Professional Documents
Culture Documents
Ergast
Ergast
Ergast
1. Θεωρητικό μέρος
1.1 Ιστορική Αναδρομή
1.2 Θερμοδυναμικός Κύκλος
1.3 Διαμορφώσεις των Μηχανών Stirling
1.4 Περιγραφή Λειτουργίας Μηχανών Stirling
1.5 Μονάδα Solo Stirling V161
2. Υπολογιστικό Μέρος
2.1 Πίνακας Αποτελεσμάτων
2.2 Διάγραμμα Sankey
2.3 Απόκλιση από το Θερμικό Ισοζύγιο
3. Συμπεράσματα
3.1 Μη Επίτευξη Θερμικής Ισορροπίας
3.2 Συστηματικά Σφάλματα
3.3 Τυχαία Σφάλματα
4. Βιβλιογραφία
1. Θεωρητικό Μέρος
Η μηχανή Stirling εφευρέθηκε το 1816 από τον σκωτσέζο κληρικό Robert Stirling. Η
ευρεσιτεχνία κατοχυρώθηκε από τον ίδιο κάτω από το όνομα «UK Patent 4081», ενώ τα
σχέδια του τροποποιήθηκαν αργότερα από τον Finkelstein για λόγους ευκρίνειας (σχ. 1.1).
Μαζί με την ίδια την μηχανή, κατοχυρώθηκε επίσης και ο αναγεννητής, ή οικονομητήρας
(economizer) όπως τον είχε ονομάσει ο ίδιος, που αποτελεί ίσως το βασικότερο μέρος του
θερμοκινητήρα. Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι η εφεύρεση της μηχανής Stirling
προηγείται της καθιέρωσης της θερμοδυναμικής ως επιστήμη.
Οι μηχανές Stirling εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα και έχουν ευρύ
φάσμα εφαρμογών. Μονάδες Stirling χρησιμοποιούνται στην ξηρά για την κάλυψη
ενεργειακών αναγκών, στη θάλασσα για την κίνηση υποβρυχίων, ακόμα και στο διάστημα
για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
1
c. 3-4 : Ισόχωρη θέρμανση
d. 4-1 : Ισοθερμοκρασιακή εκτόνωση
Ο τέλειος κύκλος Stirling είναι αντιστρέψιμος, καθώς ικανοποιεί τις προϋποθέσεις
αντιστρεπτής λειτουργίας του Carnot.
Στο διάγραμμα πίεσης – (ειδικού) όγκου, το εμαβαδό κάτω από την καμπύλη
εκφράζει το έργο ογκομεταβολής κάθε διεργασίας (∫ pdv ), ενώ στο διάγραμμα
θερμοκρασίας – εντροπίας, το εμβαδόν εκφράζει την θερμότητα ( ∫ Tds ). Εύκολα, λοιπόν,
μπορούμε να καταλάβουμε σε ποιες διεργασίες υπάρχει παροχή ή αποβολή θερμότητας,
καθώς και σε ποιες διεργασίες το σύστημα παράγει ή καταναλώνει έργο. Φυσικά, ο κύκλος
είναι δεξιόστροφος καθώς είναι εργοπαραγωγός.
2
1.3 Διαμορφώσεις των Μηχανών Stirling
Σε γενικές γραμμές, οι κινητήρες Stirling αποτελούνται από 5 βασικά μέρη, τον χώρο
συμπίεσης, τον χώρο εκτόνωσης, τον ψύκτη, τον θερμαντήρα και τον αναγεννητή.
Αποτελούνται επίσης και από δύο έμβολα. Το ένα βρίσκεται στον χώρο συμπίεσης και
ονομάζεται έμβολο ισχύος ή έμβολο συμπίεσης, ενώ το δεύτερο έμβολο βρίσκεται στον
χώρο εκτόνωσης και ονομάζεται εκτοπιστής ή έμβολο εκτοπισμού/εκτόνωσης.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι κατάταξης των μηχανών Stirling, με τις κυριότερες
διαμορφώσεις να είναι τρεις:
Διαμόρφωση Α: Ο κρύος χώρος συμπίεσης και το έμβολο ισχύος βρίσκονται σε
ξεχωριστό κύλινδρο από τον θερμό χώρο εκτόνωσης και το έμβολο εκτόνωσης. Η
μηχανή Stirling διαμόρφωσης Α έχει υψηλό λόγο συμπίεσης, όμως παρουσιάζει
κατασκευαστικές δυσκολίες αναφορικά με την στεγανοποίηση.
3
1.4 Περιγραφή Λειτουργίας Μηχανών Stirling
4
αναγεννητή. Το θερμό εργαζόμενο μέσο μεταφέρει θερμότητα στον ψυχρότερο
αναγεννητή, η οποία αποθηκεύεται σε αυτόν. Έτσι, ένα μέρος της ενέργειας που
προσφέρεται στο αέριο μέσω του θερμαντήρα γίνεται έργο στον στρόφαλο, ενώ ένα άλλο
μέρος αποθηκεύεται ως θερμότητα στον αναγεννητή. Στο τέλος της διαδικασίας, το
μεγαλύτερο μέρος του αερίου βρίσκεται στον ψυχρό κύλινδρο της μηχανής.
5
Στην τελευταία φάση λειτουργίας της μηχανής, τα δύο έμβολα ακολουθούν αντίθετες
κατευθύνσεις στις ταλαντώσεις τους με αποτέλεσμα ο συνολικός όγκος να παραμένει
σταθερός. Το εργαζόμενο μέσο εξαναγκάζεται να μετακινηθεί από το ψυχρό στο θερμό
άκρο της μηχανής, περνώντας και πάλι από τον αναγεννητή, ακολουθώντας την αντίθετη
διαδρομή από αυτήν της φάσης (2). Έτσι, το εργαζόμενο μέσο καταλήγει στο θερμό
κύλινδρο προθερμασμένο, πράγμα που συνεπάγεται μικρότερη ενεργειακή απαίτηση του
εργαζόμενου μέσου από τον θερμαντήρα για την κίνηση της μηχανής. Το q ¿ , λοιπόν,
μικραίνει και έτσι γίνεται σαφής η συμβολή του αναγεννητή στην επίτευξη υψηλής
απόδοσης.
6
Τον πλακοειδή εναλλάκτη θερμότητας, ο οποίος ανακτά θερμότητα από το
εσωτερικό σύστημα ψύξης και τη μεταφέρει σε εξωτερικό κύκλωμα. Έτσι
επιτυγχάνεται η παραγωγή θερμικής ισχύος.
Τον εναλλάκτη θερμότητας καυσαερίων που ανακτά θερμότητα από τα καυσαέρια,
πράγμα που συμβάλλει σημαντικά στην αποδοτική λειτουργία της μονάδας.
Το ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό σύστημα ελέγχου. Αποτελείται από την ηλεκτρονική
μονάδα ελέγχου, τους αισθητήρες πίεσης και θερμοκρασίας και τις καλωδιώσεις
για τη σύνδεση της μονάδας στο ηλεκτρικό δίκτυο.
Η μηχανή Stirling Solo V161, ως μηχανή Stirling διάταξης Α, αποτελείται από έναν
κύλινδρο συμπίεσης και έναν κύλινδρο εκτόνωσης. Οι δύο κύλινδροι βρίσκονται σε διάταξη
V και ο όγκος εμβολισμού είναι ίσος με 161 cm3. Τα βασικότερα μέρη της μηχανής είναι ο
θερμαντήρας, ο αναγεννητής, ο ψύκτης και ο προθερμαντήρας. Σε κατάσταση κανονικής
λειτουργίας, η θερμοκρασία στο τοίχωμα του θερμαντήρα ανέρχεται στους 710 °C , ο
αναγεννητής αποτελείται από ένα πλήθος επίπεδων μεταλλικών πλεγμάτων, ενώ ο ψύκτης
είναι ένας υδρόψυκτος εναλλάκτης θερμότητας, συνδεδεμένος με το εσωτερικό κύκλωμα
ψύξης της μονάδας. Τέλος ο προθερμαντήρας μεταφέρει θερμότητα από τα καυσαέρια,
θερμοκρασίας περίπου ίσης με 800 ° C , και προθερμαίνει τον εισερχόμενο αέρα μέχρι τους
600 ° C , πράγμα που βελτιώνει την απόδοση της μηχανής. Η απόδοση της μηχανής
εξαρτάται, επίσης, από τη μέση πίεση του εργαζόμενου μέσου, η οποία πιάνει τιμές από 30
έως 130 bar που αντιστοιχούν σε τιμές ισχύος 3 έως 9 kWe.
Όλη η μηχανή ελέγχεται ηλεκτρονικά διατηρώντας σταθερή την θερμοκρασία του
εργαζόμενου μέσου στον θερμαντήρα. Σε έναν κύκλο λειτουργίας, το He μπορεί να βρεθεί:
Μεταξύ των ανώτερων ορίων των εμβόλων, στους χώρους όπου
πραγματοποιούνται οι διεργασίες του θερμοδυναμικού κύκλου.
Στις κοιλότητες πίσω από τα έμβολα και στον χώρο buffer, δηλαδή την περιοχή
ανάμεσα στα έμβολα.
Μέσα στην φιάλη τροφοδοσίας και αποθήκευσης He.
7
2. Υπολογιστικό Μέρος
Q̇u=V̇ ∙ H ub (2.1)
8
Όπου H ub η θερμογόνος δύναμη και V̇ η παροχή του φυσικού αερίου. Η τιμή της
θερμογόνου δύναμης του φυσικού αερίου λαμβάνεται από τα δεδομένα της εταιρείας
kW ∙ h
παροχής αερίου Αττικής και είναι ίση με 11,5416 . Μετατρέποντας την παροχή από
m3
λίτρα ανά λεπτό σε κυβικά μέτρα ανά ώρα και εκτελώντας τον πολλαπλασιασμό η
εισερχόμενη ροή από θερμότητας από την καύση του φυσικού αερίου προκύπτει:
Για τον υπολογισμό της πραγματικής εισροής θερμότητας πρέπει να λάβουμε υπόψη
μας και την απόδοση της καύσης, για την ισχύει EFFN =98,68 %. Οι απώλειες λόγω του
βαθμού απόδοσης της καύσης είναι:
Άρα η θερμική ισχύς που εισέρχεται μέσω του θερμαντήρα στην μηχανή είναι ίση με:
ṁc =ρ cm V˙ c (2.6)
pL
ρcm = (2.7)
R∙T A
Ο όρος p L αντιστοιχεί στην πίεση του εξωτερικού αέρα και δίνεται από την σχέση:
−g ∙ z
p L=97000∙ e
R L ∙T L (2.8)
9
m
Το g είναι η επιτάχυνση της βαρύτητας και ισχύει g=9,81 2 , ενώ z είναι το
sec
υψόμετρο της καμινάδας και είναι ίσο με 1m. Επίσης, για την σταθερά R L ισχύει πως
J
R L=288 . Τέλος, για την θερμοκρασία του των καυσαερίων T L, μετατρέποντας την
kg ∙ K
σε K και χρησιμοποιώντας την μέτρηση FLUE: T L =( 273,15+50,2 ) K=323,35 K . Με
αντικατάσταση στην (2.8) για την p L προκύπτει:
−g ∙ z
≅ 96.989,782 Pa (2.9)
R L ∙T L
p L=97000∙ e
pL kg
ρcm = ≅1,040 3 (2.10)
R∙T A m
Χρειάζεται επίσης να υπολογίσουμε την παροχή όγκου του καυσαερίου για την οποία
ισχύει:
V˙ c =u f ∙ A (2.11)
3
m
V˙ c =u f ∙ A ≅ 0,0102 =36,715m /h
3
(2.12)
s
1011+0,05 Τ Α +0,0003 T A 2+ ( f CO +f C1 + f C 2+ f C 3 ) ∙ σ CO
c p= 2
(2.13)
1+ f C 3+ σ CO 2
κατάλληλες αντικαταστάσεις:
1011+0,05 Τ Α +0,0003 T A 2+ ( f CO +f C1 + f C 2+ f C 3 ) ∙ σ CO
c p= 2
≅ 958,928 (2.14)
1+ f C 3+ σ CO 2
Επίσης, η μέτρηση NET αντιστοιχεί στην διαφορά θερμοκρασίας των καυσαερίων και
του περιβάλλοντος και λαμβάνεται από τον πίνακα (2.1).
Συνδυάζοντας τα παραπάνω αποτελέσματα με την εξίσωση (2.5):
10
Θερμικές απώλειες αερισμού:
Ομοίως με πριν ισχύει πως ṁ=ρ V˙ a . Η πυκνότητα του αέρα στους 52 °C είναι ίση
με 1,07 kg/m3. Επίσης, η ταχύτητα αερισμού αντλείται από τον πίνακα μετρήσεων και είναι
ίση με 1,42 m/s ενώ το εμβαδό διατομής της οπής αερισμού είναι ίσο με 0,01342m2.
Προκύπτει, λοιπόν, ότι: ṁ=ρ V˙ a =ρ ∙u a ∙ A ≅ 0,0204 kg /s
kJ
Η ειδική θερμότητα του αέρα στους 52 ° C είναι περίπου ίση με 1,0085 .
kg ∙ K
Τέλος, η διαφορά θερμοκρασίας περιβάλλοντος είναι ΔΤ a= (52−19,7 ) Κ=32,3 K .
Κάνοντας την αντικατάσταση στην εξίσωση (2.16):
Παραγόμενο έργο:
Το παραγόμενο έργο είναι ίσο με την ηλεκτρική ισχύ και λαμβάνεται από τον πίνακα
(2.1):
W el =6,75 kW (2.18)
Και η θερμική ισχύς στο εξωτερικό κύκλωμα δίνεται από τον πίνακα (2.1) ( Q water˙ / Q̇ q ¿
:
˙
Qwater =¿ 21,16 kW ¿ (2.19)
Q˙lost =W el + Qwater
˙ + Q̇a + Q̇ c =28,885 kW (2.20)
W el Q̇q Q̇a V[
P [bar] Q̇u [kW] Q̇f [kW] Q̇ c [kW] Q˙lost [kW]
[kW] [kW] [kW] m 3 / h]
100 40,16477 0,53017 6,75 21,16 0,6642 0,310664 28,88487 36,71
11
5
12
Α
Π= ≅ 0,2712 (2.23)
Q˙U
3. Συμπεράσματα
13
4. Βιβλιογραφία
14