
Tecnolec?
Technisch kenniscentrum elektrosector
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
Activiteiten
TAD
elektrische installaties
Verlichting-branddetectie-inbraakdetectie-bliksembeveiliging
reglementering (AREI, KB’s, MB’s) en installatienormen
Vragen: via VORMELEK: Veerle Van Antenhove
(Veerle.VanAntenhove@vormelek-formelec.be)
Reglementering en normalisatie
Kennisverspreiding
Infoavonden
Nieuwsbrieven/infoflashes
© Tecnolec
Technische bibliotheek
Innovatieondersteuning/subsidiemogelijkheden
2
www.tecnolec.be 1
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Inhoudstafel
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
www.tecnolec.be 2
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Welzijnswet (4/08/1996)
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
Welzijnswet (4/08/1996)
Welzijnswet van 4 augustus 1996
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
www.tecnolec.be 3
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
KB van 27/03/1998
Koninklijk besluit van 27 maart 1998 betreffende de
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
dynamisch risicobeheersingssysteem
de identificatie van de gevaren
maatregelen voorstellen teneinde over een permanente
risicoanalyse te beschikken
© Tecnolec
op arbeidsplaatsen
Toepassingsgebied
Alle elektrische installaties, zowel oude als nieuwe installaties,
op plaatsen waar een werkgever-werknemer relatie aanwezig is.
Oude elektrische installaties zijn:
opgericht voor 1/10/81 wanneer de werkgever niet beschikt
over een elektrische onderhoudsdienst met BA4/BA5
personeel
opgericht voor 1/1/83 wanneer de werkgever wel beschikt
over een elektrische onderhoudsdienst met BA4/BA5
personeel
© Tecnolec
10
www.tecnolec.be 4
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Risicobeoordeling
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
11
Risicobeoordeling
Minimum volgende risico’s opsporen en evalueren:
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
condensatoren)
12
www.tecnolec.be 5
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Risicobeoordeling
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
13
Risicobeoordeling
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
14
www.tecnolec.be 6
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Risicobeoordeling
Rekening houden met:
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
de spanningsgebieden
de absolute en de relatieve conventionele grensspanning
het systeem van de aardverbindingen
de uitwendige invloeden
de eventuele inplanting van de elektrische installatie in een exclusieve
ruimte van de elektrische onderhoudsdienst
de eventueel aanwezige andere factoren die de ernst van de risico’s
kunnen beïnvloeden, inzonderheid de aanwezigheid van andere
elektrische of niet elektrische installaties en vreemde geleidende delen.
© Tecnolec
15
Risicobeoordeling
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
Methoden:
Fine & Kinney (bv voor machines)
© Tecnolec
16
www.tecnolec.be 7
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Risicobeoordeling
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
Methoden:
Fine & Kinney
© Tecnolec
17
Risicobeoordeling
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
Methoden:
Fine & Kinney
Risicograaf (bv voor veiligheidstoestellen)
© Tecnolec
18
www.tecnolec.be 8
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Risicobeoordeling
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
Methoden:
Fine & Kinney
Risicograaf
Brainstormen
Oorzaak - gevolg analyse
What-if analyses
Scenario-analyse
Business impact analyse
FMEA (Faillure Mode and Effect Analysis) (bv op componentniveau)
Monte Carlo analyse
Sil (Safety Integrity Level) (bv in de procesindustrie)
© Tecnolec
19
Risicobeoordeling
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
20
www.tecnolec.be 9
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
26
Aandachtspunten
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
27
www.tecnolec.be 10
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Rechtstreekse aanraking
Aanraking door personen van actieve delen van elektrisch materieel
vb: aansluitklemmen motor
© Tecnolec
31
zijn installatie
De aanraking van de niet-beschermde actieve delen van
het elektrisch materieel wordt onmogelijk gemaakt of
bemoeilijkt door:
omhulsels;
isolatie;
verwijdering;
hindernissen
32
www.tecnolec.be 11
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
www.tecnolec.be 12
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Kunststoffen
handgrepen
© Tecnolec
Afscherming
schroefsmelt-
veiligheden
Kunststoffen
moeren of doppen
© Tecnolec
40
www.tecnolec.be 13
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Afscherming
secundaire verdeelrail
© Tecnolec
41
Afscherming
aansluitklemmen transformator
© Tecnolec
42
www.tecnolec.be 14
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
48
stroombanen
vreemd geleidende delen.
49
www.tecnolec.be 15
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
50
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
© Tecnolec
51
www.tecnolec.be 16
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
230 V U ≤ UL/2
PE
© Tecnolec
52
Z.L.V.S. ?
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
Geen Z.LV.S !
© Tecnolec
54
www.tecnolec.be 17
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
230 V U ≤ UL/2
PE
III III
© Tecnolec
55
! Geen veiligheidstransformator !
230 V U ≤ ZLS
PE
© Tecnolec
56
www.tecnolec.be 18
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Onrechtstreekse aanraking
Aanraking door personen van massa's welke ingevolge
een isolatiefout onder spanning zijn komen te staan
vb: behuizing wasmachine met isolatiefout
© Tecnolec
58
veilige constructie
gepast onderhoud
Bijkomend
Passieve bescherming: onderbreekt de voeding niet
Isolatie: klasse II of gelijkwaardig
Andere
Z.L.V.S.
Veiligheidsscheiding
Gelijktijdige aanraking onmogelijk maken:
equipotentiale verbinding, verwijderen, hindernissen,
isoleren van vreemde geleidende delen
Actieve bescherming: onderbreekt de voeding gebaseerd op
© Tecnolec
de veiligheidscurven
59
www.tecnolec.be 19
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
60
Actieve bescherming
Netsysteemcodering met twee letters, eventueel uitgebreid
naar drie of vier
1e letter : Relatie tussen verdeelnet (actieve delen stroombron)
en de aarde
3e en/of 4e letter :
Uitvoering beschermingsgeleider en nulgeleider
© Tecnolec
65
www.tecnolec.be 20
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
L1 – L2 – L3
N
Aardgeleider
van het nulpunt
© Tecnolec
HS beschermingsgeleider
67
Bescherming tegen
onrechtstreekse aanraking bij LS
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
Plaatselijke equipot.
verbinding Isolatie
Veiligheidsscheiding Hindernissen
(Afscherming)
© Tecnolec
Z.L.V.S. Verwijderen
72
www.tecnolec.be 21
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Aarding en onderlinge
Aarding en onderlinge
Aarding v/d massa’s Aarding v/d massa’s verbinding v/d massa’s
verbinding v/d massa’s
/ nulgeleider
L1
L2
L3
N
PE
Ufase = 230 V
In = 300mA
20A
Foutstroom = 7 A
Uf
Uf = 30 x 7 A = 210 V
RN = 1,5 RA= 30
Differentieel van In = 300 mA
© Tecnolec
www.tecnolec.be 22
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Volt
565 543
520
500
465
BB1
400
340
300 275
263
253
227
207
200
210 V
170
100 109 87 72
50
50
50
43
25
S 25
BB2
© Tecnolec
12
0,04 sec 0,15 sec
0
0,01 0,02 0,03 0,05 0,1 0,2 0,5 1 5 sec.
76
AREI art 88
77
www.tecnolec.be 23
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
78
PE
20A
© Tecnolec
79
www.tecnolec.be 24
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
L1
L2
L3
N
PE
PEN
20A
!
De “nieuwe” PEN-geleider
heeft een
niet reglementaire kleur
(Blauw i.p.v. Geel/Groen)
© Tecnolec
80
Rfase= 1
L1
L2
L3
N
RPE = 2 PE
Ufase = 230 V
Ufase
If = ------------------ 20A
Rfase + RPE(N)
Foutstroom = 77 A
230
If = ----------- = 77 A
1+ 2
Uf
UPE
!
© Tecnolec
Uf = RPE(N) * If
= 2 * 77 = 153 V
81
www.tecnolec.be 25
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Volt
565 543
520
500
465
BB1
400
340
300 275
263
253 Gevaarlijke spanning
227
207
200
153
BB2
170
100 109 87 72
50
50
50
43
25
0,31 25
© Tecnolec
12
0
0,01 0,02 0,03 0,05 0,1 0,2 0,5 1 5 sec. 82
83
www.tecnolec.be 26
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
84
differentieelstroombeveiliging gebruiken !!
85
www.tecnolec.be 27
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Risico op
overgangs-
weerstanden
Opletten met
Krimp- en
persver-
bindingen
© Tecnolec
88
Stopcontacten
zonder aarding !
Geen beveiliging van de
aangesloten toestellen
van klasse 1 !
© Tecnolec
89
www.tecnolec.be 28
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Overstroombeschermingstoestellen
Overstromen ongehinderd tot ontwikkeling laten komen voor zover
inherent aan de normale bedrijfsomstandigheden
Bvb aanlopen van motoren, inschakelen transformatoren
90
91
www.tecnolec.be 29
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
If Conventionele aanspreekstroom
1,15 x Iz
Inf Conventionele niet aanspreekstroom
Toelaatbare stroom in leiding Iz
Toegekende stroom In
Bedrijfstroom IB
IB ≤ I n < Iz
© Tecnolec
Inf ≤ 1,15 . Iz
If ≤ 1,45 . Iz
92
0
Brandvoorkoming en bestrijding
www.tecnolec.be 30
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
101
M
© Tecnolec
106
www.tecnolec.be 31
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
4 september 2013
109
www.tecnolec.be 32
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Vitale stroombanen
op basis van een risicobeoordeling door de uitbater of
zijn afgevaardigde
weergegeven op een of meerdere plannen van het
bedrijf of de installatie, goedgekeurd en geparafeerd
door de uitbater of zijn afgevaardigde alsook door de
vertegenwoordiger van het erkend organisme
- de detectie-installaties;
- de meldingsinstallaties;
- de waarschuwingsinstallaties;
- de alarminstallaties;
- de deur ontgrendelingsinstallaties;
- de installaties voor rookafvoer;
- de overdruk- en onderdrukinstallaties ter bescherming tegen rook;
- de liften met prioritaire oproep;
- de waterdruk verhogende installaties;
© Tecnolec
- de veiligheidsverlichtingsinstallaties;
- de noodverlichtingsinstallaties;
- ...
114
www.tecnolec.be 33
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Vitale stroombanen
De vitale stroombanen zijn duidelijk geïdentificeerd. Ze
zijn derwijze uitgevoerd, aangelegd of door bouwelemen-
ten afgeschermd dat ze bij een uitwendige brand
gedurende ten minste 1 uur operationeel blijven
Functiebehoud
© Tecnolec
115
118
www.tecnolec.be 34
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
119
120
www.tecnolec.be 35
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
124
125
www.tecnolec.be 36
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Afscherming vlamboog
126
AREI Art. 19
Keuze elektrisch materieel en leidingen in
functie van de uitwendige invloedsfactoren
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
www.tecnolec.be 37
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
AREI Art. 19
Keuze elektrisch materieel en leidingen in
functie van de uitwendige invloedsfactoren
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
1
C 4
A
2
B
5
3
D
© Tecnolec
Gebouw 102
129
AREI Art. 19
Keuze elektrisch materieel en leidingen in
functie van de uitwendige invloedsfactoren
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
© Tecnolec
www.tecnolec.be 38
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
132
www.tecnolec.be 39
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Beschermingsmaatregelen tegen
potentiaalspreiding
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
Aarde
Aardpotentiaalstijging UE
Spanning UBC ( = Spanning UAB )
Verloop
© Tecnolec
aardbodemspanning U
Spanning UAC
134
Beschermingsmaatregelen tegen
potentiaalspreiding
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
135
www.tecnolec.be 40
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
HS-aardingsstrip
LS
(PE)N - lat
2.5 m
LS-bord
Transfo
cel
Meet
cel
2.5 m
wapening
Transfo
beveil.
L-profiel uit
metaal
2.5 m
1.25 m
Isolerende vloerbedekking
(Asfalt)
Ondergrondse kokers
Vrijstaande cabine
Equipotentiaal geaard werkmilieu
HS-Aardingsstrip Verbinding
naar strip in metalen wand
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
Uiteinden
Verbinding Verbindingen aardingslus
© Tecnolec
www.tecnolec.be 41
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Asfalt
Gewapende betonnen vloerplaat
Aarde
Aardingslus
45°
Aardingsstaven Aardingsstaven
onder 45° onder 45°
Verloop
Aardbodemspanning U
US
UE
Aardpotentiaalstijging
Beschermingsmaatregelen tegen
overspanningen
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
144
www.tecnolec.be 42
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
145
Beschermingsmaatregelen m.b.t. de
veiligheid en de betrouwbaarheid van de
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
functionele sturing.
Bescherming tegen aardfouten
Aardfouten mogen niet leiden tot het ongewenst starten
van toestellen of tot het uitvoeren van gevaarlijke
bewegingen
Aardfouten mogen ook niet leiden tot het niet meer
kunnen stoppen van de toestellen of van de bewegingen
De stuurstroombaan wordt bij voorkeur langs één zijde
verbonden met de aarde
Stuurstroombanen die niet verbonden zijn met de aarde
moeten voorzien zijn van een isolatiecontroletoestel
© Tecnolec
(ICT)
147
www.tecnolec.be 43
www.tecnolec.be
© Tecnolec EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012 © Tecnolec EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse
Stuurstroombanen
Stuurstroombanen
151
150
April 2014
44
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Beschermingsmaatregelen m.b.t. de
veiligheid en de betrouwbaarheid van de
EC-finale 2014: Risicobeoordeling volgens KB van 4/12/2012
functionele sturing.
© Tecnolec
156
Val- of struikelgevaar
Losliggende, beschadigde
of afwezige vloertegels
© Tecnolec
157
www.tecnolec.be 45
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
Asbest
Signaalkabels met
asbesthoudende mantel
© Tecnolec
159
160
www.tecnolec.be 46
EC-finale: KB 4/12/2012 : risico-analyse April 2014
161
163
www.tecnolec.be 47