Professional Documents
Culture Documents
Συστήματα Κινητών Και Προσωπικών Επικοινωνιών Νικόλαος Πασσάς ΕΚΠΑ
Συστήματα Κινητών Και Προσωπικών Επικοινωνιών Νικόλαος Πασσάς ΕΚΠΑ
Συστήματα Κινητών Και Προσωπικών Επικοινωνιών Νικόλαος Πασσάς ΕΚΠΑ
Προσωπικών Επικοινωνιών
Νικόλαος Πασσάς
Σχολή Θετικών Επιστημών
Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών
Ενότητα 1: Εισαγωγή
Περιγραφή ενότητας
• Βασικές έννοιες
– Κινητικότητα
– Φορητότητα υπηρεσιών
• Ασύρματα συστήματα κινητών επικοινωνιών
• Επίδραση της κινητικότητας στην εξέλιξη των
τηλεπικοινωνιακών δικτύων
• Γενικές τάσεις στην εξέλιξη των δικτύων επικοινωνιών
• Εξέλιξη των ψηφιακών συστημάτων κινητών
επικοινωνιών
Εισαγωγή 2
Εισαγωγή 5
Εικόνα 1.
Εικόνα 3. Εικόνα 4.
Εικόνα 2.
Εισαγωγή 6
Κινητές Επικοινωνίες στις αρχές του
20ου αιώνα (2/2)
Εισαγωγή 7
Εισαγωγή 8
Εξέλιξη κινητών επικοινωνιών
Εισαγωγή 10
Κινητά δίκτυα το 2014 (2/2)
• Οι ταχύτητες των συνδέσεων κινητών
επικοινωνιών αυξήθηκαν κατά 20% μέσα στο
2014.
• Η μέση χρήση ενός smartphone αυξήθηκε κατά
45% το 2014.
• Τα smartphones αντιπροσωπεύουν το 29% των
συσκευών παγκοσμίως αλλά παράγουν το 69%
της παγκόσμιας κίνησης.
• Το 46% της κίνησης από κινητά διοχετεύθηκε στο
σταθερό δίκτυο μέσω Wi-Fi ή φεμτοκυψέλες.
Εισαγωγή 11
Εισαγωγή 12
Κινητά δίκτυα μέχρι το 2019 (2/2)
• Σχεδόν 3/4 της παγκόσμιας κίνησης κινητών θα είναι
βίντεο μέχρι το 2019.
• Μέχρι το 2019, τα tablets θα παράγουν σχεδόν τη
διπλάσια κίνηση από τη συνολική παγκόσμια κίνηση
από κινητά το 2014.
• Το μέσο smartphone θα παράγει 4.0 GB κίνησης το
μήνα το 2019, πέντε φορές περισσότερη από τα
819ΜΒ το 2014.
• Μέχρι το 2016, πάνω από τη μισή κίνηση κινητών
συσκευών θα εισάγεται στο σταθερό δίκτυο μέσω Wi-
Fi και φεμτοκυψέλες.
Εισαγωγή 13
Πίνακας 1.
Εισαγωγή 14
Global mobile devices
Πίνακας 2.
Εισαγωγή 15
Πίνακας 3.
Εισαγωγή 16
Growth of smart traffic
Πίνακας 4.
Εισαγωγή 17
Πίνακας 5.
Εισαγωγή 18
Internet of Things (IoT) (1/2)
Εικόνα 7.
Εισαγωγή 19
Εικόνα 8.
Εισαγωγή 20
Smart Energy
Smart energy
Εικόνα 10.
Εικόνα 9.
Εικόνα 11.
Εισαγωγή 22
Reference architecture
Εισαγωγή 23
Εικόνα 13.
Εισαγωγή 24
Dense rural scenario
Εικόνα 14.
Εισαγωγή 25
Industrial scenario
Εικόνα 15.
Εισαγωγή 26
Ηλεκτρομαγνητικό φάσμα
Εικόνα 16.
Εισαγωγή 27
Εισαγωγή 28
Υψηλός αριθμός λαθών (2/3)
• Παρεμβολές από άλλες πηγές
– Πολλές συσκευές στην ίδια συχνότητα
– π.χ., 2.4 GHz ασύρματο τηλέφωνο αλληλο-
παρεμβάλεται με το WiFi
– Η/Μ θόρυβος (π.χ., φούρνος μικροκυμάτων)
Εικόνα 18.
Εισαγωγή 29
Εικόνα 19.
Εισαγωγή 30
Πως χειριζόμαστε τα λάθη
• Σταθερά vs. κινητά
– Σταθερά: Λάθη εξαιτίας συμφόρησης
– Ασύρματα: περισσότερα και με διαφορετικά αίτια
• Τι κάνουμε
– Αύξηση της ισχύος μετάδοσης
• Περισσότερη κατανάλωση ενέργειας (κακό για τη μπαταρία)
• Δημιουργεί παρεμβολές σε άλλους δέκτες
– Έλεγχος και διόρθωση λαθών
• Πιο ισχυροί κώδικες (επεξεργασία, κατανάλωση καναλιού)
• Επαναμεταδόσεις (κατανάλωση καναλιού)
Εισαγωγή 31
C • A και B ακούνε
• B και C ακούνε
• Αλλά, ο A και ο C δεν ακούνε
B
Άρα, οι A και C μπορεί να
A
δημιουργήσουν παρεμβολή στο Β
Εικόνα 20.
Εισαγωγή 32
Περιορισμοί στη μετάδοση (2/2)
• Σταθερά δίκτυα: Όλοι οι κόμβοι ακούνε τις
μεταδόσεις
• Ασύρματα: Εξασθένηση σήματος
A B • A και B ακούνε
C
• B και C ακούνε
• Αλλά, ο A και ο C δεν ακούνε
A’s signal C’s signal
strength strength
Άρα, οι A και C μπορεί να
δημιουργήσουν παρεμβολή στο Β
space
Εικόνα 21.
Εισαγωγή 33
Δίκτυα
Δίκτυα με δικτυακή υποδομή
Δικτυακή υποδομή
Εικόνα 22.
Εισαγωγή 35
Εικόνα 23.
Εισαγωγή 36
Με και χωρίς υποδομή
• Με υποδομή
– Οι ασύρματοι κόμβοι συνδέονται μόνο με το σταθμό
βάσης
– Υπηρεσίες ανάλογες με τα σταθερά δίκτυα (address
assignment, routing, DNS resolution)
• Ad hoc
– Δεν υπάρχει υποδομή για να συνδεθούν
– Οι δικτυακές υπηρεσίες παρέχονται από τους ίδιους τους
κόμβους
– Δυσκολότερη η δικτύωση αλλά χωρίς της απαίτηση
ύπαρξης σταθμού βάσης
Εισαγωγή 37
Εισαγωγή 38
Βασικές Τοπολογίες Δικτύων
Αρτηρία
Τ Τ
Αστέρας
Δακτύλιος
Δέντρο
Εικόνα 24.
Εισαγωγή 39
Αρτηρία (Bus)
• Όλα τα τερματικά συνδέονται σε ένα αγωγό (αρτηρία)
• Μπορούμε να συνδέσουμε/αποσυνδέσουμε ένα τερματικό
χωρίς να επηρεάσουμε τη λειτουργία του δικτύου
• Η αρτηρία πρέπει να τερματίζεται
• Μόνο ένα μήνυμα μπορεί να βρίσκεται στην αρτηρία σε μια
δεδομένη στιγμή
• Χαμηλό κόστος καλωδίωσης
Εικόνα 25.
Εισαγωγή 40
Δέντρο (Tree)
• Αν ο γονικός κόμβος επιφορτίζεται με όλες τις εργασίες τότε
δημιουργείται «μποτιλιάρισμα» (bottleneck)
• Αν ο γονικός κόμβος τεθεί εκτός λειτουργίας, όλο το δίκτυο τίθεται
εκτός λειτουργίας
• Μπορούμε να προσθέσουμε επιπλέον κόμβους στη βάση του
δέντρου
Εικόνα 26.
Εισαγωγή 41
Δακτύλιος (Ring)
• Μετάδοση δεδομένων από τον
ένα σταθμό στον άλλο μέχρι την
άφιξη τους στο σταθμό-
προορισμό
• Όταν ένας σταθμός λαμβάνει ένα
πακέτο, ελέγχει τη διεύθυνση
προτού κάνει αναμετάδοση στον
επόμενό του
• Ο σταθμός-παραλήπτης
σημαδεύει το πακέτο
• Οι σταθμοί συνδέονται στο
δίκτυο μέσω ενός επαναλήπτη
(repeater)
• Το δίκτυο συνεχίζει να λειτουργεί
ακόμη κι όταν σταθμός/σταθμοί
τίθενται εκτός λειτουργίας Εικόνα 27.
Εισαγωγή 42
Αστέρας (Star)
• Τοπολογία διαδεδομένη
στα δίκτυα WAN
• Στον κεντρικό κόμβο
συνδέονται όλοι οι
περιφερειακοί πόροι
• Όλη η κυκλοφορία
διέρχεται από τον
κεντρικό κόμβο
• Αν ο κεντρικός κόμβος
τεθεί εκτός λειτουργίας
τότε το δίκτυο τίθεται και Εικόνα 28.
αυτό εκτός λειτουργίας
Εισαγωγή 43
Εικόνα 29.
Εισαγωγή 44
To Μοντέλο αναφοράς OSI (1/2)
Εισαγωγή 45
1 Εφαρμογής
Εφαρμογής
Εισαγωγή 46
Μετάδοση Δεδομένων στο Μοντέλο
OSI
Αποστέλλουσα Λαμβάνουσα
Διεργασία Δεδομένα Διεργασία
Επίπεδο Επίπεδο
ΑΗ Δεδομένα
Εφαρμογής Εφαρμογής
Επίπεδο Επίπεδο
PΗ Δεδομένα
Παρουσίασης Παρουσίασης
Επίπεδο Επίπεδο
Συνόδου SΗ Δεδομένα Συνόδου
Επίπεδο Επίπεδο
TH Δεδομένα
Μεταφοράς Μεταφοράς
Επίπεδο Επίπεδο
NΗ Δεδομένα
Δικτύου Δικτύου
Επίπεδο DΗ Δεδομένα DT Επίπεδο
Σύνδ. Δεδομ. Σύνδ. Δεδομ.
Φυσικό Φυσικό
Bits
Επίπεδο Επίπεδο
Εισαγωγή 47
6 Presentation
(Παρουσίασης) Δεν υπάρχει
4 Transport
Transport
(Μεταφοράς)
3 Network
Network
(Δικτύου)
2 Data Link
(Σύνδεσης Δεδομένων)
Host-To-Network
1 Physical
(Φυσικό)
Εισαγωγή 48
Tα πρωτόκολλα στο μοντέλο OSI (1/3)
Επίπεδα OSI TCP/IP
Application HTTP, S-HTTP,SMPTE,
(Εφαρμογής) FTP, TELNET, POP3, IMAP4
Presentation
(Παρουσίασης)
Session
(Συνόδου)
Transport
TCP,UDP, RUDP, XOT
(Μεταφοράς)
Network
IP/IPv6
(Δικτύου)
Data Link Ethernet, Token Ring, ARCnet, StarLAN, LocalTalk, FDDI, ATM
(Σύνδεσης Δεδ.) ODI, NDIS
Physical
TP, Coaxial, Fiber-Optic, Wireless
(Φυσικό)
Εισαγωγή 49
Εικόνα 30.
Εισαγωγή 50
Tα πρωτόκολλα στο μοντέλο OSI (3/3)
A E
HTTP HTTP
C D
B
TCP TCP
IP IP IP IP
IP
802.11 MAC
Ethernet Ethernet ATM ATM Ethernet Ethernet 802.11 MAC
Coaxial Coaxial Fiber-Optic Fiber-Optic Coaxial Coaxial 802.11 PHY 802.11 PHY
Εισαγωγή 51
Εισαγωγή 52
1. Τι σημαίνει «χαμηλή απόδοση σε
ασύρματα περιβάλλοντα»;
• Το IP δεν περιλαμβάνει μηχανισμούς διόρθωσής λαθών
• Στηρίζεται ουσιαστικά στα ανώτερα επίπεδα TCP και UDP
TCP
• Σχεδιασμένο για εφαρμογές «μη-πραγματικού χρόνου»
• Διορθώνει τα λάθη μέσω επανα-μεταδόσεων end-to-end
• Για το TCP o μόνος λόγος απώλειας πακέτου είναι η συμφόρηση
• σε κάποιο σημείο της διαδρομής
UDP
• Σχεδιασμένο για εφαρμογές «πραγματικού χρόνου»
• Δεν έχει μηχανισμό διόρθωσης λαθών
Εισαγωγή 53
Εικόνα 31.
Εισαγωγή 54
Λειτουργία TCP (2/6)
cwnd
Εισαγωγή 56
Λειτουργία TCP (4/6)
Απώλεια πακέτου λόγω συμφόρησης
Μείωση του cwnd
Μείωση του φόρτου στο δίκτυο
cwnd
Εισαγωγή 57
cwnd
Εισαγωγή 58
Λειτουργία TCP (6/6)
Απώλεια πακέτου λόγω λάθους στο ασύρματο κανάλι
Λαμβάνεται από το TCP ως δείγμα συμφόρησης
Λανθασμένη μείωση του cwnd
Μείωση του φόρτου = χαμηλή χρησιμοποίηση δικτύου
cwnd
Εισαγωγή 59
Εισαγωγή 60
3. Γιατί το IP δεν υποστηρίζει
κινητικότητα;
• Οφείλεται στο μηχανισμό δρομολόγησης πακέτων με βάση
τη στατική διεύθυνση προορισμού (ΙP address).
• Η στατική διεύθυνση προορισμού έχει άμεση σχέση από το
σημείο σύνδεσης στο δίκτυο.
• Αν το σημείο σύνδεσης αλλάξει και δεν αλλάξει η
διεύθυνση του τερματικού τότε τα πακέτα δρομολογούνται
στο παλιό σημείο.
• Όμως η διεύθυνση του τερματικού δε μπορεί να αλλάξει
γιατί με αυτή είναι γνωστός σε όλο το δίκτυο.
• Ενημέρωση όλου του δικτύου κάθε φορά που ο χρήστης
αλλάξει σημείο σύνδεσης είναι πρακτικά αδύνατη.
Εισαγωγή 61
IP Header (1/2)
ver. TOS total length
IP ID offset
Options
Εισαγωγή 62
IP Header (2/2)
.50 .52 .53
router
137.30.2.*
.200
router
139.20.3.*
Εισαγωγή 63
IP δρομολόγηση
out1
in1
in2 out2
in3 out3
Routing table
137.30.2.x out1
137.30.3.x out2
default out3
Εισαγωγή 64
Βασικές έννοιες
Τηλεφωνικό
δίκτυο
Εικόνα 33.
Εισαγωγή 66
Σταθερές επικοινωνίες (2/2)
• Το σημείο πρόσβασης υπηρεσίας είναι, ως επί
το πλείστον, σταθερό.
Τοπικός ISP
147.102.7.209
δίκτυο
εταιρίας
Εισαγωγή 67
Κινητές επικοινωνίες
• Το σημείο πρόσβασης
υπηρεσίας δεν είναι
σταθερό. 1 2
Εισαγωγή 68
Προσωπικές επικοινωνίες
• Το σημείο πρόσβασης υπηρεσίας δεν είναι σταθερό.
Δίκτυο
•ενσύρματο
•ασύρματο
Εικόνα 34.
Εισαγωγή 70
Κινητές και προσωπικές επικοινωνίες
(2/3)
Επίλεξε τον προσωπικό
Να είναι σε αριθμό του κ. Χ
οποιοδήποτε μέρος: Να χρησιμοποιεί
οποιαδήποτε συσκευή:
Σπίτι Κινητό τηλέφωνο
Τηλέφωνο γραφείου
Γραφείο ενσύρματο
Τηλέφωνο γραφείου
ασύρματο
Δημόσιος Ο κ. Χ
χώρος Τηλέφωνο σπιτιού
μπορεί:
Τηλεειδοποιητής
Μετακίνηση
Fax
Εικόνα 35.
Εισαγωγή 71
Εισαγωγή 72
Κινητικότητα
Κινητικότητα τερματικού Προσωπική κινητικότητα
Δίκτυο
ενσύρματο
ασύρματο
Ασύρματο
δίκτυο
Ανάγκη μεταφοράς
του τερματικού.
Όχι απαραίτητα μεταφορά
Να υπάρχει ραδιο-
κάλυψη. του τερματικού.
Χρήση προσωπικού αριθμού.
Εικόνα 36.
Εισαγωγή 73
Φορητότητα υπηρεσιών
• Αναφέρεται στη δυνατότητα του δικτύου να
παρέχει υπηρεσίες σε τερματικό / θέση που
επιλέγεται από τον χρήστη.
• Οι ακριβείς υπηρεσίες που μπορεί να δεχτεί ο
χρήστης εξαρτώνται από τις δυνατότητες του
τερματικού αλλά και του δικτύου που εξυπηρετεί
το τερματικό.
• Πραγματοποιείται με την ενημέρωση του προφίλ
εξυπηρέτησης κάθε χρήστη και την αναζήτησή
του, όταν χρειάζεται.
Εισαγωγή 74
Οικουμενική κινητικότητα (1/2)
Τα πρότυπα για τα μελλοντικά συστήματα
κινητών επικοινωνιών έχουν ως στόχο να
εξασφαλίσουν:
• Διαλειτουργικότητα μεταξύ των διάφορων
συστημάτων ασύρματης πρόσβασης.
• Κινητικότητα σε οικουμενική κλίμακα.
• Παροχή υπηρεσιών μεγάλου εύρους ζώνης.
Εισαγωγή 75
Εικόνα 37.
Εισαγωγή 76
Ασύρματα συστήματα κινητών και
προσωπικών επικοινωνιών
Εισαγωγή 78
Περιοχές εφαρμογής (2/2)
• Υπάρχει επικάλυψη των τριών περιοχών
εφαρμογής στα προβλήματα που εμφανίζουν και
στους τρόπους αντιμετώπισής τους.
• Οι σχεδιαστικές επιλογές για την κάθε περιοχή
εφαρμογής θέτουν διαφορετική έμφαση σε
συγκεκριμένες παραμέτρους και οδηγούν σε
διαφορετικές τεχνικές προσεγγίσεις.
• Αποτέλεσμα: Διαφορετικές αρχιτεκτονικές και
διαδικασίες ελέγχου.
Εισαγωγή 79
Δημόσιο τηλεφωνικό
δίκτυο
PΑΒΧ
Εικόνα 38.
Εισαγωγή 80
Ασύρματη πρόσβαση σε μεγάλα
δίκτυα (2/3)
Βήματα εξέλιξης
• Ψηφιακή λειτουργία των ασύρματων
τηλεφώνων.
• Ολοκλήρωσή τους με μικρά συστήματα
μεταγωγής για την παροχή ασύρματης
πρόσβασης σε κτίριο γραφείων.
• Παγκοσμίως διατίθενται ζώνες συχνοτήτων
κοντά στα 1 GHz και 2 GHz.
Εισαγωγή 81
Εισαγωγή 82
Κυψελωτά Συστήματα επικοινωνιών
(1/3)
• Στόχος: Παροχή υπηρεσιών φωνής και δεδομένων σε
κινητά τερματικά, που εμφανίζουν μεγάλη διασπορά
σε δρόμους και λεωφόρους αστικών, ημιαστικών και
αγροτικών περιοχών (κινητά τερματικά μεγάλης
ταχύτητας).
Κυψέλη
Σταθμόςβάσης
Σταθμός βάσης
Σταθμόςβάσης
Σταθμός βάσης
Σταθμόςβάσης
Σταθμός βάσης
Εικόνα 39.
Εισαγωγή 83
Εισαγωγή 85
Εισαγωγή 86
Ασύρματα τοπικά δίκτυα (2/3)
Εικόνα 40.
Εισαγωγή 87
Εισαγωγή 88
Θέματα σχεδίασης
• Ραδιοδίαυλος
– Θόρυβος
– Διαλείψεις
• Πολυπλεξία, πολλαπλή πρόσβαση.
• Παρεμβολές, επαναχρησιμοποίηση φάσματος
• Διασύνδεση σταθμών βάσης, κινητικότητα χρηστών.
• Ασφάλεια επικοινωνιών.
Εισαγωγή 89
Εισαγωγή 91
Εισαγωγή 92
Ενοποίηση των τηλεπικοινωνιακών
δικτύων
• Τα Συστήματα ενοποιημένων υπηρεσιών μπορεί να
προέλθουν είτε από ενσύρματα με ασύρματες διεπαφές,
είτε από κυψελωτά με βελτίωση των προσφερόμενων
υπηρεσιών.
Internet PSTN CT Cellular
UMTS
MBS
...
Κινητικότητα Εικόνα 41. Κινητικότητα
Εισαγωγή 93
Ενσύρματα δίκτυα
• Προσωπική κινητικότητα
• Παγκόσμιες προσωπικές τηλεπικοινωνίες (UPT)
– Προτυποποιούνται
– Έχουν στενή σχέση με τα ευφυή δίκτυα (ΙΝ)
Εισαγωγή 94
Ασύρματα τοπικά δίκτυα (1/3)
• Χρήση ασύρματων στοιχείων ως interface των
LAN προς τα ενσύρματα δίκτυα κορμού σε
δύσκολα περιβάλλοντα γραφείου.
• Εγκατάσταση περιστασιακών (ad hoc)
δικτύων.
• Δημιουργία hot spots.
• Μέσο για νέες εφαρμογές.
Εισαγωγή 95
BSS 1
Distribution Access
Portal system Point 1
AP
2
BSS 2
802.3 LAN
Εικόνα 42.
Εισαγωγή 96
Ασύρματα τοπικά δίκτυα (3/3)
(β)
Εικόνα 43.
Εισαγωγή 97
DECT
Ελεγκτής
και γέφυρα διασύνδεσης
Μετατροπή
Μετατροπή/Προσαρμογή
/Προσαρμογή
Σηματοδοσία
Σηματοδοσ Δεδομένα
Δεδομέν
διασύνδεση
Διαχείρισ
Δικτύου
Δικτύου
διασύνδεσης
Διαχείριση
Δίκτυο
Ζεύξης
Ζεύξης
Δίκτυο
δεδομέν
δεδομένων
MAC
Φυσικό
Φυσικόστρώμα
στρώμα
Δημόσιο
Δίκτυο Τηλεφωνίας
(PSTN)
Εισαγωγή 99
Εικόνα 45.
Εισαγωγή 100
GSM
Δημόσιο επίγειο δίκτυο κινητών επικοινωνιών (PLMN)
GSM
GSM
HLR Network
Network AA
VLR
VLR PSTN
PSTN
Gateway PSTN
MSC
MSC
BSC
GSM
GSM
Network
Network BB
BTS
BTS
BTS
BSS
Εικόνα 46.
Εισαγωγή 101
UMTS
Εικόνα 47.
Εισαγωγή 102
Κινητικότητα στο Διαδίκτυο
Βασικά θέματα προς επίλυση:
• Πώς αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της
αλλαγής θέσης των κόμβων;
• Πώς διατηρείται η επικοινωνία παρά τη
μετακίνηση του κόμβου, αφού αλλαγή των
διευθύνσεων συνεπάγεται διακοπή των
συνδέσεων στο στρώμα μεταφοράς;
Εισαγωγή 103
Mobile IP – Απαιτήσεις
• Ο κινητός κόμβος πρέπει να μπορεί να συνεχίσει
την επικοινωνία του αφού έχει αλλάξει το σημείο
πρόσβασης του επιπέδου σύνδεσης (Link Layer),
χωρίς να αλλάξει την IP διεύθυνση του
• Ο κινητός κόμβος πρέπει να μπορεί να
επικοινωνεί με άλλους κόμβους που δεν έχουν
υλοποιήσει μηχανισμούς υποστήριξης
κινητικότητας
• Τα μηνύματα ενημέρωσης θέσης πρέπει να
πιστοποιούνται ως προς τη γνησιότητα τους
Εισαγωγή 104
Mobile IP – ορολογία
Ανταποκριτής κόμβος
Correspondent Node (CN)
Προσωρινή διεύθυνση
home address care-of address
Κινητός κόμβος
Mobile Node (MN)
Οικείο δίκτυο Ξένο δίκτυο
home network foreign network
Εισαγωγή 105
Εισαγωγή 106
Mobile IP – Λειτουργία (2/3)
• Ο οικείος αντιπρόσωπος χρησιμοποιεί την τεχνική του
τούνελ (tunneling) για να στείλει τα πακέτα που
προορίζονται για την οικεία διεύθυνση προς την
προσωρινή διεύθυνση
• Στην άλλη άκρη του τούνελ, ο ξένος αντιπρόσωπος
(foreign agent) “βγάζει” τα αρχικά πακέτα από το
τούνελ και τα προωθεί στον κινητό κόμβο
Εικόνα 48.
Εισαγωγή 107
Mobile IP – Ανακάλυψη
αντιπροσώπων
Εικόνα 49.
Διαφημίσεις Αντιπρόσωπου
(Agent Advertisements)
Ξένος
Αντιπρόσωπος
Εισαγωγή 108
Mobile IP – Εγγραφή (1/2)
Εικόνα 50.
Εισαγωγή 109
Εικόνα 51.
Εισαγωγή 110
Mobile IP – Λειτουργία (3/3)
Εικόνα 52.
Εισαγωγή 111
IP-in-IP Tunneling
• To IP πακέτο που πρόκειται να προωθηθεί
«ενθυλακώνεται» σε ένα νέο IP πακέτο
• Στο νέο πακέτο:
– Destination = care-of-address
– Source = address of home agent
– Data = original IP packet
IP header IP header
data IP header
data
Εικόνα 53.
Εισαγωγή 112
Προβλήματα του Mobile IP
Προβλήματα
• Υποβέλτιστη δρομολόγηση (triangular routing)
– Λύση: Βελτιστοποίηση δρομολόγησης (route optimization)
• Firewalls: Χρήση της προσωρινής διεύθυνσης για αποστολή
στον ανταποκριτή
– Λύση: Υλοποίηση αντίστροφου tunnel από το ξένο δίκτυο
προς τον οικείο αντιπρόσωπο.
Εισαγωγή 113
Εικόνα 54.
Εισαγωγή 114
Mobile IP – Αντίστροφο τούνελ (2/2)
Εικόνα 55.
Εισαγωγή 115
Εικόνα 56.
Εισαγωγή 116
Mobile IP – Μεταπομπή
Εικόνα 57.
Εισαγωγή 117
Εισαγωγή 118
Mobile IPv6 – Εγγραφή
Εικόνα 58.
Εισαγωγή 119
Δεν έγινε έτσι στο IPv4 γιατί απαιτεί αλλαγές στην IP υλοποίηση σε κάθε κόμβο.
Εικόνα 59.
Εισαγωγή 120
Mobile IP and Cellular IP
Hierarchical Mobility
Management
Εικόνα 60.
Εισαγωγή 121
Εισαγωγή 122
Micro-mobility
• Micro-mobility
– Κινητικότητα σε περιορισμένη γεωγραφική
περιοχή
– Πιθανότατα συχνές μεταπομπές
– Ανάγκη για τοπική σηματοδοσία
• Macro-mobility
– Κινητικότητα σε μεγάλες γεωγραφικές περιοχές
– Όχι συχνές μετακινήσεις
Εισαγωγή 123
Εικόνα 61.
Εισαγωγή 124
Macro- and Micro- mobility (2/2)
Εικόνα 62.
Εισαγωγή 125
Cellular IP (1/3)
Εικόνα 63.
Εισαγωγή 126
Cellular IP (2/3)
Base Station
Local coverage
area
Εικόνα 64.
Cellular IP (3/3)
Εικόνα 65.
Εισαγωγή 128
Δύο παράλληλοι μηχανισμοί
εντοπισμού ενός κινητού τερματικού
Routing Cache (RC)
• Χρησιμοποιείται για τη δρομολόγηση καθοδικής κίνησης σε ενεργά
τερματικά.
• Η ενημέρωση γίνεται:
– Αυτόματα αν το τερματικό έχει ανοδική κίνηση.
– Μέσω περιοδικών routing updates αν το τερματικό δεν έχει ανοδική κίνηση.
• Αν για κάποιο χρονικό διάστημα δε ληφθεί routing update η πληροφορία
διαγράφεται.
Paging Cache (PC)
• Χρησιμοποιείται για το γρήγορο εντοπισμό ανενεργών τερματικών.
• Τα τερματικά οφείλουν να στέλνουν περιοδικά paging updates για να
διατηρούν την πληροφορία στις PCs.
• Αν για κάποιο χρονικό διάστημα δε ληφθεί paging update η πληροφορία
χάνεται.
Εισαγωγή 129
Εισαγωγή 130
Cellular IP - Registration
Correspondent Node
Home Agent
(mobile) IP
signaling
Internet
Gateway Cellular IP
Network
BS
BS BS
Cellular IP CIP signaling
Signaling
MIP signaling
BS Mobile
Station
Care-of-address = Gateway address
Εικόνα 66.
Εισαγωγή 131
Paging Update
• Διαδικασία ενημέρωσης θέσης ανενεργών τερματικών.
• Ένα ανενεργό τερματικό στέλνει paging-update μηνύματα:
1. περιοδικά
2. όταν αλλάζει paging area
• Τα paging-update μηνύματα κατευθύνονται προς το
Gateway.
• Οι ενδιάμεσοι κόμβοι με PC ενημερώνουν τη βάση τους για
το συγκεκριμένο τερματικό.
• Η πληροφορία αυτή χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό του
τερματικού όταν υπάρχουν δεδομένα γι’ αυτό.
Εισαγωγή 132
Περιοδικό Paging Update
Εικόνα 67.
Εισαγωγή 133
Εικόνα 68.
Εισαγωγή 134
Paging
• Διαδικασία αναζήτησης ανενεργού τερματικού.
• Η διαδικασία ξεκινάει από το Gateway μόλις αυτό
λάβει το πρώτο πακέτο δεδομένων για ένα
ανενεργό τερματικό.
• Καθώς δε γνωρίζει ποια είναι η ακριβής θέση του
τερματικού, πρέπει να το αναζητήσει.
• Η αναζήτηση γίνεται στην paging area που
«εμφανίστηκε» την τελευταία φορά το τερματικό, με
βάση τα δεδομένα των PC.
• Η απάντηση του χρήστη γίνεται με routing-update,
ώστε να ενημερωθούν όλες οι ενδιάμεσες RCs, και
να μπορέσουν να δρομολογηθούν σωστά τα πακέτα.
Εισαγωγή 135
Εικόνα 69.
Εισαγωγή 136
Cellular IP – Paging Response
Εικόνα 70.
Εισαγωγή 137
Εικόνα 71.
Εισαγωγή 138
Routing Update
• Διαδικασία ενημέρωσης των RCs για την ακριβή
θέση ενός ενεργού τερματικού.
• Η διαδικασία ενεργοποιείται σε δύο περιπτώσεις:
1. Σαν απάντηση σε paging request, ώστε να γίνει γνωστή
η θέση του τερματικού και να αρχίσουν να
δρομολογούνται δεδομένα.
2. Όταν ένα ενεργό τερματικό χωρίς ανοδική κίνηση
αλλάζει σημείο πρόσβασης και πρέπει να αλλάξει η
δρομολόγηση των πακέτων.
• Τα μηνύματα κατευθύνονται προς το Gateway και
ενημερώνουν τις ενδιάμεσες RCs όπου χρειάζεται.
Εισαγωγή 139
Εικόνα 72.
Εισαγωγή 140
Πλεονεκτήματα Σχεδιασμού
• Τα ενεργά τερματικά είναι συνήθως πολύ λιγότερα από τα
ανενεργά.
• Αυτό οδηγεί σε:
– Route caches πολλές, μικρές και γρήγορες
– Paging caches λίγες, μεγάλες και αργές
• Περιορίζεται ο αριθμός των μηνυμάτων που απαιτούνται για τη
λειτουργία του πρωτοκόλλου, καθώς τα ανενεργά τερματικά
στέλνουν μόνο paging updates.
• Ο περιορισμός αυτός είναι σημαντικός αφού
1. πρόκειται για μηνύματα που περνάνε πάνω από τη ραδιο-επαφή
2. επιτρέπει στα ανενεργά τερματικά να κάνουν power-saving
Εισαγωγή 141
Εικόνα 73.
Εισαγωγή 142
Γενικές τάσεις στην εξέλιξη των
δικτύων επικοινωνιών
• Μετατόπιση της τηλεπ. κίνησης από τα σταθερά δίκτυα προς
τα συστήματα κινητών επικοινωνιών.
• Η δημοτικότητα των υπηρεσιών δεδομένων αυξάνει διαρκώς.
• Η τηλεπικοινωνιακή βιομηχανία προχωρά προσθέτοντας το
Internet και πολλαπλές υπηρεσίες στην ασύρματη
επικοινωνία και στην κινητικότητα.
– 1.2 δις συνδρομές mobile-broadband το 2011
• Εισαγωγή νέων υπηρεσιών:
– Κοινωνικές υπηρεσίες και ασφάλεια
– Εξοικονόμηση χρόνου και εξουσιοδότηση
– Διασκέδαση
Εισαγωγή 143
Σταθερό
Ευρεία ζώνη, πολύ
υψηλοί ρυθμοί μετάδοσης
NB WB BB
Εικόνα 74.
0.384 2 20
Εισαγωγή 145
WΡΑΝ
Bluetooth
Hiperlan2 WCDMA,GSM,
Bluetooth GPRS, EDGE
Μικρό γραφείο,
σπίτι
Εισαγωγή 146
Multimedia mobile terminal
Εικόνα 75.
Εισαγωγή 147
Εικόνα 76.
Εισαγωγή 149
Εξέλιξη υπηρεσιών
Εικόνα 77.
Εισαγωγή 150
Εξέλιξη του GSM σε 3G
High Speed Circuit Switched Data
Εκχώρηση μέχρι 4 χρονοσχισμών για σύνδεση δεδομένων
μέχρι ~ 50 kbps
Καλό για εφαρμογές real-time αντί για GPRS
Αναποτελεσματικό -> δεσμεύει πόρους, ακόμη και αν δεν
υπάρχει μετάδοση
Όχι τόσο δημοφιλές όσο το GPRS
GSM HSCSD Enhanced Data Rates for Global Evolution
9.6kbps (μία χρονοσχισμή) Χρησιμοποιεί διαμόρφωση 8PSK
GSM Data 3x ρυθμός μετάδοσης σε μικρές αποστάσεις
Ονομαζόμενο επίσης CSD Μπορεί να μεταπέσει σε GMSK για μεγαλύτερες
Μπορεί να συνδυάζεται με HSCSD
GSM EGPRS ~ 384 kbps
GPRS WCDMA
General Packet Radio Services
Ρυθμοί μετάδοσης μέχρι ~ 115 kbps EDGE
Max: 8 χρονοσχισμές μπορεί να χρησιμοποιηθούν
Μεταγωγή πακέτου
Βασίζεται στον ανταγωνισμό. Αποτελεσματικό, αλλά
μεταβαλλόμενες καθυστερήσεις
GSM / GPRS core network επαναχρησιμοποιήθηκε από το
WCDMA (3G)
Εισαγωγή 151
UMTS (1/6)
• Universal Mobile Telecommunications System (UMTS)
• Το UMTS είναι μια αναβάθμιση από το GSM μέσω του
GPRS ή EDGE.
• Η προτυποποίηση για το UMTS γίνεται από το 3GPP
(Third Generation Partnership Project).
• Οι ρυθμοί μετάδοσης για το UMTS είναι:
– 144 kbps για rural
– 384 kbps για urban outdoor
– 2048 kbps για indoor και low range outdoor
• Virtual Home Environment (VHE)
Εισαγωγή 152
UMTS (2/6)
Φάσμα συχνοτήτων
• 1900-2025 MHz και 2110-2200 MHz για μετάδοση 3G.
• Στις ΗΠΑ χρησιμοποιούνται οι περιοχές 1710 –
1755 MHz and 2110–2155 MHz.
Εικόνα 78.
Εισαγωγή 153
UMTS (3/6)
Αρχιτεκτονική δικτύου
Base Station
Network Subsystem
Mobile Station Subsystem Other Networks
MSC/ GMSC
BSC VLR PSTN
BTS
ME
SIM
RNS
GGSN
SGSN
Node RNC Internet
ME B
USIM
UTRAN
+
SD
Εικόνα 79.
Εισαγωγή 154
UMTS (4/6)
Η αρχιτεκτονική δικτύου του UMTS αποτελείται
από τρεις τομείς:
– Core Network (CN): Παρέχει μεταγωγή, δρομολόγηση
και διέλευση της κίνησης των χρηστών.
– UMTS Terrestrial Radio Access Network (UTRAN):
Παρέχει την ασύρματη διεπαφή για τα κινητά τερματικά.
– User Equipment (UE): Τα τερματικά λειτουργούν ως οι
αντίστοιχες προς τους σταθμούς βάσης ασύρματες
διεπαφές. Οι διάφορες ταυτότητες είναι: IMSI, TMSI, P-
TMSI, TLLI, MSISDN, IMEI, IMEISV.
Εισαγωγή 155
UMTS (5/6)
UTRAN
• Τεχνολογία wide band CDMA
– WCDMA
– TD-SCDMA
Εισαγωγή 156
UMTS (6/6)
• Οι σταθμοί βάσης αναφέρονται ως Node-B και η συσκευή ελέγχου
των Node-B ονομάζεται Radio Network Controller (RNC).
– Λειτουργίες του Node-B:
• Εκπομπή/ λήψη στην ασύρματη διεπαφή
• Διαμόρφωση/ Αποδιαμόρφωση
– Λειτουργίες του RNC:
• Έλεγχος των ασύρματων πόρων
• Εκχώρηση διαύλων
• Έλεγχος ισχύος
• Έλεγχος διαπομπής
• Κρυπτογράφηση
• Κατάτμηση και επανασυναρμολόγηση
Εισαγωγή 157
3.5G (HSPA)
High Speed Packet Access (HSPA): είναι ένα κράμα δύο
πρωτοκόλλων των κινητών επικοινωνιών, του High Speed
Downlink Packet Access (HSDPA) και του High Speed Uplink
Packet Access (HSUPA), που επεκτείνει και βελτιώνει την
επίδοση των υφιστάμενων πρωτοκόλλων WCDMA.
Το 3.5G εισάγει πολλά νέα χαρακτηριστικά που ενισχύουν την
τεχνολογία UMTS. Σ’ αυτά περιλαμβάνονται:
• Προσαρμοστική διαμόρφωση και κωδικοποίηση.
• Ταχύς προγραμματισμός πρόσβασης.
• Προς τα πίσω συμβατότητα με το 3G.
• Βελτιωμένη ασύρματη διεπαφή.
Εισαγωγή 158
4G (LTE)
• LTE σημαίνει Long Term Evolution.
• Η επόμενη γενιά της ευρυζωνικής τεχνολογίας
κινητών επικοινωνιών.
• Υπόσχεται ταχύτητες μετάδοσης δεδομένων
100 Mbps.
• Βασίζεται στην τεχνολογία UMTS 3G.
• Είναι βελτιστοποιημένο για κίνηση all-IP.
Εισαγωγή 159
4G (LTE) - Πλεονεκτήματα
• Υψηλή διέλευση • Απλοποιημένη
δικτύου αναβάθμιση από τα
• Μικρές καθυστερήσεις δίκτυα 3G
• Αρχιτεκτονική plug & • Ταχύτερο download και
play upload για δεδομένα.
• Μικρό λειτουργικό • Βελτιωμένη απόκριση
κόστος για τις εφαρμογές.
• All-IP δίκτυο • Βελτιωμένη εμπειρία
για τους χρήστες.
Για τους παρόχους δικτύου Για τους χρήστες
Εισαγωγή 160
4G (LTE) - Ασύρματες τεχνολογίες
• Χρησιμοποιεί Orthogonal Frequency Division
Multiplexing (OFDM) στη ζεύξη καθόδου.
• Χρησιμοποιεί Single Carrier Frequency Division
Multiple Access (SC-FDMA) στη ζεύξη ανόδου.
• Χρησιμοποιεί Multi-input Multi-output(MIMO)
για βελτιωμένη διέλευση.
• Περιορισμένη κατανάλωση ισχύος.
• Υψηλότερη απόδοση του ενισχυτή RF (μικρότερη
κατανάλωση στη μπαταρία των κινητών).
Εισαγωγή 161
4G (LTE) - Αρχιτεκτονική
Εικόνα 80.
Εισαγωγή 162
Από UMTS σε LTE
• UTRAN στο 3G, E-
UTRAN στο 4G
• CN στο 3G, EPC στο 4G
• NodeB στο 3G, E-
NodeB στο 4G
• Όχι RNC όπως στο3G
• Οι λειτουργίες του RNC
εκτελούνται από το
eNodeB και το EPC
Εικόνα 81.
Εισαγωγή 163
International Mobile
Telecommunications
Εκδόσεις των προδιαγραφών της 3GPP
Multi-
Location
Rel.9 Services
MBMS Standard
BS
Rel.10 LTE - A
Carrier
Aggregation
Relays
Εισαγωγή 164
5G (1/2)
• Οι Οργανισμοί προτυποποίησης και η βιομηχανία
οργανώνουν τώρα την προτυποποίηση της τεχνολογίας 5G,
η οποία προβλέπεται να παγιωθεί μεταξύ του 2016 και
2018 και να ακολουθήσουν οι πρώτες υλοποιήσεις γύρω
στο 2020.
• Η ανάπτυξη της τεχνολογίας 3G και 4G οδηγήθηκε κυρίως
από τη ζήτηση για υπηρεσίες δεδομένων πάνω από το
Internet.
• Τα κίνητρα για τα συστήματα 5G αναμένεται να είναι πολύ
πιο ποικίλα.
• Εμφανίζονται νέες μορφές κίνησης υπηρεσιών δεδομένων,
ειδικότερα, επικοινωνίες Μ2Μ για την υποστήριξη ιδεών
όπως smart grid, smart homes, smart cities και e-health.
Εισαγωγή 165
5G (2/2)
• Οι εφαρμογές αυτές έχουν ποικίλες τηλεπικοινωνιακές
απαιτήσεις και ο κύριος στόχος θα είναι να υπάρξει
μια μοναδική ενοποιημένη ασύρματη τεχνολογία που
να τις υποστηρίζει μαζί με τις υπηρεσίες φωνής και
Internet.
• Επιπρόσθετα, τα μελλοντικά δίκτυα θα πρέπει να είναι
ενεργειακά πιο αποδοτικά, ώστε η τεχνολογία 5G να
είναι βιώσιμη διαχρονικά.
• Τέλος, αν η τεχνολογία 5G δεν μπορεί να προσφέρει
νέο πρότυπο ανώτερο και με περισσότερες
δυνατότητες από το LTE-Advanced δεν θα μπορέσει να
εισαχθεί επιτυχώς στην αγορά.
Εισαγωγή 166
5G – Κύριες κατευθύνσεις (1/2)
• Cell-centric device-centric με εστίαση στις ανάγκες
των τερματικών των χρηστών.
• Υψηλότερες ζώνες συχνοτήτων (millimeter wave),
όπου υπάρχει πολύ περισσότερο εύρος ζώνης,
μολονότι η διάδοση είναι χειρότερη.
• Antenna arrays ή massive MIMO
• Πιο ευφυή τερματικά, που μπορούν να μετριάζουν τις
παρεμβολές και να επικοινωνούν απευθείας με άλλες
συσκευές χωρίς την παρέμβαση του δικτύου.
• Machine-to-machine επικοινωνίες με αποτελεσματικό
και ενοποιημένο τρόπο.
Εισαγωγή 167
Εισαγωγή 168
Ενότητα 2: Βασικές αρχές των κυψελωτών
συστημάτων κινητών επικοινωνιών
Περιγραφή ενότητας
• Κυψελωτή δομή
• Επαναχρησιμοποίηση συχνοτήτων
– Μονοδιάστατα κυψελωτά συστήματα
– Κυψελωτά συστήματα δύο διαστάσεων
• Τηλεπικοινωνιακή κίνηση στα κυψελωτά συστήματα
– Ένταση κίνησης
– Συγκέντρωση – Βαθμός εξυπηρέτησης
– Συστήματα Erlang-B και Erlang-C
• Φασματική απόδοση κυψελωτών συστημάτων
• Κυψελωτά συστήματα απλωμένου φάσματος
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 2
Συμβατικά συστήματα
ραδιοεπικοινωνιών
{F1}
*
{F2}
• Αυτόνομες περιοχές
• Όσο το δυνατό μεγαλύτερη περιοχή κάλυψης
• Μεγάλη ισχύς εκπομπής
• Όχι διαπομπές
Εικόνα 1.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 4
Εικόνα 2.
f
0
f0
Frequenc
y
Slots
Απαιτεί:
• Μεγάλο εύρος φάσματος
Time • Γνώση του αλγορίθμου
FHSS μετάβασης
• Πλήρη συγχρονισμό
πομπού και δέκτη
• Πιθανές συγκρούσεις
Εικόνα 3.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 12
FHSS
Εικόνα 4.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 13
DSSS (1)
Εικόνα 5.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 14
DSSS (2)
Εικόνα 6.
Διαμόρφωση Σήματος
(Modulation) (1)
1. μη διαμορφωμένο
(ψηφιακό) σήμα
2. διαμόρφωση εύρους
(AM)
3. διαμόρφωση
συχνότητας (FM) FSK
(frequency shift keying)
τεχνική για ψηφιακά
σήματα
4. διαμόρφωση φάσης
(PM) PSK (phase shift
keying) τεχνική για
ψηφιακά σήματα
• f : φέρουσα συχνότητα
Εικόνα 7.
Διαμόρφωση Σήματος
(Modulation) (3)
Εικόνα 7.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 19
Multiple modulations
• QPSK (Quadrature Phase Shift Keying) = 4 phase shifts, 1
amplitude level, 2 bits/symbol
• QAM-16 = 4 phase shifts, 4 amplitude levels, 4 bits/symbol
• QAM-64 = 4 phase shifts, 16 amplitude levels, 6 bits/symbol
Εικόνα 8.
Κυψελωτή δομή
Το ιδανικό σύστημα κινητών επικοινωνιών θα πρέπει:
• Nα λειτουργεί σε μια περιορισμένη και
προκαθορισμένη ζώνη (υψηλών) συχνοτήτων.
• Nα εξυπηρετεί σχεδόν απεριόριστο αριθμό χρηστών
σε απεριόριστες, όσο αφορά την έκτασή τους,
γεωγραφικές περιοχές.
• Κυψελωτό σύστημα.
• Όχι πολύ μεγάλες τεχνολογικές αλλαγές.
Εικόνα 10.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 24
Κυψελωτή δομή -
Επαναχρησιμοποίηση συχνοτήτων (2)
Εικόνα 11.
Εικόνα 12.
Κυψελωτή δομή -
Επαναχρησιμοποίηση συχνοτήτων (4)
• Κάθε κυψέλη έχει μια μονάδα εκπομπής λήψης, τον σταθμό βάσης
(Base Station, BS) που αποτελεί και σημείο πρόσβασης (Access
Point, ΑΡ) στο σύστημα.
1
M K C ή C M c c
K
– Η επαναχρησιμοποίηση ανά Κ κυψέλες προσφέρει
χρήση 1/Κ του φάσματος σε κάθε κυψέλη.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 30
Κυψελωτή δομή -
Επαναχρησιμοποίηση συχνοτήτων (6)
• Αν Nc είναι ο συνολικός αριθμός των κυψελών του συστήματος και
C ο συνολικός αριθμός των διαύλων στην περιοχή εξυπηρέτησης
του συστήματος
M
C N C N c c c
K
Για δοθέν φάσμα (δοθέν Μ) και τον ίδιο αριθμό κυψελών, όταν Κ C,
διότι Cc.
Επίσης, όταν Κ J, όπου J=Nc/K είναι το πλήθος των ομάδων
επαναχρησιμοποίησης φάσματος.
Το Κ όμως εξαρτάται από την επιτρεπόμενη στάθμη ομοδιαυλικής
παρεμβολής.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 31
Κυψελωτή δομή -
Επαναχρησιμοποίηση συχνοτήτων (7)
• Παράδειγμα
Κυψελωτό σύστημα χρησιμοποιεί φάσμα με συνολικό αριθμό
διαύλων Μ=300. Το εμβαδό κάθε κυψέλης είναι 6 km2 και η
περιοχή εξυπηρέτησης του συστήματος είναι 2100 km2.
α. Ποιος είναι ο συνολικός αριθμός διαύλων C στην περιοχή
εξυπηρέτησης για Κ=7;
β. Πόσες φορές επαναχρησιμοποιείται το φάσμα για να
καλυφθεί η ίδια περιοχή εξυπηρέτησης, όταν Κ=7;
γ. Πόσο αυξάνει η χωρητικότητα του συστήματος με τη
μείωση του Κ από 7 σε 4;
Εικόνα 14.
Εικόνα 15.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 39
Ιδανική κυψελωτή δομή (4)
• Για να αποφευχθούν οι επικαλυπτόμενες
περιοχές και για να έχουμε καλύτερη προσέγγιση
στη μελέτη των κυψελωτών συστημάτων.
Εικόνα 16.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 41
Ιδανική κυψελωτή δομή (6)
2R
...
D
Εικόνα 17.
D D (2 R) SK
K K
2R (2 R) 2 Sc
2jR
D
1
2iR
1
Εικόνα 18.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 43
Συστήματα δύο διαστάσεων -
Τετραγωνικές κυψέλες (2)
D 2 ( 2 Ri ) 2 ( 2 Rj ) 2 D 2R i2 j2
2R i=4, j=3
1
1
2jR
D
1
2iR
1
Εικόνα 19.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 44
Κυψέλες τετραγώνου: K 4( K / 4 ) 2 K
Εμβαδόν τετραγώνου:
D 2 D 2 2D2
D 2R K
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 46
Εικόνα 21.
1
D jd
1 id
1
1
o
60
O x
Εικόνα 22.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 48
D
jd
θ
id
d
o
60
O x
D 2 (i d ) 2 ( j d ) 2 2 (i d ) ( j d ) cos
Για θ=120ο cosθ=1/2 D 2 (i 2 j 2 i j ) d 2
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 49
Εξαγωνικές κυψέλες (3)
D 2 (i 2 i j j 2 ) d 2
SD D2
K 6( K / 3) 3K 3K 2
Sc R
d
d 3R R
3
K (i 2 i j j 2 ) D R 3K
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 50
9
8 10
11 2
7 3
12 1
6 4
5
Κ=12
(i=2, j=2)
Εικόνα 24.
4 3
5 1 2
6 7
K=7
(i=2, j=1)
Εικόνα 25.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 53
Εξαγωνικές κυψέλες (7)
A
A B
A
B
A B
A B
B A
A B
B
K=7
i=2, j=1
Εικόνα 26.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 54
1 C C
Μεταφερόμενη κίνηση ή n t n n (t n / T )
ένταση της κίνησης T n 0 n 0
Προσφερόμενη κίνηση A H
λ: μέσος ρυθμός αφίξεων κλήσεων Η: μέση διάρκεια κλήσεων
Συγκέντρωση (1)
• Ιδανικά θα έπρεπε κάθε κυψέλη να μπορεί να καλύψει
όλους τους ενεργούς χρήστες του δικτύου (worst case –
αδύνατο).
• Τα κυψελωτά συστήματα βασίζονται στη συγκέντρωση
(trunking), για να είναι δυνατό να εξυπηρετείται μεγάλος
αριθμός χρηστών με το περιορισμένο φάσμα
ραδιοσυχνοτήτων που διατίθεται σε κάθε σύστημα.
• Η συγκέντρωση εκμεταλλεύεται τη στατιστική
συμπεριφορά των χρηστών, γεγονός που έχει ως συνέπεια
ένας σταθερός αριθμός διαύλων ή κυκλωμάτων να μπορεί
να εξυπηρετεί έναν μεγάλο αριθμό συνδρομητών με
τυχαία συμπεριφορά.
Εικόνα 28.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 70
Συγκέντρωση (3)
Εικόνα 29.
Εικόνα 30.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 72
Εικόνα 31.
0 1 2 k-1 k k+1
Εικόνα 32.
Στη μόνιμη κατάσταση, δηλαδή, στατιστική ισορροπία,
οι ροές μεταξύ των καταστάσεων πρέπει να είναι ίσες.
P P , 0 k C 1
k 1 k 1
k k 1...0
k k
P P k
Pk 1 P0
k 1 k ...1
k 1 k
k 1
Erlang B (1)
• Υποθέσεις:
– Είναι διαθέσιμοι C δίαυλοι.
– Η κατανομή άφιξης των κλήσεων είναι Poisson με ρυθμό
λ.
– Οι κλήσεις που βρίσκουν ελεύθερο δίαυλο
εξυπηρετούνται αμέσως. Οι κλήσεις που βρίσκουν
όλους τους διαύλους κατειλημμένους αποκλείονται και
εγκαταλείπουν το σύστημα.
– Οι χρόνοι κατάληψης των διαύλων είναι ανεξάρτητοι με
εκθετική κατανομή και μέση διάρκεια Η = 1/μ.
– Το σύστημα είναι σε στατιστική ισορροπία.
λ λ λ λ λ λ λ
0 1 2 k-1 k k+1
μ 2μ 3μ (k-1)μ kμ (k+1)μ (k+2)μ
μ=1/Η Α=λ/μ
Erlang B (3)
Ak 1
C C
Ak
Pk 1
(k 1)!
P0 Pk 1 k! P0 1
k 0 k 0
P0
1 Pr[blocking ] PC
C
Ak
k! AC
k 0
Pr[blocking ] C C! k
A
k 0 k!
GOS
Erlang B (5)
Χωρητικότητα συστήματος (Α) Erlang B
Αριθμός GOS
Διαύλων = 0.01 = 0.005 = 0.002 = 0.001
Εικόνα 33.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 82
Εικόνα 34.
Erlang C (2)
λ λ λ λ λ λ
μ 2μ 3μ Cμ Cμ Cμ
1
P
Pr[delay 0] Pk
k C
0
A
C 1 A
k! C!(1 A )
k 0
k C
C
AC
Pr[ delay 0]
A C 1 Ak
A C! 1
C
C k 0 k!
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 86
Erlang C (4)
Pr[delay t ] Pr[delay 0] Pr[delay t delay 0]
( C A ) t
Η συνάρτηση κατανομής της
Pr[delay 0] e H
καθυστέρησης για συστήματα
FIFO είναι εκθετική
Η μέση καθυστέρηση για όλες τις κλήσεις σε ένα σύστημα με
αναμονή
H
d Pr[delay 0]
CA
H/(C-A) : η μέση καθυστέρηση για τις κλήσεις που μπαίνουν
στην ουρά
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 87
Erlang C (5)
Εικόνα 35.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 88
Εικόνα 36.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 89
Διάγραμμα Erlang Β (2)
Εικόνα 37.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 90
Παράδειγμα 3.6
• Πόλη έκτασης 2000km2, Κ = 7, R = 3km, Bs= 28ΜΗz,
W= 200KHz, 8 δίαυλοι/ραδιοδίαυλο.
• Υποθέτουμε GOS = 0.02 για σύστημα Erlang B. Αν η Au
= 0.1 erlang, υπολογίστε,
(α) Nc, (β) Cc, (γ) Ac,
(δ) τη μέγιστη προσφερόμενη κίνηση,
(ε) Nu για GOS = 0.02,
(στ) τον θεωρητικό μέγιστο αριθμό χρηστών που μπορεί
να εξυπηρετηθεί από το σύστημα κάποια στιγμή.
BS CC K W
Υπολογίστε: (2)
66,7
a) Αριθμό διαύλων για κάθε κυψέλη
(3)
b) αριθμό εξυπηρετούμενων 30,8
(7)
συνδρομητών 38,2
(1)
c) Μέσο αριθμό χρηστών ανά δίαυλο 33,2
d) μέσο εξυπηρετούμενο αριθμό (4) (1)
κλήσεων/ώρα 48,6 32,6
(5)
37,7
Αν S/N < 1
C 1
B T
1.44 ( S / N )
Κωδικοποίηση/ αποκωδικοποίηση
Εικόνα 38.
Εικόνα 39.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 100
Πλεονεκτήματα
• Δυνατότητα πολλαπλής πρόσβασης.
• Προστασία πληροφορίας.
• Απόρριψη παρεμβολών.
• Προστασία από παρεμβολές λόγω πολλαπλών
διαδρομών.
• Δεν υπάρχει ανάγκη συγχρονισμού των χρηστών.
• Δεν υπάρχει όριο στη χωρητικότητα της κυψέλης.
• Όλες οι κυψέλες μπορεί να χρησιμοποιήσουν
όλες τις συχνότητες.
1
1
1&2
1
1&2
1
1
2
2 1
2 2
2 2
CDMA (3)
Εικόνα 40.
Περιθώριο παρεμβολής
I o I t Ws Ws / Rb
Pr Eb Rb Eb / I t
Ws / Rb Gs
ώ ή
( Eb / I t ) 0 ( Eb / I t ) 0
E
ώ ή ( dB ) Gs ( dB ) b ( dB )
I t 0
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 107
Χωρητικότητα για σύστημα με μία
κυψέλη (1)
Io Gs I o ( M 1) Pr
M 1
Pr ( Eb / I t )0 Pr Pr
G
( M 1) s
(E / I ) b t 0
Gs Gs Gs 1
M 1 M M
Eb / I t Eb / I t Eb / I t
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 108
Gs 1
M G
Eb / I t
I cn M Pr r
ξ : κλάσμα επαναχρησιμοποίησης (reuse fraction)
κr : η μέση τιμή του συντελεστή δραστικότητας ομιλίας στη ζεύξη
ανόδου
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 110
A d A d
B B
R R
ξ
σ (dB) 2-way SHO 3-way SHO
0 0.44 0.44
2 0.43 0.43
4 0.47 0.45
6 0.56 0.49
8 0.77 0.57
10 1.28 0.75
12 2.62 1.17
Φορτίο κυψέλης
Μ
Μ max
Μ: ενεργά ΜΤ που εξυπηρετούνται από μια κυψέλη
Μmax : μέγιστος δυνατός αριθμός ΜΤ που μπορεί να εξυπηρετηθούν από
την κυψέλη
• Αποδεικνύεται ότι: ρ Ιο / (Ιο + Νt)
Eb P G Pr Gs
r s
I t 0 I c I cn ( M 1) Pr r M Pr r
Σε σύστημα CDMA με μία Eb Pr Gs
κυψέλη I t 0 ( M 1) Pr r
Για τέλειο έλεγχο ισχύος στη ζεύξη ανόδου και Pr για όλα τα ΜΤ:
( M 1) r Pr
It N 0 I c0 N 0
Ws
( Eb / I t ) N 0
1 N 0Ws Pr
M 1 Gs P 1 ( M 1) ( Eb / I t ) r
( E b / I t ) r r r
Rb Ws
Eb Pr
Gs
It N 0Ws ( M 1) r Pr K
c N 0 Ws c ( Eb / I t ) N 0
M 1 Gs P K Pr
b t
( E / I ) K 1 ( M 1) ( Eb / I t ) K r
r r r
Rb Ws c
Ασυμπτωτική χωρητικότητα
c c
M max 1 Gs M max Gs
( Eb / I t ) r K ( Eb / I t ) r K
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 119
Παράδειγμα 6.1
Σε σύστημα CDMA Ws = 1.23 ΜHz, Rb = 9.6 kbps και
(Eb/It)0 = 7 dB. Θεωρούμε ότι ξ = 0.55, κ = 0.5, ηc =
0.8 και το κέρδος λόγω χωρισμού των κυψελών σε
τομείς είναι ίσο με 2.55.
1. Να υπολογισθεί η ασυμπτωτική χωρητικότητα.
2. Ποιος είναι ο μέσος αριθμός ΜΤ που μπορεί να
υποστηριχθεί από έναν τομέα κυψέλης, σε
κυψέλη με τρεις τομείς;
3. Κατά πόσο θα μειωθεί η χωρητικότητα τομέα,
αν Rb = 14.4 kbps;
Συστήματα CDMA
• CDMA ευθείας ακολουθίας (Direct Sequence
CDMA, DS/CDMA)
• CDMA με μεταπήδηση συχνότητας
(Frequency Hopping CDMA, FH/CDMA)
• CDMA με μεταπήδηση χρόνου (Time Hopping
CDMA, TH/CDMA)
• Υβριδικά συστήματα CDMA
D
F1 F2
R
α=D/R F2 F3
F3 F4
(α) F4 F1
(β) F1 F2
Εικόνα 41.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 122
Ασύρματη πρόσβαση
R’=R7
4 3
5 1 2
6 7
Εικόνα 42.
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 124
Χωρητικότητα τηλεπικοινωνιακού
διαύλου (1)
Κανονικοποιημένη χωρητικότητα χωρίς σφάλματα:
C S E R
log 2 [1 ] log 2 [1 ( )] b
BT N o BT N o BT
Ιδανικός δίαυλος, R = C:
C
Eb 2 1
BT
C C E
log 2 [1 ( )] b
No C
BT N o BT
BT
Βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών 125
Χωρητικότητα τηλεπικοινωνιακού
διαύλου (2)
Eb /No (dB)
15
10
Περιοχή περιορισμένης
ισχύος
Περιοχή περιορισμένου
5 εύρους ζώνης
1/16 1/8 1/4 1/2
-1.6
1 2 3 4
C/BT
-5
Εικόνα 1.
1 2 3 4 5
S
max min d
i
jC iS I
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 14
* αποδοτικότερος
3
Δοθείσα κυψέλη
1,2 Γειτονιά παρεμβολής
Γειτονιά DRA
K κυψέλες
1
max
K 1
K κυψέλες 2K κυψέλες
Απλός δανεισμός
• Η κυψέλη που εμφανίζει συμφόρηση δανείζεται ένα
δίαυλο από τις γειτονικές κυψέλες, δημιουργώντας
ελάχιστη παρεμβολή στις εξυπηρετούμενες κλήσεις.
• Ο δίαυλος «κλειδώνεται» και δε μπορεί να
χρησιμοποιηθεί σε απόσταση μικρότερη από την
απόσταση ομοδιαυλικής παρεμβολής.
• Αποδοτικό σε συνθήκες μέτριας ανομοιόμορφης κίνησης
• Σε υψηλή κίνηση λιγότερο αποδοτικό από την FCA λόγω
μεγαλύτερης απόστασης ομοδιαυλικής παρεμβoλής.
• Υβριδική εκχώρηση: Περιορισμός δανειζόμενων διαύλων.
Τέλος κλήσης
Τέλος κλήσης
Κατειλημμένοιδίαυλοι της
θεωρούμενης κυψέλης
Επανεκχώρηση
Δίαυλοι γειτονικής κυψέλης
Κατειλημμένοι Δανεισμένοι Τέλος κλήσης
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 25
Δανεισμός με κατευθυντικό κλείδωμα
Εικόνα 2.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 26
Αλγόριθμοι δανεισμού
• Πολύπλοκη διαχείριση του συστήματος.
– Απαιτείται κατανεμημένη διαχείριση του
συστήματος.
• Αυξημένο φορτίο σηματοδοσίας.
• Διάδοση του δανεισμού.
Δ C 332
(58)
Α Γ
(67) Β
(67) K 4
Δ1 Δ3
(58) (76.6) (58)
Γ1
(65) (65)
GOS 1%
Δ2
(60) (67) Δανεισμός με κλείδωμα
Γ2 Α) Πόσοι δίαυλοι ΔΒ
Β) Ποιες ομοδιαυλικές της Δ
επηρεάζονται
Εικόνα 3.
Εικόνα 4.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 29
Αλγόριθμος δανεισμού χωρίς
κλείδωμα
B A
A1
A
B
A6 A1
B A
A5 A1
B A
A1
A4 A2
A
A3
B
A1
B A
A1
A
Εικόνα 5.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 30
Σταθερή Δυναμική
Υβριδική
Πλήρως
σταθερή Δανεισμός
Προγραμματισμένη Με πρόβλεψη
Εικόνα 6.
Εικόνα 7.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 35
Εξασφάλιση ποιότητας υπηρεσίας (2)
• Τι σημαίνει «αποδοτική» μετάδοση; Είναι η μετάδοση της
κίνησης που ικανοποιεί συγκεκριμένα χαρακτηριστικά
(παραμέτρους ποιότητας υπηρεσίας), τα οποία εξάγονται
με βάση την «ικανοποιητική» λειτουργία της δικτυακής
εφαρμογής
• Τυπικές παράμετροι ποιότητας υπηρεσίας:
• μέση καθυστέρηση από άκρο σε άκρο (mean delay),
• μέγιστη καθυστέρηση από άκρο σε άκρο (maximum delay)
• μέγιστη επιτρεπτή διαφορά στην καθυστέρηση (delay
jitter)
• μέσος ρυθμός απώλειας πακέτων (mean packet error rate)
TDD
Δίαυλος Δίαυλος
ανόδου καθόδου
Χρονική απόσταση t
Bs
W
Ts Χρόνος
Πλαίσιο TDMA
Bits
Προοίμιο Sync. bits Δεδομένα πληροφορίας σφάλειας
Εικόνα 8.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 51
GSM resource allocation
Εικόνα 9.
Frequency
(124 channels)
TDMA frame
4.615 ms
0 7
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 55
Ιεραρχία πλαισίων στο GSM (2)
Εικόνα 10.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 56
Εικόνα 11.
Εικόνα 12.
DS/CDMA Encode/Decode
Εικόνα 13.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 63
DS/CDMA: two-sender interference
Εικόνα 14.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 64
Εικόνα 15.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 69
ΑLOHA (Καθαρό)
• Συνεχής χρόνος, μετάδοση οποιαδήποτε χρονική στιγμή.
• Δεν υπάρχει συγχρονισμός και ο κάθε κόμβος ξεκινά τη μετάδοση
αμέσως μόλις δεχτεί το πακέτο στην ουρά του (άφιξη πακέτου).
• Εάν υπάρξει σύγκρουση το πακέτο επαναμεταδίδεται μετά από
τυχαίο χρονικό διάστημα.
Εικόνα 16.
Εικόνα 17.
Εικόνα 18.
Εικόνα 19.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 78
Εικόνα 20.
Εικόνα 21.
Εικόνα 22.
με μηχανισμούς STA 1
πρόσβασης στο
STA 2
Independent Basic
Service Set (IBSS): ομάδα STA 3
σταθμών που
χρησιμοποιούν την ίδια STA 1
Εικόνα 25.
Εικόνα 26.
Εικόνα 27.
Μη επικαλυπτόμενα κανάλια: 1, 6, 11
Εικόνα 28.
Εικόνα 29.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 90
802.11 802.11
Ethernet Ethernet
WLAN WLAN Ethernet
radio radio
PCF DCF
Super Frame
Send data
Yes (Retransmission)
Error ?
No
RTS CTS
B C
A
CTS
CTS
Εικόνα 31.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 97
Αποφυγή σύγκρουσης στον κόμβο Β (2)
Εικόνα 32.
Εικόνα 33.
Εικόνα 34.
Εικόνα 35.
• Μόλις έρθει η σειρά του, ένα STA επιλέγει να μεταδώσει σε ένα άλλο STA στο ίδιο
BSS
• Mόλις το άλλο STA λάβει τα δεδομένα, απαντά με ένα DCF Ack στο πρώτο STA
• To AP περιμένει χρόνο ίσο με PIFS πριν συνεχίσει με το επόμενο STA
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 103
Βασικά μειονεκτήματα του PCF
• Τα τερματικά δεν έχουν τρόπο να μεταδώσουν τις
απαιτήσεις τους στο ΑP
• To AP δεν έχει τρόπο να διακόψει μια μετάδοση σε
εξέλιξη για να στείλει το synchronization beacon *
• To Poll δεν καθορίζει χρόνο για τον οποίο δίνεται το
κανάλι με αποτέλεσμα ένας σταθμός να μπορεί να το
κρατήσει όσο έχει δεδομένα προς μετάδοση *
IEEE 802.11a
• συμβατό MAC με το 802.11
• 5 GHz band
• OFDM (Orthogonal Frequency Division Multiplexing)
• ταχύτητες μετάδοσης μέχρι 54 Mbps
• συνεργασία με BRAN (ETSI Broadband Radio Access Network) για
συνύπαρξη με το HIPERLAN/2
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 106
Εικόνα 36.
Εικόνα 37.
Εικόνα 38.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 114
Εικόνα 39.
newCW [TC]>=((oldCW[TC]+1)*PF)-1
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 115
HCF
(Hybrid Coordination Function)
Εικόνα 40.
IEEE 802.16
Wireless MAN
Wireless MAN
Εικόνα 41.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 118
Εισαγωγή
• Στόχος: Να παρέχει υψηλής ταχύτητας πρόσβαση στο
Internet σε σπίτια και επιχειρήσεις, χωρίς ανάγκη
καλωδίωσης.
• Οι σταθμοί βάσης μπορούν να χειρισθούν χιλιάδες
συνδρομητές ταυτόχρονα.
• Η μέθοδος πρόσβασης αποτρέπει τις συγκρούσεις.
• Υποστηρίζει
– Κλασσικά συστήματα φωνής
– Voice over IP
– TCP/IP
– Εφαρμογές με διαφορετικές απαιτήσεις QoS.
Η οικογένεια 802
Data
802.1 Bridging
Link
Layer
802.3 802.4 802.5 802.6 802.11 802.12 802.16
Medium Medium Medium Medium Medium Medium Medium
Access Access Access Access Access Access Access
SS15
SS02
Mesh BS
SS14
SS06
SS04
SS07
NbHd.02
SS10
NbHd.01
SS05 SS17 SS08
Εικόνα 42.
Εικόνα 43.
Δυνατές διαμορφώσεις
• QPSK (Quadrature Phase Shift Keying) = 4 phase shifts, 1
amplitude level, 2 bits/symbol
• QAM-16 = 4 phase shifts, 4 amplitude levels, 4 bits/symbol
• QAM-64 = 4 phase shifts, 16 amplitude levels, 6 bits/symbol
Εικόνα 44.
Εικόνα 45.
Εικόνα 46.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 133
WiMAX – PHY Layer (3)
Adaptive Modulation and Coding:
• Προσαρμόζει τη διαμόρφωση και την
κωδικοποίηση (FEC) της ζεύξης ανάλογα με την
ποιότητα του σήματος με στόχο να προσφέρει το
μέγιστο ρυθμό μετάδοσης.
• Χρησιμοποιούνται 8 διαφορετικοί τύποι
συνδυασμού διαμόρφωσης και κωδικοποίησης.
Εικόνα 47.
Για κάθε 3 bits data στέλνεις 4 bit (data+code)
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 135
WiMAX – PHY Layer (5)
• Συνοψίζοντας
Εικόνα 48.
Μηχανισμοί QoS
• Κατηγοριοποίηση κίνησης (Classification)
– Αντιστοίχιση χαρακτηριστικών κίνησης ανωτέρων
επιπέδων (π.χ., destination IP address ή TοS field) σε CID.
• Χρονοδρομολόγηση (scheduling)
– Για καθοδική κίνηση
• Απλή, όλες οι ουρές είναι στο ΣΒ
– Για ανοδική κίνηση
• Οι ουρές είναι μοιρασμένες στα τερματικά
• Οι καταστάσεις των ουρών και οι απαιτήσεις μεταφέρονται στο
ΣΒ μέσω αιτήσεων
– Αλγόριθμοι χρονοδρομολόγησης δεν περιλαμβάνονται
στο πρότυπο του 802.16.
WiMAX connection
Service
flow
Εικόνα 49.
Εικόνα 50.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 142
Movable boundaries
Εικόνα 51.
Movable boundary
Downlink Broadcast Phase Downlink Phase
Carrier
Broadcast Reserved
Movable boundary
Uplink
Uplink Phase Random Access Phase
Carrier
Reserved Contention
Downlink
Subframe
Uplink
Subframe
DL Subframe UL Subframe
T R
DL DL DL UL-Trans. UL-Trans.
Premble FCH T T
Burst#1 Burst#2 Burst#3 from SS #1 from SS #2
G G
RNG-REQ BW-REQ
Slots Slots
DL-MAP, UL-MAP,
DCD, UCD
MPDUs
MPDU ... MPDU Pad
Εικόνα 53.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 148
Εικόνα 54.
HT=0 Generic
HT=1
Bandwidth Request
QoS parameters
per connection
Uplink
direct requests
Εικόνα 56.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 151
Δέσμευση πόρων
• Κάθε σύνδεση (connection) όταν αρχικοποιείται δηλώνει το είδος κίνησης
που θα μεταφέρει και τις πιο συγκεκριμένες απαιτήσεις της
(requirements)
– Service type
– Packet delay
– Packet loss
– Mean/max rate
• H δέσμευση πόρων από το πρωτόκολλο γίνεται ανάλογα με το είδος της
κίνησης που μεταφέρει η σύνδεση και τις δηλωμένες (γενικές) και τις
τρέχουσες (συγκεκριμένες) απαιτήσεις της
• Βασικό κριτήριο για τη δέσμευση είναι οι αιτήσεις (requests) που κάνει
κάθε σύνδεση κάθε φορά για δέσμευση πόρων σε κάθε πλαίσιο
• Προσοχή: Το τι θα μεταδώσει τελικά το τερματικό δεν είναι δεσμευτικό
(μεταδίδει ότι θέλει γιατί οι ανάγκες μπορεί να έχουν αλλάξει λόγω
καθυστέρησης)
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 152
Καθυστέρηση μετάδοσης
• Καθυστέρηση από τι στιγμή που ένα ανοδικό πακέτο
θα φτάσει στην ουρά μετάδοσης μέχρι να μπορέσει να
μεταδοθεί τελικά
QSi (x)=5 QSi (x+1)=3 QSi (x+2)=6
Καθυστέρηση μετάδοσης
: packet arrivals
• Μέσω του poll-me bit στα μεταδιδόμενα UGS πακέτα. Όταν ένας
σταθμός θέσει αυτό το bit, ζητά από το ΣΒ να του δεσμεύσει ένα request
slot για να περάσει τις αιτήσεις του.
Εικόνα 57.
Εικόνα 58.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 160
Εικόνα 59.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 161
Πλεονεκτήματα OFDMA
• Πιο ευέλικτη δέσμευση του διαθέσιμου φάσματος
• Περιορισμός των μεταδόσεων σε φέρουσες χαμηλής
ποιότητας για κάθε σταθμό
• Καλύτερη συνολική ρυθμαπόδοση
• Μεγαλύτερος αριθμός υποστηριζόμενων σταθμών
• Μειονέκτημα
• Αρκετά πιο πολύπλοκο στο σχεδιασμό και την
υλοποίηση
Εικόνα 61.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 165
Συχνότητες Διαθέσιμες για WLAN
Εικόνα 63.
time
slot duration=625μsec • Short slot = small collision probability
(very short) • On collision, transmission to the next slot in another frequency
Εικόνα 64.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 169
Επικοινωνία στα 2,4GHz (II)
• Το Bluetooth χρησιμοποιεί ένα FHSS σχήμα
υλοποιώντας 1600hops/sec
• Ο παραλήπτης πρέπει να γνωρίζει τον
αλγόριθμο αλλαγής συχνότητας
• Παρέχει
– μειωμένη πιθανότητα συγκρούσεων πακέτων
– γρηγορότερη επίλυση συγκρούσεων
– ασφάλεια από υποκλοπές
Αρχιτεκτονική Δικτύου
• Μονάδες Bluetooth σε ικανή απόσταση μεταξύ τους
μπορούν να επικοινωνήσουν διαμορφώνοντας ένα
piconet.
• Point-to-point και point-to-multipoint.
• Δύο ή περισσότερα piconets διαμορφώνουν ένα
scatternet.
• Piconets στον ίδιο χώρο δεν παρεμβάλλονται αν
χρησιμοποιούν διαφορετικό frequency-hopping κανάλι
(αλγόριθμο).
• Για τη διευθέτηση της κίνησης σε ένα piconet, μία μονάδα
ορίζεται σα master και οι υπόλοιπες σα slaves (μέχρι 7).
Εικόνα 66.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 174
Καταστάσεις Slave
• Active: Ακούει πάντα μεταδόσεις από το master
• άμεση ανταπόκριση, μεγάλη κατανάλωση
• Sniff: Ακούει περιοδικά το master, ο οποίος τότε μόνο
μεταδίδει για το συγκεκριμένο slave
• μέτρια ανταπόκριση, μέτρια κατανάλωση
• Hold: Σταματά να ακούει για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα
• μέτρια ανταπόκριση, μέτρια κατανάλωση
• Park: Διατηρεί το συγχρονισμό αλλά δε θεωρείται ενεργός
• αργή ανταπόκριση, μικρή κατανάλωση
• Standby: Δεν είναι συνδεδεμένος με κανένα master
Ποιότητα Υπηρεσίας
• Οι συνδέσεις που υποστηρίζει το Bluetooth χωρίζονται σε δύο
κατηγορίες:
– Σύγχρονες (Synchronous - SCO): με σταθερό ρυθμό γέννησης κίνησης
(τέτοιες είναι συνήθως οι συνδέσεις φωνής).
– Ασύγχρονες (Asynchronous - ACL): με μεταβλητό ρυθμό γέννησης
.κίνησης
SCO mode: optional
ACL mode: mandatory
• Τα πακέτα SCO έχουν προτεραιότητα απέναντι στα ACL
• Για τις ACL ορίζεται η παράμετρος:
• maximum polling interval = minimum guaranteed bandwidth
SLAVE 1
SLAVE 2
SLAVE 3
* Για το πότε γίνονται αποστολές/λήψεις σε/από slaves απαιτείται ειδικός αλγόριθμος (scheduling) που δεν ορίζεται στο πρότυπο του Bluetooth
Εικόνα 67.
Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση 178
Περιγραφή ενότητας
• Βασικές απαιτήσεις και λειτουργίες
• Ραδιοκάλυψη – Ασύρματη πρόσβαση
• Υποστήριξη κινητικότητας χρηστών
• Λειτουργική αρχιτεκτονική
• Φυσική αρχιτεκτονική
• Ορολογία στα κυψελωτά δίκτυα
• Κυψελωτή δικτύωση
• Μοντέλα κινητικότητας
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 2
Κυψελωτά συστήματα –
Αντικειμενικός σκοπός (1)
• Η υποστήριξη των επικοινωνιών μεταξύ
χρηστών κυψελωτών συστημάτων, αλλά και
μεταξύ χρηστών κυψελωτών συστημάτων και
χρηστών σταθερών δικτύων, οπουδήποτε και
οποτεδήποτε.
• Η εξασφάλιση της ολοκλήρωσης των
επικοινωνιών (κλήσεων) που βρίσκονται σε
εξέλιξη ανεξάρτητα από το αν κινούνται οι
χρήστες, ή όχι, κατά τη διάρκεια της
επικοινωνίας.
Κυψελωτά συστήματα –
Αντικειμενικός σκοπός (2)
Ραδιοκάλυψη
Μετάδοση
Υποστήριξη
Διαλειτουργία
κινητικότητα
ς
Ασφάλεια
Μεταγωγή
Ραδιοκάλυψη (1)
• Κατάλληλη τοποθέτηση σταθμών βάσης σε
όλη την περιοχή κάλυψης του συστήματος.
• Βελτίωση της φασματικής απόδοσης.
– Κυψέλες διαφορετικού μεγέθους και σχήματος
– Διάσπαση κυψελών
– Χωρισμός κυψελών σε τομείς
– Μικροκυψελικά συστήματα
– Ιεραρχικές αρχιτεκτονικές κάλυψης
Ραδιοκάλυψη (3)
• Μικροκυψέλες
– Καλύπτουν περιοχές με μεγάλη συγκέντρωση ή κακή κάλυψη
(πχ ανάμεσα σε δύο ψηλά κτίρια)
– Αυξάνουν τη χωρητικότητα αλλά δυσκολεύουν τη διαχείριση
του συστήματος
– Μικρή ισχύ από κεραίες σε μικρό ύψος (πχ ταράτσες, στύλους
φωτισμού)
– Κάλυψη 100-200μ
– Απαιτούν υποστήριξη πολλών και απότομων μεταπομπών (πχ
γωνία δρόμου)
– Εξοικονόμηση ισχύος και μεγαλύτερη ταχύτητα μετάδοσης
Εικόνα 1.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 18
Ραδιοκάλυψη (5)
Εικόνα 2.
Ευθύγραμμες μικροκυψέλες
Φαινόμενο γωνίας
Μεταπομπές όλες δρόμου
οπτικής επαφής
Πολύ καλή χωρητικότητα Σταθμοί μπορούν να
Μεγάλος αριθμός κυψελών προστίθενται όσο αυξάνεται η
κίνηση
Πολύπλοκο σχήμα μεταπομπής
Μικροκυψέλη
Μακροκυψέλη
Κτίριο
Δρόμος
B1
κ1 κ2 κ3
κ4 κ5 κ6 κ 10 κ 11 κ 12
κ7 κ8 κ9 κ 13κ 2 κ 15
α17 α18 1 14 3
κ 16 κ 11 κ 18
10 17 12 κ 419 κ 520 κ 621 1 επίπεδο,
α13 α14
μόνο μακροκυψέλες:
κ 22κ 2 κ 24 κ 25 κ 8 κ 27
1 23 3
α21 α22 7 26 9
κ 28 κ 11 κ 30
κ 31 κ 5 κ 33
4 32 6
α15 α16
10 29 12 Κ=12
κ 34 κ 8 κ 36 Cολ=36
7 35 9
Cc=3
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 26
κ 10
κ 11κ 11
κ 12κ 12 Μακρο- και μικρο- κυψέλες:
κκ4 13κκ5 14κ 6
αα13 α14 α9
8
α 10
κ 115κ 216κ 3
αα2111α22
κκ717κκ818κ 9 Κ=12
κ 19κ5 κ 6 κ 10
κ 21κ 11
κ 22κ 12 Cολ=36
4 20
α12 Cmacro=1
κ23 κ 24
Cmicro=2
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 27
Ασύρματη πρόσβαση (9)
Στρωματωμένη αρχιτεκτονική
α 1 α2
2 επίπεδα,
κ1 κ2 κ3 Μακρο- και μικρο- κυψέλες:
α3 α4 α5 α6
κ4 κ5 κ6 κ 10 κ 11 κ 12
α7 α8 α19 α20 Κmacro=12
κ7 κ8 κ9 κ1 κ2 κ3 Kmicro=4
α9 α10 α17 α18
κ 10 κ 11 κ 12 κ4 κ5 κ6
Cολ=36
α13 α14 α23 α24 Cmacro=2
κ1 κ2 κ3 κ7 κ8 κ9
α11 α12 α21 α22 Cmicro=3
κ4 κ5 κ6 κ 10 κ 11 κ 12
α15 α16
Αποτέλεσμα:
κ7 κ8 κ9 5 δίαυλοι/κυψέλη
Μεγαλύτερη χωρητικότητα
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 28
Ζώνη Α
Ζώνη Α
• Ένας σταθμός βάσης και
περισσότερες κεραίες
• Όλες οι κεραίες λαμβάνουν το
σήμα από το κινητό στην άνοδο
Ζώνη B Ζώνη C • Μόνο αυτή που λαμβάνει το
ισχυρότερο S/I εκπέμπει στην
κάθοδο
• Δεν απαιτείται μεταπομπή
• Πιο πολύπλοκη διαχείριση
κεραιών
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 30
Εικόνα 3.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 37
Υποστήριξη κινητικότητας χρηστών (8)
Λειτουργίες που δεν σχετίζονται με τις κλήσεις
Ενημέρωση θέσης
LA2
LA1 LA2
LA1
LA1
LA2
BTS Β
BTS A BTS Β
R 3 d
2
Όριο μεταξύ κυψελών Α και Β
Εικόνα 4.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 42
handoff
Κατωφλι μεταπομπης
threshold
Δ
D
BS1 BS2 Min. usable
Ελαχιστο χρησιμο σημα
signal
Κίνηση κινητού
Εικόνα 5.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 45
Handover or Handoff
• Handover basically means changing the point of
connection while communicating.
Old Concept
Whenever Mobile Station is connected to 1 Base
Station and there is a need to change to another
Base Station, it is known as HANDOVER.
Εικόνα 6.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 46
New Concept
• When mobile station switches from one set of
radio resources to another set, HANDOVER is said
to have taken place.
HANDOVER
Handoff decisions
• There are numerous methods for performing
handoff. From the decision process point of
view, one can find at least three different
kinds of handoff decisions.
Network-Controlled Handoff
Mobile-Assisted Handoff
Mobile-Controlled Handoff
Mobile-Assisted Handoff
• In a mobile-assisted handoff process, the MS
makes measurements and the network makes
the decision.
• In the circuit-switched GSM (global system
mobile), the BS controller (BSC) is in charge of the
radio interface management. This mainly means
allocation and release of radio channels and
handoff management.
• The handoff time between handoff decision and
execution in a circuit-switched GSM is
approximately 1 second.
Types of Handover
• Hard Handover
• Soft Handover
• Horizontal Handover
• Vertical Handover
Εικόνα 7.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 53
Hard Handover
• “Break Before Make”
• Old connection is broken before a new
connection is activated
• Primarily used in FDMA and TDMA systems
(e.g. GSM)
• Different frequency ranges used in adjacent
cells to minimize the interference
Εικόνα 8.
• The base station BS1 on one cell site hands off the mobile
station(MS)’s call to another cell BS2.
• The link to the prior base station, BS1 is terminated before
the user is transferred to the new cell’s base station, BS2.
The MS is linked to no more than one BS at any given time.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 55
Characteristics
• A Hard handover is relatively cheaper and easier
to implement in comparison to other types of
Handover.
• It is primarily used in FDMA (frequency division
multiple access) and TDMA (time division
multiple access), where different frequency
ranges are used in adjacent channels in order to
minimize channel interference.
• It is simpler as MT's hardware does not need to
be capable of receiving two or more channels in
parallel.
Soft Handover
• “Make Before Break”
• New connection is activated before the old is broken
• Used in UMTS to improve the signal quality
– Uplink and downlink signals may be combined for better signal
– A mobile may in UMTS spend a large part of the connection time in
soft handover
– Better connection reliability
• More seamless handover.
Εικόνα 9.
• The call is first connected to the new base station BS2 and then it is
dropped by the previous base station BS1.
• The call will be established only when a reliable connection to the target
cell is obtained. The MS is linked to two BS for a brief interval of time. Thus
soft handover involves connection to more than one cell.
Characteristics
• It offers more reliable access continuity in network
connection and less chances of a call termination during
switching of base stations in comparison to a Hard handoff.
• It is commonly used in CDMA (Code-division multiple access)
systems that enables the overlapping of the repeater
coverage zones, so that every cell phone set is always well
within range of at least one of the base stations.
• Technical implementation of a Soft handoff is more
expensive and complex in comparison to a Hard handoff.
• It is used in sensitive communication services such as
videoconferencing.
Εικόνα 10.
Εικόνα 11.
Εικόνα 12.
Handoff Failures
• Because frequencies cannot be reused in
adjacent cells, when a user moves from one cell
to another, a new frequency must be allocated
for the call.
• If a user moves into a cell when all available
channels are in use, the user’s call must be
terminated.
• Problem of signal interference where adjacent
cells overpower each other resulting in receiver
desensitization is also there.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 67
Λειτουργική αρχιτεκτονική
• Ομαδοποίηση των λειτουργιών των δικτύων
κινητών επικοινωνιών ανάλογα με την
ομοιότητα του σκοπού τους.
• Μπορούμε να τις εντάξουμε σε ομάδες, αν
απαντήσουμε στο ερώτημα, ποιες λειτουργίες
για ποιο σκοπό.
• Ένας αποτελεσματικός τρόπος για την
ομαδοποίηση των λειτουργιών του δικτύου
είναι το μοντέλο αναφοράς.
Μετάδοση
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 72
Διαχείριση ραδιοδιαύλων
Μετάδοση
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 73
Στρώμα διαχείρισης κινητικότητας
• Λειτουργίες λόγω κίνησης των τερματικών:
• Τρόπος που το ΜΤ (χρήστης) αντιμετωπίζει την αλλαγή
περιβάλλοντος,
• Τρόπος με τον οποίο το δίκτυο διαχειρίζεται την
πληροφορία θέσης των ΜΤ, ώστε να καθιστά δυνατή την
αποτελεσματική εγκατάσταση των εισερχόμενων κλήσεων
προς τα ΜΤ.
• Διαχείριση θεμάτων πιστοποίησης αυθεντικότητας.
Διαχείριση κινητικότητας
Διαχείριση ραδιοδιαύλων
Μετάδοση
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 74
• Το στρώμα περιλαμβάνει
επίσης τις λειτουργίες
διαχείρισης Διαχείριση επικοινωνίας
συμπληρωματικών υπηρεσιών Διαχείριση κινητικότητας
(supplementary services) από
τον χρήστη. Διαχείριση ραδιοδιαύλων
Μετάδοση
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 75
Στρώμα λειτουργίας, διαχείρισης και
συντήρησης (1)
Διαχειριστής δικτύου
Χρήστης
Λειτουργία,
Διαχείριση και
Συντήρηση Διαχείριση επικοινωνίας
Δικτύου Διαχείριση κινητικότητας
Διαχείριση ραδιοδιαύλων
Μετάδοση
CM
MM
RRΜ
Μετάδοση
Εικόνα 13.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 79
Λειτουργικό μοντέλο (3)
Λειτουργίες Λειτουργικές οντότητες
MM
RRΜ
Μετάδοση
Εικόνα 14.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 80
Φυσική αρχιτεκτονική
• Πού πραγματοποιείται η κάθε λειτουργία;
Φυσικές οντότητες Ελεγκτής
Κινητό Σταθμός Κέντρο Βάση
σταθμών
Τερματικό βάσης μεταγωγής δεδομένων
βάσης
CM
MM
RRΜ
Μετάδοση
Εικόνα 15.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 81
GSM architecture
BTS
GMSC
BSC
BTS MSC
BSC
Um A
BSS NSS
VLR
MS ISDN
BSC Gateway
MSC MSC PSTN
BTS
HLR
Εικόνα 16.
Διεπαφή - Πρωτόκολλα
Ασύρματη διεπαφή
ΜΤ Πρωτόκολλα διαχείρισης
κινητικότητας και κλήσεων
MSC
MSC
Πρωτόκολλα διαχείρισης
ραδιοδιαύλων
BSC
BSC
• Η διεπαφή αναλύεται ως στοίβα
πρωτοκόλλων.
Μετάδοση • Κάθε στοιχείο της στοίβας σχετίζεται
με την τομή ενός λειτουργικού
στρώματος και της διεπαφής.
BTS
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 85
GPRS (General Packet Radio Service)
• GSM upgrade that provides IP-based packet
data transmission up to 171 kbps (never
allowed)
• Users can “simultaneously” make calls and
send data
• GPRS provides “always on” Internet access
and the Multimedia Messaging Service
(MMS)
• Performance degrades as number of users
increase
• GPRS is an example of 2.5G telephony
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 86
BSS NSS
VLR
MS ISDN
BSC MSC GMSC
PSTN
BTS
HLR
Gb
Αλλαγές στο HW & SW
για GPRS & EDGE GPRS Packet Core
Εικόνα 17.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 87
GPRS Architecture
Other
Packet data networks
Gp
BTS
GGSN
BSC
BTS SGSN
Gs Gr
Gb
BSC
Gn
BTS EIR VLR HLR
Gf D
GGSN
PDN Gc
Gi
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 88
Εικόνα 18.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 90
3GPP Releases
Εικόνα 19.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 91
3G
• 3G refers to a set of standards that comply to
IMT-2000 specifications by ITU
• The following standards are typically branded
3G:
– the UMTS system, first offered in 2001,
standardized by 3GPP, used primarily in Europe
– the CDMA2000 system, first offered in 2002,
standardized by 3GPP2, used especially in North
America
Εικόνα 20.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 94
CN Iu CN
TE MT UTRAN EDGE Gateway TE
NODE
End-to-End Service
UTRA
Physical Bearer
FDD/TDD
Service
Service
Εικόνα 21.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 96
Εικόνα 22.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 97
Φυσική αρχιτεκτονική 3G
3GPP Release 99
Um A
GERAN CN CS Domain
VLR
MS ISDN
BSC 3G MSC 3G GMSC
PSTN
BTS
Gb
Uu HLR
UTRAN Iu
CN PS Domain
UE
Iu
RNC SGSN GGSN Internet
NodeB
Εικόνα 23.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 98
Φυσική αρχιτεκτονική 4G
3GPP Release 10
HSS
Uu MME PCRF
eUTRAN
UE
Internet
S-GW P-GW
eNodeB
EPC
Εικόνα 26.
Εικόνα 27.
Εικόνα 28.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 104
Carrier aggregation
Εικόνα 29.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 107
3 different MIMO capabilities
Εικόνα 30.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 108
Εικόνα 31.
Relaying in LTE-A
Εικόνα 32.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 111
Co-ordinated Multipoint
Εικόνα 33.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 112
Εικόνα 34.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 113
CoMP – CS/CB
Εικόνα 35.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 114
Εικόνα 36.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 115
Ορολογία κυψελωτών δικτύων
• Οικείο σύστημα (Home system)
• Φιλοξενούν σύστημα (Visited system)
• Απερχόμενη κλήση
• Εισερχόμενη κλήση
• Ελέγχον κέντρο μεταγωγής (κέντρο
μεταγωγής πρόσδεσης, anchor MSC)
Κυψελωτή διαδικτύωση
LE
Σύστημα 2
Σύστημα 1
C2
C1
MSC1 MSC2
BSC1 BSC2 MT
BSC MSC MSC BSC
MT
DB
HLR
DB
HLR BTS2
BTS1
Εικόνα 37.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 117
Κυψελωτή διαδικτύωση - Φαινόμενο
«κορδόνι παπουτσιών»
LΕ
Σύστημα 1
Σύστημα 2
DB
HLR DB
HLR
Εικόνα 38.
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 118
LE
MSC MSC
MSC
Τελικό MSC
MSC πρόσδεσης
LE
Ατομικής Ομαδικής
κινητικότητας κινητικότητας
Βασισμένο στις
Gauss συνήθειες του Ρευστών Βαρυτικό
χρήστη
Τυχαίου
Markov περιπάτου με
προϊστορία Ιχνών Άλλα
κινητικότητας μοντέλα
Τυχαίου
περιπάτου Βασισμένο στη
δραστηριότητα
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 122
2
1 cos , cos 0
Vn
2π 0
f ( ) d f ( )
0, cos 0
Vn
υ
β
Vn
π
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 124
N out dl N out P
L
π π
N P
N out
πA N out P
N πA
Ρυθμός διέλευσης κινητού τερματικού από τα
όρια της περιοχής, προς τα μέσα ή προς τα έξω
Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστημάτων 125
Ενότητα 5: Διαχείριση ραδιοδιαύλων
Περιγραφή ενότητας
• Λειτουργίες διαχείρισης ραδιοδιαύλων
– διαχείριση διάταξης
– διαχείριση εκχώρησης
– έναρξη δραστηριότητας ΜΤ
– διαχείριση μετάδοσης
• Μεταπομπή
– παράμετροι επίδοσης
– προετοιμασία
– εκτέλεση
– πρωτόκολλα
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 2
Διαχείριση ραδιοδιαύλων (1/7)
• Αφορά λειτουργίες και διαδικασίες που έχουν σχέση με την:
• Εγκατάσταση και απελευθέρωση συνδέσεων μεταξύ κινητών
τερματικών και MSC,
• Διατήρηση αυτών των συνδέσεων ανεξάρτητα από τις κινήσεις των
κινητών τερματικών.
• Χορηγείται δίαυλος για όσον χρόνο διαρκεί η κλήση και υπό τον
διαρκή έλεγχο του συστήματος.
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 4
Σταθερό
MSC MSC δίκτυο
MT αναμετάδοσης πρόσδεσης
BTS
Εικόνα 1.
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 6
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 7
Διαχείριση ραδιοδιαύλων (5/7)
• Λίγα τα σταθερά
χαρακτηριστικά της
συνόδου ΜΤ.
• Είναι υπό τον
διαχειριστικό έλεγχο
πολλών οντοτήτων του
δικτύου.
Εικόνα 2.
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 8
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 9
Διαχείριση ραδιοδιαύλων (7/7)
• Η διαχείριση διάταξης και η διαχείριση
εκχώρησης διαύλων είναι αρμοδιότητα του
BSC.
• Το MSC παρεμβαίνει για να καθορίσει τον
τύπο του διαύλου.
• Ο BTS εκτελεί τις εργασίες υπό τον έλεγχο του
BSC.
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 10
FCCH PCH
ACCH SDCCH
Εικόνα 3.
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 11
Διαχείριση ραδιοδιαύλων - Τύποι
διαύλων στο WCDMA
NodeB
UE RNC
Λογικοί δίαυλοι
Δίαυλοι μεταφοράς
Φυσικοί δίαυλοι
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 12
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 14
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 15
Λειτουργίες διαχείρισης
ραδιοδιαύλων (1/14)
Λειτουργίες διαχείρισης διάταξης
• Η διάταξη διαύλων μιας κυψέλης είναι η
λίστα διαύλων που ορίστηκε να
χρησιμοποιούνται στην κυψέλη.
• Περιλαμβάνει διαύλους κίνησης και ελέγχου.
• Η διάταξη διαύλων μιας κυψέλης μπορεί να
μεταβάλλεται χρονικά.
• Οι μεταβολές μπορεί να έχουν διαφορετικό
βαθμό επίδρασης στη διαχείριση της κίνησης.
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 16
Λειτουργίες διαχείρισης
ραδιοδιαύλων (2/14)
Λειτουργίες διαχείρισης διάταξης
• Αναδιάταξη των διαύλων (αρχικής) πρόσβασης.
• Αναδιοργάνωση του διαύλου αναζήτησης και
παροχής πρόσβασης (ελέγχεται από BSC).
• Αναδιάταξη διαύλων κίνησης (HO, new call).
• Αλλαγές στη διάταξη συχνοτήτων (FH).
– για το ΜΤ, αλλαγές συχνοτήτων
– για το BSS, συγχρονισμός μεταξύ ΜΤs και BTS με
σηματοδοσία που από τη φύση της είναι ασύγχρονη.
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 17
Λειτουργίες διαχείρισης
ραδιοδιαύλων (3/ 14)
Λειτουργίες εκχώρησης διαύλων
• Αφορούν τον τρόπο που επιλέγονται οι δίαυλοι
συγκεκριμένης χρήσης.
• Από πλευράς MT:
– Απλές εντολές για έναρξη εκπομπής και λήψης σε
προκαθορισμένους διαύλους.
• Από πλευράς δικτύου:
– Επιλογή διαύλου και έναρξη χρησιμοποίησής του.
– Η επιλογή διαύλου πρέπει να λάβει υπόψη τη
βελτιστοποίηση της επίδοσης μετάδοσης.
– Εκ των προτέρων γνώση της επίδοσης κάθε δίαυλου.
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 18
Λειτουργίες διαχείρισης
ραδιοδιαύλων (4/ 14)
Λειτουργίες έναρξης δραστηριότητας ΜΤ
• Ενεργοποιημένο (switched-on) ΜΤ
– κατάσταση ηρεμίας (idle state)
– κατάσταση δραστηριότητας (active state)
• Οι λειτουργίες πρόσβασης αφορούν τη μετάβαση του
ΜΤ από κατάσταση ηρεμίας σε κατάσταση
δραστηριότητας.
– Η διαδικασία της πρόσβασης ξεκινά πάντα από το ΜΤ.
– Οι λειτουργίες αναζήτησης χρησιμοποιούνται από το
δίκτυο για να ειδοποιήσουν το ΜΤ να ζητήσει
εγκατάσταση συνόδου
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 19
Λειτουργίες διαχείρισης
ραδιοδιαύλων (5/ 14)
Λειτουργίες έναρξης δραστηριότητας ΜΤ
Πρόσβαση
BTS
MT
BSC
MSC
Έναρξη κλήσης
Δίαυλος τυχαίας πρόσβασης
Το κινητό τερματικό Μήνυμα έναρξης πρόσβασης
σαρώνει τους διαύλους
ελέγχου και “κλειδώνει” Δίαυλος αναζήτησης και
στον ισχυρότερο παροχής πρόσβασης
Μήνυμα αρχικής εκχώρησης
διαύλου ελέγχου
Εικόνα 5.
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 20
Λειτουργίες διαχείρισης
ραδιοδιαύλων (6/ 14)
Λειτουργίες έναρξης δραστηριότητας ΜΤ
Πρόσβαση
• Η διαδικασία της πρόσβασης αποτελεί έναρξη
μιας συνόδου.
• Δραστηριοποιεί όλες τις οντότητες που
συμμετέχουν και όλες τις επαναλαμβανόμενες
λειτουργίες που αποτελούν μέρος της συνόδου.
• Πρόσβαση μπορεί να ζητηθεί:
– από το ΜΤ (έναρξη κλήσης, ενημέρωση θέσης),
– από το δίκτυο (εισερχόμενη κλήση).
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 21
Λειτουργίες διαχείρισης
ραδιοδιαύλων (7/ 14)
Λειτουργίες έναρξης δραστηριότητας ΜΤ
Αναζήτηση
• Η διαδικασία της αναζήτησης είναι πλησιέστερη προς τη
Διαχείριση Κινητικότητας.
• Κατατάσσεται και στη διαχείριση ραδιοδιαύλων λόγω της
σχέσης της με λειτουργίες που είναι αμιγείς λειτουργίες
διαχείρισης ραδιοδιαύλων.
– Κοινός δίαυλος αναζήτησης και αρχικής πρόσβασης που τον
διαχειρίζεται ο BSC.
• Ομαδοποίηση των μηνυμάτων αναζήτησης
• Ομαδοποίηση των μηνυμάτων αρχικής πρόσβασης
– Ο BSC κάνει το κυρίως έργο της αναζήτησης.
– Ασυνεχής λήψη.
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 22
Λειτουργίες διαχείρισης
ραδιοδιαύλων (8/ 14)
Λειτουργίες διαχείρισης μετάδοσης
• Χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση των
χαρακτηριστικών μιας συνόδου ΜΤ.
• Τα χαρακτηριστικά της συνόδου εξαρτώνται από την
υπηρεσία και αποφασίζονται από το MSC πρόσδεσης.
• Ο BSC επιλέγει τον δίαυλο του απαιτούμενου τύπου
και ελέγχει τις διάφορες οντότητες,
συμπεριλαμβανομένου και του ΜΤ.
• Το κύκλωμα μεταξύ MSC - BSC ελέγχεται από το MSC.
• Η κρυπτογράφηση αποφασίζεται από το MSC και ο
BSC συντονίζει την αλλαγή.
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 23
Λειτουργίες διαχείρισης
ραδιοδιαύλων (9/ 14)
Λειτουργίες διαχείρισης μετάδοσης
Έλεγχος ισχύος
• Αναφέρεται στη δυνατότητα να τροποποιείται η ισχύς
εκπομπής, μέσα σε κάποια περιοχή μεταβολής, τόσο
από το MT όσο και από τον BTS.
• Υπόκειται σε διαχείριση από το BSS. Η κατανομή των
λειτουργιών μεταξύ του BTS και του BSC διαφέρει από
κατασκευαστή σε κατασκευαστή.
– Αποστολή μετρήσεων
– Αποστολή εντολών
• BSC MT
• BSC BTS
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 24
Λειτουργίες διαχείρισης
ραδιοδιαύλων (10/ 14)
Διαδικασία πρόσβασης και αρχικής εκχώρησης:
GSM/ DCS
MT BSS
Δίαυλος
τυχαίας Channel Request
πρόσβασης
(RACH)
Immediate Assignment Δίαυλος αναζήτησης και
παροχής πρόσβασης
(AGCH)
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 25
Λειτουργίες διαχείρισης
ραδιοδιαύλων (11/ 14)
Διαδικασία πρόσβασης και αρχικής εκχώρησης:
UMTS
UE UTRAN
Initial Access
(No
PRACH
answer)
Increase Tx
power
Initial Access
AICH: Acquisition
Indicator CHannel
Access Detected
PRACH
RRC Connection Req.
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 26
Λειτουργίες διαχείρισης
ραδιοδιαύλων (12/ 14)
Διαδικασία πρόσβασης
και αρχικής εκχώρησης:
UMTS
Εικόνα 6.
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 27
Λειτουργίες διαχείρισης
ραδιοδιαύλων (13/ 14)
Διαδικασία αναζήτησης: GSM/ DCS
MT BSS MSC DB
Paging Request
Paging Message
Channel Request
Immediate Assignment
Paging Response
Paging Response
Paging Response
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 28
Λειτουργίες διαχείρισης
ραδιοδιαύλων (14/ 14)
Διαδικασία αναζήτησης: UMTS
UE UTRAN SGSN DB
Paging Request
Paging Message
Initial Access
Access Detected
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 29
Διαχείριση ασυρμάτων πόρων στο
UMTS (1/10)
• Ο κύριος ρόλος για τις λειτουργίες
διαχείρισης ανήκει στο UTRAN.
• H διαχείριση ασυρμάτων πόρων χρησιμοποιεί
διάφορες διαδικασίες για την εξασφάλιση της
ποιότητας της ασύρματης ζεύξης.
• Η ανταλλαγή πληροφοριών για την
υλοποίηση των διαδικασιών αυτών γίνεται με
το πρωτόκολλο ελέγχου ασυρμάτων πόρων
(radio resource control, RRC).
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 30
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 31
Διαχείριση ασυρμάτων πόρων στο
UMTS (3/10)
Έλεγχος ισχύος
• Εφαρμόζεται και στη ζεύξη ανόδου και στη ζεύξη καθόδου.
• Στη ζεύξη καθόδου έχει ως βασικό στόχο να
ελαχιστοποιήσει την παρεμβολή προς τις άλλες κυψέλες,
να αντισταθμίσει την παρεμβολή από τις άλλες κυψέλες
και να επιτύχει αποδεκτό λόγο S/I.
• Στη ζεύξη ανόδου μετριάζει το φαινόμενο near-far για να
μειώσει την ενδοκυψελική παρεμβολή.
• Χρησιμοποιούνται δύο μηχανισμοί:
– Ανοιχτού βρόχου (Open Loop Power Control, OLPC)
– Κλειστού βρόχου (Closed Loop Power Control, CLPC)
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 32
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 33
Διαχείριση ασυρμάτων πόρων στο
UMTS (5/10)
Έλεγχος ισχύος ανοιχτού βρόχου
NodeB
UE
CPICH strength
+
BCCH information
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 34
store target
UL transmission SIR
Actual quality (SIR) of the channel
store target
SIR
Transmit Power Command
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 36
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 39
Μεταπομπή (1/22)
Βασικές απαιτήσεις
• Να μην γίνεται αντιληπτή από τον χρήστη
– Ταχύτητα εκτέλεσης
– Αξιοπιστία και διαφάνεια ως προς τον χρήστη
– Να λαμβάνεται υπόψη η υπηρεσία
• Να μην αυξάνει το φορτίο σηματοδοσίας
– Περιορισμένη κατανομή της λειτουργικότητας της
μεταπομπής
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 40
Μεταπομπή (2/22)
Μεταπομπή
Διαδικασίες Αλγόριθμοι
ΗΟ ΗΟ
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 41
Μεταπομπή (3/22)
Φάσεις της μεταπομπής
Κριτήρια μετρήσεων
Αναφορές μετρήσεων
ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ
Παράμετροι αλγορίθμων
Κριτήρια έναρξης
ΑΠΟΦΑΣΗ
Σηματοδοσία μεταπομπής
Εκχώρηση ασυρμάτων πόρων
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 42
Μεταπομπή (4/22)
Μετρήσεις
• Η φάση των μετρήσεων είναι ζωτικής σημασίας για
την καλή επίδοση του δικτύου, για δύο λόγους:
– Παρατηρείται συχνά δραστική μεταβολή της στάθμης του
σήματος στον ραδιοδίαυλο, λόγω απωλειών διαδρομής
και διαλείψεων, που οφείλονται στο περιβάλλον της
κυψέλης και στην κίνηση του ΜΤ.
– Περίσσεια αναφορών μετρήσεων από το ΜΤ ή εκτέλεση
της διαπομπής από το δίκτυο, αυξάνει το συνολικό φορτίο
σηματοδοσίας, γεγονός που δεν είναι επιθυμητό
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 43
Μεταπομπή (5/22)
Μετρήσεις
• Για τους σκοπούς της μεταπομπής το ΜΤ
μετρά διαρκώς τη στάθμη ισχύος του σήματος
από τις γειτονικές κυψέλες και αναφέρει τα
αποτελέσματα στο δίκτυο
– Ποιες μετρήσεις;
– Πώς γίνονται από το ΜΤ;
– Πώς μεταφέρονται στο δίκτυο;
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 44
Μεταπομπή (6/22)
Απόφαση
• Η μεταπομπή μπορεί να αρχίσει κάτω από τρεις
συνθήκες:
– Όταν υποβιβάζεται η ποιότητα του λαμβανόμενου
σήματος.
– Όταν ο χρήστης (τερματικό) διασχίζει τα όρια της
κυψέλης.
– Όταν γίνεται αναδιάταξη των διαύλων από το σύστημα.
• Υπάρχουν δύο τύποι μεταπομπής:
– Ενδοκυψελική (intra-cell)
– Διακυψελική (inter-cell)
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 45
Μεταπομπή (7/22)
Κριτήρια έναρξης
• Στην πράξη χρησιμοποιούνται τέσσερα
κριτήρια έναρξης της μεταπομπής:
– Ισχύς του λαμβανόμενου σήματος (Received
Signal strength, RSS)
– Λόγος σήματος προς παρεμβολή και θόρυβο
(SINR)
– Απόσταση μεταξύ ΜΤ και BTS
– Κριτήρια σχετικά με το δίκτυο
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 46
Μεταπομπή (8/22)
Κριτήρια έναρξης
• Το κριτήριο του RSS χρησιμοποιείται
περισσότερο από τα άλλα.
• Για την αποφυγή πρόωρων μεταπομπών
χρησιμοποιούνται:
– Το παράθυρο μέσης τιμής
– Το περιθώριο υστέρησης
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 47
Μεταπομπή (9/22)
Κριτήρια έναρξης
Στάθμη λαμβανόμενου σήματος + σκίαση
BTS1 BTS2
Μεταπομπή (10/22)
Κριτήρια έναρξης
BTS1 BTS2
Ισχύς λαμβανόμενου σήματος από
Τ1 Α
Τ2 Β Η
Τ3 Γ Δ
Μεταπομπή (12/22)
MSC
Εκτέλεση πρόσδεσης
MSC
MSC
MSC
MSC MSC
BSC BSC
BSC
BTS BTS 3
BTS BTS
1 2 4
MT
Εικόνα 9.
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 51
Μεταπομπή (13/22)
Εξωτερική: intra-MSC
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 52
Μεταπομπή (14/22)
Εξωτερική: intra-MSC
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 53
Μεταπομπή (15/22)
Εκτέλεση
• Προτεραιότητες για την εκτέλεση της
μεταπομπής:
– Κράτηση διαύλων
– Ν-πλή προσπάθεια
– Ουρά αναμονής
• FIFO
• Ρυθμός υποβάθμισης στον ραδιοδίαυλο
• Υποβιβασμός ρυθμού μετάδοσης
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 54
Μεταπομπή (16/22)
Πρωτόκολλα ελέγχου
Ανάλογα με το ποιος αρχίζει και εκτελεί τη
μεταπομπή:
• μεταπομπή ελεγχόμενη από το δίκτυο (Network
controlled HO, NCHO)
• μεταπομπή υποβοηθούμενη από το ΜΤ (Mobile
Assisted HO, MAHO)
• μεταπομπή ελεγχόμενη από το ΜΤ (Mobile
Controlled HO, MCHO)
• Ήπια μεταπομπή (Soft HO, SHO)
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 55
Μεταπομπή (17/22)
Μεταπομπή στο UMTS – Soft Handover
Εικόνα 10.
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 56
Μεταπομπή (18/22)
Αδιάλειπτη (seamless)
Εικόνα 11.
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 57
Μεταπομπή (19/22)
Τύποι ήπιας μεταπομπής
Ηπιότερη Ήπια
Ήπια-ηπιότερη
μεταπομπή μεταπομπή
μεταπομπή
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 58
Μεταπομπή (20/22)
ΗΟ σε πολυεπίπεδη αρχιτεκτονική
Μικροκυψέλη
δρόμου -πόλης
Μακροκυψέλη
Μακροκυψέλη
Μικροκυψέλη δρόμου
ταχείαςκυκλοφορίας
Εικόνα 12.
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 59
Μεταπομπή (21/22)
ΗΟ μεταξύ συστημάτων GSM UMTS
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 60
Μεταπομπή (22/22)
ΗΟ μεταξύ συστημάτων UMTS GSM
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 61
Επίδοση της διαδικασίας μεταπομπής
(1/8)
Παράμετροι
• Πιθανότητα μεταπομπής (handover
probability), Ph
• Ρυθμός μεταπομπών (handover rate), λh
• Πιθανότητα αποκλεισμού μεταπομπών
(handover blocking probability), Phf
• Πιθανότητα απόρριψης κλήσεων (call
dropping probability), Pf
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 62
τ1
τ2
τ3
τ1
τ2
τ1
Εικόνα 13.
τc : ο χρόνος κατάληψης διαύλου σε μια κυψέλη από κάποιο ΜΤ
που βρίσκεται σε επικοινωνία. Η τυχαία μεταβλητή τc
μπορεί να μοντελοποιηθεί με εκθετική κατανομή.
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 63
Επίδοση της διαδικασίας μεταπομπής
(3/8)
Υπολογισμός παραμέτρων
τh : χρόνος παραμονής (residence time ή dwell time) ενός ΜΤ σε
μια κυψέλη. Υποθέτουμε επίσης ότι η τυχαία μεταβλητή τh
έχει εκθετική κατανομή.
1 P
h
N out
N πA
τc = min{τ, τh} μc = μ +
η
c
1
1
Ph Pr[ h ]
c
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 64
Διαχείριση ραδιοδιαύλων 65
Επίδοση της διαδικασίας μεταπομπής
(5/8)
Υπολογισμός παραμέτρων λi λiPb μέσος ρυθμός άφιξης
νέων κλήσεων που
εξυπηρετούνται από την
κυψέλη
λi(1-Pb)
λh
λh(1-Phf)
λh
Περιγραφή ενότητας
• Διαχείριση εντοπισμού
– Ενημέρωση θέσης
– Παράδοση κλήσης
• Διαχείριση εντοπισμού στα επίγεια Συστήματα Κινητών επικοινωνιών
• Ενημέρωση θέσης και εντοπισμός δεδομένων
– Κεντρικές βάσεις δεδομένων
– Κατανεμημένες βάσεις δεδομένων
• Ενημέρωση θέσης και Αναζήτηση
– Δυναμικές μέθοδοι ενημέρωσης θέσης
– Μέθοδοι αναζήτησης
• Διαχείριση εντοπισμού στο UMTS
• Διαχείριση ασφάλειας στο GSM και στο UMTS
Διαχείριση κινητικότητας 2
Διαχείριση κινητικότητας (1/3)
Διαχειριστής δικτύου
Χρήστης
Λειτουργία,
Διαχείριση και
Συντήρηση Διαχείριση επικοινωνίας
Δικτύου
Διαχείριση κινητικότητας
Διαχείριση ραδιοδιαύλων
Μετάδοση
Διαχείριση κινητικότητας 4
Διαχείριση
Κινητικότητας
Διαχείριση
μεταπομπής
Διαχείριση κινητικότητας 5
Διαχείριση κινητικότητας (3/3)
Περιλαμβάνει το σύνολο των διαδικασιών που
αφορούν:
• Τη διαχείριση εντοπισμού
– Ενημέρωση του δικτύου για τη θέση και την
κατάσταση των κινητών τερματικών (χρηστών).
– Προσδιορισμός της θέσης του καλούμενου για
προώθηση της εισερχόμενης κλήσης.
• Τη διαδικασία της μεταπομπής
Διαχείριση κινητικότητας 6
Διαχείριση κινητικότητας 7
Διαχείριση εντοπισμού (2/2)
Πιστοποίηση
αυθεντικότητας
Ενημέρωση
Ενημέρωση βάσης δεδομένων
θέσης
Ενεργ./απενεργ.
τερματικού
Διαχείριση Εγγρ./διαγραφή
Εντοπισμού χρήστη
Εντοπισμός
δεδομένων
Παράδοση
κλήσης
Αναζήτηση
τερματικού
Διαχείριση κινητικότητας 8
Διαχείριση κινητικότητας 9
Διαδικασία παράδοσης της κλήσης
• Οι λειτουργίες που απαρτίζουν τη διαδικασία
παράδοσης της κλήσης ενεργοποιούνται
μόνο όταν υπάρχει εισερχόμενη κλήση για
κινητό τερματικό.
– Εντοπισμός δεδομένων
– Αναζήτηση τερματικού
Διαχείριση κινητικότητας 10
Διαχείριση κινητικότητας 11
HLR (1/2)
• Η στατική (μόνιμη) πληροφορία του HLR
είναι:
– Ο αριθμός κλήσης του κινητού συνδρομητή
(Mobile Subscriber Number, MSN).
– Η διεθνής ταυτότητα του συνδρομητή
(International Mobile Subscriber Identity, IMSI).
– Το κλειδί ελέγχου αυθεντικότητας.
– Οι πληροφορίες για τις βασικές και
συμπληρωματικές υπηρεσίες (profile).
Διαχείριση κινητικότητας 12
HLR (2/2)
• Η δυναμική πληροφορία του HLR περιλαμβάνει:
– Τις παραμέτρους ελέγχου αυθεντικότητας και
κρυπτογράφησης.
– Τον αριθμό περιαγωγής κινητού σταθμού (Mobile Station
Roaming Number, MSRN), ή
– Τη διεύθυνση του MSC/VLR ή αντίστοιχα την ταυτότητα της
LA.
– Την κατάσταση του κινητού τερματικού (attached /
detached).
– Προσωρινές πληροφορίες σχετικές με τις υπηρεσίες που
χρησιμοποιεί.
Διαχείριση κινητικότητας 13
VLR
• Ο VLR περιέχει στατική και δυναμική
πληροφορία ανάλογη με εκείνη του HLR.
• Περιέχει επιπλέον και την προσωρινή
ταυτότητα κινητού συνδρομητή (Temporary
Mobile Subscriber Identity, TMSI).
Διαχείριση κινητικότητας 14
(6)
(4)
(5) (3)
STP STP
SS7
VLR VLR
STP STP
ΜSC MSC
(2)
(1)
LAi LAj
Διαχείριση κινητικότητας 15
Διαδικασία παράδοσης της κλήσης
• Διακρίνουμε δύο κυρίως βήματα:
1) Προσδιορισμός του MSC/VLR που εξυπηρετεί το
καλούμενο κινητό τερματικό (interrogation).
2) Εντοπισμός της τρέχουσας κυψέλης στην οποία
περιφέρεται το καλούμενο κινητό τερματικό
(paging).
Διαχείριση κινητικότητας 16
(5) (3)
SS7 (4)
STP STP
VLR VLR
(6)
MSC MSC
Mobile Station
Roaming Number
Προβληματική τεχνική
για δίκτυα >3G
(1) Paging (πολλαπλά επίπεδα
Μέγεθος LA σημαντικό
κυψελών)
A
B
Διαχείριση κινητικότητας 17
Διαδικασία παράδοσης της κλήσης
• Ο σχεδιασμός των LA (σχήμα, θέση, διάταξη) και
η στρατηγική αναζήτησης στην LA είναι μεγάλης
σημασίας, διότι:
– Καθορίζουν τις απαιτήσεις σε σηματοδοσία
(διαδικασία ενημέρωσης θέσης, αναζήτηση),
– Επηρεάζουν σημαντικά τον ρυθμό προσβάσεων στη
βάση δεδομένων (διαδικασία ενημέρωσης θέσης).
• Ο εντοπισμός δεδομένων και η αναζήτηση είναι
συμπληρωματικές διαδικασίες.
Διαχείριση κινητικότητας 18
SS7
STP STP
HLR HLR
(6) (2)
(4)
(5) (3) (5) (3)
(4)
(2)
(1)
A
B
(1)
LAi LAj
Διαχείριση κινητικότητας 19
Παράδειγμα 10.1
Δ B
A Γ Ε
U=120km/h
R=3km
Διαχείριση κινητικότητας 20
Διαχείριση κινητικότητας 21
Ενημέρωση θέσης και εντοπισμός
δεδομένων (3/3)
Η έρευνα στην περιοχή αυτή μπορεί γενικά να
χωριστεί σε δύο κατηγορίες:
1) Επεκτάσεις της στρατηγικής εντοπισμού
δεδομένων που εφαρμόζεται στα υπάρχοντα
συστήματα
2) Εντελώς νέες αρχιτεκτονικές, οι οποίες απαιτούν
νέα σχήματα για τις διαδικασίες ενημέρωσης
θέσης και παράδοσης κλήσης.
Διαχείριση κινητικότητας 22
VLR1 VLRn
VLRi
LA
Διαχείριση κινητικότητας 23
Αρχιτεκτονικές κεντρικών βάσεων
δεδομένων (2/6)
Προσθήκη νέου ιεραρχικού επιπέδου:
Καταχωρητές καταλόγου (DR)
Ο Directory Register (DR) υπολογίζει και HLR
DR)
Ο HLR μπορεί να τροποποιηθεί, ώστε να φυλάσσει έναν δείκτη είτε προς τον
τρέχοντα DR είτε προς το τρέχον MSC.
Παράδειγμα: Κλήση τερματικού εγγεγραμμένου στην Ελλάδα που είναι
προσωρινά στη Γερμανία από γερμανικό κινητό
Διαχείριση κινητικότητας 24
Διαχείριση κινητικότητας 25
Αρχιτεκτονικές κεντρικών βάσεων
δεδομένων (4/6)
Επανάληψη του προφίλ του χρήστη σε επιλεγμένες
τοπικές βάσεις δεδομένων.
• Ελέγχεται πρώτα αν υπάρχει διαθέσιμο τοπικό
αντίγραφο, αν όχι ερωτάται ο HLR.
• Σε μετακίνηση του ΜΤ ενημερώνονται όλα τα
αντίγραφα.
Διαχείριση κινητικότητας 26
HLR
Διαχείριση κινητικότητας 27
Αρχιτεκτονικές κεντρικών βάσεων
δεδομένων (6/6)
Τοπική πρόσδεση HLR
MT 1
Αρχιτεκτονικές κατανεμημένων
βάσεων δεδομένων (1/2)
• Η κατανεμημένη βάση δεδομένων (Distributed
Data Base, DDB) προσφέρει λύσεις:
– Στην συγχρονη πολυεπίπεδη αρχιτεκτονική κινητών
επικοινωνιών.
– Στην ταχεία πρόσβαση στα δεδομένα.
– Στον υψηλό αριθμό επικοινωνιών, με εκμετάλλευση
της τοπικότητας της ζητούμενης πληροφορίας.
– Στη σταδιακή απορρόφηση νέων συνδρομητών.
– Στην αξιοπιστία του συστήματος και στη
διαθεσιμότητα της πληροφορίας (αντίγραφα σε
περισσότερους από έναν κόμβους).
Διαχείριση κινητικότητας 29
Αρχιτεκτονικές κατανεμημένων
βάσεων δεδομένων (2/2)
• Τα μειονεκτήματα προέρχονται από την
πολυπλοκότητα διαχείρισης των δεδομένων.
– Η αναγνώριση της πληροφορίας που ακολουθεί τον
χρήστη / συνδρομητή, ώστε να εξασφαλίζεται η
τοπικότητα της πληροφορίας.
– Η συνέπεια (consistency) της πληροφορίας.
– Η διαχείριση κατανεμημένων λειτουργιών
(συγχρονισμός).
– Η ασφάλεια της πληροφορίας και η προστασία του
ιδιωτικού απόρρητου.
Διαχείριση κινητικότητας 30
Εγγραφή σε κάθε A
βάση κατά μήκος της
διαδρομής μέχρι τη
ρίζα του δέντρου Έναρξη κλήσης από
τον MT2 στον ΜΤ1 MT2
MT1
LA1 LA 2
Διαχείριση κινητικότητας 31
Αρχιτεκτονικές κατανεμημένων
βάσεων δεδομένων (1/3)
Ομαδοποίηση
Κ1 Κ2 Κ3
Ενημέρωση
μόνο κατά την
είσοδο ΜΤ σε
ομάδα
Ο1 Ο2 Ο3
Διαχείριση κινητικότητας 32
Αρχιτεκτονικές κατανεμημένων
βάσεων δεδομένων (2/3)
Ιεραρχικά κατανεμημένη DB
Διεθνής
Χώρα Α Χώρα Β
Θέση Θέση
DB0
LA
κυψέλη
Διαχείριση κινητικότητας 34
Διαχείριση κινητικότητας 35
Στρατηγικές εντοπισμού δεδομένων
στην DDB (2/8)
Όσον αφορά τη συνολική επίδοση του συστήματος, η
στρατηγική εντοπισμού δεδομένων επηρεάζει:
• Την καθυστέρηση εντοπισμού δεδομένων (interrogation
delay).
• Την επίδοση της DDB
– Επηρεάζει τον αριθμό των κατανεμημένων κόμβων της DDB, που θα
ερωτηθούν.
– Καθορίζει τον μηχανισμό ενημέρωσης της πληροφορίας στους
κατάλληλους κόμβους.
– Επηρεάζει τον χώρο αποθήκευσης που χρειάζεται για τη σωστή
λειτουργία της.
Διαχείριση κινητικότητας 36
Διαχείριση κινητικότητας 37
Στρατηγικές εντοπισμού δεδομένων
στην DDB (4/8)
Στρατηγική R
Network
Node
Data
Storage
Nodes
•Ακολουθείται η λογική του GSM (αναζήτηση του χρήστη στο οικείο δίκτυο πρώτα)
•Δεν ευνοούνται οι τοπικές κλήσεις
Διαχείριση κινητικότητας 39
Στρατηγικές εντοπισμού δεδομένων
στην DDB (6/8)
Στρατηγική V Network
Node
Data
Storage
Nodes
Διαχείριση κινητικότητας 41
Στρατηγικές εντοπισμού δεδομένων
στην DDB (8/8)
Στρατηγική RV
Διαχείριση κινητικότητας 43
Αντιμετώπιση προβλήματα ζιγκ-ζαγκ:
Επικαλυπτόμενες LAs
LA2
Διαχείριση κινητικότητας 44
LA ομάδας 1
LA ομάδας 2
Διαχείριση κινητικότητας 45
Ενημέρωση θέσης και αναζήτηση (2/3)
• Το κόστος λειτουργίας του συστήματος για την ενημέρωση θέσης
και για την αναζήτηση εξαρτάται από δύο παράγοντες:
1. Το φορτίο σηματοδοσίας, που προκαλείται από τις ανταλλαγές
μηνυμάτων κατά τη διάρκεια των διαδικασιών ενημέρωσης θέσης και
αναζήτησης.
Διαχείριση κινητικότητας 48
βασισμένη βασισμένη
σε χρονομετρητή στην κίνηση
βασισμένη στην
επιλεκτική βασισμένη πρόβλεψη
στο προφίλ
βασισμένη σε
δεδομένη κατάσταση
βασισμένη βασισμένη
στην απόσταση στην κατεύθυνση
Διαχείριση κινητικότητας 49
Μέθοδοι αναζήτησης
Μέθοδοι
αναζήτησης
Αναζήτηση Πιθανοτική
Ταυτόχρονη
Διαδοχική πρώτα στην πρόβλεψη της
αναζήτηση
αναζήτηση εγγύτερη τρέχουσας
στην LA
περιοχή θέσης του ΜΤ
Διαχείριση κινητικότητας 50
Ευφυής αναζήτηση
Όρια LA
Διαχείριση κινητικότητας 51
Διαχείριση εντοπισμού στο UMTS
(1/2)
UTRAN
GGSN Data
(TCP/IP)
SGSN
network
Node B
RNC
MT
Διαχείριση κινητικότητας 52
(α)
URA
connected RNC URA
(β)
Διαχείριση κινητικότητας 54
Διαχείριση ασφάλειας
Ασφάλεια στα ψηφιακά δίκτυα: ορολογία
Αυθεντικότητα:
• Αυθεντικότητα SIM
• Αυθεντικότητα χρήστη
• Αυθεντικότητα δικτύου
Ακεραιότητα:
• Ακεραιότητα δεδομένων σηματοδοσίας και χρήστη
Εμπιστευτικότητα ( privacy):
• Κρυπτογράφηση των σημάτων στην ασύρματη διεπαφή.
• Απόκρυψη των αναγνωριστικών χρήστη στην ασύρματη διεπαφή.
• Απόκρυψη απ’ άκρη σ’ άκρη (από τον πάροχο υπηρεσίας).
Διαχείριση κινητικότητας 55
Πιστοποίηση Αυθεντικότητας
Διαδικασία διακρίβωσης της αυθεντικότητας μιας οντότητας
(χρήστης, τερματικό, δίκτυο, στοιχείο δικτύου). Είναι η οντότητα
εκείνη που ισχυρίζεται ότι είναι;
• Η πιστοποίηση αυθεντικότητας SIM είναι τοπική (το δίκτυο δεν
παρεμβαίνει).
• Στο GSM, πιστοποιείται μόνο η αυθεντικότητα του χρήστη
(τερματικού).
• Στο UMTS, πιστοποιείται η αυθεντικότητα και του χρήστη
(τερματικού) και του δικτύου.
• Η πιστοποίηση της αυθεντικότητας χρήστη/δικτύου γίνεται στην
αρχή κάθε διεργασίας μεταξύ χρήστη-δικτύου (π.χ. ενημέρωση
θέσης ή εγκατάσταση σύνδεσης) και πάντα πριν αρχίσει η
κρυπτογράφηση.
Διαχείριση κινητικότητας 56
Ακεραιότητα δεδομένων
Η ιδιότητα ότι τα δεδομένα δεν έχουν αλλαχθεί κατά μη
εγκεκριμένο τρόπο.
• Επίθεση ασφάλειας, π.χ. παραπλανητικός BS.
• Έλεγχος ακεραιότητας σηματοδοσίας δεν γίνεται στο
GSM.
• Στο UMTS, επισυνάπτεται στα μηνύματα
σηματοδοσίας ένα πεδίο ασφαλείας 32 bit (MAC-I) στο
τερματικό ή στο RNC, πριν τη μετάδοσή τους και
ελέγχονται στη πλευρά της λήψης.
• Στο UMTS, προστατεύεται ο όγκος των δεδομένων
χρήστη (όχι τα δεδομένα αυτά καθαυτά).
Διαχείριση κινητικότητας 57
Ακεραιότητα δεδομένων
σηματοδοσίας στο UMTS
Και στο UE και Αλγόριθμος f 9
στο RNC
Integrity Key (IK) και άλλα
κλειδιά/παράμετροι
Μήνυμα σηματοδοσίας MAC-I
UE RNC
Διαχείριση κινητικότητας 58
Εμπιστευτικότητα
• Η ιδιότητα ότι η πληροφορία δεν γίνεται προσιτή σε
μη εξουσιοδοτημένα άτομα, οντότητες ή διαδικασίες.
• Παράδειγμα 1: Κρυπτογράφηση στην ασύρματη
διεπαφή.
• Παράδειγμα 2: Παρεμπόδιση μη κρυπτογραφημένης
μετάδοσης πληροφορίας που αφορά την ταυτότητα
του χρήστη, όπως π.χ. μετάδοση του IMSI στην
ασύρματη διεπαφή.
• Παράγεται η Temporary Mobile Subscriber Identity
(TMSI) στο τέλος κάθε διεργασίας MM και
χρησιμοποιείται στην έναρξη της επόμενης διεργασίας
αντί του IMSI.
Διαχείριση κινητικότητας 59
Κρυπτογράφηση: Παραδείγματα
GSM
MS BTS BSC Core Network
GPRS
MS BTS BSC SGSN
Διαχείριση κινητικότητας 60
Διαχείριση κινητικότητας 61
Διαχείριση ασφάλειας στο GSM (2/2)
• Δύο στόχοι:
• Προστασία δικτύου από μη εξουσιοδοτημένη
πρόσβαση.
– Πιστοποίηση αυθεντικότητας
• Προστασία του απορρήτου της επικοινωνίας.
– Κρυπτογραφημένη μετάδοση στο ασύρματο τμήμα.
– Προστασία σηματοδοσίας με τον ίδιο τρόπο.
– Αντικατάσταση του IMSI με TMSI.
Διαχείριση κινητικότητας 62
Διαχείριση κινητικότητας 63
Λειτουργίες ασφάλειας (2/3)
Ki RAND RAND
Ki RAND
A3 A3
SRES
SRES equal?
MT Δίκτυο
SRES: SignedRESult
Διαχείριση κινητικότητας 64
Διαχείριση κινητικότητας 65
Κρυπτογράφηση (1/2)
• Λειτουργία exclusive OR μεταξύ:
– 114 κωδικοποιημένων bit μιας ριπής
– 114 bit της ακολουθίας κρυπτογράφησης που
παράγεται από ειδικό αλγόριθμο, τον Α5
• Η ακολουθία κρυπτογράφησης για κάθε ριπή
παράγεται από τον Α5 με υπολογισμό δύο
εισόδων:
– Αριθμός πλαισίου
– Kc (συμφωνείται μεταξύ ΜΤ και δικτύου)
Διαχείριση κινητικότητας 66
Κρυπτογράφηση (2/2)
αριθμός πλαισίου αριθμός πλαισίου
(22 bit) Kc (64 bit) (22 bit) Kc (64 bit)
Α5 Α5
ΜΤ BTS
S1 S2 S1 S2
(114 bit) (114 bit) (114 bit) (114 bit)
κρυπτ/ση αποκρυπτ/ση
αποκρυπτογράφηση κρυπτογράφηση
Διαχείριση κινητικότητας 67
Διαχείριση κλειδιών (1/3)
• Το Kc συμφωνείται μεταξύ ΜΤ και δικτύου
πριν αρχίσει η κρυπτογράφηση.
• Υπολογίζεται κατά τη διάρκεια της
διαδικασίας πιστοποίησης αυθεντικότητας.
• Το Kc φυλάσσεται στο SIM για να υπάρχει και
μετά το switch-off. Φυλάσσεται επίσης και στο
MSC/VLR.
• Αλγόριθμος Α8 για τον υπολογισμό του Kc
από τον RAND.
Διαχείριση κινητικότητας 68
Ki RAND RAND
Ki RAND
A8 A8
Kc
Kc Δίκτυο
MT
Διαχείριση κινητικότητας 69
Διαχείριση κλειδιών (3/3)
Πιστοποίηση αυθεντικότητας και παραγωγή κλειδιών
Authentication Request
VLR
RAND
MSC
Authentication Response
SRES
MSC AuC
Send Parameters Result
RAND, SRES, Kc (λίγες τριάδες)
Διαχείριση κινητικότητας 70
Network authentication
Διαχείριση κινητικότητας 71
Βελτιώσεις ως προς το GSM
• Αμοιβαία πιστοποίηση αυθεντικότητας με επαναλαμβανόμενη
προστασία.
• Προστασία δεδομένων σηματοδοσίας.
– Ασφαλής διαπραγμάτευση των αλγορίθμων ασφαλείας.
– Προστασία ακεραιότητας και authentication πηγής.
– Εμπιστευτικότητα.
• Προστασία του payload των δεδομένων χρήστη.
– Εμπιστευτικότητα.
Διαχείριση κινητικότητας 72
UMTS AKA
Εικόνα 4.
Διαχείριση κινητικότητας 73
Παραγωγή ανυσμάτων
αυθεντικότητας
Εικόνα 5.
Διαχείριση κινητικότητας 74
Εικόνα 6.
Διαχείριση κινητικότητας 75
Κρυπτογράφηση δεδομένων
Εικόνα 7.
Διαχείριση κινητικότητας 76
Διαχείριση επικοινωνίας 2
Διαχείριση επικοινωνίας 4
Δρομολόγηση κλήσης σε σταθερό
δίκτυο
Διαβιβαστικό
Ψηφιακό
Κέντρο
Κομβικό Κομβικό
Ψηφιακό Ψηφιακό
Κέντρο Κέντρο
Αστικό Αστικό
Ψηφιακό Ψηφιακό
Κέντρο Κέντρο
210 61 3 XXXX Κατανεμητής
Κατανεμητής
Συνδρομητικός Βρόχος Αριθμός Καλούμενου Χρήστη Συνδρομητικός Βρόχος
(Local Loop) (Local Loop)
Διαχείριση επικοινωνίας 5
Διαχείριση επικοινωνίας 6
Διαχείριση επικοινωνίας (2/5)
Mobile
HLR Network A
VLR
Gateway PSTN
MSC
MSC
BSC
Mobile
BTS Network B
Διαχείριση επικοινωνίας 7
Λειτουργία,
Διαχείριση και Διαχείριση επικοινωνίας
Συντήρηση
Δικτύου Διαχείριση κινητικότητας
Διαχείριση ραδιοδιαύλων
Μετάδοση
Διαχείριση επικοινωνίας 8
Διαχείριση επικοινωνίας (4/5)
• Για τους σκοπούς των κινητών επικοινωνιών,
οι κλήσεις για επικοινωνία μεταξύ δύο
χρηστών μπορεί να χωριστούν σε τρεις
κατηγορίες:
– Κλήσεις που ξεκινούν από ΜΤ (mobile originating
calls)
– Κλήσεις που καταλήγουν σε ΜΤ (mobile
terminating calls)
– Κλήσεις μεταξύ ΜΤ (mobile to mobile calls)
Διαχείριση επικοινωνίας 9
Διαχείριση επικοινωνίας 10
Εγκατάσταση επικοινωνίας (1/2)
Επιλογή χαρακτηριστικών της επικοινωνίας:
• Σταθερά, μεταξύ καλούντος και MSC
• Επιλεγόμενα από τον χρήστη
– Αριθμός κλήσης καλούμενου
– Τύπος υπηρεσίας
• Καθοριζόμενα από το δίκτυο (π.χ. προώθηση
κλήσης μέσα στο δίκτυο)
• Διαπραγματεύσιμα
– Τύπος διαύλου (παράμετροι κίνησης και ποιότητας)
Διαχείριση επικοινωνίας 11
Διαχείριση επικοινωνίας 12
Έλεγχος κλήσεων
• Η δρομολόγηση των κλήσεων σε κινητά δίκτυα
βασίζεται στον αριθμό δρομολόγησης.
• Ο αριθμός δρομολόγησης χορηγείται από το
MSC/VLR.
• Οι λειτουργίες ελέγχου των κλήσεων βοηθούν
στη σωστή και αποτελεσματική δρομολόγηση
των κλήσεων.
• Οι εμπλεκόμενες οντότητες είναι:
VLR, HLR, EIR, AUC, MSC
Διαχείριση επικοινωνίας 13
Διαχείριση επικοινωνίας 14
Δρομολόγηση κλήσεων προς ΜΤ - Ο
ρόλος του GMSC
HLR
Αριθμός κλήσης
VLR
Αριθμός κλήσης
GMSC MSC
Διαχείριση επικοινωνίας 15
Εικόνα 1.
Διαχείριση επικοινωνίας 16
Δρομολόγηση κλήσεων προς ΜΤ (2/4)
• IMSI (International Mobile Subscriber Identity)
202 01 Cosmote
202 05 Vodafone
202 10 Wind
Διαχείριση επικοινωνίας 17
HLR
1
3 2
VLR
4
Διαχείριση επικοινωνίας 18
Διαδικασία εντοπισμού δεδομένων
GMSC HLR MSC/VLR
Incoming call
Routing-Info request
Roaming Number request
IMSI
Roaming Number response
Routing-Info response MSRN
Incoming call
Διαχείριση επικοινωνίας 19
MSC TMSI
MSC 3
1
1
3
BSC
BSC 3 4 3
1
3
3
BTS 3
Καλών 3
Καλούμενος
Διαχείριση επικοινωνίας 20
Εγκατάσταση κλήσης προς ΜΤ (1/2)
MT MSC/VLR
Incoming call
Paging
Setup request
MT BSS MSC
Paging Request
Call confirmed
Page Message
Immediate Assignment
Connect
Page Response
Paging Response
Διαχείριση επικοινωνίας 21
Έλεγχος αποδοχής
Setup request κλήσης
Net-Setup request
Αναμονή εγκατάστασης
κλήσης
Net-Alert
Alerting
Connect
Connect
Connect-Ack
Διαχείριση επικοινωνίας 22
Απόλυση κλήσης από ΜΤ
Σταθερό
MT BSS MSC
Δίκτυο
Call Disconnect
Net-Release
Call Release
Release Complete
Clear
Channel Release
Clear Complete
Διαχείριση επικοινωνίας 23
Net-Release
Call Disconnect
Call Release
Release Complete
Net-Release Complete
Clear
Channel Release
Clear Complete
Διαχείριση επικοινωνίας 24
Συμπληρωματικές υπηρεσίες (1/2)
• Ενεργοποιούνται και απενεργοποιούνται από τον
χρήστη.
• Η σηματοδοσία για την παροχή συμπληρωματικών
υπηρεσιών λαμβάνει χώρα μεταξύ MT και HLR.
• Η ανταλλαγή των μηνυμάτων σηματοδοσίας γίνεται με
ειδικό πρωτόκολλο (ενθυλάκωση στο πρωτόκολλο MT-
MSC και προώθηση στον HLR).
• Τα μηνύματα ελέγχου συμπληρωματικών υπηρεσιών
διακρίνονται από εκείνα που αφορούν την κλήση, με
χρήση διευκρινιστών πρωτοκόλλου και, μεταξύ τους,
με κατάλληλους δείκτες.
Διαχείριση επικοινωνίας 25
Διαχείριση επικοινωνίας 26
Αποστολή μηνυμάτων μέσω κινητών
τερματικών (Mobile Messaging)
• Περιλαμβάνει ένα σύνολο από τεχνολογίες και
υπηρεσίες που καθιστούν δυνατή την ανταλλαγή
μηνυμάτων μεταξύ κινητών χρηστών (τερματικών).
– Short Message Service (SMS)
– Enhanced Messaging Service (EMS)
– Multimedia Messaging Service (MMS)
• Περισσότερα από 300 εκατ. SMS στέλνουν οι Έλληνες τις
μέρες των εορτών (Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά).
Διαχείριση επικοινωνίας 27
Διαχείριση επικοινωνίας 28
Υπηρεσία συντόμων μηνυμάτων (2/2)
• Βασικές υπηρεσίες
– SM MT (Mobile Terminated)
– SM MO (Mobile Originated)
– (3GPP2) SM MO μπορεί να ακυρωθεί
– (3GPP2) ο χρήστης μπορεί να επαληθεύει
• SM Service Center (3GPP) γνωστό επίσης ως
Message Center (3GPP2)
– Αναμεταβιβάζει και αποθηκεύει και προωθεί τα SMS
• Ωφέλιμο φορτίο μέχρι 140 byte, αλλά
– Μπορεί να συμπιεστεί (MS-to-MS)
– Και /η τα τεμαχιστεί σε αρκετά SM
Διαχείριση επικοινωνίας 29
SMS-GMSC
E PSDN
A
B SMSC
C
MS BTS BSC MSC SMS-IWMSC PC
SME VLR
SMEs
Διαχείριση επικοινωνίας 30
Αρχιτεκτονική πρωτοκόλλων SMS-PP
SM-AL SM-AL
SM-TL SM-TL
SM-RL SM-RL SM-RL SM-RL
SM-LL SM-LL SM-LL SM-LL
Αναφορά κατάστασης
3
• Όλες οι μεταδόσεις επαληθεύονται.
Διαχείριση επικοινωνίας 32
Μεταφορά μηνυμάτων μεταξύ ΜΤ
(2/3)
• Αναφορά αποστολής/ παράδοσης
– Optional στο 3GPP2
• Αναμονή-μηνύματα
– Το SMSC πληροφορεί τον HLR/VLR ότι κάποιο μήνυμα δεν
μπορεί να παραδοθεί στο ΜΤ.
• Ειδοποιήσεις προς το SMSC
– Ο HLR πληροφορεί το SMSC ότι το ΜΤ είναι πάλι
διαθέσιμο να λάβει.
• Όλα τα μηνύματα μέσω διαύλων σηματοδοσίας
– Συνήθως SS7; SMSC μπορεί να έχει IP option.
Διαχείριση επικοινωνίας 33
A B
Application
Τεμαχισμός Συναρμολόγηση
layer
Transport
layer TPDU TPDU TPDU TPDU
Μεταφορά μηνύματος
Διαχείριση επικοινωνίας 34
Μετάδοση μηνυμάτων
• Στρώμα αναμετάδοσης
HLR HLR
3
4
B
A 1 5
MSC / MSC /
VLR
SGMSC SGMSC VLR
2 6
BTS/BSC BTS/BSC
SMSC
Διαχείριση επικοινωνίας 35
Information Element
Διαχείριση επικοινωνίας 36
EMS (1/2)
• Ενισχύει την υποδομή SMS
• Χαρακτηριστικά μορφοποίησης που εισάγονται στην
TPDU επιτρέπουν:
– Μορφοποίηση του κειμένου (alignment, font size, style, colour…)
– Εικόνες (π.χ. 255x255 color) ή vector-based γραφικά
– Animations
– Ήχους
• Διαλειτουργία με τα 2G SMS κινητά
– Οι προδιαγραφές 2G SMS προέβλεπαν μορφοποίηση του
περιεχομένου.
– Τα τερματικά 2G αγνοούν τις ειδικές μορφοποιήσεις.
Διαχείριση επικοινωνίας 37
EMS (2/2)
• Τα στοιχεία γραφικών και οι μελωδίες μπαίνουν σε
καθορισμένες θέσεις στο μήνυμα.
• Απαιτούνται συμβατές συσκευές για EMS.
• H ανταλλαγή μηνυμάτων EMS είναι διαφανής στα
SMSC.
Διαχείριση επικοινωνίας 38
MMS (1/2)
• Non-real-time υπηρεσία μηνυμάτων multi-media
– Κείμενο, ομιλία (AMR coding)
– Ήχος (MP3, συνθετικό MIDI)
– Εικόνα, γραφικά (JPEG, GIF, PNG)
– Video (MPEG4, H.263)
– Θα εξελίσσεται με τις τεχνολογίες πολυμέσων
• Χρησιμοποιεί IP data path & IP πρωτόκολλα (όχι SS7).
– WAP, HTTP, SMTP, etc.
• Προσαρμόζεται στις δυνατότητες του τερματικού.
– Μετατροπές μορφοποίησης του μέσου (JPEG σε GIF).
– Μετατροπές του τύπου του μέσου (fax σε εικόνα).
– Διαλειτουργία με τερματικό SMS (2G).
Διαχείριση επικοινωνίας 39
MMS (2/2)
• Τα MM μπορεί να προωθηθούν (χωρίς downloading) και
μπορεί να έχουν περίοδο ισχύος.
• Μία ή περισσότερες διευθύνσεις.
• Διευθυνσιοδότηση με τον αριθμό τηλεφώνου (E.164) ή με
διεύθυνση email (RFC 822).
• Εκτεταμένο σύνολο αναφορών.
– submission, storage, delivery, reading, deletion
• Υποστήριξη ενός MMBox, π.χ. ενός mail box
• Προαιρετική υποστήριξη του media streaming (RTP/RTSP).
Διαχείριση επικοινωνίας 40
Αρχιτεκτονική MMS
SMTP, POP/IMAP
SN SN
MMS Relay / Server
Εξωτερικοί servers
MAP SMTP MMS User (E-mail, Fax, UMS)
MM4 Databases
SN
MMS User Agent
MM3
MM6
MM5*
PLMN
SN SN PDN
UE MM7
HLR
MMS Relay / Server
MM1 (ή ProxyRelay Server)
WAP Gw
SOAP/HTTP
WSP-HTTP Value-Added Services
Application
(*) Optional
Διαχείριση επικοινωνίας 41
Φωνητικό ταχυδρομείο
HLR
2
3
A
1 4
MSC / Voice Mail
VLR Server
6 5
BTS/BSC
Διαχείριση επικοινωνίας 42
Φορητότητα Αριθμών Κινητών
Τερματικών
• Mobile Number Portability (MNP)
• Δικτυακή λειτουργία που παρέχει τη
δυνατότητα στους συνδρομητές ενός δικτύου
κινητών επικοινωνιών να γίνονται
συνδρομητές άλλων παρόχων χωρίς να
χρειάζεται να αλλάζει κάθε φορά ο αριθμός
κλήσης του τερματικού τους.
Διαχείριση επικοινωνίας 43
Γενικά στοιχεία
• Είναι ένας από τους πιο σημαντικούς μηχανισμούς ενίσχυσης
του θεμιτού ανταγωνισμού και της ποιότητας των
παρεχόμενων υπηρεσιών από τις εταιρείες κινητών
επικοινωνιών.
• Οι εταιρείες κινητών επικοινωνιών ήταν αρχικά αντίθετες
στην εφαρμογή του.
• Ωστόσο επιβλήθηκε από τις εκάστοτε Εθνικές Ρυθμιστικές
Αρχές Τηλεπικοινωνιών για δύο λόγους:
– Για τη διαφύλαξη του θεμιτού ανταγωνισμού.
– Για την ενίσχυση της εθνικής οικονομίας.
Διαχείριση επικοινωνίας 44
Βασικές έννοιες (1/2)
• NRH (Number Range Holder) network: Είναι το δίκτυο που
κατέχει αρχικά τον αριθμό του ΜΤ.
• Δίκτυο συνδρομής (Subscription network): Είναι το δίκτυο
με το οποίο ο συνδρομητής έχει συνάψει συμβόλαιο με
τον συγκεκριμένο αριθμό κλήσης. Αρχικά το NRH δίκτυο
είναι το δίκτυο συνδρομής του πελάτη.
• Δίκτυο Α: Δότης (donor ή release network)
• Δίκτυο Β: Αποδέκτης (recipient)
Μεταφερόμενος
Δίκτυο Α αριθμός
Δίκτυο Β
Διαχείριση επικοινωνίας 45
Διαχείριση επικοινωνίας 46
Επιπτώσεις της ΜΝΡ στο δίκτυο
Η εισαγωγή της ΜΝΡ έχει τις εξής επιπτώσεις στις
διαδικασίες του δικτύου κινητών επικοινωνιών :
• Location update: Καμία επίπτωση, διότι
χρησιμοποιείται το IMSI.
• Mobile call origination: Το MSC χρειάζεται να
είναι εφοδιασμένο με μηχανισμούς ΜΝΡ
• Mobile call termination: Η διαδικασία
τερματισμου της κλήσης πρέπει να τροποποιηθεί
κατάλληλα για να υποδεχτεί τους μηχανισμούς
της ΜΝΡ.
Διαχείριση επικοινωνίας 47
HLR IM
M SI
SR
N
MSISDN
MSRN
VLR
MSRN
LE GMSC MSC
Δίκτυο έναρξης
της κλήσης Δίκτυο
συνδρομής Δίκτυο τερματισμού
της κλήσης
Διαχείριση επικοινωνίας 48
Προτεινόμενες λύσεις
• Λειτουργία αναμεταβίβασης σηματοδοσίας
(Signaling Relay Function, SRF)
• Ευφυή δίκτυα (ΙΝ)
Κοινό στοιχείο μεταξύ των δύο λύσεων
αποτελεί η χρήση της NPDB (Number
Portability DataBase),στην οποία
αποθηκεύονται όλοι οι μεταφερθέντες
αριθμοί.
Διαχείριση επικοινωνίας 49
NPDB
• Η NPDB περιέχει την ακόλουθη πληροφορία:
– Τον MSISDN του μεταφερθέντος αριθμού.
– Την κατάστασή του (active ή pending).
– Χρονική στιγμή καταγραφής, ενεργοποίησης,
αποσύνδεσης, τροποποίησης.
– Το δίκτυο NRH και το Δίκτυο Συνδρομής.
– Πληροφορία για τη δρομολόγηση κλήσεων και
άλλων υπηρεσιών (π.χ. SMS).
Διαχείριση επικοινωνίας 50
Signaling Relay Function (SRF)
• Χρησιμοποιεί το πρωτόκολλο ΜΑΡ.
• Ο κόμβος SRF υλοποιείται στο STP (Signaling
Transfer Point).
• Για τη δρομολόγηση των κλήσεων μπορεί να
ισχύουν τα ακόλουθα σενάρια:
– Άμεση δρομολόγηση (Direct routing)
– Έμμεση δρομολόγηση (Indirect routing)
– Έμμεση δρομολόγηση με αναφορά στο Δίκτυο
Συνδρομής
Διαχείριση επικοινωνίας 51
LAPD
BTS
LAPDm
MS
Διαχείριση επικοινωνίας 52
SS7
STP STP
SP
STP STP
Διαχείριση επικοινωνίας 53
SRF
NPDB HLR
MT1 MT2
VLR VLR
MSC MSC
GMSC GMSC
SRF
NPDB HLR
MT1 MT2
VLR VLR
MSC MSC
GMSC
SRF
NPDB HLR
MT2
VLR
Δίκτυο έναρξης
HLR Δίκτυο
Δίκτυο τερματισμού
της κλήσης συνδρομής
της κλήσης
Δίκτυο NRH
Διαχείριση επικοινωνίας 56
SRF – Έμμεση δρομολόγηση με
αναφορά στο δίκτυο συνδρομής
• Γίνεται ερώτηση
και στο δίκτυο
συνδρομής για NPDB
συμπλήρωση
της HLR
πληροφορίας NPDB
SRF SRF
MT2
δρομολόγησης.
VLR
Διαχείριση επικοινωνίας 57
Διαχείριση επικοινωνίας 58
Σχόλια για τις λύσεις SRF (2/2)
• Η έμμεση δρομολόγηση με αναφορά στο
δίκτυο συνδρομής (ΙR-2) εφαρμόζεται σε
διεθνείς κλήσεις, όπου το δίκτυο συνδρομής
βρίσκεται σε διαφορετική χώρα από το δίκτυο
κατοχής του αριθμού (NRH).
• Ενώ στην DR η βάση NPDB χρειάζεται να
κρατά δεδομένα για όλους τους
μεταφερθέντες αριθμούς, δεν συμβαίνει το
ίδιο με τις άλλες δύο.
Διαχείριση επικοινωνίας 59
SRF NPDB
SRF
NPDB
MT2
HLR
VLR
SMSC GMSC
SGMSC MSC
Δίκτυο
συνδρομής
Δίκτυο αποστολής
Δίκτυο τερματισμού
μηνύματος
μηνύματος
Διαχείριση επικοινωνίας 60
Έμμεση δρομολόγηση για SMS
Δίκτυο
συνδρομής
Δίκτυο NRH
SRF NPDB
SRF
NPDB
MT2
HLR
VLR
SMSC GMSC
SGMSC
MSC
Δίκτυο αποστολής
Δίκτυο τερματισμού
μηνύματος
μηνύματος
Διαχείριση επικοινωνίας 61
Διαχείριση επικοινωνίας 62
Intelligent Network (IN) (2/2)
Εικόνα 2.
Διαχείριση επικοινωνίας 63
IN - Προτεινόμενα σενάρια
Για τη δρομολόγηση των κλήσεων υπάρχουν οι
ακόλουθες τρεις προτεινόμενες λύσεις:
• Originating call Query on Digit analysis (OQoD):
Παρόμοια με την άμεση δρομολόγηση του SRF. Μόνη
διαφορά είναι η άμεση προσπέλαση της NPDB από το
κέντρο μεταγωγής.
• Terminating call Query on Digit analysis (TQoD):
Παρόμοια με την έμμεση δρομολόγηση-I του SRF.
Μόνη διαφορά είναι η άμεση προσπέλαση της NPDB
από το κέντρο μεταγωγής.
• Query on HLR release (QoHR)
Διαχείριση επικοινωνίας 64
Χρήση ΙΝ για εγκατάσταση κλήσης
• Σενάριο QoHR, με βάση το ΙΝ
NPDB HLR
MT2
HLR
VLR
Διαχείριση επικοινωνίας 65
Διαχείριση επικοινωνίας 66
Σχόλια για τις λύσεις ΙΝ (2/2)
• Η λύση OQoD απαιτεί από τη βάση NPDB να
κρατά όλους τους μεταφερόμενους αριθμούς.
Αντίθετα, στις άλλες δύο προσεγγίσεις η
NPDB του NRH χρειάζεται να κρατά μόνο τους
αριθμούς που εξήχθησαν από το NRH δίκτυο.
• Στην περίπτωση που ο αριθμός των
μεταφερθέντων αριθμών είναι σχετικά μικρός
(<30%), τότε η QoHR είναι η ενδεδειγμένη
λύση.
Διαχείριση επικοινωνίας 67
Διαχείριση επικοινωνίας 68
Το κόστος του ΜΝΡ (2/2)
• Κόστος δρομολόγησης
• Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι το κόστος πρέπει να
επιβαρύνει τον συνδρομητή που ζητά μεταφορά.
• Άλλοι υποστηρίζουν ότι το κόστος πρέπει να
επιβαρύνει όλους τους συνδρομητές, για δύο
βασικούς λόγους:
– Σε κάθε συνδρομητή παρέχεται η δυνατότητα
μεταφοράς.
– Αν το κόστος μεταφοράς είναι μεγάλο, θα αποτρέψει
τους συνδρομητές.
Διαχείριση επικοινωνίας 69
PSTN ΡLMN
(QoR) (AcQ)
Διαχείριση επικοινωνίας 70
Κλήση που αρχίζει από σταθερό
τερματικό
PSTN
(QoR)
Σταθερό προς σταθερό Σταθερό προς κινητό
PSTN ΡLMN
(QoR) (AcQ)
Διαχείριση επικοινωνίας 71
Διαχείριση επικοινωνίας 72
Αιτήσεις και μεταφερθέντες αριθμοί
σταθερής τηλεφωνίας
Διαχείριση επικοινωνίας 73