Professional Documents
Culture Documents
Filipino: Unang Markahan - Modyul 7
Filipino: Unang Markahan - Modyul 7
Filipino
Unang Markahan – Modyul 7
Suring-basa at Simposyum
ng mga Panitikang Mediterranean
Mga Tagapangasiwa
Tagapangulo: Arturo B. Bayocot, PhD, CESO III
Direktor ng Rehiyon
Mga Katuwang na Tagapangulo:
Victor G. De Gracia Jr., PhD, Ceso V Mala Epra B. Magnaong, Chief CLMD
Katuwang ng Direktor ng Rehiyon Neil A. Improgo, PhD, EPS-LRMS
Randolph B. Tortola, PhD, CESO IV Bienvenido U. Tagolimot Jr., PhD EPS-ADM
Tagapamanihala, Sangay ng Bukidnon Elbert R. Francisco, PhD, Chief CID
Shambaeh A. Usman, PhD Amelia L.Tortola , EdD
Katuwang ng Tagapamanihala, Rejynne L. Ruiz, LRMDS Manager
Sangay ng Bukidnon Jenny B. Timbal, PDO II
Shella O. Bolosco, Division Librarian II
.
Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Filipino 10 ng Alternative Delivery
Mode (ADM) Modyul para sa araling Suring-basa at Simposyum bilang Pangwakas
na Gawain!
v
Para sa magulang
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.
ii
o kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.
Aralin 1-Suring-Basa
Aralin 2-Simposyum
Aralin 3-Komunikatibong Kasanayan
Aralin 4-Mabisang Paglalahad
iii
Ang mga kompetensing lilinangin sa Modyul na ito
iv
TALAAN NG NILALAMAN
Pahina
TAKIP NG PAHINA
PAHINA NG KARAPATANG-ARI
PAHINA NG PAMAGAT
PAUNANG SALITA
TALAAN NG NILALAMAN
Aralin 1 – Suring-Basa
Alamin 1
Subukin 2
Balikan 3
Tuklasin 4
Suriin 5
Pagyamanin 7
Isaisip 8
Isagawa 9
Tayahin 9
Karagdagang Gawain 12
Aralin 2 - Simposyum
Alamin 13
Subukin 13
Balikan 14
Tuklasin 14
Suriin 15
Pagyamanin 16
Isaisip 16
Isagawa 17
Tayahin 18
Karagdagang Gawain 20
v
Aralin 3 – Komunikatibong Kasanayan
Alamin 21
Subukin 21
Balikan 23
Tuklasin 23
Suriin 24
Pagyamanin 25
Isaisip 26
Isagawa 27
Tayahin 27
Karagdagang Gawain 29
Aralin 4 – Mabisang Paglalahad
Alamin 30
Subukin 30
Balikan 31
Tuklasin 31
Suriin 32
Pagyamanin 33
Isaisip 34
Isagawa 34
Tayahin 35
Karagdagang Gawain 36
Lingguhang Pagtataya 37
Susi sa Pagwawasto 42
Sanggunian 47
vi
Aralin
Suring-basa
1
Sa araling ito ay pag-aaralan mo ang tungkol sa kahulugan at
kahalagahan ng isang suring-basa. Saklaw nito ang paglinang ng iyong
kakayahan sa pagsasagawa ng isang suring-basa sa isa sa mga akdang
pampanitikang Mediterranean.
Alamin
Kompetensing Lilinangin
Subukin
1
5. Alin sa sumusunod ang hindi kabilang sa pagsusuring pangnilalaman?
A. Tema o paksa ng akda B. Mga tauhan o karakter ng akda
C.Tagpuan o panahon D. Mga kaisipan
2
9. Alin sa mga nasa kahon ang dapat ilagay bilang panimula ng isang suring-
basa?
10. Alin sa mga nasa kahon ang halimbawa ng buod para sa isang suring-basa?
11. Alin sa mga nasa kahon ang halimbawa ng Pagsusuring Pangnilalaman?
12. Alin ang halimbawa ng Pagsusuring Pangkaisipan?
13. Sa pagsusuri sa mga kaisipan o ideyang taglay ng akda, alin sa sumusunod
ang tanong na dapat gawing patnubay?
A. Ito ba ay gasgas na o lumang pangyayari?
B. Magkakaugnay ba ang mga pangyayari mula sa simula hanggang sa
wakas?
C. May nakikita ka bang uri ng pamumuhay, paniniwala, o kaugaliang
nangibabaw sa akda?
D. Ang katotohanan ba ng kaisipang ito ay unibersal, likas sa tao at lipunan,
at bahagi ng sistema sa buhay?
Balikan
3
Tuklasin
Kahulugan Layunin
ng suring-basa ng suring-
basa
Concept Map
4
Tips sa Pagbabasa mula kay Mam Migs
S para sa Survey
Ang una mong gawin ay buklatin muna ang mga pahina ng modyul upang malaman
ang nilalaman at ang haba nito
R para sa Read
Kung na-survey mo na ang buong nilalaman ay maaari mo nang umpisahan ang
pagbabasa.
H para sa Highlight
Kulayan mo gamit ang highlighter pen ang mga mahahalagang ideya o opinyon
na iyong nabasa.
R para sa Review
Sa pagbabalik-aral, ituon mo na lang ang pagbabasa sa mga naka-
highlight.
Ang pagbabasa ay mas pinabisa. Mabuhay ka!
Suriin
5
PORMAT SA SURING-BASA
Para sa isang maayos na pagsulat ng suring-basa, narito ang pormat na
dapat gamitin.
I. Panimula
Sa panimula ay ihahayag kung anong anyo ng panitikan ang akdang
susuriin at saang bansa ito nanggaling o isinulat. Kikilalanin din kung sino ang
sumulat ng akda at kung ano ang mga bagay na maaaring nag-udyok sa kanya
upang likhain ang akda. Susuriin din ang kahalagahan ng akda, ang layunin sa
pagkakasulat nito; layon ba nitong manghikayat, magpakilos, manuligsa,
magprotesta, at iba pang maaaring dahilan ng pagkakasulat nito.
IV. Buod
Banggitin lamang ang mahahalagang detalye at hindi na kailangang ibuod
nang mahaba ang istorya ng akda.
6
Pagyamanin
Mabuhay ka!
Gawain 4. Pagsasaayos
Panuto: Isulat ang bilang 1 sa espasyo kung ang bahaging binasa ay para sa
panimula, bilang 2 kung pagsusuring pangnilalaman, bilang 3 kung
pagsusuring pangkaisipan at bilang 4 kung buod.
7
Isaisip
Isang Pagbati
Binabati kita at masigasig kang mag-aral gamit ang modyul na ito. Kung hindi mo lubos na
naintindihan ang naunang aralin ay maaari mo itong balikan bago ka magpatuloy sa iyong
pag-aaral. Puwede ka ring tumawag sa iyong guro sa mga di mo naintindihan upang
kaalaman moy madagdagan.
8
Isagawa
Tayahin
9
2. Kung susuriin mo ang kulturang masasalamin sa akda, alin sa sumusunod
na mga tanong ang dapat mong gawing patnubay?
A. May nakita bang uri ng pamumuhay, paniniwala, kaugalian o
kulturang nangingibabaw sa akda?
B. Binigyang-pansin ba sa akda ang kapaligiran at panahong saklaw
ng kasaysayan?
C. Ito ba’y makabuluhan, napapanahon, makatotohanan at mag-
aangat sa sensibilidad ng mambabasa?
D. Ito ba ay mga katotohanang unibersal, likas sa tao at lipunan, mga
batas ng kalikasan, o sistemang komokontrol sa buhay?
3. Alin sa sumusunod ang hindi dapat mapabilang sa panimula ng isang
suring-basa?
A. Pagtukoy sa anyo ng panitikang sinulat o binasa
B. Pagsusuri sa kahalagahan ng akda kung bakit ito isinulat
C. Pagsusuri sa mga bagay na nag-udyok sa may-akda na likhain ang
akda
D. Pagsusuri sa tema o paksa ng akdang sinulat o binasa
4. Alin sa mga nasa kahon ang dapat ilagay bilang panimula ng isang suring-
basa?
5. Alin ang halimbawa ng buod para sa isang suring-basa?
6. Alin ang halimbawa ng Pagsusuring Pangnilalaman?
7. Alin ang halimbawa ng Pagsusuring Pangkaisipan?
10
8. Sa pagsusuri sa mga kaisipan o ideyang taglay ng akda, alin sa
sumusunod ang tanong na dapat gawing patnubay?
A. Ito ba ay gasgas na o lumang pangyayari?
B. Magkakaugnay ba ang mga pangyayari mula sa simula hanggang
saw akas?
C. May nakikita ka bang uri ng pamumuhay, paniniwala, o kaugaliang
nangingibabaw sa akda?
D. Ang katotohanan ba ng kaisipang ito ay unibersal, likas sa tao at
lipunan, at bahagi ng sistema sa buhay?
11
15. Alin sa sumusunod ang hindi kabilang sa pagsusuring pangnilalaman?
A. Tema o paksa ng akda B. Mga tauhan o karakter ng akda
C.Tagpuan o panahon D. Mga kaisipan
Karagdagang Gawain
Gawin mo!
12
Aralin
Simposyum
2
Alamin
Kompetensing Lilinangin
Nakapagmumungkahi ng mga dapat isaalang-alang sa pagsasagawa
ng isang simposyum batay sa nakita sa aklat o iba pang batis ng
impormasyon.
(F10PD-Ii-j-67)
Subukin
Panuto: Isulat ang salitang TUMPAK sa sagutang papel kung ang pahayag ay
tungkol sa simposyum at SABLAY naman kung hindi.
13
____7. Banggitin lamang ang mabubuting katangian ng paksa.
____8. Magdaraos ng paunang pulong bilang paghahanda upang matalakay ang
detalye ng gaganaping simposyum
____9. Tiyakin ang kahandaan ng mga tagapagsalita.
____10. Ang modereytor ang siyang tatalakay sa paksang ibibigay sa
tagapagsalita.
____11. Ang simposyum ay isang pagtitipon kung saan may malayang talakayan
o palitan ng mga kaisipan.
____12. Sa pagdaraos ng paunang pulong, pag-uusapan ang tungkol sa lugar,
komite, at mga taong magiging bahagi ng komite maliban na lamang sa
petsa kung kailan idaraos ang simposyum.
____13. Sa lahatang diskusyon o open forum, ang mga tagapakinig ay
magbibigay ng hatol sa mga tagapagsalita at sa modereytor.
____14. Maaaring magtanong ang mga tagapakinig sa tagapagsalita bilang
paglilinaw sa paksa na may kalabuan sa kanila.
____15. Sa ikatatagumpay ng isang simposyum, ang mga tagapakinig ay
inaasahang magiging magalang sa mga tagapagsalita at sa kapwa
tagapakinig.
Balikan
Tuklasin
Gawain 1
Panuto: Magsaliksik sa internet at sagutin ang sumusunod na mga tanong.
1. Ano ang simposyum?
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
2. Ano ang maimumungkahi mong dapat isaalang-alang sa pagsasagawa
ng isang simposyum? Gumawa ng isang pananaliksik ukol dito.
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
14
Suriin
Ang Simposyum
Ang simposyum ay nangangahulugang isang pagtitipon kung saan may
malayang talakayan o palitan ng mga kaisipan. Maaari ring pagpupulong kung
saan may ilang tagapagsalita na nagbibigay ng maiikling panayam tungkol sa
isang paksa. Ito’y isang paraan upang matalakay, mailahad ang ideya at
mapalawak ang kaisipan sa paksang pinag-uusapan.
Narito ang mga dapat isaalang-alang sa pagsasagawa ng isang
simposyum:
1. Bubuo ang mga tagapamahala ng mga hakbang bago isagawa ang
simposyum.
15
Pagyamanin
Gawain 2
Panuto: Suriin kung kanino nakasalalay ang mga sumusunod na tungkulin. Isulat
ang tagapamahala kung ito’y gawain nila, modereytor kung ito ay
nakasalalay sa kanya, tagapagsalita kung sa kanya man, at
tagapakinig kung responsibildad nila ito.
______1. Maayos na paraan sa pagtatanong.
______2. Sasagot sa mga katanungan at tiyaking ito’y magiging malinaw
______3. Ilahad ang paksa at layunin ng talakayan
______4. Ibigay ang buod ng talakayan.
______5. Magdaraos ng paunang pulong bilang paghahanda
______6. Ipaalam sa madla ang mga detalye ng simposyum sa pamamagitan
ng liham at ng poster o patalastas.
______7. Patnubayan ang kaayusan at daloy ng talakayan
______8. Talakayin ang paksa sa itinakdang oras at haba ng pagsasalita
______9. Maging magalang sa tagapagsalita at sa kapwa tagapakinig
______10. Maghahanda sa bulwagan kung saan gaganapin ang simposyum
______11. Tagapaglinaw sa mga tanong at detalye
______12. Gawing tiyak, malinaw at makabuluhan ang pagtalakay sa paksa
______13. Magbibigay ng maiikling panayam hinggil sa paksa
______14. Matalinong pagbibigay ng reaksyon
______15. Tagapagpakilala sa mga tagapagsalita
Isaisip
Gawain 3
Panuto: Isulat sa kasunod na dialogue box ang mga mungkahi sa pagsasagawa
ng isang simposyum. Ang unang kahon ay sinagutan ko na.
16
Dialogue Box
Isagawa
Gawain 4
Ipagpalagay natin na nagbalik na ang normal na klase. Inatasan kayo ng
inyong guro na magdaraos ng isang simposyum sa paaralan kaugnay sa paksang
Balikatan sa Pag-iwas ng Balik-Covid. Ikaw ay naatasang gagawa ng isang
patalastas o panawagan para sa mga dadalo o tagapakinig na mga mag-aaral.
Ang patalastas ay isusulat sa isang cartolina at ididikit sa mga lugar na
kadalasang tinitigilan ng mga mag-aaral o kaya ay ilalathala sa hatirang
pangmadla (social media). Tatayain ang ginawa mong patalastas o panawagan
gamit ang kasunod na rubrik.
17
Rubrik sa Pagbibigay ng Marka
Paalala ng Guro
Malugod na pagbati para sa matiyaga mong pag-aaral sa
araling ito. Kung may mga bahagi ng aralin na hindi pa rin
malinaw sa iyo, maaari mo itong balikan o itanong sa iyong
guro upang lalo mo itong maunawaan.
Tayahin
18
2. Saang bahagi ng simposyum nabibigyang-linaw ang paksang may kalabuan o
mahirap maintindihan ng madla?
A. lahatang diskusyon B. talakayan
C.paglalahad sa paksa D. pagbubuod ng talakayan
19
11. Alin sa sumusunod ang hindi maaaring gamitin sa paghahatid ng
impormasyon para sa isang simposyum?
A. Liham B. Poster C. Patalastas D. Babala
Karagdagang Gawain
Gawin mo!
Panuto:
Sumulat ng pang-isang minutong usapang malimit na nangyayari sa isang
simposyum. Isulat ito na nakakahon sa isang papel.
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
20
Aralin
KOMUNIKATIBONG KASANAYAN
3
Sa araling ito ay pag-aaralan mo ang tungkol sa komunikatibong
kasanayan sa paggamit ng wikang Filipino sa mga pagpupulong, simposyum o
kahit anong pagtitipon. Ang isang tagapagsalita ay dapat sanay sa wikang
Filipino. Sa araling ito ay matututuhan mo ang tungkol sa komunikatibong
kasanayan sa isang simposyum.
Sa ar aling ito ay pag-aaral an mo ang tungkol s a komuni kati bong kas anayan sa paggamit ng wi kang Filipi no.
Alamin
Kompetensing Lilinangin
Nagagamit ang komunikatibong kasanayan sa paggamit ng wikang
Filipino sa isang simposyum (F10WG-Ii-j-63)
Subukin
21
C. Lahat sila’y nangangailangan kaya lahat sila ay tutulungan
D. Ang dapat lamang tulungan ay ang mga taong malapit sa atin.
4. Simula ng pag-ibig
A. Napaibig si Quasimodo kay La Esmeralda nang araw na hatdan
siya nito ng tubig nang walang nagnasang tumulong sa kanya.
B. Nang hatiran ni La Esmeralda ng tubig si Quasimodo, napaibig siya
sa babae
C.Si Quasimodo ay napaibig kay La Esmeralda nang araw na hatiran
siya ng dalaga ng tubig sa panahong wala man lang tumulong sa
kanya.
D. Nang mga panahong walang tumulong kay Quasimodo, hinatiran
siya ng tubig ni La Esmeralda at napaibig siya rito.
5. Pagpapatunay ng pag-ibig
A. Natagpuan ng lalaking naghuhukay ng libingan ni La Esmeralda,
kayakap ng kanyang kalansay ang kalansay ng kuba.
B. Natagpuang magkayakap ang dalawang kalansay tanda ng
pagmamahalan.
C. Nakayakap ang kalansay ng kuba sa katawan ng dalaga dahil siya
ay nagmahal.
D. Napatunayan ng lahat na tunay ang pagmamahal ni Quasimodo kay
La Esmeralda, dahil sa katotohanang natagpuan na nakayakap ang
kanyang kalansay sa katawan ng dalaga.
22
magagandang biyaya.
________8.Ang iyong mga gagawin , dapat munang isip-isipin.
________9. Ipinagmamalaki niya ang kanyang katatagan sa kabila ng maraming
dagok sa kanyang buhay.
________10.Hindi masama ang mangarap kapag ito’y nasa tama at karapat-
dapat
Balikan
Tuklasin
___1. Hindi tayo dapat magsayang ng oras para sa mga walang kabulu-
hang bagay.
___ 3. Habang binabagtas ni La Esmeralda ang daan, laking gulat niya, may
sumunggab pala sa kanya.
___4. Ang kanyang matinding pagnanasa kay La Esmeralda ang nag udyok
Sa kanya na talikuran ang panginoon at pag-aralan ang itim na
mahika.
23
___ 5. Ipinakukutya si La Esmeralda bago ang pagbitay sa harap ng palasyo.
S para sa Survey
Ang una mong gawin ay buklatin mo muna ang iyong babasahin, ang nilalaman
at ang haba nito
R para sa Read
Kung na-survey mo na ang buong nilalaman ay maaari mo nang umpisahan ang
pagbabasa.
H para sa Highlight
Kulayan mo gamit ang highlighter pen ang mga mahahalagang ideya o opinyon
na iyong nabasa.
R para sa Review
Sa pagbabalik-aral, ituon mo na lang ang pagbabasa sa mga naka-highlight.
Suriin
Kasanayang Komunikatibo
Ayon kay Nelson Mandela, kapag kinausap mo ang isang tao sa wikang
ginagamit niya ay maisasapuso nito ang gusto mong ipaintindi sa kanya. Ngunit
kapag ikaw ay nakikipag-usap gamit ang wikang hindi mo naman kabisado, ano
ang iyong gagawin upang maintindihan ka ng iyong kausap?
May apat ( 4 ) na sangkap o komponent sa paglinang ng kasanayang
komunikatibo
1. Gramatikal. Ang komponent na nagbibigay ng kakayahan sa
nagsasalita upang epektibong makipagtalastasan gamit ang angkop na
mga tuntuning panggramatika.
Pagyamanin
A. Sosyo-Lingguwistik
B. Gramatikal
C. Strategic/Pragmatik
D. Diskorsal
25
Esmeralda ay patunay ng kanyang wagas na pagmamahal.
___4. Sobra-sobra ang pagkasuklam ni La Esmeralda sa paring si Frollo, bunga
nito ay mas pinili niya ang mabitay kaysa makasal dito.
___5. Kapag naramdaman ang pag-ibig, hindi mahalaga kung ikaw ba’y pangit o
maganda dahil tanging puso lamang ang magpapasya.
___6. Nang mabatid ni Quasimodo na nawawala si La Esmeralda, umakyat siya
sa itaas ng tore at doon hinanap ang dalaga.
___7. Nananatili ang tatag ng damdamin gayong mali-mali na ang kanyang mga
ginagawa.
___ 8. Nagpapakita ng kunwaring malasakit kay Quasimodo ang paring si Frollo
upang matakpan ang kanyang kasamaan.
___9. Mahirap magpakasal sa taong hindi mo mahal.
___10. Dapat kayong pumanig sa akin sapagkat nasa kamay ko ang batas
Sosyo-Lingguwistik Gramatikal
. Strategic/Pragmatik Diskorsal
26
Isaisip
Isagawa
Tayahin
27
2. Lahat ng tao ay may responsibilidad
A. Resposibilidad ng bawat isa ang tumulong sa mga taong
nangangailangan
B. Natural na tulungan ang lahat ng tao
C. Lahat sila’y nangangailangan kaya lahat sila ay tutulungan
D. Ang dapat lamang tulungan ay ang mga taong malapit sa atin.
4. Simula ng pag-ibig
A. Napaibig si Quasimodo kay La Esmeralda nang araw na hatdan siya nito
ng tubig nang walang gustong tumulong sa kanya.
B. Nang hatiran ni La Esmeralda ng tubig si Quasimodo, napaibig siya sa
babae.
A. Si Quasimodo ay napaibig kay La Esmeralda nang araw na hatiran siya
ng dalaga ng tubig sa panahong wala man lang gustong tumulong sa
kanya.
D.Nang mga panahong walang tumulong kay Quasimodo, hinatiran siya ng
tubig ni La Esmeralda at napaibig siya rito.
5. Pagpapatunay ng pag-ibig
A. Natagpuan ng lalaking naghuhukay ang libingan ni La Esmeralda,
kayakap ng kanyang kalansay ang kalansay ng kuba.
B. Natagpuang magkayakap ang dalawang kalansay tanda ng
pagmamahalan.
C. Nakayakap ang kalansay ng kuba sa katawan ng dalaga dahil siya ay
nagmahal.
D. Napatunayan ng lahat na tunay ang pagmamahal ni Quasimodo kay La
Esmeralda, dahil natagpuan ang kalansay nitong nakayakap sa
katawan ng dalaga.
28
________7.Ang taimtim na pananampalataya ay kadalasang nagkakamit ng
magagandang biyaya.
________8.Ang iyong mga gagawin ,dapat munang isip-isipin.
________9. Ipinagmamalaki niya ang kanyang katatagan sa kabila ng maraming
dagok sa kanyang buhay.
________10.Hindi masama ang mangarap kapag ito’y nasa tama at karapat-
dapat.
Karagdagang Gawain
29
Aralin
Mabisang Paglalahad
4
Sa araling ito ay pag-aaralan mo ang tungkol sa mabisang paglalahad
upang matamo ang kakayahan sa pagpapahayag at pagtalakay sa isang
natatanging paksa para sa gaganaping simposyum.
Alamin
SS
Kompetensing Lilinangin
Nailalahad nang malinaw sa isang simposyum ang nabuong critique ng
alinmang akdang pampanitikang Mediterranean. (F10PS-Ii-j-70)
Subukin
Panuto: Isulat ang tama kung ang pahayag ay hinggil sa mabisang paglalahad
at mali naman kung ito ay hindi. Isulat ang sagot sa inyong sagutang
papel.
_____1. Layunin ng isang kritik na paghihiwalayin ang mga pangyayari sa
isang akda.
_____2. Upang maging mabisa ang paglalahad ng isang kritik sa idaraos na
simposyum, dapat tiyaking malinaw ang paksang ginawan ng kritik.
____ 3. Bago gumawa ng kritik sa isang akda, mahalagang kilalanin munang
maigi ang akdang kanyang susuriin upang maging mabisa ang
gagawing paglalahad sa isang simposyum.
_____ 4 . Hindi mahalaga kung ano ang laman ng akda, ang mahalaga’y kahit
papaano ay makabubuo ng isang kritik.
_____ 5. Ang maayos na paglalahad ay nakasalalay sa paraan ng pagkakaroon
ng organisasyon ng mga impormasyong ilalahad.
_____ 6. Layunin ng pagki-kritik na mas lalong mapabuti ang isang akda.
_____ 7. Bago ilahad sa isang simposyum ang kritik na binuo, kailangang tiyakin
muna na ang mensaheng nais ipabatid dito ay malinaw at tiyak na
maiintindihan ng mga tagapakinig.
______ 8. Ang pagki-kritik ay isang uri ng pagtataya sa isang akda upang lalo pa
itong mapabuti.
30
______ 9. Upang maging malinaw ang paglalahad ng isang kritik sa isang
akdang pampanitikang Mediteranean ay kinakailang gamitan ito ng
mga paraan ng isang mabisang paglalahad.
______ 10. Ang pagkilalang mabuti sa isang akda ay isa sa mga tuntunin sa
paggawa ng isang kritik bago ito ilahad sa isang simposyum.
______ 11. Ang malinaw na paglalahad ay kapaki-pakinabang upang mas lalong
umunlad at mapabuti ang pagkakabuo ng isang akda.
______ 12. Ang modereytor sa isang simposyum ang siyang maglalahad sa mga
paksang tatalakayin tulad ng mga kritik ngunit ang kritiko ang siyang
magpapalawig at maglalahad nang malinaw.
______13. Ang tiyak at malinaw na pagbabasa ng isang akdang pampanitikan ay
isa sa mabisang paraan upang makabuo ng magaling na kritik ng
isang akda.
______14.Kahit sinong tao ay puwedeng gumawa ng isang malinaw na kritik ng
anumang akdang pampanitikang Mediterannean na ilalahad sa isang
simposyum.
______ 15. Ang nabuong kritik ay mailalahad lamang nang malinaw sa isang
simposyum kapag ang kritiko nito ay may sapat ding kaalaman sa
binasa maging sa mga bahagi ng akda.
Balikan
Tuklasin
Gawain 1:
Panuto: Lagyan ng tsek (/) kung tama ang pahayag at ekis (x) naman kung mali.
___1. Agad na mailalahad nang malinaw sa isang simposyum ang isang kritik
kahit panimulang bahagi lamang ng akda ang binasa.
___2. Kinakailangan ang masinsinang pagbabasa at masusing pagsusuri sa
isang akda bago gumawa ng isang kritik na ilalahad sa isang simposyum.
31
___3. Ang isang kritik ay karapat-dapat lamang na ilahad sa isang simposyum
kapag ito ay may kahandaan, may malinaw na pagbabahagi ng
impormasyon at may malalim na pagsusuri sa akdang binasa.
___4. Hindi man tiyak ng isang kritiko ang kanyang gawa, nararapat pa ring
ilahad niya ito sa publiko.
___5. Karapat-dapat na ilahad sa isang simposyum ang kritk ng isang akda
kapag tiyak na ng pangunahing layunin nito ay mapaunlad at mas
mapabuti ang pagkabuo ng isang akda.
Gawain 2
Panuto: Sumulat ng isang maikling pahayag batay sa iyong pang-unawa kung
paano bumuo ng isang mabisang paglalahad. (10 puntos )
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
Suriin
1. Ang paglalahad ay dapat maging maikli. Dapat maging maikli upang higit
itong kasasabikang pakinggan ng sinomang mga tagapakinig lalo’t ito’y
nagtataglay ng napapanahong paksa, magandang kaisipan at maigting na
damdamin.
2. Ang paglalahad ay dapat maging tiyak. Ang anomang bagay na walang
katiyakan ay nauuwi sa di pagkakaunawaan. Ngunit kung tiyak ang paksang
pinag-uusapan ay higit itong magiging kapaki-pakinabang sa tatanggap ng
mensahe o impormasyon.
3. Ang paglalahad ay dapat maging mabisa. Ito ay ang paglalahad na
nabibigyan ng reaksiyon matapos mapakinggan ng mga tagapakinig. Bukod
dito, kapag nakagawa ng isang pagbabago sa buhay ang isang taong
nakarinig, ang paglalahad ay maituturing na mabisa.
32
Mayroon ding mga dapat isaalang-alang upang higit na maging mas
malinaw ang paglalahad ng isang kritik sa isang simposyum gaya ng
sumusunod:
1. Kilalanin kung ang isang akda ay sinulat ng isang baguhan o hindi pa
estabilisadong manunulat.
2. Ang kritiko ay matapat na kumilala sa akda bilang isang akdang
sumasalamin sa pagbuo o konstruksiyon batay sa sinusunod na mga
alituntunin at batas.
3. Magsisilbi itong isang pagtataya upang lalong mas mapaunlad at
mapabuti ang pagkakabuo ng isang akda.
4. Layunin ng pagki-kritik na higit na mapabuti ang isang akda.
Pagyamanin
A. maikli . B. tiyak
C. mabisa D. maayos
33
___9 .Maliban sa Social Amelioration Program o SAP, mayroon pang ibang
ayudang natnggap ang mga mamamayan mula sa ating gobyerno.
___10. Dahil sa paglaganap ng corona virus, naging bukas ang kaban ng bayan
para sa kaligtasan ng mga mamamayan.
B.Panuto: Isulat ang TAMA kung ang pahayag ay wasto at MALI naman kung
di-wasto.
______1. Ang mabisang paglalahad ay nagdudulot nang malinaw na mensahe
sa mga tagapakinig.
______2. Magiging mabisa ang paglalahad kung ang tagalahad ay may
kahandaan at may tiyak na paksang tatalakayin.
_____ _3. Hindi mahalagang makuha ang atensiyon ng mga tagapakinig, ang
mahalaga’y mailahad ng tagapagsalita ang paksang kanyang
tinatalakay.
______4. Ang tiyak na paksang ilalahad ay madaling mapansin at makaakit ng
atensiyon ng mga tagapakinig.
______5. Ang isang tagapaglahad ay hindi nakapapansin kung ang kanyang
pagpapaliwanag ay naging mabisa ba sa pandinig ng mga taong
nakapaligid sa kanya.
Isaisip
Isagawa
Panuto: Lagyan ng tsek ( / ) ang patlang bago ang bilang kapag ang
pangungusap ay naaayon sa malinaw na paglalahad ng isang kritik at
ekis (X) naman kung di-naaayon.
34
___2. Kinakailangan ang masinsinang pagbasa at masusing pagsusuri sa isang
akda bago gumawa ng isang kritik na ilalahad sa isang simposyum.
___ 3. Ang isang kritik ay karapat-dapat lamang ilalahad sa isang simposyum
kapag ito ay may kahandaan, may malinaw na pagbabahagi ng
impormasyon at may malalim na pagsusuri sa akdang binasa.
___4. Hindi man tiyak ng isang kritiko ang kanyang gawa, nararapat pa ring
ilahad niya ito sa publiko.
___ 5. Karapat-dapat na ilahad sa isang simposyum ang kritik ng isang akda
at kapag tiyak na ang pangunahing layunin nito ay mas mapaunlad at
mas mapabuti ang pagkakabuo ng isang akda.
Tayahin
A. Panuto: Isulat ang TAMA kung ang pahayag ay naaayon sa hinihingi at MALI
naman kung ito ay hindi naaayon. Isulat ang sagot sa inyong sagutang papel.
35
___ 5. Ito’y paglalahad na nagkakaroon ng organisasyon ng mga impormasyon
A. mabisang paglalahad C. maayos na paglalahad
B. tiyak na paglalahad D. maikling paglalahad
C. Panuto: Isulat ang TAMA kung ang pahayag ay tama at MALI naman kung
ito ay mali.
________ 1. Ang maikling paglalahad ay naglalaman ng maigting na damdamin
na siyang mag-uudyok sa mga tagapakinig na magbigay agad ng
reaksiyon.
________2. Ang paglalahad ay isang uri ng pagpapaliwanag, pagsasalaysay,
paglalarawan at pangangatwiran.
________3. Ang maglalahad ng isang paksa sa isang simposyum at
magpapalawig ng lahat ng pahayag ay tanging medyetor lamang.
________4. Huwag maglahad ng anomang bagay kung hindi ka sigurado.
________5. Hindi hihigit sa sampung tao ang may kakayahang maglahad sa
harap ng maraming tao.
Karagdagang Gawain
36
Lingguhang Pagtataya
37
9. Saang bahagi ng simposyum nabibigyang-linaw ang paksang may kalabuan o
mahirap maintindihan ng madla?
A. Lahatang diskusyon B. talakayan
C. Paglalahad sa paksa D. pagbubuod ng talakayan
12. Alin sa mga pahayag na nasa kahon ang dapat ilagay bilang panimula ng
isang suring-basa?
13. Alin sa mga nasa kahon ang halimbawa ng buod para sa isang suring-basa?
14. Alin ang dapat ilagay sa pagsusuring pangnilalaman?
15. Alin ang dapat ilagay sa pagsusuring pangkaisipan?
16. Sino ang naatasang tatalakay sa paksa sa gagawing simposyum?
A. tagapamahala B. modereytor
C.tagapagsalita D. tagapakinig
38
17. Paano talakayin ng isang tagapagsalita ang paksang ibinigay sa kanya?
A. madamdamin B. isa-isa C. pasalaysay D. patula
40
33. Ang paglalahad na naglalaman ng napapanahong paksa, magandang
kaisipan at maigting na damdamin ay may katangiang____
A. mabisa B. maikli C. maayos D. tiyak
34. Ito ang katangian ng paglalahad na ang paksa ay magiging higit na kapaki-
pakinabang sa tatanggap ng mensahe o impormasyon.
A. maikli B. mabisa C. maayos D. tiyak
----------------------------------
Pamagat
I. Panimula
A. Anyo ng panitikan
B. Bansang pinagmulan
C. May-akda (bakit isinulat)
D. Layon sa pagkakasulat
IV. Buod
41
42
Subukin
1. d
2. a
3. d
4. c
5. d
6. a
7. a
8. d
9. b
10.d
11.a
12.c
13.d
14.a
15.c
Pagyamanin Tayahin
1. Bilang 4 1. a
2. Bilang 5 2. a
3. Bilang 1 3. d
4. Bilang 3 4. b
5. Bilang 2 5. d
6. a
7. c
8. d
9. a
10.c
11.d
12.a
13.d
14.b
15.d
Susi sa Pagwawasto (Aralin 1)
43
Subukin
1. Tumpak
2. Tumpak
3. Tumpak
4. Tumpak
5. Tumpak
6. Tumpak
7. Sablay
8. Tumpak
9. Tumpak
10. Sablay
11. Tumpak
12. Sablay
13. Sablay
14. Tumpak
15. Tumpak
Pagyamanin Tayahin
1. Tagapakinig 1. d
2. Tagapagsalita 2. a
3. Modereytor 3. c
4. Modereytor 4. b
5. Tagapamahala 5. b
6. Tagapamahala 6. c
7. Modereytor 7. d
8. Tagapagsalita 8. a
9. Tagapakinig 9. d
10. Tagapamahala 10.d
11. Modereytor 11.d
12. Tagapagsalita 12.b
13. Tagapagsalita 13.c
14. Tagapakinig 14.a
15. Modereytor 15.c
Susi sa Pagwawasto (Aralin 2)
44
Subukin
1. a
2. a
3. b
4. c
5. d
B.
1. tumpak
2. tumpak
3. sablay
4. tumpak
5. sablay
6. sablay
7. tumpak
8. sablay
9. tumpak
10. tumpak
Pagyamanin Tayahin
1. d 1. a
2. c 2. a
3. c 3. b
4. a 4. c
5. b 5. d
6. c B.
7. b
8. c 1. ayos
9. b 2. ayos
10.d 3. sablay
B. 4. ayos
1. Pragmatik 5. sablay
2. sosyo-linguistic 6. sablay
3. diskursal 7. ayos
4. sosyo-linguistic 8. sablay
5. pragmatik 9. ayos
10. ayos
Susi sa Pagwawasto (Aralin 3)
45
Subukin
1. TAMA
2. TAMA
3. MALI
4. TAMA
5. TAMA
6. TAMA
7. TAMA
8. TAMA
9. TAMA
10.TAMA
11.TAMA
12.TAMA
13.TAMA
14.MALI
15.TAMA
Pagyamanin Tayahin
1. a 1. TAMA
2. d 2. TAMA
3. c 3. MALI
4. a 4. MALI
5. b 5. TAMA
6. a B.
7. c 1. d
8. d 2. b
9. a 3. a
10.a 4. a
B. 5. a
1. tama C.
2. tama 1. tama
3. mali 2. tama
4. tama 3. mali
5. mali 4. tama
5. mali
Susi sa Pagwawasto (Aralin 4)
46
1. D 16. B 31. A
2. A 17. B 32. C
3. D 18. C 33. B
4. B 19. D 34. C
5. D 20. A 35. D
6. A 21. D 36. – 50 Nasa guro na
ang pasya kung
7. A 22. D
tama ang sagot
8. D 23. A
9. A 24. A
10. D 25. B
11. A 26. C
12. B 27. D
13. D 28. D
14. A 29. B
15. C 30. A
Lingguhang Pagtataya
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
http://www.academic.educ.134040521/apat_na_komponent_o_sangkapngkasan
ayangkomunikatiboauto=download (nakuha noong Hunyo 13, 2020)
http://books.google.com.ph./books?id=QY2UCDSYFGAC&pg... (nakuha noong
Hunyo 14, 2020)
https://www.coursehero.com (nakuha noong Hunyo 15, 2020)
47